1
T.C.
MEKSİKO BÜYÜKELÇİLİĞİ
TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
MEKSİKA ÜLKE RAPORU
-2013-
Ekim 2014
MEKSİKO
2
İÇİN DEKİLER
ÜLKE PROFİLİ
SAYFA NO
4
1. MEKSİKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER 5
1.1. Ülkenin Kısa Tarihi 5
1.2. Siyasi ve İdari Durum 6
1.3. Yasama 6
1.4. Yürütme 7
1.5. Yargı 8
1.6. Siyasi Partiler 8
1.7. Nüfus Bilgileri 8
2. GENEL EKONOMİK DURUM 10
2.1. Ekonominin Genel Yapısı ve Temel Ekonomi Politikası 10
2.2. Makroekonomik Gelişmeler 12
2.3. Tarım Sektörü 13
2.4. Sanayi Sektörü 16
2.5. Petrol ve Madencilik 19
2.6. İnşaat Sektörü 21
2.7. Doğrudan Yabancı Yatırımlar 23
2.8. İşçi Dövizleri 24
2.9. Turizm 25
3. MEKSİKA DIŞ TİCARETİ 26
3.1. Ana Ürün Grupları İtibariyle Meksika Dış Ticareti 26
3.2. Ülkeler İtibariyle Meksika Dış Ticareti 26
3.3. Ürün Grupları İtibariyle Meksika Dış Ticareti 28
4. DIŞ TİCARET POLİTİKALARI 40
4.1. Meksika’nın Dış Ticaret Politikası 40
4.2. Meksika Dış Ticaret Mevzuatı ve Uygulamaları 41
4.3. Tarife Dışı Engeller ve Ürün Standartları 42
4.4. Kambiyo Mevzuatı 44
5. MEKSİKA-TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ 45
5.1. Meksika-Türkiye Dış Ticareti 45
5.2. Meksika’ya İhracatta Potansiyel Arz Eden Ürün Grupları 61
5.3. 2013 Yılında Meksika’ya Ülkemizden Ticari ve Ekonomik Alanda Yapılan Önemli Ziyaretler 74
6. GENEL DEĞERLENDİRME 75
EK 1: FAYDALI BİLGİLER 79
1. T.C. Temsilcilikleri 79
3
2. Vize 79
3. Hava Durumu 79
4. Resmi Tatil Günleri 79
5. Taner Consulting 80
4
Genel Bilgiler:
Resmi Adı: Meksika Birleşik Devletleri
Yönetim Biçimi: Federal Cumhuriyet (31 Eyalet ve Federal Bölgeden oluşmaktadır)
Başkenti: Meksiko
Resmi Dil: İspanyolca
Para Birimi: Meksika Pesosu
Yürütme: Başkanlık sistemi uygulanmaktadır. Devlet Başkanı yürütmenin başıdır.
Yasama: Temsilciler Meclisi ve Senatodan oluşan iki kanatlı parlamento
bulunmaktadır.
Yargı: Federal ve eyalet düzeyinde teşkilatlanmış yargı sisteminin başında Federal
Yüksek Mahkeme yer almaktadır.
Bağımsızlık Mücadelesinin Başlangıcı: 16 Eylül 1810
Bağımsızlığın Resmen İlanı: 27 Eylül 1821
Coğrafi Konumu: Kuzey Amerika’da yer almaktadır. Doğusunda Meksika Körfezi
ve Karayip Denizi, güneyinde Guatemala ve Belize; batısında Pasifik Okyanusu;
kuzeyinde ABD bulunmaktadır.
Kara Sınırı Uzunluğu: 4.263 km (ABD: 3.141 km, Guatemala: 871 km, Belize: 251
km)
Deniz Kıyısı Uzunluğu: 9.330 km
Coğrafi Alanı: 1.972.550 km2
(ülkemizin yaklaşık 2,5 katı)
Nüfus: 112,3 milyon (2010 resmi), 116,2 milyon (2013 tahmini)
Nüfusun Yaş Dağılımı: 0-14 yaş: % 27,9; 15-24 yaş: % 18,1; 25-54 yaş: % 40,4;
55-64 yaş: % 7,0; 65 yaş ve üzeri: % 6,9
Nüfus Artış Oranı: % 1,2
Etnik Grup: Melez (Mestizo): % 60; Yerli: % 30; Beyaz % 9; Diğer: % 1.
Din: Katolik: % 83,9; Protestan: % 5,2; Diğer: % 10,9.
Okuma Yazma Oranı: % 99,8
Temel Ekonomik Göstergeler:
GSYH (Cari): 1.260,6 milyar ABD doları (2013)
GSYH (PPP-Satın Alım Gücü Paritesi): 2.013,5 milyar ABD doları (2013)
GSYH Artış Oranı: % 1,3 (2013)
Kişi Başına GSYH (Cari): 10.845 ABD doları (2013)
Kişi Başına GSYH (PPP-Satın Alım Gücü Paritesi): 17.322 ABD doları (2013)
İşsizlik Oranı: % 4,9 (2013)
Enflasyon Oranı (Tüketici Fiyatları): % 3,8 (2013)
Cari İşlemler Dengesi: - 26,28 milyar ABD doları (2013)
Mal İhracatı: 380,0 milyar ABD doları (2013)
Mal İthalatı: 381,1 milyar ABD doları (2013)
DYY Girişi: 26,0 milyar ABD doları (2013)
Dış Borç (Kamu Sektörü): 134,4 milyar ABD doları (2013 Aralık)
Toplam Rezerv (Cari) : 176,6 milyar ABD doları (2013 Aralık)
Nominal Kur: 1 ABD doları = 12,77 Meksika pesosu (2013 yılı ortalaması)
ÜLKE PROFİLİ
1.1. Ülkenin Kısa Tarihi
Meksika’da yaşamış en eski insanlara ait izler M.Ö. 19.000 yıllarına kadar gitmekteyse de, ilk
önemli uygarlık olan Olmekler, M.Ö. 1.500-900 yılları arasında Meksika Körfezi kıyısında,
bugünkü Tabasco eyaletinin bulunduğu bölgede hüküm sürmüştür. Kendine özgü sanatı, kültürü
ve yazısı olan Olmekler; kendilerinden sonra gelen uygarlıkları etkilemişlerdir.
Aztekler öncesinde Orta Meksika’da Toltekler, Güney Meksika’da ise Mayalar, o dönem hüküm
süren önemli uygarlıklar olmuşlardır.
M.S. 1248 yılında, bugünkü Meksika’nın kuzeyinden günümüz Meksiko vadisine Mexica
kabilesi göç etmiş, 1325 yılında da günümüzdeki Meksiko Şehrinin merkezine tekabül eden ve o
dönemde Texcoco gölünde yer alan adalarda bir kartalı, kaktüs üzerinde pençeleriyle bir yılan
tutarken bulmuşlardır. Bu olayın, kendi inanışlarındaki Huitzilopochtli’nin (güneş tanrısı),
geldikleri bu toprakların kutsal topraklar olduğunu işaret eden bir mesajı olduğuna inanmışlar ve
burada, Tenochtitlan (bugünkü Meksiko şehri) şehrini kurmuşlardır.
Bölgelerindeki 2 şehir-devletle ittifak kuran Tenochtitlan, bu sayede Üçlü İttifak ya da diğer
ismiyle Aztek İmparatorluğunu oluşturmuş; bölgelerindeki kabilelerin arasındaki rekabetten
faydalanarak, 1430’dan 1521’e kadar genişlettikleri ve civarlarındaki kabilelerin çoğuna egemen
oldukları, o dönemde bölgede yaşayan 25 milyon nüfustan 10 milyonunu içinde barındırdıkları
büyük ve güçlü bir imparatorluğa sahip olmuşlardır.
1519’da İspanyollar, Hernan Cortès komutasında bugünün Veracruz şehrinden Meksika
topraklarına çıkmışlardır. İspanyollar, diğer kabilelerin Azteklere karşı duyduğu kinden ve eski
dünyadan getirdikleri hastalıklara yerli nüfusun bağışıklığının olmamasından kaynaklanan büyük
çaplı ölümlerden faydalanarak 1521 yılında Tenochtitlan şehrini ele geçirmişlerdir. Meksika,
1535’te İspanya’nın genel valiliği haline gelmiştir. İspanyol istilası, kuzeye ve güneye doğru
uzanarak 17. yüzyıl sonuna kadar devam etmiştir.
İspanyolların Meksika’yı ele geçirdikleri sıralarda, 25 milyon olduğu tahmin edilen yerli nüfus,
İspanyol istilası ve salgın hastalıklar sonucu 17. yüzyıl ortalarında 1,5 milyona düşmüştür.
Meksika, 300 yıl boyunca İspanyol hakimiyeti altında kalmıştır. Yaptığı ekonomik reformlara
rağmen İspanyol idaresi, yerliler ve melezler kadar beyazlar için de dayanılmaz bir hale gelmiş
ve Meksikalılar, 1810’da İspanyollardan bağımsızlık kazanmak için harekete geçmişlerdir. 11 yıl
süren bir bağımsızlık savaşının ardından, 1821’de bağımsızlık ilan edilmiştir.
Bağımsızlığı, iç ve dış savaşların sebep olduğu yarım yüzyıllık karışıklıklar dönemi takip
etmiştir. 1846-1848 yıllarında ABD ile yapılan savaş sonucunda imzalanan 1848 Guadalupe
Antlaşması ile New Mexico, Teksas, Kaliforniya gibi günümüzün ABD eyaletlerini içeren ve o
dönem Meksika’nın yarısını teşkil eden topraklar ABD’ye bırakılmıştır.
5
1. MEKSİKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
6
1858’de yerli kökenli Benito Juarez devlet başkanı seçilmiş ve ülkede kilisenin etkinliğinin
kırılması gibi önemli reformlar gerçekleştirmiştir. 1861’de dış borçların ertelenmesi zorunda
kalınması sonucu, Latin Amerika’da Fransa yanlısı Katolik bir imparatorluk kurmak isteyen
Fransa, Meksika’yı istila etmiştir. Meksikalıların Fransızlara karşı askeri başarı sağlamaları
sonucu monarşi sadece 4 yıl sürmüştür.
Porfirio Diaz’ın uzun diktatörlüğü sırasında (1876-1911) Meksika ekonomisinde büyük
gelişmeler görülmüşse de, bu gelişmenin halka yansıması kısıtlı olmuş, ülkede sosyal adaletsizlik
ve yerli köylülerin fakirleşmesi sonucu, 1910 yılında yapılan devlet başkanlığı seçiminde
usulsüzlük iddialarının da etkisiyle, 1910’dan 1917’ye kadar sürecek Meksika devrimi
başlamıştır. 1917 yılında kabul edilen Meksika anayasası ile ülkenin günümüze kadar gelen
politik yapısı şekillendirilmiştir.
Meksika Devriminin ardından gelen yönetimlerce, tarım reformu gibi halka yönelik ve halkın
genel ekonomik durumunu iyileştirici yönde politikalar takip edilmiştir.
Daha sonra gelen devlet başkanlarınca altyapı yatırımlarına önem verilmesi ve özellikle
1950’lerden 1980’lerin başına kadar uygulanan ithal ikameci ekonomi politikası, ülkede büyük
bir ekonomik gelişmenin yaşanmasını sağlamıştır.
1982 yılında borç krizi olarak bilinen ekonomik kriz ve 1994’te yaşanan ekonomik krize rağmen
Meksika, ekonomik büyümesini sürdürmüş; ABD’de 2008-2009 yıllarında görülen ekonomik
krizin etkisiyle ekonomisinde % 6 küçülme görülse de, günümüzde satın alma gücü paritesine
göre dünyanın en büyük 11. ekonomisi durumuna gelmiştir.
Ülkeyi 1929-2000 yılları arasında aralıksız olarak yöneten Kurumsal Devrimci Parti (PRI),
ülkenin demokratik gelişmesi açısından dönüm noktası kabul edilebilecek bir gelişmeyle, 2000
ve 2006’da yapılan seçimleri kaybetmiştir. Söz konusu seçimleri kazanan ve merkez sağ parti
olan Milliyetçi Hareket Partisi’nin (PAN) 12 yıllık yönetiminin ardından, 2012 yılında yapılan
seçimlerle PRI tekrar işbaşına gelmiştir. Yeni yönetim tarafından, muhalefet partilerinin de
desteğiyle; başta enerji reformu ve mali reform olmak üzere önemli reformlar
gerçekleştirilmiştir.
1.2. Siyasi ve İdari Durum
Meksika, 31 eyalet ve başkent Meksiko’yu içeren federal bölgeden oluşan, temsili sisteme dayalı
ve başkanlık sistemiyle yönetilen federal bir cumhuriyettir.
1.3. Yasama
Meksika’da yasama organı, Senato ve Temsilciler Meclisinden oluşan iki kanatlı Kongredir. Üst
kanat olan Senato, 6 yıllığına seçilen 128 senatörden oluşmaktadır. 128 senatörün 96’sı doğrudan
seçilmekte, 32’si ise partilerin oy oranına göre oransal olarak belirlenmektedir.
7
500 üyeli ve üyelerinin tamamı 3 yılda bir yenilenen Temsilciler Meclisi alt kanadı
oluşturmaktadır. 300 üye doğrudan seçilmekte, 200 üye ise partilerin aldığı oy oranına göre
oransal olarak belirlenmektedir.
Gerek Senato, gerekse de Temsilciler Meclisinde üyeler, bir sonraki dönem üye olamamaktadır.
1.4. Yürütme
Meksika, yasama ve yürütme erklerine sahip eyaletlerden oluşan bir federal bir cumhuriyet olsa
da, başkanlık sistemiyle yönetilmesinin de etkisiyle yürütme açısından merkezi federal hükümet
ve özellikle de devlet başkanının ağırlığı bulunmaktadır.
Meksika Devriminden sonra kabul edilen ve geçmiş dönemlerde üst üste seçilerek uzun süre
devlet başkanlığı görevinin yürütülmesine tepki niteliğinde hükümlere sahip 1917 Anayasası
uyarınca devlet başkanı, sadece 1 kez, 6 yıllığına seçilebilmektedir. Çok geniş yetkilere sahip
olan Başkan, hükümet üyeleri ve Anayasa Mahkemesi üyelerini atamakta, kanunları veto
edebilmektedir. Başkan aynı zamanda silahlı kuvvetlerin de başkomutanıdır.
Eyalet valileri 6 yıllığına doğrudan halk tarafından seçilmektedir.
Tablo 1: Devlet Başkanı ve Kabine Üyeleri
Devlet Başkanı: Enrique Peña Nieto
İçişleri Bakanı: Miguel Ángel Osorio Chong
Dışişleri Bakanı: José Antonio Meade Kuribreña
Maliye Bakanı: Luis Videgaray Caso
Savunma Bakanı: Salvador Cienfuegos Zepeda
Donanma Bakanı: Vidal Francisco Soberón Sanz
Ekonomi Bakanı: Ildefonso Guajardo Villarreal
Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanı: Juan José Guerra Abud
Sosyal Kalkınma Bakanı: Rosario Robles Berlanga
Tarım, Hayvancılık, Kırsal Kalkınma,
Balıkçılık ve Gıda Bakanı:
Enrique Martínez y Martínez
Adalet Bakanı: Jesús Murillo Karam
Enerji Bakanı: Pedro Joaquín Coldwell
Turizm Bakanı: Claudia Ruiz Massieu Salinas
Eğitim Bakanı: Emilio Chuayffet Chemor
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı: Alfonso Navarrete Prida
Telekomünikasyon ve Ulaştırma Bakanı: Gerardo Ruiz Esparza
Sağlık Bakanı: Mercedes Juan López
Kırsal, Bölgesel ve Kentsel Kalkınma
Bakanı:
Jorge Carlos Ramírez Marín
8
1.5. Yargı
Meksika’da yargı, federal ve eyalet düzeyinde örgütlenmiştir. En üst düzey mahkeme olarak
Federal Yüksek Mahkeme bulunmaktadır. Federal kanunların uygulanması ile ilgili olan federal
mahkemeler, ülke genelinde 3 düzeyde faaliyet göstermektedir. Eyaletlerin kanunlarının
uygulanması ile ilgili de, eyalet mahkemeleri görev yapmaktadır.
Meksika hukuk sisteminde, ABD’den dolayı her ne kadar Anglo-Sakson hukuku etkisi olsa da,
ağırlıklı olarak İspanyol sömürge dönemi etkisiyle Kıta Avrupası hukuku ağır basmaktadır.
1.6. Siyasi Partiler
Meksika’da, Meksika Devriminin ardından kurulmuş olan ve bu Devrimin önde gelen devlet
adamlarının oluşturduğu Kurumsal Devrimci Parti (PRI) 1929-2000 yılları arasında aralıksız
olarak devlet başkanlığı seçimlerini kazanmıştır. Ancak, merkez partisi olarak
tanımlandırılabilecek PRI yanında, merkez sağ Milliyetçi Hareket Partisi (PAN) ve merkez sol
parti olan Demokratik Devrim Partisi (PRD) önemli partiler durumuna yükselmiştir. Nitekim
2000 ve 2006 yıllarında yapılan devlet başkanlığı seçimlerini PAN adayları kazanmıştır. Ancak 1
Temmuz 2012 tarihinde yapılan devlet başkanlığı seçimini, PRI adayı kazanmış olup, 1 Aralık
2012 tarihinde bu parti, yönetimi tekrar devralmıştır.
1.7. Nüfus Bilgileri
2010 yılında 112 milyondan fazla nüfusa sahip olan ve 2013 yılı tahmini nüfusu 116 milyon olan
Meksika, dünyada en fazla İspanyolca konuşan nüfusa sahip ülkedir. Latin Amerika’da nüfus
açısından Brezilya’nın ardından ikinci sırada gelmektedir.
Meksika’nın 0-24 yaş grubu nüfusun toplam nüfus içindeki payının yaklaşık % 46 olduğu
düşünüldüğünde, ülkenin nüfusunun nispeten genç ve artış eğiliminde olduğu ve dolayısıyla
ülkenin önemli bir nüfusa sahip olması ile işgücü ve pazar anlamında daha fazla önem
kazanacağı değerlendirilmektedir.
Ülke nüfusunun etnik yapısında, beyaz ve yerli soyundan gelen melezler (mestizo) ağırlıktadır.
Yerli nüfus ve beyaz nüfus da melezlerden sonra önemli yere sahiptir. Din olarak nüfusun
yaklaşık % 90’ı kendisini Katolik, Protestan veya diğer Hristiyan akımlarından birine mensup
saymakta ise de % 83 ile ağırlık Katolik inancındadır.
Kilometrekareye 57 kişi düşen ülkede, nüfusun % 77’si kentsel alanlarda yaşamaktadır. Ülkenin
en büyük şehri, başkent Meksiko’dur ve metropolitan alan olarak yaklaşık 25 milyon nüfusa
sahiptir. Ülkenin diğer büyük şehirleri Guadalajara (4,4 milyon), Monterrey (4 milyon) ve
Puebla’dır (2,7 milyon).
9
Meksika’da ilköğretim ve ortaöğretimin ilk aşamasını kapsayan 9 yıllık dönem zorunludur.
Okuma yazma oranı % 99 ve ilköğretime giden öğrenci oranı da % 97 civarında olmasına
rağmen, milli gelirin % 5’inin ayrıldığı eğitimden, istenen verimin alınamadığı belirtilmektedir.
İlköğretim seviyesinde özel okula devam eden öğrenci oranı % 9,3’tür. İlköğretimin ardından,
ortaöğretim seviyesine devam eden öğrenci oranı % 62, ancak ortaöğretimi tamamlayan öğrenci
oranı ise % 45’tir. Üniversite düzeyinde eğitime devam eden öğrenci oranı % 25’tir.
10
2.1. Ekonominin Genel Yapısı ve Temel Ekonomi Politikası
Meksika’nın bugünkü ekonomik yapısı için, yabancı sermaye ve büyük toprak sahipliği karşıtlığı
gibi söylemlerle ortaya çıkan Meksika Devriminin ardından kabul edilen, içeriğinde söz konusu
söylemlerin etkileri görülen ve değişikliklere karşın halen yürürlükte olan 1917 Anayasasını
açıklamak gerekmektedir. Söz konusu Anayasada, ekonomik alana ilişkin petrol ve petrokimya
endüstrisinin devlet tekelinde olması, telekomünikasyon gibi sektörlerde yabancı sermaye sınırı
gibi birtakım kısıtlamalar halen geçerlidir. Söz konusu Anayasanın ardından uygulamaya
geçirilen ve daha çok ülkenin kendi kaynakları ile dışa kapalı bir büyüme modeli, toprak reformu
ve altyapıyı geliştirme gibi araçlarla birlikte ekonomik gelişmeyi sağlamıştır. Aynı modelin
önemli bir öğesi olarak uygulanan ithal ikameci bir politika ile Meksika, özellikle 1950’lerden
itibaren ekonomisinde önemli bir büyüme yakalamış, 1945-1972 arası Meksika ekonomisi
ortalama % 6,5, 1972-1981 arası ise ortalama % 5,5 büyümüştür.
Devletin, ekonomik faaliyetin yarısını gerçekleştirdiği ve halkın temel tüketimine konu olan gıda
ve sağlık hizmetleri ile enerjinin yoğun bir şekilde sübvanse edildiği söz konusu model,
yolsuzluk ve kamuya ait ekonomik faaliyetlerdeki verimsizlik sonucu sürdürülemez duruma
gelmiş, petrol fiyatlarının düşmesi ve faizlerin yükselmesi ile çökmüş ve ülke 1982 yılından
itibaren liberal ekonomi modeli ile uyumlu reformları başlatmıştır.
1988-1994 yılları arasında Meksika Devlet Başkanı olan Carlos Salinas de Gortari, kamu
mülkiyetinde bulunan işletmeleri özelleştirmiş, ABD ve Kanada ile serbest ticaret anlaşması
müzakerelerini başlatarak söz konusu anlaşmayı imzalamış ve ekonomide liberal bir dönüşümü
önemli oranda gerçekleştirmiştir. Özellikle sabit kur rejiminin sürdürülemezliği ve seçim öncesi
artan kamu harcamaları gibi sebeplerin tetiklemesiyle ortaya çıkan 1994 ekonomik krizi sonrası
ekonomi çabuk toparlanmış ve yüksek büyüme hızını yakalamıştır. Meksika’da Salinas sonrası
gelen yönetimlerce de liberal ekonomi politikaları devam ettirilmiştir. 1994 yılında yürürlüğe
giren Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA), Meksika için önemli bir dönüm
noktası olmuş, özellikle ABD piyasasına üretim için ülkeye yapılan doğrudan yabancı
yatırımların artmasında etkili olmuştur. Daha sonraki yıllarda da Meksika, AB ve çeşitli ülkelerle
serbest ticaret anlaşmaları imzalayarak dışa açık liberal ekonomiye sahip olma özelliğini
pekiştirmiştir.
Tercihini dışa açık ve liberal bir ekonomiden yana koyan Meksika, diğer Latin Amerika
ülkelerinden farklı olarak korumacılığın göreceli olarak az olduğu ve ortalama olarak düşük bir
gümrük vergisi oranına sahip bir ülkedir.
Meksika, NAFTA ile birlikte dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD’ye komşu ülke olma
avantajını daha fazla kullanma imkanına erişmiştir. ABD piyasası için üretim yapmak isteyen
ABD’li firmalar ve diğer ülke firmaları, Meksika’nın ucuz işgücünden yararlanmak için bu
ülkeye yatırım yapmaktadırlar. ABD piyasası için üretim yapan firmalar, lojistik avantajı
2. GENEL EKONOMİK DURUM
11
nedeniyle genellikle ülkenin kuzeyini tercih etmeleri sonucu başkent Meksiko ve çevresi dışında
Meksika’nın kuzeyi, en fazla sanayileşen ve refah seviyesinin en fazla olduğu bölge olmuştur.
Meksika’nın ABD ekonomisi ile sıkı bir bağ içerisinde olmasının olumsuz sonucu ise, ABD
ekonomisinde görülebilecek bir olumsuz gelişmeden, ihracatının % 80’i ve ithalatının % 50’sinin
ABD ile gerçekleştirildiği Meksika ekonomisinin de doğrudan ve önemli ölçüde etkilenmesidir.
Nitekim 2008 ve 2009 yıllarında ABD ekonomisinin krize girmesiyle birlikte, 2009 yılında
Meksika ekonomisinde % 6 oranında bir küçülme yaşanmıştır. ABD ekonomisine olan bu
eklemlenmeden Meksikalı yetkililer de rahatsızlık duymakta ve ülkelerinin dış ticaretini ülkeler
açısından çeşitlendirmeye çalışmaktadırlar. Bu çeşitlendirmenin en önemli adımı olarak diğer
ülkelerle de serbest ticaret anlaşması imzalama yolunu tercih eden Meksika’nın imzaladığı ve
halihazırda yürürlükte olan serbest ticaret anlaşmaları 44 ülkeyi kapsamaktadır.
Tablo 2: GSYH’nin Sektörel Dağılımı (%)
Tanım 2009 2010 2011 2012 2013
GSYH, Piyasa Fiyatlarıyla 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
Net Vergi 2.6 2.6 2.6 2.6 2.6
Temel Fiyatlarla Brüt Toplam Değer 97.4 97.4 97.4 97.4 97.4
Tarım Hayvancılık, Orman Ürünleri,
Balıkçılık
3.2 3.2 2.9 3.0 3.0
Madencilik 8.7 8.3 8.0 7.7 7.6
Nihai Tüketiciye Yönelik Elektrik, Su
ve Gaz Üretim ve Dağıtımı
2.2 2.2 2.2 2.2 2.2
İnşaat 8.3 7.9 8.0 7.8 7.4
İmalat Sanayi 15.9 16.4 16.5 16.5 16.5
Ticaret 13.4 14.2 15.0 15.1 15.3
Ulaştırma, Haberleşme, Depolama 5.6 5.7 5.7 5.7 5.8
Medya 3.0 2.9 2.9 3.3 3.4
Finans ve Sigorta Hizmetleri 3.5 4.0 4.1 4.2 4.6
Gayrimenkul; Taşınır ve Gayrimaddi
Hak Kiralama
12.5 12.2 12.1 12.0 11.9
Profesyonel Meslek, Bilimsel, Teknik
Hizmetler
2.4 2.2 2.3 2.2 2.2
Özel Sektör Yönetim Hizmetleri 0.6 0.6 0.6 0.6 0.6
Firma Destek Hizmetleri, Atık
Yönetimi Hizmetleri
3.2 3.0 3.1 3.1 3.2
Eğitim Hizmetleri 4.1 3.9 3.8 3.7 3.7
Sağlık ve Sosyal Yardım Hizmetleri 2.2 2.1 2.0 2.0 2.0
Kültür, Sağlık ve Diğer Eğlence
Hizmetleri
0.5 0.5 0.4 0.4 0.4
Lokanta ve Otelcilik Hizmetleri 2.2 2.1 2.0 2.1 2.1
Kamu Sektörü Harici Diğer Hizmetler 2.2 2.1 2.0 2.0 2.0
Kamu Yönetimi Hizmetleri 4.0 3.9 3.7 3.7 3.6 Kaynak: INEGI (Meksika Ulusal İstatistik ve Coğrafya Enstitüsü)
12
2.2. Makroekonomik Gelişmeler
Meksika ekonomisinin büyüme eğiliminde, özellikle 1960 ve 1970’li yıllara kıyasla yavaşlama
görülse de, ABD’de 2008 yılında görülen ekonomik krizin ülkeyi oldukça olumsuz etkilemesi
dışında yüksek olmayan ancak istikrarlı bir artış yaşanmaktadır. 2013 yılında büyüme oranı iç
tüketimin azalmasıyla % 1,3 gibi düşük bir orana inmişse de, 2014 yılında büyümenin % 2'nin
üzerine çıkarak 2015 ve sonrasında % 4 civarı ortalama bir orana ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Tablo 3: Temel Ekonomik Göstergeler
2009 2010 2011 2012 2013
GSYH (Cari, milyar ABD
doları)
882.4 1.050.9 1.170.7 1.185.5 1.260.6
GSYH (Satın Alım Gücü
Paritesi, milyar ABD doları)
1.674.0 1.735.6 1.895.5 1.954.7 2.013.5
Büyüme Oranı (%) -6.0 5.1 4.0 3.7 1.3
Kişi Başı GSYH (Cari, ABD
doları)
7.876 9.340 10.290 10.310 10.840
Kişi Başı GSYH (Satın Alım
Gücü Paritesi, ABD doları)
15.050 15.432 16.653 17.001 17.322
Enflasyon (%, Tüketici
Fiyatları)
5.3 4.4 3.8 3.6 4,0
İhracat (milyar ABD doları) 229.7 298.3 349.7 370.9 380.7
İthalat (milyar ABD doları) 241.5 310.2 350.1 370.7 381.6 Kaynak: INEGI, EIU
Meksika’nın, NAFTA kapsamında ihracatının ve ülkeye yapılan doğrudan yatırımın artması ile
1994 ekonomik krizinden sonra, 1960 ve 1970’li yıllara kıyasla göreceli olarak düşük ancak
istikrarlı bir büyüme yakalamıştır. Temel istatistiki göstergelerden de görüleceği üzere, 2008
yılında ABD ekonomisinde yaşanan kriz; Meksika ihracatının % 80’inin ABD’ye yapılması,
Meksika’ya gelen turistlerin yaklaşık % 90’ının ABD’li olması, ABD’de yaşayan Meksika
kökenlilerin ülkeye gönderdikleri işçi dövizlerinin önemli boyutlarda olması nedenleriyle,
Meksika’yı derinden etkilemiştir. Meksika ekonomisi % 6 küçülmüş, ihracat ve ithalat da dahil
ekonomiye ait bütün önemli göstergelerde önemli düşüşler yaşanmıştır.
