MEMORIA 2011 MUSEO PAZO DE TOR Rede Museística Provincial Area de Cultura Excma. Deputación Provincincial de Lugo
REDE MUSEÍSTICA GAÑADORA DOS V PREMIOS
SOLIDARIOS ONCE-GALICIA NA CATERGORÍA
“ACCESIBILIDADE UNIVERSAL”
INDICE
1. LIMIAR ................................
2. ESTADÍSTICA ANUAL DE VISITANTES
3. PROGRAMA ARQUITECTÓNICO
4. PROGRAMA DIDÁCTICO
4.1. ACTIVIDADES ESCOLARES
4.5. OBRADOIROS DE VERÁN
4.6. OBRADOIROS DE NADAL
5. PROGRAMA DE ACCIÓN CULTURAL
5.1. PREMIOS E DISTINCIÓNS 2011
5.2. PROGRAMA INTERXERACIONAL
5.3. SEMANA DOS MUSEOS
5.4. PROGRAMA MUSEOLOXÍA
5.5. PROGRAMA DE
5.6. TEATRO ................................
5.7. CONCERTOS ................................
5.8. CINE ................................
5.9. POLAFÍA NO PAZO DE TOR
5.10. REUNIÓN COAS ASOCIACIÓNS CULTURAIS DEPORTIVAS DA COMARCA DA ZONA SUR
5.11. PROGRAMA DE RECURSOS DIDÁCTICOS
5.12. PROGRAMA DE CULTURAIS ................................
5.14. PROGRAMA DE CONFERENCIAS
6. PROGRAMA DE CONSERVACIÓN
................................................................................................
2. ESTADÍSTICA ANUAL DE VISITANTES ...........................................................
PROGRAMA ARQUITECTÓNICO ................................................................
DIDÁCTICO ................................................................
4.1. ACTIVIDADES ESCOLARES ...............................................................
4.5. OBRADOIROS DE VERÁN ................................................................
4.6. OBRADOIROS DE NADAL ................................................................
5. PROGRAMA DE ACCIÓN CULTURAL ............................................................
5.1. PREMIOS E DISTINCIÓNS 2011 ..........................................................
PROGRAMA INTERXERACIONAL ................................
. SEMANA DOS MUSEOS ................................................................
MUSEOLOXÍA SOCIAL ................................
PROGRAMA DE EXPOSICIÓNS ..........................................................
................................................................................................
........................................................................................
................................................................................................
5.9. POLAFÍA NO PAZO DE TOR ...............................................................
5.10. REUNIÓN COAS ASOCIACIÓNS CULTURAIS DEPORTIVAS DA COMARCA DA ZONA SUR ................................................................
5.11. PROGRAMA DE RECURSOS DIDÁCTICOS ................................
5.12. PROGRAMA DE PRÁCTICAS DO MÁSTER DE SERVIZOS ................................................................................................
5.14. PROGRAMA DE CONFERENCIAS ................................
6. PROGRAMA DE CONSERVACIÓN ...............................................................
Museo Pazo de Tor
1
................................................ 3
........................... 4
................................... 10
................................................ 11
............................... 11
................................... 13
................................... 19
............................ 25
.......................... 25
...................................................... 26
...................................... 27
.................................................. 30
.......................... 49
................................ 62
........................ 63
...................................... 64
............................... 66
5.10. REUNIÓN COAS ASOCIACIÓNS CULTURAIS DEPORTIVAS DA ......................................... 69
..................................... 69
PRÁCTICAS DO MÁSTER DE SERVIZOS ................................. 70
.................................................. 183
............................... 184
7. PROGRAMA DE COLECCIÓNS
8. PROGRAMA DE PERSOAL
9. PROGRAMA ECONÓMICO
10. PUBLICACIÓNS ................................
7. PROGRAMA DE COLECCIÓNS ................................................................
8. PROGRAMA DE PERSOAL ................................................................
9. PROGRAMA ECONÓMICO ................................................................
...........................................................................................
Museo Pazo de Tor
2
.................................... 184
........................................... 184
............................................ 184
........................... 184
1. LIMIAR
Convén lembrar que o Pazo
unha zona especialmente carismática no pasado que garda testemuña do seu
esplendor en magníficas construcións civís e relixiosas, entre as que o Pazo de
Tor é un magnífico exemplo e digno merecedor de eloxios. Non
de Tor non está na capitalidade de Monforte de Lemos, senón na parroquia de
Tor.
O museo Pazo de Tor é un edificio no que a historia se parou e que te
agarda tras a súas portas para sorprenderte co legado da súa propietaria, todo elo
disposto sobre unha escenografía que retrata a vida cotiá, pero sen
luxo e a opulencia dunha familia de
gusto para exquisiteces artísticas e os luxos máis refinados.
A historia deste pazo arrinca coa
posesión mantívose en mans dos seus descendentes directos ata a súa
derradeira propietaria dona María de la Paz
propiedade a Excelentísima D
O museo Pazo de T
almacén de obxectos, porque sabe que ten que camiñar acorde aos tempos e
afrontar una museoloxía atractiva e que enganche e cautive a todos o
De tal xeito que oferta un amplo
lúdicas, didácticas, pedagóxicas para inculcar aos nenos o respecto polos museos
e polo noso patrimonio histórico
continente que acolle o contido de iniciativas culturais como Polafía, sen
a puxanza das novas tecnoloxías na nosa sociedade, e abríndose a organizar
xornadas de difusión e coñecemento das novas redes sociais: Facebook, Twitter,
Flickr, Linkedin, etc.
Convén lembrar que o Pazo de Tor está na zona de Monforte de Lemos,
unha zona especialmente carismática no pasado que garda testemuña do seu
esplendor en magníficas construcións civís e relixiosas, entre as que o Pazo de
Tor é un magnífico exemplo e digno merecedor de eloxios. Non
de Tor non está na capitalidade de Monforte de Lemos, senón na parroquia de
O museo Pazo de Tor é un edificio no que a historia se parou e que te
agarda tras a súas portas para sorprenderte co legado da súa propietaria, todo elo
osto sobre unha escenografía que retrata a vida cotiá, pero sen
luxo e a opulencia dunha familia de avoengo, amiga do valioso e con especial
es artísticas e os luxos máis refinados.
A historia deste pazo arrinca coa liñaxe dos Garza no século XIV e a súa
vose en mans dos seus descendentes directos ata a súa
derradeira propietaria dona María de la Paz Taboada y Zuñiga que fixo doaz
dade a Excelentísima Deputación Provincial de Lugo.
useo Pazo de Tor fuxe do concepto de museo decimonónico e
almacén de obxectos, porque sabe que ten que camiñar acorde aos tempos e
afrontar una museoloxía atractiva e que enganche e cautive a todos o
que oferta un amplo abano de actividades, dend
lúdicas, didácticas, pedagóxicas para inculcar aos nenos o respecto polos museos
e polo noso patrimonio histórico-artístico, tamén actividades culturais sendo o
continente que acolle o contido de iniciativas culturais como Polafía, sen
a puxanza das novas tecnoloxías na nosa sociedade, e abríndose a organizar
xornadas de difusión e coñecemento das novas redes sociais: Facebook, Twitter,
Museo Pazo de Tor
3
de Tor está na zona de Monforte de Lemos,
unha zona especialmente carismática no pasado que garda testemuña do seu
esplendor en magníficas construcións civís e relixiosas, entre as que o Pazo de
Tor é un magnífico exemplo e digno merecedor de eloxios. Non obstante, o Pazo
de Tor non está na capitalidade de Monforte de Lemos, senón na parroquia de
O museo Pazo de Tor é un edificio no que a historia se parou e que te
agarda tras a súas portas para sorprenderte co legado da súa propietaria, todo elo
osto sobre unha escenografía que retrata a vida cotiá, pero sen esquecer o
oso e con especial
éculo XIV e a súa
vose en mans dos seus descendentes directos ata a súa
Taboada y Zuñiga que fixo doazón da
or fuxe do concepto de museo decimonónico e
almacén de obxectos, porque sabe que ten que camiñar acorde aos tempos e
afrontar una museoloxía atractiva e que enganche e cautive a todos os públicos.
de actividades, dende as meramente
lúdicas, didácticas, pedagóxicas para inculcar aos nenos o respecto polos museos
, tamén actividades culturais sendo o
continente que acolle o contido de iniciativas culturais como Polafía, sen esquecer
a puxanza das novas tecnoloxías na nosa sociedade, e abríndose a organizar
xornadas de difusión e coñecemento das novas redes sociais: Facebook, Twitter,
2. ESTADÍSTICA ANUAL DE VISITANTES.
Xaneiro Nº total de visitantes
1 grupo adultos
Visitas individuais
Febreiro Nº total de visitantes
Visitas individuais
Marzo Nº total de visitantes
1 grupo adultos
Visitas individuais
Abril Nº total de visitantes
Visitas individuais
Maio Nº total de visitantes
4 grupos escolares
4 grupo adultos
Visitas individuais
Xuño Nº total de visitantes
5 grupos adultos
Visitas individuais
Xullo Nº total de visitantes
2 grupos adultos
Visitas individuais
Agosto Nº total de visitantes
1 grupo adultos
2. ESTADÍSTICA ANUAL DE VISITANTES.
Nº total de visitantes 195
1 grupo adultos 60
Visitas individuais 135
Nº total de visitantes 112
Visitas individuais 112
Nº total de visitantes 218
adultos 20
Visitas individuais 198
Nº total de visitantes 304
Visitas individuais 304
Nº total de visitantes 580
grupos escolares 190
grupo adultos 146
Visitas individuais 244
Nº total de visitantes 481
grupos adultos 258
Visitas individuais 223
Nº total de visitantes 464
grupos adultos 81
individuais 383
Nº total de visitantes 879
1 grupo adultos 25
Museo Pazo de Tor
4
Visitas individuais
Setembro Nº total de visitantes
4 grupos adultos
Visitas individuais
Outubro Nº total de visitantes
1 grupos adultos
Visitas individuais
Novembro Nº total de visitantes
2 grupos adultos
Visitas individuais
Decembro Nº total de visitantes
Visitas individuais
Total visitantes anuais
Visitas individuais 854
Nº total de visitantes 577
grupos adultos 169
Visitas individuais 408
Nº total de visitantes 581
grupos adultos 37
individuais 544
Nº total de visitantes 351
grupos adultos 148
Visitas individuais 203
Nº total de visitantes 196
Visitas individuais 196
4938
Museo Pazo de Tor
5
Gráfica comparativa dos anos 2010
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
Gráfica comparativa dos anos 2010 -2011
PAZO DE TOR
Museo Pazo de Tor
6
Ano 2010
Ano 2011
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
195
112
218
Por número de visitantes
46%
19%
218
304
580
481 464
879
577 581
Por número de visitantes
7%2%
1%
4%
21%
46%
19%
Por idades
Museo Pazo de Tor
7
581
351
196
0-10
11-14
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
325
1659
1516
LUGO CIDADEANDALUCIABALEARESCATALUÑAEUSKADIMURCIAVALENCIA
0
0 200 400
1659
1516
13729
158
4 1134
278
147386529
282
37 9 207387
Por Procedencias
LUGO PROVINCIA GALICIAARAGON ASTURIASCANARIAS CANTABRIACASTILLA-LEON CASTILLA-LA MANCHAEXTREMADURA MADRIDNAVARRA LA RIOJAESTRANXEIROS
572
560
632
613
1438
1123
600 800 1000 1200 1400 1600
Por días da semana
Museo Pazo de Tor
8
CANTABRIALA MANCHA
1600
DOMINGO
SABADO
VENRES
XOVES
MERCORES
MARTES
LUNS
Museo Pazo de Tor
9
3. PROGRAMA ARQUITECTÓNICO
Pintura de fiestras, cornixas
Obras de acondicionamento da nova biblioteca (carpintería, chan cristaleiras)
Instalación eléctrica de alpendres, cocheira e biblioteca.
Iluminación exterior da parte traseira do pazo.
Arranxo de paredes dos aseos públicos e pintura das mesmas.
Servizo Wifi gratuíto ao visitante.
Nova conexión a internet(banda ancha).
Instalación de cámaras de vídeo
Arranxo ascensor.
Adecuación rampla de acceso as persoas con minusvalía ós aseos públicos.
PROGRAMA ARQUITECTÓNICO
cornixas, galería e ferros dos balcóns.
Obras de acondicionamento da nova biblioteca (carpintería, chan cristaleiras)
Instalación eléctrica de alpendres, cocheira e biblioteca.
Iluminación exterior da parte traseira do pazo.
Arranxo de paredes dos aseos públicos e pintura das mesmas.
Servizo Wifi gratuíto ao visitante.
Nova conexión a internet(banda ancha).
Instalación de cámaras de vídeo-vixilancia e sistemas de alarma.
Adecuación rampla de acceso as persoas con minusvalía ós aseos públicos.
Museo Pazo de Tor
10
Obras de acondicionamento da nova biblioteca (carpintería, chan cristaleiras)
vixilancia e sistemas de alarma.
Adecuación rampla de acceso as persoas con minusvalía ós aseos públicos.
4. PROGRAMA DIDÁCTICO
4.1. Actividades escolares
Ao longo do curso ofrécese a posibilidade de solicitar dous tipos de visitas:
guiada e con actividade. Para
previa das mesmas, concertando con departamento de didáctica.
• Toribia cóntache (Infantil e Primaria)
• Aprendemos a coñecer
• Xogando a ser Paleógrafo: Xogo do rapto en Tor
• Twister da división histórica no Pazo de Tor
• Visita de iniciación e
• Aprendemos a ser: xogo de perso
DIDÁCTICO
4.1. Actividades escolares
Ao longo do curso ofrécese a posibilidade de solicitar dous tipos de visitas:
guiada e con actividade. Para realizar estas visitas é necesario a concertación
previa das mesmas, concertando con departamento de didáctica.
(Infantil e Primaria)
Aprendemos a coñecer (Todos os niveis)
Xogando a ser Paleógrafo: Xogo do rapto en Tor. (Todos os niveis)
Twister da división histórica no Pazo de Tor (Todos os Niveis)
ión e descubrimento (Todos os Niveis)
Aprendemos a ser: xogo de personaxes (Todos os Niveis)
Museo Pazo de Tor
11
Ao longo do curso ofrécese a posibilidade de solicitar dous tipos de visitas:
realizar estas visitas é necesario a concertación
previa das mesmas, concertando con departamento de didáctica.
. (Todos os niveis)
(Todos os Niveis)
(Todos os Niveis)
• Aprendemos a vivir xuntos
• Aprendemos a facer: Redes de historias
• Aprendemos a facer: Obradoiros de transmisión de saberes.
Niveis)
Aprendemos a vivir xuntos (ESO)
Aprendemos a facer: Redes de historias (Secundaria e BAC)
Aprendemos a facer: Obradoiros de transmisión de saberes.
Museo Pazo de Tor
12
(Secundaria e BAC)
Aprendemos a facer: Obradoiros de transmisión de saberes. (Todos os
4.2 Obradoiros de verán4.2 Obradoiros de verán
Museo Pazo de Tor
13
“Enrédate con nós” é o lema desta proposta deste programa de actividades
que pretende enredar, enlear, envolver, engaiolar, enganchar, comprometer…,
pór en rede a todos e todas os que amades os museos e a cultura en xeral.
Propoñemos obradoiros, concertos
conversas, debates, tertulias, xornadas e mesas redondas, iniciativas para todos
os públicos, desde mozos ata maiores que queiran, que se deixen enredar polos
museos da Rede Museística da Deputación de Lugo. Prop
agardamos propostas de todos e todas, suxestións, ideas ou maneiras de
entender o patrimonio como ben de todos, como herdanza común a coñecer e
conservar. Un patrimonio común, unha causa común.
Se nos visita tamén agardamos contribuír a
cada vez que se achegue a este ou aos outros museos da Rede poida percibir
esa sensación de satisfacción que sentimos cando sentimos o de todos como
noso.
OBRADOIROS PARA RAPACES E RAPAZAS: O son de Tor
19 de xullo de 2011
Concerto-obradoiro
Mestre: Andrés Díaz
Obxectivos: Dar a coñecer o mundo da música antiga e dos seus instrumentos a
través dos exemplares de instrumentos antigos de tegra que forman parta da Sala
de Música do Pazo de Tor.
“Enrédate con nós” é o lema desta proposta deste programa de actividades
que pretende enredar, enlear, envolver, engaiolar, enganchar, comprometer…,
pór en rede a todos e todas os que amades os museos e a cultura en xeral.
Propoñemos obradoiros, concertos, visitas guiadas, viaxes, representacións,
conversas, debates, tertulias, xornadas e mesas redondas, iniciativas para todos
os públicos, desde mozos ata maiores que queiran, que se deixen enredar polos
museos da Rede Museística da Deputación de Lugo. Propoñemos pero tamén
agardamos propostas de todos e todas, suxestións, ideas ou maneiras de
entender o patrimonio como ben de todos, como herdanza común a coñecer e
conservar. Un patrimonio común, unha causa común.
Se nos visita tamén agardamos contribuír ao seu lecer, e de paso, a que
cada vez que se achegue a este ou aos outros museos da Rede poida percibir
esa sensación de satisfacción que sentimos cando sentimos o de todos como
OBRADOIROS PARA RAPACES E RAPAZAS: O son de Tor
Obxectivos: Dar a coñecer o mundo da música antiga e dos seus instrumentos a
través dos exemplares de instrumentos antigos de tegra que forman parta da Sala
de Música do Pazo de Tor.
Museo Pazo de Tor
14
“Enrédate con nós” é o lema desta proposta deste programa de actividades
que pretende enredar, enlear, envolver, engaiolar, enganchar, comprometer…,
pór en rede a todos e todas os que amades os museos e a cultura en xeral.
, visitas guiadas, viaxes, representacións,
conversas, debates, tertulias, xornadas e mesas redondas, iniciativas para todos
os públicos, desde mozos ata maiores que queiran, que se deixen enredar polos
oñemos pero tamén
agardamos propostas de todos e todas, suxestións, ideas ou maneiras de
entender o patrimonio como ben de todos, como herdanza común a coñecer e
o seu lecer, e de paso, a que
cada vez que se achegue a este ou aos outros museos da Rede poida percibir
esa sensación de satisfacción que sentimos cando sentimos o de todos como
Obxectivos: Dar a coñecer o mundo da música antiga e dos seus instrumentos a
través dos exemplares de instrumentos antigos de tegra que forman parta da Sala
20 de xullo de 2011
Obradoiro de pequenos instrumentos da nosa música t radicional
Mestre: Xavier Blanco.
Obxectivos: Faremos unha montaxe de instrumentos despezados
(semiconstrución), aprendendo a tocalos.
Obradoiro de pequenos instrumentos da nosa música t radicional
Obxectivos: Faremos unha montaxe de instrumentos despezados
(semiconstrución), aprendendo a tocalos.
Museo Pazo de Tor
15
Obradoiro de pequenos instrumentos da nosa música t radicional
Obxectivos: Faremos unha montaxe de instrumentos despezados
24 e 25 de agosto de 2011
Actividades con códigos QR,
alternativa
Obxectivos: Nesta segunda parte de “O son de Tor” abarcaremos os ocos dos
sons actuais e todo o relacionado con eles. Falaremos da cultura hip hop, tocando
varios aspectos desta. Como remate, os rap
alternativa no que terán que desvelar un misterio coa axuda das novas
tecnoloxías e do seu enxeño.
24 e 25 de agosto de 2011
Actividades con códigos QR, graffitis e música hip hop. Xogo de realidade
Obxectivos: Nesta segunda parte de “O son de Tor” abarcaremos os ocos dos
sons actuais e todo o relacionado con eles. Falaremos da cultura hip hop, tocando
varios aspectos desta. Como remate, os rapaces participan nun xogo de realidade
alternativa no que terán que desvelar un misterio coa axuda das novas
tecnoloxías e do seu enxeño.
Museo Pazo de Tor
16
graffitis e música hip hop. Xogo de realidade
Obxectivos: Nesta segunda parte de “O son de Tor” abarcaremos os ocos dos
sons actuais e todo o relacionado con eles. Falaremos da cultura hip hop, tocando
aces participan nun xogo de realidade
alternativa no que terán que desvelar un misterio coa axuda das novas
ROTEIRO IRMANDIÑO
Reunión cos viaxeiros procedentes do Museo Provincial do Mar de San
Cibrao e cos que iniciaron a viaxe no Museo Pazo de Tor. Poñeremos en práctica
as nosas capacidades e habilidades para recrear as guerras irmandiñas.
A REVOLTA DOS IRMANDIÑOS E OS
SEUS ALIADOS DE SAN CIPRIÁN E
MONFORTE DE LEMOS
Reunión cos viaxeiros procedentes do Museo Provincial do Mar de San
iniciaron a viaxe no Museo Pazo de Tor. Poñeremos en práctica
as nosas capacidades e habilidades para recrear as guerras irmandiñas.
A REVOLTA DOS IRMANDIÑOS E OS
SEUS ALIADOS DE SAN CIPRIÁN E
MONFORTE DE LEMOS
Museo Pazo de Tor
17
Reunión cos viaxeiros procedentes do Museo Provincial do Mar de San
iniciaron a viaxe no Museo Pazo de Tor. Poñeremos en práctica
as nosas capacidades e habilidades para recrear as guerras irmandiñas.
I XORNADAS: Museos, as Redes Sociais como xenerador as de cambios.
I XORNADAS: Museos, as Redes Sociais como xenerador as de cambios.
Museo Pazo de Tor
18
I XORNADAS: Museos, as Redes Sociais como xenerador as de cambios.
4.3 Obradoiros de Nadal4.3 Obradoiros de Nadal
Museo Pazo de Tor
19
Museo Pazo de Tor
20
Museo Pazo de Tor
21
b
Museo Pazo de Tor
22
Museo Pazo de Tor
23
Museo Pazo de Tor
24
5. PROGRAMA DE ACCIÓN CULTURAL
5.1. Premios e distincións 2011
A Rede Museística gañadora dos V Premios Solidarios ONCE
categoría “Accesibilidade Universal”.
Os presidentes da Xunta
xaneiro.
Padre Rubinos, Manuel Aguilar
de Museos Provincial de Lugo
A Institución benéfica
Novacaixagalicia, Manuel Aguilar
Accesible da Mancomunidade de Municipios de
Igualdade de la Radio Galega
Premios Solidarios ONCE-Galicia. A unha reportaxe publicad
do Diario de Pontevedra foille outorgada unha mención especial do Xurado.
O Xurado dos V Premios Solidarios ONCE
festividade de Santa Lucía
as iniciativas e as accións de persoas, institucións e entidades que máis se distinguiron
polos seus esforzos a favor da igualdade, a integración social e a accesibilidade
universal das persoas cegas ou con outras minusvalideces e dos máis desfavorec
Na categoría de Accesibilidade universal o Xurado concedeu senllos galardóns á
Rede Museística Provincial de
Mancomunidade de Arousa Norte
inclusivo Pelexamos polo posible, loitamos polo visible, que desenvolve dende 2008 a
Rede Museística Provincial de
(San Cibrao), de Tor (Monforte
A xuízo do Xurado, o labor desenvolvido pola Rede de Museos Provinciais de
Lugo denota unha importante sensibilización e esforzo ao desenvolver un paquete
integral de actuacións de accesibilidade universal en lugares emblemáticos, como son
os edificios que albergan os museos, ao tempo que normalizou eficazmente a
participación do colectivo de persoas con minusvalidez en todas as actividades
programadas.
O Xurado estivo formado por Dores
de ONCE-Galicia; Coro Piñe
5. PROGRAMA DE ACCIÓN CULTURAL
5.1. Premios e distincións 2011
useística gañadora dos V Premios Solidarios ONCE
categoría “Accesibilidade Universal”.
Xunta e da ONCE entregarán os galardóns o próximo mes de
Manuel Aguilar, Convivir en Igualdade, de Radio Galega
Lugo e Turismo Accesible de Arousa Norte son os galardoados
A Institución benéfica Padre Rubinos da Coruña, o director da Obra Social de
Manuel Aguilar; a Rede Provincial de Museos de
Accesible da Mancomunidade de Municipios de Arousa Norte e o programa
Igualdade de la Radio Galega, recibirán os galardóns correspondentes á V edición dos
Galicia. A unha reportaxe publicada no Suplemento dominical
foille outorgada unha mención especial do Xurado.
O Xurado dos V Premios Solidarios ONCE-Galicia fallou estes galardóns onte,
Lucía, no Hotel NH Atlántico da Coruña, recoñecendo así o l
as iniciativas e as accións de persoas, institucións e entidades que máis se distinguiron
polos seus esforzos a favor da igualdade, a integración social e a accesibilidade
universal das persoas cegas ou con outras minusvalideces e dos máis desfavorec
Na categoría de Accesibilidade universal o Xurado concedeu senllos galardóns á
Rede Museística Provincial de Lugo e á iniciativa de Turismo Accesible da
Arousa Norte. O Xurado destacou o programa institucional
o posible, loitamos polo visible, que desenvolve dende 2008 a
Rede Museística Provincial de Lugo, que engloba os Museos Provincial (
Monforte) e Fortaleza San Paio de Narla (Friol).
A xuízo do Xurado, o labor desenvolvido pola Rede de Museos Provinciais de
denota unha importante sensibilización e esforzo ao desenvolver un paquete
integral de actuacións de accesibilidade universal en lugares emblemáticos, como son
albergan os museos, ao tempo que normalizou eficazmente a
participación do colectivo de persoas con minusvalidez en todas as actividades
O Xurado estivo formado por Dores Venancio, presidenta do Consello Territorial
Piñeiro, Secretario Xeral de Política Social de la Xunta
Museo Pazo de Tor
25
useística gañadora dos V Premios Solidarios ONCE- GALICIA na
e da ONCE entregarán os galardóns o próximo mes de
Radio Galega, a Rede
son os galardoados
, o director da Obra Social de
ial de Museos de Lugo; Turismo
e o programa Convivir en
, recibirán os galardóns correspondentes á V edición dos
a no Suplemento dominical
foille outorgada unha mención especial do Xurado.
Galicia fallou estes galardóns onte,
, recoñecendo así o labor,
as iniciativas e as accións de persoas, institucións e entidades que máis se distinguiron
polos seus esforzos a favor da igualdade, a integración social e a accesibilidade
universal das persoas cegas ou con outras minusvalideces e dos máis desfavorecidos.
Na categoría de Accesibilidade universal o Xurado concedeu senllos galardóns á
e á iniciativa de Turismo Accesible da
. O Xurado destacou o programa institucional
o posible, loitamos polo visible, que desenvolve dende 2008 a
, que engloba os Museos Provincial (Lugo), do Mar
).
A xuízo do Xurado, o labor desenvolvido pola Rede de Museos Provinciais de
denota unha importante sensibilización e esforzo ao desenvolver un paquete
integral de actuacións de accesibilidade universal en lugares emblemáticos, como son
albergan os museos, ao tempo que normalizou eficazmente a
participación do colectivo de persoas con minusvalidez en todas as actividades
, presidenta do Consello Territorial
Xeral de Política Social de la Xunta de
Galicia; Manuel Martínez Pan
Presidente do Cermi-Galicia
Santiago, Pablo Portabales
Os galardóns entregaranse a finais do próximo mes de xaneiro na
presidida polos presidentes da
5.2. Programa interxe ner
A través deste programa o que pretendemos é o coñecemento
medios artesáns que forman parte da nosa cultura e que tende a desaparecer
ante os novos procesos industrial e tecnolóxicos.
Manuel Martínez Pan, Delegado Territorial de ONCE-Galicia;
Galicia; o presentador de TV Paco Lodeiro e os xornalistas Tino
Pablo Portabales, Antón Luaces e Ernesto Sánchez Pombo.
Os galardóns entregaranse a finais do próximo mes de xaneiro na Coruña
presidida polos presidentes da Xunta e da ONCE
neracional
A través deste programa o que pretendemos é o coñecemento
medios artesáns que forman parte da nosa cultura e que tende a desaparecer
ante os novos procesos industrial e tecnolóxicos.
Museo Pazo de Tor
26
Galicia; Anxo Queiruga,
e os xornalistas Tino
.
Coruña, nunha Gala
A través deste programa o que pretendemos é o coñecemento duns
medios artesáns que forman parte da nosa cultura e que tende a desaparecer
5.3 Semana dos museos
ç
Semana dos museos
Museo Pazo de Tor
27
O sábado, 14 de maio, celebramos a
maio, o Días das Letras Galegas
conmemoramos, coma se vén facendo desde 1977, o
Museos en todos os museos xestionados pola Rede
Área de Cultura da Deputación de Lugo.
O Comité Consultivo do ICOM, Consello Internacional de Museos,
asociado á UNESCO, propón cada ano un tema que os museos poden utilizar
para valorizar a súa posición no seo da sociedade, e
lema Museo e Memoria.
Cos obxectos que conservan, os museos recadan historias e transmiten a
memoria das comunidades nas cales vivimos. Estes obxectos son expresións do
noso patrimonio natural e cultural. Moitos deles son fráxiles ou, ás veces,
atópanse en situación de perigo,
O Día Internacional dos Museos
descubrir e redescubrir a súa memoria individual e colectiva.
Baixo o mesmo lema do
europeos teñen na noite do día 14 de maio a Noite dos Museos, unha celebración
que este ano patrocina por primeira vez o ICOM, e que propón prestar atención a
temas como o coidado e acceso ás coleccións e documentos, a historia dos
museo, a memoria esquecida e a rela
identidade, incluíndo a identidade familiar. A actividade central deste celebración
é o programa multimedia “A Piece of the Story” (Un pedazo de historia) para
compartir unha historia fascinante ou extraordinaria sobr
calquera museo.
En cada un dos museos da Rede Museística pretend
que lle fixemos para conmemorar estas dúas datas, animalos a achegarse ao
máis próximo, ao que sinta como seu, que tire proveito das actividades e,
tempo, que percibe que a súa memoria, a persoal e a colectiva, a cultural, a
artística e a histórica, non d
O sábado, 14 de maio, celebramos a Noite dos Museos
Días das Letras Galegas, e o mércores, 18 de maio de 2011
conmemoramos, coma se vén facendo desde 1977, o Día Internacional dos
en todos os museos xestionados pola Rede Museística que depende da
Área de Cultura da Deputación de Lugo.
O Comité Consultivo do ICOM, Consello Internacional de Museos,
asociado á UNESCO, propón cada ano un tema que os museos poden utilizar
para valorizar a súa posición no seo da sociedade, escollendo para este 2011 o
.
Cos obxectos que conservan, os museos recadan historias e transmiten a
memoria das comunidades nas cales vivimos. Estes obxectos son expresións do
noso patrimonio natural e cultural. Moitos deles son fráxiles ou, ás veces,
atópanse en situación de perigo, e necesitan ser conservados con moito coidado.
Día Internacional dos Museos dará a oportunidade aos seus visitantes de
descubrir e redescubrir a súa memoria individual e colectiva.
Baixo o mesmo lema do Día Internacional dos Museos
ñen na noite do día 14 de maio a Noite dos Museos, unha celebración
que este ano patrocina por primeira vez o ICOM, e que propón prestar atención a
oidado e acceso ás coleccións e documentos, a historia dos
museo, a memoria esquecida e a relación entre a memoria, a comunidade e a
identidade, incluíndo a identidade familiar. A actividade central deste celebración
é o programa multimedia “A Piece of the Story” (Un pedazo de historia) para
compartir unha historia fascinante ou extraordinaria sobre unha obra concreta de
En cada un dos museos da Rede Museística pretendimos, coas propostas
mos para conmemorar estas dúas datas, animalos a achegarse ao
máis próximo, ao que sinta como seu, que tire proveito das actividades e,
tempo, que percibe que a súa memoria, a persoal e a colectiva, a cultural, a
artística e a histórica, non deixarían pegada se non existísemos os museos.
Museo Pazo de Tor
28
, o martes, 17 de
, e o mércores, 18 de maio de 2011
Día Internacional dos
Museística que depende da
O Comité Consultivo do ICOM, Consello Internacional de Museos,
asociado á UNESCO, propón cada ano un tema que os museos poden utilizar
scollendo para este 2011 o
Cos obxectos que conservan, os museos recadan historias e transmiten a
memoria das comunidades nas cales vivimos. Estes obxectos son expresións do
noso patrimonio natural e cultural. Moitos deles son fráxiles ou, ás veces,
e necesitan ser conservados con moito coidado.
dará a oportunidade aos seus visitantes de
Día Internacional dos Museos os museos
ñen na noite do día 14 de maio a Noite dos Museos, unha celebración
que este ano patrocina por primeira vez o ICOM, e que propón prestar atención a
oidado e acceso ás coleccións e documentos, a historia dos
ción entre a memoria, a comunidade e a
identidade, incluíndo a identidade familiar. A actividade central deste celebración
é o programa multimedia “A Piece of the Story” (Un pedazo de historia) para
e unha obra concreta de
mos, coas propostas
mos para conmemorar estas dúas datas, animalos a achegarse ao
máis próximo, ao que sinta como seu, que tire proveito das actividades e, ao
tempo, que percibe que a súa memoria, a persoal e a colectiva, a cultural, a
os museos.
VISITA ILUMINADA . Convidámo
seguindo unha inciativa
obxectos exposto e a memoria, e sobre a experimentación de diferentes
sensacións á hora de achegarse a un museo
Os obxectos da memoria / A memoria dos obxectos
Todos os días, desde o 14 ao 21 de maio (ambo
Os museos conservan obxectos que foron usados na vida cotiá doutras
épocas e que nos permiten saber cómo se vivía no pasado.
Propuxemos aos visitantes que escoll
normal e regular na súa vida, que teña algun
Museo Pazo de Tor para buscar entre os obxectos expostos aqueles doutras
épocas que cumpriron a mesma función para os nosos devanceiros. Cos
obxectos que apareceron
ollos o museo.
Obradoiro Atlas da memoria dos museos
Rodríguez
Atesouramos memoria a través das diferentes percepcións que nos
achegan os sentidos: a vista, o tacto, o olfacto e o oído. Propoñemos unha
actividade, un xogo, no que
museo, e a través das percepcións, dos estímulos e interrogantes que nos
provoquen, elaborar un atlas do museo que, ao tempo, mapa a mapa, palmo a
palmo, reconstrúa tamén a memoria de todos nosoutros.
Obradoiro Tendal das letras
Durante toda a xornada realizarase unha exposición que remora a historia
do Día das Letras Galegas
deste 2011 para honrar a Lois Pereiro. O
pendurar a memoria, onde enxugar os perigos que ameazan a nosa lingua.
. Convidámos a participar nesta visita guiada nocturna,
seguindo unha inciativa dos museos europeos que chama a atención sobre os
obxectos exposto e a memoria, e sobre a experimentación de diferentes
sensacións á hora de achegarse a un museo.
Os obxectos da memoria / A memoria dos obxectos
Todos os días, desde o 14 ao 21 de maio (ambos incluídos)
Os museos conservan obxectos que foron usados na vida cotiá doutras
épocas e que nos permiten saber cómo se vivía no pasado.
mos aos visitantes que escolleran algún obxecto actual, de uso
normal e regular na súa vida, que teña algunha relación coas coleccións do
para buscar entre os obxectos expostos aqueles doutras
épocas que cumpriron a mesma función para os nosos devanceiros. Cos
ceron tivemos unha magnífica desculpa para ver con outros
Atlas da memoria dos museos por Adriana López e Mara
Atesouramos memoria a través das diferentes percepcións que nos
achegan os sentidos: a vista, o tacto, o olfacto e o oído. Propoñemos unha
actividade, un xogo, no que valéndonos de diferentes pezas representativas do
museo, e a través das percepcións, dos estímulos e interrogantes que nos
provoquen, elaborar un atlas do museo que, ao tempo, mapa a mapa, palmo a
palmo, reconstrúa tamén a memoria de todos nosoutros.
Tendal das letras a cargo de Silvia Aldariz Quintela
Durante toda a xornada realizarase unha exposición que remora a historia
Día das Letras Galegas desde o dedicado a Rosalía de Castro en 1963 ata o
deste 2011 para honrar a Lois Pereiro. O Tendal das letras é un arame físico onde
pendurar a memoria, onde enxugar os perigos que ameazan a nosa lingua.
Museo Pazo de Tor
29
s a participar nesta visita guiada nocturna,
dos museos europeos que chama a atención sobre os
obxectos exposto e a memoria, e sobre a experimentación de diferentes
Os museos conservan obxectos que foron usados na vida cotiá doutras
an algún obxecto actual, de uso
a relación coas coleccións do
para buscar entre os obxectos expostos aqueles doutras
épocas que cumpriron a mesma función para os nosos devanceiros. Cos
para ver con outros
por Adriana López e Mara
Atesouramos memoria a través das diferentes percepcións que nos
achegan os sentidos: a vista, o tacto, o olfacto e o oído. Propoñemos unha
valéndonos de diferentes pezas representativas do
museo, e a través das percepcións, dos estímulos e interrogantes que nos
provoquen, elaborar un atlas do museo que, ao tempo, mapa a mapa, palmo a
a cargo de Silvia Aldariz Quintela
Durante toda a xornada realizarase unha exposición que remora a historia
desde o dedicado a Rosalía de Castro en 1963 ata o
é un arame físico onde
pendurar a memoria, onde enxugar os perigos que ameazan a nosa lingua.
Percor rido polas nosas letras e homenaxe a Lois Pereiro, c
con proxección arredor da historia e dos
letras galegas desde 1963 ata 2011
Memorias de mulleres de aquí e de acolá
Vídeo-proxección e mesa de debate con Joselyn Ruíz
5.4 Museoloxía social
Día Mudial do Alzheimer
A Vicepresidencia primeira da Deputación de Lugo, Áreas de Cultura e
Turismo e Benestar Social, a través das museos integrados na Rede
Museística e en colaboración con AFALU (Centro de Día de Alzheimer e
outras Demencias Neurodexenerativas), súmanse aos actos conmemorativos
do Día Internacional do Alzheimer 2011 cunha programación e
que se pretende a sensibilización social arredor desta doenza que ten na
memoria, no deterioro da memoria e das función cognitiva, condutora e
motora as principais consecuencias. Os museos son, precisamente, espazos
de acordanza, lugares onde
institucións onde se pode estimular, e de feito así é, a recuperación dunha
facultade tan fundamental para a nosa vida como é traer ao presente os
obxectos dun tempo xa vivido.
Proxección a cargo de AFALU (Centro de D
Demencias Neurodexenerativas), da película: Bicicleta, Cuchara, Manzana,
guión e dirección de Carles Bosch.
Sinopse.-No outono de 2007 a Pasqual Maragall diagnostícaselle
Alzheimer. Superado o golpe inicial, el e a súa familia inician unha cruzada
contra a enfermidade e, desde o primeiro paso, esta película convértese en
testemuño de excepción. Con intelixencia,
rido polas nosas letras e homenaxe a Lois Pereiro, c
con proxección arredor da historia e dos persoeiros homenaxeados no Día das
letras galegas desde 1963 ata 2011
Memorias de mulleres de aquí e de acolá
proxección e mesa de debate con Joselyn Ruíz
Día Mudial do Alzheimer
A Vicepresidencia primeira da Deputación de Lugo, Áreas de Cultura e
Benestar Social, a través das museos integrados na Rede
Museística e en colaboración con AFALU (Centro de Día de Alzheimer e
outras Demencias Neurodexenerativas), súmanse aos actos conmemorativos
do Día Internacional do Alzheimer 2011 cunha programación e
que se pretende a sensibilización social arredor desta doenza que ten na
memoria, no deterioro da memoria e das función cognitiva, condutora e
motora as principais consecuencias. Os museos son, precisamente, espazos
de acordanza, lugares onde se custodia a memoria do noso pasado,
institucións onde se pode estimular, e de feito así é, a recuperación dunha
facultade tan fundamental para a nosa vida como é traer ao presente os
obxectos dun tempo xa vivido.