ABD’de yaşanan ekonomik kriz sonrası Meksika ekonomisi, toparlanma içine girmiş ve 2010
yılında birçok gösterge, kriz öncesi rakamları yakalamıştır. Halihazırda Meksika, düşük oranlı
bütçe açığı ve borç oranıyla istikrarlı bir ekonomik performans sergilemektedir. 2013 yılında
bütçe açığının GSYH’ye oranı % 2,3’tür. 2013 yılında yaşanan düşük büyüme oranının; başta
enerji, rekabet ve eğitimde yapılan reformlar olmak üzere yapısal reformların sonuçları alınmaya
başlandıkça daha yüksek rakamlara ulaşacağı beklenmektedir.
13
Tablo 4: 2013 Yılı Aylar İtibariyle Meksika Kamu Dış Borç Stoğu ve Borç Kaynakları
(milyon ABD doları)
Ay
Uzun
Vadeli
Kısa
Vadeli
Finansman Kaynağı
Toplam Banka Dış
Ticaret Sermaye Piyasası
Uluslararası Kuruluşlar
Diğer
Ocak 124.693.2 3.197.4 127.890.6 8.146.9 12.137.2 81.788.3 25.241.9 576.3
Şubat 123.941.0 3.136.5 127.077.5 8.093.4 11.982.1 81.285.4 25.151.4 565.2
Mart 123.581.4 2.821.4 126.402.8 7.802.1 11.718.1 80.943.4 25.409.1 530.1
Nisan 125.080.7 2.805.0 127.885.7 7.829.8 11.608.1 82.308.3 25.662.2 477.3
Mayıs 123.029.5 2.812.2 125.841.7 6.470.6 11.526.9 81.866.3 25.518.9 459.0
Haziran 122.339.7 2.789.5 125.129.2 6.978.0 10.937.7 81.142.9 25.639.8 430.8
Temmuz 125.001.6 2.923.7 127.925.3 6.639.8 10.811.1 84.383.0 25.703.3 388.1
Ağustos 125.046.1 3.115.1 128.161.2 6.836.5 10.879.6 84.524.1 25.544.0 377.0
Eylül 126.359.6 3.157.9 129.517.5 6.903.0 10.695.4 86.020.5 25.555.8 342.8
Ekim 129.428.9 3.400.0 132.828.9 7.148.1 10.652.3 89.069.4 25.621.3 337.8
Kasım 131.504.6 3.534.4 135.039.0 7.293.8 10.569.2 90.987.5 25.876.7 311.8
Aralık 130.908.7 3.527.2 134.435.9 6.178.1 10.321.3 90.301.7 27.350.1 284.7
Kaynak: INEGI
Ülkenin kamu sektörüne ait toplam dış borç, tablodan da görüleceği üzere, yaklaşık 130,9 milyar
ABD doları, iç borç da dahil edilerek ülkenin kamu sektörü toplam borcu ise 2013 sonu itibariyle
yaklaşık 420 milyar ABD dolarıdır.
2.3. Tarım Sektörü
Meksika Devriminin ardından, Devrim öncesi topraksız köylülerin bulunmasına ve az sayıda
büyük çiftliklerin faaliyet göstermesine tepki olarak gerçekleştirilen toprak reformu ile, topraksız
Meksika köylülerine araziler dağıtılmıştır. Alınıp satılamayan ve küçük araziler şeklinde işletilen
tarım arazilerinde sermaye ve dolayısıyla makineleşme eksikliğinin de etkisiyle, genellikle
piyasadan ziyade kırsal kesimde yaşayanların kendi tüketimleri için Meksika’nın geleneksel
ürünleri olan mısır ve fasulye üretilmiştir. 1991’de, tarım reformu sonucu dağıtılan küçük tarım
arazilerinin satışına izin verilmiştir. Günümüzde Meksika köylüleri, işlettikleri küçük arazilerin
genellikle sahibi konumundadırlar ve tarımla iştigal eden söz konusu küçük toprak sahiplerine
belirli limitleri aşmamak üzere doğrudan gelir desteği ödenmektedir. Ayrıca ülkede,
makineleşmenin olduğu ve sermayeye sahip büyük tarım işletmeleri bulunmakta ve bu
işletmelerde üretilen ürünler Meksika piyasasında tüketilmesi yanında, NAFTA’dan da
faydalanarak ABD ve Kanada’ya ihraç edilmektedir.
14
Meksika, tropikal iklimden çöl iklimine kadar sahip olduğu iklimsel farklılıklar ile birçok
tarımsal ürün için uygun şartlara sahiptir. Halihazırda, toplam 2 milyon km2
olan ülke toplam yüzölçümünün % 13’ü tarımsal faaliyetler için kullanılmaktadır.
Meksika’da tarımın milli gelir içindeki payının 1970’te % 25’ten 2013 yılında % 3,5’e
gerilemesi, ülkenin gelişmiş ülkelerde görüldüğü gibi ekonomi içinde tarımın gittikçe daha az bir
yere sahip olduğunu göstermekle birlikte, tarımla uğraşan nüfusun toplam istihdam içinde %
13,7 olan payı ise ülkenin bu anlamda kalkınmakta olan ülkeler kategorisinde
değerlendirilmesini ortaya koymaktadır. Tarımda çalışan nüfusun yüksek olmasının sebebi,
küçük toprak sahiplerine verilen doğrudan gelir desteği ve geleneksel olarak sürdürülen mısır
tarımının devam ettirilmesidir.
Meksika’da tarımsal faaliyetlere ilişkin kapsamlı en son sayım 2007 yılında yapılmış olup, söz
konusu yıl itibarıyla ülkede tarımsal faaliyette bulunulan alanın 112.349.110 hektar olduğu tespit
edilmiştir. Bu alanın 69.672.269 hektarı özel mülkiyette olup, kalan alan çeşitli şekilde ortak ya
da kamu mülkiyetinde olarak tanımlanmaktadır. Bu alanlardan 2.644.163 hektar alan, kiralama
yoluyla işletilmektedir.
Ülkede, küçük çaplı işletmelerine hektar başına verilen doğrudan destek dışında; tarımda
makineleşme, modernizasyon, yenilik, proje gibi konular bazında destekler verilmektedir.
Ülkenin geleneksel ürünü olan mısırın önemli miktarda üretilmesine ve 2013 yılında 22 milyon
ton mısır üretimiyle dünyanın 5. büyük mısır üreticisi olmasına rağmen Meksika, uygun iklim
şartları sebebiyle özellikle tropikal meyve ve sebzede önemli bir karşılaştırmalı üstünlüğe
sahiptir.
Meksika’da temel tarım ürünlerinin bir önceki yıl ile karşılaştırmalı olarak 2013 yılı üretimine
ilişkin veriler ile dünya üretiminde Meksika’nın önemli yere sahip olduğu ürünlere ilişkin
bilgiler aşağıdaki tablolarda yer almaktadır:
15
Tablo 5: Meksika Temel Tarım Ürünleri Üretimi (1.000 ton)
Ürün
2012 Yılı
Toplam
Üretimi
2013 Yılı Üretimi
Yıllık
Değişim
(%)
Toplam
Sonbahar-
Kış
2012/2013
sezonu
İlkbahar-
Yaz
2013
Sezonu
Toplam 34006.0 34380.2 11275.1 23105.1 1.1
Tahıllar 33453.6 34008.6 11175.1 22833.5 1.7
Mısır 21954.2 22766.0 5156.1 17609.8 3.7
Fasulye 1068.3 1293.3 253.4 1039.9 21.1
Buğday 3231.0 3377.1 3202.0 175.1 4.5
Pirinç 177.9 179.9 38.8 141.0 1.1
Süpürge Darısı 7022.2 6392.3 2524.7 3867.6 -9.0
Yağlı Tohumlar 552.4 371.6 100.0 271.6 -32.7
Soya 248.4 237.8 0.8 237.0 -
4.3
Susam 41.8 41.9 7.3 34.7 0.3
Yalancı Safran 262.2 92.0 262.2 - -64.9 Kaynak: INEGI
Tablo 6: Dünya üretiminde Meksika’nın ilk sıralarda olduğu tarım ürünleri (2012)
Ürün Üretim Miktarı, 2012 (ton) Dünya Sıralaması
Avokado 1.316.104 1
Yeşil Biber 2.379.736 2
Anason 53.500 2
Kuşkonmaz 119.789 3
Limon 2.070.764 3
Portakal 3.666.790 5
Mısır 22.069.254 5
Papaya 712.917 6
Şeker Kamışı 50.946.483 6
Mango 1.760.588 7 Kaynak: FAO
Meksika, arazi büyüklüğü yanında değişik iklimlere ve coğrafi şartlara sahip olması sonucu
hayvancılığa elverişli durumda bir ülkedir. Meksika özellikle büyükbaş hayvan ve tavuk eti
üretiminde, dünyada ön sıralarda gelmektedir.
16
Tablo 7: Yıllık Et Üretimi
Yıl
Sığır Domuz Koyun Keçi
Kesimi Yapılan Hayvan (Baş)
Et
Üretimi (Ton)
Üretilen Etin Değeri
(Bin Meksika pesosu)
Kesimi Yapılan Hayvan (Baş)
Et
Üretimi (Ton)
Üretilen Etin Değeri
(Bin Meksika pesosu)
Kesimi Yapılan Hayvan (Baş)
Et Üretim i (Ton)
Üretilen Etin
Değeri (Bin
Meksika pesosu)
Kesimi Yapılan Hayvan (Baş)
Et
Üretimi (Ton)
Üretilen Etin Değeri
(Bin Meksika pesosu)
2008 2.750.697 650.060 19.148.254 4.996.003 347.876 9.718.719 157.680 3.536 128.257 142.803 2.697 103.395
2009 2.887.745 685.132 21.377.485 4.421.900 307.948 8.241.268 163.294 3.631 100.501 114.292 2.190 64.810
2010 2.809.604 681.224 21.362.036 4.412.421 308.078 8.299.309 161.355 3.599 110.019 100.697 1.964 64.297
2011 2.924.706 698.730 23.181.851 4.572.471 321.157 8.921.129 172.254 3.906 125.043 95.488 1.747 56.702
2012 2.775.954 654.530 24.940.430 4.578.654 322.065 9.835.867 154.323 3.437 120.738 87.284 1.571 56.172
2013 2.399.863 581.198 24.615.223 4.659.749 329.581 10.433.291 135.264 2.985 116.560 72.516 1.309 51.963
Kaynak: INEGI
Dünyanın en büyük 6. tavuk üreticisi olan Meksika’nın, 1994 yılında 1.383.218 ton olan tavuk
eti üretimi, 2013 yılında 3.002.000 tona yükselmiştir. Ülkede 2013 yılında yumurta üretimi ise
2,52 milyon ton olmuştur.
2.4. Sanayi Sektörü
Meksika sanayi sektörü, Meksika piyasası yanında özellikle ABD piyasasına yönelik üretim
yapmaktadır. ABD piyasasına üretim yapan ve genellikle ülkenin kuzeyinde faaliyet gösteren
sanayi firmaları, “maquiladora” olarak tanımlanmaktadır. Bu firmalar, serbest bölge tarzı bir
üretimden ziyade firma bazlı olarak verilen devlet desteği kapsamında hammaddeler açısından
gümrük vergisinden muaf tutularak üretim gerçekleştirmekte ve ürettikleri ürünleri genellikle
ABD’ye ihraç etmektedirler.
Ülkedeki önemli sanayilere ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır:
- Otomotiv
Meksika’nın en önemli sanayi kolunu, otomotiv sanayi oluşturmaktadır. Nitekim Meksika, 2013
yılında dünyanın en fazla motorlu araç üreten 8., Latin Amerika'nın ise 2. ülkesi olmuştur.
Ülkede otomotiv sanayinin itici gücü, yabancı sermaye yatırımlarıdır. Söz konusu yatırımlar her
ne kadar NAFTA’nın yürürlüğe girdiği 1994 yılından sonra artmışsa da, ülkeye daha 1930’lu
yıllarda General Motors, Ford ve Chrysler; 1960’larda ise Nissan ve Volkswagen yatırım
yapmıştır. Daha sonra Toyota, Honda, BMW ve Mercedes-Benz firmaları da Meksika’da yatırım
yapan önemli otomotiv markaları arasına katılmıştır. Söz konusu otomobil endüstrisinin montaja
dayalı olmasından ziyade ar-ge faaliyetlerini de içermesi ve aynı zamanda ülkede otomotiv yan
sanayisini de canlandırması ile, Meksika açısından genel olarak otomotiv ve ilgili sanayiler,
ülkede istihdam ve ihracat anlamında önemli bir yere sahiptir. 2013 yılında ihracatı yapılan
motorlu araç sayısı 2.423.084 adettir.
17
Tablo 8: Meksika Otomotiv Endüstrisi Üretimi ve İhracatı (Adet)
Yıl Toplam Üretim Binek Araba
Üretimi
Ağır Vasıta ve
Toplu Taşıma
Araçları Üretimi
Toplam
Motorlu Araç
İhracatı
2011 2.647.261 1.689.157 958.104 2.143.879
2012 2.884.774 1.811.324 1.073.450 2.355.564
2013 2.933.465 1.771.016 1.299.118 2.423.084 Kaynak: INEGI, Promexico
Tablo 9: Meksika’da Trafikteki Toplam Kayıtlı Araç Sayısı (Yıl Sonu, Adet)
Yıl Binek Araba Toplu Taşıma Araçları Yük Taşıma Araçları
2011 22.312.396 330.737 9.173.754
2012 23.512.955 336.092 9.304.732
2013 24.763.994 343.613 9.623.531 Kaynak: INEGI
- Elektronik
Meksika elektronik ürünleri imalatında da oldukça önemli bir yere sahiptir ve söz konusu
sektörde yapılan üretim iç pazardan ziyade ihracata yöneliktir. Dünyanın 6. büyük elektronik
ürünleri üreticisi olan Meksika, bu sektör ürünlerinin ihracatında dünyada 2. sıradadır. Ülke düz
ekran televizyon ihracatında dünyada 1., bilgisayar ihracatında ise dünyada 4. konuma gelmiştir.
2013 elektronik sektörü ürünlerinde 75,4 milyar ABD doları ihracat gerçekleştirilmiştir.
Meksika’nın elektronik ürünleri ihracatı içinde bilgisayar, televizyon ve cep telefonu ilk üç
sırada gelmektedir.
Elektronik sanayinde Meksika, ABD piyasasına coğrafi yakınlığı, NAFTA ile bu ülkeye gümrük
vergisi olmadan ihracat yapabilmesi ve ucuz ve eğitimli işgücüne sahip olması nedeniyle yabancı
sermaye çekmiştir. Ancak, ülkede sadece montaj şeklinde üretim değil, dizayn ve ar-ge gibi
katma değer oluşturan faaliyetler de gerçekleştirilmektedir. Meksika, Çin’den sonra ABD’ye en
fazla elektronik ürünler satan ülke durumuna gelmiştir. Meksika’da üretilen elektronik
ürünlerinin % 84,6'sı ABD’ye ihraç edilmektedir.
- Havacılık Sanayi
Havacılık sanayi, Meksika’da son yıllarda gelişen önemli bir sanayi dalıdır. Aralarında sektörün
önemli firmalarından Bombardier, Honeywell, Grupo Safran, EADS gibi firmaların olduğu
toplam 287 firma ülkede yatırımcı olarak söz konusu sektörde faaliyet göstermektedir. Bu
firmalar üretim, bakım, onarım, mühendislik, dzayn ve araştırma-geliştirme faaliyetiyle iştigal
etmektedir.
2013 yılı ihracatı 5,5 milyar ABD dolarına ulaşan söz konusu sektör, ülkede yaklaşık 32.600
fazla kişiye doğrudan nitelikli istihdam imkanı sağlamıştır. Söz konusu ihracatın % 76,4’ü
ABD’ye yapılmaktadır. Meksika’daki havacılık sektörü firmaları çoğunlukla Baja California,
Chihuahua ve Queretaro eyaletlerinde kümelenmiş durumdadırlar.
18
Meksika’da yerleşik havacılık sanayi firmaları; havacılık elektrik ve elektronik ekipmanları,
motor parçaları, uçak koltuğu ve iç dizayn malzemeleri, kontrol ve navigasyon ekipmanları, uçak
gövdesi, iniş takımları gibi çeşitli parçalar üretmekte; aynı zamanda bakım ve onarım ile
mühendislik hizmeti vermektedir.
- Beyaz Eşya Sanayi
Meksika, özellikle ABD pazarına üretim yapmak isteyen ABD ve diğer ülke beyaz eşya
firmalarının yatırımları sonucu, sektörde önemli bir üretici durumuna gelmiştir. Ülkenin yerel
üreticisi Mabe yanında; Electrolux, Panasonic, Daewoo, Samsung, LG, Whirlpool,
Black&Decker, Honeywell gibi büyük firmalar, Meksika’da üretim yapmaktadırlar.
2013 yılında Meksika, 6,7 milyar ABD doları değerinde beyaz eşya ihracatı gerçekleştirmiştir.
Söz konusu ihracatın yaklaşık % 90’ı ABD’ye ve geri kalanı da ağırlıklı olarak Kanada ile Orta
ve Güney Amerika ülkelerine gerçekleştirilmiştir. Ülkenin sektörde en başta gelen ihracat
kalemi, buzdolabı ve derin donduruculardır. 2013 yılında Meksika dünyada, dondurucu bölüme
sahip buzdolabında 1. en büyük ihracatçı olmuştur. Genel olarak beyaz eşyada Latin Amerika'nın
1., dünyanın ise en büyük 5. ihracatçısıdır.
19
Tablo 10: Meksika Sanayi Sektöründe Alt Sektör Bazında Net Büyüme
(Yüzde Olarak Çeyrek Dönemler İtibariyle) Alt Sektör 2011 2012 2013
I II III IV I II III IV I II III IV Toplam Sanayi Sektörü
6.1 4.0 4.2 4.2 6.0 5.0 3.3 1.9 - 1.5 1.6 2.3 2.0
Gıda Sanayi 2.1 1.0 2.7 2.8 3.6 3.7 1.2 1.9 - 0.7 1.5 0.2 0.1
İçecek ve Tütün Sanayi
8.3 6.8 2.6 1.4 4.7 1.0 1.6 3.3 - 2.5 0.9 2.8 1.0
Tekstil Hammaddeleri
2.7 - 4.1 - 7.3 - 8.2 - 1.7 4.1 5.8 4.3 - 1.9 0.8 - 5.6 - 6.1
Hazır Giyim Dışı Tekstil ve Konfeksiyon
0.4 - 4.8 - 3.6 - 3.3 - 1.4 0.2 1.9 - 1.3 7.2 9.7 1.2 - 2.5
Hazır Giyim 3.5 1.2 - 0.8 - 2.6 - 0.6 - 4.3 - 0.1 2.9 - 6.7 7.1 8.0 4.4
Deri ve Suni Deri Ürünleri (Hazır Giyim Hariç)
- 0.4 - 1.5 - 0.9 0.1 6.2 1.5 2.9 3.4 - 2.4 4.2 0.9 1.5
Ahşap Sanayi 8.4 6.8 6.9 - 1.5 4.2 8.9 13.3 26.2 5.7 - 3.8 - 4.2 - 7.5
Kağıt Sanayi 1.6 - 1.5 - 2.0 - 1.4 1.0 6.8 4.7 6.5 3.2 0.5 2.5 2.5
Basın-Yayın ve İlgili Sanayiler
2.0 - 0.4 7.1 7.5 3.3 2.2 - 1.8 - 17.9 - 8.7 - 8.5 - 12.0 2.2
Petrol ve Hidrokarbon Ürünleri
- 7.0 - 7.6 - 5.5 6.8 0.9 4.4 - 0.4 - 0.5 0.8 6.0 4.1 1.9
Kimya Sanayi 0.2 0.6 1.2 - 2.3 0.5 - 1.1 - 1.8 1.4 - 0.7 0.5 6.1 3.6
Plastik Sanayi 9.6 6.0 5.9 5.6 12.1 10.2 7.1 6.7 - 3.5 - 0.4 - 0.3 - 0.8
Metalik Olmayan Maden Ürünleri
4.7 4.2 4.9 1.2 4.5 0.7 4.0 0.3 - 2.1 - 0.5 - 5.0 - 3.8
Temel Metaller Sanayi
2.5 3.8 5.3 5.3 6.1 4.4 - 1.0 - 0.3 - 2.1 - 4.3 4.0 1.8
Metal Ürünleri 10.7 4.0 7.4 6.2 5.2 8.5 3.0 - 1.0 - 6.1 - 4.3 - 6.5 - 4.6
Makina ve Ekipman 17.7 14.9 11.1 10.3 19.5 5.7 1.1 - 3.3 - 6.1 2.9 6.2 3.6
Elektronik 3.8 2.8 7.5 12.4 5.9 5.3 - 1.9 - 6.2 - 2.5 4.2 9.3 5.7
Elektrik ve Elektrikli Ürünler
4.0 - 3.3 - 4.2 - 0.2 0.6 1.3 4.2 1.0 - 2.8 - 2.4 - 4.6 - 5.1
Ulaşım Araçları 24.9 15.4 14.9 12.3 16.4 17.1 13.8 9.2 0.8 7.2 6.5 6.9
Mobilya ve İlgili Ürünler
5.3 2.7 - 17.6 15.0 6.7 5.4 21.5 - 15.0 - 9.5 - 6.2 - 12.8 4.1
Diğer İmalat Sanayi 2.7 10.4 5.7 2.1 2.7 1.0 0.5 - 2.6 - 3.8 - 0.1 - 1.3 10.5
Kaynak: INEGI
2.5. Petrol ve Madencilik
2013 yılı, Meksika petrol sektörü açısından tarihi bir dönüm noktası olmuştur. Meksika’nın en
önemli gelir kaynaklarından olan petrol, anayasa gereği devlet mülkiyetindedir. 2013 yılına
kadar devlet, petrol ve temel petrol ürünlerinde tek üretici durumundaydı ve devlete ait petrol
şirketi olan Pemex tarafından, özellikle Meksika körfezinde bulunan zengin petrol yataklarından,
petrol üretimi ve sonrasında işleme ve petrokimya ürünleri üretimi gerçekleştirilmekteydi.
Ancak, devlet şirketi Pemex’in derin deniz petrolü konusunda yeterli teknolojiye sahip
olmaması, Meksika Körfezindeki sığ denizlerden çıkarılan petrol rezervlerinin azalması ve
20
Meksika petrol üretiminin her geçen yıl düşüş yaşaması, petrol sektörünün özel sektör ve yabancı
sermayeli şirketlere açma konularını uzun süreden beri tartışmaya açmıştır.
2013 yılında gerçekleştirilen Enerji Reformu ile, petrol arama ve üretimi özel sektöre ve
dolayısıyla yabancı sermayeye açık duruma gelmiştir. Pemex şirketi varlığını devam ettirecek,
kamuya ait özelleştirme yapılmayacak ve de petrolün devlet mülkiyeti devam edecek olsa da,
kar-zarar ortaklığı, üretim ortaklığı ve lisans verme ile özel sektörün sektörde üretim ve yatırım
yapması mümkün hale gelmiştir. Özel sektör, devlet şirketi Pemex ile ortak yatırım yapabileceği
gibi, gerekli lisans ya da anlaşma ile tek başına da faaliyette bulunabileceklerdir.
Enerji Reformu dışında sektör ile ilgili olarak belirtilebilecek önemli bir konu da, ülkenin rafineri
kapasitesinin yetersiz olması ve ham petrol ihracatı ve işlenmiş petrol ürünleri ithalatı
yapmasıdır.
Meksika, önemli bir petrol üreticisi ülke olmasına rağmen, 2013 yılı sonu itibariyle sadece 9,8
milyar varillik kanıtlanmış petrol rezervi bulunmaktadır. Nitekim Meksika’nın petrol üretimi
2004 yılından bu yana her geçen yıl azalmaktadır.
Petrol, ortalama olarak Meksika ihracatının yedide birini ve kamu bütçe gelirinin de üçte birini
sağlamaktadır.
Tablo 11: Meksika’nın Günlük Ham Petrol Üretimi (Bin Varil)
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Toplam
Üretim
3.333 3.256 3.076 2.792 2.601 2.577 2.553 2.548 2.522
Ağır Petrol 2.387 2.244 2.039 1.766 1.520 1.464 1.417 1.385 1.365
Hafif Petrol 802 831 838 815 812 792 798 834 847
Çok Hafif
Petrol
144 180 199 210 270 321 337 329 310
Kaynak: Pemex (Meksika Petrolleri Şirketi), INEGI
Madencilikte, yabancı sermayeye ilişkin bir sınır bulunmamaktadır ve % 100 yabancı sermayeli
Meksika firmaları, maden arama ve işletme ruhsatı alabilmektedirler.
Meksika’da madencilik faaliyetleri özellikle Sonora, Chihuahua, Coahuila, Durango, Zacatecas
ve San Luis Potosi eyaletlerinde yoğundur. Meksika, dünyanın en büyük gümüş üreticisi ülkesi
olarak, dünya gümüş üretiminin % 20,7’sini gerçekleştirmektedir. Ayrıca çinko ve kurşun
üretiminde de dünyada ön sıralarda yer almaktadır.