Proxección a cargo de AFALU (Centro de Día de Alzheimer e outras
Demencias Neurodexenerativas), da película: Bicicleta, Cuchara, Manzana,
guión e dirección de Carles Bosch.
No outono de 2007 a Pasqual Maragall diagnostícaselle
Alzheimer. Superado o golpe inicial, el e a súa familia inician unha cruzada
contra a enfermidade e, desde o primeiro paso, esta película convértese en
testemuño de excepción. Con intelixencia, sinceridade e bo humor, Maragall
Museo Pazo de Tor
30
rido polas nosas letras e homenaxe a Lois Pereiro, conferencia
homenaxeados no Día das
A Vicepresidencia primeira da Deputación de Lugo, Áreas de Cultura e
Benestar Social, a través das museos integrados na Rede
Museística e en colaboración con AFALU (Centro de Día de Alzheimer e
outras Demencias Neurodexenerativas), súmanse aos actos conmemorativos
do Día Internacional do Alzheimer 2011 cunha programación específica coa
que se pretende a sensibilización social arredor desta doenza que ten na
memoria, no deterioro da memoria e das función cognitiva, condutora e
motora as principais consecuencias. Os museos son, precisamente, espazos
se custodia a memoria do noso pasado,
institucións onde se pode estimular, e de feito así é, a recuperación dunha
facultade tan fundamental para a nosa vida como é traer ao presente os
ía de Alzheimer e outras
Demencias Neurodexenerativas), da película: Bicicleta, Cuchara, Manzana,
No outono de 2007 a Pasqual Maragall diagnostícaselle
Alzheimer. Superado o golpe inicial, el e a súa familia inician unha cruzada
contra a enfermidade e, desde o primeiro paso, esta película convértese en
sinceridade e bo humor, Maragall
déixase retratar xunto á súa familia e os médicos para deixar constancia do
día a día da súa loita persoal. Dous anos de seguimento a un paciente
excepcional disposto a que os científicos atopen curación antes de que a
cifra de 26 millóns de enfermos no mundo se multiplique por dez. Unha
película dura pero optimista a pesar de todo.
déixase retratar xunto á súa familia e os médicos para deixar constancia do
día a día da súa loita persoal. Dous anos de seguimento a un paciente
excepcional disposto a que os científicos atopen curación antes de que a
ra de 26 millóns de enfermos no mundo se multiplique por dez. Unha
película dura pero optimista a pesar de todo.
Museo Pazo de Tor
31
déixase retratar xunto á súa familia e os médicos para deixar constancia do
día a día da súa loita persoal. Dous anos de seguimento a un paciente
excepcional disposto a que os científicos atopen curación antes de que a
ra de 26 millóns de enfermos no mundo se multiplique por dez. Unha
Museo Pazo de Tor
32
Museo Pazo de Tor
33
Día Internacional da Loita contra a violencia de xé nero
O 25 de novembro f
muller no 1º Encontro Feminista de Latinoamérica e do Caribe celebrado en
Bogotá en xullo de 1981.
Neste encontro as mulleres denunciaron a violencia de xénero a nivel
doméstico e a violación e o acoso
os abusos sufridos por prisioneiras políticas.
Elixiuse o 25 de novembro para conmemorar o violento asasinato das
irmás Mirabal (Patria, Minerva e Maria Teresa), tres activistas políticas asasinadas
o 25 de novembro de 1960 pola policía secreta do ditador Rafael Trujillo na
República Dominicana.
Os seus cadáveres esnaquizados apareceron no fondo dun precipio. Para
o movemento popular e feminista de República Dominicana historicamente estas
mulleres simbolizaron a loita e a resistencia.
ACTIVIDADES
Visita guiada: Itinerario en feminino
en horario de apertura.
Entrega aso visitantes da Unidade Didáctica:
museo da Rede Museística. Dura
horario de apertura. Actividade ba
tradición oral onde aparece explícita a violencia física e moral nun tempo afastado
que en moitos aspectos, coma este da violencia de x
Día Internacional da Loita contra a violencia de xé nero
O 25 de novembro foi declarado día Internacional contra a Violencia cara á
muller no 1º Encontro Feminista de Latinoamérica e do Caribe celebrado en
Bogotá en xullo de 1981.
Neste encontro as mulleres denunciaron a violencia de xénero a nivel
doméstico e a violación e o acoso sexual a nivel de estados incluíndo a tortura e
os abusos sufridos por prisioneiras políticas.
Elixiuse o 25 de novembro para conmemorar o violento asasinato das
irmás Mirabal (Patria, Minerva e Maria Teresa), tres activistas políticas asasinadas
novembro de 1960 pola policía secreta do ditador Rafael Trujillo na
Os seus cadáveres esnaquizados apareceron no fondo dun precipio. Para
o movemento popular e feminista de República Dominicana historicamente estas
ron a loita e a resistencia.
Visita guiada: Itinerario en feminino. Durante toda a xornada do 25 de novembro,
Entrega aso visitantes da Unidade Didáctica: Contra a violencia de xénero nos
museo da Rede Museística. Durante toda a xornada do 25 de novembro, en
horario de apertura. Actividade baseada na Lenda da dona da Torre
tradición oral onde aparece explícita a violencia física e moral nun tempo afastado
que en moitos aspectos, coma este da violencia de xénero) semella ser actual.
Museo Pazo de Tor
34
declarado día Internacional contra a Violencia cara á
muller no 1º Encontro Feminista de Latinoamérica e do Caribe celebrado en
Neste encontro as mulleres denunciaron a violencia de xénero a nivel
sexual a nivel de estados incluíndo a tortura e
Elixiuse o 25 de novembro para conmemorar o violento asasinato das
irmás Mirabal (Patria, Minerva e Maria Teresa), tres activistas políticas asasinadas
novembro de 1960 pola policía secreta do ditador Rafael Trujillo na
Os seus cadáveres esnaquizados apareceron no fondo dun precipio. Para
o movemento popular e feminista de República Dominicana historicamente estas
. Durante toda a xornada do 25 de novembro,
Contra a violencia de xénero nos
nte toda a xornada do 25 de novembro, en
Lenda da dona da Torre, un relato da
tradición oral onde aparece explícita a violencia física e moral nun tempo afastado
énero) semella ser actual.
VÉÇàt t ÄxÇwt Öâx itávÉ wtá fx|åtá? {ÉÅx VÉÇàt t ÄxÇwt Öâx itávÉ wtá fx|åtá? {ÉÅx VÉÇàt t ÄxÇwt Öâx itávÉ wtá fx|åtá? {ÉÅx VÉÇàt t ÄxÇwt Öâx itávÉ wtá fx|åtá? {ÉÅx
ytv{xÇwÉáÉ x tâÜÉ vÉá áxâá áxÜäÉá x ätátÄÉá x vÉt ytv{xÇwÉáÉ x tâÜÉ vÉá áxâá áxÜäÉá x ätátÄÉá x vÉt ytv{xÇwÉáÉ x tâÜÉ vÉá áxâá áxÜäÉá x ätátÄÉá x vÉt ytv{xÇwÉáÉ x tâÜÉ vÉá áxâá áxÜäÉá x ätátÄÉá x vÉt
áØt xáÑÉát WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ftÇ g|ÜáÉ ö áØt xáÑÉát WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ftÇ g|ÜáÉ ö áØt xáÑÉát WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ftÇ g|ÜáÉ ö áØt xáÑÉát WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ftÇ g|ÜáÉ ö
ÖâxÇ ÄÄx wxâ ÅÉ| ÅtÄt ä|wt? tvâáöÇwÉt wx ÖâxÇ ÄÄx wxâ ÅÉ| ÅtÄt ä|wt? tvâáöÇwÉt wx ÖâxÇ ÄÄx wxâ ÅÉ| ÅtÄt ä|wt? tvâáöÇwÉt wx ÖâxÇ ÄÄx wxâ ÅÉ| ÅtÄt ä|wt? tvâáöÇwÉt wx
twâÄàxÜ|É x? ö y|Ç? ÅtàöÇwÉt twâÄàxÜ|É x? ö y|Ç? ÅtàöÇwÉt twâÄàxÜ|É x? ö y|Ç? ÅtàöÇwÉt twâÄàxÜ|É x? ö y|Ç? ÅtàöÇwÉt
Ñt| wt wÉÇt? É táàâÜ|tÇÉ _ÉÑx wx ftÇ g|ÜáÉ? Ñt| wt wÉÇt? É táàâÜ|tÇÉ _ÉÑx wx ftÇ g|ÜáÉ? Ñt| wt wÉÇt? É táàâÜ|tÇÉ _ÉÑx wx ftÇ g|ÜáÉ? Ñt| wt wÉÇt? É táàâÜ|tÇÉ _ÉÑx wx ftÇ g|ÜáÉ?
àx|ÅÉâ xÇ xå{âÅtÜ É vtwöäxÜ tÉá ä|ÇàxØÇ w•tá àx|ÅÉâ xÇ xå{âÅtÜ É vtwöäxÜ tÉá ä|ÇàxØÇ w•tá àx|ÅÉâ xÇ xå{âÅtÜ É vtwöäxÜ tÉá ä|ÇàxØÇ w•tá àx|ÅÉâ xÇ xå{âÅtÜ É vtwöäxÜ tÉá ä|ÇàxØÇ w•tá
wt ÅÉÜàx? x yÉ| zÜtÇwx áÉÜÑÜxát x twÅ|Ütv|™Ç wx wt ÅÉÜàx? x yÉ| zÜtÇwx áÉÜÑÜxát x twÅ|Ütv|™Ç wx wt ÅÉÜàx? x yÉ| zÜtÇwx áÉÜÑÜxát x twÅ|Ütv|™Ç wx wt ÅÉÜàx? x yÉ| zÜtÇwx áÉÜÑÜxát x twÅ|Ütv|™Ç wx
àÉwÉá Öâx É vÉÜÑÉ xáà|äxáx |ÇvÉÜÜâÑàÉ x át•áx t àÉwÉá Öâx É vÉÜÑÉ xáà|äxáx |ÇvÉÜÜâÑàÉ x át•áx t àÉwÉá Öâx É vÉÜÑÉ xáà|äxáx |ÇvÉÜÜâÑàÉ x át•áx t àÉwÉá Öâx É vÉÜÑÉ xáà|äxáx |ÇvÉÜÜâÑàÉ x át•áx t
átÇzâx wtá yxÜ|wtá Öâx itávÉ wtá fx|åtá átÇzâx wtá yxÜ|wtá Öâx itávÉ wtá fx|åtá átÇzâx wtá yxÜ|wtá Öâx itávÉ wtá fx|åtá átÇzâx wtá yxÜ|wtá Öâx itávÉ wtá fx|åtá
àtÑÉÇtÜt vÉÇ xàtÑÉÇtÜt vÉÇ xàtÑÉÇtÜt vÉÇ xàtÑÉÇtÜt vÉÇ xàÉÑtáA hÇá ätátÄÉá wÉ WâÖâx àÉÑtáA hÇá ätátÄÉá wÉ WâÖâx àÉÑtáA hÇá ätátÄÉá wÉ WâÖâx àÉÑtáA hÇá ätátÄÉá wÉ WâÖâx
wx ixÜztÇét ä|ÇztÜ•t t WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ixÜztÇét ä|ÇztÜ•t t WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ixÜztÇét ä|ÇztÜ•t t WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ixÜztÇét ä|ÇztÜ•t t WÉÇt VtàtÄ|Çt
wtÇwÉ ÅÉÜàx tÉ áx©ÉÜ wx ftÇ ct|É wx wtÇwÉ ÅÉÜàx tÉ áx©ÉÜ wx ftÇ ct|É wx wtÇwÉ ÅÉÜàx tÉ áx©ÉÜ wx ftÇ ct|É wx wtÇwÉ ÅÉÜàx tÉ áx©ÉÜ wx ftÇ ct|É wx
atÜÄt? Öâx áx tv{tut ÉvâÑtwÉ ÇâÇ{t wtá áØtá atÜÄt? Öâx áx tv{tut ÉvâÑtwÉ ÇâÇ{t wtá áØtá atÜÄt? Öâx áx tv{tut ÉvâÑtwÉ ÇâÇ{t wtá áØtá atÜÄt? Öâx áx tv{tut ÉvâÑtwÉ ÇâÇ{t wtá áØtá
ÅÉ|àtá ÑxÇwxÇv|tá ÑÉÜ cÉÜàâztÄAÅÉ|àtá ÑxÇwxÇv|tá ÑÉÜ cÉÜàâztÄAÅÉ|àtá ÑxÇwxÇv|tá ÑÉÜ cÉÜàâztÄAÅÉ|àtá ÑxÇwxÇv|tá ÑÉÜ cÉÜàâztÄA
T WÉÇt wt T WÉÇt wt T WÉÇt wt T WÉÇt wt
gÉÜÜxgÉÜÜxgÉÜÜxgÉÜÜx
VÉÇàt t ÄxÇwt Öâx itávÉ wtá fx|åtá? {ÉÅx VÉÇàt t ÄxÇwt Öâx itávÉ wtá fx|åtá? {ÉÅx VÉÇàt t ÄxÇwt Öâx itávÉ wtá fx|åtá? {ÉÅx VÉÇàt t ÄxÇwt Öâx itávÉ wtá fx|åtá? {ÉÅx
ytv{xÇwÉáÉ x tâÜÉ vÉá áxâá áxÜäÉá x ätátÄÉá x vÉt ytv{xÇwÉáÉ x tâÜÉ vÉá áxâá áxÜäÉá x ätátÄÉá x vÉt ytv{xÇwÉáÉ x tâÜÉ vÉá áxâá áxÜäÉá x ätátÄÉá x vÉt ytv{xÇwÉáÉ x tâÜÉ vÉá áxâá áxÜäÉá x ätátÄÉá x vÉt
áØt xáÑÉát WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ftÇ g|ÜáÉ ö áØt xáÑÉát WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ftÇ g|ÜáÉ ö áØt xáÑÉát WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ftÇ g|ÜáÉ ö áØt xáÑÉát WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ftÇ g|ÜáÉ ö
ÖâxÇ ÄÄx wxâ ÅÉ| ÅtÄt ä|wt? tvâáöÇwÉt wx ÖâxÇ ÄÄx wxâ ÅÉ| ÅtÄt ä|wt? tvâáöÇwÉt wx ÖâxÇ ÄÄx wxâ ÅÉ| ÅtÄt ä|wt? tvâáöÇwÉt wx ÖâxÇ ÄÄx wxâ ÅÉ| ÅtÄt ä|wt? tvâáöÇwÉt wx
twâÄàxÜ|É x? ö y|Ç? ÅtàöÇwÉt twâÄàxÜ|É x? ö y|Ç? ÅtàöÇwÉt twâÄàxÜ|É x? ö y|Ç? ÅtàöÇwÉt twâÄàxÜ|É x? ö y|Ç? ÅtàöÇwÉt tÄx|äÉátÅxÇàxA b tÄx|äÉátÅxÇàxA b tÄx|äÉátÅxÇàxA b tÄx|äÉátÅxÇàxA b
Ñt| wt wÉÇt? É táàâÜ|tÇÉ _ÉÑx wx ftÇ g|ÜáÉ? Ñt| wt wÉÇt? É táàâÜ|tÇÉ _ÉÑx wx ftÇ g|ÜáÉ? Ñt| wt wÉÇt? É táàâÜ|tÇÉ _ÉÑx wx ftÇ g|ÜáÉ? Ñt| wt wÉÇt? É táàâÜ|tÇÉ _ÉÑx wx ftÇ g|ÜáÉ?
àx|ÅÉâ xÇ xå{âÅtÜ É vtwöäxÜ tÉá ä|ÇàxØÇ w•tá àx|ÅÉâ xÇ xå{âÅtÜ É vtwöäxÜ tÉá ä|ÇàxØÇ w•tá àx|ÅÉâ xÇ xå{âÅtÜ É vtwöäxÜ tÉá ä|ÇàxØÇ w•tá àx|ÅÉâ xÇ xå{âÅtÜ É vtwöäxÜ tÉá ä|ÇàxØÇ w•tá
wt ÅÉÜàx? x yÉ| zÜtÇwx áÉÜÑÜxát x twÅ|Ütv|™Ç wx wt ÅÉÜàx? x yÉ| zÜtÇwx áÉÜÑÜxát x twÅ|Ütv|™Ç wx wt ÅÉÜàx? x yÉ| zÜtÇwx áÉÜÑÜxát x twÅ|Ütv|™Ç wx wt ÅÉÜàx? x yÉ| zÜtÇwx áÉÜÑÜxát x twÅ|Ütv|™Ç wx
àÉwÉá Öâx É vÉÜÑÉ xáà|äxáx |ÇvÉÜÜâÑàÉ x át•áx t àÉwÉá Öâx É vÉÜÑÉ xáà|äxáx |ÇvÉÜÜâÑàÉ x át•áx t àÉwÉá Öâx É vÉÜÑÉ xáà|äxáx |ÇvÉÜÜâÑàÉ x át•áx t àÉwÉá Öâx É vÉÜÑÉ xáà|äxáx |ÇvÉÜÜâÑàÉ x át•áx t
átÇzâx wtá yxÜ|wtá Öâx itávÉ wtá fx|åtá átÇzâx wtá yxÜ|wtá Öâx itávÉ wtá fx|åtá átÇzâx wtá yxÜ|wtá Öâx itávÉ wtá fx|åtá átÇzâx wtá yxÜ|wtá Öâx itávÉ wtá fx|åtá
àtÑÉÇtÜt vÉÇ xàtÑÉÇtÜt vÉÇ xàtÑÉÇtÜt vÉÇ xàtÑÉÇtÜt vÉÇ xàÉÑtáA hÇá ätátÄÉá wÉ WâÖâx àÉÑtáA hÇá ätátÄÉá wÉ WâÖâx àÉÑtáA hÇá ätátÄÉá wÉ WâÖâx àÉÑtáA hÇá ätátÄÉá wÉ WâÖâx
wx ixÜztÇét ä|ÇztÜ•t t WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ixÜztÇét ä|ÇztÜ•t t WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ixÜztÇét ä|ÇztÜ•t t WÉÇt VtàtÄ|Çt wx ixÜztÇét ä|ÇztÜ•t t WÉÇt VtàtÄ|Çt
wtÇwÉ ÅÉÜàx tÉ áx©ÉÜ wx ftÇ ct|É wx wtÇwÉ ÅÉÜàx tÉ áx©ÉÜ wx ftÇ ct|É wx wtÇwÉ ÅÉÜàx tÉ áx©ÉÜ wx ftÇ ct|É wx wtÇwÉ ÅÉÜàx tÉ áx©ÉÜ wx ftÇ ct|É wx
atÜÄt? Öâx áx tv{tut ÉvâÑtwÉ ÇâÇ{t wtá áØtá atÜÄt? Öâx áx tv{tut ÉvâÑtwÉ ÇâÇ{t wtá áØtá atÜÄt? Öâx áx tv{tut ÉvâÑtwÉ ÇâÇ{t wtá áØtá atÜÄt? Öâx áx tv{tut ÉvâÑtwÉ ÇâÇ{t wtá áØtá
ÅÉ|àtá ÑxÇwxÇv|tá ÑÉÜ cÉÜàâztÄAÅÉ|àtá ÑxÇwxÇv|tá ÑÉÜ cÉÜàâztÄAÅÉ|àtá ÑxÇwxÇv|tá ÑÉÜ cÉÜàâztÄAÅÉ|àtá ÑxÇwxÇv|tá ÑÉÜ cÉÜàâztÄA
Museo Pazo de Tor
35
T WÉÇt wt T WÉÇt wt T WÉÇt wt T WÉÇt wt
Día da muller traballadora
O oito de marzo serviu para visibilizar as loitas
significaron avances na vida de millóns de mulleres creando novas formas de
pensamento. Dende a Área de Cultura da Deputación de Lugo, a
Museística, decidimos organizar unha programación con distintas experiencias,
compartindo sempre un obxectivo en común: o desexo de superar a violencia e a
pobreza e construír o mundo que queremos. Baseado na paz, xustiza , liberdade,
igualdade e solidariedade.
Por segundo ano consecutivo tres dos Museos da Rede Museística (Museo
San Paio de Narla, Museo Pazo de Tor , Museo Provincial do Mar) seguindo a
programación estratéxica presentada pola Xerencia en xullo do 2007 na
Deputación Provincial de L
3/2007, que establece no seu artigo 26.2 que os distintos organismos , entes e
demais estruturas das administracións públicas que, de modo directo ou indirecto,
configuran o sistema de xestión cultural desen
1.- Adoptar iniciativas destinadas a favorecer a promoción específica das mulleres
na cultura e combater
2.- Políticas activas de axuda á creación e produción artística e intele
autoría feminina.
Para levar a cabo os seguintes obxectivos, preparamos un amplo programa
para o mes de marzo, que xirará en torno as perspectivas de xénero sobre
patrimonio cultural e museos.
ITINERARIO FEMININO POLA REDE: PEZAS E LENDAS DE
Visitas guiadas nun percorrido en feminino polas coleccións do museo.
Día da muller traballadora
O oito de marzo serviu para visibilizar as loitas e demandas que
significaron avances na vida de millóns de mulleres creando novas formas de
pensamento. Dende a Área de Cultura da Deputación de Lugo, a
Museística, decidimos organizar unha programación con distintas experiencias,
compartindo sempre un obxectivo en común: o desexo de superar a violencia e a
o mundo que queremos. Baseado na paz, xustiza , liberdade,
solidariedade.
Por segundo ano consecutivo tres dos Museos da Rede Museística (Museo
San Paio de Narla, Museo Pazo de Tor , Museo Provincial do Mar) seguindo a
programación estratéxica presentada pola Xerencia en xullo do 2007 na
Deputación Provincial de Lugo. E tendo en conta o sinalado na Lei Orgánica
3/2007, que establece no seu artigo 26.2 que os distintos organismos , entes e
demais estruturas das administracións públicas que, de modo directo ou indirecto,
configuran o sistema de xestión cultural desenvolverán as seguintes actuacións:
Adoptar iniciativas destinadas a favorecer a promoción específica das mulleres
combater a súa discriminación estrutural
Políticas activas de axuda á creación e produción artística e intele
Para levar a cabo os seguintes obxectivos, preparamos un amplo programa
para o mes de marzo, que xirará en torno as perspectivas de xénero sobre
patrimonio cultural e museos.
ITINERARIO FEMININO POLA REDE: PEZAS E LENDAS DE MULLERES
Visitas guiadas nun percorrido en feminino polas coleccións do museo.
Museo Pazo de Tor
36
e demandas que
significaron avances na vida de millóns de mulleres creando novas formas de
pensamento. Dende a Área de Cultura da Deputación de Lugo, a través da Rede
Museística, decidimos organizar unha programación con distintas experiencias,
compartindo sempre un obxectivo en común: o desexo de superar a violencia e a
o mundo que queremos. Baseado na paz, xustiza , liberdade,
Por segundo ano consecutivo tres dos Museos da Rede Museística (Museo
San Paio de Narla, Museo Pazo de Tor , Museo Provincial do Mar) seguindo a
programación estratéxica presentada pola Xerencia en xullo do 2007 na
ugo. E tendo en conta o sinalado na Lei Orgánica
3/2007, que establece no seu artigo 26.2 que os distintos organismos , entes e
demais estruturas das administracións públicas que, de modo directo ou indirecto,
volverán as seguintes actuacións:
Adoptar iniciativas destinadas a favorecer a promoción específica das mulleres
estrutural e/ou difusa.
Políticas activas de axuda á creación e produción artística e intelectual de
Para levar a cabo os seguintes obxectivos, preparamos un amplo programa
para o mes de marzo, que xirará en torno as perspectivas de xénero sobre
MULLERES
Visitas guiadas nun percorrido en feminino polas coleccións do museo.
Museo Pazo de Tor
37
EXPOSICIÓN CARLOS VALCÁRCEL
II XORNADAS MULLER E IGUALDADE: PERSPECTIVAS DE XÉNERO SOBRE
PATRIMONIO CULTURAL E MUSEO: MULLER E DEREITOS
MULLER NA HISTORIA,
Conferencia e obradoiro sobre creatividade feminina en Tor.
• Inauguración da mostra: "Os meus ollos, as túas mans" en Tor:
EXPOSICIÓN CARLOS VALCÁRCEL
II XORNADAS MULLER E IGUALDADE: PERSPECTIVAS DE XÉNERO SOBRE
PATRIMONIO CULTURAL E MUSEO: MULLER E DEREITOS
MULLER NA HISTORIA, HISTORIA DE MULLERES: VS. AUSENCIA
Conferencia e obradoiro sobre creatividade feminina en Tor.
• Inauguración da mostra: "Os meus ollos, as túas mans" en Tor:
Museo Pazo de Tor
38
II XORNADAS MULLER E IGUALDADE: PERSPECTIVAS DE XÉNERO SOBRE
: VS. AUSENCIA
Conformada por un conxunto de ilustracións coa temática do xénero e a
pobreza. Plasma a visi
IMPLICADAS, plasmada polas mans de varias ilustradoras.
Conformada por un conxunto de ilustracións coa temática do xénero e a
pobreza. Plasma a visión (ollos) sobre a cooperación das voluntarias de
IMPLICADAS, plasmada polas mans de varias ilustradoras.
Museo Pazo de Tor
39
Conformada por un conxunto de ilustracións coa temática do xénero e a
ón (ollos) sobre a cooperación das voluntarias de
Día internacional das persoas co discapacidade
Día internacional das persoas co discapacidade
Museo Pazo de Tor
40
Museo Pazo de Tor
41
Museo Pazo de Tor
42
Obradoiros Arte e parte:
Obradoiro de sensibilización para todo tipo de públicos.
Imparten a psicóloga e especialista en Arte
directora de Aulaideas, e
Concepto:
Se algo caracteriza á arte é a súa capacidade de anular barreiras e fronteiras do
tipo que sexan. A creatividade e a sensibilidade teñen carácter universal e
converten á arte en vía de comunicación e socialización máis aló de calquera
diferenza.
Con este obradoiro pretendemos crear un espazo no que se contemple a
posibilidade de integrar plenamente a diversidade en todos os seus ámbitos.
Porque a creatividade é unha capacidade inherente a todo individuo.
Estas xornadas tamén teñen un carácter reivindicati
sobre as capacidades e posibilidades creativas das persoas con diversidade
funcional.
“Dáseme ben contar o que vexo e escoito. Pinto moi mal cos pinceis, pero pintar
con palabras dáseme mellor”
Saltamontes”. Residente no Centro de Atención a Persoas Discapacitadas
(CAMF) de Leganés.
Todos expresámonos a diario sen pensar se somos ou non capaces de facelo,
pois faremos desta capacidade universa
experimentación propondo diferentes desafíos onde cada individuo poderá
achegar a súa propia capacidade creativa nun obradoiro para ver, sentir, escoitar,
expresar e compartir.
Metodoloxía:
O obradoiro concíbese de forma multivectorial, xerando diferentes estímulos de
participación.
Arte e parte: O desafío de voar coas propias ás :
Obradoiro de sensibilización para todo tipo de públicos.
Imparten a psicóloga e especialista en Arte-Terapia, Adriana Pazos Ottón
, e Encarna Lago, xerente da Rede Museística
Se algo caracteriza á arte é a súa capacidade de anular barreiras e fronteiras do
tipo que sexan. A creatividade e a sensibilidade teñen carácter universal e
converten á arte en vía de comunicación e socialización máis aló de calquera
obradoiro pretendemos crear un espazo no que se contemple a
posibilidade de integrar plenamente a diversidade en todos os seus ámbitos.
Porque a creatividade é unha capacidade inherente a todo individuo.
Estas xornadas tamén teñen un carácter reivindicativo. Preténdese concienciar
sobre as capacidades e posibilidades creativas das persoas con diversidade
“Dáseme ben contar o que vexo e escoito. Pinto moi mal cos pinceis, pero pintar
con palabras dáseme mellor” Carmen Soria: escritora, autora do libro “Manifiesto
Saltamontes”. Residente no Centro de Atención a Persoas Discapacitadas
Todos expresámonos a diario sen pensar se somos ou non capaces de facelo,
capacidade universal un momento para a distensión e a
experimentación propondo diferentes desafíos onde cada individuo poderá
achegar a súa propia capacidade creativa nun obradoiro para ver, sentir, escoitar,
O obradoiro concíbese de forma multivectorial, xerando diferentes estímulos de
Museo Pazo de Tor
43
Adriana Pazos Ottón,
, xerente da Rede Museística
Se algo caracteriza á arte é a súa capacidade de anular barreiras e fronteiras do
tipo que sexan. A creatividade e a sensibilidade teñen carácter universal e
converten á arte en vía de comunicación e socialización máis aló de calquera
obradoiro pretendemos crear un espazo no que se contemple a
posibilidade de integrar plenamente a diversidade en todos os seus ámbitos.
Porque a creatividade é unha capacidade inherente a todo individuo.
vo. Preténdese concienciar
sobre as capacidades e posibilidades creativas das persoas con diversidade
“Dáseme ben contar o que vexo e escoito. Pinto moi mal cos pinceis, pero pintar
Carmen Soria: escritora, autora do libro “Manifiesto
Saltamontes”. Residente no Centro de Atención a Persoas Discapacitadas
Todos expresámonos a diario sen pensar se somos ou non capaces de facelo,
l un momento para a distensión e a
experimentación propondo diferentes desafíos onde cada individuo poderá
achegar a súa propia capacidade creativa nun obradoiro para ver, sentir, escoitar,
O obradoiro concíbese de forma multivectorial, xerando diferentes estímulos de
1. Presentación : Daremos comezo á actividade cunha presentación na que se
incide e invita a descubrir de qué forma cada un dos seres humanos son creativos
nalgún modo. Na actualidade recoñécese que a creatividade non está restrinxida
unicamente a seres excepcionais, e atópase como un potencial en cada persoa
sen excepción.
2. Nunha segunda instancia exponse dúas dinámicas paralelas:
• Monotipia: Unha experiencia pl
variedade de impresión única; só sae unha boa reprodución de cada
lámina. O artista debuxa sobre calquera superficie lisa, utilizando óleo,
acuarela, ou tinta. Créase a imaxe pintándoa sinxelamente sobre a
superficie da lámina. A continuación aplícase o papel sobre a lámina e a
imaxe quedará transferida, fregando o dorso do papel. A técnica dános un
resultado de “mancha libre” susceptible de ser interpretada. Cada un dos
participantes creará unha impresión plástica.
• Imaxes, palabra e emoción
multimedia en relación co tema da diversidade funcional e a capacidade
artística. Os vídeos presentados servirán de mov
vehículo dunha dinámica na que pretendemos x
verbalizadas e escritas, en relación ás impresións que nos causan as
imaxes e o traballo dos compañeiros artistas que realizan a parte plástica.
3. Conclusión: A experiencia compartida dará como resultado unha ruta de voo,
a expresión do noso voo individual, un transcurso de tempo vivenciado na arte,
que quedará plasmado na suma cualitativa de cada unha das obras plásticas e
emocións, escritas, impresas e ganduxadas nunha única traxectoria de voo:
creatividade compartida dunha arte sen b
: Daremos comezo á actividade cunha presentación na que se
incide e invita a descubrir de qué forma cada un dos seres humanos son creativos
modo. Na actualidade recoñécese que a creatividade non está restrinxida
unicamente a seres excepcionais, e atópase como un potencial en cada persoa
2. Nunha segunda instancia exponse dúas dinámicas paralelas:
Unha experiencia plástica utilizando a técnica da Monotipia:
variedade de impresión única; só sae unha boa reprodución de cada
lámina. O artista debuxa sobre calquera superficie lisa, utilizando óleo,
acuarela, ou tinta. Créase a imaxe pintándoa sinxelamente sobre a
ie da lámina. A continuación aplícase o papel sobre a lámina e a
imaxe quedará transferida, fregando o dorso do papel. A técnica dános un
resultado de “mancha libre” susceptible de ser interpretada. Cada un dos
participantes creará unha impresión plástica.
Imaxes, palabra e emoción : Visionado dunha presentación de contidos
multimedia en relación co tema da diversidade funcional e a capacidade
deos presentados servirán de movilizador de emocións e
vehículo dunha dinámica na que pretendemos xérense palabras,
verbalizadas e escritas, en relación ás impresións que nos causan as
imaxes e o traballo dos compañeiros artistas que realizan a parte plástica.
A experiencia compartida dará como resultado unha ruta de voo,
noso voo individual, un transcurso de tempo vivenciado na arte,
que quedará plasmado na suma cualitativa de cada unha das obras plásticas e
emocións, escritas, impresas e ganduxadas nunha única traxectoria de voo:
creatividade compartida dunha arte sen b arreiras.
Museo Pazo de Tor
44
: Daremos comezo á actividade cunha presentación na que se
incide e invita a descubrir de qué forma cada un dos seres humanos son creativos
modo. Na actualidade recoñécese que a creatividade non está restrinxida
unicamente a seres excepcionais, e atópase como un potencial en cada persoa
ástica utilizando a técnica da Monotipia:
variedade de impresión única; só sae unha boa reprodución de cada
lámina. O artista debuxa sobre calquera superficie lisa, utilizando óleo,
acuarela, ou tinta. Créase a imaxe pintándoa sinxelamente sobre a
ie da lámina. A continuación aplícase o papel sobre a lámina e a
imaxe quedará transferida, fregando o dorso do papel. A técnica dános un
resultado de “mancha libre” susceptible de ser interpretada. Cada un dos
: Visionado dunha presentación de contidos
multimedia en relación co tema da diversidade funcional e a capacidade
ilizador de emocións e
érense palabras,
verbalizadas e escritas, en relación ás impresións que nos causan as
imaxes e o traballo dos compañeiros artistas que realizan a parte plástica.
A experiencia compartida dará como resultado unha ruta de voo,
noso voo individual, un transcurso de tempo vivenciado na arte,
que quedará plasmado na suma cualitativa de cada unha das obras plásticas e
emocións, escritas, impresas e ganduxadas nunha única traxectoria de voo: A
.
Museo Pazo de Tor
45
Convivencia co colectivo social “Raiolas”
Presentación das memorias e novas iniciativas do Departamento de
Capacidades Diferentes e Accesibilidade, neste programa que se desenvolve
dentro do proxecto “Museos sen límites, atópaste no teu museo”, deseñado
exclusivamente para o colectivo de autistas, levan participado ata o de agora 40
afectados de toda Galicia, que realizaron as visitas sempre en grupos reducidos.
Tratase de promover as condició
individuo, eliminando os atrancos que impiden o acceso á cultura en calquera dos
foros nos que esta se des
Convivencia co colectivo social “Raiolas”
Presentación das memorias e novas iniciativas do Departamento de
Capacidades Diferentes e Accesibilidade, neste programa que se desenvolve
proxecto “Museos sen límites, atópaste no teu museo”, deseñado
lusivamente para o colectivo de autistas, levan participado ata o de agora 40
afectados de toda Galicia, que realizaron as visitas sempre en grupos reducidos.
Tratase de promover as condicións para a liberdade e igualdade do
individuo, eliminando os atrancos que impiden o acceso á cultura en calquera dos
foros nos que esta se desenvolve.
Museo Pazo de Tor
46
Presentación das memorias e novas iniciativas do Departamento de
Capacidades Diferentes e Accesibilidade, neste programa que se desenvolve
proxecto “Museos sen límites, atópaste no teu museo”, deseñado
lusivamente para o colectivo de autistas, levan participado ata o de agora 40
afectados de toda Galicia, que realizaron as visitas sempre en grupos reducidos.
para a liberdade e igualdade do
individuo, eliminando os atrancos que impiden o acceso á cultura en calquera dos
Albúm da memoria compartida
Traballamos coa memoria e as reminiscencias: a primavera, o
outono e o inverno da vida. Rematamos a actividade facendo unha fornada de
pan.
Albúm da memoria compartida
Traballamos coa memoria e as reminiscencias: a primavera, o
outono e o inverno da vida. Rematamos a actividade facendo unha fornada de
Museo Pazo de Tor
47
Traballamos coa memoria e as reminiscencias: a primavera, o verán, o
outono e o inverno da vida. Rematamos a actividade facendo unha fornada de
Reunión cos colectivos afectados e presentación das memorias e novas
iniciativas do Departamento de Capacidades Diferent es e Accesibilidade
Reunión cos colectivos afectados e presentación das memorias e novas
iniciativas do Departamento de Capacidades Diferent es e Accesibilidade
Museo Pazo de Tor
48
Reunión cos colectivos afectados e presentación das memorias e novas
iniciativas do Departamento de Capacidades Diferent es e Accesibilidade .
5.5 Exposicións
“A ARTE DE SER MULLER NUN MUNDO POR COMPARTIR”
“A ARTE DE SER MULLER NUN MUNDO POR COMPARTIR”
Museo Pazo de Tor
49
Este proxecto nace
críticas da arte e responsables de varios museos de toda Galicia e decidiron crear
algunhas iniciativas destinadas a saltar as barreiras da desigualdade de xénero e
loitar por facer máis visibles ás mul
A exposición levouse a cabo nos tres museo da Rede, expoñendo cada
semana duas artistas, así dende o mes de agosto ata o mes de novembro. As
artista participantes foron:
1 ao 9 de agosto
9 ao 18 de agosto
19 ao 27 de agosto
28 de agosto ao 5 de setembro
6 ao 14 de setembro
14 ao 22 de setembro
23 de setembro ao 1 de outubro
2 ao 10 de
Este proxecto nace no Museo Pazo de Tor, onde se reuniron unha serie de
críticas da arte e responsables de varios museos de toda Galicia e decidiron crear
algunhas iniciativas destinadas a saltar as barreiras da desigualdade de xénero e
loitar por facer máis visibles ás mullerers en todos os ámbitos.
A exposición levouse a cabo nos tres museo da Rede, expoñendo cada
semana duas artistas, así dende o mes de agosto ata o mes de novembro. As
artista participantes foron:
ARTISTAS SALA DE COLOCACIÓN
Tor San Paio
Sabela Arias U
Montse Rego I
9 ao 18 de agosto Julia Ares U
Yolanda Dorda I
Mª José Santiso U
Ana Costas I
28 de agosto ao 5 Cristina Fernández U
Dolores Guerrero I
Paula Cabaleiro I
Renata Otero U
Carmen Llonín I
Rebeca López U
Estefanía Novo U
Ruth Núñez I
Xedes Peón U
Museo Pazo de Tor
50
no Museo Pazo de Tor, onde se reuniron unha serie de
críticas da arte e responsables de varios museos de toda Galicia e decidiron crear
algunhas iniciativas destinadas a saltar as barreiras da desigualdade de xénero e
A exposición levouse a cabo nos tres museo da Rede, expoñendo cada
semana duas artistas, así dende o mes de agosto ata o mes de novembro. As
SALA DE COLOCACIÓN
San Paio Mar
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
outubro
11 ao 19 de outubro
20 ao 28 de outubro
29 de outubro ao 6 de novembro
7 ao 15 de novembro
16 ao 24 de novembro
Inaguración do proxecto
No noso museo, levamos a cabo a
Yolanda Dorda e Julia Ares
Elena Pendás I
Marta Prieto U
Magdalena Seijas I
Paula Salinas I
Noa Persán U
29 de outubro ao
Mª Jesús P. Carballo I
Blanca Besteiro U
María José Vila U
Laura Pernas
Mercedes Cabada U
Silvia Rodriguez I
Inaguración do proxecto “A arte de ser muller, nun mundo por compartir”
No noso museo, levamos a cabo a inauguración das seguintes artistas:
Yolanda Dorda e Julia Ares
Museo Pazo de Tor
51
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
H S E
“A arte de ser muller, nun mundo por compartir”
inauguración das seguintes artistas:
Rebeca López
Noa Persan- Paula Salinas
Paula Salinas
Museo Pazo de Tor
52
Algunhas das obras das artistas participantes no proxecto:
Algunhas das obras das artistas participantes no proxecto:
Museo Pazo de Tor
53
Algunhas das obras das artistas participantes no proxecto:
Museo Pazo de Tor
54
Museo Pazo de Tor
55
Documentos con memoria
Mostra bibliográfica, fotográfica e documental producida polo Museo
Provincial de Lugo sobre o
aniversario da súa declaración como BIC.
A exposición, coordinada pola responsable da biblioteca, Mercedes
Salvador, forma parte da programación conmemorativa do 80º aniversario da
Declaración como B.I.C.
Durán-Loriga, Manuel Gómez Román e Araceli Novo Celeiro, debuxos,
documentos, fotos e un vídeo
grande interese.
Esta mostra é un acto máis entre os progr
para conmemorar o 80 aniversario deste nomeamento coa que pretendemos,
dunha, dar unha visión da evolución das dependencias do convento dende que
fora Casa de Beneficencia ata a actualidade a través dos planos que arquitectos
tan relevantes como Miguel Durán
para transformalo no actual museo. E doutra, e a través dunha pequena selección
bibliográfica, amosar a repercusión que tivo o convento dende comezos do século
pasado ata hoxe non só no
de publicacións.
UN POUCO DE HISTORIA
O 3 de xuño de 1931 o convento de San Francisco de Lugo foi declarado
Tesouro Artístico Nacional, segundo a denominación da época que na actualidade
recibe o nome de Ben de Interese Cultural (BIC).
O convento de San Francisco, nos seus cinco séculos de historia, pasou
por moitos cambios de utilidade que fixeron variar considerablemente as súas
dependencias: foi convento, aloxamento de tropas, establecemento de
beneficencia e na actualidade museo. Incluso, en 1638, sufriu un incendio que o
devastou case por completo, quedando en pé soamente a igrexa do século XIV e
o claustro rematado no século XV, por ser estes elementos as obras máis sólidas.
Documentos con memoria
Mostra bibliográfica, fotográfica e documental producida polo Museo
Provincial de Lugo sobre o convento de San Francisco de Lugo con motivo do 80º
aniversario da súa declaración como BIC.
A exposición, coordinada pola responsable da biblioteca, Mercedes
Salvador, forma parte da programación conmemorativa do 80º aniversario da
Declaración como B.I.C. deste edificio. Amosa planos dos arquitectos Miguel
Loriga, Manuel Gómez Román e Araceli Novo Celeiro, debuxos,
documentos, fotos e un vídeo-montaxe cunha selección bibliográfica e imaxes de
Esta mostra é un acto máis entre os programados polo Museo Provincial
para conmemorar o 80 aniversario deste nomeamento coa que pretendemos,
dunha, dar unha visión da evolución das dependencias do convento dende que
fora Casa de Beneficencia ata a actualidade a través dos planos que arquitectos
an relevantes como Miguel Durán-Loriga e Manuel Gómez Román realizaron
para transformalo no actual museo. E doutra, e a través dunha pequena selección
bibliográfica, amosar a repercusión que tivo o convento dende comezos do século
pasado ata hoxe non só nos libros de historia e de arte, senón tamén noutro tipo
UN POUCO DE HISTORIA
O 3 de xuño de 1931 o convento de San Francisco de Lugo foi declarado
Tesouro Artístico Nacional, segundo a denominación da época que na actualidade
de Ben de Interese Cultural (BIC).
O convento de San Francisco, nos seus cinco séculos de historia, pasou
por moitos cambios de utilidade que fixeron variar considerablemente as súas
dependencias: foi convento, aloxamento de tropas, establecemento de
ficencia e na actualidade museo. Incluso, en 1638, sufriu un incendio que o
devastou case por completo, quedando en pé soamente a igrexa do século XIV e
o claustro rematado no século XV, por ser estes elementos as obras máis sólidas.
Museo Pazo de Tor
56
Mostra bibliográfica, fotográfica e documental producida polo Museo
convento de San Francisco de Lugo con motivo do 80º
A exposición, coordinada pola responsable da biblioteca, Mercedes
Salvador, forma parte da programación conmemorativa do 80º aniversario da
deste edificio. Amosa planos dos arquitectos Miguel
Loriga, Manuel Gómez Román e Araceli Novo Celeiro, debuxos,
montaxe cunha selección bibliográfica e imaxes de
amados polo Museo Provincial
para conmemorar o 80 aniversario deste nomeamento coa que pretendemos,
dunha, dar unha visión da evolución das dependencias do convento dende que
fora Casa de Beneficencia ata a actualidade a través dos planos que arquitectos
Loriga e Manuel Gómez Román realizaron
para transformalo no actual museo. E doutra, e a través dunha pequena selección
bibliográfica, amosar a repercusión que tivo o convento dende comezos do século
s libros de historia e de arte, senón tamén noutro tipo
O 3 de xuño de 1931 o convento de San Francisco de Lugo foi declarado
Tesouro Artístico Nacional, segundo a denominación da época que na actualidade
O convento de San Francisco, nos seus cinco séculos de historia, pasou
por moitos cambios de utilidade que fixeron variar considerablemente as súas
dependencias: foi convento, aloxamento de tropas, establecemento de
ficencia e na actualidade museo. Incluso, en 1638, sufriu un incendio que o
devastou case por completo, quedando en pé soamente a igrexa do século XIV e
o claustro rematado no século XV, por ser estes elementos as obras máis sólidas.
No século XVIII reconstruirase de novo quedando como testemuño desta época o
refectorio e a cociña.
Coa desamortización de Mendizábal os frades foron expulsados do seu
interior e de acordo coa Real Orde de Facenda de 1842 foi entregado en usufruto
ao concello de Lugo. Utilizous
de Beneficencia e, en 1895, por unha Lei de Presidencia do Consello de
Ministros, concédese ao concello de Lugo o pleno dominio do convento. Continúa
nel a Beneficencia ata que o 11 de xullo de 1949 o concel
un concerto para a transmisión por 99 anos do edificio que logo se destinaría a
museo.
A EXPOSICIÓN: PLANOS E OUTROS DOCUMENTOS
En xaneiro de 1950 Miguel Durán Loriga, levanta un plano da planta baixa
no que reflicte o aspecto que
Tanto no plano como nas fotografías, obsérvase un segundo claustro ou
patio cuberto, hoxe desaparecido, que estaría situado na zona na que está
exposto o mosaico de Armañá. Segundo podemos observar nas fotografías,
estaba cuberto por arcadas de medio punto feitas de cachotería que segundo a
arquitecta Araceli Novo Celeiro, poderían ser de finais do século XVII ou de
principios do XVIII.
O 16 de setembro de 1949 o Boletín Oficial da Provincia de Lugo publica:
«Bases para un concurso público, entre arquitectos, para formalización del
proyecto de reforma de la llamada Casa municipal de Beneficencia o antiguo
Convento de San Francisco, para adaptarlo a su nuevo destino de Museo
provincial de Bellas Artes».
Nos días posteriores á súa
dito boletín e unha carta na que invita a participar no concurso, aos colexios de
profesionais e a varios arquitectos de recoñecido prestixio como Miguel Durán
Loriga, Manuel Gómez Román e Francisco Pons Soroll
Tempo máis tarde, a Deputación deixa sen efecto dito concurso quedando en
liberdade para a elección de arquitecto. Tras a morte de Miguel Durán
25 de maio de 1950, a Corporación Provincial na sesión ordinaria do 17 de xullo
truirase de novo quedando como testemuño desta época o
Coa desamortización de Mendizábal os frades foron expulsados do seu
interior e de acordo coa Real Orde de Facenda de 1842 foi entregado en usufruto
ao concello de Lugo. Utilizouse como acuartelamento de tropas e logo como Casa
de Beneficencia e, en 1895, por unha Lei de Presidencia do Consello de
Ministros, concédese ao concello de Lugo o pleno dominio do convento. Continúa
nel a Beneficencia ata que o 11 de xullo de 1949 o concello e a deputación asinan
un concerto para a transmisión por 99 anos do edificio que logo se destinaría a
A EXPOSICIÓN: PLANOS E OUTROS DOCUMENTOS
En xaneiro de 1950 Miguel Durán Loriga, levanta un plano da planta baixa
no que reflicte o aspecto que tiña o cenobio antes da obra.
Tanto no plano como nas fotografías, obsérvase un segundo claustro ou
patio cuberto, hoxe desaparecido, que estaría situado na zona na que está
exposto o mosaico de Armañá. Segundo podemos observar nas fotografías,
rto por arcadas de medio punto feitas de cachotería que segundo a
arquitecta Araceli Novo Celeiro, poderían ser de finais do século XVII ou de
O 16 de setembro de 1949 o Boletín Oficial da Provincia de Lugo publica:
urso público, entre arquitectos, para formalización del
proyecto de reforma de la llamada Casa municipal de Beneficencia o antiguo
Convento de San Francisco, para adaptarlo a su nuevo destino de Museo
provincial de Bellas Artes».
Nos días posteriores á súa publicación, D. Manuel Vázquez Seijas remite
dito boletín e unha carta na que invita a participar no concurso, aos colexios de
profesionais e a varios arquitectos de recoñecido prestixio como Miguel Durán
Loriga, Manuel Gómez Román e Francisco Pons Sorolla, entre outros.
Tempo máis tarde, a Deputación deixa sen efecto dito concurso quedando en
liberdade para a elección de arquitecto. Tras a morte de Miguel Durán
25 de maio de 1950, a Corporación Provincial na sesión ordinaria do 17 de xullo
Museo Pazo de Tor
57
truirase de novo quedando como testemuño desta época o
Coa desamortización de Mendizábal os frades foron expulsados do seu
interior e de acordo coa Real Orde de Facenda de 1842 foi entregado en usufruto
e como acuartelamento de tropas e logo como Casa
de Beneficencia e, en 1895, por unha Lei de Presidencia do Consello de
Ministros, concédese ao concello de Lugo o pleno dominio do convento. Continúa
lo e a deputación asinan
un concerto para a transmisión por 99 anos do edificio que logo se destinaría a
En xaneiro de 1950 Miguel Durán Loriga, levanta un plano da planta baixa
Tanto no plano como nas fotografías, obsérvase un segundo claustro ou
patio cuberto, hoxe desaparecido, que estaría situado na zona na que está
exposto o mosaico de Armañá. Segundo podemos observar nas fotografías,
rto por arcadas de medio punto feitas de cachotería que segundo a
arquitecta Araceli Novo Celeiro, poderían ser de finais do século XVII ou de
O 16 de setembro de 1949 o Boletín Oficial da Provincia de Lugo publica:
urso público, entre arquitectos, para formalización del
proyecto de reforma de la llamada Casa municipal de Beneficencia o antiguo
Convento de San Francisco, para adaptarlo a su nuevo destino de Museo
publicación, D. Manuel Vázquez Seijas remite
dito boletín e unha carta na que invita a participar no concurso, aos colexios de
profesionais e a varios arquitectos de recoñecido prestixio como Miguel Durán-
a, entre outros.
Tempo máis tarde, a Deputación deixa sen efecto dito concurso quedando en
liberdade para a elección de arquitecto. Tras a morte de Miguel Durán-Loriga, o
25 de maio de 1950, a Corporación Provincial na sesión ordinaria do 17 de xullo
de 1950 acorda aprobar o proxecto que presentara este arquitecto, declarar de
urxencia as obras e facultar ó Sr. Presidente para a execución das mesmas por
administración directa. Con posterioridade encargarán a Manuel Gómez Román
ultimar o proxecto redactado p
O 18 de xaneiro de 1951 sae publicada no BOP a aprobación do proxecto
rectificado e orzamento das obras de construción do Museo Provincial presentado
por Manuel Gómez Román, que fora asinado na Deputación Provincial o día 15
de xaneiro polo seu presidente, Antonio Rosón Pérez e polo secretario, Enrique
Costas Sánchez.
Gómez Román respectou o traballo de seu colega modificando
minimamente o proxecto interno, sen embargo cambiou radicalmente a
concepción das dúas fachadas.
O MÁIS RECENTE
Recreación hipotética realizada pola arquitecta Araceli Novo Celeiro na
que, nun extraordinario traballo de investigación en Arquitectura Histórica,
podemos observar como sería a evolución dos planos do convento e do claustro
de San Francisco, dende a Idade Me
50 acorda aprobar o proxecto que presentara este arquitecto, declarar de
urxencia as obras e facultar ó Sr. Presidente para a execución das mesmas por
administración directa. Con posterioridade encargarán a Manuel Gómez Román
ultimar o proxecto redactado por Durán-Loriga.
O 18 de xaneiro de 1951 sae publicada no BOP a aprobación do proxecto
rectificado e orzamento das obras de construción do Museo Provincial presentado
por Manuel Gómez Román, que fora asinado na Deputación Provincial o día 15
o seu presidente, Antonio Rosón Pérez e polo secretario, Enrique
Gómez Román respectou o traballo de seu colega modificando
minimamente o proxecto interno, sen embargo cambiou radicalmente a
concepción das dúas fachadas.
O MÁIS RECENTE
eación hipotética realizada pola arquitecta Araceli Novo Celeiro na
que, nun extraordinario traballo de investigación en Arquitectura Histórica,
podemos observar como sería a evolución dos planos do convento e do claustro
de San Francisco, dende a Idade Media ao século XVIII.
Museo Pazo de Tor
58
50 acorda aprobar o proxecto que presentara este arquitecto, declarar de
urxencia as obras e facultar ó Sr. Presidente para a execución das mesmas por
administración directa. Con posterioridade encargarán a Manuel Gómez Román
O 18 de xaneiro de 1951 sae publicada no BOP a aprobación do proxecto
rectificado e orzamento das obras de construción do Museo Provincial presentado
por Manuel Gómez Román, que fora asinado na Deputación Provincial o día 15
o seu presidente, Antonio Rosón Pérez e polo secretario, Enrique
Gómez Román respectou o traballo de seu colega modificando
minimamente o proxecto interno, sen embargo cambiou radicalmente a
eación hipotética realizada pola arquitecta Araceli Novo Celeiro na
que, nun extraordinario traballo de investigación en Arquitectura Histórica,
podemos observar como sería a evolución dos planos do convento e do claustro
ESPAZO PÚBLICO DE VISIBILIDADE: Lois Pereiro no Paz o de Tor, por
Alberto Granada
Espazo público de visibilidade é un proxecto da Rede de Museos da
Deputación de Lugo que nace co obxectivo de dar voz a todos e todas os/ as que
teñan unha inquietude ou unha idea artística (en todas as súas disciplinas) sen un
espazo onde desenvolvela. Os museos da Deputación de Lugo, como servizo
público que son, abren as súas portas para favorecer a súa visibilidade.
O primeiro proxecto que se v
Enfermidade”, instalación da autoría de Alberto Granados.
O pintor aragonés Alberto Granada inaugura o 1 de setembro unha
exposición no Museo Pazo de Tor dedicada ao poeta monfortino Lois Pereiro, ao
que se recoñeceu este ano 2011 coa celebración do Día das Letras Galegas.
Trátase dunha instalación que ocupará a sala Sala do Bispo. A
intervención, que se prolongará ata decembro de 2011, consiste, entre outras
cousas, nunha proxección de imaxes da serie de “Pinturas de
Enfermidade” (feitas por Alberto Granada nos anos 2010 e 2011) acompañada
pola lectura dos poemas de Lois Pereiro que inspiraron estas obras.
Na lectura dos poemas participaron destacadas persoas da cultura galego
como a cantante Uxía, as actrices
Castro, a gaiteira Cristina Pato, a locutora da Onda Cero Raquel Sánchez e
Josete Díaz, músico do grupo vigués Martynez.
Alberto Granada (Zaragoza 1970) vive en Galicia desde 2007, residindo
anteriormente en Alcalá de Henares e París. Dedícase profesionalmente ao
mundo do marketing e á publicidade. Comezou con ilustracións, debuxos e
cómics, publicando en todo tipo de fanzines, panfletos, xornais e revistas, e nos
últimos tres anos formouse en serigrafía art
EMAO.
Durante o ano 2011 presentou as súas “Pinturas de Amor e Enfermidade”
en exposicións individuais e de grupo en Vigo e Zaragoza (onde Lois Pereiro foi
ESPAZO PÚBLICO DE VISIBILIDADE: Lois Pereiro no Paz o de Tor, por
Espazo público de visibilidade é un proxecto da Rede de Museos da
Deputación de Lugo que nace co obxectivo de dar voz a todos e todas os/ as que
teñan unha inquietude ou unha idea artística (en todas as súas disciplinas) sen un
espazo onde desenvolvela. Os museos da Deputación de Lugo, como servizo
público que son, abren as súas portas para favorecer a súa visibilidade.
O primeiro proxecto que se visualiza denomínase “Pinturas de Amor e
Enfermidade”, instalación da autoría de Alberto Granados.
O pintor aragonés Alberto Granada inaugura o 1 de setembro unha
exposición no Museo Pazo de Tor dedicada ao poeta monfortino Lois Pereiro, ao
este ano 2011 coa celebración do Día das Letras Galegas.
Trátase dunha instalación que ocupará a sala Sala do Bispo. A
intervención, que se prolongará ata decembro de 2011, consiste, entre outras
cousas, nunha proxección de imaxes da serie de “Pinturas de
Enfermidade” (feitas por Alberto Granada nos anos 2010 e 2011) acompañada
pola lectura dos poemas de Lois Pereiro que inspiraron estas obras.
Na lectura dos poemas participaron destacadas persoas da cultura galego
como a cantante Uxía, as actrices Iria Pinheiro e Uxía Blanco, o escritor Francisco
Castro, a gaiteira Cristina Pato, a locutora da Onda Cero Raquel Sánchez e
Josete Díaz, músico do grupo vigués Martynez.
Alberto Granada (Zaragoza 1970) vive en Galicia desde 2007, residindo
n Alcalá de Henares e París. Dedícase profesionalmente ao
mundo do marketing e á publicidade. Comezou con ilustracións, debuxos e
cómics, publicando en todo tipo de fanzines, panfletos, xornais e revistas, e nos
últimos tres anos formouse en serigrafía artística na Escola de Artes de Vigo
Durante o ano 2011 presentou as súas “Pinturas de Amor e Enfermidade”
en exposicións individuais e de grupo en Vigo e Zaragoza (onde Lois Pereiro foi
Museo Pazo de Tor
59
ESPAZO PÚBLICO DE VISIBILIDADE: Lois Pereiro no Paz o de Tor, por
Espazo público de visibilidade é un proxecto da Rede de Museos da
Deputación de Lugo que nace co obxectivo de dar voz a todos e todas os/ as que
teñan unha inquietude ou unha idea artística (en todas as súas disciplinas) sen un
espazo onde desenvolvela. Os museos da Deputación de Lugo, como servizo
público que son, abren as súas portas para favorecer a súa visibilidade.
isualiza denomínase “Pinturas de Amor e
O pintor aragonés Alberto Granada inaugura o 1 de setembro unha
exposición no Museo Pazo de Tor dedicada ao poeta monfortino Lois Pereiro, ao
este ano 2011 coa celebración do Día das Letras Galegas.
Trátase dunha instalación que ocupará a sala Sala do Bispo. A
intervención, que se prolongará ata decembro de 2011, consiste, entre outras
cousas, nunha proxección de imaxes da serie de “Pinturas de Amor e
Enfermidade” (feitas por Alberto Granada nos anos 2010 e 2011) acompañada
pola lectura dos poemas de Lois Pereiro que inspiraron estas obras.
Na lectura dos poemas participaron destacadas persoas da cultura galego
Iria Pinheiro e Uxía Blanco, o escritor Francisco
Castro, a gaiteira Cristina Pato, a locutora da Onda Cero Raquel Sánchez e
Alberto Granada (Zaragoza 1970) vive en Galicia desde 2007, residindo
n Alcalá de Henares e París. Dedícase profesionalmente ao
mundo do marketing e á publicidade. Comezou con ilustracións, debuxos e
cómics, publicando en todo tipo de fanzines, panfletos, xornais e revistas, e nos
ística na Escola de Artes de Vigo –
Durante o ano 2011 presentou as súas “Pinturas de Amor e Enfermidade”
en exposicións individuais e de grupo en Vigo e Zaragoza (onde Lois Pereiro foi
recitado en galego), tendo programada a súa presentación en A Co
febreiro de 2012.
ESPAZO PÚBLICO DE VISIBILIDADE: Roberto González Fe rnández no Pazo
de Tor.
Dentro do proxecto
desenvolvendo nos museos da Rede Museística o próximo 28 de outubro
inaugurouse no Museo Pazo de Tor, en Monforte, a exposicón
Descuidadas do artista monfortino Roberto González Fernández.
Temática da exposición:
A violencia doméstica, violencia familiar ou violencia
todos aqueles actos violentos, dende
acoso ou a intimidación, que se produce no seo dun fogar e que perpetra, polo
menos, un membro da familia, contra algún outro familiar.
recitado en galego), tendo programada a súa presentación en A Co
ESPAZO PÚBLICO DE VISIBILIDADE: Roberto González Fe rnández no Pazo
Dentro do proxecto Espazo público de visibilidade
desenvolvendo nos museos da Rede Museística o próximo 28 de outubro
Museo Pazo de Tor, en Monforte, a exposicón
do artista monfortino Roberto González Fernández.
Temática da exposición:
A violencia doméstica, violencia familiar ou violencia intrafamiliarcomprende
todos aqueles actos violentos, dende o emprego da forza física, ata o
acoso ou a intimidación, que se produce no seo dun fogar e que perpetra, polo
menos, un membro da familia, contra algún outro familiar.
Museo Pazo de Tor
60
recitado en galego), tendo programada a súa presentación en A Coruña para
ESPAZO PÚBLICO DE VISIBILIDADE: Roberto González Fe rnández no Pazo
Espazo público de visibilidade que se vén
desenvolvendo nos museos da Rede Museística o próximo 28 de outubro
Museo Pazo de Tor, en Monforte, a exposicón Vírgenes
do artista monfortino Roberto González Fernández.
intrafamiliarcomprende
o emprego da forza física, ata o matonaje,
acoso ou a intimidación, que se produce no seo dun fogar e que perpetra, polo
O termo «violencia de xénero», é un remato moi frecuentemente utilizado.
É unha expresión menos concreta e que en certo modo, suaviza a verdadeira
natureza da violencia contra a muller.
O termo «violencia de xénero», é un remato moi frecuentemente utilizado.
nha expresión menos concreta e que en certo modo, suaviza a verdadeira
natureza da violencia contra a muller.
Museo Pazo de Tor
61
O termo «violencia de xénero», é un remato moi frecuentemente utilizado.
nha expresión menos concreta e que en certo modo, suaviza a verdadeira
5.6. Teatro
Teatro de marionetas sobre accesibilidade de museos.
Paco e Pepa van ao Museo
Teatro de marionetas sobre accesibilidade de museos.
Museo Pazo de Tor
62
5.7. Concertos
Concerto- presentación
Valladares
Espazos sonoros: O artilleiro da batalla de Elviña, por Canto Románt ico
O programa en tres parte inspirase libremente no libro da escritora Beatriz
Martínez Millarengo, O de Millarengo: historia dun artilleiro de Napoleón perdido
presentación “Ayes de mi País”, o cancioneiro de Marcial
O artilleiro da batalla de Elviña, por Canto Románt ico
O programa en tres parte inspirase libremente no libro da escritora Beatriz
O de Millarengo: historia dun artilleiro de Napoleón perdido
Museo Pazo de Tor
63
o cancioneiro de Marcial
O artilleiro da batalla de Elviña, por Canto Románt ico
O programa en tres parte inspirase libremente no libro da escritora Beatriz
O de Millarengo: historia dun artilleiro de Napoleón perdido
nos montes galegos, relato do que lle aconteceu a un artilleiro de Napoleón que
resultou ferido nunha emboscada tendida ao exército francés por guerrilleiros
galegos preto de Pontedeume, durante a Guerra da Independencia. Para iso,
Canto Romántico xunta obras musicais, instrumentais e vocais, interpretadas con
instrumentos de época, con poemas heroico
debeu rodear as guerras contra Napoleón. Desde xeito recrea a historia de amor
entre o artilleiro francés e unha moza galega, que lle fará percorrer o camiño
inverso ao de tantos afrancesados españois que se exiliaban en Fran
ficar, definitivamente, en Galicia.
5.8. Cine
Rodaxe da curtametraxe “Un cobarde”, unha curta de época dirixida por
David Rodríguez Muñiz e producida por AmanitaFilms.
Sipnose da película:
En plena guerra franco
Signoles Hermoso reta un descoñecido, de nome
O conflito orixínase nunha taberna do lugar chamado
, relato do que lle aconteceu a un artilleiro de Napoleón que
unha emboscada tendida ao exército francés por guerrilleiros
galegos preto de Pontedeume, durante a Guerra da Independencia. Para iso,
Canto Romántico xunta obras musicais, instrumentais e vocais, interpretadas con
instrumentos de época, con poemas heroicos que describen o ambiente que
debeu rodear as guerras contra Napoleón. Desde xeito recrea a historia de amor
entre o artilleiro francés e unha moza galega, que lle fará percorrer o camiño
inverso ao de tantos afrancesados españois que se exiliaban en Fran
ficar, definitivamente, en Galicia.
Rodaxe da curtametraxe “Un cobarde”, unha curta de época dirixida por
David Rodríguez Muñiz e producida por AmanitaFilms.
Sipnose da película:
En plena guerra franco-prusiana, nun pequeno pobo normando, o vizconde
reta un descoñecido, de nome Lamil, a un duelo a pistola.
O conflito orixínase nunha taberna do lugar chamado Tortoni por unha suposta mirada
Museo Pazo de Tor
64
, relato do que lle aconteceu a un artilleiro de Napoleón que
unha emboscada tendida ao exército francés por guerrilleiros
galegos preto de Pontedeume, durante a Guerra da Independencia. Para iso,
Canto Romántico xunta obras musicais, instrumentais e vocais, interpretadas con
s que describen o ambiente que
debeu rodear as guerras contra Napoleón. Desde xeito recrea a historia de amor
entre o artilleiro francés e unha moza galega, que lle fará percorrer o camiño
inverso ao de tantos afrancesados españois que se exiliaban en Francia, para
Rodaxe da curtametraxe “Un cobarde”, unha curta de época dirixida por
prusiana, nun pequeno pobo normando, o vizconde
, a un duelo a pistola.
por unha suposta mirada
lasciva de Lamil a Madame
De La Tour. Signoles, disposto a demostrar a súa gallardía, aproveita a situación para
protagonizar o seu primeiro duelo, cousa que pode reforzar a súa posición nunha
época na que os homes demostraba
Tras intercambiar as tarxetas (protocolo de cabaleiro),
súa casa á espera do duelo, que se celebrará á mañá seguinte. A partir dese momento
comezan a desfilar por casa de
vizconde a cumprir a súa palabra. O propio marqués
coronel Bourdín, ofreceranse como padriños e organizadores do evento, animando a
Signoles a ser consecuente coa súa decisión.
Así, o vizconde, a pesar de ter serias dúbidas acerca das súas posibilidades na
contenda e de descoñecer as habilidades do seu contrincante (do que ninguén oíu
falar), segue nos seus trece de baterse a pistola. Maillot, o mordomo de
home sensible e bondadoso, intenta en varias ocasións buscar un plan alternativo para
que o seu señor non se presente á cita; sen nomear directamente o duelo, posto que
ninguén, se supón, comunicoulle oficialmente o acontecido no
Signoles fai caso omiso d
fuxir e absterse de presentarse no duelo.
Pouco a pouco as dúbidas convértense en ansiedade e
soportar a angustia de asistir indefenso ao desenvolvemento dos preparativos.
Encerrado en si mesmo e purgando o seu ánimo a base de coñac e viño,
deixará que pasen as horas, cada vez máis lentas, sumido nunha incipiente depresión.
Cando cae a noite,
aproveitando que o seu marido dorme, acode á casa de
disuadilo de que non acuda ao que ela chama un "suicidio absurdo" e aproveita para
declarar os seus sentimentos, ata agora ocultos, por
paixón vai ser satisfeita, son interrompidos polo coronel
Signoles para comunicarlle as últimas noticias acerca do duelo. Todo está decidido.
Antes de irse Bourdín aconsella a
Signoles queda só cos seus pensamentos e a noite preséntase longa.
Atormentado por terribles pesadelos
decide pasar a noite en vela enfrontándose cos seus propios medos. O feito de
descoñecer as raíces de Lamil
status, crean nel un estado de ansiedade que roza o insoportable, ata o límite de
intentar escribir un testamento.
Madame Lily, amiga do vizconde e muller do seu colega o marqués
, disposto a demostrar a súa gallardía, aproveita a situación para
protagonizar o seu primeiro duelo, cousa que pode reforzar a súa posición nunha
época na que os homes demostraban a súa virilidade por medio das armas.
Tras intercambiar as tarxetas (protocolo de cabaleiro), Signoles
súa casa á espera do duelo, que se celebrará á mañá seguinte. A partir dese momento
comezan a desfilar por casa de Signoles unha serie de personaxes que incitarán o
vizconde a cumprir a súa palabra. O propio marqués De La Tour
, ofreceranse como padriños e organizadores do evento, animando a
a ser consecuente coa súa decisión.
onde, a pesar de ter serias dúbidas acerca das súas posibilidades na
contenda e de descoñecer as habilidades do seu contrincante (do que ninguén oíu
falar), segue nos seus trece de baterse a pistola. Maillot, o mordomo de
doso, intenta en varias ocasións buscar un plan alternativo para
que o seu señor non se presente á cita; sen nomear directamente o duelo, posto que
ninguén, se supón, comunicoulle oficialmente o acontecido no Tortoni
fai caso omiso destas mostras de solidariedade por considerar deshonroso
fuxir e absterse de presentarse no duelo.
Pouco a pouco as dúbidas convértense en ansiedade e Signoles
soportar a angustia de asistir indefenso ao desenvolvemento dos preparativos.
en si mesmo e purgando o seu ánimo a base de coñac e viño,
deixará que pasen as horas, cada vez máis lentas, sumido nunha incipiente depresión.
Cando cae a noite, Madame Lily, a esposa do marqués
aproveitando que o seu marido dorme, acode á casa de Signoles
disuadilo de que non acuda ao que ela chama un "suicidio absurdo" e aproveita para
declarar os seus sentimentos, ata agora ocultos, por Signoles. Cando parece que a súa
i ser satisfeita, son interrompidos polo coronel Bourdín que acode á casa de
para comunicarlle as últimas noticias acerca do duelo. Todo está decidido.
aconsella a Signoles que deixe de beber e que descanse.
cos seus pensamentos e a noite preséntase longa.
Atormentado por terribles pesadelos Signoles non consegue durmir. Entón
decide pasar a noite en vela enfrontándose cos seus propios medos. O feito de
Lamil, unido ao medo de perder a súa honra e por
status, crean nel un estado de ansiedade que roza o insoportable, ata o límite de
intentar escribir un testamento. Signoles perdeu a fe en si mesmo e o que empezou
Museo Pazo de Tor
65
, amiga do vizconde e muller do seu colega o marqués
, disposto a demostrar a súa gallardía, aproveita a situación para
protagonizar o seu primeiro duelo, cousa que pode reforzar a súa posición nunha
n a súa virilidade por medio das armas.
Signoles encérrase na
súa casa á espera do duelo, que se celebrará á mañá seguinte. A partir dese momento
unha serie de personaxes que incitarán o
De La Tour, acompañado do
, ofreceranse como padriños e organizadores do evento, animando a
onde, a pesar de ter serias dúbidas acerca das súas posibilidades na
contenda e de descoñecer as habilidades do seu contrincante (do que ninguén oíu
falar), segue nos seus trece de baterse a pistola. Maillot, o mordomo de Signoles, un
doso, intenta en varias ocasións buscar un plan alternativo para
que o seu señor non se presente á cita; sen nomear directamente o duelo, posto que
Tortoni. Non obstante
estas mostras de solidariedade por considerar deshonroso
Signoles terá que
soportar a angustia de asistir indefenso ao desenvolvemento dos preparativos.
en si mesmo e purgando o seu ánimo a base de coñac e viño, Signoles
deixará que pasen as horas, cada vez máis lentas, sumido nunha incipiente depresión.
, a esposa do marqués De La Tour,
Signoles para intentar
disuadilo de que non acuda ao que ela chama un "suicidio absurdo" e aproveita para
. Cando parece que a súa
que acode á casa de
para comunicarlle as últimas noticias acerca do duelo. Todo está decidido.
que deixe de beber e que descanse.
cos seus pensamentos e a noite preséntase longa.
non consegue durmir. Entón
decide pasar a noite en vela enfrontándose cos seus propios medos. O feito de
súa honra e por ende o seu
status, crean nel un estado de ansiedade que roza o insoportable, ata o límite de
perdeu a fe en si mesmo e o que empezou
como un impulso de arrogancia se está a converter nun pesadelo h
ten visos de rematar en traxedia. Segundo pasan as horas, o vizconde parece ter
perdido de vista a idea do duelo detrás da idea do suicidio.
Cando chega o amañecer
acicálase e vístese para a oc
5.9. Polafía no Pazo de Tor
A Sección de Literatura Oral da As. de Escritoras e Escritores en Lingua
Galega (AELG), en colaboración coa Rede Museístcia e a As. Cultural
do Vento(Sober), co patrocinio da Área de Cultura e Turismo da
Lugo, convocaron a todos e a todas os que desexaron asistir a unha
Museo Pazo de Tor. Interviron
Campos , Ángeles Rivada González
veciñas e veciños da contorna co seu saber contar e cantar. Música, contos,
cantos e memoria das tradicións do propio pazo e dos arredores.
Que son as polafías? Unha aposta da AELG a prol da literatura galega de
tradición oral.
como un impulso de arrogancia se está a converter nun pesadelo h
ten visos de rematar en traxedia. Segundo pasan as horas, o vizconde parece ter
perdido de vista a idea do duelo detrás da idea do suicidio.
Cando chega o amañecer Signoles, abatido por unha noite de insomnio,
acicálase e vístese para a ocasión...
Polafía no Pazo de Tor
A Sección de Literatura Oral da As. de Escritoras e Escritores en Lingua
Galega (AELG), en colaboración coa Rede Museístcia e a As. Cultural
(Sober), co patrocinio da Área de Cultura e Turismo da
Lugo, convocaron a todos e a todas os que desexaron asistir a unha
Museo Pazo de Tor. Interviron Mini e Mero , O Trícole , Isidro Novo
Ángeles Rivada González , Antonio Eirexe , Marisa Álvarez
veciños da contorna co seu saber contar e cantar. Música, contos,
cantos e memoria das tradicións do propio pazo e dos arredores.
Que son as polafías? Unha aposta da AELG a prol da literatura galega de
Museo Pazo de Tor
66
como un impulso de arrogancia se está a converter nun pesadelo hipocondríaco que
ten visos de rematar en traxedia. Segundo pasan as horas, o vizconde parece ter
, abatido por unha noite de insomnio,
A Sección de Literatura Oral da As. de Escritoras e Escritores en Lingua
Galega (AELG), en colaboración coa Rede Museístcia e a As. Cultural O Colado
(Sober), co patrocinio da Área de Cultura e Turismo da Deputación de
Lugo, convocaron a todos e a todas os que desexaron asistir a unha POLAFÍA no
Isidro Novo , Alfonso
Marisa Álvarez e moitas
veciños da contorna co seu saber contar e cantar. Música, contos,
cantos e memoria das tradicións do propio pazo e dos arredores.
Que son as polafías? Unha aposta da AELG a prol da literatura galega de
As polafías son un proxecto da Asociac
(AELG), coordinado polo vogal de Literatura de Tradición Oral, Antonio Reigosa, e
que conta coa colaboración de diversas asociacións e co patrocinio de institucións
públicas.
A palabra polafía é un neoloxismo referido ás
carácter festivo con contidos literarios e musicais, e ten como obxectivo primordial
o de poñer en valor e rescatar do esquecemento o valioso patrimonio oral, literario
e musical, galego. O termo polafía quere reunir no seu significa
diferentes matices e acepcións de vellas palabras (polavilas, fías, fiadas, fiandóns,
seráns,...) con semellantes contidos. A principal diferenza, en canto ao
desenvolvemento, daquelas xuntanzas de antigo co desta nova proposta é que
agora podemos, e debemos, axudarnos das novas tecnoloxías, desde os
aparellos de gravación, que favorecen o arquivo e estudo do recompilado, ata o
uso de novas tecnoloxías, caso de internet, que poden contribuír a unha ampla
difusión deste patrimonio.
O formato das polafías require a presenza dun mantedor, divulgador ou
especialista que introducirá e comentará as principais características das pezas e
xéneros literarios amosados, dun recitador de poesía anónima ou de autor de
feitío popular; dun músico, que inter
raiceiras tradicionais. Sen embargo, o elemento humano transcendental e
imprescindible no desenvolvemento de cada polafía constituírano os homes e
mulleres, narradores, cantadores, romanceadores...etc, veciñas e veci
cada lugar onde se desenvolva a polafía, pois eles son os auténticos
protagonistas, os que xenerosamente transmiten o seu saber.
O que suceda nas polafías será gravado e logo difundido a través da web
da AELG. As polafías teñen unha duración aproxim
As polafías son un proxecto da Asociación de Escritores en Lingua Galega
(AELG), coordinado polo vogal de Literatura de Tradición Oral, Antonio Reigosa, e
que conta coa colaboración de diversas asociacións e co patrocinio de institucións
A palabra polafía é un neoloxismo referido ás reunións ou veladas de
carácter festivo con contidos literarios e musicais, e ten como obxectivo primordial
o de poñer en valor e rescatar do esquecemento o valioso patrimonio oral, literario
e musical, galego. O termo polafía quere reunir no seu significa
diferentes matices e acepcións de vellas palabras (polavilas, fías, fiadas, fiandóns,
seráns,...) con semellantes contidos. A principal diferenza, en canto ao
desenvolvemento, daquelas xuntanzas de antigo co desta nova proposta é que
podemos, e debemos, axudarnos das novas tecnoloxías, desde os
aparellos de gravación, que favorecen o arquivo e estudo do recompilado, ata o
uso de novas tecnoloxías, caso de internet, que poden contribuír a unha ampla
difusión deste patrimonio.
das polafías require a presenza dun mantedor, divulgador ou
especialista que introducirá e comentará as principais características das pezas e
xéneros literarios amosados, dun recitador de poesía anónima ou de autor de
feitío popular; dun músico, que interpretará romances, coplas ou cantares de
raiceiras tradicionais. Sen embargo, o elemento humano transcendental e
imprescindible no desenvolvemento de cada polafía constituírano os homes e
mulleres, narradores, cantadores, romanceadores...etc, veciñas e veci
cada lugar onde se desenvolva a polafía, pois eles son os auténticos
protagonistas, os que xenerosamente transmiten o seu saber.