21
Tablo 12: Meksika’da Üretilen Başlıca Madenler (Ton)
2011 2012 2013
Altın 84,1 88,6 98,0
Gümüş 4.150,3 4.510,0 4.860,9
Kurşun 182.202 195.692 200.362
Bakır 402.430 426.372 409.172
Çinko 447.948 456.044 420.915
Kömür 13.718.159 13.031.331 13.065.353
Kok 2.121.866 2.085.311 2.216.314
Demir 7.763.048 7.933.216 8.093.547
Kükürt 959.488 1.001.506 1.025.841
Dolomit 2.785.314 2.068.753 8.756.485
Florit 1.206.907 1.203.741 1.210.477
Silis 2.542.143 2.853.269 2.937.949
Alçıtaşı 3.838.348 4.372.267 5.090.863
Tuz 8.769.140 8.766.084 9.461.320 Kaynak: INEGI
2.6. İnşaat Sektörü
Meksika’da müteahhitlik sektöründe 2012 yılı sonu sektörde yavaşlayan büyüme,
Meksika ekonomisinin genel olarak büyümesinin 2013 yılında ihracattaki ve iç piyasadaki
durgunlaşma sonucu yavaşlamasıyla, olumsuz olarak en fazla etkilenen sektörlerden biri olmuş
ve müteahhitlik sektörü 2013 yılında % 3,5 küçülme yaşamıştır.
Kasım 2008’den Temmuz 2010’a kadar süren ekonomik krizden en çok etkilenen
sektörlerden biri olan müteahhitlik sektörü, ancak 2010 yılının ikinci yarısından itibaren
büyümeyi yakalamıştır. 2011 ve 2012 yılı ilk yarısında büyümesini sürdüren sektör, iktidar
partisinin değiştiği 2012 sonunda, seçim nedeniyle duran ihalelerin de etkisiyle küçülmeye
başlamış ve ekonomik durgunluk sonucu 2013 yılı boyunca sektördeki küçülme devam etmiştir.
2013 yılında ülkede önemli yapısal reformlar gerçekleştirilmiştir. Eğitim, işgücü, maliye,
finans gibi reformların yanında, özellikle enerji reformunun ülkede ekonomik büyümeyi ve
müteahhitlik sektörünü canlandırmasını sağlaması beklenmektedir. Enerji reformu ile, devlet
tekelinde bulunan petrol arama, çıkarma ve işleme faaliyetlerinde, petrol üzerinde devlet
mülkiyeti devam edecek, ancak kar-zarar ortaklığı çerçevesinde özel sektör petrol ile ilgili bu
faaliyetlere girebilecektir. Dolayısıyla, 2014 yılında yapısal reformlardan elde edilmek istenen
sonuçların kendini göstermeye başlaması, kamunun reformların ardından orta ve uzun vadeli
kalkınma ile ilgili projelere başlaması sonucu ekonomik bir canlılık beklentisi bulunmaktadır.
2014 Meksika müteahhitlik sektörü büyüme tahmini, % 3,5’tir.
Meksika müteahhitlik sektörünün 2013 yılında yaşamış olduğu küçülme, istihdam
rakamlarına da yansımış olup, anılan sektörünün 2013 yılındaki ortalama istihdamının % 2,5
küçülme ile 5.860.000 kişiye düştüğü tahmin edilmektedir.
22
Kamu kesiminde yatırım gerçekleştiren kamu kuruluşlarının en başta geleni, kamuya ait petrol
şirketi olan Pemex’tir. Pemex’in ardından Meksika Ulaştırma ve Telekomünikasyon Bakanlığı
gelmektedir. Aşağıda yer alan tabloda, kamu sektörünün 2013 ve 2014 yatırım bütçesine ilişkin
veriler yer almaktadır:
Tablo 13: Meksika Kamu Kurum ve Kuruluşları Yatırım Bütçeleri
Yatırım Alanı ya da
Kuruluş İsmi
2013 Yılı Yatırım Bütçesi
Payı
(milyon Meksika pesosu)
2014 Yılı Yatırım Bütçesi
Payı
(milyon Meksika pesosu)
Komünikasyon ve Ulaşım 71.135 100.142
Eğitim 9.620 6.710
Sağlık 6.495 6.076
Çevre 36.980 43.173
Turizm 1.675 1.677
PEMEX (Devlet Petrol
Şirketi)
338.398 357.527
CFE (Devlet Elektrik
Şirketi)
34.681 40.062
IMSS (Meksika Sosyal
Güvenlik Kurumu)
3.466 4.800
ISSSTE (Meksika Kamu
Çalışanları Sosyal
Güvenlik Kurumu)
3.098 3.098
Diğer Kuruluşlar 215.350 257.655
TOPLAM 720.897 820.920
(1 ABD doları ortalama kuru 2013’te 12,77, 2014’te ise tahmini 13,1 Meksika pesosudur.)
Kaynak: Meksika Maliye Bakanlığı
Meksika’da müteahhitlik firmalarının büyük çoğunluğu küçük ve orta büyüklükte işletmelerdir
ve bu işletmelerin kredi temini, faiz oranının yüksekliği ve kredi sürecinde talep edilen şartlar
sebebiyle çok güç olmaktadır.
Meksika’da diğer sektörlerde olduğu gibi, müteahhitlik sektöründe de oligopolistik bir piyasa
yapısı söz konusudur. Piyasayı ve yerel şartlar ile uygulamaları bilen firmalar, Meksika
piyasasında iş yapabilmektedirler.
Meksika’da devlet tarafından açılan ihalelerde, finansman sıkıntısı olmayan büyük firmalar
pazarı ellerinde tutmaktadırlar. 2006-2010 yıllarını kapsayan bir çalışmada, kamu ihalelerinde
ICA şirketinin payının % 48, İspanyol OHL firmasının payının % 16, Ideal şirketinin payının %
14, Tradeco şirketinin payının % 9, Grupo Hermez şirketinin payının % 5 olduğu
belirtilmektedir. Özellikle otoyol projeleri başta olmak üzere çok sayıda projede yap-işlet-devret
modeli tercih edilmekte ve bu modelin uygulandığı projeler, finansman imkanı olan ICA ve OHL
gibi büyük şirketler tarafından gerçekleştirilmektedir.
23
2.7. Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Meksika, korumacı ve ithal ikameci bir ekonomi politikasından dışa açık, ihracata dayalı bir
politikayı benimsediği 1980’li yıllardan itibaren doğrudan yabancı yatırıma daha fazla önem
vermiş ve özellikle NAFTA’nın imzalandığı 1993 yılından itibaren, ABD piyasası için üretim
yapmak isteyen firmalar, yatırım için işgücü maliyeti düşük olan Meksika’yı tercih etmişlerdir.
Meksika’nın coğrafi olarak ABD’ye yakınlığı ve bu ülke ile serbest ticaret anlaşması olması
dışında, liberal ve gelişmiş bir ülkede olağan şartlarda görülen ve mülkiyeti güvence altına alan,
lojistik altyapısı olan bir ülke olması yabancı yatırımcılara güven vermiş; ayrıca ülkenin, yabancı
yatırımcı çekebilmek için yatırım teşvik politikaları benimsemesi, yabancı yatırımı
kolaylaştırmıştır.
Tablo 14: Geldiği Ülkeye Göre Meksika’ya Yapılan Doğrudan Yabancı Yatırımlar
(milyon ABD doları)
Ülke 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012
Toplam 25095.7 24707.9 20891 32209.3 28685 17986.8 25897.5 23627.8 18131.2 42093.4
Almanya 393.2 334.1 750.6 649.1 656.6 -31.6 334 377.5 946.1 1772.5
Belçika 46 -21 69.5 228.3 142.3 345.5 38.1 163.8 0.4 13290.3
Brezilya 49.7 46.1 56.8 25 93 150.9 402 212.8 67.8 452.4
Kanada 804.1 690 965.3 834.7 3436.6 1831.9 1855.7 1400.1 1767.6 3246.4
Danimarka 115.8 40.3 253 88 75.8 35.1 -12.8 132.5 183.1 202.4
İspanya 7892.8 1703.6 1461.2 5457.6 4997.9 3004.4 4185.1 3446 -780.9 -446.5
ABD 9208.3 11836.4 13255 12996.8 11791.8 7715.1 6909 12275.9 8958.1 13346.5
Fransa 306.6 386.1 156.2 235.5 210.3 266.5 -5.4 215.4 398.7 201.6
Hollanda 3380.2 4018.5 2805.4 6656.5 1900 2601.5 9245.2 2775.3 1488.3 3965.3
İrlanda -1.1 25.6 -11.1 81.6 96.4 113 95.1 269.2 6.4 -69.9
İtalya 178.8 27.3 26.5 48 131.6 31.9 74.9 115.4 191.6 -771.3
Japonya 392.4 173 -1433.9 439.7 518.8 483.5 535.7 916.2 1815.9 1631.5
Lüksemburg 34.7 169.2 177.8 542.8 352.6 192.6 417.7 146.4 779.8 1877.7
Birleşik Krallık 323.1 1349.1 973 612.2 1420.9 423.5 701.3 -1037.4 449.9 1253.8
Singapur 29.9 14 63.6 139 108.6 258.3 36.7 151.5 49.8 99.1
İsveç 408.9 376.5 15.8 36 85.7 12.8 327 43.8 180.5 253.4
İsviçre 1156.7 323.9 602.7 617.3 242.6 105.3 264.5 1168 282.1 284.3
Diğer Ülkeler 375.8 3215.1 703.8 2520.9 2423.4 446.5 493.6 855.2 1346.2 1503.8
Kaynak: INEGI
24
Meksika’ya yapılan doğrudan yabancı yatırımların amacının, Meksika’nın ucuz işgücünden
faydalanarak ABD’ye yönelik sanayi üretimi olması düşüncesiyle doğrudan yabancı yatırımlar
içinde sanayi sektöründe yapılan yatırımın ağırlıklı olmasının beklenmesine rağmen, Meksika’ya
hizmetler sektöründe de oldukça yüksek oranda yabancı yatırım gerçekleştirilmektedir.
Hizmetler sektörü içinde ticaret, basın, emlak gibi birçok alt sektörde yabancı yatırım olmasına
rağmen, oransal olarak finans ve sigorta sektöründe önemli miktarda yabancı yatırım
gerçekleştirilmiştir.
Tablo 15: Sektörlerine Göre Meksika’ya Yapılan Doğrudan Yabancı Yatırım
(milyon ABD doları)
Yıl Toplam Tarım Sanayi Hizmetler
2004 25095.7 41.7 14734.7 10319.2
2005 24707.9 15 12880.7 11812.2
2006 20891 3 11239.8 9648.2
2007 32209.3 73.4 17668.9 14467
2008 28685 57.9 14742.6 13884.4
2009 17986.8 19.6 8856.8 9110.4
2010 25897.5 91 15849.2 9957.3
2011 23627.8 40.2 12760.3 10827.3
2012 18131.2 108.2 12646.5 5376.4
2013 42093.4 168.8 33339.9 8584.7
Kaynak: INEGI
2.8. İşçi Dövizleri
Meksika ekonomisinin büyüklüğü dikkate alındığında, milli gelirin düşük bir oranına tekabül
eden işçi dövizleri, ülke ekonomisinde uzun bir süre önemini korumuş olup, günümüzde de
ülkenin turizm gelirlerinden daha fazla olan ve azımsanmayacak büyüklüğüyle Meksika
ekonomisine katkısına devam etmektedir. İşçi dövizlerinin tamamına yakını, ABD’de yaşayan
Meksikalılar tarafından gönderilmektedir.
Tablo 16: Meksika İşçi Dövizleri
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Meksika’ya gelen işçi dövizleri
(milyar ABD doları)
25.6 26.1 25.1 21.3 21.3 22.8 22.4 21.9
Kaynak: Meksika Merkez Bankası
25
2.9. Turizm
Meksika, turizm açısından dünyada önemli ülkeler arasında yer almaktadır ve en çok turist çeken
10. ülkedir.
Ülkenin turizm potansiyeli olarak sahil beldeleri, eski uygarlıklara ait tarihi yerler, koloni
mimarisi olan şehirler ön plandadır. Ülke, uygun iklim ve coğrafi özellikleriyle, yoğun olarak
ABD’den ve Kanada’dan turist çekmektedir.
Meksika, büyük turizm potansiyeli olmasına ve ABD vatandaşlarının ülkeye kolaylıkla
gelebileceği coğrafi yakınlığa sahip olmasına rağmen; ülkenin güvenlik açısından olumsuz imajı,
turizm altyapısının yetersizliği gibi sebeplerle, söz konusu potansiyelini istenen düzeyde gelire
çevirememektedir. 2008 yılında ABD’de başlayan ekonomik kriz ve aynı yıl Meksika’da
başlayan ve dünyaya yayılan domuz gribi ve ülkede yaşanan şiddet, Meksika turizmini olumsuz
etkilemiş; sonraki yıllarda da ülkeye gelen turist sayısı ve turizmden elde edilen gelirde önemli
artış görülmemiştir.
Tablo 17: Meksika Turizm Sektörü
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Ülkeye Gelen Yabancı
Turist Sayısı (milyon kişi)
21.4 22.6 21.5 22.4 22.7 23.1 23.7
Ülkeye Gelen Yabancı
Turistlerden Elde Edilen
Gelir (milyar ABD doları)
12.9 13.3 11.3 11.9 11.7 12.7 13.8
Kaynak: INEGI, Banco de Mexico
26
3.1. Ana Ürün Grupları İtibariyle Meksika Dış Ticareti
Meksika, 2013 yılı itibarıyla takriben 380 milyar ABD doları civarındaki ithalat ve ihracat
değerleri ve toplam dış ticaret hacminin GSYH’nin yaklaşık % 60’ını oluşturduğu ekonomik
yapısı dikkate alındığında, dış ticaret yoluyla kalkınma genel politikasını tercih etmiş olan bir
ülkedir. Ülkenin ithalatının ana ürün grupları bağlamında kompozisyonuna bakıldığında, ülke
ekonomisinin bir transformasyon ekonomisi olduğu güçlü bir şekilde görülmektedir. Nitekim
2013 yılında gerçekleştirilen yaklaşık 381 milyar dolarlık ithalatın dörtte üçü ara malıdır.
İthalattaki kadar olmasa da, ihracatın yarısının da yine ara malı olduğu gözlenmektedir. Bu
durum ülke sanayisinin özellikle ABD sanayisi ve ABD pazarı için üretim gerçekleştirmek üzere
Meksika’ya yatırım yapmış ABD, Almanya, Japonya, Güney Kore vb. ülkelerin sanayileri ile
entegrasyonunu açık bir şekilde göstermektedir.
Tablo 18: Ana Gruplar İtibariyle Meksika’nın Dış Ticareti (milyar ABD doları)
Ana
Gruplar
İhracat İthalat
2009 2010 2011 2012 2013 2013
Pay
(%)
2009 2010 2011 2012 2013 2013
Pay
(%)
Ara
Malı 109.21
145.14
180.57
190.35
188.48
49.60
170.91
229.81
264.02
277.91
284.82
74.71
Sermaye
Malı
48.09
67.64
79.31
91.26
96.62
25.42
30.65
30.25
35.03
38.57
39.06
10.26
Tüketici
Ürünleri
72.40
85.69
89.50
89.30
94.93
24.98
32.83
41.42
51.79
54.27
57.33
15.03
Toplam 229.70 298.47 349.38 370.91 380.03 100.00 234.38 301.48 350.84 370.75 381.21 100.00 Kaynak: INEGI
3.2. Ülkeler İtibariyle Meksika Dış Ticareti
Ülkenin ithalat ve ihracatında ilk 20 sırada yer alan ülkelerin listesi aşağıdaki tablolarda
gösterilmektedir. Ülkenin ağırlıklı ticaret ortağı ABD’dir. Nitekim söz konusu ülkenin 2013
yılında Meksika ihracatındaki ve ithalatındaki payları sırası ile % 78,8 ve % 49,1 olmuştur.
Bununla birlikte söz konusu oranların, Meksika’nın dış ticaret liberalizasyonunun başlangıcı
olarak kabul edilebilecek 1995 yılından bu yana, ihracatta yaklaşık 4,5 puan, ithalatta ise 25 puan
düştüğünü belirtmek gerekmektedir. ABD’nin Meksika pazarında 1995-2013 döneminde
kaybettiği pazar payının, başta Çin (% 16,1) olmak üzere, Güney Kore, Malezya, Kosta Rika,
Tayland, Tayvan gibi ülkeler tarafından ele geçirildiği görülmektedir.
3. MEKSİKA DIŞ TİCARETİ
27
Tablo 19: Meksika’nın İthalatındaki İlk Yirmi Ülke (FOB, milyar ABD doları)
Ülkeler 1995 2011 2012 2013 1995 2013 2013/2012 2013/1995
Pay (%) Pay (%) Değişim Değişim
(%) (%)
Toplam 72.45 350.84 370,75 381,21 100.0 100.0 2,8 426,2
ABD 53.90 174.36 185,11 187,26 74.4 49,1 1,2 247,4
Çin 0.52 52.25 56,94 61,32 0.7 16,1 7,7 11.692,3
Japonya 3.95 16.49 17,66 17,08 5.5 4,5 - 3,3 332,4
Güney Kore 0.77 13.66 13,34 13,49 1.1 3,5 1,1 1.651,9
Almanya 2.69 12.86 13,51 13,46 3.7 3,5 - 0,4 400,4
Kanada 1.37 9.65 9,89 9,85 1.9 2,6 - 0,4 619,0
Tayvan 0.72 5.77 6,18 6,69 1.0 1,8 8,3 829,2
İtalya 0.77 4.98 5,46 5,62 1.1 1,5 2,9 629,9
Malezya 0.44 5.61 4,74 5,38 0.6 1,4 13,5 1.122,7
Brezilya 0.57 4.56 4,49 4,42 0.8 1,2 - 1,6 675,4
Tayland 0.17 3.09 3,81 4,32 0.2 1,1 13,4 2.441,2
İspanya 0.69 3.84 4,08 4,31 1.0 1,1 5,6 524,6
Hollanda 0.22 3.06 3,56 4,20 0.3 1,1 18,0 1.809,1
Fransa 0.98 3.36 3,47 3,69 1.4 1,0 6,3 276,5
Kosta Rika 0.02 2.65 3,26 3,17 0.0 0,8 - 2,8 15.750,0
Hindistan 0.12 2.38 2,95 2,87 0.2 0,8 - 2,7 2.291,7
İngiltere 0.53 2.14 2,39 2,51 0.7 0,7 5,0 373,6
İsviçre 0.39 1.53 1,49 1,67 0.5 0,4 12,1 328,2
Filipinler 0.07 1.64 1,39 1,59 0.1 0,4 14,4 2.171,4
Vietnam 0,01 0.97 1,15 1,49 0,0 0,4 29,6 14.800,0
Diğer Ülkeler 3.42 24.85 25,53 26,82 4.7 7,0 5,1 684,2
Türkiye 0.01 0.32 0,43 0,53 0.0 0,1 23,3 5.200,0
Kaynak: INEGI
Burada vurgulanması gereken önemli noktalardan birisi, söz konusu ülkelerin önemli bir
bölümünün Meksika ile aralarında serbest ticaret anlaşması bulunmayan ülkeler olması ve Çin
hariç olmak üzere Meksika’nın şiddetle ihtiyaç duyduğu, özellikle elektronik ürünlerinin
üretiminde gerekli ara mallarının tedarikçileri olmalarıdır.
Meksika’nın ithalat ve ihracatının sırasıyla % 93 ve % 95’ini gerçekleştirdiği ilk 20 ülke arasında
yer almamakla birlikte, ülkemizin 1995-2013 döneminde gösterdiği performansın (Meksika’ya
ihracat ve ithalatımızda % 3500’ün üzerinde artış) birçok ülkenin üzerinde olduğu görülmektedir.
Diğer taraftan, ülkemiz 2013 yılında gerçekleştirdiği % 23,3 oranındaki ihracat artışı ile,
Meksika’nın 2013 yılı ithalatında ilk yirmi sırada bulunan ülkelerden Vietnam hariç omak üzere
diğerlerinden daha iyi bir performans sergilemiş, ülkenin genel ithalat artış oranının sekiz katı
civarında bir artış göstermiştir. Bununla birlikte, Meksika istatistiklerine göre, 2013 yılında
ülkemiz tarafından ulaşılmış olan 527,1 milyon dolarlık ihracat ve 358,2 milyon dolarlık ithalat
28
değerlerinin, iki ülke ekonomilerinin büyüklükleri düşünüldüğünde oldukça mütevazı kaldığını
söylemek yanlış olmayacaktır.
Tablo 20: Meksika’nın İhracatındaki İlk Yirmi Ülke (FOB, milyar ABD doları)
Ülkeler 1995 2011 2012 2013 1995 2013 2013/2012 2013/1995
Pay Pay Değişim Değişim
(%) (%) (%) (%)
Toplam 79.54 349.68 370,91 380,03 100.0 100.0 2,5 377,8
ABD 66.27 274.70 287,82 299,44 83.3 78,8 4,0 351,8
Kanada 1.99 10.68 10,94 10,45 2.5 2,7 - 4,5 425,1
İspanya 0.80 4.90 7,16 7,14 1.0 1,9 - 0,3 792,5
Çin 0.04 5.97 5,72 6,47 0.0 1,7 13,1 16.075,0
Brezilya 0.80 4.89 5,66 5,39 1.0 1,4 - 4,8 573,8
Kolombiya 0.45 5.63 5,59 4,74 0.6 1,2 - 15,2 953,3
Almanya 0.52 4.34 4,50 3,80 0.6 1,0 - 15,6 630,8
Hindistan 0.03 1.80 3,36 3,80 0.0 1,0 13,1 12.566,7
Japonya 0.98 2.26 2,61 2,24 1.2 0,6 - 14,2 128,6
Venezuela 0.38 1.66 2,12 2,15 0.5 0,6 1,4 465,8
Şili 0.49 2.07 2,25 2,08 0.6 0,6 - 7,6 324,5
Arjantin 0.31 1.96 1,93 1,97 0.4 0,5 2,1 535,5
Peru 0.18 1.29 1,53 1,77 0.2 0,5 15,7 883,3
Guatemala 0.31 1.79 1,83 1,73 0.4 0,5 - 5,5 458,1
Hollanda 0.18 2.08 1,92 1,59 0.2 0,4 - 17,2 783,3
Güney Kore 0.09 1.52 1,73 1,53 0.1 0,4 - 11,6 1.600,0
İngiltere 0.48 2.16 2,60 1,44 0.6 0,4 - 44,6 200,0
Fransa 0,48 0,72 1,28 1,29 0.6 0,3 0,8 168,8
İtalya 0.20 1.55 1,30 1,25 0.2 0,3 - 3,8 525,0
Belçika 0.49 1.21 1,15 1,10 0.6 0,3 - 4,3 124,5
Diğer Ülkeler 3.96 16.01 17,91 18,66 5.0 4,9 4,2 371,2
Türkiye 0.01 0.19 0,36 0,36 0.01 0,09 0,0 3.500,0
Kaynak: INEGI
3.3. Ürün Grupları İtibariyle Meksika Dış Ticareti
Meksika’nın 2009-2013 döneminde fasıllar itibarıyla gerçekleştirdiği ihracat ve ithalat
rakamlarını gösteren tablolar aşağıda yer almaktadır:
29
Tablo 21: Meksika’nın İlk Yirmi Fasıl İtibariyle İthalatı (milyar ABD doları)
FASILLAR 2009 2010 2011 2012 2013 2013 Pay
(%)
2013/2012
Değişim
(%)
TOPLAM 234.38 301.48 350.84 370.75 381,21 100.0 2,8
85-Elektrikli Makina ve Cihazlar, Aksam ve Parçaları 55.30 70.87 75.85 77.61 83,70 22,0 7,8
84-Nükleer Reaktörler, Kazan; Makina ve Cihazlar, Aletler, Parçaları 36.58 46.79 53.84 60.76 62,45 16,4 2,8
87-Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet ve Diğerleri 18.49 24.71 28.57 32.43 33,39 8,8 3,0
27-Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları, Mumlar 15.76 24.06 35.02 33.34 32,91 8,6 - 1,3
39-Plastik ve Plastikten Mamul Eşya 12.70 17.40 18.49 19.84 20,81 5,5 4,9
90-Optik, Fotoğraf, Sinema, Ölçü, Kontrol, Ayar Cihazları, Tıbbi Alet. 8.55 10.20 11.17 11.74 12,41 3,3 5,7
29-Organik Kimyasal Müstahsallar 6.58 7.96 9.59 9.80 10,03 2,6 2,3
73-Demir veya Çelikten Eşya 5.28 6.62 7.56 8.58 8,86 2,3 3,3
72-Demir ve Çelik 5.19 7.26 8.32 10.15 8,67 2,3 - 14,6
99-Başka Yerde Belirtilmeyen Diğer Eşyalar 4.46 5.78 7.31 10.44 8,58 2,3 - 17,8
40-Kauçuk ve Kauçuktan Eşya 3.12 4.42 5.56 6.32 6,28 1,6 - 0,6
48-Kağıt ve Karton; Kağıt Hamurundan Kağıt ve Kartondan Eşya 3.99 4.72 4.98 5.17 5,34 1,4 3,3
30-Eczacılık Ürünleri 3.88 4.32 4.54 4.98 5,04 1,3 1,2
76-Aluminyum ve Aluminyum Eşya 2.90 4.10 5.66 5.54 4,89 1,3 - 11,7
38-Muhtelif Kimyasal Maddeler 2.70 3.40 3.82 4.07 4,39 1,2 7,9
10-Hububat 3.03 3.23 5.48 5.44 4,30 1,1 - 21,0
02-Et ve Ürünleri 2.72 3.23 3.42 3.55 3,96 1,0 11,5
12-Yağlı Tohum ve Meyvalar, Sanayi Bitkileri, Saman, Hayvan Yemi 2.61 3.02 3.54 3.71 3,60 0,9 - 3,0
94-Mobilyalar, Aydınlatma, Reklam Lambaları, Prefabrik Yapılar 1.73 2.29 2.67 3.14 3,51 0,9 11,8
74-Bakır ve Bakırdan Eşya 1.88 3.10 3.33 2.84 2,81 0,7 - 1,1
Diğer 36.93 43.99 52.11 54.58 56,97 14,9 4,4
30
Tablo 22: Meksika’nın İlk Yirmi Fasıl İtibariyle İhracatı (milyar ABD doları)
FASILLAR
2009
2010
2011
2012
2013
2013
Pay (%)
2013/2012
Değişim
(%)
TOPLAM 229.71 298.31 349.57 370.83 380,03 100.0 2,5
85-Elektrikli Makina ve Cihazlar, Aksam ve Parçaları 60.19 71.46 70.64 74.87 77,84 20,5 4,0
87-Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet ve Diğerleri 33.76 51.74 62.90 70.27 77,19 20,3 9,8
84-Nükleer Reaktörler, Kazan; Makina ve Cihazlar, Aletler, Parçaları 29.17 41.65 48.31 53.77 53,95 14,2 0,3
27-Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları, Mumlar 30.50 41.07 55.68 52.27 48,77 12,8 - 6,7
90-Optik, Fotoğraf, Sinema, Ölçü, Kontrol, Ayar Cihazları, Tıbbi
Alet.