O que suceda nas polafías será gravado e logo difundido a través da web
da AELG. As polafías teñen unha duración aproximada de 90 minutos.
Museo Pazo de Tor
67
ión de Escritores en Lingua Galega
(AELG), coordinado polo vogal de Literatura de Tradición Oral, Antonio Reigosa, e
que conta coa colaboración de diversas asociacións e co patrocinio de institucións
reunións ou veladas de
carácter festivo con contidos literarios e musicais, e ten como obxectivo primordial
o de poñer en valor e rescatar do esquecemento o valioso patrimonio oral, literario
e musical, galego. O termo polafía quere reunir no seu significado o mellor dos
diferentes matices e acepcións de vellas palabras (polavilas, fías, fiadas, fiandóns,
seráns,...) con semellantes contidos. A principal diferenza, en canto ao
desenvolvemento, daquelas xuntanzas de antigo co desta nova proposta é que
podemos, e debemos, axudarnos das novas tecnoloxías, desde os
aparellos de gravación, que favorecen o arquivo e estudo do recompilado, ata o
uso de novas tecnoloxías, caso de internet, que poden contribuír a unha ampla
das polafías require a presenza dun mantedor, divulgador ou
especialista que introducirá e comentará as principais características das pezas e
xéneros literarios amosados, dun recitador de poesía anónima ou de autor de
pretará romances, coplas ou cantares de
raiceiras tradicionais. Sen embargo, o elemento humano transcendental e
imprescindible no desenvolvemento de cada polafía constituírano os homes e
mulleres, narradores, cantadores, romanceadores...etc, veciñas e veciños de
cada lugar onde se desenvolva a polafía, pois eles son os auténticos
O que suceda nas polafías será gravado e logo difundido a través da web
ada de 90 minutos.
Museo Pazo de Tor
68
5.10. Reunión coas asociacións culturais deportivas da co marca da zona sur.
5.11. Programa de recursos didácticos
Día de Rosalía nos Museos da Rede Museística
Con motivo do aniversario de Rosalía de
Rosalía de Castro e a Rede Museística de Lugo, presentaron unha proxección
sobre a experiencia pedagóxica “Follas Novas, Novas Follas” gañadora do último
certame da Fundación Rosalía de Castro e repartiron material didáctic
proposta aos grupos escolares que durante o día se acheguegaron aos Museos
da Rede (San Paio, Museo do Mar e Pazo de Tor) e ao Museo da Fundación
Rosalía de Castro en Padrón.
Reunión coas asociacións culturais deportivas da co marca da zona
5.11. Programa de recursos didácticos
Día de Rosalía nos Museos da Rede Museística
Con motivo do aniversario de Rosalía de Castro, o 24 de Febreiro,o Museo
Rosalía de Castro e a Rede Museística de Lugo, presentaron unha proxección
sobre a experiencia pedagóxica “Follas Novas, Novas Follas” gañadora do último
certame da Fundación Rosalía de Castro e repartiron material didáctic
proposta aos grupos escolares que durante o día se acheguegaron aos Museos
da Rede (San Paio, Museo do Mar e Pazo de Tor) e ao Museo da Fundación
Rosalía de Castro en Padrón.
Museo Pazo de Tor
69
Reunión coas asociacións culturais deportivas da co marca da zona
Castro, o 24 de Febreiro,o Museo
Rosalía de Castro e a Rede Museística de Lugo, presentaron unha proxección
sobre a experiencia pedagóxica “Follas Novas, Novas Follas” gañadora do último
certame da Fundación Rosalía de Castro e repartiron material didáctico da
proposta aos grupos escolares que durante o día se acheguegaron aos Museos
da Rede (San Paio, Museo do Mar e Pazo de Tor) e ao Museo da Fundación
5.12. Programa de prácticas do Master de Sevizos cultur ais
MEMORIA DE MEMORIA DE MEMORIA DE MEMORIA DE
PRÁPRÁPRÁPRÁCTICAS NA REDE CTICAS NA REDE CTICAS NA REDE CTICAS NA REDE
MUSEÍSTICA MUSEÍSTICA MUSEÍSTICA MUSEÍSTICA
PROVINCIAL DE LUGOPROVINCIAL DE LUGOPROVINCIAL DE LUGOPROVINCIAL DE LUGO
. Programa de prácticas do Master de Sevizos cultur ais
MEMORIA DE MEMORIA DE MEMORIA DE MEMORIA DE
CTICAS NA REDE CTICAS NA REDE CTICAS NA REDE CTICAS NA REDE
MUSEÍSTICA MUSEÍSTICA MUSEÍSTICA MUSEÍSTICA
PROVINCIAL DE LUGOPROVINCIAL DE LUGOPROVINCIAL DE LUGOPROVINCIAL DE LUGO
Máter en Servizos CulturaisMáter en Servizos CulturaisMáter en Servizos CulturaisMáter en Servizos Culturais
Silvia Aldariz QuintelaSilvia Aldariz QuintelaSilvia Aldariz QuintelaSilvia Aldariz Quintela
Museo Pazo de Tor
70
MEMORIA DE MEMORIA DE MEMORIA DE MEMORIA DE
CTICAS NA REDE CTICAS NA REDE CTICAS NA REDE CTICAS NA REDE
MUSEÍSTICA MUSEÍSTICA MUSEÍSTICA MUSEÍSTICA
PROVINCIAL DE LUGOPROVINCIAL DE LUGOPROVINCIAL DE LUGOPROVINCIAL DE LUGO
Máter en Servizos CulturaisMáter en Servizos CulturaisMáter en Servizos CulturaisMáter en Servizos Culturais
Silvia Aldariz QuintelaSilvia Aldariz QuintelaSilvia Aldariz QuintelaSilvia Aldariz Quintela
1. Introdución:…………………………………………………………………Páx.3
2. Rede Museística Provincial de Lugo:…………………………………….....Páx.4
3. Calendario de prácticas:…………………………………………………..…Páx.6
4. Reunión ca Xerente da Rede Museística Provincial de Lugo:……………...Páx.7
5. Visita ao Museo Provincial do Mar:………………………………………...Páx.8
6. Visita ao Museo Etnográfico de San Paio de Narla:…………………….….Páx.9
7. Visita ao Pazo de Tor:……………………………………………………..Páx.10
8. Posta en práctica do proxecto no Museo Provincial do Mar:……………...Páx.11
9. Posta en práctica do proxecto no Museo Etnográfico de San Paio de
Narla:………………………………………………………………………Páx.12
10. Posta en práctica do proxecto no Pazo de Tor:……………
11. Conclusión:………………………………………………………………...Páx.14
12. Proxecto:…………………………………………………………………..Páx. 15
13. Bibliografía:……………………………………………………………….Páx. 81
ÍNDICE
Introdución:…………………………………………………………………Páx.3
Rede Museística Provincial de Lugo:…………………………………….....Páx.4
prácticas:…………………………………………………..…Páx.6
Reunión ca Xerente da Rede Museística Provincial de Lugo:……………...Páx.7
Visita ao Museo Provincial do Mar:………………………………………...Páx.8
Visita ao Museo Etnográfico de San Paio de Narla:…………………….….Páx.9
…………………………………………………..Páx.10
Posta en práctica do proxecto no Museo Provincial do Mar:……………...Páx.11
Posta en práctica do proxecto no Museo Etnográfico de San Paio de
Narla:………………………………………………………………………Páx.12
Posta en práctica do proxecto no Pazo de Tor:…………………………….Páx.13
Conclusión:………………………………………………………………...Páx.14
Proxecto:…………………………………………………………………..Páx. 15
Bibliografía:……………………………………………………………….Páx. 81
Museo Pazo de Tor
71
Introdución:…………………………………………………………………Páx.3
Rede Museística Provincial de Lugo:…………………………………….....Páx.4
prácticas:…………………………………………………..…Páx.6
Reunión ca Xerente da Rede Museística Provincial de Lugo:……………...Páx.7
Visita ao Museo Provincial do Mar:………………………………………...Páx.8
Visita ao Museo Etnográfico de San Paio de Narla:…………………….….Páx.9
…………………………………………………..Páx.10
Posta en práctica do proxecto no Museo Provincial do Mar:……………...Páx.11
Posta en práctica do proxecto no Museo Etnográfico de San Paio de
Narla:………………………………………………………………………Páx.12
……………….Páx.13
Conclusión:………………………………………………………………...Páx.14
Proxecto:…………………………………………………………………..Páx. 15
Bibliografía:……………………………………………………………….Páx. 81
1. INTRODUCIÓN
As prácticas do Máster en Servizos Culturais foron realizadas na Rede Museística
Provincial de Lugo, concretamente no Museo Provincial do Mar, o Pazo de Tor e o Museo
Etnográfico de San Paio de Narla e coordinadas pola Xerente da Rede Museística Dona
Encarna Lago.
Ditas prácticas baseáronse na xestión cultural dos tres pequenos museos
pertencentes á Rede Museística Provincial de Lugo, unha labor nada doada xa que se trata
dun conxunto de museos que dispón de poucos recursos pero que se embargo realiza unha
importante labor social, achegando un amplo abanico de actividades culturais á poboación
local.
Neste sentido, a coordinadora da Rede Museística Provincial de Lugo propúxonos
coñecer o funcionamento e labor social de cada museo para posteriormente elaborar un
proxecto individual e levalo a cabo. Deste modo, enfrontámonos dunha forma totalmente
realista e única á xestión cultural.
2. REDE MUSEÍSTICA PROVINCIAL DE LUGO
A Rede Museística Provincial de Lugo constitúese no ano 2006, agrupando aos
catro museos que nese momento dependían da Deputación Provincial de Lugo: Museo
Provincial de Lugo, Museo
do Mar.
As prácticas do Máster en Servizos Culturais foron realizadas na Rede Museística
Lugo, concretamente no Museo Provincial do Mar, o Pazo de Tor e o Museo
Etnográfico de San Paio de Narla e coordinadas pola Xerente da Rede Museística Dona
Ditas prácticas baseáronse na xestión cultural dos tres pequenos museos
á Rede Museística Provincial de Lugo, unha labor nada doada xa que se trata
dun conxunto de museos que dispón de poucos recursos pero que se embargo realiza unha
importante labor social, achegando un amplo abanico de actividades culturais á poboación
Neste sentido, a coordinadora da Rede Museística Provincial de Lugo propúxonos
coñecer o funcionamento e labor social de cada museo para posteriormente elaborar un
proxecto individual e levalo a cabo. Deste modo, enfrontámonos dunha forma totalmente
ista e única á xestión cultural.
REDE MUSEÍSTICA PROVINCIAL DE LUGO
A Rede Museística Provincial de Lugo constitúese no ano 2006, agrupando aos
catro museos que nese momento dependían da Deputación Provincial de Lugo: Museo
Provincial de Lugo, Museo Fortaleza San Paio de Narla, Pazo de Tor e Museo Provincial
Museo Pazo de Tor
72
As prácticas do Máster en Servizos Culturais foron realizadas na Rede Museística
Lugo, concretamente no Museo Provincial do Mar, o Pazo de Tor e o Museo
Etnográfico de San Paio de Narla e coordinadas pola Xerente da Rede Museística Dona
Ditas prácticas baseáronse na xestión cultural dos tres pequenos museos
á Rede Museística Provincial de Lugo, unha labor nada doada xa que se trata
dun conxunto de museos que dispón de poucos recursos pero que se embargo realiza unha
importante labor social, achegando un amplo abanico de actividades culturais á poboación
Neste sentido, a coordinadora da Rede Museística Provincial de Lugo propúxonos
coñecer o funcionamento e labor social de cada museo para posteriormente elaborar un
proxecto individual e levalo a cabo. Deste modo, enfrontámonos dunha forma totalmente
A Rede Museística Provincial de Lugo constitúese no ano 2006, agrupando aos
catro museos que nese momento dependían da Deputación Provincial de Lugo: Museo
Fortaleza San Paio de Narla, Pazo de Tor e Museo Provincial
O Museo Provincial de Lugo foi creado no ano 1932 pola Deputación de Lugo co
motivo de reunir e protexer o patrimonio cultural lucense. Pero será no ano 1957 cando se
traslade ao antigo convento de San Francisco, situado na praza da Soidade da cidade
amurallada. Na actualidade este museo conta con un total de dúas plantas que albergan
diferentes salas dedicadas a arqueoloxía, arte sacro, etnografía, cerámica e vidro, pintura e
escultura, abanicos e reloxos, numismática, etc.; así como unha ampla sección de Arte
Galego que inclúe mostras de pintura, escultura e cerámica de Sargadelos, entre outros.
A Fortaleza de San Paio de Narla, situada no concello de Friol, pasou a mans da
Deputación de Lugo no ano 1939 pero non será ata 1983 cando se constitúa como museo.
O Museo Etnográfico de San Paio de Narla acolle na planta baixa diferentes coleccións de
aparellos relacionados ca agricultura e cos oficios tradicionais ademais das cortes dos
cabalos. Na primeira planta sitúase a cociña, o salón, a sala do tear, o escritorio e un
dormitorio; mentres que na Torre da Homenaxe sitúanse as coleccións de armas.
O Museo Provincial do Mar, situado na localidade de San Cibrao, nace no ano 1969
grazas a Don Francisco Rivera Casás, mestre da zona que mostraba un gran interese cara
os obxectos mariños. Posteriormente, no ano 1994 será a
Venta a que se faga cargo da xestión do museo ata que no 2004 é relevada pola Deputación
Provincial de Lugo. Este museo consta de catro salas nas que se mostra unha importante
instrumentación de navegación, documentación gráfica, fotografía das diferentes tipoloxías
de barcos e de naufraxios da zona e unha ampla colección malacolóxica.
O Pazo de Tor atópase no concello de Monforte de Lemos, na parroquia de San
Xoán de Tor. Este pazo, construído no século XVIII, tivo como derradeira propietaria a
Dona María de la Paz Taboada de Andrés y Zúñiga, quen, tras a súa morte, o doou á
Deputación Provincial de Lugo. Pero non será ata o ano 2006, dez anos despois da doazón,
O Museo Provincial de Lugo foi creado no ano 1932 pola Deputación de Lugo co
motivo de reunir e protexer o patrimonio cultural lucense. Pero será no ano 1957 cando se
onvento de San Francisco, situado na praza da Soidade da cidade
amurallada. Na actualidade este museo conta con un total de dúas plantas que albergan
diferentes salas dedicadas a arqueoloxía, arte sacro, etnografía, cerámica e vidro, pintura e
banicos e reloxos, numismática, etc.; así como unha ampla sección de Arte
Galego que inclúe mostras de pintura, escultura e cerámica de Sargadelos, entre outros.
A Fortaleza de San Paio de Narla, situada no concello de Friol, pasou a mans da
Lugo no ano 1939 pero non será ata 1983 cando se constitúa como museo.
O Museo Etnográfico de San Paio de Narla acolle na planta baixa diferentes coleccións de
aparellos relacionados ca agricultura e cos oficios tradicionais ademais das cortes dos
. Na primeira planta sitúase a cociña, o salón, a sala do tear, o escritorio e un
dormitorio; mentres que na Torre da Homenaxe sitúanse as coleccións de armas.
O Museo Provincial do Mar, situado na localidade de San Cibrao, nace no ano 1969
rancisco Rivera Casás, mestre da zona que mostraba un gran interese cara
os obxectos mariños. Posteriormente, no ano 1994 será a Asociación de Veciños Cruz da
a que se faga cargo da xestión do museo ata que no 2004 é relevada pola Deputación
al de Lugo. Este museo consta de catro salas nas que se mostra unha importante
instrumentación de navegación, documentación gráfica, fotografía das diferentes tipoloxías
de barcos e de naufraxios da zona e unha ampla colección malacolóxica.
r atópase no concello de Monforte de Lemos, na parroquia de San
Xoán de Tor. Este pazo, construído no século XVIII, tivo como derradeira propietaria a
Dona María de la Paz Taboada de Andrés y Zúñiga, quen, tras a súa morte, o doou á
e Lugo. Pero non será ata o ano 2006, dez anos despois da doazón,
Museo Pazo de Tor
73
O Museo Provincial de Lugo foi creado no ano 1932 pola Deputación de Lugo co
motivo de reunir e protexer o patrimonio cultural lucense. Pero será no ano 1957 cando se
onvento de San Francisco, situado na praza da Soidade da cidade
amurallada. Na actualidade este museo conta con un total de dúas plantas que albergan
diferentes salas dedicadas a arqueoloxía, arte sacro, etnografía, cerámica e vidro, pintura e
banicos e reloxos, numismática, etc.; así como unha ampla sección de Arte
Galego que inclúe mostras de pintura, escultura e cerámica de Sargadelos, entre outros.
A Fortaleza de San Paio de Narla, situada no concello de Friol, pasou a mans da
Lugo no ano 1939 pero non será ata 1983 cando se constitúa como museo.
O Museo Etnográfico de San Paio de Narla acolle na planta baixa diferentes coleccións de
aparellos relacionados ca agricultura e cos oficios tradicionais ademais das cortes dos
. Na primeira planta sitúase a cociña, o salón, a sala do tear, o escritorio e un
dormitorio; mentres que na Torre da Homenaxe sitúanse as coleccións de armas.
O Museo Provincial do Mar, situado na localidade de San Cibrao, nace no ano 1969
rancisco Rivera Casás, mestre da zona que mostraba un gran interese cara
Asociación de Veciños Cruz da
a que se faga cargo da xestión do museo ata que no 2004 é relevada pola Deputación
al de Lugo. Este museo consta de catro salas nas que se mostra unha importante
instrumentación de navegación, documentación gráfica, fotografía das diferentes tipoloxías
de barcos e de naufraxios da zona e unha ampla colección malacolóxica.
r atópase no concello de Monforte de Lemos, na parroquia de San
Xoán de Tor. Este pazo, construído no século XVIII, tivo como derradeira propietaria a
Dona María de la Paz Taboada de Andrés y Zúñiga, quen, tras a súa morte, o doou á
e Lugo. Pero non será ata o ano 2006, dez anos despois da doazón,
cando a Deputación de Lugo realice a musealización do pazo e abra as súas portas para os
visitantes.
Unha vez conformada a Rede Museística Provincial de Lugo a súa xerente, Dona
Encarna Lago, comprendeu a necesidade de acercar a cultura dos museos á xente e levar a
cabo unha importante labor social dende a súa xestión. Por esta razón, a programación
anual da Rede Museística Provincial de Lugo inclúe unha gran cantidade de actividades
didácticas, obradoiros, talleres, coloquios, congresos, exposicións, conferencias, ciclos de
cinema e concertos que se converten non só nunha importante chamada para a sociedade
senón tamén nunha oportunidade para achegar a cultura ao pobo.
Por outro lado, cabe
Museística Provincial de Lugo se realizou para acadar unha rede de museos accesibles que
non presentaran ningún tipo de barreiras que limitaran o acceso aos discapacitados de
calquera índole. Deste modo, no ano 2008 creouse o Departamento de Accesibilidade e
Capacidades Diferentes, ademais de levarse a cabo importantes reformas nos edificios que
facilitaran o acceso.
3. CALENDARIO DE PRÁCTICAS
REUNIÓNS CA COORDINADORA DA REDE MUSEÍSTICA E VISIT A
cando a Deputación de Lugo realice a musealización do pazo e abra as súas portas para os
Unha vez conformada a Rede Museística Provincial de Lugo a súa xerente, Dona
o, comprendeu a necesidade de acercar a cultura dos museos á xente e levar a
cabo unha importante labor social dende a súa xestión. Por esta razón, a programación
anual da Rede Museística Provincial de Lugo inclúe unha gran cantidade de actividades
cas, obradoiros, talleres, coloquios, congresos, exposicións, conferencias, ciclos de
cinema e concertos que se converten non só nunha importante chamada para a sociedade
senón tamén nunha oportunidade para achegar a cultura ao pobo.
Por outro lado, cabe destacar tamén a importante labor que dende a xestión da Rede
Museística Provincial de Lugo se realizou para acadar unha rede de museos accesibles que
non presentaran ningún tipo de barreiras que limitaran o acceso aos discapacitados de
ste modo, no ano 2008 creouse o Departamento de Accesibilidade e
Capacidades Diferentes, ademais de levarse a cabo importantes reformas nos edificios que
CALENDARIO DE PRÁCTICAS
REUNIÓNS CA COORDINADORA DA REDE MUSEÍSTICA E VISIT A
AOS MUSEOS
Museo Pazo de Tor
74
cando a Deputación de Lugo realice a musealización do pazo e abra as súas portas para os
Unha vez conformada a Rede Museística Provincial de Lugo a súa xerente, Dona
o, comprendeu a necesidade de acercar a cultura dos museos á xente e levar a
cabo unha importante labor social dende a súa xestión. Por esta razón, a programación
anual da Rede Museística Provincial de Lugo inclúe unha gran cantidade de actividades
cas, obradoiros, talleres, coloquios, congresos, exposicións, conferencias, ciclos de
cinema e concertos que se converten non só nunha importante chamada para a sociedade
destacar tamén a importante labor que dende a xestión da Rede
Museística Provincial de Lugo se realizou para acadar unha rede de museos accesibles que
non presentaran ningún tipo de barreiras que limitaran o acceso aos discapacitados de
ste modo, no ano 2008 creouse o Departamento de Accesibilidade e
Capacidades Diferentes, ademais de levarse a cabo importantes reformas nos edificios que
REUNIÓNS CA COORDINADORA DA REDE MUSEÍSTICA E VISIT A
12/ 01/ 2011
1ª Reunión ca
Coordinadora
da Rede
Museística
Provincial de
Lugo
POSTA EN PRACTICA DO PROXECTO
17/ 05/ 2011
Museo Provincial do Mar
4. 1ª REUNIÓN CA COORDINADORA DA REDE MUSEÍSTICA PROVI NCIAL DE
A primeira reunión ca coordinadora da Rede Museística Provincial de Lugo
lugar no despacho da mesma, situado no Museo Provincial de Lugo, onde se presentou
tamén a coordinadora do Máster en Servizos Culturais Dona Jodee Anderson. Nesta
reunión, ademais das presentacións correspondentes, dona Encarna Lago explicounos o
procedemento a seguir no período de prácticas e a forma de funcionar e traballar dende a
xestión da Rede Museística Provincial de Lugo. Deste xeito, e xa dende o primeiro minuto,
a coordinadora intentou transmitir no só os puntos clave dunha boa xestión cultu
tamén o puntos máis importantes que se deben de ter en conta para traballar en equipo e
lograr os obxectivos fixados.
5. VISITA AO MUSEO PROVINCIAL DO MAR
22/ 01/ 2011 10/ 02/ 2011 19/ 03/ 2011
Visita Museo
Provincial do
Mar
Visita Museo
Etnográfico
San Paio de
Narla
Visita Pazo de
Tor
POSTA EN PRACTICA DO PROXECTO
18/ 05/ 2011 21/ 05/ 2011
Museo Provincial do Mar Museo Etnográfico de San Paio de Narla
Pazo de Tor
1ª REUNIÓN CA COORDINADORA DA REDE MUSEÍSTICA PROVI NCIAL DE
LUGO
A primeira reunión ca coordinadora da Rede Museística Provincial de Lugo
lugar no despacho da mesma, situado no Museo Provincial de Lugo, onde se presentou
tamén a coordinadora do Máster en Servizos Culturais Dona Jodee Anderson. Nesta
reunión, ademais das presentacións correspondentes, dona Encarna Lago explicounos o
cedemento a seguir no período de prácticas e a forma de funcionar e traballar dende a
xestión da Rede Museística Provincial de Lugo. Deste xeito, e xa dende o primeiro minuto,
a coordinadora intentou transmitir no só os puntos clave dunha boa xestión cultu
tamén o puntos máis importantes que se deben de ter en conta para traballar en equipo e
lograr os obxectivos fixados.
VISITA AO MUSEO PROVINCIAL DO MAR
Museo Pazo de Tor
75
19/ 03/ 2011
Visita Pazo de
Tor
POSTA EN PRACTICA DO PROXECTO
21/ 05/ 2011
Pazo de Tor
1ª REUNIÓN CA COORDINADORA DA REDE MUSEÍSTICA PROVI NCIAL DE
A primeira reunión ca coordinadora da Rede Museística Provincial de Lugo tivo
lugar no despacho da mesma, situado no Museo Provincial de Lugo, onde se presentou
tamén a coordinadora do Máster en Servizos Culturais Dona Jodee Anderson. Nesta
reunión, ademais das presentacións correspondentes, dona Encarna Lago explicounos o
cedemento a seguir no período de prácticas e a forma de funcionar e traballar dende a
xestión da Rede Museística Provincial de Lugo. Deste xeito, e xa dende o primeiro minuto,
a coordinadora intentou transmitir no só os puntos clave dunha boa xestión cultural senón
tamén o puntos máis importantes que se deben de ter en conta para traballar en equipo e
O día que realizamos a visita ao Museo Provincial do Mar tivemos a sorte non só
de facer unha visita guiada polo museo e de compartir anécdotas con rapaces próximos ás
actividades do museo, senón que tamén asistimos á representación teatral da obra
Residencial Paradiso, obra cómico
por un pequeno número de mulleres afincadas en San Cibrao.
6. VISITA AO MUSEO ETNOGRÁFICO DE SAN PAIO DE NARLA
O día que realizamos a visita ao Museo Provincial do Mar tivemos a sorte non só
de facer unha visita guiada polo museo e de compartir anécdotas con rapaces próximos ás
actividades do museo, senón que tamén asistimos á representación teatral da obra
, obra cómico-filosófica, a cargo do grupo de teatro Ardora composto
por un pequeno número de mulleres afincadas en San Cibrao.
VISITA AO MUSEO ETNOGRÁFICO DE SAN PAIO DE NARLA
Museo Pazo de Tor
76
O día que realizamos a visita ao Museo Provincial do Mar tivemos a sorte non só
de facer unha visita guiada polo museo e de compartir anécdotas con rapaces próximos ás
actividades do museo, senón que tamén asistimos á representación teatral da obra
filosófica, a cargo do grupo de teatro Ardora composto
VISITA AO MUSEO ETNOGRÁFICO DE SAN PAIO DE NARLA
A visita ao Museo Etnográfico de San Paio de Narla foi
febreiro de 2011 e dirixida pola guía Dona Francisca Abuín. Aínda que nesta ocasión non
había ningunha actividade programada, esta visita resultou moi interesante e especialmente
emotiva xa que a nosa guía era neta dos antigos guardes
todo detalle non só a presenza e utilidade de todos os obxectos e as actividades realizadas
cos nenos da zona, senón tamén todos aqueles recordos de cando ela era unha nena que
deambulaba e xogaba pola fortaleza.
7. VISITA AO PAZO DE TOR
A visita ao Museo Etnográfico de San Paio de Narla foi realizada o día 10 de
febreiro de 2011 e dirixida pola guía Dona Francisca Abuín. Aínda que nesta ocasión non
había ningunha actividade programada, esta visita resultou moi interesante e especialmente
emotiva xa que a nosa guía era neta dos antigos guardeses da fortaleza e explicaba con
todo detalle non só a presenza e utilidade de todos os obxectos e as actividades realizadas
cos nenos da zona, senón tamén todos aqueles recordos de cando ela era unha nena que
deambulaba e xogaba pola fortaleza.
VISITA AO PAZO DE TOR
Museo Pazo de Tor
77
realizada o día 10 de
febreiro de 2011 e dirixida pola guía Dona Francisca Abuín. Aínda que nesta ocasión non
había ningunha actividade programada, esta visita resultou moi interesante e especialmente
es da fortaleza e explicaba con
todo detalle non só a presenza e utilidade de todos os obxectos e as actividades realizadas
cos nenos da zona, senón tamén todos aqueles recordos de cando ela era unha nena que
A nosa visita ao Pazo de Tor coincidiu co inicio dun novo proxecto da Rede
Museística Provincial de Lugo,
poñer en contacto a diferentes mulleres artistas para destacar a súa presenza dentro do
mundo da arte. Este día tivo lugar un apaixonante diálogo entre diferentes artistas, xestoras
e comisarias de diferentes nacionalidades que analizaron o papel da muller na arte.
8. PRESENTACIÓN DO PROXECTO NO MUSEO PROVINCIAL DO MAR
A nosa visita ao Pazo de Tor coincidiu co inicio dun novo proxecto da Rede
Museística Provincial de Lugo, Presenza versus ausencia da muller na arte,
a diferentes mulleres artistas para destacar a súa presenza dentro do
mundo da arte. Este día tivo lugar un apaixonante diálogo entre diferentes artistas, xestoras
e comisarias de diferentes nacionalidades que analizaron o papel da muller na arte.
PRESENTACIÓN DO PROXECTO NO MUSEO PROVINCIAL DO MAR
Museo Pazo de Tor
78
A nosa visita ao Pazo de Tor coincidiu co inicio dun novo proxecto da Rede
Presenza versus ausencia da muller na arte, que pretende
a diferentes mulleres artistas para destacar a súa presenza dentro do
mundo da arte. Este día tivo lugar un apaixonante diálogo entre diferentes artistas, xestoras
e comisarias de diferentes nacionalidades que analizaron o papel da muller na arte.
PRESENTACIÓN DO PROXECTO NO MUSEO PROVINCIAL DO MAR
Para levar a cabo a presentación do meu proxecto no Museo Provincial do Mar
achegámonos a San Cibrao a primeira hora da mañá para colocar o
Anexos). Posteriormente, preto das doc
Historia da Lingua Galega e sobre Lois Periro. A maior parte do público resultaron ser
rapaces adolescentes, de xeito que me vin na necesidade de improvisar e modificar o meu
discurso de xeito que resultara
Ambas actividades desenvolvéronse sen incidentes e tal como estaban previstas,
aínda que a ameaza de chuvia e forte vento limitou a presenza de visitantes e non foi
posible repetir a conferencia pola tarde.
Para levar a cabo a presentación do meu proxecto no Museo Provincial do Mar
achegámonos a San Cibrao a primeira hora da mañá para colocar o Tendal das letras
Anexos). Posteriormente, preto das doce do mediodía comezou a miña exposición sobre a
Historia da Lingua Galega e sobre Lois Periro. A maior parte do público resultaron ser
rapaces adolescentes, de xeito que me vin na necesidade de improvisar e modificar o meu
discurso de xeito que resultara máis entretido para nenos desas idades.
Ambas actividades desenvolvéronse sen incidentes e tal como estaban previstas,
aínda que a ameaza de chuvia e forte vento limitou a presenza de visitantes e non foi
posible repetir a conferencia pola tarde.
Museo Pazo de Tor
79
Para levar a cabo a presentación do meu proxecto no Museo Provincial do Mar
Tendal das letras (Vid.
e do mediodía comezou a miña exposición sobre a
Historia da Lingua Galega e sobre Lois Periro. A maior parte do público resultaron ser
rapaces adolescentes, de xeito que me vin na necesidade de improvisar e modificar o meu
Ambas actividades desenvolvéronse sen incidentes e tal como estaban previstas,
aínda que a ameaza de chuvia e forte vento limitou a presenza de visitantes e non foi
9. PRESENTACIÓN DO PROXECTO NO MUSEO ETNOGRÁFICO DE SAN PAIO
DE NARLA
A posta en marcha do meu proxecto no Museo Etnográfico de San Paio de Narla
coincidiu ca representación dunha obra teatral escolar e a maior parte do público foron, de
novo, rapaces con idades comprendidas entre os 12 e 14 anos, ademais de algúns pais,
familiares e profesores.
Neste caso, a conferencia desenvolveuse segundo estaba prevista sen
acontecementos relevantes, ademais moitos dos rapaces mostráronse interesados xa que na
escola estaban a ver temas relacionados cos tratados no proxecto.
PRESENTACIÓN DO PROXECTO NO MUSEO ETNOGRÁFICO DE SAN PAIO
A posta en marcha do meu proxecto no Museo Etnográfico de San Paio de Narla
coincidiu ca representación dunha obra teatral escolar e a maior parte do público foron, de
dades comprendidas entre os 12 e 14 anos, ademais de algúns pais,
Neste caso, a conferencia desenvolveuse segundo estaba prevista sen
acontecementos relevantes, ademais moitos dos rapaces mostráronse interesados xa que na
taban a ver temas relacionados cos tratados no proxecto.
Museo Pazo de Tor
80
PRESENTACIÓN DO PROXECTO NO MUSEO ETNOGRÁFICO DE SAN PAIO
A posta en marcha do meu proxecto no Museo Etnográfico de San Paio de Narla
coincidiu ca representación dunha obra teatral escolar e a maior parte do público foron, de
dades comprendidas entre os 12 e 14 anos, ademais de algúns pais,
Neste caso, a conferencia desenvolveuse segundo estaba prevista sen
acontecementos relevantes, ademais moitos dos rapaces mostráronse interesados xa que na
10. PRESENTACIÓN DO PROXECTO NO PAZO DE TOR
A presentación do proxecto no Pazo de Tor conincidiu ca xornada de convivencia
no pazo ca Asociación Raiola, integrada por pais e nais de
trastornos xeneralizados do desenvolvemento. A presenza da Asociación Raiola, e
especialmente a presenza de rapaces con trastornos xeneralizados do desenvolvemento,
requeriu facer un forte xiro no meu proxecto e centrarme especialmen
Tendal das Letras.
Posteriormente realizáronse diferentes xogos e unha viaxe ao Parnaso do Pazo de
Tor, onde non só disfrutaron os rapaces senón tamén todos os adultos que tivemos a sorte
de compartir todo un día con eles.
PRESENTACIÓN DO PROXECTO NO PAZO DE TOR
A presentación do proxecto no Pazo de Tor conincidiu ca xornada de convivencia
no pazo ca Asociación Raiola, integrada por pais e nais de persoas con autismos e
trastornos xeneralizados do desenvolvemento. A presenza da Asociación Raiola, e
especialmente a presenza de rapaces con trastornos xeneralizados do desenvolvemento,
requeriu facer un forte xiro no meu proxecto e centrarme especialmen
Posteriormente realizáronse diferentes xogos e unha viaxe ao Parnaso do Pazo de
Tor, onde non só disfrutaron os rapaces senón tamén todos os adultos que tivemos a sorte
de compartir todo un día con eles.
Museo Pazo de Tor
81
A presentación do proxecto no Pazo de Tor conincidiu ca xornada de convivencia
persoas con autismos e
trastornos xeneralizados do desenvolvemento. A presenza da Asociación Raiola, e
especialmente a presenza de rapaces con trastornos xeneralizados do desenvolvemento,
requeriu facer un forte xiro no meu proxecto e centrarme especialmente na actividade
Posteriormente realizáronse diferentes xogos e unha viaxe ao Parnaso do Pazo de
Tor, onde non só disfrutaron os rapaces senón tamén todos os adultos que tivemos a sorte
11. CONCLUSIÓNS
A miña experiencia durante o período de prácticas na Rede Museística Provincial
de Lugo foi realmente gratificante e reconfortante, no só polo que aprendín en relación á
xestión cultural senón por todos os valores que a coordinadora das práctic
inculcar. Neste sentido, aprendín a valorar a importante labor social que realizan estes
museos que contan con un presuposto moi reducido, tamén o importante papel que o
esforzo e o empeño xogan na xestión cultural e a gran necesidade de el
que impiden aos discapacitados o acceso á cultura.
Por esta razón quero agradecer dende aquí a, Paquita, Amelia, Mercedes e Ángeles,
entre moitos outros traballadores, o apoio, cariño e interese que mostraron con nós durante
todo o período de prácticas, conseguindo que nos sentíramos como un máis. Finalmente
quero agradecer especialmente a Encarna Lago a gran confianza que depositou en min, xa
que en todo momento tiven a total liberdade para decidir sobre todas as cuestións
relacionadas co proxecto e a súa posta en práctica, de xeito que me permitiu coñecer e
comprobar as miñas capacidades, ideas e oportunidades no ámbito da xestión cultural.
A miña experiencia durante o período de prácticas na Rede Museística Provincial
de Lugo foi realmente gratificante e reconfortante, no só polo que aprendín en relación á
xestión cultural senón por todos os valores que a coordinadora das práctic
inculcar. Neste sentido, aprendín a valorar a importante labor social que realizan estes
museos que contan con un presuposto moi reducido, tamén o importante papel que o
esforzo e o empeño xogan na xestión cultural e a gran necesidade de el
que impiden aos discapacitados o acceso á cultura.
Por esta razón quero agradecer dende aquí a, Paquita, Amelia, Mercedes e Ángeles,
entre moitos outros traballadores, o apoio, cariño e interese que mostraron con nós durante
odo de prácticas, conseguindo que nos sentíramos como un máis. Finalmente
quero agradecer especialmente a Encarna Lago a gran confianza que depositou en min, xa
que en todo momento tiven a total liberdade para decidir sobre todas as cuestións
co proxecto e a súa posta en práctica, de xeito que me permitiu coñecer e
comprobar as miñas capacidades, ideas e oportunidades no ámbito da xestión cultural.
Museo Pazo de Tor
82
A miña experiencia durante o período de prácticas na Rede Museística Provincial
de Lugo foi realmente gratificante e reconfortante, no só polo que aprendín en relación á
xestión cultural senón por todos os valores que a coordinadora das prácticas nos intentou
inculcar. Neste sentido, aprendín a valorar a importante labor social que realizan estes
museos que contan con un presuposto moi reducido, tamén o importante papel que o
esforzo e o empeño xogan na xestión cultural e a gran necesidade de eliminar as barreiras
Por esta razón quero agradecer dende aquí a, Paquita, Amelia, Mercedes e Ángeles,
entre moitos outros traballadores, o apoio, cariño e interese que mostraron con nós durante
odo de prácticas, conseguindo que nos sentíramos como un máis. Finalmente
quero agradecer especialmente a Encarna Lago a gran confianza que depositou en min, xa
que en todo momento tiven a total liberdade para decidir sobre todas as cuestións
co proxecto e a súa posta en práctica, de xeito que me permitiu coñecer e
comprobar as miñas capacidades, ideas e oportunidades no ámbito da xestión cultural.