8.50 10.14 10.88 11.73 12,81 3,4 9,2
71-İnciler, Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar 6.13 9.16 13.21 13.15 9,75 2,6 - 25,9
94-Mobilyalar, Aydınlatma, Reklam Lambaları, Prefabrik Yapılar 4.10 5.42 6.00 7.34 8,19 2,2 11,6
39-Plastik ve Plastikten Mamul Eşya 4.62 5.70 6.62 7.52 8,08 2,1 7,4
73-Demir veya Çelikten Eşya 3.37 3.70 4.54 5.35 5,73 1,5 7,1
07-Yenilen Sebzeler ve Bazı Kök ve Yumrular 3.69 4.32 4.94 5.01 5,50 1,4 9,8
26-Metal Cevherleri, Cüruf ve Kül 1.07 1.94 3.47 4.19 4,01 1,1 - 4,3
72-Demir ve Çelik 2.19 3.59 4.27 3.33 3,69 1,0 10,8
22-Meşrubat, Alkollü İçkiler ve Sirke 2.79 3.04 3.29 3.43 3,67 1,0 7,0
08-Yenilen Meyvalar, Kabuklu Yemişler, Turunçgil ve Kavun
Kabuğu
2.21 2.36 2.76 3.10 3,40 0,9 9,7
99-Başka Yerde Belirtilmeyen Diğer Eşyalar 1.29 1.49 2.33 2.96 3,38 0,9 14,2
62-Örülmemiş Giyim Eşyası ve Aksesuarları 2.46 2.55 2.78 2.69 2,68 0,7 - 0,4
29-Organik Kimyasal Müstahsallar 1.67 2.06 2.45 2.64 2,65 0,7 0,4
33-Uçucu Yağlar, Rezinoitler, Parfümeri, Kozmetikler vb. 1.79 1.78 2.04 2.28 2,54 0,7 11,4
86- Demiryolu ve Benzeri Hatlara Ait Taşıtlar ve Malzemeler 0,59 0,53 1,50 2,19 2,54 0,7 16,0
40-Kauçuk ve Kauçuktan Eşya 1.16 1.67 2.16 2.42 2,44 0,6 0,8
Diğer 27.71 31.42 37.36 39.72 41,22 10,8 3,8
Kaynak:INEGI
2013 yılında ülkenin ithalat ve ihracatının sırasıyla % 85,1 ve % 89,2’sinin gerçekleştirildiği ilk
yirmi fasıl incelendiğinde, ithalatta ilk beş sırada yer alan 85, 84, 87, 27 ve 39’uncu fasılların
yaklaşık %60’ı aşan bir paya; ihracatta ise 85, 87, 84, 27 ve 90’ıncı fasılların yaklaşık % 71’lik
bir paya sahip oldukları görünmektedir. 2013 yılında en büyük ithalat artışı mobilyalar ve et
ürünlerinde, ihracat artışı ise demiryolu ve benzeri hatlara ait taşıtlar ve malzemeler ile başka
yerde belirtilmeyen başka ürünlerde gerçekleşmiştir.
Meksika’nın ithalatının yaklaşık dörtte üçünün, ihracatının da beşte dördünden fazlasının
gerçekleştirildiği ilk on fasıl üründe en fazla paya sahip dörtlü pozisyonları gösteren tablolar
aşağıda yer almaktadır. Sözkonusu tablolar incelendiğinde, Meksika’nın ihracatı ve ithalatında
ön sıralarda yer alan elektrikli ve elektronik ürünler, makinalar, mineral yakıtlar ve otomotiv
ürünlerinde, ihracatta bitmiş ürünlerin, ithalatta da ara ürünlerin ağırlıklı paya sahip olduğu
görülmektedir. Nitekim, Meksika’nın toplam ithalatının takriben beşte birinin gerçekleştirildiği
elektrikli ve elektronik ürünlerindeki ithalatın büyük çoğunluğunun, cep telefonları hariç
tutulduğunda, elektronik entegre devreler, elekronik aksam ve parça, anahtarlar, röleler,
sigortalar, kablolar, transformatörler, diyodlar, transistörler, baskı devreler vb. gibi ara
kalemlerde; % 15’inden fazlasının gerçekleştirildiği makine ve teçhizattaki ithalatın büyük
bölümünün sermaye malı ve otomobil motoru, motor aksam parçası, pompalar, transmisyon
milleri, kranklar vb. gibi ürünlerde; takriben % 9’unun gerçekleştirildiği mineral yakıtlar
ithalatında ağırlığın rafine edilmiş petrol ürünlerinde ve yine % 9’undan fazlasının
gerçekleştirildiği otomotiv ürünlerindeki ithalatın yaklaşık üçte ikisinin otomotiv yan sanayii
ürünlerinde olduğu görülmektedir.
Diğer taraftan, ihracat rakamlarının detayları incelendiğinde, Meksika’nın toplam ihracatında
takriben % 20’lik paya sahip elektrikli elektronik ürünlerdeki ihracatın yaklaşık yarısını nihai
ürün olan televizyon ve telefon cihazlarının oluşturduğu; yine yaklaşık % 20’lik paya sahip
otomotiv ürünleri ihracatında yolcu ve eşya taşımaya mahsus araçlar ile traktörler gibi ana sanayi
ürünlerinin payının % 70’i aştığı; yaklaşık % 14 civarında payı bulunan makine ve teçhizatlar
ile % 13 payı bulunan mineral yakıtlar ihracatında bilgisayarlar ve buzdolapların payının % 40’ı
aştığı ve ham petrol ihracatının payının % 90 civarında olduğu göze çarpmaktadır.
31
32
Tablo 23: Meksika’nın İthalatında İlk On Fasılda En Yüksek Paya Sahip Dörtlüler (milyar ABD doları)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 Pay (%)
TOPLAM 234.38 301.48 350.84 370.75 381,21 Toplamda Fasılda 85-ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
55.30 70.87 75.85 77.61 83.70 21.96 100.0
8517-TELEFON CİHAZLARI, SES, GÖRÜNTÜ VEYA DİĞER
BİLGİLERİ ALMAYA VEYA VERMEYE MAHSUS DİĞER
CİHAZLAR
9.88 12.56 13.65 13.38 15.06 4.0 18.0
8542-ELEKTRONİK ENTEGRE DEVRELER 7.75 10.66 12.46 11.66 13.36 3.5 16.0
8529-SADECE VEYA ESAS İTİBARİYLE 85.25 İLA 85.28
POZİSYONLARINDA YER ALAN CİHAZLARA MAHSUS
AKSAM VE PARÇA
9.96 11.48 9.81 9.91 9.56 2.5 11.4
8536-GERİLİMİ 1000 VOLTU GEÇMEYEN ELEKTRİK
DEVRESİ TEÇHİZATI (ANAHTARLAR, RÖLELER,
SİGORTALAR, FİŞLER, KU
3.36 4.38 4.72 5.09 5.61 1.5 6.7
8544-İZOLE EDİLMİŞ TELLER, KABLOLAR VE DİĞER
ELEKTRİK İLETKENLER; TEK TEK KAPLANMIŞ LİFLERDEN
OLUŞAN FİBE
2.95 3.98 4.52 4.66 5.36 1.4 6.4
8504-ELEKTRİK TRANSFORMATÖRLERİ, STATİK
KONVERTÖRLER (ÖRNEĞİN; REDRESÖRLER) VE
ENDÜKTÖRLER
2.17 2.76 2.84 2.96 3.19 0.8 3.8
8538-ESAS İTİBARİYLE 85.35, 85.36 VEYA 85.37
POZİSYONLARINDA YER ALAN CİHAZLARDA
KULLANILMAYA UYGUN AKSAM
1.44 2.25 2.44 2.79 3.11 0.8 3.7
8528-MONİTÖRLER VE PROJEKTÖRLER, TELEVİZYON
ALICI CİHAZLARI
1.86 2.42 2.73 2.94 2.87 0.8 3.4
8541-DİYODLAR, TRANSİSTÖRLER VB YARI İLETKEN
TERTİBAT; IŞIK YAYAN DİYODLAR; MONTE EDİLMİŞ PİEZO
ELEKTRİK
1.56 2.09 2.39 2.49 2.80 0.7 3.3
8534-BASKI DEVRELER 1.36 1.75 1.75 1.87 2.14 0.6 2.6
84-NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI
36.58 46.79 53.84 60.76 62.45 16.4 100.0
8471-OTOMATİK BİLGİ İŞLEM MAK. BUNLARA AİT
BİRİMLER; MANYETİK VEYA OPTİK OKUYUCULAR,
VERİLERİ KODA DÖNÜŞTÜRÜCÜLER
5.20 6.35 7.64 8.34 8.83 2.3 14.1
33
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 234.38 301.48 350.84 370.75 381,21 TOPLAMDA FASILDA 8473-84.69 İLA 84.72 POZİSYONLARINDAKİ MAKİNA VE
CİHAZLARDA KULLANILMAYA ELVERİŞLİ AKSAM-PARÇA
3.37 5.42 5.09 5.70 5.56 1.5 8.9
8408-SIKIŞTIRMAYLA ATEŞLEMELİ İÇTEN YANMALI
PİSTONLU MOTORLAR (DİZEL VE YARI DİZEL)
1.36 2.34 3.50 4.09 3.74 1.0 6.0
8409-SADECE VEYA ESAS İTİBARİYLE 84.07 VEYA 84.08
POZİSYONLARINDAKİ MOTORLARIN AKSAM VE
PARÇALARI
1.68 2.84 3.03 3.34 3.36 0.9 5.4
8414-HAVA VEYA VAKUM POMPALARI, HAVA VEYA
DİĞER GAZ KOMPRESÖRLERİ, FANLAR, ASPİRATÖRÜ OLAN
HAVALANDIRMAYA
1.75 2.22 2.90 3.28 3.15 0.8 5.0
8481-BORULAR, KAZANLAR, TANKLAR, DEPOLAR VE
BENZERİ DİĞER KAPLAR İÇİN MUSLUKLAR, VALFLER
(VANALAR) VE BEN
1.64 2.17 2.48 2.79 2.84 0.7 4.5
8483-TRANSMİSYON MİLLERİ, KRANKLAR; YATAK
KOVANLARI VE MİL YATAKLARI; DİŞLİLER VE
SİSTEMLERİ;VİDALAR
1.17 1.73 2.10 2.38 2.50 0.7 4.0
8479 - 84. FASILIN BAŞKA POZİSYONLARINDA
BELİRTİLMEYEN VEYA YER ALMAYAN, KENDİNE ÖZGÜ BİR
FONKSİYONU OLAN MAKİNALAR VE MEKANİK CİHAZLAR
1.30 1.33 1.67 2.05 2.46 0.6 3.9
8407-KIVILCIM İLE ATEŞLEMELİ İÇTEN YANMALI
DOĞRUSAL VEYA DÖNER PİSTONLU MOTORLAR
(PATLAMALI MOTOR)
1.16 1.76 2.07 2.36 2.38 0.6 3.8
8443-BASKI YAPMAYA MAHSUS MAKİNALAR;
KOPYALAMA VE FAKS MAKİNALARI; BUNLARIN AKSAM,
PARÇA VE AKSESUARLARI
2.13 2.43 2.36 2.10 2.20 0.6 3.5
87-MOTORLU KARA TAŞITLARI, TRAKTÖR, BİSİKLET, MOTOSİKLET VE DİĞER
18.49 24.71 28.57 32.43 33.39 8.8 100.0
8708-KARAYOLU TAŞITLARI İÇİN AKSAM, PARÇA VE
AKSESUARLAR
10.79 14.77 17.60 20.60 20.61 5.4 61.7
8703-BİNEK OTOMOBİLLERİ VE ESAS İTİBARİYLE İNSAN
TAŞIMAK ÜZERE İMAL EDİLMİŞ DİĞER MOTORLU
TAŞITLAR
4.76 6.46 7.26 7.64 8.45 2.2 25.3
8704-EŞYA TAŞIMAYA MAHSUS MOTORLU TAŞITLAR 1.88 2.09 1.96 2.14 2.16 0.6 6.5
34
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 234.38 301.48 350.84 370.75 381,21 TOPLAMDA FASILDA 27-MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR
15.76 24.06 35.02 33.34 32.91 8.6 100.0
2710-PETROL YAĞLARI VE BİTÜMENLİ MİNERALLERDEN
ELDE EDİLEN YAĞLAR
11.73 18.27 27.87 27.23 25.33 6.6 77.0
2711-PETROL GAZLARI VE DİĞER GAZLI
HİDROKARBONLAR
2.85 3.91 4.79 3.85 5.57 1.5 16.9
2701-TAŞKÖMÜRÜ; TAŞKÖMÜRÜNDEN ELDE EDİLEN
BRİKETLER, TOPAK VB. KATI YAKITLAR
0.64 0.97 1.25 0.96 0.76 0.2 2.3
39-PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 12.70 17.40 18.49 19.84 20.81 5.5 100.0
3926-PLASTİKTEN DİĞER EŞYA 2.31 4.13 3.28 3.58 3.73 1.0 17.9
3923-PLASTİKLERDEN EŞYA TAŞINMASINA VEYA
AMBALAJLANMASINA MAHSUS MALZEME, TIPA, KAPAK,
KAPSÜL VE DİĞER KA
1.62 1.96 2.03 2.22 2.32 0.6 11.1
3901-ETİLEN POLİMERLERİ (İLK ŞEKİLLERDE) 1.33 1.68 1.94 1.99 2.19 0.6 10.5
3920-PLASTİKTEN DİĞER LEVHA, PLAKA, ŞERİT, FİLM,
FOLYE (GÖZENEKSİZ)
1.02 1.36 1.58 1.67 1.73 0.5 8.3
3907-POLİASETALLER, DİĞER POLİETERLER, EPOKSİ
REÇİNELER, POLİKARBONATLAR, ALKİT REÇİNELER,
POLİALİESTERLE
0.95 1.14 1.33 1.53 1.58 0.4 7.6
3902-PROPİLEN VE DİĞER OLEFİNLERİN POLİMERLERİ
(İLK ŞEKİLLERDE)
0.85 1.31 1.64 1.48 1.55 0.4 7.4
3921-PLASTİKTEN DİĞER PLAKALAR, LEVHALAR,
YAPRAKLAR, FİLMLER, FOLYELER VE ŞERİTLER
0.66 0.90 1.06 1.30 1.36 0.4 6.5
3917-PLASTİKTEN HORTUMLAR, BORULAR VE BAĞLANTI
ELEMANLARI (MANŞON, NİPEL, DİRSEK, FLANŞLAR, VB.)
0.86 1.01 1.13 1.21 1.30 0.3 6.2
3919-PLASTİKTEN KENDİNDEN YAPIŞKAN LEVHA, PLAKA,
BANDLAR, ŞERİT, FİLM, FOLYE VE DİĞER YASSI ŞEKİLLER
0.67 0.84 0.93 1.00 1.05 0.3 5.0
3903-STİREN POLİMERLERİ (İLK ŞEKİLLERDE) 0.58 0.73 0.77 0.88 0.90 0.2 4.3
35
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 234.38 301.48 350.84 370.75 381,21 TOPLAMDA FASILDA 90-OPTİK, FOTOĞRAF, SİNEMA, ÖLÇÜ, KONTROL, AYAR CİHAZLARI, TIBBİ ALET.
8.55 10.20 11.17 11.74 12.41 3.3 100.0
9013-SIVI KRİSTALLİ TERTİBAT, LAZERLER, DİĞER OPTİK
CİHAZ VE ALETLER
2.41 3.08 3.29 3.19 3.23 0.8 26.0
9018-TIPTA, CERRAHİDE, DİŞÇİLİKTE VE
VETERİNERLİKTE KULLANILAN ALET VE CİHAZLAR
1.55 1.81 1.97 1.96 2.22 0.6 17.9
9032-OTOMATİK KONTROL VE AYAR ALET VE CİHAZLARI 0.97 1.27 1.30 1.38 1.46 0.4 11.8
9031-DİĞER ÖLÇME VEYA MUAYENE ALET, CİHAZ VE
MAKİNALARI; PROFİL PROJEKTÖRLERİ
0.63 0.71 0.91 1.08 1.14 0.3 9.2
29-ORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR 6.58 7.96 9.59 9.80 10,03 2.6 100.0
2902-SİKLİK HİDROKARBONLAR 1.48 1.91 2.42 2.58 2.38 0.6 23.7
2934-HETEROSİKLİK DİĞER BİLEŞİKLER 0.36 0.39 0.57 0.67 1.17 0.3 11.7
2909-ETERLER, ETER-ALKOLLER, ETER-FENOLLER 0.43 0.39 0.51 0.60 0.66 0.2 6.6
73-DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 5.28 6.62 7.56 8.58 8.86 2.3 100.0
7326-DEMİR VEYA ÇELİKTEN DİĞER EŞYA: 1.88 2.24 2.45 2.59 2.65 0.7 29.9
7318-DEMİR VEYA ÇELİKTEN VİDALAR, CİVATALAR,
SOMUNLAR, TİRFONLAR, PERÇİN ÇİVİLERİ, PİMLER,
KAMALAR, RONDE
1.21 1.74 1.96 2.17 2.29 0.6 25.8
72-DEMİR VE ÇELİK 5.19 7.26 8.32 10.15 8.67 2.3 100.0
7210-DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN YASSI HADDE
MAMULLERİ, GENİŞLİĞİ 600 MM VEYA DAHA FAZLA
OLANLAR
1.08 1.47 1.50 1.74 1.55 0.4 17.9
7208-DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN YASSI HADDE
ÜRÜNLERİ (GENİŞLİK >= 600 MM) (SICAK HADDELENMİŞ)
0.61 0.82 1.18 1.61 1.40 0.4 16.1
7225-DİĞER ALAŞIMLI ÇELİKTEN YASSI HADDE
MAMULLERİ (GENİŞLİĞİ 600 MM.VEYA DAHA FAZLA)
0.86 1.26 1.18 1.54 1.27 0.3 14.6
7219-PASLANMAZ ÇELİKTEN YASSI HADDE MAMULLERİ
(GENİŞLİĞİ 600 MM. VEYA FAZLA OLANLAR)
0.43 0.72 0.78 0.74 0.72 0.2 8.3
99-BAŞKA YERDE BELİRTİLMEYEN DİĞER EŞYALAR
4.46 5.78 7.31 10.44 8.58 2.3 100.00
9999-BAŞKA YERDE BELİRTİLMEYEN DİĞER EŞYA 4.46 5.78 7.31 10.44 8.58 2.3 100.00
36
Tablo 24: Meksika’nın İhracatında İlk On Fasılda En Yüksek Paya Sahip Dörtlüler (milyar ABD doları)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 229.71 298.31 349.57 370.83 380.12 TOPLAMDA FASILDA
85-ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
60.19 71.46 70.64 74.87 77.84 20.5 100.0
8517-TELEFON CİHAZLARI, SES, GÖRÜNTÜ VEYA DİĞER
BİLGİLERİ ALMAYA VEYA VERMEYE MAHSUS DİĞER
CİHAZLAR
16.16 18.29 15.97 17.19 17.98 4.7 23.1
8528-MONİTÖRLER VE PROJEKTÖRLER, TELEVİZYON
ALICI CİHAZLARI
18.20 20.70 18.79 17.77 16.69 4.4 21.4
8544-İZOLE EDİLMİŞ TELLER, KABLOLAR VE DİĞER
ELEKTRİK İLETKENLER; TEK TEK KAPLANMIŞ LİFLERDEN
OLUŞAN FİBE
5.03 6.77 8.02 8.85 10.16 2.7 13.1
8537-ELEKTRİK KONTROL, DAĞITIM TABLOLARI,
PANOLAR, KONSOLLAR, KABİNLER, DİĞER MESNETLER VE
SAYISAL KONTRO
1.77 2.21 2.55 2.93 3.46 0.9 4.4
8536-GERİLİMİ 1000 VOLTU GEÇMEYEN ELEKTRİK
DEVRESİ TEÇHİZATI (ANAHTARLAR, RÖLELER,
SİGORTALAR, FİŞLER, KU
2.25 3.07 3.06 3.15 3.21 0.8 4.1
8501-ELEKTRİK MOTORLARI VE JENERATÖRLER
[ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİM (ELEKTROJEN) GRUPLARI
HARİÇ]
1.75 2.49 2.53 2.76 2.70 0.7 3.5
8504-ELEKTRİK TRANSFORMATÖRLERİ, STATİK
KONVERTÖRLER (ÖRNEĞİN; REDRESÖRLER) VE
ENDÜKTÖRLER
2.01 2.17 2.43 2.66 2.68 0.7 3.4
87-MOTORLU KARA TAŞITLARI, TRAKTÖR, BİSİKLET, MOTOSİKLET VE DİĞER
33.76 51.74 62.90 70.27 77.19 20.3 100.0
8703-BİNEK OTOMOBİLLERİ VE ESAS İTİBARİYLE İNSAN
TAŞIMAK ÜZERE İMAL EDİLMİŞ DİĞER MOTORLU TAŞITLAR
(YARIŞ
15.10 23.09 26.84 29.17 32.39 8.5 42.0
8708-KARAYOLU TAŞITLARI İÇİN AKSAM, PARÇA VE
AKSESUARLAR
9.23 13.84 16.80 19.05 20.52 5.4 26.6
8704-EŞYA TAŞIMAYA MAHSUS MOTORLU TAŞITLAR 6.52 10.47 12.47 14.80 17.56 4.6 22.7
8701-TRAKTÖRLER 2.42 3.61 5.78 6.04 5.57 1.5 7.2
37
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 229.71 298.31 349.57 370.83 380.12 TOPLAMDA FASILDA
84-NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN;MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI
29.17 41.65 48.31 53.77 53.95 14.2 100.0
8471-OTOMATİK BİLGİ İŞLEM MAK. BUNLARA AİT
BİRİMLER; MANYETİK VEYA OPTİK OKUYUCULAR,
VERİLERİ KODA DÖNÜŞT
8.09 13.33 16.50 18.44 17.40 4.6 32.3
8418-BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR VE DİĞER
SOĞUTUCU VE DONDURUCU CİHAZLAR VE ISI POMPALARI
3.26 3.91 4.08 4.14 4.44 1.2 8.2
8409-SADECE VEYA ESAS İTİBARİYLE 84.07 VEYA 84.08
POZİSYONLARINDAKİ MOTORLARIN AKSAM VE
PARÇALARI
1.86 3.02 3.57 3.69 3.57 0.9 6.6
8407-KIVILCIM İLE ATEŞLEMELİ İÇTEN YANMALI
DOĞRUSAL VEYA DÖNER PİSTONLU MOTORLAR
(PATLAMALI MOTOR)
1.16 1.51 2.39 2.70 3.36 0.9 6.2
8414-HAVA VEYA VAKUM POMPALARI, HAVA VEYA
DİĞER GAZ KOMPRESÖRLERİ, FANLAR, ASPİRATÖRÜ OLAN
HAVALANDIRMAYA
1.19 1.61 1.86 2.04 2.17 0.6 4.0
8415-KLİMA CİHAZLARI (MOTORLU BİR VANTİLATÖR İLE
NEM VE ISIYI DEĞİŞTİRMEYE MAHSUS TERTİBATI
OLANLAR)
0.90 1.22 1.60 1.83 2.14 0.6 4.0
8481-BORULAR, KAZANLAR, TANKLAR, DEPOLAR VE
BENZERİ DİĞER KAPLAR İÇİN MUSLUKLAR, VALFLER
(VANALAR) VE BEN
1.38 1.68 1.78 1.95 2.08 0.5 3.9
8421-SANTRİFÜJLER; SIVILARIN VEYA GAZLARIN FİLTRE
EDİLMESİNE VEYA ARITILMASINA MAHSUS MAKİNA VE
CİHAZLAR
0.99 1.37 1.56 1.87 2.06 0.5 3.8
8408-SIKIŞTIRMAYLA ATEŞLEMELİ İÇTEN YANMALI
PİSTONLU MOTORLAR (DİZEL VE YARI DİZEL)
0.38 1.44 1.73 1.78 1.81 0.5 3.4
8411-TURBOJETLER, TURBOPROPELLERLER VE DİĞER
GAZ TÜRBİNLERİ
1.19 1.50 1.82 2.01 1.79 0.5 3.3
27-MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR
30.50 41.07 55.68 52.27 48.77 12.8 100.0
2709-HAM PETROL (PETROL YAĞLARI VE BİTÜMENLİ
MİNERALLERDEN ELDE EDİLEN YAĞLAR)
25.69 35.91 49.36 46.96 42.80 11.3 87.8
38
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 229.71 298.31 349.57 370.83 380.12 TOPLAMDA FASILDA 2710-PETROL YAĞLARI VE BİTÜMENLİ MİNERALLERDEN
ELDE EDİLEN YAĞLAR
4.48 4.75 5.96 4.98 5.69 1.5 11.6
90-OPTİK, FOTOĞRAF, SİNEMA, ÖLÇÜ, KONTROL, AYAR CİHAZLARI, TIBBİ ALET.
8.50 10.14 10.88 11.73 12.81 3.4 100.0
9018-TIPTA, CERRAHİDE, DİŞÇİLİKTE VE VETERİNERLİKTE
KULLANILAN ALET VE CİHAZLAR
3.87 4.50 4.67 4.71 5.11 1.3 39.9
9032-OTOMATİK KONTROL VE AYAR ALET VE CİHAZLARI 1.20 1.59 1.89 1.91 2.05 0.5 16.0
9026-SIVI VE GAZLARIN AKIŞ, SEVİYE, BASINÇ VE DİĞER
ÖZELLİKLERİNİ ÖLÇMEYE VEYA MUAYENESİNE MAHSUS
ALET VE CİHAZLAR
0.51 0.66 0.72 0.83 0.86 0.2 6.7
71-İNCİLER, KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ, MADENİ PARALAR
6.13 9.16 13.21 13.15 9.75 2.6 100.0
7108-ALTIN (PLATİN KAPLAMALI ALTIN DAHİL)
(İŞLENMEMİŞ VEYA YARI İŞLENMİŞ YADA PUDRAHALİNDE)
4.00 5.75 7.72 7.97 5.82 1.5 59.7
7106-GÜMÜŞ(ALTIN VEYA PLATİN YALDIZLI GÜMÜŞ
DAHİL)(İŞLENMEMİŞ VEYA YARI İŞLENMİŞ YADA PUDRA
HALİNDE)
1.41 2.54 4.51 4.27 3.12 0.8 32.0
94-MOBİLYALAR, AYDINLATMA, REKLAM LAMBALARI, PREFABRİK YAPILAR
4.10 5.42 6.00 7.34 8.19 2.2 100.0
9401-OTURMAYA MAHSUS MOBİLYALAR VE BUNLARIN
AKSAM VE PARÇALARI
2.31 3.35 3.78 4.65 5.27 1.4 64.3
9405-DİĞER AYDINLATMA CİHAZLARI, IŞIKLI PANOLAR,
IŞIKLI TABELALARI VE BENZER EŞYA VE BU EŞYANIN
AKSAM VE
0.86 0.95 1.06 1.34 1.47 0.4 17.9
9403-DİĞER MOBİLYALAR VE BUNLARIN AKSAM VE
PARÇALARI
0.62 0.75 0.78 0.88 0.95 0.2 11.6
39-PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 4.62 5.70 6.62 7.52 8.08 2.1 100.0
3923-PLASTİKLERDEN EŞYA TAŞINMASINA VEYA
AMBALAJLANMASINA MAHSUS MALZEME, TIPA, KAPAK,
KAPSÜL VE DİĞER KA
0.88 1.05 1.00 1.52 1.74 0.5 21.5
3926-PLASTİKTEN DİĞER EŞYA 0.77 1.01 1.07 1.31 1.46 0.4 18.1
39
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 229.71 298.31 349.57 370.83 380.12 TOPLAMDA FASILDA 3920-PLASTİKLERDEN DİĞER PLAKALAR, LEVHALAR,
FİLMLER, FOLYE VE ŞERİTLER
0.40 0.52 0.68 0.73 0.76 0.2 9.4
73-DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 3.37 3.70 4.54 5.35 5.73 1.5 100.0
7304-DEMİR (DÖKME DEMİR HARİÇ) VE ÇELİKTEN İNCE
VE KALIN BORULAR VE İÇİ BOŞ PROFİLLER (DİKİŞSİZ)
0.75 0.86 1.02 1.17 1.39 0.4 24.3
7326-DEMİR VEYA ÇELİKTEN DİĞER EŞYA: 0.62 0.66 0.78 1.06 1.19 0.3 20.8
07-YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR
3.69 4.32 4.94 5.01 5.50 1.4 100.0
0702-DOMATES (TAZE/SOĞUTULMUŞ) 1.21 1.60 2.09 1.69 1.84 0.5 33.5
0709-DİĞER SEBZELER (TAZE/SOĞUTULMUŞ) 1.15 1.38 1.35 1.31 1.80 0.5 32.7
40
4.1. Meksika’nın Dış Ticaret Politikası
Meksika, 1980’li yıllara kadar petrol ihraç ederek ithalat için ihtiyaç duyduğu dövizi sağlayan, ithal
ikameci politikalar uygulayan, hatta doğrudan yabancı yatırıma dahi soğuk bir duruş sergileyen bir
yapıya sahip bulunuyordu. 1980’li yılların başında yaşanan kriz, dış ticaret politikasında değişikliği
zorunlu kıldı. Bu yıllardan başlayarak liberal bir ekonomi ile ihracata dayalı bir ekonomik büyüme
politikasını benimsemesinden itibaren; ülke için dış ticaret, istihdam ve büyüme sağlama anlamında
daha farklı bir anlam kazanmaya ve dış ticaretin milli gelire oranı artmaya başlamıştır. 2013 yılında
dış ticaret hacminin milli gelire oranı % 60’ın üzerine çıkmış olan ülke, oldukça dışa açık bir
ekonomiye dönüşmüştür. Dış ticaret, Meksika için büyümenin itici gücü olmuştur.
Meksika, yukarıda bahsedilen politika değişikliği çerçevesinde GATT’a 1986 yılında katılmış ve
ardından halihazırda ülke ekonomisi için oldukça kritik öneme sahip NAFTA başta olmak üzere,
çeşitli ülkelerle serbest ticaret anlaşmaları imzalama yoluna gitmiştir.
Tablo 25: Meksika’nın İmzaladığı Serbest Ticaret Anlaşmaları Anlaşma İmzalanan Ülkeler İmzalanma Tarihi Yürürlüğe Giriş Tarihi ABD, Kanada (NAFTA) 17 Aralık 1992 1 Ocak 1994
Kosta Rika 5 Nisan 1994 1 Ocak 1995
Bolivya 10 Eylül 1994 1 Ocak 1995
Nikaragua 18 Aralık 1997 1 Temmuz 1998
Şili 17 Nisan 1998 1 Ağustos 1999
Uruguay 15 Kasım 2003 15 Temmuz 2004
El Salvador, Guatemala,
Honduras
28 Haziran 2000 15 Mart 2001
Avrupa Birliği 23 Mart 2000 1 Temmuz 2000 (Mallar)
1 Mart 2001 (Hizmetler
ve Yatırım)
İsrail 10 Nisan 2000 1 Temmuz 2000
EFTA Ülkeleri 27 Kasım 2000 1 Temmuz 2001
Japonya 17 Eylül 2004 1 Nisan 2005
Kolombiya 11 Haziran 2010 2 Ağustos 2011
Peru 6 Nisan 2011 1 Şubat 2012
Kosta Rika, Nikaragua, El
Salvador, Guatemala ve
Honduras (Orta Amerika
Ülkeleri ile anlaşmaların
tamamı tek anlaşma altına
alınmıştır)
22 Kasım 2011 1 Eylül 2013
Kaynak: Meksika Ekonomi Bakanlığı
4. DIŞ TİCARET POLİTİKALARI
41
4.2. Meksika Dış Ticaret Mevzuatı ve Uygulamaları
Meksika’da dış ticaret mevzuatı, gelişmiş bir ülkede bulunması gerektiği şekilde kanun ve diğer
alt mevzuatla tanımlanmış, bugünden yarına değişmeyen kurallardan müteşekkildir. Ayrıca,
NAFTA’nın taraflarından biri olarak Meksika, dünyanın en büyük ticaret alanlarından birinin
içinde yer almakta ve 2013 yılında yaklaşık 760 milyar ABD doları ticaret hacmine sahip
bulunmaktadır.
Meksika’nın dış ticaret rejimi, Federal Dış Ticaret Kanunu ile belirlenmiştir. Bu Kanuna
İspanyolca dilinde http://www.diputados.gob.mx/LeyesBiblio/pdf/28.pdf bağlantısından
ulaşılabilir. Dış ticaret ile ilgili yetkili kurum, Meksika Ekonomi Bakanlığıdır.
Meksika ithalat rejiminde, ödenmesi gereken gümrük vergisi ve diğer yükümlülükler mevzuatla
önceden belirlenmiş durumdadır. Gümrük vergisi oranları, diğer Latin Amerika ülkelerine
kıyasla ortalama olarak düşük seviyededir. Meksika’nın gümrük tarifesi genellikle % 5 - 30
aralığındadır. İthalat yapılan ürünlerde, temel gıda maddeleri haricinde % 16 KDV tahsil
edilmektedir. Alkol ve sigara gibi ürünlerin ithalatında % 25’ten % 160’a varan oranlarda ek
vergi tahsil edilmektedir.
Meksika’nın gümrük vergileri her ne kadar ortalamada düşük olsa da, özellikle ülkede üretilen
tüketim maddelerinin ithalatında, gümrük vergisi oranı yüksektir. Ülkenin ihtiyaç duyduğu yarı
mamül ve hammaddeler için ise genellikle gümrük vergisi sıfır veya çok düşük oranlı olarak
belirlenmiştir.
Prosec isimli sektörel teşvik programı kapsamında olan ve belirli sektörlerde üretim yapan
Meksika firmaları, üretimlerinde kullandıkları ve daha çok Meksika’nın ihracat yapan
sektörlerinin ihtiyacı olan ithal malzemeler için, ihraç şartı olmaksızın gümrük vergisi indirimi
ya da muafiyetinden yararlanmaktadırlar. Dolayısıyla, Meksika’ya ihraç edilecek ürün ile bu
ürünü ithal edecek firmanın söz konusu program kapsamına girmesi halinde, gümrük vergisinde
indirim ya da muafiyet imkanı doğmaktadır. Söz konusu program ve diğer teşvik
programlarından yararlanan firmaların listesine http://www.economia.gob.mx/comunidad-
negocios/industria-y-comercio/instrumentos-de-comercio-exterior/directorios-y-discos-de- captura
adresinden erişim imkanı bulunmaktadır.
Meksika’ya mal ihraç ederken, bir gümrük müşaviri firmasını kullanmak, Meksika’ya malın
girmesinde büyük fayda ve kolaylık sağlayacaktır. Zira Meksika’da genellikle resmi işlemlerde
şekil şartlarının sonuna kadar yerine getirilmesi gerektiğinden ve Meksika gümrük mevzuatı
belgeler konusunda çok katı hükümler içerdiğinden, dış ticaret işlemlerine ilişkin belgelerin tam
olarak düzenlenmesi ve zamanında sunulması büyük önem taşımaktadır. Söz konusu gümrük
müşaviri firma genellikle, malı Meksika’ya ithal eden Meksika firmasının anlaşmalı gümrük
müşavirliği firması olmaktadır.
Uygulamada Meksika gümrükleri ve gümrük mevzuatı ile ilgili karşılaşılan sorunlar; yeterli
geçiş süreci tanınmadan ya da önceden haber verilmeksizin yapılan ve özellikle şekil şartlarına
ilişkin mevzuat değişiklikleri, aynı mevzuat maddesinin değişik gümrük kapılarında farklı
42
yorumlanması ve bu doğrultuda mevzuatta belirtilen standart ve şartların, eşit olmayan bir
şekilde uygulanması, özellikle tarımsal ürünlerin Meksika’ya ithalinde gümrüklerde uzun süren
ve yorucu süreçlerin yaşanması olarak gözlemlenmektedir.
4.3. Tarife Dışı Engeller ve Ürün Standartları
Meksika, diğer Latin Amerika ülkelerinden farklı olarak dış ticarette liberal bir politikaya sahip,
dışa açık bir ekonomi olması nedeniyle, dış ticaret ile ilgili uygulamalarda aşırı bir korumacılık
refleksi görülmediğinden dolayı, ülkemiz ihracatçılarını etkileyecek derecede tarife dışı
engellerin bulunmadığı belirtilebilir.
En başta gelen tarife dışı engel olarak, Meksika Gümrük İdaresinin başta tekstil ve hazır giyim
olmak üzere birçok sektör kapsamı ürün ithalatında, referans fiyat uygulaması gösterilebilir. Eğer
Meksika’ya ithalat sırasında belirtilen mal değeri, referans fiyatından düşük ise, vergilerin
hesaplanmasında o ürüne ait referans fiyat dikkate alınmaktadır.
Meksika Vergi İdaresi tarafından uygulanmakta olan söz konusu referans fiyatı uygulaması, asıl
olarak Uzakdoğu menşeli çok düşük fiyatlı ürünlerden kaynaklanan vergi kaybı ve rekabet
bozucu etkiyi bertaraf etmek amacıyla başlatılmış olmakla birlikte, halihazırda ilgili kalem
ürünlerin tamamı, menşei ülke farkı gözetilmeksizin referans fiyat uygulamasına tabi
bulunmaktadır.
İlgili eşya için referans fiyatı belirlenirken, uluslararası veri kaynakları ve Meksika’daki muhtelif
sektörel örgütlerden gelen bilgiler esas alınmakta ve eşyanın üretimi ve ticaretinde söz konusu
olan faktörlerden, işçilik, navlun, sigorta vs. gibi kalemler dikkate alınmayarak sadece en önemli
hammadde girdisinin uluslararası değeri dikkate alınmaktadır. Örnek vermek gerekirse; kumaş
söz konusu olduğunda kullanılan iplik, gömlek söz konusu olduğunda kullanılan kumaş,
ayakkabı söz konusu olduğunda kullanılan kösele ve derinin uluslararası piyasadaki ortalama
değeri dikkate alınmaktadır.
Referans fiyat uygulamasına tabi kalemler ve uygulanan referans fiyatları, Resmi Gazete’de
yayımlanmamakta ve üçüncü taraflarla paylaşılmamaktadır. Bunun nedeni olarak, yapılmakta
olanın bir risk yönetimi olduğu ve uygulamanın muhatabı olan gerek ihracatçı ülkelerdeki,
gerekse Meksika’daki ekonomik operatörlerin fiyat beyanlarında mümkün olduğunca az bilgi
sahibi olması ve bunun sonucu olarak da referans fiyat düzeyi ve üstünde fiyatları gümrüklere
beyan etmelerini sağlamak amacı gösterilmiştir.
Uygulamaya tabi eşya listesi ve referans fiyatlar, elde edilen sonuçlar ve referans fiyat
belirlenirken kullanılan hammadde fiyatlarındaki değişimlere göre
daralabilecek/genişleyebilecek ve referans fiyatları artabilecek/düşebilecektir.
Referans fiyat altında bir fiyat beyan edildiğinde, mezkûr fiyatın meşru gerekçeleri
belgelendirildiği ve Meksika gümrük teşkilatı ilgili belgelerden kâni olduğu taktirde, referans
fiyat yerine beyan edilen fiyat üzerinden vergilendirme yapılacaktır. Bununla birlikte, şimdiye
43
kadarki uygulamada ihmal edilebilir sayıda bu tür örnek söz konusu olmuştur ve Türkiye menşeli
ürünlerde ise referans fiyat altında fiyat beyanı olmadığı bilgisi edinilmiştir.
Meksika’ya mezkur sektörlerde mal ihraç eden firmalarımızın, ithalatçı firma tarafından Meksika
gümrük idaresine beyan edilen fiyatın açıklaması ile alakalı olabilecek her türlü belgeyi (para
transferine ilişkin belgeler, firmalar arasındaki sözleşme, fatura vs.) ibraz etmeleri/hazır
bulundurmalarının faydalı olacağı değerlendirilmektedir.
Halihazırda tekstil, hazır giyim ve ayakkabı sektörlerinde uygulanan referans fiyatın,
önümüzdeki dönemde çelik ürünleri, bisiklet ve oyuncaklarda uygulanmasına yönelik çalışmalar
sürmektedir.
Meksika makamlarınca, bazı hassas ürünlerin ithalatında ithal lisansı aranmaktadır. İthal lisansı
istenen ürünler, periyodik olarak güncellendiğinden, ihracatçılarımız Meksika’ya ihracat
sırasında, ithalatçı firmanın çalıştığı gümrük müşavirliği firmasından ya da Ticaret
Müşavirliğimizden ithal lisansı konusunda bilgi alması önerilebilir. Örneğin bazı petrol
ürünlerinde, otomobil lastiklerinde, kullanılmış otolarda ve sektörel teşvik programları
kapsamında getirilecek muhtelif cihazlarda Meksika Ekonomi Bakanlığınca; bazı deri ürünleri,
taze ya da donmuş et ve tarımsal makine ithalatında Meksika Tarım Bakanlığınca; sağlık
malzemesi, ilaç, çeşitli kozmetik malzemeleri ve çeşitli işlenmiş gıda ürünlerinde Meksika
Sağlık Bakanlığından ithal lisansı alınması şartı bulunmaktadır. Söz konusu ithal izinlerine tabi
ürünler ve uygulayıcı kamu kuruluşlarının listesine
http://www.siicex.gob.mx/portalSiicex/SICETECA/SICETECA.html adresindeki “Permisos”
bağlantısından ulaşmak mümkündür.
İthal lisansı gerektiren ürünlerin Meksika’ya kargo ile gönderilen küçük miktardaki numuneleri
için de ithal lisansını içeren gümrük rejimi uygulanmaktadır. Kargo ile gönderilen bu tür mallar
ile sıvı, gaz ve toz halinde maddelerin, ithalat işlemlerini yürüten gümrük müşaviri firma
tarafından gümrük işlemleri ve ithalat kapsamındaki diğer işlemler yapılmaktadır. Bu ürünler ile
ilgili olarak muayene, tetkik ve laboratuvar masrafları çıkarılabilmektedir.
Meksikaya ihraç edilen ve Meksika piyasasında perakende olarak satılacak mallarda İspanyolca
dilinde etiket bulunması zorunludur.
Meksika’da ürün ve hizmet standartları ve bu standartlara uyumluluk konusunda, Federal
Metroloji ve Standardizasyon Kanunu1, yasal çerçeveyi oluşturmaktadır. Ülkede üretilen ürünler
yanında, Meksika’ya ithal edilen ürünler de zorunlu standartlara uymak zorundadır.
Meksika’da zorunlu standartlar (NOM) ve gönüllü ya da zorunlu olmayan standartlar (NMX)
olmak üzere iki tür standart uygulanmaktadır. Zorunlu standartlar genellikle ürün güvenliği,
sağlık, çevre, telekomünikasyon, kullanıcıya yönelik bilgi ve enerji verimliliği alanlarında
uygulanmaktadır. İthal edilecek mallardan zorunlu standartlara tabi olanların, ilgili zorunlu
standarda uygunluğunun belgelendirilmesi gerekir. Bunun için ithal edilecek mal, uygunluk
1
Söz konusu Kanunun İspanyolca metni, www.diputados.gob.mx/LeyesBiblio/doc/130.doc bağlantısından
görülebilir.
44
değerlendirmesine tabi tutulmalıdır. Uygunluk değerlendirmesi devlet kurum ya da kuruluşu ya
da akredite edilmiş özel kuruluşlarca yapılmaktadır. Zorunlu olmayan standartlar (NMX) ise
daha çok mal ve hizmetlerin kalitesini geliştirmek ve bilgi vermek amacıyla kullanılmaktadır.
Meksika Ekonomi Bakanlığı bünyesinde http://www.economia-noms.gob.mx/noms/inicio.do
bağlantısında, İspanyolca dilinde olmak üzere zorunlu standartlar görülebilmekte ve mal bazında
arama yapılabilmektedir. Zorunlu olmayan standartlar ise
http://normas.economia.gob.mx/normasmx/index.nmx bağlantısında yine İspanyolca dilinde
arama yapılarak görülebilmektedir.
Meksika’nın dış ticarette uyguladığı her türlü lisans, kota, teknik mevzuat uygulamaları ve bu
uygulamaların hedeflediği ürün listelerine
http://www.siicex.gob.mx/portalSiicex/SICETECA/Reglas/Reglas/REGLAS%20SE%202012/T
EXTO%20INTEGRADO/T.I.%20AL%2006.06.13%20CON%20ANEXOS%20REGLAS%20S
E.doc adresinden ulaşılması mümkündür.
4.4. Kambiyo Mevzuatı
Meksika’da kambiyo rejimi açısından, dış ticaret ve yabancı yatırımlar ile ilgili konularda
herhangi bir kısıtlama bulunmamakta, döviz cinsinden ve bankacılık sistemine kayıtlı para
hareketleri serbestçe yapılabilmektedir.
Bununla birlikte, ülkede kara para ile mücadele kapsamında, nakit döviz cinsi paranın ülke para
birimi olan pesoya dönüştürülmesi veya bankacılık sistemine dahil edilmesi ile ilgili kısıtlamalar
bulunmaktadır. Kısıtlamalar tamamen nakit para ile ilgili olup; kredi kartı, seyahat çeki veya
banka havalesi gibi kayıt altında olan işlemlere ilişkin değildir. Bu kısıtlamaların başında,
yabancı ülke vatandaşı da olsa bir kişinin, Meksika’da bir takvim ayında en fazla 1.500 ABD
doları veya karşılığı dövizi nakit olarak bankacılık sistemine yatırabilmesi veya Meksika
pesosuna çevirebilmesi gelmektedir.
45
5.1. Meksika-Türkiye Dış Ticareti
Ülkemizle Meksika arasındaki dış ticaret rakamları, iki ülkenin toplam dış ticaret rakamları
içinde cüz’i düzeyde seyretmesinin yanısıra, iki ülkenin resmi istatistiklerine göre önemli
farklılık arz etmektedir.
Nitekim, 2013 yılında bir önceki yıla göre Meksika’ya ihracatımız ülkemiz istatistiklerine göre
% 15,9 artarak 238,7 milyon ABD doları olarak, Meksika’dan ithalatımız ise % 15,3 artarak 1
milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Meksika istatistikleri ise aynı yıl ülkemizden
yaptıkları ithalatı 527,1 milyon ABD doları, ülkemize ihracatlarını ise 358,9 milyon ABD doları
olarak göstermektedir. Benzer şekilde, ülkemiz istatistikleri 2013 yılında ülkemiz aleyhine
yaklaşık 761,3 milyon ABD doları ticaret açığını işaret etmesine rağmen, Meksika resmi
istatistikleri, ülkemiz lehine takriben 169 milyon ABD doları ticaret fazlası bulunduğunu
göstermektedir.
Bu durum, iki ülke arasındaki ticaretin önemli bir bölümünün üçüncü ülkeler üzerinden, özellikle
de ABD ve AB ülkeleri üzerinden gerçekleştirildiğini göstermektedir. Meksika’nın ABD ve AB
ile STA’sı bulunmasına rağmen, ithalatta menşe kurallarına büyük önem verildiği için, mezkûr
ülkeler üzerinden nihai olarak Meksika’ya giden ülkemiz menşeli ürünlerin herhangi bir gümrük
vergisi muafiyetinden yararlanması söz konusu değildir. Bu çerçevede düşünüldüğünde, gerek
Meksika’lı ithalatçıların tarihsel, lojistik ve kültürel nedenlerle ABD ve özellikle İspanya gibi
AB ülkelerinden ithalat yapmayı tercih etmeleri; gerekse ülkemizden Meksika’ya doğrudan mal
sevkiyatının, bazı durumlarda hacim ve lojistik itibarıyla kârlı olmaması, doğrudan ticareti
engellemekte, bu da sonuç olarak üretici/ihracatçılarımızın daha rekabetçi şartlarda Meksika
pazarına ürün sokmasını engellemektedir.
İki ülke sanayiince üretilen ürünlerin iki ülke tüketici/kullanıcılarına sunulması konsepti
çerçevesinden bakıldığında, 2013 yılında Türkiye ile Meksika arasındaki dış ticaret hacminin 1,5
milyar ABD dolarını aştığı ve ticaret açığının ülkemiz aleyhine 473 milyon ABD doları olarak
gerçekleştiğini söylemek mümkün bulunmaktadır.
İki ülke istatistiklerinin genel ticaret rakamları bağlamında farklılık arz etmelerine ilave olarak,
hangi istatistiğin kullanıldığına bağlı olmak üzere, iki ülke arasındaki ticaretin ürün
kompozisyonu bağlamında da önemli farklılıklar arz ettiği müşahade edilmektedir. İki ülke
arasındaki ithalat ve ihracatı ilk yirmi fasıl itibarıyla iki ülkenin resmi istatistikleri bazında
karşılaştırabilmeyi teminen sözkonusu rakamlar aşağıdaki tablolarda gösterilmektedir.
Meksika rakamlarına göre, ülkemizin Meksika’ya yaptığı toplam 527 milyon ABD doları
tutarındaki ihracatta, örneğin 62’nci ve 61’inci fasılların toplam 90 milyon ABD dolarını aşan
değeri ile takriben % 17,5 gibi bir paya sahip olduğu görülmekte, halbuki ülkemiz rakamlarına
göre sözkonusu iki fasılın ilk yirmi fasıl arasında sırasıyla 15 ve 18’inci sıralarda ve ülkemizin
Meksika’ya ihracatının toplam %3’ünü oluşturacak şekilde yer aldığı görülmektedir. Benzer
5. MEKSİKA-TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ
46
durum ülkemiz istatistiklerine göre takriben 35,6 milyon ABD doları olarak görünen 84’üncü
fasıl ihracat rakamının Meksika istatistiklerinde takriben 88,3 milyon ABD doları olarak; 49,5
milyon ABD doları olarak görünen 87’nci fasıl ihracat rakamının Meksika istatistiklerinde
takriben 64 milyon ABD doları olarak görünmesi olarak ortaya çıkmaktadır.
Benzer biçimde, Türkiye istatistiklerine göre ülkemizin Meksika’dan ithalatında yaklaşık % 39
pay ile takriben 385 milyon ABD doları olarak gerçekleşen 87’nci fasıl ithalatımız, aynı fasılda
Meksika’nın doğrudan Türkiye’ye ihracat rakamı olan yaklaşık 70 milyon ABD dolarının beş
katından fazladır. Keza 85’inci fasıldaki 136 milyon ABD doları civarındaki ithalat rakamımız,
Meksika istatistiklerindeki takribi 32 milyon ABD dolarının dört katını geçmektedir.
47
Tablo 26: Meksika Resmi Rakamlarına Göre Meksika’nın Türkiye ile Dış Ticaretindeki İlk Yirmi Fasıl (2013) İHRACAT İTHALAT
FASIL Değer
(milyon
ABD
doları)
Pay (%) FASIL Değer
(milyon
ABD
doları)
Pay (%)
TOPLAM 358.96 100.00 TOPLAM 527.10 100.00
39-Plastik Ve Plastikten Mamul Eşya 74.28 20.69 84-Nükleer Reaktörler, Kazan; Makina Ve
Cihazlar, Aletler, Parçaları
88.27 16.75
87-Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet,
Motosiklet Ve Diğer
70.24 19.57 87-Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet,
Motosiklet Ve Diğer
64.16 12.17
10- Hububat 58.27 16.23 62-Örülmemiş Giyim Eşyası Ve Aksesuarları 51.43 9.76
85-Elektrikli Makina Ve Cihazlar, Aksam Ve
Parçaları
31.93 8.90 61-Örme Giyim Eşyası Ve Aksesuarları 40.08 7.60
07-Yenilen Sebzeler Ve Bazı Kök Ve
Yumrular
20.51 5.71 85-Elektrikli Makina Ve Cihazlar, Aksam Ve
Parçaları
36.96 7.01
84-Nükleer Reaktörler, Kazan; Makina Ve
Cihazlar, Aletler, Parçaları
19.97 5.56 99 - Başka Yerde Belirtilmeyen Diğer Eşya 36.02 6.83
71-İnciler, Kıymetli Taş Ve Metal Mamulleri,
Madeni Paralar
15.60 4.35 74- Bakır ve Bakırdan Eşya 31.57 5.99
73-Demir Veya Çelikten Eşya 15.36 4.28 72-Demir Ve Çelik 19.45 3.69
29-Organik Kimyasal Müstahsallar 12.54 3.49 73-Demir Veya Çelikten Eşya 17.74 3.37
25-Tuz, Kükürt, Toprak Ve Taşlar, Alçılar Ve
Çimento
5.50 1.53 71-İnciler, Kıymetli Taş Ve Metal Mamulleri,
Madeni Paralar
15.82 3.00
83-Adi Metallerden Çeşitli Eşya 3.90 1.09 40-Kauçuk Ve Kauçuktan Eşya 13.30 2.52
22-Meşrubat, Alkollü İçkiler Ve Sirke 3.64 1.01 76- Aluminyum ve Aluminyumdan Eşya 13.27 2.52
38-Muhtelif Kimyasal Maddeler 3.40 0.95 39-Plastik Ve Plastikten Mamul Eşya 11.26 2.14
23-Gıda Sanayii Kalıntı Ve Döküntüleri,
Hazır Hayvan Gıdaları
3.32 0.92 24- Tütün ve Tütün Yerine Geçen İşlenmiş
Maddeler
8.61 1.63
48
(tablonun devamı)
İHRACAT İTHALAT
FASIL Değer
(milyon
ABD
doları)
Pay (%) FASIL Değer
(milyon
ABD
doları)
Pay (%)
40-Kauçuk Ve Kauçuktan Eşya 3.27 0.91 29- Organik Kimyasallar 8.34 1.58
79- Çinko ve Çinko Mamulleri 2.61 0.73 54-Dokumaya Elverişli Suni Ve Sentetik
Lifler.
6.87 1.30
28- İnorganik Kimyasallar 1.57 0.44 26-Metal Cevherleri, Cüruf Ve Kül 5.58 1.06
09- Kahve, Çay ve Baharatlar 1.53 0.43 52- Pamuk 5.08 0.96
90-Optik, Fotoğraf, Sinema, Ölçü, Kontrol,
Ayar Cihazlari, Tibbi Alet.