12. PROXECTO
PERCORRIDO POLAS
NOSAS LETRAS E
HOMENAXE A LOIS
PERCORRIDO POLAS
NOSAS LETRAS E
HOMENAXE A LOIS
PEREIRO
SILVIA ALDARIZ QUINTELA
Museo Pazo de Tor
83
PERCORRIDO POLAS
NOSAS LETRAS E
HOMENAXE A LOIS
SILVIA ALDARIZ QUINTELA
1. Introdución:……………………………………………………………… Páx. 17
2. Obxectivos:……………………………………………………………......Páx. 17
3. Exposición:…………………………………………………………...…...Páx. 18
3.1. Historia da lingua galega:……………………………………………Páx. 18
3.1.1. Orixe da lingua galega:…………………………………………Páx. 18
3.1.2. A época de esplendor do galego:…………………………...…..Páx. 19
3.1.3. Os séculos escuros:……………………………………………..Páx. 19
3.1.4. Dos Precursores ao Rexurdimento:…………………...……….Páx. 20
3.1.5. O galego na época franquista:…………………………………Páx. 22
3.1.6. O galego na actualidade:………………………………………Páx. 23
3.2. Historia do Día das Letras Galegas:………………….
3.3. Lois Pereiro:…………………………………………………….....…Páx. 24
4. Instrumentación necesaria:…………………………………. ……..……….Páx. 26
5. Temporalización:………………….…………………………………...…...Páx. 27
6. O Tendal das Letras………………………………………………………...Páx. 28
ÍNDICE
Introdución:……………………………………………………………… Páx. 17
Obxectivos:……………………………………………………………......Páx. 17
Exposición:…………………………………………………………...…...Páx. 18
3.1. Historia da lingua galega:……………………………………………Páx. 18
3.1.1. Orixe da lingua galega:…………………………………………Páx. 18
3.1.2. A época de esplendor do galego:…………………………...…..Páx. 19
3.1.3. Os séculos escuros:……………………………………………..Páx. 19
cursores ao Rexurdimento:…………………...……….Páx. 20
3.1.5. O galego na época franquista:…………………………………Páx. 22
3.1.6. O galego na actualidade:………………………………………Páx. 23
3.2. Historia do Día das Letras Galegas:…………………...…………..…Páx. 23
3.3. Lois Pereiro:…………………………………………………….....…Páx. 24
4. Instrumentación necesaria:…………………………………. ……..……….Páx. 26
5. Temporalización:………………….…………………………………...…...Páx. 27
6. O Tendal das Letras………………………………………………………...Páx. 28
Museo Pazo de Tor
84
Introdución:……………………………………………………………… Páx. 17
Obxectivos:……………………………………………………………......Páx. 17
Exposición:…………………………………………………………...…...Páx. 18
3.1. Historia da lingua galega:……………………………………………Páx. 18
3.1.1. Orixe da lingua galega:…………………………………………Páx. 18
3.1.2. A época de esplendor do galego:…………………………...…..Páx. 19
3.1.3. Os séculos escuros:……………………………………………..Páx. 19
cursores ao Rexurdimento:…………………...……….Páx. 20
3.1.5. O galego na época franquista:…………………………………Páx. 22
3.1.6. O galego na actualidade:………………………………………Páx. 23
..…………..…Páx. 23
3.3. Lois Pereiro:…………………………………………………….....…Páx. 24
4. Instrumentación necesaria:…………………………………. ……..……….Páx. 26
5. Temporalización:………………….…………………………………...…...Páx. 27
6. O Tendal das Letras………………………………………………………...Páx. 28
1. INTRODUCIÓN
O presente proxecto pretende ser un percorrido pola historia da lingua galega, así
como unha conmemoración especial ao Día das Letras Galegas, facendo un percorrido por
todos os escritores aos que lles foi dedicado este día e, en especial, ao
2011: Lois Pereiro.
2. OBXECTIVOS:
• Dar a coñecer de forma resumida a historia da lingua galega.
• Dar a coñecer a historia da conmemoración do Día das Letras Galegas.
• Realizar un breve percorrido polos escritos dos autores homenaxeados no D
Galegas dende o ano 1963.
• Coñecer aqueles aspectos biográficos de Lois Pereiro que marcaron a súa obra literaria.
• Coñecer a traxectoria e importancia literaria de Lois Pereiro.
• Recitar pequenos fragmentos da poesía de Lois Pereiro.
3. EXPOSICIÓN
3.1. HISTORIA DA LINGUA GALEGA
O presente proxecto pretende ser un percorrido pola historia da lingua galega, así
como unha conmemoración especial ao Día das Letras Galegas, facendo un percorrido por
todos os escritores aos que lles foi dedicado este día e, en especial, ao homenaxeado no ano
Dar a coñecer de forma resumida a historia da lingua galega.
Dar a coñecer a historia da conmemoración do Día das Letras Galegas.
Realizar un breve percorrido polos escritos dos autores homenaxeados no D
Coñecer aqueles aspectos biográficos de Lois Pereiro que marcaron a súa obra literaria.
Coñecer a traxectoria e importancia literaria de Lois Pereiro.
Recitar pequenos fragmentos da poesía de Lois Pereiro.
3.1. HISTORIA DA LINGUA GALEGA
Museo Pazo de Tor
85
O presente proxecto pretende ser un percorrido pola historia da lingua galega, así
como unha conmemoración especial ao Día das Letras Galegas, facendo un percorrido por
homenaxeado no ano
Realizar un breve percorrido polos escritos dos autores homenaxeados no Día das Letras
Coñecer aqueles aspectos biográficos de Lois Pereiro que marcaron a súa obra literaria.
3.1.1. Orixe da lingua galega
A lingua galega é unha lingua romance, produto da evolución do latín implantado
polos romanos no noroeste da Península Ibérica, pero por este territorio pasan tamén outros
pobos que farán tamén as súas contribución á lingua galega; como é o caso de xermanos ou
os árabes.
O documento literario máis antigo en lingua galega, dos coñecidos na actualidade, é
a cantiga satírica "Ora faz ost'o senhor de Navarra" de Joam Soares de Pavia, escrita
o ano 1200.
pois en Proenç’est’elnon lh’an medo de pico nen de marrra
mais, se Deus traj’o senhor de ben mi cuid’eu que a cunca lhis varra.
Quand’el
guardaque o non filhe a luz en terra
3.1.1. Orixe da lingua galega
A lingua galega é unha lingua romance, produto da evolución do latín implantado
polos romanos no noroeste da Península Ibérica, pero por este territorio pasan tamén outros
n tamén as súas contribución á lingua galega; como é o caso de xermanos ou
O documento literario máis antigo en lingua galega, dos coñecidos na actualidade, é
a cantiga satírica "Ora faz ost'o senhor de Navarra" de Joam Soares de Pavia, escrita
Ora faz ost’o senhor de Navarra, pois en Proenç’est’el-Rei d’Aragon;
non lh’an medo de pico nen de marrra Tarraçona, pero vezinhos son; nen an medo de lhis poer boçon
e riir-s’an muit’Endurra e Darra; mais, se Deus traj’o senhor de Monçon ben mi cuid’eu que a cunca lhis varra.
Se lh’o bon Rei varrê-la escudela que de Pamplona oístes nomear, mal ficará aquest’outr’en Todela, que al non á a que olhos alçar: ca verrá i o bon Rei sejornar e destruir atá burgo d’Estela: e veredes Navarros lazerar
e o senhor que os todos caudela.
Quand’el-Rei sal de Todela, estrëa ele sa ost’e todo seu poder;
ben sofren i de trabalh’e de pëa, ca van a furt’e tornan-s’en correr;
guarda-s’el-Rei, comde de bon saber, que o non filhe a luz en terra alhëa,
Museo Pazo de Tor
86
A lingua galega é unha lingua romance, produto da evolución do latín implantado
polos romanos no noroeste da Península Ibérica, pero por este territorio pasan tamén outros
n tamén as súas contribución á lingua galega; como é o caso de xermanos ou
O documento literario máis antigo en lingua galega, dos coñecidos na actualidade, é
a cantiga satírica "Ora faz ost'o senhor de Navarra" de Joam Soares de Pavia, escrita contra
Mesmo desta época, comezos de século XIII, atópanse outros documentos non
literarios como a Noticia de Torto(1211) e o Testamento de Alfonso II de Portugal (1214).
3.1.2. A época de esplendor do galego.
Ata este momento, a lingua galega quedaba relegada ao uso oral, mentres que o
latín era a lingua de prestixio utilizada na escrita. Sen embargo, o amplo uso do galego no
ámbito oral comeza a facer presión no ámbito escrito e a lingua galega c
lingua de prestixio da lírica e todos os poetas comezan a escribir en galego
século XIV. Destaca, de este modo, unha abundante produción lírica en galego
as cantigas de amigo, as cantigas de amor e as cantigas de e
de Santa María do rei de Castela Alfonso X O Sabio. Este esplendor da lírica galego
portuguesa esténdese ata o fin da Idade Media.
3.1.3. Os Séculos Escuros
Trala Idade Media comeza unha época de decadencia para a lingua ga
alonga ata o século XVIII, coñecida como Séculos Escuros. Esta época ven marcada pola
presenza dunha nobreza estranxeira que utiliza o castelán, pola ausencia dunha burguesía
galega que loite pola súa nación, pola perda de autonomía da Igrexa g
concepto de Estado Nacional que reivindica a necesidade de normalización lingüística
como un factor de cohesión da nova estrutura política.
Durante este período, que abrangue tres séculos, a lingua galega mantense
totalmente allea á produción escrita e as súas letras non coñecen movementos tan
importantes como o Renacemento ou o Barroco. De tal forma que esta época escura na
e onde sal, i s’ar torn’a jazer ao jantar ou se on aa cëa.
Mesmo desta época, comezos de século XIII, atópanse outros documentos non
literarios como a Noticia de Torto(1211) e o Testamento de Alfonso II de Portugal (1214).
or do galego.
Ata este momento, a lingua galega quedaba relegada ao uso oral, mentres que o
latín era a lingua de prestixio utilizada na escrita. Sen embargo, o amplo uso do galego no
ámbito oral comeza a facer presión no ámbito escrito e a lingua galega c
lingua de prestixio da lírica e todos os poetas comezan a escribir en galego
século XIV. Destaca, de este modo, unha abundante produción lírica en galego
as cantigas de amigo, as cantigas de amor e as cantigas de escarnio e maldicir e as cantigas
de Santa María do rei de Castela Alfonso X O Sabio. Este esplendor da lírica galego
portuguesa esténdese ata o fin da Idade Media.
Trala Idade Media comeza unha época de decadencia para a lingua ga
alonga ata o século XVIII, coñecida como Séculos Escuros. Esta época ven marcada pola
presenza dunha nobreza estranxeira que utiliza o castelán, pola ausencia dunha burguesía
galega que loite pola súa nación, pola perda de autonomía da Igrexa g
concepto de Estado Nacional que reivindica a necesidade de normalización lingüística
como un factor de cohesión da nova estrutura política.
Durante este período, que abrangue tres séculos, a lingua galega mantense
totalmente allea á produción escrita e as súas letras non coñecen movementos tan
importantes como o Renacemento ou o Barroco. De tal forma que esta época escura na
Museo Pazo de Tor
87
Mesmo desta época, comezos de século XIII, atópanse outros documentos non
literarios como a Noticia de Torto(1211) e o Testamento de Alfonso II de Portugal (1214).
Ata este momento, a lingua galega quedaba relegada ao uso oral, mentres que o
latín era a lingua de prestixio utilizada na escrita. Sen embargo, o amplo uso do galego no
ámbito oral comeza a facer presión no ámbito escrito e a lingua galega convértese así na
lingua de prestixio da lírica e todos os poetas comezan a escribir en galego- portugués no
século XIV. Destaca, de este modo, unha abundante produción lírica en galego-portugués:
scarnio e maldicir e as cantigas
de Santa María do rei de Castela Alfonso X O Sabio. Este esplendor da lírica galego-
Trala Idade Media comeza unha época de decadencia para a lingua galega que se
alonga ata o século XVIII, coñecida como Séculos Escuros. Esta época ven marcada pola
presenza dunha nobreza estranxeira que utiliza o castelán, pola ausencia dunha burguesía
galega que loite pola súa nación, pola perda de autonomía da Igrexa galega e polo novo
concepto de Estado Nacional que reivindica a necesidade de normalización lingüística
Durante este período, que abrangue tres séculos, a lingua galega mantense
totalmente allea á produción escrita e as súas letras non coñecen movementos tan
importantes como o Renacemento ou o Barroco. De tal forma que esta época escura na
literatura galega contrasta cos famosos
ao longo deste Séculos Escuros sobrevive a lírica popular (cantigas de berce, adiviñanzas,
lendas, contos, etc.) que se transmitía oralmente e que chegou ata os nosos días.
3.1.4. Dos Precursores ao Rexurdimento
No século XVIII destacan as figuras do Padre Frei Martín Sarmiento, que defende
o uso do galego no Ensino, na Igrexa e na Administración, o Padre Feijoo que comeza
unha labor lexicográfica en lingua galega e o Padre Sobreira que m
Feijoo.
Estes son os inicios do chamado Rexurdimento que ten lugar no século XIX e que
fai referencia a un movemento que impulsou o renacemento da nosa cultura e da nosa
lingua.
Na primeira metade do século aparecen xa os primeiros
que serán escritos propagandísticos pero o punto de inflexión será o ano 1846, no que se
produce unha revolta contra o poder central, coñecido como o levantamento de Solís, que
tivo como consecuencias o fusilamento de un grupo de
Os Mártires de Carral e a partir deste intre esperta xa unha conciencia lingüística.
Posteriormente no ano 1853 publícase
constitúe o primeiro libro da literatura galega contempo
primeiros Xogos Frorais de Galicia onde só unha das composición premiadas estaba en
galego A Galicia de Francisco Añón.
No ano 1863 publícase
integramente en galego por Rosalía de Castro e con ela inaugúrase o Rexurdimento pleno e
contrasta cos famosos Siglos de Oro da literatura española. Sen embargo,
ao longo deste Séculos Escuros sobrevive a lírica popular (cantigas de berce, adiviñanzas,
lendas, contos, etc.) que se transmitía oralmente e que chegou ata os nosos días.
cursores ao Rexurdimento
No século XVIII destacan as figuras do Padre Frei Martín Sarmiento, que defende
o uso do galego no Ensino, na Igrexa e na Administración, o Padre Feijoo que comeza
unha labor lexicográfica en lingua galega e o Padre Sobreira que manterá a labor do Padre
Estes son os inicios do chamado Rexurdimento que ten lugar no século XIX e que
fai referencia a un movemento que impulsou o renacemento da nosa cultura e da nosa
Na primeira metade do século aparecen xa os primeiros escritos en lingua galega
que serán escritos propagandísticos pero o punto de inflexión será o ano 1846, no que se
produce unha revolta contra o poder central, coñecido como o levantamento de Solís, que
tivo como consecuencias o fusilamento de un grupo de rebeldes que serán coñecidos como
Os Mártires de Carral e a partir deste intre esperta xa unha conciencia lingüística.
Posteriormente no ano 1853 publícase A gaita gallega de Xoán Manuel Pintos que
constitúe o primeiro libro da literatura galega contemporánea. En 1861 celébranse os
primeiros Xogos Frorais de Galicia onde só unha das composición premiadas estaba en
de Francisco Añón.
No ano 1863 publícase Cantares Gallegos que é a primeira obra escrita
integramente en galego por Rosalía de Castro e con ela inaugúrase o Rexurdimento pleno e
Museo Pazo de Tor
88
da literatura española. Sen embargo,
ao longo deste Séculos Escuros sobrevive a lírica popular (cantigas de berce, adiviñanzas,
lendas, contos, etc.) que se transmitía oralmente e que chegou ata os nosos días.
No século XVIII destacan as figuras do Padre Frei Martín Sarmiento, que defende
o uso do galego no Ensino, na Igrexa e na Administración, o Padre Feijoo que comeza
anterá a labor do Padre
Estes son os inicios do chamado Rexurdimento que ten lugar no século XIX e que
fai referencia a un movemento que impulsou o renacemento da nosa cultura e da nosa
escritos en lingua galega
que serán escritos propagandísticos pero o punto de inflexión será o ano 1846, no que se
produce unha revolta contra o poder central, coñecido como o levantamento de Solís, que
rebeldes que serán coñecidos como
Os Mártires de Carral e a partir deste intre esperta xa unha conciencia lingüística.
de Xoán Manuel Pintos que
ránea. En 1861 celébranse os
primeiros Xogos Frorais de Galicia onde só unha das composición premiadas estaba en
que é a primeira obra escrita
integramente en galego por Rosalía de Castro e con ela inaugúrase o Rexurdimento pleno e
a partir deste momento publícanse moitas obras en lingua galega e aparecen xornais tamén
en galego e xa deica finais do século comezan a
galega e en 1905 fúndase a Real Academia Galega.
Xa na segunda década do século XX, aparecen as Irmandades da Fala, creadas para
a defensa, dignificación e cultivo da lingua galega, que promoveron a elaboración d
dicionarios, gramáticas e outros estudos, ademais de reivindicar a presenza do galego na
Administración e no Ensino.
Neste momento aparece a revista Nós, da man de Vicente Risco, Otero Pedrayo e
Florentino Cuevillas, que conforman o coñecido "Grupo Nós".
cunha ampla formación intelectual, pretenden eliminar o lastre folclorista da cultura galega
mediante a súa actualización, normalización e universalización, poñéndose en contacto e
colaborando con autores estranxeiros. Deste xeito, a
correntes europeas e ten lugar unha importante produción artística en tódolos xéneros, con
figuras como Manuel Antonio, Amado Carballo e o sempre recordado Castelao.
En 1931 créase o Partido Galeguista, que consegu
Autonomía de Galicia, no que a lingua galega adquire por vez primeira o recoñecemento
de "idioma oficial de Galicia". Sen embargo este logro non chegou a ter aplicación na
práctica por mor do estoupido da Guerra Civil, que sup
para as linguas minoritarias do Estado español.
3.1.5. O galego na época franquista
O franquismo provocou a desaparición do galego da escena pública, do ensino e de
todas as actividades socioeconómicas. Moitos escritores galegos
a partir deste momento publícanse moitas obras en lingua galega e aparecen xornais tamén
en galego e xa deica finais do século comezan a aparecer as primeiras gramáticas de lingua
galega e en 1905 fúndase a Real Academia Galega.
Xa na segunda década do século XX, aparecen as Irmandades da Fala, creadas para
a defensa, dignificación e cultivo da lingua galega, que promoveron a elaboración d
dicionarios, gramáticas e outros estudos, ademais de reivindicar a presenza do galego na
Administración e no Ensino.
Neste momento aparece a revista Nós, da man de Vicente Risco, Otero Pedrayo e
Florentino Cuevillas, que conforman o coñecido "Grupo Nós". Os membros de "Nós",
cunha ampla formación intelectual, pretenden eliminar o lastre folclorista da cultura galega
mediante a súa actualización, normalización e universalización, poñéndose en contacto e
colaborando con autores estranxeiros. Deste xeito, a literatura galega entra en contacto cas
correntes europeas e ten lugar unha importante produción artística en tódolos xéneros, con
figuras como Manuel Antonio, Amado Carballo e o sempre recordado Castelao.
En 1931 créase o Partido Galeguista, que consegue a aprobación do Estatuto de
Autonomía de Galicia, no que a lingua galega adquire por vez primeira o recoñecemento
de "idioma oficial de Galicia". Sen embargo este logro non chegou a ter aplicación na
práctica por mor do estoupido da Guerra Civil, que supuxo o principio da máis crúa etapa
para as linguas minoritarias do Estado español.
O galego na época franquista
O franquismo provocou a desaparición do galego da escena pública, do ensino e de
todas as actividades socioeconómicas. Moitos escritores galegos, que ata aquel momento
Museo Pazo de Tor
89
a partir deste momento publícanse moitas obras en lingua galega e aparecen xornais tamén
aparecer as primeiras gramáticas de lingua
Xa na segunda década do século XX, aparecen as Irmandades da Fala, creadas para
a defensa, dignificación e cultivo da lingua galega, que promoveron a elaboración de
dicionarios, gramáticas e outros estudos, ademais de reivindicar a presenza do galego na
Neste momento aparece a revista Nós, da man de Vicente Risco, Otero Pedrayo e
Os membros de "Nós",
cunha ampla formación intelectual, pretenden eliminar o lastre folclorista da cultura galega
mediante a súa actualización, normalización e universalización, poñéndose en contacto e
literatura galega entra en contacto cas
correntes europeas e ten lugar unha importante produción artística en tódolos xéneros, con
figuras como Manuel Antonio, Amado Carballo e o sempre recordado Castelao.
e a aprobación do Estatuto de
Autonomía de Galicia, no que a lingua galega adquire por vez primeira o recoñecemento
de "idioma oficial de Galicia". Sen embargo este logro non chegou a ter aplicación na
uxo o principio da máis crúa etapa
O franquismo provocou a desaparición do galego da escena pública, do ensino e de
, que ata aquel momento
foran os encargados de manter viva a lingua e a cultura galegas, víronse obrigados ao
exilio e a produción galega emigrou con eles.
Pouco a pouco, no ámbito cultural o galego comezou a manifestarse de novo e a
creación da editorial Galaxia no ano 1950, promovida por Otero Pedrayo e Ramón Piñeiro,
entre outros, será clave na recuperación do uso escrito da nosa lingua; xa que esta editorial
publicará diferentes revistas como a de Economía de Galicia, Atlántida ou Grial.
A partir dos anos 60 prodúcese un cambio económico e social e a censura
modérase, de forma que xa se permiten certas publicacións, amplíase o mundo editorial,
conmemórase o Días das Letras Galegas, a Universidade crea a Cátedra de Lingua e
Literatura Galegas e incluso se
O Gaio, a Asociación Cultural de Vigo…
Nesta época destacan autores como Carballo Calero, Álvaro Cunqueiro, Anxel
Fole, Blanco Amor, Méndez Ferrín ou Carlos Casares.
3.1.7. O galego na actualidade
Ca instauración da democracia, Galicia convértese en Comunidade Autónoma,
tendo como linguas oficiais o galego e o castelán. De xeito paralelo instáurase tamén unha
lexislación reguladora dos usos do idioma. O Instituto da Lingua Galega e a Real
Academia Galega propoñen en 1982 as Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma
galego, que acadan así o carácter de oficiais coa promulgación da Lei de Normalización
Lingüística no ano 1983.
foran os encargados de manter viva a lingua e a cultura galegas, víronse obrigados ao
exilio e a produción galega emigrou con eles.
Pouco a pouco, no ámbito cultural o galego comezou a manifestarse de novo e a
Galaxia no ano 1950, promovida por Otero Pedrayo e Ramón Piñeiro,
entre outros, será clave na recuperación do uso escrito da nosa lingua; xa que esta editorial
publicará diferentes revistas como a de Economía de Galicia, Atlántida ou Grial.
os 60 prodúcese un cambio económico e social e a censura
modérase, de forma que xa se permiten certas publicacións, amplíase o mundo editorial,
conmemórase o Días das Letras Galegas, a Universidade crea a Cátedra de Lingua e
Literatura Galegas e incluso se crean asociacións culturais en defensa do galego: O Facho,
O Gaio, a Asociación Cultural de Vigo…
Nesta época destacan autores como Carballo Calero, Álvaro Cunqueiro, Anxel
Fole, Blanco Amor, Méndez Ferrín ou Carlos Casares.
stauración da democracia, Galicia convértese en Comunidade Autónoma,
tendo como linguas oficiais o galego e o castelán. De xeito paralelo instáurase tamén unha
lexislación reguladora dos usos do idioma. O Instituto da Lingua Galega e a Real
propoñen en 1982 as Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma
galego, que acadan así o carácter de oficiais coa promulgación da Lei de Normalización
Museo Pazo de Tor
90
foran os encargados de manter viva a lingua e a cultura galegas, víronse obrigados ao
Pouco a pouco, no ámbito cultural o galego comezou a manifestarse de novo e a
Galaxia no ano 1950, promovida por Otero Pedrayo e Ramón Piñeiro,
entre outros, será clave na recuperación do uso escrito da nosa lingua; xa que esta editorial
publicará diferentes revistas como a de Economía de Galicia, Atlántida ou Grial.
os 60 prodúcese un cambio económico e social e a censura
modérase, de forma que xa se permiten certas publicacións, amplíase o mundo editorial,
conmemórase o Días das Letras Galegas, a Universidade crea a Cátedra de Lingua e
crean asociacións culturais en defensa do galego: O Facho,
Nesta época destacan autores como Carballo Calero, Álvaro Cunqueiro, Anxel
stauración da democracia, Galicia convértese en Comunidade Autónoma,
tendo como linguas oficiais o galego e o castelán. De xeito paralelo instáurase tamén unha
lexislación reguladora dos usos do idioma. O Instituto da Lingua Galega e a Real
propoñen en 1982 as Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma
galego, que acadan así o carácter de oficiais coa promulgación da Lei de Normalización
A literatura galega contemporánea volve a brillar, tras anos de represión e a
de moitos autores galegos son traducidas a varios idiomas, como é o caso de Manuel Rivas
ou Suso de Toro.
3.2. HISTORIA DO DÍA DAS LETRAS GALEGAS
Cada 17 de maio, dende 1963, celébrase o Día das Letras Galegas, día no que
Galicia honra á súa lingua, ao
conmemoración do Día das Letras Galegas nace de tres académicos: Manuel Gómez
Román, Xesús Ferro Couselo e Francisco Fernández del Hierro, que o día 20 de marzo de
1963 propuxeron na Real Academia Galega
Letras Galegas para “recolle
de se celebrar o centenario da publicación dos Cantares Gallegos de Rosalía de Castro xa
que estimaban que o libro de R
literatura galega contemporánea e un fito decisivo na historia da renacencia cultural de
Galicia”. Os académicos propuxeron ese día porque, non coñecendo o día exacto da
publicación da obra de Rosalía, es
Caballero.
3.3. LOIS PEREIRO
Lois Pereiro, homenaxeado deste ano, nace en Monforte de Lemos en 1958, aínda
que con tan só 17 anos marcha a Madrid para cursar estudos de Ciencias Políticas e
Socioloxía, aínda que posteriormente, tras un breve período no que volve a Galicia para
traballar na empresa familiar, regresa a Madrid para centrase no aprendizaxe de idiomas.
A literatura galega contemporánea volve a brillar, tras anos de represión e a
de moitos autores galegos son traducidas a varios idiomas, como é o caso de Manuel Rivas
HISTORIA DO DÍA DAS LETRAS GALEGAS
Cada 17 de maio, dende 1963, celébrase o Día das Letras Galegas, día no que
Galicia honra á súa lingua, aos seus escritores e ás súas letras. A iniciativa da
conmemoración do Día das Letras Galegas nace de tres académicos: Manuel Gómez
Román, Xesús Ferro Couselo e Francisco Fernández del Hierro, que o día 20 de marzo de
1963 propuxeron na Real Academia Galega declarar o 17 de maio de cada ano o Día das
“recolle-lo latexo material da actividade intelectual galega co motivo
de se celebrar o centenario da publicación dos Cantares Gallegos de Rosalía de Castro xa
que estimaban que o libro de Rosalía foi a primeira obra maestra coa que contou a
literatura galega contemporánea e un fito decisivo na historia da renacencia cultural de
Os académicos propuxeron ese día porque, non coñecendo o día exacto da
publicación da obra de Rosalía, escolleron a data na que a autora llo dedicou a Fernán
Lois Pereiro, homenaxeado deste ano, nace en Monforte de Lemos en 1958, aínda
que con tan só 17 anos marcha a Madrid para cursar estudos de Ciencias Políticas e
que posteriormente, tras un breve período no que volve a Galicia para
traballar na empresa familiar, regresa a Madrid para centrase no aprendizaxe de idiomas.
Museo Pazo de Tor
91
A literatura galega contemporánea volve a brillar, tras anos de represión e as obras
de moitos autores galegos son traducidas a varios idiomas, como é o caso de Manuel Rivas
Cada 17 de maio, dende 1963, celébrase o Día das Letras Galegas, día no que
s seus escritores e ás súas letras. A iniciativa da
conmemoración do Día das Letras Galegas nace de tres académicos: Manuel Gómez
Román, Xesús Ferro Couselo e Francisco Fernández del Hierro, que o día 20 de marzo de
declarar o 17 de maio de cada ano o Día das
lo latexo material da actividade intelectual galega co motivo
de se celebrar o centenario da publicación dos Cantares Gallegos de Rosalía de Castro xa
osalía foi a primeira obra maestra coa que contou a
literatura galega contemporánea e un fito decisivo na historia da renacencia cultural de
Os académicos propuxeron ese día porque, non coñecendo o día exacto da
colleron a data na que a autora llo dedicou a Fernán
Lois Pereiro, homenaxeado deste ano, nace en Monforte de Lemos en 1958, aínda
que con tan só 17 anos marcha a Madrid para cursar estudos de Ciencias Políticas e
que posteriormente, tras un breve período no que volve a Galicia para
traballar na empresa familiar, regresa a Madrid para centrase no aprendizaxe de idiomas.
Será precisamente na capital de España onde comece a súa traxectoria literaria, na
revista experimental Loia, na que colabora xunto a outros galegos universitarios como
Antón Patiño, Manuel Rivas e seu propio irmán Xosé Manuel Pereiro.
De regreso a Galicia, arredor dos anos 80, instálase na Coruña e comeza a colaborar
na revista La Naval, Trilateral
forma parte do Grupo de Amor e Desamor, con outros escritores como Pilar Pallarés,
Manuel Rivas, Francisco Salinas, Fermín Bouza, etc.; que publicaron dúas antoloxías
colectivas co mesmo nome:
Posteriormente, no ano 1987, tamén foi incluído noutra antoloxía
modernidad, na que aparecían Pedro Casariego, Felipe Benítez ou Luis Alberto de Cuenca.
Finalmente, tras colaborar en diferentes
1992 cando publique a primeira das súas dúas únicas obras publicadas en vida:
1981/1991. Tres anos máis tarde publica
Xa no ano 1996, o día 24 de maio, Lois
a causa dunha insuficiencia hepática por un envelenamento de aceite de colza
desnaturalizado. Sen embargo, a súa poesía seguirá dando de que falar e en 1997 publícase
a obra póstuma Poemas para unha Loia
monfortino, moitos deles publicados na revista Loia, e o ensaio “Modesta proposición para
renunciar a facer xirar a rida hidráulica dunha cíclica historia universal da infamia”, dado a
coñecer na revista Luzes de Galicia,
inconclusa Náufragos do Paradiso
Durante moitos anos, reivindicouse a dedicación do Día das Letras Galegas a este
poeta monfortino e foi finalmente o 26 de xuño de 2010 cando a Real Academia Galega
Será precisamente na capital de España onde comece a súa traxectoria literaria, na
imental Loia, na que colabora xunto a outros galegos universitarios como
Antón Patiño, Manuel Rivas e seu propio irmán Xosé Manuel Pereiro.
De regreso a Galicia, arredor dos anos 80, instálase na Coruña e comeza a colaborar
Trilateral e Luzes de Galicia con outros contemporáneos e tamén
forma parte do Grupo de Amor e Desamor, con outros escritores como Pilar Pallarés,
Manuel Rivas, Francisco Salinas, Fermín Bouza, etc.; que publicaron dúas antoloxías
colectivas co mesmo nome: De amor e desamor I (1984) e De amor e desamor II
Posteriormente, no ano 1987, tamén foi incluído noutra antoloxía
, na que aparecían Pedro Casariego, Felipe Benítez ou Luis Alberto de Cuenca.
Finalmente, tras colaborar en diferentes revistas e en antoloxías colectivas, será en
1992 cando publique a primeira das súas dúas únicas obras publicadas en vida:
. Tres anos máis tarde publica Poesía última de amor e enfermidade
Xa no ano 1996, o día 24 de maio, Lois Pereiro, enfermo de sida, falece na Coruña
a causa dunha insuficiencia hepática por un envelenamento de aceite de colza
desnaturalizado. Sen embargo, a súa poesía seguirá dando de que falar e en 1997 publícase
Poemas para unha Loia que recolle os primeiros poemas do escritor
monfortino, moitos deles publicados na revista Loia, e o ensaio “Modesta proposición para
renunciar a facer xirar a rida hidráulica dunha cíclica historia universal da infamia”, dado a
coñecer na revista Luzes de Galicia, onde tamén se publicaron oito capítulos da súa novela
Náufragos do Paradiso.
Durante moitos anos, reivindicouse a dedicación do Día das Letras Galegas a este
poeta monfortino e foi finalmente o 26 de xuño de 2010 cando a Real Academia Galega
Museo Pazo de Tor
92
Será precisamente na capital de España onde comece a súa traxectoria literaria, na
imental Loia, na que colabora xunto a outros galegos universitarios como
De regreso a Galicia, arredor dos anos 80, instálase na Coruña e comeza a colaborar
con outros contemporáneos e tamén
forma parte do Grupo de Amor e Desamor, con outros escritores como Pilar Pallarés,
Manuel Rivas, Francisco Salinas, Fermín Bouza, etc.; que publicaron dúas antoloxías
De amor e desamor II (1985).
Posteriormente, no ano 1987, tamén foi incluído noutra antoloxía Después de la
, na que aparecían Pedro Casariego, Felipe Benítez ou Luis Alberto de Cuenca.
revistas e en antoloxías colectivas, será en
1992 cando publique a primeira das súas dúas únicas obras publicadas en vida: Poemas
Poesía última de amor e enfermidade (1995).
Pereiro, enfermo de sida, falece na Coruña
a causa dunha insuficiencia hepática por un envelenamento de aceite de colza
desnaturalizado. Sen embargo, a súa poesía seguirá dando de que falar e en 1997 publícase
le os primeiros poemas do escritor
monfortino, moitos deles publicados na revista Loia, e o ensaio “Modesta proposición para
renunciar a facer xirar a rida hidráulica dunha cíclica historia universal da infamia”, dado a
onde tamén se publicaron oito capítulos da súa novela
Durante moitos anos, reivindicouse a dedicación do Día das Letras Galegas a este
poeta monfortino e foi finalmente o 26 de xuño de 2010 cando a Real Academia Galega
publicou a súa decisión de homenaxealo no ano 2011. A Academia apreciou na obra de
Lois Pereiro: “evidentes pegadas expresionistas, referencias á literatura xermánica e certas
influencias da contracultura (…) unha imaxe e unha estética que fixeron del un au
culto. Cartografiou como ninguén o labirinto do mundo contemporáneo conciliando para
tal fin o individualismo escéptico ca tradición demoledora do expresionismo europeo.”
O seu amigo, Manuel Rivas, e membro da Real Academia Galega recoñeceu que:
“dedicarlle a Lois Pereiro o Día das Letras Galegas 2011 foi unha decisión valente da
Academia, porque é un autor de culto, pero en canto se difunda a súa obra será un autor
moi popular” “é un mito contemporáneo. A súa obra é vangardista, universal e tamén
dramática, pero con moito alento. Lois Pereiro invoca aos bos espíritos, as marabillas, a
rebeldía e a xenerosidade”.
Finalmente, como exemplo da súa crúa poesía, mostrase un parágrafo dun dos seus
poemas que se atopa como epitafio gravado en pedra na súa
Viso: “Cuspídeme enriba cando pasedes por diante do lugar onde eu repouse, enviándome
unha húmida mensaxe de vida e de furia necesaria”
INSTRUMENTACIÓN NECESARIA
ublicou a súa decisión de homenaxealo no ano 2011. A Academia apreciou na obra de
Lois Pereiro: “evidentes pegadas expresionistas, referencias á literatura xermánica e certas
influencias da contracultura (…) unha imaxe e unha estética que fixeron del un au
culto. Cartografiou como ninguén o labirinto do mundo contemporáneo conciliando para
tal fin o individualismo escéptico ca tradición demoledora do expresionismo europeo.”
O seu amigo, Manuel Rivas, e membro da Real Academia Galega recoñeceu que:
edicarlle a Lois Pereiro o Día das Letras Galegas 2011 foi unha decisión valente da
Academia, porque é un autor de culto, pero en canto se difunda a súa obra será un autor
“é un mito contemporáneo. A súa obra é vangardista, universal e tamén
dramática, pero con moito alento. Lois Pereiro invoca aos bos espíritos, as marabillas, a
Finalmente, como exemplo da súa crúa poesía, mostrase un parágrafo dun dos seus
poemas que se atopa como epitafio gravado en pedra na súa tumba de Santa Cristina do
“Cuspídeme enriba cando pasedes por diante do lugar onde eu repouse, enviándome
unha húmida mensaxe de vida e de furia necesaria”
INSTRUMENTACIÓN NECESARIA
Museo Pazo de Tor
93
ublicou a súa decisión de homenaxealo no ano 2011. A Academia apreciou na obra de
Lois Pereiro: “evidentes pegadas expresionistas, referencias á literatura xermánica e certas
influencias da contracultura (…) unha imaxe e unha estética que fixeron del un autor de
culto. Cartografiou como ninguén o labirinto do mundo contemporáneo conciliando para
tal fin o individualismo escéptico ca tradición demoledora do expresionismo europeo.”
O seu amigo, Manuel Rivas, e membro da Real Academia Galega recoñeceu que:
edicarlle a Lois Pereiro o Día das Letras Galegas 2011 foi unha decisión valente da
Academia, porque é un autor de culto, pero en canto se difunda a súa obra será un autor
“é un mito contemporáneo. A súa obra é vangardista, universal e tamén
dramática, pero con moito alento. Lois Pereiro invoca aos bos espíritos, as marabillas, a
Finalmente, como exemplo da súa crúa poesía, mostrase un parágrafo dun dos seus
tumba de Santa Cristina do
“Cuspídeme enriba cando pasedes por diante do lugar onde eu repouse, enviándome
Para levar a cabo este proxecto será necesario un instrumental
describe a continuación:
• Impresión e plastificación das fichas presentes nos anexos con motivo da súa exposición ao
público.
• 20 metro de cordel e 50 pinzas para colocar as fichas presentes nos anexos.
• Ordenador con proxector e pantalla para
4. TEMPORALIZACIÓN
O presente proxecto levarase a cabo na Rede Museística Provincial de Lugo nas
seguintes datas:
• Día 15 de maio de 2011 no Museo Provincial do Mar (San Cibrao).
• Día 17 de maio de 2011 no Muse
• Día 21 de maio de 2011 no Pazo de Tor (Monforte de Lemos).
A duración aproximada para a exposición oral do proxecto, acompañada da
proxección do documento en Power Point, será de 30 minutos. Sen embargo contémplase
propoñer outros 30 minutos para a lectura de poemas de Lois Pereiro e para a quenda de
preguntas e debate sobre o tema. Finalmente tamén se propón a contemplación das fichas
de cada un dos escritores que foron homenaxeados no Día das Letras Galegas.
Para levar a cabo este proxecto será necesario un instrumental
Impresión e plastificación das fichas presentes nos anexos con motivo da súa exposición ao
20 metro de cordel e 50 pinzas para colocar as fichas presentes nos anexos.
Ordenador con proxector e pantalla para reproducir o Power Point que se atopa nos anexos.
O presente proxecto levarase a cabo na Rede Museística Provincial de Lugo nas
Día 15 de maio de 2011 no Museo Provincial do Mar (San Cibrao).
Día 17 de maio de 2011 no Museo Etnográfico San Paio de Narla (Friol).
Día 21 de maio de 2011 no Pazo de Tor (Monforte de Lemos).
A duración aproximada para a exposición oral do proxecto, acompañada da
proxección do documento en Power Point, será de 30 minutos. Sen embargo contémplase
propoñer outros 30 minutos para a lectura de poemas de Lois Pereiro e para a quenda de
preguntas e debate sobre o tema. Finalmente tamén se propón a contemplación das fichas
de cada un dos escritores que foron homenaxeados no Día das Letras Galegas.
Museo Pazo de Tor
94
Para levar a cabo este proxecto será necesario un instrumental mínimo que se
Impresión e plastificación das fichas presentes nos anexos con motivo da súa exposición ao
20 metro de cordel e 50 pinzas para colocar as fichas presentes nos anexos.
reproducir o Power Point que se atopa nos anexos.
O presente proxecto levarase a cabo na Rede Museística Provincial de Lugo nas
o Etnográfico San Paio de Narla (Friol).
A duración aproximada para a exposición oral do proxecto, acompañada da
proxección do documento en Power Point, será de 30 minutos. Sen embargo contémplase
propoñer outros 30 minutos para a lectura de poemas de Lois Pereiro e para a quenda de
preguntas e debate sobre o tema. Finalmente tamén se propón a contemplación das fichas
de cada un dos escritores que foron homenaxeados no Día das Letras Galegas.
O TENDAL
LETRAS
TENDAL
DAS
LETRAS
Museo Pazo de Tor
95
TENDAL
LETRAS
Lois Pereiro Homenaxeado Ano 2011
(Monforte de Lemos, 1958
Lois Pereiro Homenaxeado Ano 2011
(Monforte de Lemos, 1958 -A Coruña, 1996)
Acróstico
Somentes
Intentaba conseguir
Deixar na terra
Algo de min que me sobrevivise
Sabendo que debería ter sabido
Impedirme a min mesmo
Descubrir que só fun un interludio
Atroz entre dous muros de silencio
Só puiden evitar vivindo á sombra
Inocularlle para sempre a quen amaba
Doses letais do amor que envelenaba
A súa alma cunha dor eterna
Sustituíndo o desexo polo exilio
Iniciei a viaxe sen retorno
Deixándome levar sen resistencia
ó fondo dunha interna
Aniquilación chea de nostalxia.
Museo Pazo de Tor
96
Lois Pereiro Homenaxeado Ano 2011
Uxío Novoneyra Homenaxeado Ano 2010
(Parada do Courel, 1930
Penas de Marco de Meio Mundo en ringuileira do
Alto da Lucenza Formigueiros Montouto Pía
Ardidos de tristura mouros de queimados!
fragas agros soutos e devesas! Labregos e pastoras
Medindo o tempo quedo que se para na cor e
Contra un ven cravarse no sitio onde máis se sinte!
Uxío Novoneyra Homenaxeado Ano 2010
(Parada do Courel, 1930 – Santiago de Compostela, 1999)
Terras outas e soias!
Serras longas mouras!
Eu son esta coor de soedá
Ancares soñados co lonxe!
Penas de Marco de Meio Mundo en ringuileira do
Candedo ás Moás!
Alto da Lucenza Formigueiros Montouto Pía-Páxaro
Tesos cumes do Courel! Pobos probes
Ardidos de tristura mouros de queimados!
Lor ruxindo polo val pecho!
Ucedo e ucedo!
Fontiñas outas
penedos
carrozos escuros
fragas agros soutos e devesas! Labregos e pastoras
que soio vistes
istes tesos e máis estes vales!
Aturula a curuxa e canta o cuco
Medindo o tempo quedo que se para na cor e tornándose
Contra un ven cravarse no sitio onde máis se sinte!
Serra aberta (Os eidos 2)
Museo Pazo de Tor
97
Uxío Novoneyra Homenaxeado Ano 2010
Santiago de Compostela, 1999)
tornándose
Ramón Piñeiro López Homenaxeado Ano 2009
Meu querido amigo:
Xa te podes imaxinar canta ledicia me produxo o fal lo do “concurso de novela gallega”. Foi
unha doble ledicia: po- lo trunfo persoal do amigo e po
podemos chamar- das letras galegas; despois do resoante trunfo acad émico de Oter
trunfo literario veu a ser como un podente aturuxo que pregoa o rexurdir das letras
galegas. E así foi como o entenden as xentes, pois moitos que non te conocen
persoalmente mostrábanse moi satisfeitos do resulta do do concurso “por ser a única das
presentadas que estaba escrrita en galego”. Entre os que te conocen foi unánime a alegría,
mesmamente como se foras d
Ramón Piñeiro López Homenaxeado Ano 2009
(Armeá - Láncara (Lugo), 1915-1990)
Xa te podes imaxinar canta ledicia me produxo o fal lo do “concurso de novela gallega”. Foi
lo trunfo persoal do amigo e po -lo trunfo comun
das letras galegas; despois do resoante trunfo acad émico de Oter
trunfo literario veu a ser como un podente aturuxo que pregoa o rexurdir das letras
galegas. E así foi como o entenden as xentes, pois moitos que non te conocen
persoalmente mostrábanse moi satisfeitos do resulta do do concurso “por ser a única das
resentadas que estaba escrrita en galego”. Entre os que te conocen foi unánime a alegría,
mesmamente como se foras d -eiquí e viviras eiquí decote.
Cartas de Ramón Piñeiro a Ricardo Carballo Calero
Museo Pazo de Tor
98
Ramón Piñeiro López Homenaxeado Ano 2009
Lugo, 24-4-1950
Xa te podes imaxinar canta ledicia me produxo o fal lo do “concurso de novela gallega”. Foi
lo trunfo comun - que así lle
das letras galegas; despois do resoante trunfo acad émico de Oter o teu
trunfo literario veu a ser como un podente aturuxo que pregoa o rexurdir das letras
galegas. E así foi como o entenden as xentes, pois moitos que non te conocen
persoalmente mostrábanse moi satisfeitos do resulta do do concurso “por ser a única das
resentadas que estaba escrrita en galego”. Entre os que te conocen foi unánime a alegría,
Cartas de Ramón Piñeiro a Ricardo Carballo Calero
Xosé María Álvarez Blázquez Homenaxeado Ano
-¡Non, home, non¡
Xosé María Álvarez Blázquez Homenaxeado Ano 2008
(Tui, 1915- Vigo,1985)
Ise neno da rúa
Non é certo que os nenos teñan fame
Non pode ser.
Ben o sabedes todo
os que andades no mundo atafegados
á percura do pan dos vosos fillos
Ises outros que vedes pola rúa
pedindo esmola,
non teñen fame, non, porque daquela
vos teríades morto de vergonza.
E ben vos vexo andar nos vosos coches
ou nos tranvías, a berrar de cousas
estranas, -¡viva, beba, baba, buba¡-
sen reparar naquil esfarrapado
que coa moura mauciña está petando
na porta de ferro.
Por iso penso que non é verdade
o que algún caviloso di dos nenos
que andan así petando pola vida
¡Non, home, non¡- lle dixen a un de aqueles-
A xente pasa leda......¡Fora boa
que andivesen a rirse dos seus crimes¡
Museo Pazo de Tor
99
Xosé María Álvarez Blázquez Homenaxeado Ano
María Mariño Homenaxeada Ano 2007María Mariño Homenaxeada Ano 2007
(Noia, 1918 – Courel, 1967)
María Mariño
De forte ollar, amiga,
de frío que non se quenta,
Amiga, que eres de todos
e por ninguén esquencida.
Soia co teu silencio
na forza do teu poder,
un por un de cada ser
levas do fin ó comenzo,
descansar a túa fonte.
................................................
E logo d'alí cansiños,
amigo, dinos pra onde?
Deixa, amiga, ós nosos pes,
fríos polo teu ver,
algo do noso sentir,
do són que tí fas fuxir
amiga, por aquil nacer...
Museo Pazo de Tor
100
María Mariño Homenaxeada Ano 2007
Manuel Lugrís Homenaxeado Ano 2006
Era Rosiña a rapaza máis feiticeira das Mariñas; digo a máis feiticeira, e penso que este
verbe non esprica dabondo a bonitura de tal meniña. Bástevos con que diga que era roxiña como
o ouro, de dente brancos cal xogas dun regato, ollos azús e cheos da melanconía máis
arroubadora, e labres tan coorados cama a grana do seu refaixo. O seu peito era resio e
levantado, e si ben se incrinaba un pouquiño ó andar, dáballe máis gracia que outra cousa. Era, en
fin, unha desas rapazas que basta velas unha soa vez pra que inspire
leven tras si tódolos sentimentos dun corazón namorado. Preto do seu rueiro vivía Manuel, o
afillado de Xuana, rapaz que ó rivés de Rosiña, era trigueño, de ollos mouros e gachos.
Manuel Lugrís Homenaxeado Ano 2006
(Sada,1863 – 1940)
rapaza máis feiticeira das Mariñas; digo a máis feiticeira, e penso que este
verbe non esprica dabondo a bonitura de tal meniña. Bástevos con que diga que era roxiña como
o ouro, de dente brancos cal xogas dun regato, ollos azús e cheos da melanconía máis
arroubadora, e labres tan coorados cama a grana do seu refaixo. O seu peito era resio e
levantado, e si ben se incrinaba un pouquiño ó andar, dáballe máis gracia que outra cousa. Era, en
fin, unha desas rapazas que basta velas unha soa vez pra que inspiren un amor tenro, pra que
leven tras si tódolos sentimentos dun corazón namorado. Preto do seu rueiro vivía Manuel, o
afillado de Xuana, rapaz que ó rivés de Rosiña, era trigueño, de ollos mouros e gachos.
O Penedo do Crime
Museo Pazo de Tor
101
Manuel Lugrís Homenaxeado Ano 2006
rapaza máis feiticeira das Mariñas; digo a máis feiticeira, e penso que este
verbe non esprica dabondo a bonitura de tal meniña. Bástevos con que diga que era roxiña como
o ouro, de dente brancos cal xogas dun regato, ollos azús e cheos da melanconía máis
arroubadora, e labres tan coorados cama a grana do seu refaixo. O seu peito era resio e
levantado, e si ben se incrinaba un pouquiño ó andar, dáballe máis gracia que outra cousa. Era, en
n un amor tenro, pra que
leven tras si tódolos sentimentos dun corazón namorado. Preto do seu rueiro vivía Manuel, o
afillado de Xuana, rapaz que ó rivés de Rosiña, era trigueño, de ollos mouros e gachos.
O Penedo do Crime (frag.)
Xesús Lorenzo Varel
(Fillo de emigrantes, nace en 1916 a bordo do barco “La Navarre” á entrada do porto da
Habana (Cuba). Morre en Madrid en 1978)
Xesús Lorenzo Varela Vázquez Homenaxeado Ano 2005
(Fillo de emigrantes, nace en 1916 a bordo do barco “La Navarre” á entrada do porto da
Habana (Cuba). Morre en Madrid en 1978)
LUGO
Na fonte de ferro,
no coiro dos bois
no espello do vento,
da navalla e da frol.
No recén da herba,
no lobo e no can,
nos ollos da meiga,
na pedra do lar.
No refaixo dela,
na ponte do alén
no andar das ovellas.
no ar do mencer.
No cabalo quente,
no viño millor
no que non se perde
no meu corazón.
Na noite senlleira,
no liño tecido,
na madeira tenra
dos vellos castiros.
Na vida, na morte, no amor e no ren,
loubareite, Lugo de aceiro e de mel.
Museo Pazo de Tor
102
a Vázquez Homenaxeado Ano
(Fillo de emigrantes, nace en 1916 a bordo do barco “La Navarre” á entrada do porto da
Xaquín Lorenzo Fernández "Xocas" Homenaxeado
A malla
«(…) Hoxe desapareceu completamente por estas terras o antigo sistema
centeo por medio dos mallos, que foron substituídos por trilladoras mecánicas, o que fixo trocar o
procedemento de aproveitamento do gran, suprimindo algunhas angueiras agora innecesarias;
unha de elas, precisamente a derradeira, é a que dá m
Polo mes de Santiago está xa a més en sazón e entón procédese á seitura. Unha vez
segado o centeo é atado en feixes e tense amoreado a carón da eira até o intre da malla.
É este un dos traballos de tipo comunitario que aínda se conserv
sgue na súa forma tradicional, pese á mecanización desta tarefa”.
En “No esprito da més en Lobeira (Ourense)”. Cuadernos de Estudios Gallegos. 1973
Xaquín Lorenzo Fernández "Xocas" Homenaxeado
Ano 2004
(Ourense, 1907 – 1989)
«(…) Hoxe desapareceu completamente por estas terras o antigo sistema
centeo por medio dos mallos, que foron substituídos por trilladoras mecánicas, o que fixo trocar o
procedemento de aproveitamento do gran, suprimindo algunhas angueiras agora innecesarias;
unha de elas, precisamente a derradeira, é a que dá motivo a estas notas.
Polo mes de Santiago está xa a més en sazón e entón procédese á seitura. Unha vez
segado o centeo é atado en feixes e tense amoreado a carón da eira até o intre da malla.
É este un dos traballos de tipo comunitario que aínda se conservan no noso campo, pois
sgue na súa forma tradicional, pese á mecanización desta tarefa”.
En “No esprito da més en Lobeira (Ourense)”. Cuadernos de Estudios Gallegos. 1973
Museo Pazo de Tor
103
Xaquín Lorenzo Fernández "Xocas" Homenaxeado
«(…) Hoxe desapareceu completamente por estas terras o antigo sistema de degrañar o
centeo por medio dos mallos, que foron substituídos por trilladoras mecánicas, o que fixo trocar o
procedemento de aproveitamento do gran, suprimindo algunhas angueiras agora innecesarias;
Polo mes de Santiago está xa a més en sazón e entón procédese á seitura. Unha vez
segado o centeo é atado en feixes e tense amoreado a carón da eira até o intre da malla.
an no noso campo, pois
En “No esprito da més en Lobeira (Ourense)”. Cuadernos de Estudios Gallegos. 1973
Antón Avilés de Taramancos Homenaxeado Ano 2003
(Taramancos (Noia),
Antón Avilés de Taramancos Homenaxeado Ano 2003
(Taramancos (Noia), 1935 -A Coruña, 1992)
OBRA
VIII
Aquela chambra fina con bordados
de delicada man! ¡Que ar tan xoven
cinguía no teu peito! ¡Que nobreza
campesiña e galana oferecía!
Camiñabas na tarde paseniño,
eras columna ergueita e soleada
e o meu amor un cabirtiño novo
que brincaba e que ria tolamente.
Miña noiva de abril, rapaza nova
recendo de fiuncho e ruda fresca
decátaste da dor que me asolaga?
Tiña o tou corazón como unha sella
preferida, como un vello xardín
onde deixaba a mais pequena risa
a mais fonda Saudade e a mais alta
grandeza do querer.
E dime agora:
¿qué ramo de loureiro nesta fronte
para cantar a tua chambra clara?
Museo Pazo de Tor
104
Antón Avilés de Taramancos Homenaxeado Ano 2003
Frei Martín Sarmiento Homenaxeado Ano 2002
Eladio Rodríguez González Homenaxeado Ano 2001
Frei Martín Sarmiento Homenaxeado Ano 2002
(Vilafranca do Bierzo, 1695 – 1772)
Coloquio de 24 Gallegos Rústicos
No chan que en Morrazo
chaman os galegos
tamen San Cybran
que chega hasta o ceo,
que está no camiño
que vay ao Ribeyro
dendes Pontevedra
a vila do reyno,
a hum-ha legoiña,
camiño dereyto,
fay conta que sigues
o rumbo surlesto
se sube en relanzo
por todo o vieyro
sen muita fadiga
nem muito tormento,
Eladio Rodríguez González Homenaxeado Ano 2001
Museo Pazo de Tor
105
Frei Martín Sarmiento Homenaxeado Ano 2002
Eladio Rodríguez González Homenaxeado Ano 2001
(San Clodio (Leiro), 1864
máis grandes e máis donos de nós mesmos,
(San Clodio (Leiro), 1864 – A Coruña, 1949)
ORACIÓS CAMPESIÑAS
Quixera que os meus versos
cheirasen á terra húmida,
………………………………………….
sonasen sempre a cántigas barudas;
………………………………………
tivesen oraciós de atardeceres
………………………………………
chegasen as concencias máis escuras
e despertasen n’elas
as voluntades murchas,
e prendesen nas almas
as arelas patrióticas máis xurdias,
e rezasen á eito
a pregaria eucarística e litúrxica
do santo amor á todo canto é noso
i-á todo canto en nós vive e perdura,
pra que así nos sentísemos
nas xornadas futuras
máis grandes e máis donos de nós mesmos,
..............................................
Museo Pazo de Tor
106
Manuel Murguía Homenaxeado Ano 2000
(Frexel
DISCURSO NOS XOGOS FRORAIS DE TUI
¡O noso idioma! O que falaron nosos pais e vamos esquecendo, o que falan os aldeáns e
nos achamos a ponto de n’entendelo; aquel en que cantaron reis e trovadores; o que, fillo maor da
pátrea gallega, nola conservóu e conserva coma un don da providencia; o
nosos labres as dozuras eternas e acentos que van ó corazón; o que agora oídes coma si fose un
himno relixioso; o hermoso, o nobre idioma que do outro lado dese río é léngoa oficial que serve a
máis de vinte millóns de homes e ten unha li
Camoens e Vieira, de Garret e de Herculano; o gallego, en fin, que é o que nos dá dereito á
enteira posesión da terra en que fomos nados, que nos de que, pois somos un pobo distinto,
debemos selo; que nos porm
fecundo en bens para nós todos. Nel, coma en vaso sagrado en que se axuntan todos os
prefumes, achanse os principaes elementos da nosa nacionalidade, de novo negada, e, aínda
máis, escarnecida. Doulle o celta a súa dozura e a maor parte do seu vocabulario; o romano
afirmóuno; ten do suevo as inflesións; do noso corazón, o acento afalagador; e os brandos sonos,
e os sentimentos das razas célticas. Un tanto femeninos, é certo, pro que se tempran
heroico dos seus fillos. Léngoa distinta
Digámolo nós tamén, se nos compre, con maor firmeza aínda, e poñamos de nós o que faga falla,
para que sea para sempre esta léngoa en consonancia co n
Manuel Murguía Homenaxeado Ano 2000
(Frexel (Arteixo), 1833 – A Coruña, 1923)
DISCURSO NOS XOGOS FRORAIS DE TUI
¡O noso idioma! O que falaron nosos pais e vamos esquecendo, o que falan os aldeáns e
nos achamos a ponto de n’entendelo; aquel en que cantaron reis e trovadores; o que, fillo maor da
pátrea gallega, nola conservóu e conserva coma un don da providencia; o
nosos labres as dozuras eternas e acentos que van ó corazón; o que agora oídes coma si fose un
himno relixioso; o hermoso, o nobre idioma que do outro lado dese río é léngoa oficial que serve a
máis de vinte millóns de homes e ten unha literatura representada polos nomes gloriosos de
Camoens e Vieira, de Garret e de Herculano; o gallego, en fin, que é o que nos dá dereito á
enteira posesión da terra en que fomos nados, que nos de que, pois somos un pobo distinto,
debemos selo; que nos pormete o porvir que procuramos, e nos dá a certeza de que ha de ser
fecundo en bens para nós todos. Nel, coma en vaso sagrado en que se axuntan todos os
prefumes, achanse os principaes elementos da nosa nacionalidade, de novo negada, e, aínda
a. Doulle o celta a súa dozura e a maor parte do seu vocabulario; o romano
afirmóuno; ten do suevo as inflesións; do noso corazón, o acento afalagador; e os brandos sonos,
e os sentimentos das razas célticas. Un tanto femeninos, é certo, pro que se tempran
heroico dos seus fillos. Léngoa distinta –di o aforismo político- acusa distinta nacionalidade.
Digámolo nós tamén, se nos compre, con maor firmeza aínda, e poñamos de nós o que faga falla,
para que sea para sempre esta léngoa en consonancia co noso esprito, e feita coma ningunha
Museo Pazo de Tor
107
Manuel Murguía Homenaxeado Ano 2000
¡O noso idioma! O que falaron nosos pais e vamos esquecendo, o que falan os aldeáns e
nos achamos a ponto de n’entendelo; aquel en que cantaron reis e trovadores; o que, fillo maor da
pátrea gallega, nola conservóu e conserva coma un don da providencia; o que aínda ten nos
nosos labres as dozuras eternas e acentos que van ó corazón; o que agora oídes coma si fose un
himno relixioso; o hermoso, o nobre idioma que do outro lado dese río é léngoa oficial que serve a
teratura representada polos nomes gloriosos de
Camoens e Vieira, de Garret e de Herculano; o gallego, en fin, que é o que nos dá dereito á
enteira posesión da terra en que fomos nados, que nos de que, pois somos un pobo distinto,
ete o porvir que procuramos, e nos dá a certeza de que ha de ser
fecundo en bens para nós todos. Nel, coma en vaso sagrado en que se axuntan todos os
prefumes, achanse os principaes elementos da nosa nacionalidade, de novo negada, e, aínda
a. Doulle o celta a súa dozura e a maor parte do seu vocabulario; o romano
afirmóuno; ten do suevo as inflesións; do noso corazón, o acento afalagador; e os brandos sonos,
e os sentimentos das razas célticas. Un tanto femeninos, é certo, pro que se tempran no valor
acusa distinta nacionalidade.
Digámolo nós tamén, se nos compre, con maor firmeza aínda, e poñamos de nós o que faga falla,
oso esprito, e feita coma ningunha
outra para a espresión dunha literatura tan oposta ó xenio da de Castilla como é esta que nós
temos.
Roberto Blanco Torres Homenaxeado Ano 1999
(Santa María dos Baños, 1891
DIANTE DA NATUREZA Pra Bernardino Varel Pra Manoel Cabanillas O monte está sereo, os penedos vixían; a gándara está virxe
d’a profanazón ainda Soilo as cibdás imbéciles
Iñoran a cousina. Na rasa Natureza
todo rechouta e brilla: de cote ten o encanto d’a meiga poesía. Soilo os salóns imbéciles fan normas da mentira. Xunt’ô paisaxe ledo,
outra para a espresión dunha literatura tan oposta ó xenio da de Castilla como é esta que nós
Roberto Blanco Torres Homenaxeado Ano 1999
(Santa María dos Baños, 1891 – Madrid, 1936)
Soilo os viles imbéciles
Pra Manoel Cabanillas as mágoas d’a fatiga
N-as leiras que dan froito,
sóbor chan que xermina,
o traballo fecundo
d’a profanazón ainda impón a lei da vida.
Soilo as cibdás imbéciles
Iñoran a cousina. co pitismo dan grima.
O agro, o agro, é a musa
todo rechouta e brilla: d’ardente melonía
de cote ten o encanto en onde a frol
d’a meiga poesía. chea d’arume e limpa,
Soilo os salóns imbéciles ergue seus cores roxos
a mentira. ô cume que aloumiña,
Xunt’ô paisaxe ledo, falando ôs peitos nobres
Museo Pazo de Tor
108
outra para a espresión dunha literatura tan oposta ó xenio da de Castilla como é esta que nós
Roberto Blanco Torres Homenaxeado Ano 1999
Soilo os viles imbéciles
as mágoas d’a fatiga
as leiras que dan froito,
sóbor chan que xermina,
o traballo fecundo
impón a lei da vida.
Soilo as cibdás imbéciles
co pitismo dan grima.
O agro, o agro, é a musa
d’ardente melonía
en onde a frol d’a loita
chea d’arume e limpa,
ergue seus cores roxos
ô cume que aloumiña,
falando ôs peitos nobres
a fonte deita a linia na qu’o sedento afoga n-alcohol vil s’esnaquizan.
Meendinho, Homenaxeado Ano 1998
e cercaronmi as
E cercaronmi as ondas, que grandes son;
d’a redentora obriga.
Soilo as cibdás imbéciles traicionan a consina…
Meendinho, Homenaxeado Ano 1998
MEENDINHO
Seiam’ eu na ermida de San Simón,
e cercaronmi as ondas que grandes son.
Eu atendendo meu amig’! E ver[r]a?
Estando na ermida ant’ o altar
cercaronmi as ondas grandes do mar.
Eu atendendo o meu amig’! E ver[r]a?
E cercaronmi as ondas, que grandes son;
nen ei [i]barqueiro nen remador.
Eu atendendo o meu amig’! E ver[r]a?
E cercaronmi [as]ondas do alto mar;
non ei [i]barqueiro nen sei remar.
Eu atendendo o meu amig’! E ver[r]a?
Non ei i barqueiro nen remador:
morrerei [eu]fremosa no mar maior.
Eu atendendo meu amig’! E ver[r]a?
Nen ei [i]barqueiro nen sei remar,
Morrerei eu fremosa no alto mar.
Museo Pazo de Tor
109
d’a redentora obriga.
Soilo as cibdás imbéciles traicionan a consina…
Meendinho, Homenaxeado Ano 1998
Martín Codax, Homenaxeado Ano 1998
Eu atendendo meu amig’! E ver[r]a?
Martín Codax, Homenaxeado Ano 1998
Ondas do mar de Vigo,
se vistes meu amigo,
e, ai Deus, se verra cedo!
Ondas do mar levado,
se vistes meu amado,
e, ai Deus, se verra cedo!
Se vistes meu amigo,
o por que eu sospiro,
e, ai Deus, se verra cedo!
Se vistes meu amado,
o por que ei gran coidado,
e, ai Deus, se verra cedo!
Museo Pazo de Tor
110
Martín Codax, Homenaxeado Ano 1998
Johan de Cangas, Homenaxeado Ano 1998Johan de Cangas, Homenaxeado Ano 1998
En San Momed’, u sabedes
que viste-lo meu amigo,
oj’ ouver’ a seer migo;
mia madre, fe que devedes,
leixedesmio ir veer.
O que vistes esse día
andar por mi mui coitado
chegoum’ ora seu mandado;
madre, por Santa Maria,
leixedesmio ir veer.
Pois el foi d’ atal ventura
que sofreu tan muito mal
por mi, e ren non lhi val;
mia madre, e por mesura,
leixedesmio ir veer.
Eu serei por el coitada
pois el é por mi coitado
se de Deus ajades grado,
madre ben aventurada,
leixedesmio ir veer.
Museo Pazo de Tor
111
Johan de Cangas, Homenaxeado Ano 1998
Ánxel Fole Homenaxeado Ano 1997
Sempre soñaba isto o recaudador de contribución de alá de Pastoriza. Pastoriza ten sona
de ter moi bo gando. Sempre o decía o don Casto Méndez, cando iba botar un vaso á tasca do
Benedicto, que era tamén un bon zapateiro. Unha vez
sempre soñaba que un ladrón entraba na súa casa cunha ganzúa.
Máis ise ladrón soñado era tamén un asesino. Xa se sabe que os ladrós que andan de noite son
moitas veces asesinos tamén. Van dispostos a matar a quen s
roubo.
Don Casto era un home pequenote il, dus cincoenta anos e moi rebusto. Máis tiña unha
voz de neno que facía rir a moitos mal insinados.
- Sempre soño con un ladrón que entra na miña casa pola noite. Sempre se me ache
leito. E sempre me bota as maos á gorxa para me afogar. Eu berro i a miña muller esperta.
Esto me contóu unha vez en Vián, ceando na casa do cura don Cándido. Era po
despóis de San Froilán, e ceáramos perdices que o mesmo cura don Cándido c
escopeta do dazaseis.
Era noite de lúa chea i eu collín o camiño de volta para Pacios. E fun pensando que a voz
de neno de don Casto facía tempo que era un pouco rouca, coma si tivera un catarro á gorxa.
Pasaron algúns anos i eu atopéime de c
non vira en vinte anos. Andabamos de vagar po
do xantar.
Ánxel Fole Homenaxeado Ano 1997
UN LADRÓN ANDABA POLA CASA
Historia de Misterio
Sempre soñaba isto o recaudador de contribución de alá de Pastoriza. Pastoriza ten sona
de ter moi bo gando. Sempre o decía o don Casto Méndez, cando iba botar un vaso á tasca do
Benedicto, que era tamén un bon zapateiro. Unha vez contóunos a don Cándido e máis a min que
sempre soñaba que un ladrón entraba na súa casa cunha ganzúa.
Máis ise ladrón soñado era tamén un asesino. Xa se sabe que os ladrós que andan de noite son
moitas veces asesinos tamén. Van dispostos a matar a quen sea, porque non se lles descubra o
Don Casto era un home pequenote il, dus cincoenta anos e moi rebusto. Máis tiña unha
voz de neno que facía rir a moitos mal insinados.
Sempre soño con un ladrón que entra na miña casa pola noite. Sempre se me ache
leito. E sempre me bota as maos á gorxa para me afogar. Eu berro i a miña muller esperta.
Esto me contóu unha vez en Vián, ceando na casa do cura don Cándido. Era po
despóis de San Froilán, e ceáramos perdices que o mesmo cura don Cándido c
Era noite de lúa chea i eu collín o camiño de volta para Pacios. E fun pensando que a voz
de neno de don Casto facía tempo que era un pouco rouca, coma si tivera un catarro á gorxa.
Pasaron algúns anos i eu atopéime de casual en Santiago, cuns vellos amigos a quenes
non vira en vinte anos. Andabamos de vagar po-la rúa da Calderería. Sería coma unha hora antes
Museo Pazo de Tor
112
Ánxel Fole Homenaxeado Ano 1997
Sempre soñaba isto o recaudador de contribución de alá de Pastoriza. Pastoriza ten sona
de ter moi bo gando. Sempre o decía o don Casto Méndez, cando iba botar un vaso á tasca do
contóunos a don Cándido e máis a min que
Máis ise ladrón soñado era tamén un asesino. Xa se sabe que os ladrós que andan de noite son
ea, porque non se lles descubra o
Don Casto era un home pequenote il, dus cincoenta anos e moi rebusto. Máis tiña unha
Sempre soño con un ladrón que entra na miña casa pola noite. Sempre se me achega ó
leito. E sempre me bota as maos á gorxa para me afogar. Eu berro i a miña muller esperta.
Esto me contóu unha vez en Vián, ceando na casa do cura don Cándido. Era po-lo outono,
despóis de San Froilán, e ceáramos perdices que o mesmo cura don Cándido cazara coa súa
Era noite de lúa chea i eu collín o camiño de volta para Pacios. E fun pensando que a voz
de neno de don Casto facía tempo que era un pouco rouca, coma si tivera un catarro á gorxa.
asual en Santiago, cuns vellos amigos a quenes
la rúa da Calderería. Sería coma unha hora antes
O Venancio, que sabía moitas historias disas que chaman do outro mundo, falaba das
premonicións.
-Hai moitos casos en que se aduviña o porvir dunha maneira que chamaremos instintiva.
-Ista conversa era millor prá noite, coma cando paseabamos po
contabamos disas historias de medo, ás que era tan afeizoado o gran clínico don Roberto Nóvoa
Santos.
- Penso recordar que me dixeron que don Roberto cría que os cás oubeaban cando
sentían a morte dunha persoa, poucas horas antes de morrer.
Pasamos por diante dunha casa estreitiña. No portal había unha mesa mortuoria. Non sei
cómo, acheguéime a vé-la es
de Pastoriza.
-Non sei o que daría –
Naquil intre saía un cabaleiro do portal, cunha carteira debaixo do brazo.
- Si tanto che interesa…
O Venancio estivo inda un bon ratiño falando co cabaleiro da carteira. Despedíronse con
moita cerimonia
- Ise don Casto morréu dun cáncer na gorxa. Mesmamente se valeiróu dunha hemorraxia.
Fai tres días, aínda andaba de pé. Apenas se lle entendía
A frase de obriga é eiquí que “me quedei dunha peza”.
(Ánxel Fole, Contos Da Neboa, Edicións Castrelos, 1 973)
Xesús Ferro Couselo Homenaxeado Ano 1996
O Venancio, que sabía moitas historias disas que chaman do outro mundo, falaba das
oitos casos en que se aduviña o porvir dunha maneira que chamaremos instintiva.
Ista conversa era millor prá noite, coma cando paseabamos po
contabamos disas historias de medo, ás que era tan afeizoado o gran clínico don Roberto Nóvoa
Penso recordar que me dixeron que don Roberto cría que os cás oubeaban cando
sentían a morte dunha persoa, poucas horas antes de morrer.
Pasamos por diante dunha casa estreitiña. No portal había unha mesa mortuoria. Non sei
la esquela. “Don Casto Méndez, ex recaudador de contribuciones...” Era o
–dixen- por saber de que morréu ise don Casto, que eu coñecía.
Naquil intre saía un cabaleiro do portal, cunha carteira debaixo do brazo.
interesa…
O Venancio estivo inda un bon ratiño falando co cabaleiro da carteira. Despedíronse con
Ise don Casto morréu dun cáncer na gorxa. Mesmamente se valeiróu dunha hemorraxia.
Fai tres días, aínda andaba de pé. Apenas se lle entendía xa o que falaba dende algún tempo.
A frase de obriga é eiquí que “me quedei dunha peza”.
(Ánxel Fole, Contos Da Neboa, Edicións Castrelos, 1 973)
Xesús Ferro Couselo Homenaxeado Ano 1996
Museo Pazo de Tor
113
O Venancio, que sabía moitas historias disas que chaman do outro mundo, falaba das
oitos casos en que se aduviña o porvir dunha maneira que chamaremos instintiva.
Ista conversa era millor prá noite, coma cando paseabamos po-la Ferradura e
contabamos disas historias de medo, ás que era tan afeizoado o gran clínico don Roberto Nóvoa
Penso recordar que me dixeron que don Roberto cría que os cás oubeaban cando
Pasamos por diante dunha casa estreitiña. No portal había unha mesa mortuoria. Non sei
quela. “Don Casto Méndez, ex recaudador de contribuciones...” Era o
por saber de que morréu ise don Casto, que eu coñecía.
O Venancio estivo inda un bon ratiño falando co cabaleiro da carteira. Despedíronse con
Ise don Casto morréu dun cáncer na gorxa. Mesmamente se valeiróu dunha hemorraxia.
xa o que falaba dende algún tempo.
(Ánxel Fole, Contos Da Neboa, Edicións Castrelos, 1 973)
Xesús Ferro Couselo Homenaxeado Ano 1996
COMO E POR QUÉ OS
O galego entón é a fala dos vasalos e dos señores, dos cregos e dos labregos, e óucese o mesmo
nos concellos que nas eirexas, misturado co latín nas prédicas e cerimonias. “E esto así dito e
outorgado ergueuse o dito chantre e tomou por las maos aos ditos Afonso Ougea e Tereixa
Alvares e en suas maos feceron logo palavras de casamento ambos e dous, segundo que manda
a nosa Santa Madre Iglesia, dizendo o dito Afoso Ougea que recebía a dita Tereixa Alvares por
sua muller boaa e leal e a dita Tereixa Alvares dizendo que reçebía ao dito Afonso Ougea por seu
marido boo e leal…” Ansí se fixo un casamento, nos comenzos do catrocentos, según as Notas de
Estebo Pérez, chanceller do Cabidoo da Catedral de Ourense.
Inda que o rei de Castela non se alcuña xa Emperador, como noutrora o imperante en León, ténse
por tal de feito e de dereito e leva a honra mandar en reinos de costumes e falares diversos. No
seu famoso discurso pola primacía de asento no Concilio de Basileia o daián d
Alonso de Cartagena, conselleiro do rei don Xohán II e logo bispo de Buros, antre as probas da
preeminencia do Rei de Castela sobor do da Ingalaterra, apón a de que aquil era rei de reinos con
diversas língoas. Vemos por iso como endexamais
fala.
Namentras gobernan os endiantados, a conciencia de Reino de seu mantense viva. Pro a
anarquía feudal –que en Galicia houbo feudalismo como en ningures
vellas institucións xurídicas.
De contado, cos Trastámaras, de fora veñen arreo bispos, alcaldes maores, correxidores, daiáns
de Caidoos e hastra cregos, coengos e abades…
(Do libro Homenaxe a Otero Pedrayo. VV.AA. Ed. Gala xia. Vigo, 1958 )
Rafael Dieste Homenaxeado Ano 1995
(Rianxo, 1899
(Louro (Valga), 1906- Ourense, 1975)
COMO E POR QUÉ OS ESCRIBANOS DEIXARON DE EMPREGAR O GALEGO
O galego entón é a fala dos vasalos e dos señores, dos cregos e dos labregos, e óucese o mesmo
nos concellos que nas eirexas, misturado co latín nas prédicas e cerimonias. “E esto así dito e
o chantre e tomou por las maos aos ditos Afonso Ougea e Tereixa
Alvares e en suas maos feceron logo palavras de casamento ambos e dous, segundo que manda
a nosa Santa Madre Iglesia, dizendo o dito Afoso Ougea que recebía a dita Tereixa Alvares por
er boaa e leal e a dita Tereixa Alvares dizendo que reçebía ao dito Afonso Ougea por seu
marido boo e leal…” Ansí se fixo un casamento, nos comenzos do catrocentos, según as Notas de
Estebo Pérez, chanceller do Cabidoo da Catedral de Ourense.
i de Castela non se alcuña xa Emperador, como noutrora o imperante en León, ténse
por tal de feito e de dereito e leva a honra mandar en reinos de costumes e falares diversos. No
seu famoso discurso pola primacía de asento no Concilio de Basileia o daián d
Alonso de Cartagena, conselleiro do rei don Xohán II e logo bispo de Buros, antre as probas da
preeminencia do Rei de Castela sobor do da Ingalaterra, apón a de que aquil era rei de reinos con
diversas língoas. Vemos por iso como endexamais recusa que lle falen os vasalos cada un na sua
Namentras gobernan os endiantados, a conciencia de Reino de seu mantense viva. Pro a
que en Galicia houbo feudalismo como en ningures- trouxo o debilitamento das
De contado, cos Trastámaras, de fora veñen arreo bispos, alcaldes maores, correxidores, daiáns
de Caidoos e hastra cregos, coengos e abades…
(Do libro Homenaxe a Otero Pedrayo. VV.AA. Ed. Gala xia. Vigo, 1958 )
Rafael Dieste Homenaxeado Ano 1995
(Rianxo, 1899 - Santiago de Compostela, 1981)
Museo Pazo de Tor
114
ESCRIBANOS DEIXARON DE EMPREGAR O GALEGO
O galego entón é a fala dos vasalos e dos señores, dos cregos e dos labregos, e óucese o mesmo
nos concellos que nas eirexas, misturado co latín nas prédicas e cerimonias. “E esto así dito e
o chantre e tomou por las maos aos ditos Afonso Ougea e Tereixa
Alvares e en suas maos feceron logo palavras de casamento ambos e dous, segundo que manda
a nosa Santa Madre Iglesia, dizendo o dito Afoso Ougea que recebía a dita Tereixa Alvares por
er boaa e leal e a dita Tereixa Alvares dizendo que reçebía ao dito Afonso Ougea por seu
marido boo e leal…” Ansí se fixo un casamento, nos comenzos do catrocentos, según as Notas de
i de Castela non se alcuña xa Emperador, como noutrora o imperante en León, ténse
por tal de feito e de dereito e leva a honra mandar en reinos de costumes e falares diversos. No
seu famoso discurso pola primacía de asento no Concilio de Basileia o daián de Santiago don
Alonso de Cartagena, conselleiro do rei don Xohán II e logo bispo de Buros, antre as probas da
preeminencia do Rei de Castela sobor do da Ingalaterra, apón a de que aquil era rei de reinos con
recusa que lle falen os vasalos cada un na sua
Namentras gobernan os endiantados, a conciencia de Reino de seu mantense viva. Pro a
trouxo o debilitamento das
De contado, cos Trastámaras, de fora veñen arreo bispos, alcaldes maores, correxidores, daiáns
(Do libro Homenaxe a Otero Pedrayo. VV.AA. Ed. Gala xia. Vigo, 1958 )
Rafael Dieste Homenaxeado Ano 1995
Tanto ouvira falar de Bôs
andadas, da prata relocinte e xenerosa con que alá premian o traballo, dos boletíns de moitas
llanas e da xente sabida que os lé, dos longos trens que bruan pol
cousas ledas, lanzales e rumosas, tanto ouvira falar, antrementres co
levián da vila- percorría as fazulas dos seus parroquianos de sempre, e ta
escarabellou o falado, que un día topouse de súpito co
alá, e voltaría rico de pecunia e lembranzas.