1.43 0.40 94- Mobilya, Aydınlatma Eşyası, Prefabrike
Yapılar
4.11 0.78
72-Demir Ve Çelik 1.28 0.36 55-Sentetik Ve Suni Devamsiz Lifler 3.58 0.68
Diğer 8.81 2.45 Diğer 45.60 8.65
Kaynak: INEGI
49
Tablo 27: Türkiye Resmi İstatistiklerine Göre Meksikaya İlk Yirmi Fasıl İtibarıyla İhracatımız (milyon ABD doları) FASILLAR 2009 2010 2011 2012 2013 2013 Pay
(%)
13/12
Değişim
(%)
TOPLAM 93.30 145.51 145.16 206.00 238.7 100.0 15.9
87-Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet Ve Diğer 22.50 19.86 13.51 26.75 49.48 20.7 85.0 84-Nükleer Reaktörler, Kazan; Makina Ve Cihazlar, Aletler, Parçaları 21.39 37.63 36.31 55.72 35.60 14.9 -36.1
71-İnciler, Kıymetlı Taş Ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar 3.36 4.50 10.84 11.14 16.17 6.8 45.2
72-Demir Ve Çelik 2.75 2.03 3.80 14.56 15.70 6.6 7.8
52-Pamuk, Pamuk İpliği ve Pamuklu Mensucat 1.88 3.26 4.29 9.29 12.24 5.1 31.8
73-Demir veya Çelikten Eşya 0.87 0.98 1.53 4.91 11.57 4.8 135.6
40-Kauçuk Ve Kauçuktan Eşya 7.04 15.72 13.50 14.39 9.82 4.1 -31.8
24-Tütün Ve Tütün Yerine Geçen İşlenmiş Maddeler 3.63 4.24 2.47 4.82 8.18 3.4 69.7
85-Elektrikli Makina Ve Cihazlar, Aksam Ve Parçaları 5.29 4.46 6.96 5.58 7.82 3.3 40.1
39-Plastik Ve Plastikten Mamul Eşya 0.43 1.28 1.63 3.61 6.62 2.8 83.4
76-Aluminyum Ve Aluminyum Eşya 2.58 3.32 2.56 4.54 5.66 2.4 24.7
54-Dokumaya Elverişli Suni Ve Sentetik Lifler 1.06 2.14 2.85 4.77 5.57 2.3 16.8
25-Tuz, Kükürt, Toprak Ve Taşlar, Alçılar Ve Çimento 1.80 0.77 1.69 3.39 5.11 2.1 50.7
26-Metal Cevherleri, Cüruf Ve Kül 0.00 6.82 11.30 8.88 4.91 2.1 -44.7
62-Örülmemiş Giyim Eşyası Ve Aksesuarları 0.59 1.21 0.69 1.58 3.98 1.7 151.9
94-Mobilyalar, Aydınlatma, Reklam Lambaları, Prefabrik Yapılar 0.70 0.92 1.26 2.35 3.18 1.3 35.3
55-Sentetik Ve Suni Devamsiz Lifler 1.07 1.39 3.17 2.58 3.06 1.3 18.6
61-Örme Giyim Eşyası Ve Aksesuarları 1.37 1.50 1.68 2.24 2.91 1.2 29.9
69-Seramik Mamulleri 0.42 0.61 0.55 0.89 2.67 1.1 200.0
08-Yenilen Meyvalar, Kabuklu Yemişler, Turunçgil ve Kavun
Kabuğu
0.77 0.77 1.65 1.51 2.54 1.1 68.2
Diğer 14.08 30.78 17.82 20.30 10.9 27.6
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
50
Tablo 28: Türkiye Resmi İstatistiklerine Göre Meksika’dan İlk Yirmi Fasıl İtibarıyla İthalatımız (milyon ABD doları)
FASILLAR 2009 2010 2011 2012 2013 2013
PAY (%)
13/12
DĞŞ (%)
TOPLAM 335.21 494.61 699.39 867.15 1,000.84 100.0 15.4
87-Motorlu Kara Taşıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet Ve Diğer 101.41 163.47 261.76 264.96 385.13 38.5 45.4
85-Elektrikli Makina Ve Cihazlar, Aksam Ve Parçaları 69.98 90.34 107.25 123.35 136.13 13.6 10.4
39-Plastik Ve Plastikten Mamul Eşya 8.98 40.03 84.89 93.60 114.05 11.4 21.8
10- Hububat 0.01 4.85 0.21 33.11 64.56 6.5 95.0
90-Optik, Fotoğraf, Sinema, Ölçü, Kontrol, Ayar Cihazlari, Tıbbi
Alet.
30.50 38.29 52.53 53.89 62.74 6.3 16.4
84-Nükleer Reaktörler, Kazan; Makina Ve Cihazlar, Aletler,
Parçaları
34.26 48.48 56.79 49.01 50.79 5.1 3.6
32-Debagat Ve Boyacılıkta Kullanılan Hülasa, Boya, Macun,
Sakızlar
7.61 7.72 9.46 10.27 25.25 2.5 145.9
29-Organik Kimyasal Müstahsallar 16.26 38.91 8.88 13.66 18.48 1.8 35.3
55-Sentetik Ve Suni Devamsız Lifler 0.75 0.21 0.03 0.12 16.08 1.6 13300.0
71-İnciler, Kıymetli Taş Ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar 2.03 3.46 12.06 43.10 15.16 1.5 -64.8
25-Tuz, Kükürt, Toprak Ve Taşlar, Alçılar Ve Çimento 4.26 4.98 6.97 12.11 15.10 1.5 24.7
30-Eczacılık Ürünleri 7.55 8.59 5.29 11.56 13.92 1.4 20.4
73-Demir veya Çelikten Eşya 0.60 2.13 10.80 1.68 13.12 1.3 681.0
01-Canlı Hayvanlar 0.00 0.00 12.22 55.50 6.85 0.7 -87.7
07-Yenilen Sebzeler Ve Bazı Kök Ve Yumrular 1.75 1.08 1.96 23.96 6.81 0.7 -71.6
40-Kauçuk Ve Kauçuktan Eşya 38-Muhtelif Kimyasal Maddeler 3.19 6.13 11.75 8.04 5.85 0.6 -27.2
22-Meşrubat, Alkollü İçkiler Ve Sirke 2.05 2.45 4.30 4.85 5.52 0.6 13.8
83-Adi Metallerden Çeşitli Eşya 3.84 6.72 5.29 3.40 4.10 0.4 20.6
38-Muhtelif Kimyasal Maddeler 2.16 3.16 5.30 5.21 4.05 0.4 -22.3
36-Barut, Patlayıcı Maddeler, Pirotekni Mamulleri, Kibrit Vb 1.47 1.95 2.26 3.54 3.98 0.4 12.4
Diğer 15.08 23.19 48.84 29.25 3.3 13.4
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı
Diğer taraftan, ülkemiz resmi istatistikleri çerçevesinde ilk on sırada yer alan fasıllarda önemli
yere sahip dörtlü ürün tanımlarına ilişkin olarak Meksika ile gerçekleştirdiğimiz ithalat ve ihracat
rakamlarının detayları aşağıdaki tablolarda yer almaktadır.
Meksika’ya ihracatımızın %21’ine yakın kısmının gerçekleştirildiği motorlu kara taşıtları
faslında karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar, karayolunda kullanılan motorlu
taşıtlar için karoseriler ve eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar; %15’ine yakın kısmının
gerçekleştirildiği makina ve teçhizat faslında sadece veya esas itibarıyle 84.07 ve 84.08
pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları, metalleri dövme çekiçlemeye vs. mahsus
makinalar, transmisyon milleri ve kranklar; % 6,8’inin gerçekleştirildiği kuyumculuk eşyası faslı
öne çıkmaktadır.
Genel ihracatımızın % 15,9’luk bir artış gösterdiği Meksika’ya 2013 yılı ihracatımızda dörtlü
tanım kapsamındaki onüç kalem ürün grubunda % 100’ü, bir kalem ürün grubunda da % 1000’i
aşan artışlar gözlenmektedir. Bahis konusu ürün gruplarında, toplam ihracatımızda % 10 paya
sahip bulunan karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlardaki %56’lık; % 6,6 paya sahip
mücevherci eşyası ve aksamındaki (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama
metallerden) % 47’lik; % 3,4’lük paya sahip yaprak tütün ve tütün döküntülerindeki % 70’lik
artışlar dikkat çekmektedir.
Buna mukabil, genel ihracatımızda % 2,5 payı olan kauçuktan yeni dış lastiklerdeki % 38’lik; %
2,4 payı olan transmisyon millerindeki % 37,5’lik ve % 1,4 payı olan sertleştirilmemiş vulkanize
kauçuktan diğer eşyadaki % 22’lik düşüşler 2013 yılı ihracatımızın olumsuz unsurları olarak
ortaya çıkmaktadır.
Öte yandan, Meksika’dan ithalatımızın yaklaşık % 39’unu gerçekleştirdiğimiz otomotiv
ürünlerinde en büyük payın insan taşımaya mahsus taşıt araçlarına; % 13,6’sını
gerçekleştirdiğimiz elektrikli ve elektronik ürünlerde en büyük payın telefon cihazlarına; %
11’den fazlasını gerçekleştirdiğimiz plastik ve plastikten mamul eşya faslında en büyük payın ilk
şekillerdeki PVC ürünlerine gittiği müşahade edilmektedir.
2013 yılında % 15,4’lük bir artış gösteren Meksika’dan ithalatımızda dörtlü tanım kapsamındaki
bir kalem ürün grubunda % 100’ü, yine bir kalem ürün grubunda da % 1000’i aşan artışlar
gerçekleşmiştir. Söz konusu ürün gruplarında, toplam ithalatımızda % 36,5 paya sahip olan yolcu
taşımaya mahsus araçlardaki % 55,6’lık; % 9,2’lik paya sahip ilk şekillerdeki PVC ürünlerindeki
% 34’lük; % 6,4’lük paya sahip buğday ve mahlutlardaki % 94’lük artışlar göze çarpmaktadır.
Diğer taraftan, ithalatımızda % 7’lik pay sahibi telefon cihazlarında takriben % 4’lük; % 1,1’lik
pay sahibi bilgi işlem cihazlarında % 31’lik ve % 0,9 pay sahibi işlenmemiş gümüşte % 74’lük
düşüş gerçekleşmiştir.
51
52
Tablo 29: Meksikaya İhracatımızdaki İlk On Fasılda En Yüksek Paya Sahip Dörtlüler (milyon ABD doları)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 93.29 145.50 144.99 206.00 238.7 TOPLAMDA FASILDA 87-MOTORLU KARA TAŞITLARI, TRAKTÖR, BİSİKLET, MOTOSİKLET VE DİĞER
22.5 19.85 13.51 26.75 49.48 20.7 100.0
8708-KARAYOLU TAŞITLARI İÇİN AKSAM, PARÇA
VE AKSESUARLAR
4.99 7.00 10.23 15.94 24.87 10.4 50.3
8707-KARAYOLUNDA KULLANILAN MOTORLU
TAŞITLAR İÇİN KAROSERİLER (ŞOFÖR MAHALLERİ
DAHİL)
3.04 0.26 1.88 6.98 9.82 4.1 19.8
8704-EŞYA TAŞIMAYA MAHSUS MOTORLU
TAŞITLAR
0.00 0.00 0.02 0.00 5.51 2.3 11.1
8702-10 VEYA DAHA FAZLA KİŞİ TAŞIMAYA
MAHSUS (SÜRÜCÜ DAHİL) MOTORLU TAŞITLAR
0.00 0.00 0.00 0.44 4.54 1.9 9.2
8701-TRAKTÖRLER 7.18 4.06 1.12 3.35 2.87 1.2 5.8
8703-BİNEK OTOMOBİLLERİ VE ESAS İTİBARIYLE
İNSAN TAŞIMAK ÜZERE İMAL EDİLMİŞ DİĞER
MOTORLU TAŞITLAR (YARIŞ RABALARI DAHİL)
7.28 8.51 0.26 0.00 1.85 0.8 3.7
84-NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI
21.38 37.63 36.31 55.72 35.60 14.9 100.0
8409-SADECE VEYA ESAS İTİBARİYLE 84.07 VEYA
84.08 POZİSYONLARINDAKİ MOTORLARIN AKSAM
VE PARÇALARI
1.17 10.73 5.00 1.85 7.75 3.2 21.8
8462-METALLERİ DÖVME,ÇEKİÇLEME,KALIPTA
DÖVME,KESME, TASLAK ÇIKARTMA,
ŞATAFATLAMA, KARBÜRLERİ İŞLEMEYE MAH
1.37 4.59 2.71 5.07 6.50 2.7 18.3
8483-TRANSMİSYON MİLLERİ, KRANKLAR; YATAK
KOVANLARI VE MİL YATAKLARI; DİŞLİLER VE
SİSTEMLERİ;VİDALAR;DİŞLİ KUTULARI VOLAN VB
2.99 6.07 6.88 8.97 5.61 2.4 15.8
8414-HAVA VEYA VAKUM POMPALARI, HAVA
VEYA DİĞER GAZ KOMPRESÖRLERİ, FANLAR,
ASPİRATÖRÜ OLAN HAVALANDIRMAYA MAHSUS
DAVLUMBAZLAR
0.20 0.57 1.38 2.86 2.27 1.0 6.4
53
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 93.29 145.50 144.99 206.00 238.7 TOPLAMDA FASILDA 8413-SIVILAR İÇİN POMPALAR (ÖLÇÜ TERTİBATI
OLSUN OLMASIN) VE SIVI ELEVATÖRLERİ
0.92 1.15 2.55 2.86 1.68 0.7 4.7
8428-KALDIRMA, ELLEÇLEME, YÜKLEME,
BOŞALTMA MAKİNALARI (ASANSÖRLER, YÜRÜYEN
MERDİVENLER, KONVEYÖRLER, TELEFERİKLER
GİBİ)
3.21 3.91 5.35 5.20 1.28 0.5 3.6
8480 - METAL DÖKÜMHANELERI IÇIN DERECELER;
DÖKÜM PLAKALARI; DÖKÜM MODELLERI;
METALLER, KARBÜRLER, CAM, PLASTIK VB IÇIN
KALIPLAR
0.13 0.49 0.69 0.80 1.07 0.4 3.0
8481-BORULAR, KAZANLAR, TANKLAR, DEPOLAR
VE BENZERİ DİĞER KAPLAR İÇİN MUSLUKLAR,
VALFLER (VANALAR) VE BENZERİ CİHAZLAR
0.03 0.26 0.10 0.57 0.84 0.4 2.4
8479 - KENDİNE ÖZGÜ BİR FONKSİYONU OLAN
DİĞER MAKİNALAR VE MEKANİK CİHAZLAR
0.92 1.28 0.07 0.35 0.79 0.3 2.2
8482 - HER NEVI RULMANLAR 0.49 0.54 0.60 0.70 0.71 0.3 2.0
71-İNCİLER, KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ, MADENİ PARALAR
3.36 4.5 10.84 11.14 16.17 6.8 100.0
7113-MÜCEVHERCİ EŞYASI VE AKSAMI (KIYMETLİ
METALLERDEN VEYA KIYMETLİ METALLERLE
KAPLAMA METALLERDEN)
3.35 4.47 10.45 10.75 15.85 6.6 98.0
72-DEMİR VE ÇELİK 2.75 2.03 3.80 15.56 15.69 6.6 100.0 7214- DEMIR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELIKTEN
ÇUBUKLAR (DÖVÜLMÜŞ, SICAK HADDELENMIŞ,
HADDELEME IŞLEMINDEN SONRA BURULMUŞ
OLANIAR DAHIL)
0.00 0.21 0.10 9.71 11.20 4.7 71.4
7216- DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN
PROFİLLER
1.81 1.46 3.26 2.81 1.72 0.7 11.0
7202-FERRO ALYAJLAR 0.08 0.29 0.29 0.68 1.57 0.7 10.0
54
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 93.29 145.50 144.99 206.00 238.7 TOPLAMDA FASILDA 52-PAMUK, PAMUK İPLİĞİ VE PAMUKLU MENSUCAT
1.88 3.26 4.29 9.29 12.24 5.1 100.0
5209-PAMUKLU MENSUCAT (AĞIRLIK İTİBARİYLE
% 85 VEYA DAHA FAZLA PAMUK İÇEREN VE M2
AĞIRLIĞI 200 GR. I GEÇE
0.59 1.75 2.31 5.77 6.83 2.9 55.8
5211-PAMUKLU MENSUCAT (PAMUK ORANI < % 85
OLAN SENTETİK VEYA SUNİ LİFLERLE
KARIŞTIRILMIŞ OLUP M2. AĞIRLIĞ
0.94 0.66 0.96 2.74 4.48 1.9 36.6
5208-PAMUKLU MENSUCAT (AĞIRLIK İTİBARIYLE
% 85 VEYA DAHA FAZLA PAMUK İÇERENLER)(M2.
AĞIRLIĞI 200 GR. I GEÇMEYENLER)
0.07 0.41 0.21 0.27 0.40 0.2 3.3
73- DEMİR VE ÇELİKTEN EŞYA 0.87 0.98 1.53 4.91 11.57 4.8 100.0 7312- DEMIR VEYA ÇELIKTEN DEMETLENMIŞ
TELLER (TORON), HALAT VE KABLOLAR, ÖRME
HALATLAR, BUCURGAT HALATLARI VE
BENZERLERI
0.14 0.35 0.54 2.20 3.91 1.6 33.8
7306- DEMIR VEYA ÇELIKTEN DIĞER INCE VE
KALIN BORULAR VE IÇI BOŞ PROFILLER
0.01 0.00 0.05 1.02 2.44 1.0 21.1
7326- DEMIR VEYA ÇELIKTEN DIĞER EŞYA: 0.16 0.14 0.23 0.60 2.23 0.9 19.3
7305-DEMİR VEYA ÇELİKTEN DİĞER İNCE VE
KALIN BORULAR (DİKİŞLİ, PERÇİNLİ) (KESİTLERİ
DAİRE ŞEKLİNDE, DIŞ ÇAPI > 406,4 MM)
0.00 0.00 0.00 0.00 1.25 0.5 10.8
7318-DEMİR VEYA ÇELİKTEN VİDALAR,
CIVATALAR, SOMUNLAR, TİRFONLAR, PERÇİN
ÇİVİLERİ, PİMLER, KAMALAR, RONDELALAR VB
EŞYA
0.04 0.06 0.11 0.07 0.81 0.3 7.0
40-KAUÇUK VE KAUÇUKTAN EŞYA 7.04 15.72 13.5 14.39 9.82 4.1 100.0 4011-KAUÇUKTAN YENİ DIŞ LASTİKLER 2.44 4.55 7.48 9.73 6.02 2.5 61.3 4016-SERTLEŞTİRİLMEMİŞ VULKANİZE
KAUÇUKTAN DİĞER EŞYA
4.15 10.63 5.75 4.23 3.31 1.4 33.7
24- TÜTÜN VE TÜTÜN YERINE GEÇEN İŞLENMIŞ MADDELER
3.63 4.24 2.47 4.82 8.18 3.4 100.0
2401- YAPRAK TÜTÜN VE TÜTÜN DÖKÜNTÜLERI 3.63 4.24 2.47 4.82 8.18 3.4 100.0
55
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 93.29 145.50 144.99 206.00 238.7 TOPLAMDA FASILDA 85-ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
5.29 4.46 6.96 5.58 7.82 3.3 100.0
8537-ELEKTRİK KONTROL, DAĞITIM TABLOLARI,
PANOLAR, KONSOLLAR, KABİNLER, DİĞER
MESNETLER VE SAYISAL KONTROL CİHAZLARI
0.55 1.25 0.75 0.15 1.47 0.6 18.8
8504-ELEKTRİK TRANSFORMATÖRLERİ, STATİK
KONVERTÖRLER (ÖRNEĞİN; REDRESÖRLER) VE
ENDÜKTÖRLER
1.77 1.06 1.21 1.02 1.36 0.6 17.4
8512-MOTORIU TAŞITIAR, BİSİKLET,
MOTOSİKLETIERDE İÇİN AYDINIATMA VEYA
İŞARET CİHAZIARI, CAM SİLİCİLER VB
0.42 0.24 0.59 0.87 1.16 0.5 14.8
8501-ELEKTRİK MOTORLARI VE JENERATÖRLER
[ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİM (ELEKTROJEN)
GRUPLARI HARİÇ]
0.21 0.37 0.79 1.04 0.83 0.3 10.6
8514-SANAYİ VEYA LABORATUVARLARDA
KULLANILAN ELEKTRİK OCAK VE FIRINLARI;
DİĞER SANAYİ VEYA LABORATUVAR CİHAZLARI
0.00 0.00 0.01 0.00 0.59 0.2 7.5
8538- ESAS ITIBARIYLE 85.35, 85.36 VEYA 85.37
POZISYONLARINDA YER ALAN CIHAZLARDA
KULLANILMAYA UYGUN AKSAM VE PARÇALAR
0.09 0.05 0.28 0.57 0.49 0.2 6.3
8544- İZOLE EDILMIŞ TELLER, KABLOLAR VE
DIĞER ELEKTRIK ILETKENLER; TEK TEK
KAPLANMIŞ LIFLERDEN OLUŞAN FIBER OPTIK
KABLOLAR
0.04 0.04 0.26 0.14 0.44 0.2 5.6
39-PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA
0.43 1.28 1.63 3.61 6.62 2.8 100.0
3923- PLASTİKLERDEN EŞYA TAŞINMASINA VEYA
AMBALAJLANMASINA MAHSUS MALZEME, TIPA,
KAPAK, KAPSÜL VE DİĞER KAPAMA MALZEMELERİ
0.01 0.03 0.10 0.24 1.88 0.8 28.4
3912-SELÜLOZ VE KİMYASAL TÜREVLERİ (İLK
ŞEKİLDE)
0.00 0.00 0.13 0.48 1.07 0.4 16.2
3920-PLASTİKTEN DİĞER LEVHA, PLAKA, ŞERİT,
FİLM, FOLYE (GÖZENEKSİZ)
0.07 0.20 0.19 0.23 0.95 0.4 14.4
56
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 93.29 145.50 144.99 206.00 238.7 TOPLAMDA FASILDA 3917-PLASTİKTEN HORTUMLAR, BORULAR VE
BAĞLANTI ELEMANLARI (MANŞON, NİPEL, DİRSEK,
FLANŞLAR, VB.)
0.04 0.16 0.04 0.98 0.65 0.3 9.8
3924-PLASTİKTEN SOFRA, MUTFAK, EV, SAĞLIK
VEYA TUVALET EŞYASI
0.00 0.02 0.57 0.24 0.61 0.3 9.2
3926-PLASTİKTEN DİĞER EŞYA 0.03 0.13 0.24 0.43 0.51 0.2 7.7
3921-PLASTİKTEN DİĞER PLAKALAR, LEVHALAR,
YAPRAKLAR, FİLMLER, FOLYELER VE ŞERİTLER
0.01 0.04 0.22 0.20 0.49 0.2 7.4
57
Tablo 30: Meksika’dan İthalatımızdaki İlk On Fasılda En Yüksek Paya Sahip Dörtlüler (milyon ABD doları)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 335.23 494.61 699.39 867.15 1,000.84 TOPLAMDA FASILDA 87-MOTORLU KARA TAŞITLARI, TRAKTÖR, BİSİKLET, MOTOSİKLET VE DİĞER
101.41 163.46 261.76 264.96 385.13 38.5 100.0
8703-BİNEK OTOMOBİLLERİ VE ESAS İTİBARİYLE
İNSAN TAŞIMAK ÜZERE İMAL EDİLMİŞ DİĞER
MOTORLU TAŞITLAR (YARIŞ
91.46 141.34 232.85 235.08 365.67 36.5 94.9
8708-KARAYOLU TAŞITLARI İÇİN AKSAM, PARÇA
VE AKSESUARLAR
3.47 8.94 18.49 15.72 13.29 1.3 3.5
8701-TRAKTÖRLER 6.42 13.15 10.19 14.07 6.05 0.6 1.6
85-ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
69.99 90.34 107.25 123.35 136.13 13.6 100.0
8517-TELEFON CİHAZLARI, SES, GÖRÜNTÜ VEYA
DİĞER BİLGİLERİ ALMAYA VEYA VERMEYE
MAHSUS DİĞER CİHAZLAR
43.24 56.72 57.04 71.54 68.76 6.9 50.5
8536-GERİLİMİ 1000 VOLTU GEÇMEYEN ELEKTRİK
DEVRESİ TEÇHİZATI (ANAHTARLAR, RÖLELER,
SİGORTALAR, FİŞLER, KU
4.45 6.61 12.84 10.98 15.17 1.5 11.1
8537-ELEKTRİK KONTROL, DAĞITIM TABLOLARI,
PANOLAR, KONSOLLAR, KABİNLER, DİĞER
MESNETLER VE SAYISAL KONTRO
0.79 1.61 3.36 3.91 7.18 0.7 5.3
8531-ELEKTRİKLİ SES VEYA GÖRÜNTÜLÜ İŞARET
CİHAZLARI (ZİLLER, SİRENLER, GÖSTERGE
TABLOLARI, HIRSIZLIK VEYA
2.52 5.31 6.98 4.83 5.44 0.5 4.0
8544-İZOLE EDİLMİŞ TELLER, KABLOLAR VE
DİĞER ELEKTRİK İLETKENLER; TEK TEK
KAPLANMIŞ LİFLERDEN OLUŞAN FİBE
1.60 3.25 4.40 3.10 4.89 0.5 3.6
8547-ELEKTRİKLİ MAKİNA, CİHAZ, ALET,
ELEKTRİK TESİSATLARI İÇİN İZOLE EDİCİ
BAĞLANTI PARÇALARI, BORULAR VB
1.83 2.76 4.33 4.04 3.91 0.4 2.9
8518- MİKROFONLAR VE MESNETLERİ,
HOPARLÖR, KULAKLIK, MİKROFON-KULAKLIK
SETLERİ, SES FREKANSI YÜKSELTİCİ SETLERİ,
AMPLİKATÖRLER
1.60 2.37 3.41 2.42 3.64 0.4 2.7
58
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 335.23 494.61 699.39 867.15 1,000.84 TOPLAMDA FASILDA 8501- ELEKTRIK MOTORLARI VE JENERATÖRLER
[ELEKTRIK ENERJISI ÜRETIM (ELEKTROJEN)
GRUPLARI HARIÇ]
0.32 0.61 0.73 2.89 3.37 0.3 2.5
39-PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA
8.98 40.03 84.89 93.60 114.05 11.4 100.0
3904-VİNİL KLORÜR VEYA DİĞER
HALOJENLENMİŞ OLEFİNLERİN POLİMERLERİ (İLK
ŞEKİLLERDE)
3.97 13.78 52.66 68.53 91.86 9.2 80.5
3902-PROPİLEN VE DİĞER OLEFİNLERİN
POLİMERLERİ (İLK ŞEKİLLERDE)
0.00 17.46 21.46 15.41 17.39 1.7 15.2
3926-PLASTİKTEN DİĞER EŞYA 0.80 1.72 1.48 1.75 2.36 0.2 2.1
10- HUBUBAT 0.00 4.85 0.21 33.11 64.56 6.5 100.0 1001- BUĞDAY VE MAHLUT 0.00 4.84 0.21 33.08 64.26 6.4 99.5
90-OPTİK, FOTOĞRAF, SİNEMA, ÖLÇÜ, KONTROL, AYAR CİHAZLARI, TIBBİ ALET.