Unha mañanciña saeu da vila cun baul pequerrecho.
Cando chegou ao porto
n’aquel reducio de escintilos e romores novos, e a rentes andivo de voltar. E hai quen di que dixo
moi ademirado, moi anguriado e moi pol
Dez anos alá e voltou rico de pecunia e lembranza
Chegou en tempo de invernía, cando andan os gatos a se pasearen pol
desacougados, e as galiñas fan ringolas na sombra do alpendre, e as badaladas que chaman â
novena fan o serán esguío, espiritado.
E cando estivo na casa e pasou o ledo barull
escomenzou en tango e rematou en vella cantiga, mentras os vidros da fiestra choromicaban
diante dos seus ollos, estragoando a rua homilde.
Algo moi vello e moi novo foi sortindo solermiñamente de non sabía que e
do seu intro. E sinteuse asolagado ate a gorxa de dôce e rara anguria de morto reviviscido. E
cando pasaron uns picariños correndo e salmodiando aquelo, (“Chove
- na miña non chove”) marmulou co
- ¡Qué grande é o mundo!.
(A Fiestra Valdeira, Rafael Dieste, IGAEM, 1994)
Luis Seoane Homenaxeado Ano 1994
O GRANDOR DO MUNDO
Tanto ouvira falar de Bôs-Aires, das ruas longas e direitas que non se dan ademiradas nin
andadas, da prata relocinte e xenerosa con que alá premian o traballo, dos boletíns de moitas
e da xente sabida que os lé, dos longos trens que bruan pol-a pampa infinda e de mil
cousas ledas, lanzales e rumosas, tanto ouvira falar, antrementres co-a navalla barbeira
percorría as fazulas dos seus parroquianos de sempre, e ta
escarabellou o falado, que un día topouse de súpito co-a circia vôntá d’ir a Bôs
alá, e voltaría rico de pecunia e lembranzas.
Unha mañanciña saeu da vila cun baul pequerrecho.
Cando chegou ao porto –endexamais vira unha cidade- sinteuse atordoado e pequecho
n’aquel reducio de escintilos e romores novos, e a rentes andivo de voltar. E hai quen di que dixo
moi ademirado, moi anguriado e moi pol-o baixo: -¡Qué grande é o mundo!
Dez anos alá e voltou rico de pecunia e lembranzas.
Chegou en tempo de invernía, cando andan os gatos a se pasearen pol
desacougados, e as galiñas fan ringolas na sombra do alpendre, e as badaladas que chaman â
novena fan o serán esguío, espiritado.
E cando estivo na casa e pasou o ledo barullo do recibimento, púxose a asubiar algo que
escomenzou en tango e rematou en vella cantiga, mentras os vidros da fiestra choromicaban
diante dos seus ollos, estragoando a rua homilde.
Algo moi vello e moi novo foi sortindo solermiñamente de non sabía que e
do seu intro. E sinteuse asolagado ate a gorxa de dôce e rara anguria de morto reviviscido. E
cando pasaron uns picariños correndo e salmodiando aquelo, (“Chove – chove
na miña non chove”) marmulou co-a voce esnaquizada:
(A Fiestra Valdeira, Rafael Dieste, IGAEM, 1994)
Luis Seoane Homenaxeado Ano 1994
(Buenos Aires , 1910- a Coruña, 1979)
Museo Pazo de Tor
115
Aires, das ruas longas e direitas que non se dan ademiradas nin
andadas, da prata relocinte e xenerosa con que alá premian o traballo, dos boletíns de moitas
a pampa infinda e de mil
a navalla barbeira –a mais
percorría as fazulas dos seus parroquianos de sempre, e tanto no seu maxín
a circia vôntá d’ir a Bôs-Aires. Dez anos
sinteuse atordoado e pequecho
n’aquel reducio de escintilos e romores novos, e a rentes andivo de voltar. E hai quen di que dixo
Chegou en tempo de invernía, cando andan os gatos a se pasearen pol-a casa moi
desacougados, e as galiñas fan ringolas na sombra do alpendre, e as badaladas que chaman â
o do recibimento, púxose a asubiar algo que
escomenzou en tango e rematou en vella cantiga, mentras os vidros da fiestra choromicaban
Algo moi vello e moi novo foi sortindo solermiñamente de non sabía que esquencidas veas
do seu intro. E sinteuse asolagado ate a gorxa de dôce e rara anguria de morto reviviscido. E
chove - na casa do probe,
Luis Seoane Homenaxeado Ano 1994
aquel vello que semellaba un vagamundo.
Eduardo Blanco
A FONTE (frag.)
Semellaba o vello un vagamundo,
unha braga ao meio da coxa
máis curta a outra e de difrente coor,
desguedellado e arrodeado de moscas,
ollando cara a fonte.
Un burato cun picho no muro,
A fonte da rúa do Franco,
con unha auga mellor que outras,
que roidosa enchía as sellas
cantando a auga e brincando.
Ao agochárese as mozas
amostraban as pernas, as coxas
frescas como a auga da fonte.
Eso é todo o que agardaba,
encostado, desdenoso, no muro,
aquel vello que semellaba un vagamundo.
Eduardo Blanco-Amor Homenaxeado Ano 1993
(Ourense, 1897- Vigo, 1979)
A PESCA (frag.)
Agarimantes cóxegas, moxenas
Museo Pazo de Tor
116
Amor Homenaxeado Ano 1993
dempois, nota e puñal, fendeu as augas,
Fermín Bouza
(Ponteareas, 1901
no teimoso cristal bulinte espello
dos vimios confidentes pola beira.
Sobro de nós, dondo silenzo, o ceio.
O peixe foi, seu pulo e bris de prata,
un istante no tempo de ar e rede;
dempois, nota e puñal, fendeu as augas,
arrepío de luz na linfa verde.
Como ispido na forza do seu arco,
lanzal teu corpo, sen ferir a area,
sortíuse con lediza de venablo
para o cachón das augos balbordeiras.
Eu témero de ti, cos teus alentos
na aperta da fondura entebrecidos,
funte buscar nos arcos medoñentos
onde amolece o sol en mornos limos.
Tremantes de tolicie, prata e riso
o peixe e ti, nos verdes solagados,
xa as guirlandas da morte en rodopío,
foron a dar nas redes dos meus brazos.
Fermín Bouza-Brey Homenaxeado Ano 1992
(Ponteareas, 1901- Santiago de Compostela, 1973)
RETORNO (frag.)
Museo Pazo de Tor
117
Brey Homenaxeado Ano 1992
Santiago de Compostela, 1973)
Álvaro Cunqueiro Mora Homenaxeado Ano 1991
SOEDADES DA MIÑA BRANCA SEÑOR (frag.)
Escóitasme tí, miña señor amada, cando do peito
Ouh doce o peso do teu corpo no meu maxín deitado
"Mol rabanda do Mundo, sabrosa terra nai,
que ventura manxarte como un lírico pan
e chantarche a dentamia dos ollos na códea vidal,
madura, recendente, vizosa, a latexar!…
Somentes ti me sacias a fame perennal
Regusto de alonxarme para logo voltar,
e adormir no teu colo abranguendo o teu van, como un Miño quencido
polo peito dos vals, coas augas quedas, quedas,
sen presa polo mar. Salcóchate de estrelas, que é o teu doado sal,
ollece de liñares a máis non verdexar. Afúmate de brétemas no caínzo do serán,
que os sentidos precisan de ti, fogaza albar; de ti, suprema bica
e propia caroal; de ti, en sazón e chea,
ouh Galiza maná!
Álvaro Cunqueiro Mora Homenaxeado Ano 1991
(Mondoñedo, 1911- Vigo, 1981)
SOEDADES DA MIÑA BRANCA SEÑOR (frag.)
Escóitasme tí, miña señor amada, cando do peito
meu o trobo arde
ou atrás de ti a sombra do meu soño
loucamente a túa apreixa e bica ?
Ouh doce o peso do teu corpo no meu maxín deitado
Neste río do meu vagar sin fin
Museo Pazo de Tor
118
Álvaro Cunqueiro Mora Homenaxeado Ano 1991
qué incendiado navío non navegas na noite?
por qué inda son eu de tanta verba a boca?
este bosque é do tempo da máis recente lúa,
Amante, no meu vaso aínda canta a sede.
medra coa noite sober das cumes dos meus ollos.
Deixa que rose, ao arrimo das cerdeiras,
nas illas dos teus ollos a i
Adormece ao meu caró
baixo un teito de aluadas, tímidas cantadoras.
e pouco a pouco amósase ao meu rostro !
ou unha aza mortal e fría para brincar fora desta
Luis Pim
qué incendiado navío non navegas na noite?
-Por qué este corazón tanta frol murcha,
por qué inda son eu de tanta verba a boca?
Miña branca señor, corpo delgado:
este bosque é do tempo da máis recente lúa,
i ese malvís que tanto áer enfrauta
cada día que amence renasce e asubía.
Amante, no meu vaso aínda canta a sede.
Esa lúa nevada, amor, que do teu corpo
medra coa noite sober das cumes dos meus ollos.
Deixa que rose, ao arrimo das cerdeiras,
nas illas dos teus ollos a i-alba rumorosa
Adormece ao meu carón, namentras quebra o día
baixo un teito de aluadas, tímidas cantadoras.
-Ese sono que por dentro escorre
e pouco a pouco amósase ao meu rostro !
fai falla, quezáis, un cabalo roxo
ou unha aza mortal e fría para brincar fora desta
língua de lume?
Luis Pimentel Homenaxeado Ano 1990
(Lugo, 1895-1958)
SOLPORES DA MIÑA VILA
Solpores da miña vila,
longos, case eternos.
(Os anos pasan rápidos;
os días, lentos).
a luz esbara polo meu piano lustroso
¿Qué música lle poñeremos?
Museo Pazo de Tor
119
entel Homenaxeado Ano 1990
Celso Emilio Ferreiro Homenaxeado Ano 1989
(Celanova
As maos, soñan.
Solpor de prata
sobor do ébano.
Penso nos poetas mortos.
Calma, calma...
Tarde inmóvil, eterna.
Quédase dulcemente
¿en que soedade, lonxe?
Ceo, ceo, máis ben luz.
Equilibrio diste gris
tan tenro.
No, non hai paisaxe
nin carne nin sangue.
Solpores da miña vila,
longos, lentos, música.
As maos, soñan.
SOMBRA DO AIRE NA TERRA
Celso Emilio Ferreiro Homenaxeado Ano 1989
(Celanova -Ourense, 1912- Vigo,1979)
LONGA NOITE DE PEDRA (frag.)
O teito é de pedra.
De pedra son os muros
i as tebras.
De pedra o chan
i as reixas.
Museo Pazo de Tor
120
Celso Emilio Ferreiro Homenaxeado Ano 1989
Ramón Otero Pedrayo Homenaxeado Ano 1988
As portas,
as cadeas,
o aire,
as fenestras,
as olladas,
son de pedra.
Os corazóns dos homes
que ao lonxe espreitan,
feitos están
tamén
de pedra.
I eu, morrendo
nesta longa noite
de pedra.
Ramón Otero Pedrayo Homenaxeado Ano 1988
(Ourense, 1888 – 1976)
A CASA SOIA Nas queixumosas táboas
Brosladas finalmente polo verme analista de insomnios e fantasmas repousou o mou pai no cadoleito,
e inda a piedade de unha bágoa de ólio garda a lembranza gosalleira e triste
pra o fillo sempre na querida coimbra, neno xiado de augural pavura
pola friaxe glacial de aquela man quentor de Deus, forteza e recompensa.
Sofren meus probes libres proba de soedade, noite e poeira, apreixan requintados pensadores
Museo Pazo de Tor
121
Ramón Otero Pedrayo Homenaxeado Ano 1988
Francisca Herrero Garrido Homenaxeado An
"Querendo un gran poema cantar, dúbidas teño; que se falo galego non me entenden; e a cantar
castillán nan me comprendo. Así mesmo pregúntome, se en prosa hei de escribir ou ben en verso;
e ríome soíña deste meu dubidar; que é un aletexo igual ó dun poliño
atrapado no poleiro por un espanta
de le-lo meu escrito nin naide ha de folla
abasta con cumpri-lo meu desexo. ¡Lec
os seus cristalográficos esquemas en procura da chama dos poetas aínda nos ermos bailadora lapa.
E encentándome o peito os dentes do remorso, non sosteñen
os ollos o reproche amargurado das páxinas sin ordre folleadas, onde se sinte o delorido pranto das escumas e torres das ideas
batendo en xordas praias e roquedos de indiferente tempo acugulado.
… Arestora un irónico paxaro
peteira na gaiola do meu peito, non quero pescudar o cemiterio
dos quebrados ensaios dos meus egos, os imprefeitos testos de cerámica
deste meu barro, ás veces Kaolín puro dina lampada do locir eterno,
outras trollo calcado polos casos dos armentíos mouros do pecado,
ou tristeiros refrexos de outros ceus apreixados na lama. De este barro,
feito e desfeito deica a man da Morte, a suprema escultura das facianas.
Francisca Herrero Garrido Homenaxeado An
(A Coruña, 1869-1950)
NÉVEDA (Introducción).
"Querendo un gran poema cantar, dúbidas teño; que se falo galego non me entenden; e a cantar
castillán nan me comprendo. Así mesmo pregúntome, se en prosa hei de escribir ou ben en verso;
e ríome soíña deste meu dubidar; que é un aletexo igual ó dun poliño que se debote, coidándose
atrapado no poleiro por un espanta-paxaros de trapo movido polos ímpetus do vento. Ninguén ha
lo meu escrito nin naide ha de folla-lo meu pensamento... abonda con deixar corre
lo meu desexo. ¡Lectores... quen os vira, mulpocado! couberan nun puñiño ben
Museo Pazo de Tor
122
Francisca Herrero Garrido Homenaxeado Ano 1987
"Querendo un gran poema cantar, dúbidas teño; que se falo galego non me entenden; e a cantar
castillán nan me comprendo. Así mesmo pregúntome, se en prosa hei de escribir ou ben en verso;
que se debote, coidándose
paxaros de trapo movido polos ímpetus do vento. Ninguén ha
lo meu pensamento... abonda con deixar corre-la pruma;
tores... quen os vira, mulpocado! couberan nun puñiño ben
pequecho!... Deixade, pois, que escriba como canto: deixádeme que fale cos galegos, que son
irmáns da alma os que me escoitan, e non ha de asolagar nos meus defectos. E aqueles que non
entenden os meus falacios, e se sintan no propio Iar alleos, relembren que nasceron en Galicia;
que eiquí atallecerán fillos e netos; que dormen nesta terra, aloumiñadas, as cinzas brancuxadas
dos seus deudos”
Aquilino Iglesia Alvariño Homenaxeado Ano 1986
(Aba
HOMENAXE A RAMÓN CABANILLAS (frag.)
Viñeran anos de carnada e alas de corvo,sombras desabogosas, chegaran as rulas,o vento cantaba nas lanzas e nas almeas,
cansos de andar arrastro polas viñas e pumaregas,viran chegar os señores da terra sobre os seus cabalos,
cos seus corazóns máis tristes que a noite
E soñaron entón en terras onde pousar o mel do seu corazón sin medida,
e botaron negras naus á mar dos deuses,
pequecho!... Deixade, pois, que escriba como canto: deixádeme que fale cos galegos, que son
irmáns da alma os que me escoitan, e non ha de asolagar nos meus defectos. E aqueles que non
eus falacios, e se sintan no propio Iar alleos, relembren que nasceron en Galicia;
que eiquí atallecerán fillos e netos; que dormen nesta terra, aloumiñadas, as cinzas brancuxadas
Aquilino Iglesia Alvariño Homenaxeado Ano 1986
(Abadín, 1909- Santiago de Compostela, 1961)
HOMENAXE A RAMÓN CABANILLAS (frag.)
Viñeran anos de carnada e alas de corvo, sombras desabogosas, chegaran as rulas, o vento cantaba nas lanzas e nas almeas,
esa canción de ferro tan sabida. Os que irían ás rilleiras do olvido,
cansos de andar arrastro polas viñas e pumaregas, viran chegar os señores da terra sobre os seus cabalos,
e fixeron homenaxe ós poderosos cos seus corazóns máis tristes que a noite
á sombra das súas fillas. E soñaron entón en terras anchas coma mares onde pousar o mel do seu corazón sin medida,
e botaron negras naus á mar dos deuses,
Museo Pazo de Tor
123
pequecho!... Deixade, pois, que escriba como canto: deixádeme que fale cos galegos, que son
irmáns da alma os que me escoitan, e non ha de asolagar nos meus defectos. E aqueles que non
eus falacios, e se sintan no propio Iar alleos, relembren que nasceron en Galicia;
que eiquí atallecerán fillos e netos; que dormen nesta terra, aloumiñadas, as cinzas brancuxadas
Aquilino Iglesia Alvariño Homenaxeado Ano 1986
e sobre mares ledas de ribeiras sin conto,puxéronse de xonllos cos ollos entrabertos ós lonxes.E nunha doce fu
unha polvareda de terra morta íbaas pouquiño a pouco soterrandoSoñaran entón outra vez en erguer a cidá de arriba abaixo
esperar neles aínda o mercador de panos e coiros finos de cerroe o de copas de aramio e lámparas de corno,
e o que trae un corvo que fala e herbas de amor,e o que libra do medo o corazón servo e cativo.
Doce deserto de sonos de area, que o vento leva e trae,Ciudades de ouro rebrilando no aire morno do serán.
Doces ciudades asolagadas en sons que despertan ó mencer
Corazóns desfeitos como mares sin sosegonavegan tristes cara ás terras de xentes de outra fala
e xa pensan morrere sen ver o doce fume dos eidos nativos.Pero aquí está o poeta das
Na ribeira onde se fon os barcos ledos dos sonos que non morreno seu canto arbora claras bandeiras no mencer.
Antón Losada Diéguez Homenaxeado Ano 1985
(Boborás
e sobre mares de cinza de orxos tristes, e sobre mares ledas de ribeiras sin conto,
puxéronse de xonllos cos ollos entrabertos ós lonxes. E nunha doce fumareda viran esborrallarse as torres;
unha polvareda de terra morta íbaas pouquiño a pouco soterrandoSoñaran entón outra vez en erguer a cidá de arriba abaixo
e abrir os camiños ás canciós, esperar neles aínda o mercador de panos e coiros finos de cerro
o de copas de aramio e lámparas de corno, e o que trae un corvo que fala e herbas de amor, e o que libra do medo o corazón servo e cativo.
Doce deserto de sonos de area, que o vento leva e trae, Ciudades de ouro rebrilando no aire morno do serán.
udades asolagadas en sons que despertan ó menceros labancos pelengrinos.
Corazóns desfeitos como mares sin sosego navegan tristes cara ás terras de xentes de outra fala
e xa pensan morrere sen ver o doce fume dos eidos nativos.Pero aquí está o poeta das aradas leves do sono,
noso irmán o poeta das boas novas. Na ribeira onde se fon os barcos ledos dos sonos que non morren
o seu canto arbora claras bandeiras no mencer.
Antón Losada Diéguez Homenaxeado Ano 1985
(Boborás -Ourense, 1884 – Pontevedra, 1929)
Nós, Nº 71 (frag.)
Probos rosas, saundosas
esperando amañecer;
loumiñadas, degaradas
por medrar i arrencender.
Tristes rosas amorosas,
todo chega, i o fin chega
cando a póla se dobrega
e nan vos pode soster.
Museo Pazo de Tor
124
unha polvareda de terra morta íbaas pouquiño a pouco soterrando Soñaran entón outra vez en erguer a cidá de arriba abaixo
esperar neles aínda o mercador de panos e coiros finos de cerro
udades asolagadas en sons que despertan ó mencer
e xa pensan morrere sen ver o doce fume dos eidos nativos.
Na ribeira onde se fon os barcos ledos dos sonos que non morren
Antón Losada Diéguez Homenaxeado Ano 1985
Armando Cotarelo Valledor Homenaxeado Ano 1984
“¿Relembras?... Foi na doce Aquitaña. A raiosa primaveira enguirlandaba a campía e a serán
deitaba tranquil coma un misteiro frolido. Despeado e polvorente cheguei ó teu sarego. Proscritos
da terra nosa, decote perseguidos cal bestas montesías, chamamos onde vós. E aquela
porta de túa nai, a úneca para nós aberta, foi para min a porta dos ceos. No atrio estabas ti, abeiro
da “triquilla” arrodeada de pombas como Vénus, belida como Flora, graciosa como Aglae, como
Hera sorrinte... ¡Ai! terrible como o amor. Teur oll
pelerino de quen todos fuxían... ¡Gracias, ouh Prócula, aínda gracias, sempre gracias!
Craros soños, frolecidos
cobizando un ideal;
aniñados, enchoiados
nunha roseira lanzal.
Tristes soños noitecidos,
todo chega i o fin chega
se dos soños soilo queda
o imposibre no rosal.
Armando Cotarelo Valledor Homenaxeado Ano 1984
(Veiga, 1879 – Madrid, 1956)
HOSTIA (frag.)
Foi na doce Aquitaña. A raiosa primaveira enguirlandaba a campía e a serán
deitaba tranquil coma un misteiro frolido. Despeado e polvorente cheguei ó teu sarego. Proscritos
da terra nosa, decote perseguidos cal bestas montesías, chamamos onde vós. E aquela
porta de túa nai, a úneca para nós aberta, foi para min a porta dos ceos. No atrio estabas ti, abeiro
da “triquilla” arrodeada de pombas como Vénus, belida como Flora, graciosa como Aglae, como
Hera sorrinte... ¡Ai! terrible como o amor. Teur ollos feiticeiros miraron garimosos o estrano
pelerino de quen todos fuxían... ¡Gracias, ouh Prócula, aínda gracias, sempre gracias!
Museo Pazo de Tor
125
Armando Cotarelo Valledor Homenaxeado Ano 1984
Foi na doce Aquitaña. A raiosa primaveira enguirlandaba a campía e a serán
deitaba tranquil coma un misteiro frolido. Despeado e polvorente cheguei ó teu sarego. Proscritos
da terra nosa, decote perseguidos cal bestas montesías, chamamos onde vós. E aquela porta, a
porta de túa nai, a úneca para nós aberta, foi para min a porta dos ceos. No atrio estabas ti, abeiro
da “triquilla” arrodeada de pombas como Vénus, belida como Flora, graciosa como Aglae, como
os feiticeiros miraron garimosos o estrano
pelerino de quen todos fuxían... ¡Gracias, ouh Prócula, aínda gracias, sempre gracias!
Manuel Leiras Pulpeiro Homenaxeado Ano 1983
OBRAS COMPLETAS. POESÍAS (frag.)
¿Por qué a iauga, hastra no ollo da fonte,
Manuel Leiras Pulpeiro Homenaxeado Ano 1983
(Mondoñedo, 1854 – 1912)
OBRAS COMPLETAS. POESÍAS (frag.)
¿Por qué o ceo máis limpo ao galego
lle párce afumado?
¿Por qué a terra frolida que manda
lle cheira a escamallo?
¿Por qué a iauga, hastra no ollo da fonte,
pra el ten sempre tasto?
¿Por qué sinte que a sangue sorenta
figura aburalo?
¿Por qué trema, dormente, e dacondo
somella ter rautos?
Porque está cos comenzos da febre
que aos probos deixados
fai perder a cabeza, i erguila,
dar fungueirazos,
cando pintan que poden gandilos
os corvos que, a bandos,
nunca faltan onde eles, famentos
seu coiro buscando…
¡Ogallá que nin un se lles lisque,
nin gordo, nin fraco!...
Museo Pazo de Tor
126
Manuel Leiras Pulpeiro Homenaxeado Ano 1983
Luis Amado Carballo Homenaxeado Ano 1982
Luis Amado Carballo Homenaxeado Ano 1982
(Pontevedra, 1901 – 1927)
PROEL (frag.)
O xesto monacal da pedra
benzoa o acougo da aldea…
Axiónllanse os camiños
abrazados ao cruceiro,
nunha azul eternidade
de pedra e ceo.
A agonía do solpor
conmove o planto da terra,
e a paisaxe presígnase
con santas cruces de pedra.
A campaíña de prata
do día,
latexa un ángelus
de epifanía.
E o sol agoniante
ven a encravarse na cruz,
abrindo os marelos brazos
como o salvador Xesús.
Museo Pazo de Tor
127
Luis Amado Carballo Homenaxeado Ano 1982
Vicente Martínez Risco Homenaxeado Ano 1981
“Nas camiñatas longas polas vereas enlamadas do val, antre as muradellas dos eidos e á sombra
dos carballos, polos vieiros abertos da serra, batidas do
polas estradas poeirentas baixo un sol de xusticia; nas pousas na porta de chouza e na portalada
do pazo, ao pé do cruceiro ou debaixo dun cabaceiro, ao acollido da chuvia, xantando nos mesós,
sentados nos longos bancos onde se sentan osarrieiros e os camiñantes; durmindo nas pousadas
da aldea, baixo o faiado de rexas trabes de castiñeiro; falando cos rapaces, cos vellos, coas
mulleriñas, cos homes que andan no traballo; ollando os longos horizontes cinguidos de serras
azúes, sorbendo o ár fresco da mañá e o luar da noite, vai ún comungando coa terra, deixándoa
entrar máis adentro na ialma, sintinto a suprema mística identidade coa gran Nai silenzosa, ao
tempo que a súa vida imensa nos inunda e adonámonos dun pouco da fo
todas as cousas. A forza inmorredoira que ha dar forma fatura á ialma segreda e diviña de
Galicia."
Vicente Martínez Risco Homenaxeado Ano 1981
(Ourense, 1884 – 1963)
LERIA (frag.)
“Nas camiñatas longas polas vereas enlamadas do val, antre as muradellas dos eidos e á sombra
dos carballos, polos vieiros abertos da serra, batidas do vento, antre as uces e as carqueixas,
polas estradas poeirentas baixo un sol de xusticia; nas pousas na porta de chouza e na portalada
do pazo, ao pé do cruceiro ou debaixo dun cabaceiro, ao acollido da chuvia, xantando nos mesós,
s onde se sentan osarrieiros e os camiñantes; durmindo nas pousadas
da aldea, baixo o faiado de rexas trabes de castiñeiro; falando cos rapaces, cos vellos, coas
mulleriñas, cos homes que andan no traballo; ollando os longos horizontes cinguidos de serras
azúes, sorbendo o ár fresco da mañá e o luar da noite, vai ún comungando coa terra, deixándoa
entrar máis adentro na ialma, sintinto a suprema mística identidade coa gran Nai silenzosa, ao
tempo que a súa vida imensa nos inunda e adonámonos dun pouco da forza plástica criadora de
todas as cousas. A forza inmorredoira que ha dar forma fatura á ialma segreda e diviña de
Museo Pazo de Tor
128
Vicente Martínez Risco Homenaxeado Ano 1981
“Nas camiñatas longas polas vereas enlamadas do val, antre as muradellas dos eidos e á sombra
vento, antre as uces e as carqueixas,
polas estradas poeirentas baixo un sol de xusticia; nas pousas na porta de chouza e na portalada
do pazo, ao pé do cruceiro ou debaixo dun cabaceiro, ao acollido da chuvia, xantando nos mesós,
s onde se sentan osarrieiros e os camiñantes; durmindo nas pousadas
da aldea, baixo o faiado de rexas trabes de castiñeiro; falando cos rapaces, cos vellos, coas
mulleriñas, cos homes que andan no traballo; ollando os longos horizontes cinguidos de serras
azúes, sorbendo o ár fresco da mañá e o luar da noite, vai ún comungando coa terra, deixándoa
entrar máis adentro na ialma, sintinto a suprema mística identidade coa gran Nai silenzosa, ao
rza plástica criadora de
todas as cousas. A forza inmorredoira que ha dar forma fatura á ialma segreda e diviña de
Alfonso X "O Sabio" Homenaxeado Ano 1980
ena ssa eigreja'n Lugo, grand'e piadoso.
Que ámbalas súas mâos assí s'encolleran
que ben por cabo dos ombros todas se meteran.
Alfonso X "O Sabio" Homenaxeado Ano 1980
Rei de Castela
(Toledo, 1221 – Sevilla, 1284)
CANTIGAS DE SANTA MARÍA (frag.)
Da que Deus mamou leite do seu peito
non é maravilla de sâar contreito.
Desto fez Santa María miragre fremoso
ena ssa eigreja'n Lugo, grand'e piadoso.
por hûa moller que avía tolleito
o máis do seu corp'e de mal encolleito:
Da que Deus mamou leite do seu peito
non é maravilla de sâar contreito.
Que ámbalas súas mâos assí s'encolleran
que ben por cabo dos ombros todas se meteran.
e os calcannares ben en seu dereito
se meteron todos no corpo maltreito.
Da que Deus mamou leite do seu peito
nan é maravilla de sâar contreito.
Museo Pazo de Tor
129
Alfonso X "O Sabio" Homenaxeado Ano 1980
Manuel Antonio Pérez Homenaxeado Ano 1979
Manuel Antonio Pérez Homenaxeado Ano 1979
(Rianxo, 1900 – 1930)
DE CATRO A CATRO (frag.)
Fomos ficando sós o Mar o barco e máis nos.
Roubáronnos o Sol.
O paquebote esmultado que cosía con liñas de fume
áxiles cadros sin marco.
Ronbáronnos o vento. Aquel veleiro que se evadéu pola corda floxa do horizonte.
Este océano desatracóu das costas
e os ventos da Roseta ourentáronse ao esquenzo.
As nosas soedades veñen de tan lonxe .
como as horas do reloxe. Pero tamén sabemos a maniobra
dos novíos que fondean a sotavento dunha singladura.
No cuadrante estantío das estrelas
ficóu parada esta hora: O cadavre do Mar
fixo do barco un cadaleito.
Fume da pipa Saudade Noite Silenzo Frío. E ficamos nós sós
sin o Mar e sin o barco nós.
Museo Pazo de Tor
130
Manuel Antonio Pérez Homenaxeado Ano 1979
Antonio López Ferreiro Homenaxeado Ano 1978
(Santiago de Compostela, 1837
"A Sobrado algo xa o conocemos; agora paréceme posto en razón que tamén
enxerguemos algunhas palabras acerca do Vilar de Mella. Xa dixe
Vasco Fernández estaba situada onde se xuntan dous rigueiros que van ao Iso, antre as
parroquias de Mella e Sendelle. Compúñase dunha torre cadrada de tres pisos cas súas
correspondentes almeas e con dous corpos de casa a ela pega
polo do Solano.
Este estaba en tres grandes salóns a continuación un do outro e o último entestaba ca
torre. O outro corpo de casa soilo tiña un salón, que tamén comunicaba como os outros co
segundo piso da torre. Todo ao
estaban as caballerizas, o graneiro, a leñeira, a palleira e outras dependencias da casa. Dous
cubos redondos defendían a porta da muralla que estaba encontra a torre, e ademáis axudaban a
ter man do aparello e arteficio da ponte levadiza. Os dous regos, de que falamos, pasaban ao pe
da muralla e ao mesmo tempo que servían de foso, facían máis vistoso e animado o paisaxe.
O moblaxe da casa consistía en grandes catres cerrados con cortinas, xa
lan, esparcidos por tódolas habitacións; en huchas non pequenas entalladas por tres dos
costados; en tal cal almario, en mesas de pes moi repinicados cos seus correspondentes bancos e
taboletes, e en caixóns, baules, canapés e outras cousas
Antonio López Ferreiro Homenaxeado Ano 1978
(Santiago de Compostela, 1837 – Vedra, 1910)
O CASTELO DE PAMBRE (frag.)
"A Sobrado algo xa o conocemos; agora paréceme posto en razón que tamén
enxerguemos algunhas palabras acerca do Vilar de Mella. Xa dixemos que esta fortaleza de
Vasco Fernández estaba situada onde se xuntan dous rigueiros que van ao Iso, antre as
parroquias de Mella e Sendelle. Compúñase dunha torre cadrada de tres pisos cas súas
correspondentes almeas e con dous corpos de casa a ela pegados, un polo lado do Norte e outro
Este estaba en tres grandes salóns a continuación un do outro e o último entestaba ca
torre. O outro corpo de casa soilo tiña un salón, que tamén comunicaba como os outros co
segundo piso da torre. Todo ao redor había unha forte muralla tamén almeada, e arrimadas a ela
estaban as caballerizas, o graneiro, a leñeira, a palleira e outras dependencias da casa. Dous
cubos redondos defendían a porta da muralla que estaba encontra a torre, e ademáis axudaban a
r man do aparello e arteficio da ponte levadiza. Os dous regos, de que falamos, pasaban ao pe
da muralla e ao mesmo tempo que servían de foso, facían máis vistoso e animado o paisaxe.
O moblaxe da casa consistía en grandes catres cerrados con cortinas, xa
lan, esparcidos por tódolas habitacións; en huchas non pequenas entalladas por tres dos
costados; en tal cal almario, en mesas de pes moi repinicados cos seus correspondentes bancos e
taboletes, e en caixóns, baules, canapés e outras cousas polo estilo”
Museo Pazo de Tor
131
Antonio López Ferreiro Homenaxeado Ano 1978
"A Sobrado algo xa o conocemos; agora paréceme posto en razón que tamén
mos que esta fortaleza de
Vasco Fernández estaba situada onde se xuntan dous rigueiros que van ao Iso, antre as
parroquias de Mella e Sendelle. Compúñase dunha torre cadrada de tres pisos cas súas
dos, un polo lado do Norte e outro
Este estaba en tres grandes salóns a continuación un do outro e o último entestaba ca
torre. O outro corpo de casa soilo tiña un salón, que tamén comunicaba como os outros co
redor había unha forte muralla tamén almeada, e arrimadas a ela
estaban as caballerizas, o graneiro, a leñeira, a palleira e outras dependencias da casa. Dous
cubos redondos defendían a porta da muralla que estaba encontra a torre, e ademáis axudaban a
r man do aparello e arteficio da ponte levadiza. Os dous regos, de que falamos, pasaban ao pe
da muralla e ao mesmo tempo que servían de foso, facían máis vistoso e animado o paisaxe.
O moblaxe da casa consistía en grandes catres cerrados con cortinas, xa de seda, xa de
lan, esparcidos por tódolas habitacións; en huchas non pequenas entalladas por tres dos
costados; en tal cal almario, en mesas de pes moi repinicados cos seus correspondentes bancos e
Antón Vilar Ponte Homenaxeado Ano 1977
PENSAMENTO E SEMENTEIRA (frag.)
"Eu xa fai tempo que ando a dicir que axiña non haberá na Galiza máis que unha só
aristocracia - aristocracia de pensamento, non de
parece millor, a do galeguismo; a que leva por bandeira e por escudo o "orgullo orixinal"
simbolizado no emprego da lingua materna, que é o supremo froito de diferenciación da lingua
materna, que é o supremo fr
que hoxe se esprese en galego, por ese só feito demostra levar na ialma un nidio sentimento de
libertade; un nobre afán de asolagar a súa intelixencia nas augas vivas do traballo enxebre co
de lles dar o tempero perciso para que poidan fecundar mortas terras, cheias de lixos de
escravitude, trocándoas en viveiros de vizosa democracia.
A medida que o galeguismo vai encentando concencias novas e póndoas a xeito coas
relidades da terra, é doado decatarse de que outras moitas cousas que parecían grandes cousas
camiñan cara ó deserto por ocas i estériles, inda que fagan tanto ruído coma o tambor valeiro da
parábola de Tolstoi.
Eu penso que as únicas saetas que van sempre rectas a furar o bran
aquelas que se lanzan valéndose do arco da nosa lingua, xa ,que só entón mostrámonos
orixinaes".
Antón Vilar Ponte Homenaxeado Ano 1977
(Viveiro, 1881- A Coruña 1936)
PENSAMENTO E SEMENTEIRA (frag.)
"Eu xa fai tempo que ando a dicir que axiña non haberá na Galiza máis que unha só
aristocracia de pensamento, non de sangue -, aristocracia ou aristarquía, si vos
parece millor, a do galeguismo; a que leva por bandeira e por escudo o "orgullo orixinal"
simbolizado no emprego da lingua materna, que é o supremo froito de diferenciación da lingua
materna, que é o supremo froito de diferenciación da raza á que perteñecemos. O galego culto
que hoxe se esprese en galego, por ese só feito demostra levar na ialma un nidio sentimento de
libertade; un nobre afán de asolagar a súa intelixencia nas augas vivas do traballo enxebre co
de lles dar o tempero perciso para que poidan fecundar mortas terras, cheias de lixos de
escravitude, trocándoas en viveiros de vizosa democracia.
A medida que o galeguismo vai encentando concencias novas e póndoas a xeito coas
doado decatarse de que outras moitas cousas que parecían grandes cousas
camiñan cara ó deserto por ocas i estériles, inda que fagan tanto ruído coma o tambor valeiro da
Eu penso que as únicas saetas que van sempre rectas a furar o bran
aquelas que se lanzan valéndose do arco da nosa lingua, xa ,que só entón mostrámonos
Museo Pazo de Tor
132
Antón Vilar Ponte Homenaxeado Ano 1977
"Eu xa fai tempo que ando a dicir que axiña non haberá na Galiza máis que unha só
, aristocracia ou aristarquía, si vos
parece millor, a do galeguismo; a que leva por bandeira e por escudo o "orgullo orixinal"
simbolizado no emprego da lingua materna, que é o supremo froito de diferenciación da lingua
oito de diferenciación da raza á que perteñecemos. O galego culto
que hoxe se esprese en galego, por ese só feito demostra levar na ialma un nidio sentimento de
libertade; un nobre afán de asolagar a súa intelixencia nas augas vivas do traballo enxebre co fin
de lles dar o tempero perciso para que poidan fecundar mortas terras, cheias de lixos de
A medida que o galeguismo vai encentando concencias novas e póndoas a xeito coas
doado decatarse de que outras moitas cousas que parecían grandes cousas
camiñan cara ó deserto por ocas i estériles, inda que fagan tanto ruído coma o tambor valeiro da
Eu penso que as únicas saetas que van sempre rectas a furar o branco do futuro son
aquelas que se lanzan valéndose do arco da nosa lingua, xa ,que só entón mostrámonos
Ramón Cabanillas Enríquez Homenaxeado Ano 1976
e ondas galgantes, en cramor, chegadas
Ramón Cabanillas Enríquez Homenaxeado Ano 1976
(Fefiñáns-Cambados, 1876 – 1959)
NA MORTE DE CASTELAO
¡Irmán Daniel! Na praia de Rianxo
caían como bágoas as estrelas, espallaban teus aies derradeiros
bruantes ventos das andinas serras, e ondas galgantes, en cramor, chegadas
da pratense ribeira, contaban no areeiro que te foras da sereidade pola plan vereda... o camiño que nunca se desanda,
o vieiro sin fin... Na noite pecha
entréi pinal adiante, medoñento, a ialma dun feitizo prisioneira.