30.50 38.29 52.53 53.89 62.74 6.3 100.0
9018-TIPTA, CERRAHİDE, DİŞÇİLİKTE VE
VETERİNERLİKTE KULLANILAN ALET VE
CİHAZLAR
22.53 23.73 36.05 35.82 42.84 4.3 68.3
9021-ORTOPEDİK CİHAZLAR; CEBİRELER,
KIRIKLAR İÇİN CİHAZLAR VB; PROTEZ ORGANLAR;
İŞİTME CİHAZLARI, VÜCUT İ
3.34 4.36 4.56 5.10 6.82 0.7 10.9
9026-SIVI VE GAZLARIN AKIŞ, SEVİYE, BASINÇ VE
DİĞER ÖZELLİKLERİNİ ÖLÇMEYE VEYA
MUAYENESİNE MAHSUS ALET VE
0.78 0.95 2.70 2.85 3.64 0.4 5.8
9032-OTOMATİK KONTROL VE AYAR ALET VE
CİHAZLARI
1.40 1.37 2.08 2.87 2.33 0.2 3.7
9030- OSİLOSKOP, SPEKTRUM ANALİZÖRLERI VB
CİHAZLAR; ALFA, BETA, GAMA, X-IŞINI, KOZMİK VE
DİĞER IŞINLARI ÖLÇME-BULMA CİHAZLARI
0.11 2.09 1.10 1.18 1.95 0.2 3.1
9031-DİĞER ÖLÇME VEYA MUAYENE ALET, CİHAZ
VE MAKİNALARI; PROFİL PROJEKTÖRLERİ
0.12 0.48 1.46 1.70 1.35 0.1 2.2
59
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 335.23 494.61 699.39 867.15 1,000.84 TOPLAMDA FASILDA
84-NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI
34.26 48.48 56.79 49.01 50.79 5.1 100.0
8471-OTOMATİK BİLGİ İŞLEM MAK. BUNLARA AİT
BİRİMLER; MANYETİK VEYA OPTİK OKUYUCULAR,
VERİLERİ KODA DÖNÜŞT
10.00 17.64 19.90 15.53 10.77 1.1 21.2
8418-BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR VE DİĞER
SOĞUTUCU VE DONDURUCU CİHAZLAR VE ISI
POMPALARI
7.21 10.22 11.10 7.04 9.15 0.9 18.0
8421-SANTRİFÜJLER; SIVILARIN VEYA GAZLARIN
FİITRE EDİLMESİNE VEYA ARITILMASINA MAHSUS
MAKİNA VE CİHAZLAR
1.69 3.06 3.80 4.12 4.81 0.5 9.5
8481-BORULAR, KAZANLAR, TANKLAR, DEPOLAR
VE BENZERİ DİĞER KAPLAR İÇİN MUSLUKLAR,
VALFLER (VANALAR) VE BEN
1.89 3.03 3.60 4.48 4.80 0.5 9.5
8414-HAVA VEYA VAKUM POMPALARI, HAVA
VEYA DİĞER GAZ KOMPRESÖRLERİ, FANLAR,
ASPİRATÖRÜ OLAN HAVALANDIRMAYA
0.92 1.80 2.29 2.83 3.99 0.4 7.9
8424-SIVI VEYA TOZLARI PÜSKÜRTMEYE,
DAĞITMAYA MAHSUS MEKANİK CİHAZ, YANGIN
SÖNDÜRME CİHAZLARI, YANGIN VE
0.72 0.75 1.81 2.54 2.58 0.3 5.1
8443-BASKI YAPMAYA MAHSUS MAKİNALAR;
KOPYALAMA VE FAKS MAKİNALARI; BUNLARIN
AKSAM, PARÇA VE AKSESUARLARI
2.59 2.04 2.07 2.41 2.53 0.3 5.0
8409-SADECE VEYA ESAS İTİBARİYLE 84.07 VEYA
84.08 POZİSYONLARINDAKİ MOTORLARIN AKSAM
VE PARÇALARI
0.75 1.42 2.67 1.98 2.21 0.2 4.4
32- DEBAGAT VE BOYACILIKTA KULLANILAN HÜLASA, BOYA, MACUN, SAKIZLAR
7.61 7.72 9.46 10.27 25.25 2.5 100.0
3206- DİĞER BOYAYICI MADDELER , LÜMİNOFOR
OLARAK KULLANILAN İNORGANIK ÜRÜNLER
6.36 5.32 6.98 7.85 22.19 2.2 87.9
60
(tablonun devamı)
FASIL VE DÖRTLÜLER 2009 2010 2011 2012 2013 2013 PAY (%)
TOPLAM 335.23 494.61 699.39 867.15 1,000.84 TOPLAMDA FASILDA 3204- SENTETIK ORGANİK BOYAYICI MADDELER,
FLUORESANLI AYDINLATMA MADDELERİ VEYA
LÜMİNOFOR OLARAK KULLANILAN ORGANİK
ÜRÜNLER
1.16 2.27 2.11 2.22 3.02 0.3 12.0
29-ORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR 16.26 38.91 8.88 13.66 18.45 1.8 100.0 2908-FENOLLERİN VE FENOL-ALKOLLERİN
HALOJENLENMİŞ/
SÜLFOLANMIŞ/NITROLANMIŞ/NITROZOLANMIŞ
TÜREVLERİ
5.28 3.75 2.84 3.00 4.61 0.5 25.0
2915-DOYMUŞ ASİKLİK MONOKARBOKSİLİK
ASİTLER VE BUNLARIN TÜREVLERİ
0.58 4.50 2.95 2.02 1.08 0.1 5.9
2933-SADECE AZOTLU HETEROSİKLİK
BİLEŞİKLER
0.19 0.21 0.63 0.68 1.00 0.1 5.4
55- SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLER 0.75 0.21 0.03 0.12 16.08 1.6 100.0
5502- SUNİ FİLAMENT DEMETLERİ 0.74 0.21 0.00 0.10 15.97 1.6 99.3
71-İNCİLER, KIYMETLİ TAŞ VE METAL MAMULLERİ, MADENİ PARALAR
2.03 3.46 12.06 43.10 15.16 1.5 100.0
7106- GÜMÜŞ (ALTIN VEYA PLATİN YALDIZLI GÜMÜŞ
DAHİL) (İŞLENMEMİŞ VEYA YARI İŞLENMİŞ YA DA
PUDRA HALİNDE)
0.00 0.01 0.04 32.55 8.52 0.9 56.2
7108-ALTIN (PLATİN KAPLAMALI ALTIN DAHİL)
(İŞLENMEMİŞ VEYA YARI İŞLENMİŞ YA DA PUDRA
HALİNDE)
1.90 3.36 11.85 6.20 6.02 0.6 39.7
7113- MÜCEVHERCİ EŞYASI VE AKSAMI (KIYMETLİ
METALLERDEN VEYA KIYMETLİ METALLERLE KAPLAMA
METALLERDEN)
0.13 0.09 0.17 0.04 0.52 0.1 3.4
5.2. Meksika’ya İhracatta Potansiyel Arz Eden Ürün Grupları 2013 yılı resmi Meksika ithalat ve resmi Türkiye ihracat rakamları dikkate alındığında,
Meksika’nın dünyadan yaptığı toplam ithalatın % 97,7’sini, ülkemizin ise dünyaya yaptığı
toplam ihracatın % 99,7’sini oluşturan, Harmonize Sistem altılı düzeyde tanımlı toplam 4507
kalem ürünle alakalı olarak ülkemizin Meksika’ya ihracatındaki mevcut ve potansiyel durum
aşağıda yer almaktadır:
Mevcut Durum:
Mevcut durumda, Tablo 30’da gösterilen, altılı bazda tanımlanmış ilk yüz ürün ülkemizin
Meksika’ya ihracatının yaklaşık % 79’unu oluşturmakta ve 415,9 milyon ABD dolarına tekabül
etmektedir. Ülkemiz ihracatının Meksika ithalatındaki payı, ilgili ürünlerde Meksika’nın
uyguladığı gümrük vergisi oranı, ülkemiz ihracatının ilgili üründe Meksika’nın ithalatının ne
kadarını karşılamaya yeterli olduğu gibi bilgilerin yer aldığı sözkonusu Tablo’da dikkat çeken
unsurlar aşağıda belirtilmektedir:
• Kayısı (zerdali dahil) kurutulmuş (%82,5); erkek/erkek çocuk için ceket/blaze; sentetik lifden
(örme) (%78,1); Fındık (kabuksuz) (72,9); köşeli çubuklar (çentik, yiv, oluk vb şekil
bozuklukları olan) (% 51,6); tütün (saplı, damarlı) (% 48,0); çinko cevherleri ve konsantreleri (%
45,2); kadın/kız çocuk için pantolon, şort vs. dokunabilir diğer maddeden (örme) (% 29,7) ve
erkek/erkek çocuk için ceket/blaze; sentetik lifden (% 27,1) gibi ürünlerde ülkemiz Meksika’nın
ithalatının dörtte birinden fazlasını tedarik etmektedir. Bu ürünlerdeki nisbi başarı, tütün ve kadın
örme giyim eşyasında sırasıyla %45 ve % 20-25 gibi yüksek sayılabilecek gümrük vergi oranları
düşünüldüğünde daha da çarpıcı hale gelmektedir.
•Muhtelif konfeksiyon ürünlerinde % 20 ile 25 arasında değişen gümrük vergisi olmasına rağmen,
ilk yüz ürün arasında 24 kalemle temsil edilen sözkonusu ürünlerin takriben 77 milyon ABD doları ile sözkonusu listenin yaklaşık % 20’sini oluşturması da dikkate değer bir husus olarak karşımıza çıkmaktadır.
•Öte yandan, Meksika’nın mutlak değer olarak çok önemli miktarlarda ithalat yaptığı kara
taşıtları için diğer aksam, parçaları (2,8 milyar $); benzinli motorlar için aksam, parçalar (2,4
milyar $); diğer elektrik iletkenleri (gerilimi=<80 V. için) (2,0 milyar $); otobüs-kamyon dış
lastiği (1,3 milyar $); diğer muslukçu eşyası (1,3 milyar $) ve dizel motorlar için aksam, parçalar
(1,0 milyar $) gibi ürünlerde ülkemizin ihracatı Meksika’nın ithalatının dörtte birinden fazlasını
karşılayabilecek seviyede bulunmasına rağmen, anılan ürünlerde Meksika ithalatındaki
payımızın bindelik değerlerle ifade ediliyor olması, bu alanlarda önemli potansiyel pazar payı
bulunduğuna işaret etmektedir.
61
62
Tablo 31: Meksika’nın Türkiye’den İthal Ettiği İlk Yüz Ürün (Harmonize Sistem Altılı Bazda)
2013 YILI MEKSİKANIN TÜRKİYEDEN İTHALATINDAKİ İLK YÜZ ÜRÜN (ALTILI GTİP BAZINDA; BİN ABD DOLARI; %)
ALTILI
ÜRÜN ADI
MX TR
İTH
MX
İTH TR PAY
MX TR
GMRK VRG
(*)
TR DÜNYA
İHR
MX DÜNYA
İTH
TR DÜNYA
İHR MX DÜNYA İTH KARŞILAMA
ORANI
TÜM ÜRÜNLER
527,103
0.1
N.A.
151,796,484
381,210,149
39.8
999999(**)
Başka yerde belirtilmeyen diğer eşya **
36,015
N.A.
N.A.
2,108,209
8,583,131
24.6
741300
Bakırdan ince, kalın, örme vb. halatlar (elektrik-izole hariç)
28,568
8.9
5.0
424,307
320,592
132.4
840991
Benzinli motorlar için aksam; parçalar
18,776
0.8
5.0
660,492
2,389,827
27.6
870850
Kara taşıtları için diferansiyelli aksları vb. aksam, parçaları
18,325
0.9
5.0
144,259
2,064,894
7.0
711319
Diğer kıymetli metal-kaplamalarından mücevherci eşyası
13,531
3.3
15.0
3,307,239
406,282
814.0
721420
Köşeli çubuklar (çentik, yiv, oluk vb şekil bozuklukları olan)
13,192
51.6
0.0
4,698,959
25,587
18,364.6
840999
Dizel motorlar için aksam; parçalar
13,075
1.4
5.0
852,486
964,043
88.4
620342
Erkek/erkek çocuk için kısa pantolon, şort vs. pamuktan
10,991
6.4
25.0
1,093,061
171,213
638.4
870790
Diğer kara taşıtlarının karoserileri (şoför mahalli dahil)
10,383
20.3
5.0
179,425
51,085
351.2
854449
Diğer elektrik iletkenleri (gerilimi=<80 V. için)
10,267
0.5
5.0
1,594,775
1,965,894
81.1
620520
Erkek/erkek çocuk için gömlek; pamuktan
8,423
6.7
25.0
472,067
126,619
372.8
240110
Tütün (saplı, damarlı)
8,345
48.0
45.0
434,663
17,395
2,498.8
841330
İçten yanmalı pistonlu motorlar yakıt, yağ/soğutma pompaları
7,835
1.2
5.0
31,786
649,354
4.9
620462
Kadın/kız çocuk için pantolon, şort vs. pamuktan
7,803
5.5
25.0
1,363,107
142,527
956.4
870880
Kara taşıtları için suspansiyon sistemleri vb. aksam ve parçaları
7,337
0.6
5.0
169,533
1,292,551
13.1
63
Tablonun devamı
290243
p; ksilen
7,273
0.5
0.0
61,378
1,373,420
4.5
851130
Distribütörler; ateşleme bobinleri
7,165
3.3
0.0
3,144
214,037
1.5
850450
Diğer endüktörler
6,643
1.3
0.0
2,992
507,899
0.6
610910
Tişört, fanila, atlet vs. giyim eşyası; pamuktan (örme)
6,542
2.5
25.0
1,791,257
266,791
671.4
620640
Kadın/kız çocuk için gömlek, bluz, vs, sentetik/suni lif.
6,027
7.6
25.0
311,048
78,925
394.1
870829
Kara taşıtlarının diğer aksam-parçaları
6,003
0.1
5.0
891,077
4,373,617
20.4
611030
Süveter/kazak/hırka/yelek vs. sentetik ve suni lifden (örme)
5,382
3.0
25.0
648,725
177,692
365.1
260800
Çinko cevherleri ve konsantreleri
5,039
45.2
0.0
202,320
11,160
1,812.9
760820
Aluminyum alaşımlarından ince ve kalın borular
4,955
3.8
5.0
18,260
130,548
14.0
847420
Metal cevherlerini kırma/öğütmeye mahsus makineler
4,755
2.3
15.0
47,957
204,854
23.4
846221
Sayısal kontrollü kavisleme, katlama, düzeltme/yassılaş.tezgah.
4,584
5.3
15.0
67,344
86,156
78.2
870210
Dizel/yarı dizel motorlu toplu yolcu taşıtları
4,521
4.5
20.0
1,091,357
99,467
1,097.2
870899
Kara taşıtları için diğer aksam, parçaları
4,398
0.2
5.0
1,130,453
2,800,603
40.4
401161
Tarım, orman taşıtları için, zikzak vb özel taban desenli dış lastik
4,340
5.9
15.0
116,166
73,039
159.0
610990
Tişört, fanila, atlet vs. giyim eşyası; diğer maddelerden (örme)
4,284
3.4
25.0
1,485,635
127,013
1,169.7
870840
Kara taşıtları için vites kutuları ve aksam, parçaları
3,939
0.1
5.0
64,936
3,474,221
1.9
730650
Alaşımlı çelikten daire kesitli, dikişli tüp, borular
3,922
5.6
0.0
2,376
70,205
3.4
760611
Alaşımsız aluminyum plaka, levha;dikdörtgen, kalınlık>0, 2mm
3,685
4.5
5.0
189,312
82,674
229.0
761699
Aluminyumdan diğer eşya
3,490
0.5
5.0
212,309
651,979
32.6
64
Tablonun devamı
848310
Transmisyon milleri, kranklar
3,298
0.4
0.0
119,452
741,637
16.1
611020
Süveter/kazak/hırka/yelek vs. pamuktan (örme)
3,173
3.1
25.0
839,784
101,061
831.0
870894
Kara taşıtları için direksiyon simitleri, kolonları, kutuları; aksam,
parçaları
3,095
0.2
0.0
93,546
1,486,841
6.3
870190
Traktör; diğer
3,043
1.8
5.0
340,679
169,971
200.4
848190
Musluklar, valflar vb. cihazların aksam, parçaları
2,838
0.3
0.0
92,689
893,189
10.4
610469
Kadın/kız çocuk için pantolon, şort vs. dokunabilir diğer maddeden
(örme)
2,824
29.7
20.0
61,232
9,508
644.0
251990
Erimiş, yanmış, sinterlenmiş manyezi
2,437
23.3
10.0
100,410
10,449
961.0
620333
Erkek/erkek çocuk için ceket/blaze; sentetik lifden
2,415
27.1
25.0
30,692
8,919
344.1
732690
Demir/çelikten diğer eşya
2,371
0.1
0.0
550,469
2,292,333
24.0
610620
Kadın/kız çocuk için bluz, gömlek, gömlek bluz; sentetik/suni lifden
(örme)
2,330
3.4
25.0
345,013
67,812
508.8
690890
Sırlı seramikten diğer döşeme, kaldırım taşı vb
2,311
1.8
15.0
516,290
128,725
401.1
401693
Vulkanize kauçuktan conta, rondela ve diğer eşya
2,257
0.3
0.0
57,992
698,967
8.3
590390
Diğer plastikler emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış mensucat
2,035
0.6
10.0
36,102
319,400
11.3
392690
Plastikten diğer eşya
2,034
0.1
15.0
262,740
3,460,518
7.6
610462
Kadın/kız çocuk için pantolon, şort vs. pamuktan (örme)
2,013
8.7
20.0
202,836
23,041
880.3
841490
Hava, gaz pompası, kompresörü, vantilatör vb. aksamı, parçaları
1,917
0.2
0.0
101,876
881,968
11.6
730519
Demir/çelikten diğer dikişli, perçinli ince, kalın borular-gaz/petrol
hattı için
1,906
2.1
0.0
76,022
91,891
82.7
65
Tablonun devamı
730630
Diğer demir/çelik, yuvarlak kesitli, dikişli tüp-borular
1,900
0.6
5.0
431,976
301,295
143.4
903180
Diğer alet, cihaz ve makineler
1,878
0.2
15.0
40,457
790,286
5.1
620311
Erkek/erkek çocuk için takım elbise; yün/ince kıldan
1,863
12.1
25.0
72,191
15,335
470.8
392321
Etilen polimerlerinden torbalar ve çantalar (külahlar dahil)
1,854
0.8
0.0
213,012
242,813
87.7
610510
Erkek/erkek çocuk için gömlek; pamuktan (örme)
1,845
2.6
25.0
209,042
70,730
295.5
711311
Gümüşten mücevherci eşyası, aksamı
1,817
2.4
15.0
103,993
76,144
136.6
401120
Otobüs-kamyon dış lastiği; yeni
1,777
0.1
15.0
518,859
1,279,773
40.5
540231
Naylon, poliamid esaslı dokunmuş iplikler (katı 50 teks)
1,774
5.7
5.0
14,826
31,318
47.3
848350
Volanlar, kasnaklar (kasnak blokları dahil)
1,710
0.5
0.0
50,332
325,564
15.5
732111
Demir/çelikten yemek pişirme cihazları (gaz yakıtlı/hem gaz hem
diğer yakıtlı)
1,655
5.5
15.0
302,584
30,280
999.3
848210
Bilyeli rulmanlar
1,639
0.4
5.0
87,970
430,071
20.5
730661
Diğer alaşımlı çelikten (kesiti daire şeklinde olmayan, dikişli)
1,542
1.3
0.0
434,486
122,718
354.1
580136
Dokunmuş tırtıl mensucat (sentetik/suni liften)
1,478
13.0
10.0
195,002
11,413
1,708.6
391231
Karboksimetilselüloz ve tuzları (ilk şekilde)
1,468
9.4
10.0
47,165
15,696
300.5
620443
Kadın/kız çocuk için elbise; sentetik lif.
1,438
2.9
25.0
213,877
49,564
431.5
848180
Diğer muslukçu eşyası
1,437
0.1
15.0
408,576
1,251,686
32.6
740829
Diğer bakır alaşımlarından olan teller
1,391
7.6
0.0
5,144
18,199
28.3
66
Tablonun devamı
611595 Çorap; pamuktan (örme)
1,362
4.0
25.0
620,190
34,448
1,800.4
846229
Diğer rulo haline getirme, kavislendirme, katlama, makineleri
1,338
1.6
15.0
87,106
84,093
103.6
300490
Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan diğer ilaçlar
1,328
0.1
15.0
489,228
2,355,165
20.8
080222
Fındık (kabuksuz)
1,326
72.9
0.0
1,024,002
1,820
56,263.8
620332
Erkek/erkek çocuk için ceket/blaze; pamuktan
1,293
11.9
25.0
57,939
10,851
534.0
610333
Erkek/erkek çocuk için ceket/blaze; sentetik lifden (örme)
1,285
78.1
20.0
56,154
1,646
3,411.5
848050
Cam kalıpları
1,268
7.1
0.0
24,002
17,884
134.2
081310
Kayısı (zerdali dahil) kurutulmuş
1,260
82.5
20.0
314,134
1,527
20,572.0
848330
Yatak kovanları (rulmansız olanlar) mil yatakları
1,188
0.3
0.0
25,663
378,548
6.8
611120
Bebek için giyim eşyası; pamuktan (örme)
1,160
2.9
25.0
123,385
40,465
304.9
851220
Diğer aydınlatma/gözle görülebilen işaret cihazları
1,155
0.2
5.0
145,091
478,611
30.3
400931
Boru/hortum; vulkanize kauçuktan; (mensucat takviye) donanımsız
1,150
0.6
0.0
102,551
185,027
55.4
392062
Polietilen tetreflattan levha, yaprak, film, folye ve şeritler
1,147
0.8
0.0
33,118
149,796
22.1
620343
Erkek/erkek çocuk için kısa pantolon, şort vs. sentetik lif
1,147
2.7
25.0
55,582
42,957
129.4
846299
Metal karbürleri, metalleri işlemeye mahsus diğer pres, makine
1,128
1.8
15.0
11,810
62,883
18.8
842139
Diğer motorlar için hava filtreleri
1,123
0.1
15.0
81,039
911,404
8.9
853890
Elektrik devresi teçhizatı aksam-parçaları
1,095
0.0
0.0
120,503
3,006,074
4.0
740819
Rafine edilmiş bakırdan diğer teller
1,074
1.4
5.0
310,673
79,456
391.0
551511
Devamsız poliester+viskoz ipeği liflerinden
1,073
5.1
10.0
157,356
21,051
747.5
67
Tablonun devamı
850440
Statik konvertörler
1,061
0.1
15.0
86,622
1,741,338
5.0
701349
Camdan sofra/mutfak işlerinde kullanılan eşya (diğerlerinden)
1,056
3.7
15.0
122,233
28,887
423.1
721621
L şeklinde profil (sıcak hadde, yükseklik<80mm.)
1,043
5.0
0.0
311,142
20,973
1,483.5
620630
Kadın/kız çocuk için gömlek, bluz, vs, pamuktan
987
1.8
25.0
300,612
56,177
535.1
521139
Pamuk men (diğer, +suni/sentetik, m2>200gr, pa<%85)
946
18.0
10.0
59,762
5,243
1,139.8
610610
Kadın/kız çocuk için pamuktan bluz, gömlek, gömlek; bluz (örme)
944
2.6
25.0
175,192
35,790
489.5
870830
Kara traşıtları için fren ve servo-frenler vb. aksam, parçaları
943
0.1
5.0
237,460
1,676,501
14.2
600410
Diğer örme mensucat (en>30cm, elastomerik/ (kauçuk hariç)=>%5)
941
1.5
10.0
465,405
64,607
720.4
848340
Dişliler, dişli sistemleri, bilyeli vidalar, dişli kutuları
932
0.2
0.0
94,771
564,075
16.8
620331
Erkek/erkek çocuk için ceket/blaze; yün/ince hayvan kıllarından
920
12.8
25.0
44,608
7,187
620.7
720241
Ferro krom (C>%4)
889
6.7
0.0
110,187
13,251
831.5
620463
Kadın/kız çocuk için pantolon, şort vs. sentetik lif.
881
4.9
25.0
88,734
17,956
494.2
847490
Toprak, taş, cevher vb. ayıran, yıkayan vb. makinelerin parçaları
867
0.5
0.0
124,509
172,029
72.4
LİSTE TOPLAMI 415,886
LİSTE TOPLAMI PAYI (%) 78.9
(*) Ilgili altılı pozisyon altındaki muhtelif sekizli açılımlarda (Meksika sisteminde gümrük vergisinin belirlendiği açılım) uygulanan en yüksek gümrük vergi oranını
göstermektedir.
(**) Meksika Teşvik Sistemi gereği muhtelif sektörlerde girdi/ara malı olarak kullanılan ve gümrük vergisinden muaf veya düşük gümrük vergisi ödenerek ithal edilen
ürünlerin sınıflandırıldığı altılı pozisyon - Türk gümrük sınıflandırmasındaki aynı pozisyonda tanımlı eşyadan farklı eşya.
68
Diğer taraftan, yukarıda bahsedilen 4507 kalem üründe, ülkemiz toplam dünya ihracatının
Meksika’nın toplam dünya ithalatının en az % 25’ini karşıladığı ürünleri ortaya koyan bir filtre
uygulandığında; ortaya çıkan 2213 kalemlik ürün grubunun, takriben 132 milyar dolar’lık
değeriyle ülkemiz toplam dünya ihracatının yaklaşık % 87’sini oluşturduğu, buna mukabil
sözkonusu ürün grubunun Meksika’nın toplam dünya ithalatının yaklaşık % 21’ini oluşturan
yaklaşık 81 milyar dolar’lık bir değere karşılık geldiği gözlenmektedir. Bu durum, ülkemizin
ihracatta güçlü olduğu bazı ürün gruplarında Meksika’nın da önemli bir ithalatçı olmasına
rağmen, esasen ülkenin ithalata yüksek oranda bağımlı ürün gruplarında ülkemiz ihracat
potansiyelinin çok büyük olmaması nedeniyle ülkemiz ihracatçıları için çok kolay bir pazar
olmadığını göstermektedir.
Bu çerçevede, yukarıda zikredilen ürün grubunu oluşturan 2213 kalem ürünün detaylarına
bakıldığında:
• Takriben 40 milyar dolar ile ülkemiz dünya toplam ihracatının yaklaşık % 26’sını, 19 milyar dolar ile Meksika’nın toplam dünya ithalatının yaklaşık % 5’ini oluşturan 1418 kalem üründe Meksika’ya hiç ihracatımızın bulunmadığı;
•32 milyar dolar ile ülkemiz dünya toplam ihracatının yaklaşık % 21’ini, 38 milyar dolar ile
Meksika’nın toplam dünya ithalatının yaklaşık % 10’unu oluşturan 269 kalem üründe Meksika’ya ihracatımızın, ülkemizin bu ülkenin ithalatındaki genel payı olan ‰ 1,4’ten de küçük olduğu;
•Yaklaşık 7,5 milyar dolar ile ülkemiz dünya toplam ihracatının yaklaşık % 5’ini, 9,3 milyar
dolar ile Meksika’nın toplam dünya ithalatının yaklaşık % 2,4’ünü oluşturan 123 kalem üründe
Meksika’ya ihracatımızın, ülkemizin bu ülkenin ithalatındaki genel payı olan ‰ 1,4’ten büyük olmakla birlikte, ülkemizin Latin Amerika ve Karayipler Bölgesi’nin ithalatındaki genel payı
olan ‰ 3,4’ten küçük olduğu;
•Yaklaşık 9,5 milyar dolar ile ülkemiz dünya toplam ihracatının yaklaşık % 6,3’ünü, 8 milyar
dolar ile Meksika’nın toplam dünya ithalatının yaklaşık % 2,1’ini oluşturan 102 kalem üründe
Meksika’ya ihracatımızın, ülkemizin Latin Amerika ve Karayipler Bölgesi’nin ithalatındaki
genel payı olan ‰ 3,4’ten büyük olmakla birlikte, ülkemizin genel dünya ihracatından aldığı pay
olan ‰ 8’den küçük olduğu;
•Yaklaşık 43 milyar dolar ile ülkemiz dünya toplam ihracatının yaklaşık % 28,4’ünü, 7 milyar
dolar ile Meksika’nın toplam dünya ithalatının yaklaşık % 1,8’ini oluşturan 301 kalem üründe
Meksika’ya ihracatımızın, ülkemizin genel dünya ihracatından aldığı pay olan ‰ 8’den büyük
olduğu
gözlenmektedir.
Kullanılabilecek Potansiyel:
Ülkemizin Meksika’nın ithalat ihtiyacının en az % 25’ini karşılayabilecek durumda olduğu;
bununla birlikte Meksika’nın ithalatında ya hiç paya sahip olmadığı ya da ilgili üründeki payının
69
ülkemizin Meksika’nın ithalatındaki genel payı olan ‰ 1,4’ten veya ülkemizin benzer coğrafi
uzaklık ve kültürel özelliklere sahip Latin Amerika ve Karayipler Bölgesi’nin ithalatındaki payı
olan ‰ 3,4’ten daha düşük olduğu; Meksika’nın 2013 yılında en az bir milyon ABD doları
ithalat gerçekleştirdiği 1194 kalem üründe mevcut durumda sadece 29 milyon ABD doları
düzeyinde ihracatımız görünmektedir. Söz konusu değer, anılan 1194 kalemde Meksika’nın 2013
yılında gerçekleştirdiği yaklaşık 66 milyar dolar’lık toplam ithalatın onbinde dördü
mertebesindedir. Bahis konusu ürünlerde Meksika’ya ihracatımızın, ülkemizin Latin Amerika ve
Karayipler Bölgesi’nin ithalatındaki payı olan ‰ 3,4’e yükselmesi halinde yaklaşık 194 milyon
ABD doları, ülkemizin dünya ihracatındaki payı olan ‰ 8’e ulaşması halinde ise 517 milyon
ABD doları tutarında ilave ihracat sözkonusu olabilecektir.
Yukarıda zikredilen kalemlerde Meksika’nın toplam 37,4 milyar ABD doları tutarında ithalat
gerçekleştirdiği ilk 50 ürün baz alınarak, sözkonusu 50 üründe, Meksika ithalatındaki mevcut
payımızın Latin Amerika ve Karayipler Bölgesi’ndeki, ilgili ürünlerdeki mevcut payımıza
yükselmesi halinde ortaya çıkabilecek ilave ihracat rakamları Tablo 31’de gösterilmektedir.
Buna göre, Meksika ithalatındaki payımızın kültürel ve coğrafi özellikleri benzer bir bölgedeki
payımıza yakınsaması gibi muhafazakar bir varsayımda bile yaklaşık 126 milyon ABD doları
gibi bir ilave ihracat potansiyeli olduğu gözlenmektedir.
70
TABLO 32: TÜRKİYENİN MEKSİKAYA İHRACATINI ARTIRABİLECEĞİ İLK ELLİ ÜRÜN (ALTILI GTİP BAZINDA; BİN ABD
DOLARI; ‰)
ALTILI
ÜRÜN ADI
MX
TR İTH
MX İTH
TR PAY
MX
DÜNYA İTH
LAK İTH
TR PAY
İLAVE
İHR POTANS.
TOPLAM
BÜTÜN ÜRÜNLER(*)
527,103
1.4
381,210,149
3.4
194,000
'271019
Diğer yağlar ve müstahzarlar
27
-
8,225,097
1.6
12,893
'870323
Motorlu taşıt; kıvılcım ateşlemeli (1500cm3<silindir=<3000 cm3)
67
-
4,687,942
2.0
9,115
'870899
Kara taşıtları için diğer aksam, parçaları
4,398
1.6
2,800,603
4.2
7,412
'401110
Tabii kauçuk lateksi
512
0.4
1,328,670
4.2
5,109
'401120
Tabii kauçuk; füme yapraklar (rss)
1,777
1.4
1,279,773
2.2
1,036
'848180
Diğer muslukçu eşyası
1,437
1.1
1,251,686
1.4
287
'870322
Motorlu taşıt; kıvılcım ateşlemeli (1000cm3<silindir=<1500 cm3)
18
-
1,121,125
11.1
12,386
'854430
Taşıtlarda kullanılan kablo bağlantı takımları
597
0.5
1,093,394
3.7
3,482
'760612
Aluminyum alaşımından plaka, levha; dikdörtgen, kalınlık>0, 2mm
134
0.1
963,138
0.2
39
'721049
Diğer çinkolu demir-çelik, diğer (en=>600mm.)
-
-
856,198
4.4
3,726
'852872 Televizyon; diğerleri, renkli olanlar - - 840,160 - 36
71
Tablonun devamı
'870870
Kara taşıtları için tekerlekleri vb aksam, parça/aksesuarı
272
0.4
772,558
26.1
19,876
'401699
Vulkanize kauçuktan diğer eşya
851
1.4
619,872
8.4
4,330
'870893
Kara taşıtları için debriyajlar vb. aksam, parçaları
397
0.7
595,463
5.1
2,636
'392190
Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül, varak ve lamlar
498
0.8
592,836
1.4
358
'210690
Diğer gıda müstahzarları
93
0.2
557,230
2.8
1,476
'392010
Etilen polimerlerden-levha, pelikül, lamlar-takviyesiz
592
1.2
506,044
0.9
592
'390690
Diğer akrilik polimerler (ilk şekilde)
55
0.1
479,054
0.7
261
'851220
Diğer aydınlatma/gözle görülebilen işaret cihazları
1,155
2.4
478,611
10.8
4,003
'841191
Turbojetler/turbopropellerin aksam-parçaları
35
0.1
461,628
-
35
'722830
Alaşımlı çeliklerden diğer sıcak haddeli (çekilmiş çubuklar)
777
1.8
424,601
34.9
14,054
'841899
Soğutucu/dondurucu-ısı pompalarına ait aksam-parçalar
33
0.1
402,861
1.0
358
'391740
Plastikten tüp, boru ve hortum bağlantı elemanları
295
0.8
361,904
5.3
1,617
'760429
Aluminyum alaşımlarından diğer çubuk ve profiller
11
-
350,953
0.6
185
'392350
Tapalar, tıpalar, kapsül, kapak gibi plastik eşya
115
0.3
343,953
2.3
660
'853669
Soketler ve fişler
6
-
319,613
0.6
191
'180690
Diğer çikolata, kakao içeren gıda müstahzarları
473
1.5
309,621
8.8
2,265
'392020
Propilen polimerlerinden-levha, pelikül, lamlar-takviyesiz
72
0.2
294,383
5.3
1,489
72
Tablonun devamı
'841510
Pencere/duvar tipi klimalar (tek bir gövde halinde)
1
-
291,498
3.7
1,092
'481920
Oluksuz kağıt/kartondan katlanabilir kutu-mahfazalar
165
0.6
283,487
0.6
1
'390799
Polialil esterleri vb. (ilk şekilde)
-
-
282,424
-
-
'870421
Dizel/yarı dizel motorlu taşıtlar (taşıma kapasitesi<5ton)
158
0.6
264,625
7.9
1,927
'020714
Horoz ve tavukların parçalanmış et ve sakatatı (dondurulmuş)
-
-
259,615
-
-
'870120
Çekiciler; yarı römorklar için
-
-
243,691
-
-
'730890
Demir/çelikten diğer inşaat-aksamı
98
0.4
242,254
21.9
5,212
'940320
Diğer metal mobilyalar
125
0.5
242,065
0.7
50
'871639
Yük taşımaya mahsus römork ve yarı römorklar
-
-
241,208
-
7
'843149
Ağır iş makinelerinin aksam-parçaları
416
1.8
228,686
1.0
416
'842240
Diğer paketleme/ambalajlama makineleri
145
0.6
225,801
6.1
1,243
'853620
Otomatik devre kesiciler
46
0.2
223,000
1.1
207
'854420
Koaksiyal kablolar ve diğer koaksiyal elektrik iletkenler
-
-
217,302
0.2
51
'854411
Bakırdan bobin telleri
400
1.9
213,910
2.2
61
'230990
Hazır diğer hayvan yemleri (perakende)
-
-
213,216
0.1
12
'560312
Dokunmamış mensucat [dokunabilir sentetik/suni lifden (m2 ağır; 25..70gr.)]
368
1.8
210,012
3.4
342
'210410
Çorbalar, et suları ve müstahzarları
-
-
209,067
0.3
65
73
Tablonun devamı
‘721632
I şeklinde profil (demir-çelik, yükseklik=>80mm, sıcak işlenmiş)
-
-
204,838
20.2
4,131
‘392329
Diğer plastiklerden çanta, torba, külah vb
463
2.3
202,185
1.5
463
‘842121
Suyun filtre edilmesi/arıtılmasına mahsus cihazlar
61
0.3
200,457
3.4
622
‘842123
İçten yanmalı motorlar için yağ-yakıt filtreleri
383
1.9
200,208
1.4
383
‘050400
Hayvan bağırsak, mesane ve midesi (taze/soğutulmuş/dondurulmuş vs.)
-
-
197,825
-
-
LİSTE TOPLAMI 126,190
LİSTE TOPLAMI PAYI (%) 65
Not: LAK (Latin Amerika ve Karayipler; MX: Meksika; TR: Türkiye
* Ülkemizin Meksika'nın ithalatının en az % 25'ini karşılayabilecek ihracat potansiyelinin bulunduğu,
Meksika'nın 2013 yılında en az bir milyon ABD doları ithalat gerçekleştirdiği ve ülkemiz ihracatının
Meksika ithalatındaki payının ‰ 3,4'ten az olduğu toplam 1194 kalem ürün.
74
5.3. 2013 Yılında Meksika’ya Ülkemizden Ticari ve Ekonomik Alanda Yapılan Önemli Ziyaretler
- 2010/8 sayılı Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Hakkında Tebliğ (URGE) desteği
kapsamında İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği tarafından
yürütülmekte olan Kozmetik sektörü projesi çerçevesinde, 22-24 Nisan 2013 tarihlerinde 19
firmamız temsilcileri ve ilgili Birlik yetkilileri, Meksika ziyaretleri kapsamında pazar araştırması
ve Meksikalı firmalarla ikili iş görüşmeleri gerçekleştirmişlerdir.
- 2010/8 sayılı Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Hakkında Tebliğ (URGE) desteği
kapsamında İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği tarafından yürütülmekte
olan “Türk Ev ve Mutfak Eşyaları Yurt Dışı Pazarlama Takımı” projesi çerçevesinde, 10-13
Kasım 2013 tarihlerinde 15 firmamız temsilcileri ve ilgili Birlik yetkilileri, Meksika ziyaretleri
kapsamında pazar araştırması ve Meksikalı firmalarla ikili iş görüşmeleri gerçekleştirmişlerdir.
75
Meksika ile ülkemiz arasındaki ticari ilişkiler genel olarak değerlendirildiğinde, öncelikle ticari
ve ekonomik ilişkileri düzenleyen yasal altyapının tamamlanmamış olduğu, ayrıca dünyanın
büyük ekonomilerinden olan söz konusu iki ülke arasında düşük bir dış ticaret hacminin
bulunduğu ve dış ticaretin ülkemiz aleyhine büyük bir açık verdiği görülmektedir. Ancak, iki
ülke arasındaki ticaretin üçüncü ülkeler üzerinden yapılması sonucu ortaya çıktığı
değerlendirilen istatistik farklılığı dikkate alındığında, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 1,5
milyar ABD dolarını aştığı ve ülkemizin yine önemli bir dış ticaret açığı verdiği sonucu ortaya
çıkmaktadır.
Meksika ile olan ticaretimizde ihracatımız açısından güçlü ve zayıf yönler ile fırsat ve tehditlere
ilişkin yapılan SWOT analizinde, aşağıdaki hususlar ön plana çıkmaktadır:
GÜÇLÜ YÖNLER
- Çeşitli sektörlerde (makine ve cihazlar,
otomotiv, hazır giyim) sahip olduğumuz
rekabet gücü
- Ülkemiz firmaları ve ürünleri açısından
Meksika pazarının bakirliği
- İhracatçılarımızın ve iş kuruluşlarının
bölgeye artan ilgisi
- Devletin uyguladığı bölgesel açılım stratejisi
- Meksika’nın liberal dış ticaret politikası ve
gümrük vergilerinin düşük olması
- Ekonomik ve ticari anlamda hukuki
altyapının tamamlanmasına yönelik
anlaşmaların imzalanmış olması
ZAYIF YÖNLER
- Pazarın coğrafi uzaklığına bağlı olarak ulaşım ve
lojistik maliyeti
- İki ülke arasında serbest ticaret anlaşması
olmaması
- Dil sorunun çıkardığı engeller
- İhracatçılarımızın pazarı yeterince tanımaması
- İki ülke işadamları arasında daimi ilişkiyi
sağlayacak kurumsal mekanizmaların olmayışı
- Meksika pazarında Türkiye ve Türk mallarının
yeterince tanınmaması
- Ülkenin dış ticaret ve iş yapma kültürünün ağırlıklı
olarak bir ülke ile sınırlı olması
FIRSATLAR
- Meksika ekonomisindeki istikrar
- Geniş bir pazar olması ve ülkede farklı alım
gücüne sahip sınıfların varlığı
- Genç ve artış eğiliminde olan nüfus yapısı
- Ülkenin yabancı yatırım, turizm, zengin
doğal kaynaklar potansiyeli
- NAFTA kapsamında ele alındığında büyük
bir pazarın sunduğu yatırım fırsatları
- Ülkenin dış ticaretini, Kuzey Amerika
dışındaki ülkelerle çeşitlendirme isteği
- Ülkedeki fiziki altyapının yeterli olması
- Ülkemize ve vatandaşlarımıza yönelik
olumsuz önyargı bulunmaması ve kültür
yakınlığı
- İki ülke arasında serbest ticaret anlaşması
müzakerelerinin başlamış olması
TEHDİTLER
- Coğrafi uzaklık
- Ülkenin güvenlik açısından olumsuz imajı
- Ülkemiz ihracat sektörlerinde, Meksika’nın da
güçlü olması
- Ülkede birçok sektörde, oligopolistik bir yapının
varlığı
- Hukuki altyapının uygulamasında görülen zayıflık
- Ülkede iş yapmanın zorlukları (iş alışkanlıkları ve
ağır bürokrasi)
6. GENEL DEĞERLENDİRME
76
Meksika, yaklaşık 118 milyona varan nüfusuyla ülkemiz firmaları için önemli bir pazardır.
Ancak, coğrafi uzaklık sebebiyle iki ülke arasında gerek siyasi gerekse de ekonomik ilişkiler
istenen düzeye uzun yıllar gelememiştir. İki ülke arasında son yıllarda başlayan yakınlaşmanın
ekonomik ve ticari alanda daha fazla gerçekleşmesi ve derinleşmesi gerekir ve bunu sağlamak
için çeşitli adımların atılması yerinde olacaktır.
Öncelikli konu, işadamlarımızın Meksika’ya daha fazla gelmesidir. Meksika’nın imajı, vize talep
etmesi ve ülkemizden doğrudan tarifeli uçuşun bulunmaması dolayısıyla Meksika’ya gelmek için
yaklaşık bir güne varan aktarmalı uçuşların kullanılması, işadamlarımızın bu ülkeye gelmelerini
zorlaştıran hususlardır.
Meksika’nın bir imaj problemi olduğu gerçeği gözardı edilemez, ancak bilinmesi gereken husus,
birtakım şiddet olaylarının basın aracılığıyla sanki tüm ülkede bu olayların olduğu ve tüm halkı
etkilediği imajının yanlışlığıdır. Meksika, 118 milyona varan nüfusa, yaklaşık 760 milyar ABD
doları dış ticaret hacmine, yaklaşık 1,26 trilyon ABD doları GSYH’ye sahip büyük bir ülke ve
ekonomidir. 2013 yılında ülkeye 23,7 milyon yabancı turist gelmiş, 42 milyar ABD doları
doğrudan yabancı yatırım yapılmıştır. Ülkede güvenlik durumunun ciddi bir sorun teşkil etmesi
halinde, bahsettiğimiz ekonomik faaliyetlerin olması düşünülemezdi.
Meksika’ya gelmek için Meksika vizesi dışında, vatandaşlarımız için Meksika vizesi almadan
ABD vizesi, Kanada vizesi veya Schengen vizesi geçerlidir. Dolayısıyla işadamlarımızın
Meksika’ya gelişlerinde sadece bu ülke vizesini almak zorunda değillerdir ve yurt dışıyla iş
yapan işadamlarımızda bahsettiğimiz diğer vizelerden birinin yüksek ihtimalle olduğu da göz
önüne alındığında, vizenin büyük sorun oluşturmayacağı belirtilebilir. Diğer yandan, özellikle
Meksika’nın Ankara Büyükelçiliği aracılığıyla vize almak, güç bir işlem olmaktan çıkmış olup,
kısa sürede vize verilmektedir.
Meksika’ya ulaşımda uzun ve yorucu bir yolculuğun göze alınması gerekmektedir. Türk
Havayollarınca başkent Meksiko’ya uçuş yapılması çalışmaları başlamış olup, yakın bir
gelecekte seferlerin başlaması öngörülmektedir. Söz konusu uçuş başlatılıncaya kadar
işadamlarımız, Avrupa veya ABD üzerinden aktarmalı ve zaman ve maliyet dezavantajı olan bir
uçuşla Meksika’ya gelmek durumundadır. Bu konuyla bağlantılı olarak, ülkemize yönelik alım
heyeti programlarında, Meksikalı işadamları için en büyük maliyet kalemi olan uçuşun
karşılanması, söz konusu programlara katılımı olumlu etkileyecektir.
Meksika’ya uçuş konusunda maliyeti azaltma ve iş yapılan sektörde doğru firmalara ulaşmada en
uygun yol, ülkeye fuar katılımı için gelmek olacaktır. Meksika’da birçok sektörde uluslararası
sektörel fuarlar düzenlenmektedir. Firmalarımızın sektörel fuarlara katılım sağlaması ve aynı
zamanda firma görüşmeleri ve ziyaretleri yapmaları, Meksika’ya gelişlerini değerlendirmenin en
isabetli yolu olacaktır. Meksika’da birçok sektörde, çok sayıda irili ufaklı fuar düzenlenmekte ise
de, katılım sağlanabilecek nitelikteki önemli fuarlara ait bilgilere, Ekonomi Bakanlığımızın
internet sitesinde yer alan bireysel katılımlı ve milli katılımlı fuar listesinden erişilebilir.
Meksika ile ilgili olarak işadamlarımızın karşılaşacağı bir diğer zorluk da ülkedeki iş yapma
kültürü ve sosyal alışkanlıklardır. Zamana değer vermeyen, kişisel ilişkilerin önemli olduğu
Meksika kültüründe; iş ile ilgili hususlarda hayır denme yerine geçiştirici, öteleyici, yuvarlak bir
77
cevap verme yoluna gidilmektedir. Genellikle büyük firmaların yöneticileri dışında İngilizce
bilme oranının tahmin edilenden oldukça az olduğu ve İspanyolca bilen bir personel ya da
tercüman olmadan Meksika iş dünyasıyla iş yapmanın zor olduğu da bilinmesi gereken bir
husustur.
Diğer yandan Meksika, ihracatının % 80’ini rahatlıkla tek bir ülkeye (ABD) yapması, bu ülke
işadamlarını yeni pazar aramak zorunda bırakmaması ve üretilen malların kolaylıkla bu ülkeye
satılabilmesi nedeniyle Meksika işadamları, Kuzey Amerika dışında yeni pazarlara
yönelmemişlerdir. Ancak 2008 yılında ABD’de görülen ekonomik krizin, ülke milli geliri ve
ihracatını oldukça olumsuz etkilemesi dolayısıyla, Meksika iş çevreleri ve ilgili kamu kuruluşları
yetkililerince ithalat ve ihracat açısından ABD dışında ülkelere yönelik olarak pazar ve tedarik
çeşitlendirmesi yoluna gidilmesine yönelik adımların atılması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu
kapsamda, özellikle ülkemizden Meksika’ya yönelik ve işadamlarının dahil olduğu
organizasyonların da etkisiyle, Meksika iş çevrelerinde de ülkemize karşı ilginin artmakta olduğu
belirtilebilir.
İki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin hukuki altyapısını belirleyen anlaşmalardan
sadece Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması 1998 yılında imzalanmış ve onay sürecinin
ardından yürürlüğe girmiştir. 2013 yılı Aralık ayında Meksik Devlet Başkanı Enrique Peña
Nieto'nun ülkemize gerçekleştirdiği tarihi ziyaret vesilesiyle, Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi
Anlaşması ve Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması dahil olmak üzere birçok
konuda 14 farklı anlaşma imzalanmıştır ve onay sürecindedirler. Ayrıca ülkemizce, Meksika’nın
AB ile Serbest Ticaret Anlaşması imzaladığı 2000 yılından bu yana, söz konusu ülke ile serbest
ticaret anlaşması müzakerelerine başlama konusunda sürdürülen ısrarlı girişimlerin ardından, söz
konusu ziyaret sırasında, iki ülke arasında bir serbest ticaret anlaşması imzalanması için
müzakerelerin başlaması kararı alınmıştır.
Meksika ekonomisinde üretim ve ihracat açısından güçlü olan sektörler ile ülkemizin ihracat
açısından güçlü olduğu sektörler arasında ilk bakışta büyük ölçüde örtüşme olduğunun
görülmesi, Meksika’ya yönelik ihracat potansiyelimiz açısından olumsuz bir durum olarak
algılanmaktadır. Oysa her iki ülkede benzer sektör yapıları olsa da, tamamlayıcı ürün ya da diğer
ülkede üretilmeyen alt ürün grupları ile endüstri içi ticarette poatnsiyel bulunmaktadır. Bu
konuda, her iki ülkenin de güçlü olduğu otomotiv yan sanayi ürünlerinin her iki ülkenin
birbiriyle olan ticaretinde üst sıralarda yer alması örnek gösterilebilir.
Meksika’da, genellikle Latin Amerika ülkelerinde görüldüğü gibi, belirli alt sektörlerde
oligopolistik, başka bir deyişle az sayıda firmanın hakimiyetinin olduğu yapı bulunmaktadır.
Piyasaya yeni oyuncu girmesini de zorlaştıran söz konusu yapıda, piyasadaki güçlü oyuncular ile
işbirliği yapmak, kalitesiz ürünün olduğu alt sektörlerde sektör dışı güçlü bir yerel ortak ile
piyasaya girmek yolları, firmalarımızın lehine olabilecek yollardır.
Meksika iş ve tüketici çevrelerinde görülen ve ülkemiz ürünlerinin aleyhine olan bir davranış
şekli de, belirli ürünlerde kaliteli olduğuna kesin kanaat edilen ülkelerden ithalat gerçekleştirmek
ve bu ülkelerin ürünlerini tüketmektir. Örneğin zeytinyağında İspanya ve İtalya, makinede
Almanya ve İtalya’da üretilen ürünler, neredeyse fiyattan bağımsız denecek ölçüde tercih
edilmektedir. Fuarlar ya da ziyaretler yoluyla, ülkemizde üretilen ve aynı kalitede ya da daha
78
kaliteli ürünü çok daha ucuza alabileceklerini göstermek gerekmektedir. Özellikle ürünün
kendisini görecekleri fuarlar, Meksikalılar üzerinde daha etkili olmaktadır. Aynı öneriler,
Meksikalıların ülkemizi ve ülkemiz ürünlerini tanımamaları hususunda da belirtilebilir.
Sonuç olarak Meksika, istikrarlı ekonomik ve siyasi yapısı ve büyük bir potansiyeli olan
ekonomisi ile ülkemiz ihracatçıları için yeni keşfedilen bir pazar niteliği taşımaktadır. Ülke;
diğer Latin Amerika ülkelerinden farklı olarak, koruma merkezli olmayan liberal bir dış ticaret
politikası uygulaması ve NAFTA kapsamında özellikle ABD ile yoğun bir ticareti bulunması
gibi özellikleri ile ülkemiz açısından kendi coğrafyasından önemli bir ticaret ortağı olma
konusunda gelecek vaad etmektedir.
79
1. T.C. Temsilcilikleri
T.C. Meksiko Büyükelçiligi Monte Libano 885
Lomas de Chapultepec
Miguel Hidalgo
11000 Meksiko D.F. (Federal Bölge) Tel:+52
55 52 82 42 77 – +52 55 52 82 54 46
Fax:+52 55 52 82 48 94
E-posta: [email protected]
T.C. Meksiko Büyükelçiliği Ticaret Müşavirligi Arquimedes 199, Ofis: 402
Col. Polanco
Del. Miguel Hidalgo
11560 Meksiko Federal Bölge
Telefon: +52 55 52 54 10 27
Faks: +52 55 52 54 10 27
E-posta: [email protected]
2. Vize
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, Meksika’yı ziyaretlerinde vize almaları gerekmektedir.
ABD, Kanada veya Schengen vizesine ve en az 6 ay geçerliliği bulunan pasaporta sahip olan
vatandaşlarımızın, Meksika vizesi almadan bu ülkeye girişleri mümkündür.
3. Hava Durumu
Ülkenin, yükseklik açısından farklı coğrafi şartlara sahip olması ve bir yandan Pasifik Okyanusu
ve diğer taraftan Meksika Körfezi tarafından çevrelenmesi, farklı iklimlerin görülmesine neden
olmaktadır. Meksika yüzölçümünün yaklaşık yarısı kadar olan ve ağırlıkla ülkenin kuzeyinde yer
alan bölgede, kurak ve yarı-kurak bir iklim hüküm sürmektedir. Kıyılar ve ülkenin doğusunda
tropik ve nemli iklim hakimdir. Ülkenin orta kesimlerinde, başkent Meksiko’nun içinde yer
aldığı yüksek platoda yarı-tropik bir iklim hüküm sürmektedir.
4. Resmi Tatil Günleri
Meksika’ya ait resmi tatil günleri aşağıda belirtilmektedir:
- 1 Ocak - Yeni Yıl
- 5 Şubat - Anayasa Günü
- 21 Mart - Benito Juarez Günü
- 29-30 Mart - Paskalya (Her yıl değişmektedir, söz konusu günler 2013 yılı için geçerlidir.)
EK 1: FAYDALI BİLGİLER
80
- 1 Mayıs - İşçi Bayramı
- 5 Mayıs - Puebla Savaşı'nın Yıl Dönümü
- 16 Eylül - Meksika Bağımsızlık Günü
- 2 Kasım- Ölüler Günü
- 20 Kasım- Meksika Devrimi Yıl Dönümü
- 25 Aralık - Noel
Ayrıca 6 yılda bir, her devlet başkanlığı seçiminden sonra, seçilen Başkanın göreve başlama
günü olan 1 Aralık resmi tatil olmaktadır.
2015 kasım ayından itibaren Meksika ve Türkiye arasında Ankarada imzalanacak olan
serbest ticaret (Tratado de Libre Comercio) antlaşması uyarınca Meksika ile ticaret yapmak
isteyen Türk firmalarına danışmanlık hizmeti vermek istiyoruz. Danışmanlık hizmeti,
Mihmandarlıktan Ticari Avukatlık hizmetlerine, araç kiralamadan otel rezarvasyonlarına
kadar geniş yelpazede sunmaktayız. Bu bağlamda; eğer Meksika ile ilgili danışmanlık
hizmetimize ihtiyaç duyarsanız iletişim adresleri aşağıdaki gibidir. Teşekkür eder,
Çalışmalarınızda başarılar dileriz.
Saygılarımızla.
Cep/Whatsapp : 00 52 55 4520 0608
Email : [email protected]
Skype: tanerconsulting
Top Related