Fungaban os ramallos un responso, brilaba a frouma verdecente acesa, en velorio de honra ó teu relembro. Ergueitas cara ó ceo as ponlas, era
cada pino un cruceiro, labra xenial da túa man maiestra,
e aquel forte e lanzal, que tempos idos escoitou a túa prácida conversa
co sabidor e xurdio Profundador de voces milagreiras, inquiréu delorido, en desespero:
¿De qué morte morréu a nosa prenda? Atravesóume o peito
un dór punxente e esguío de saieta e díxenlle a verdade crú, tinguindo
cunha pinga de sangue cada verba: ¡ Morreu do mul dos bós
e xenerosos ! ¡Morréu de amor á Terra!
Museo Pazo de Tor
133
Ramón Cabanillas Enríquez Homenaxeado Ano 1976
Xoan Manuel Pintos Villar
Homenaxeado Ano 1975
A GAITA GALEGA TOCADA POLO GAITEIRO (frag.)
Xoan Manuel Pintos Villar
Homenaxeado Ano 1975
(Pontevedra, 1811- Vigo, 1876)
GAITA GALEGA TOCADA POLO GAITEIRO (frag.)
Ou Galicia, Galicia boi de palla
canta lástima ten de tí o Gaiteiro!
O aguillón que che meten é de aceiro
e con él muita forza te asoballa.
No lombo teu zorrega, bate e malla
fasta o máis nomicreque ferrancheiro
e calesquer podenco forasteiro
te vafa de vergonza sin migalla!
Agarima alleeira eses ingratos
ou víboras que postas ao teu peito
co ferrete che rompen mil buratos!
Si o sangre teu refugas do teu leito
malas novas madrasta de insensatos
dos fillos teus ao amor nan tés direito.
Museo Pazo de Tor
134
Xoan Vicente Viqueira Cortón Homenaxeado Ano
(Madrid, 1886
Xoan Vicente Viqueira Cortón Homenaxeado Ano 1974
(Madrid, 1886 - Bergondo (A Coruña), 1924)
DA GÁNDARA ERMA E TRISTE
¿Da gándara erma e triste,
piñeiro bravo,
non ouces do mar o mar molto
tan solitario?
¿Non sintes te chamar á vida
pra un vivir sempre máis alto?
Piñeiro antigo,
vello e engruñado,
ergue as sempre verdecentes ponlas
que ao vento traman cal tramaron
as daqués que, rexos e amorosos,
aquí cantaron.
Eu son como un carballo solitario,
rexo e podente,
que ten reminiscencias milenarias,
alta a cabeleira verdecente.
E cando cheguen os ventos da invernía
ou as brisas do vran,
as cordas da miña arpa cal as ponlas,
á vida cantarán.
ENSAYOS Y POESÍAS
Museo Pazo de Tor
135
Xoan Vicente Viqueira Cortón Homenaxeado Ano
Manuel Lago González Homenaxeado Ano 1973
(Tui, 1865, Santiago
HOMAXE O ARCEBISPO MANOEL LAGO GONZÁLEZ (frag.)
Manuel Lago González Homenaxeado Ano 1973
Tui, 1865, Santiago de Compostela, 1925)
HOMAXE O ARCEBISPO MANOEL LAGO GONZÁLEZ (frag.)
Aquí dentro da cárcere vives
sereno e tranquilo
como viven os páxaros ceibos
nas prumas do niño.
Polas reixas de ferro contempras
o ceo infinito
onde brilan as luces do día
tecendo sorrisos.
Ves os montes cubertos de nubes
y-os campos froridos,
y-o pasar arredor da cadea
parentes y-amigos.
E non sintes o peito magoado
y-o rostro alcendido;
que te miras no fondo da y-alma
y-atópaste limpo.
Anque teñas o corpo aquí preso
non tés meu amigo
con cadeas atada esa y-alma
que é filla de Cristo.
Libertade do corpo non vale
que o corpo é cativo.
Cántos hay que son libres do corpo
e presos do esprito!
Museo Pazo de Tor
136
Manuel Lago González Homenaxeado Ano 1973
HOMAXE O ARCEBISPO MANOEL LAGO GONZÁLEZ (frag.)
Valentín Lamas Carvajal Homenaxeado Ano 1972
No medio
coas chouzas de seixos telladas de colmo,
Alí como os corpos, o espritu esmorece,
os mortos as bruxas, os trasnoseus dioses penates, seus númenes son.
que están nas aldeas rabeando de bós...
Valentín Lamas Carvajal Homenaxeado Ano 1972
(Ourense, 1849 – 1906)
A ALDEA (frag.)
No medio dun souto, ao pé dunha serra, na cume dun monte, no fondo dun val,
coas chouzas de seixos telladas de colmo, están as aldeas, o mundo rural.
. . . Alí como os corpos, o espritu esmorece,
sin outros alentos que a superstición; os mortos as bruxas, os trasnos, as meigas,
seus dioses penates, seus númenes son. Fanáticos, chámanlle á cencia herexía ao xenio loucura, grandeza ao poder,
valor á osadía, ao medo pacencia, á usura comercio, vergonza ao non ter.
. . . Alí, os caciques engordan e chegan a ricos sin teren nin rentas nin bés,
namentras o triste maestro de escola, un ánema en pena de fraco parés.
. . . Alí non pensedes hachar agarimo si apóstoles sodes de algún ideal,
a inmovre rutina secóu os celebros, i a cega iñorancia xunguíunos ao mal.
. . . ¡Ai míseros, probes, coitados labregos
que están nas aldeas rabeando de bós... escravos que levan o nome de libres,
que viven no inferno rezándolle a Dios!
Museo Pazo de Tor
137
Valentín Lamas Carvajal Homenaxeado Ano 1972
Gonzalo López Abente Homenaxeado Ano 1971
Anceios meus de lles ronbare aos mares
Nas mouras furnas nos rochedos bravos.
Gonzalo López Abente Homenaxeado Ano 1971
(Muxía, 1878 – 1963)
CENTILEOS NAS ONDAS (frag.)
Lostregueante choviscar de estrelas
No escuro seo dunha noite en calma;
Labarada de auceiros e de arelas
A arder na seca gándara da ialma.
Anceios meus de lles ronbare aos mares
Rondas de escuma, pérolas nacradas,
Rebrilos de ronseles estelares
Nos albos colos das mariñas fadas.
Ladrón, a vixiar nas penedías,
Nas pardas lombas dos adustos cabos,
No fervente balbor das ardentías,
Nas mouras furnas nos rochedos bravos.
No brancore dos seixos dos coídos,
No morno abrigo das arnelas fondas...
Só puiden apañar estes louridos
Centileos nas ondas.
Museo Pazo de Tor
138
Gonzalo López Abente Homenaxeado Ano 1971
Marcial Valladares Núñez Homenaxeado Ano 1970
(Vilancosta
MAXINA OU A FILLA ESPÚREA (frag.)
"Corría o ano mil oitocentos sesenta e seis: era unha mañán de maio; empezaba a
esclarecer, e ladrando os cans nas eiras, daban a xente que pasaba polas congostras; cantaban
xa o millangarrido, a bubela e o cuco nas carballeiras, o merlo e o reiseñor nos salgueirales, o
paspallás entre os centeos, e os xílgaros e carrinciños, os chinc
eidos mirando cada un pra o seu amor, que alí os oviños no níxaro empolaba, e adozando todos
en concerto vario, traballos preludio de maternidá. Era o día vintesete, día da romería no Pico
Sagro, e subindo a aquela altura de
onde, según lendas e tradicións do País, habitaron antigos mouros, e dis que algún habita aínda;
onde en novecentos catorce fundóu o bispo don Sisnando menesterio de Benitos;onde en mil
oitocentos trinta e un o arzobispo compostelano Frei Rafa el Veles mandóu poñer, e en primeiro
de novembre daquel ano púxose no curuto mismo unha gran crus de pau pra que os pasaxeiros a
adoraran, feita astelas por un raio o sábado de Ramos de mil oitocentos tri
aquel monte de carronchiñas frolidas, queiroas e recentes tomelos, acudían de moitos lados, por
diferentes carreiros, devotos que iban a visitar o Santo San Sebastián, algúns asta con ofrendas;
todos a rezarlle, a oirlle misas na sú
unha pombiña blanca ó pé da cresta".
Marcial Valladares Núñez Homenaxeado Ano 1970
(Vilancosta -Berres (A Estrada), 1821 - 1903)
MAXINA OU A FILLA ESPÚREA (frag.)
"Corría o ano mil oitocentos sesenta e seis: era unha mañán de maio; empezaba a
esclarecer, e ladrando os cans nas eiras, daban a xente que pasaba polas congostras; cantaban
xa o millangarrido, a bubela e o cuco nas carballeiras, o merlo e o reiseñor nos salgueirales, o
paspallás entre os centeos, e os xílgaros e carrinciños, os chincheiros e siríns desfacíanse nos
eidos mirando cada un pra o seu amor, que alí os oviños no níxaro empolaba, e adozando todos
en concerto vario, traballos preludio de maternidá. Era o día vintesete, día da romería no Pico
Sagro, e subindo a aquela altura de dous mil cento trinta e oi-to pes sobre o nivel do mar, altura
onde, según lendas e tradicións do País, habitaron antigos mouros, e dis que algún habita aínda;
onde en novecentos catorce fundóu o bispo don Sisnando menesterio de Benitos;onde en mil
ntos trinta e un o arzobispo compostelano Frei Rafa el Veles mandóu poñer, e en primeiro
de novembre daquel ano púxose no curuto mismo unha gran crus de pau pra que os pasaxeiros a
adoraran, feita astelas por un raio o sábado de Ramos de mil oitocentos trinta e seis; rubindo por
aquel monte de carronchiñas frolidas, queiroas e recentes tomelos, acudían de moitos lados, por
diferentes carreiros, devotos que iban a visitar o Santo San Sebastián, algúns asta con ofrendas;
todos a rezarlle, a oirlle misas na súa solitaria ermita, único que hoxe se ve alí, pausado como
unha pombiña blanca ó pé da cresta".
Museo Pazo de Tor
139
Marcial Valladares Núñez Homenaxeado Ano 1970
"Corría o ano mil oitocentos sesenta e seis: era unha mañán de maio; empezaba a
esclarecer, e ladrando os cans nas eiras, daban a xente que pasaba polas congostras; cantaban
xa o millangarrido, a bubela e o cuco nas carballeiras, o merlo e o reiseñor nos salgueirales, o
heiros e siríns desfacíanse nos
eidos mirando cada un pra o seu amor, que alí os oviños no níxaro empolaba, e adozando todos
en concerto vario, traballos preludio de maternidá. Era o día vintesete, día da romería no Pico
to pes sobre o nivel do mar, altura
onde, según lendas e tradicións do País, habitaron antigos mouros, e dis que algún habita aínda;
onde en novecentos catorce fundóu o bispo don Sisnando menesterio de Benitos;onde en mil
ntos trinta e un o arzobispo compostelano Frei Rafa el Veles mandóu poñer, e en primeiro
de novembre daquel ano púxose no curuto mismo unha gran crus de pau pra que os pasaxeiros a
nta e seis; rubindo por
aquel monte de carronchiñas frolidas, queiroas e recentes tomelos, acudían de moitos lados, por
diferentes carreiros, devotos que iban a visitar o Santo San Sebastián, algúns asta con ofrendas;
a solitaria ermita, único que hoxe se ve alí, pausado como
Antonio Noriega Varela Homenaxeado Ano 1969
(Mondoñedo, 1869
d'os bravos toxales, ¡d'as devocións miñas!...
Antonio Noriega Varela Homenaxeado Ano 1969
(Mondoñedo, 1869 - Chavín de Viveiro, 1947)
D´O ERMO (frag.)
iNin rosiñas brancas, nin claveles roxos!
Eu venero as froliñas d'os toxos.
D'os toxales as ténues froliñas,
que sorríen, a medo, entr'espiñas.
Entr'espiñas que o Ceyo agasalla
con diamante-las noites qu'orballa.
¡Oh d'o yerm'o preciado tesouro!
as froliñas d'os toxos son d'ouro.
D'ouro vello son, mai, as froliñas
d'os bravos toxales, ¡d'as devocións miñas!...
Museo Pazo de Tor
140
Antonio Noriega Varela Homenaxeado Ano 1969
Florentino López Cuevillas Homenaxeado Ano 1968
"¡Probiños os ríos! Os máis pequenos morreron xa. As fervenzas dos outros calaron ca
súa leda cantiga, e os muiñeiros esqueceron as noites afrodíticas dos muíños. De vagar, de vagar,
soio escoan por entre as pedras das presas fíos de auga, tan miudos, tan febles, que semellan as
bagoas dun neno. ¿Onde foi, ouh ríos, a vosa forza de viaxeiros arrisc
vosa iauga encora nas chás e fede por que, falla de azos pra camiñar, morreu ca soedade do alén.
E aínda os grandes ríos da nosa terra: O Miño, O Sil, o Ulla, qué debecidos, qué probes!
De cada día, o voso leito afúndese máis, co
E tí, gabacha fonte do lugar, amiga das mozas e dos parrafeos, e tí, fontiña homildosa da
gándara, consolo de pogoreiros, casa frorida da moura encantada, ¿ Qué sentides ao ollar
estiñadas as vosas augas? ¿Qué vai ser da moura encantada, cando a fontiña da gándara sexa
soio unha cotra regañada?"
Florentino López Cuevillas Homenaxeado Ano 1968
(Ourense, 1886 – 1958)
PROSAS GALEGAS (frag.)
"¡Probiños os ríos! Os máis pequenos morreron xa. As fervenzas dos outros calaron ca
cantiga, e os muiñeiros esqueceron as noites afrodíticas dos muíños. De vagar, de vagar,
soio escoan por entre as pedras das presas fíos de auga, tan miudos, tan febles, que semellan as
bagoas dun neno. ¿Onde foi, ouh ríos, a vosa forza de viaxeiros arriscados? Tristeiros, mudos, a
vosa iauga encora nas chás e fede por que, falla de azos pra camiñar, morreu ca soedade do alén.
E aínda os grandes ríos da nosa terra: O Miño, O Sil, o Ulla, qué debecidos, qué probes!
De cada día, o voso leito afúndese máis, como si andivérades a abrir a vosa propia sepultura.
E tí, gabacha fonte do lugar, amiga das mozas e dos parrafeos, e tí, fontiña homildosa da
gándara, consolo de pogoreiros, casa frorida da moura encantada, ¿ Qué sentides ao ollar
¿Qué vai ser da moura encantada, cando a fontiña da gándara sexa
Museo Pazo de Tor
141
Florentino López Cuevillas Homenaxeado Ano 1968
"¡Probiños os ríos! Os máis pequenos morreron xa. As fervenzas dos outros calaron ca
cantiga, e os muiñeiros esqueceron as noites afrodíticas dos muíños. De vagar, de vagar,
soio escoan por entre as pedras das presas fíos de auga, tan miudos, tan febles, que semellan as
ados? Tristeiros, mudos, a
vosa iauga encora nas chás e fede por que, falla de azos pra camiñar, morreu ca soedade do alén.
E aínda os grandes ríos da nosa terra: O Miño, O Sil, o Ulla, qué debecidos, qué probes!
mo si andivérades a abrir a vosa propia sepultura.
E tí, gabacha fonte do lugar, amiga das mozas e dos parrafeos, e tí, fontiña homildosa da
gándara, consolo de pogoreiros, casa frorida da moura encantada, ¿ Qué sentides ao ollar
¿Qué vai ser da moura encantada, cando a fontiña da gándara sexa
Manuel Curros Enríquez Homenaxeado Ano 1967
(Celanova (Ourense), 1851
Manuel Curros Enríquez Homenaxeado Ano 1967
(Celanova (Ourense), 1851 - La Habana, 1908)
AIRES DA MIÑA TERRA (frag.)
Como a miniña tola que sai por ves primeira con dengue e muradana
prá festa do lugar; así, xentil i aposta,
vai vindo a Primaveira, grinaldas de craveles vertendo ó seu pasar.
Os álbores espidos De fruto e de ramaxe, cubertos xa de folla comenzan a dar fror;
i á sombra agachapado do prácido follaxe,
mentras que o gando garda, fai chifros o pastor.
Xa de amarelo e branco se pintan os outeiros, xa nacen nas silveiras as froles de San Xoan; xa crecen nos valados
as hedras i os loureiros; xa ten carroucho o millo, xa as vides gromos dan.
Ai, estación florida, gallarda primaveira,
quén pra botarche copras tivera o que non ten!…
Co corazón ferido, sin lira garruleira,
¿Quén te cantóu, hermosa? ¿ Quén te cantóu ?... ¡Ninguén!.
Museo Pazo de Tor
142
Manuel Curros Enríquez Homenaxeado Ano 1967
Francisco Añón Paz Homenaxeado Ano 1966
Francisco Añón Paz Homenaxeado Ano 1966
(Boel (Outes), 1812 – Madrid, 1878)
¡Ai!, esperta, adorada Galicia dese sono en que estás debruzada;
do teu rico porvir a alborada polo ceo enxergándose vai.
Xa cantando os teus fillos te chaman, e cos brazos en cruz se espreguizan…
¡Malpocados! o que eles cobizan é un bico dos labios da nai.
Dese chan venturoso arrincado pola man do meu negro destino, astra mesmo soñando maxino eses campos risoños cruzar.
E correr polas hortas e prados onde leda pasou miña infancia, respirando a suave fragancia de xazmín, caravel, azahar. Coido ver esa rías serenas,
escumando, con barcos veleiros, e cantares oir feiticeiros,
que en ningures tan dóces oín. Inda creo senti-las lavercas,
que peneiran nos aires cantando, cando o sol vai as nubes pintando
de amarelo, de lume e carmín. . . .
Eu soñei ver no cume do Pindo, adornados de mirto e loureiros, escritores, poetas, guerreiros, que sorrindo se daban a man. Eran eses os fillos mais caros
que da pátria aumentaron a gloria; os seus nomes nos fastos da historia
con diamantes grabados serán.
Museo Pazo de Tor
143
Francisco Añón Paz Homenaxeado Ano 1966
Eduardo Pondal Homenaxeado Ano 1965
¿Qué din os rumorosos
na costa verdecente,
ó raio transparente
do plácido luar?
¿Qué din as altas copas
de escuro arume arpado
co seu ben compasado
monótono fungar?
-"Do teu verdor cinguido
e de benignos astros
confín dos verdes castros
e valeroso chan
non des a esquecemento
da inxuria o rudo encono;
esperta do teu sono,
Fogar de Breogán.
Os bos e xenerosos
Eduardo Pondal Homenaxeado Ano 1965
(Ponteceso, 1835 – A Coruña, 1917)
HIMNO GALEGO
¿Qué din os rumorosos
na costa verdecente,
ó raio transparente
do plácido luar?
¿Qué din as altas copas
de escuro arume arpado
co seu ben compasado
monótono fungar?
"Do teu verdor cinguido
e de benignos astros
confín dos verdes castros
e valeroso chan
non des a esquecemento
da inxuria o rudo encono;
esperta do teu sono,
Fogar de Breogán.
Os bos e xenerosos
a nosa voz entenden,
e con arroubo atenden
O noso rouco son,
mais só os ignorantes,
e féridos e duros,
imbéciles e escuros
non nos entenden, non.
Os tempos son chegados
dos bardos das idades,
que as vosas vaguedades
cumprido fin terán;
pois onde quer xigante
a nosa voz pregoa
a redención da boa
nación de Breogán.
QUEIXUMES DOS PINOS
Museo Pazo de Tor
144
Eduardo Pondal Homenaxeado Ano 1965
a nosa voz entenden,
e con arroubo atenden
O noso rouco son,
mais só os ignorantes,
e féridos e duros,
imbéciles e escuros
non nos entenden, non.
Os tempos son chegados
dos bardos das idades,
que as vosas vaguedades
cumprido fin terán;
pois onde quer xigante
a nosa voz pregoa
a redención da boa
nación de Breogán.
UEIXUMES DOS PINOS
Castelao Homenaxeado Ano 1964
"Galicia é a mellor esquina do solar hispánico, cabo do mundo antigo e avanzada de
Europa nomar inmenso da libertade. A arquitectura
granítica, está sempre coberta por un manto de zugoso verdor. Os montes son redondos como
peitos de muller e as serras son como lombos de boi cebado. Os vales son ledos e farturentos. O
mar tolea de carraxe cando nono
no leito das rías. Galiza é unha unidade territorial armónica, de formas e coor, perfeitamente
diferenciada do resto da Hespaña. A patria é a Terra. A Terra que nos dou o ser e que nos
recollerá na morte como semente de novas criaturas. A Terra que cria frores nos campos onde
atopamos sombra fresca no vran e quentura garimosa no inverno; onde sofremos as inquedanzas
das sementeiras e gozamos a ledicia das colleitas; onde o vendaval brúa nas pon
e funga nas cordas dos barcos; onde esboufan as ondas do mar nos cons da ribeira e ruxen nos
areaes; onde por primeira vez ollamos a choiva, a brétema, o sol, o luar, o "arco da vella" e a noite
estrelecida.
¡Como lle queremos á Terra! Eu
voarmáis ala das estrelas visibles, para ir a un ceo tan lonxano da Terra, que nunca máis podera
vela,de boa gana renunciaría á inmortalidade para rematar a miña vida debaixo dunha laxe e
convertirme en herbas ventureiras.
Certo que a Terra que amomos tanto aínda é un "val de bágoas"; pero nós, os galegos,
superaremos a predicción relixiosa e trocarémola en paradiso ".
Castelao Homenaxeado Ano 1964
(Rianxo, 1886 - Buenos Aires, 1950)
SEMPRE EN GALIZA (frag.)
"Galicia é a mellor esquina do solar hispánico, cabo do mundo antigo e avanzada de
Europa nomar inmenso da libertade. A arquitectura barroca do noso chan, labrada en pedra
granítica, está sempre coberta por un manto de zugoso verdor. Os montes son redondos como
peitos de muller e as serras son como lombos de boi cebado. Os vales son ledos e farturentos. O
mar tolea de carraxe cando nono deixan penetrar na terra; pero cando entra, quédase adormecido
no leito das rías. Galiza é unha unidade territorial armónica, de formas e coor, perfeitamente
diferenciada do resto da Hespaña. A patria é a Terra. A Terra que nos dou o ser e que nos
rá na morte como semente de novas criaturas. A Terra que cria frores nos campos onde
atopamos sombra fresca no vran e quentura garimosa no inverno; onde sofremos as inquedanzas
das sementeiras e gozamos a ledicia das colleitas; onde o vendaval brúa nas pon
e funga nas cordas dos barcos; onde esboufan as ondas do mar nos cons da ribeira e ruxen nos
areaes; onde por primeira vez ollamos a choiva, a brétema, o sol, o luar, o "arco da vella" e a noite
¡Como lle queremos á Terra! Eu de min sei decirvos que si dispóis de morto tivese que
voarmáis ala das estrelas visibles, para ir a un ceo tan lonxano da Terra, que nunca máis podera
vela,de boa gana renunciaría á inmortalidade para rematar a miña vida debaixo dunha laxe e
en herbas ventureiras.
Certo que a Terra que amomos tanto aínda é un "val de bágoas"; pero nós, os galegos,
superaremos a predicción relixiosa e trocarémola en paradiso ".
Museo Pazo de Tor
145
"Galicia é a mellor esquina do solar hispánico, cabo do mundo antigo e avanzada de
barroca do noso chan, labrada en pedra
granítica, está sempre coberta por un manto de zugoso verdor. Os montes son redondos como
peitos de muller e as serras son como lombos de boi cebado. Os vales son ledos e farturentos. O
deixan penetrar na terra; pero cando entra, quédase adormecido
no leito das rías. Galiza é unha unidade territorial armónica, de formas e coor, perfeitamente
diferenciada do resto da Hespaña. A patria é a Terra. A Terra que nos dou o ser e que nos
rá na morte como semente de novas criaturas. A Terra que cria frores nos campos onde
atopamos sombra fresca no vran e quentura garimosa no inverno; onde sofremos as inquedanzas
das sementeiras e gozamos a ledicia das colleitas; onde o vendaval brúa nas ponlas dos carballos
e funga nas cordas dos barcos; onde esboufan as ondas do mar nos cons da ribeira e ruxen nos
areaes; onde por primeira vez ollamos a choiva, a brétema, o sol, o luar, o "arco da vella" e a noite
de min sei decirvos que si dispóis de morto tivese que
voarmáis ala das estrelas visibles, para ir a un ceo tan lonxano da Terra, que nunca máis podera
vela,de boa gana renunciaría á inmortalidade para rematar a miña vida debaixo dunha laxe e
Certo que a Terra que amomos tanto aínda é un "val de bágoas"; pero nós, os galegos,
Rosalía de Castro Homenaxeado Ano 1963
(Santiago de Compostela, 1837
i eu non me acordo xa si era aquel cravo
Este barro mortal que envolve o esprito,
Rosalía de Castro Homenaxeado Ano 1963
(Santiago de Compostela, 1837 - Padrón, 1885)
UNHA VEZ TIVEN UN CRAVO
Unha vez tiven un cravo
cravado no corazón
i eu non me acordo xa si era aquel cravo
de ouro, de ferro ou de amor.
Sóio sei que me fixo un mul tan fondo,
que tanto me atormentou,
que eu día e noite sin cesar choraba
cal choróu Madalena na Pasión.
Señor, que todo o podedes
-pedinlle unha vez a Dios-,
daime valor para arrincar dun golpe
cravo de tal condición.
E deumo Dios, e arrinqueimo,
Mais…¿Quen pensara?… Despóis
xa non sentín máis tormentos
nin soupen qué era delor;
soupen só que non sei qué me faltaba
en donde o cravo faltóu
e seica…seica tiven soidades
de aquela pena…¡Bon Dios!
Este barro mortal que envolve o esprito,
¡quén o entendera, Señor…!
Museo Pazo de Tor
146
Rosalía de Castro Homenaxeado Ano 1963
13. BIBLIOGRAFÍA
• Calveiro, Marcos; (2011):
Xerais; Vigo.
• Domínguez Cuña, Abraham; (2011):
• Sánchez Puga, Xosé; (2005):
Galegas, 1963-2005.
WEBGRAFÍA
• http://www.museolugo.org/
• http://encarnalagogonzalez.blogspot.com/
• http://www.diadasletrasgalegas.com/
• http://loispereiro.blogaliza.org/
FOLLAS NOVAS
Calveiro, Marcos; (2011): Lois Pereiro, náufrago do paraíso: biografía e antoloxía
Domínguez Cuña, Abraham; (2011): Lois Pereiro: Letras galegas 2011.
Sánchez Puga, Xosé; (2005): De Rosalía a Lorenzo Varela: escolma do Día das Letras
http://www.museolugo.org/
http://encarnalagogonzalez.blogspot.com/
http://www.diadasletrasgalegas.com/
http://loispereiro.blogaliza.org/
Museo Pazo de Tor
147
paraíso: biografía e antoloxía; Ed.
Lois Pereiro: Letras galegas 2011.
De Rosalía a Lorenzo Varela: escolma do Día das Letras
Museo Pazo de Tor
148
ÍNDICE -INTRODUCCIÓN..................................................................................................... 3 -O ATLAS DA MEMORIA DOS -VALORACIÓN PERSOAL ..................................................................................... 15 -ANEXO FOTOGRÁFICO........................................................ -BIBLIOGRAFÍA....................................................................................................... 22
INTRODUCCIÓN..................................................................................................... 3
O ATLAS DA MEMORIA DOS MUSEOS.............................................................. 5
VALORACIÓN PERSOAL ..................................................................................... 15
ANEXO FOTOGRÁFICO....................................................................................... 16
BIBLIOGRAFÍA....................................................................................................... 22
Museo Pazo de Tor
149
INTRODUCCIÓN..................................................................................................... 3
MUSEOS.............................................................. 5
VALORACIÓN PERSOAL ..................................................................................... 15
............................... 16
BIBLIOGRAFÍA....................................................................................................... 22
1. INTRODUCCIÓN A Rede Museística Provincial de Lugo é o lugar onde realicei o meu período de práprimeiro que me gustaría resaltar desta experiencia foi a oportunidade de poder realizar un tipo deprácticas diferentes, onde se nos deu a oportunidade de entrar en contacto con unha parte dasinstitucións públicas que por norma xeral en moitas dunha forma tan directa, como é poder ver un modo de xestión cultural que traballa en prol daaccesibilidade e inclusión das persoas. A través das diferentes visitas que realizamos os tres museospertencentes a Rede, asi como poder escoitar e comprobar o que nos ensinou Encarna Lago e porúltimo poder ser parte da engranaxe deste modelo de xestión o planificar unha actividade coa miñacompañeira Adriana Prieto e podela levar a cabo, xa que foi unhas das experienciagratificantes do meu período de prácticas. A nosa tutora, Encarna Lago planificounos as nosasprácticas en dous bloques, un teórico no que se nos explicaba o funcionamento da Rede MuseísticaProvincial por medio de visitas os diferentes museos que aonde a nosa función consistía en planificar, diseñar e poñer en práctica unha actividade que serealizase nos tres museos da rede, e que en outro apartado das memorias expoño máis detalladamente. A continuación con maior claridade cada un dos museos que tiven a oportunidade de visitar,A rede Museística Provincial, foi constituída oficialmente no mes de xuño do ano 2006, e aglutinaos catro Museos actualmente dependentes da Deputación Provincial de Lugo: o Museo Provincialde Lugo, o Museo-Fortaleza de San Paio de Narla, o MuseoA Rede Museística Provincial pretende unificar criterios e obxectivos, incentivar a colaboraoptimizar os recursos, mellorar a comunicación e, de acordo coa definición do ICOM (ComitéInternacional de Museos), adicarse á conservación, restauración e catalogación. A creación destetipo de Rede responde á necesidade de mellorar a coordinación aproveitamento dos recursos técnicos e humanos. Búscase xestionar unitariamente o conxunto daRede para que cada un dos museos integrados cumpra adecuadamente as súas funcións e poidapresentar de cara ás respectivas comarcascultural. A nosa experiencia centrouse no MuseoMuseo do Mar. A primeira visita que realizamos foi a do Museo do Mar o 29 de Xaneiro, o primeiro contacto non puido ser mellor, tivemos a oportunidade de ver en persoa todo o que aXerente da Rede nos explicara con anterioridade, o factor humano como elemento clave do funcionamento do museo. Asistindo a unha obra de teatro, que exemplificou ante nospode ser máis. O nosa experiencia continuaría no Museode Febreiro, onde a través dunha visita guiada se nos foi mostrando cada parte do museo, asi como as actividades que realizan, por último o 19 de MaTor, o broche para este bloque veu marcado por unha reunión de mulleres artistas onde se deucomezo a unha serie de reunións que a partir de ese día se iniciou, participamos nese foro escoitando a cada unha das protagonistas que nos contaba a súa experiencia; a intención destareunión era reunilas e pasarlles o relevo para que se seguirán dando no tempo non so con palabrassenón tamén con actividades plantexalas por elas, neste día asistimos a intención de conveinstitución pública como soporte e foro das persoas, neste caso concreto de mulleres artistas, evidentemente o mesmo tempo ese día tamén puidemos realizar a visita o Pazocada unhas das súas dependencias e pezas. A partir de aquídiseñar e planificar a nosa actividade, na que traballei coa miña compañeira Adriana Prieto Fernández e que leva por nome “O Atlas da Memoria dos Museos”, para máis tarde levala a cabo, en cada un destes lugares, no se
A Rede Museística Provincial de Lugo é o lugar onde realicei o meu período de práprimeiro que me gustaría resaltar desta experiencia foi a oportunidade de poder realizar un tipo deprácticas diferentes, onde se nos deu a oportunidade de entrar en contacto con unha parte dasinstitucións públicas que por norma xeral en moitas ocasións non tes a posibilidade de coñecerdunha forma tan directa, como é poder ver un modo de xestión cultural que traballa en prol daaccesibilidade e inclusión das persoas. A través das diferentes visitas que realizamos os tres museos
de, asi como poder escoitar e comprobar o que nos ensinou Encarna Lago e porúltimo poder ser parte da engranaxe deste modelo de xestión o planificar unha actividade coa miñacompañeira Adriana Prieto e podela levar a cabo, xa que foi unhas das experienciagratificantes do meu período de prácticas. A nosa tutora, Encarna Lago planificounos as nosasprácticas en dous bloques, un teórico no que se nos explicaba o funcionamento da Rede MuseísticaProvincial por medio de visitas os diferentes museos que a forman, e un segundo bloque prácticoonde a nosa función consistía en planificar, diseñar e poñer en práctica unha actividade que serealizase nos tres museos da rede, e que en outro apartado das memorias expoño máis detalladamente. A continuación gustaríame falar da Rede Museística Provincial, para que constecon maior claridade cada un dos museos que tiven a oportunidade de visitar, A rede Museística Provincial, foi constituída oficialmente no mes de xuño do ano 2006, e aglutina
actualmente dependentes da Deputación Provincial de Lugo: o Museo ProvincialFortaleza de San Paio de Narla, o Museo-Pazo de Tor e o Museo do Mar.
A Rede Museística Provincial pretende unificar criterios e obxectivos, incentivar a colaboraoptimizar os recursos, mellorar a comunicación e, de acordo coa definición do ICOM (ComitéInternacional de Museos), adicarse á conservación, restauración e catalogación. A creación destetipo de Rede responde á necesidade de mellorar a coordinación dos catro museos e potenciar oaproveitamento dos recursos técnicos e humanos. Búscase xestionar unitariamente o conxunto daRede para que cada un dos museos integrados cumpra adecuadamente as súas funcións e poidapresentar de cara ás respectivas comarcas e conxunto da provincia, unha completa e variada oferta
A nosa experiencia centrouse no Museo-Fortaleza de San Paio de Narla, o MuseoMuseo do Mar. A primeira visita que realizamos foi a do Museo do Mar o 29 de Xaneiro, o
o contacto non puido ser mellor, tivemos a oportunidade de ver en persoa todo o que aXerente da Rede nos explicara con anterioridade, o factor humano como elemento clave do funcionamento do museo. Asistindo a unha obra de teatro, que exemplificou ante nospode ser máis. O nosa experiencia continuaría no Museo-Fortaleza de San Paio de Narla, o día 11de Febreiro, onde a través dunha visita guiada se nos foi mostrando cada parte do museo, asi como as actividades que realizan, por último o 19 de Marzo a parte teórica remataba no MuseoTor, o broche para este bloque veu marcado por unha reunión de mulleres artistas onde se deucomezo a unha serie de reunións que a partir de ese día se iniciou, participamos nese foro
protagonistas que nos contaba a súa experiencia; a intención destareunión era reunilas e pasarlles o relevo para que se seguirán dando no tempo non so con palabrassenón tamén con actividades plantexalas por elas, neste día asistimos a intención de conveinstitución pública como soporte e foro das persoas, neste caso concreto de mulleres artistas, evidentemente o mesmo tempo ese día tamén puidemos realizar a visita o Pazocada unhas das súas dependencias e pezas. A partir de aquí deu comezo a parte práctica, pensar, diseñar e planificar a nosa actividade, na que traballei coa miña compañeira Adriana Prieto Fernández e que leva por nome “O Atlas da Memoria dos Museos”, para máis tarde levala a cabo, en cada un destes lugares, no seguinte apartado expoño en que consistiu.
Museo Pazo de Tor
150
A Rede Museística Provincial de Lugo é o lugar onde realicei o meu período de prácticas, o primeiro que me gustaría resaltar desta experiencia foi a oportunidade de poder realizar un tipo de prácticas diferentes, onde se nos deu a oportunidade de entrar en contacto con unha parte das
ocasións non tes a posibilidade de coñecer dunha forma tan directa, como é poder ver un modo de xestión cultural que traballa en prol da accesibilidade e inclusión das persoas. A través das diferentes visitas que realizamos os tres museos
de, asi como poder escoitar e comprobar o que nos ensinou Encarna Lago e por último poder ser parte da engranaxe deste modelo de xestión o planificar unha actividade coa miña compañeira Adriana Prieto e podela levar a cabo, xa que foi unhas das experiencias máis gratificantes do meu período de prácticas. A nosa tutora, Encarna Lago planificounos as nosas prácticas en dous bloques, un teórico no que se nos explicaba o funcionamento da Rede Museística
forman, e un segundo bloque práctico onde a nosa función consistía en planificar, diseñar e poñer en práctica unha actividade que se realizase nos tres museos da rede, e que en outro apartado das memorias expoño máis
gustaríame falar da Rede Museística Provincial, para que conste
A rede Museística Provincial, foi constituída oficialmente no mes de xuño do ano 2006, e aglutina actualmente dependentes da Deputación Provincial de Lugo: o Museo Provincial
Pazo de Tor e o Museo do Mar. A Rede Museística Provincial pretende unificar criterios e obxectivos, incentivar a colaboración, optimizar os recursos, mellorar a comunicación e, de acordo coa definición do ICOM (Comité Internacional de Museos), adicarse á conservación, restauración e catalogación. A creación deste
dos catro museos e potenciar o aproveitamento dos recursos técnicos e humanos. Búscase xestionar unitariamente o conxunto da Rede para que cada un dos museos integrados cumpra adecuadamente as súas funcións e poida
e conxunto da provincia, unha completa e variada oferta
Fortaleza de San Paio de Narla, o Museo-Pazo de Tor e o Museo do Mar. A primeira visita que realizamos foi a do Museo do Mar o 29 de Xaneiro, o
o contacto non puido ser mellor, tivemos a oportunidade de ver en persoa todo o que a Xerente da Rede nos explicara con anterioridade, o factor humano como elemento clave do funcionamento do museo. Asistindo a unha obra de teatro, que exemplificou ante nos como menos
Fortaleza de San Paio de Narla, o día 11 de Febreiro, onde a través dunha visita guiada se nos foi mostrando cada parte do museo, asi como
rzo a parte teórica remataba no Museo-Pazo de Tor, o broche para este bloque veu marcado por unha reunión de mulleres artistas onde se deu comezo a unha serie de reunións que a partir de ese día se iniciou, participamos nese foro
protagonistas que nos contaba a súa experiencia; a intención desta reunión era reunilas e pasarlles o relevo para que se seguirán dando no tempo non so con palabras senón tamén con actividades plantexalas por elas, neste día asistimos a intención de convertir unha institución pública como soporte e foro das persoas, neste caso concreto de mulleres artistas, evidentemente o mesmo tempo ese día tamén puidemos realizar a visita o Pazo-Museo así como a
deu comezo a parte práctica, pensar, diseñar e planificar a nosa actividade, na que traballei coa miña compañeira Adriana Prieto Fernández e que leva por nome “O Atlas da Memoria dos Museos”, para máis tarde levala a cabo,
2. ATLAS DA MEMORIA DOS MUSEOS
2.1.INTRODUCIÓN O museo é unha institución ó servizo da sociedade, que selecciona, adquire, conserva, comunica e, sobre todo expón, con fins de acrecentamento do saber, de patrimonio. Así o especifica o Consello Internacional de Museos (ICOM),un organismo profesional e independente, considerado como a tribuna máxima da profesión museística, que deu as pautas para definir e normativizar os mcelébrase en todo o mundo o Día Internacional do Museo. O evento confórmase como unha xornada de portas abertas, na que é habitual a organización de visitas guiadas, conferencias, concertos, talleres e outras actividades que serven para renovar os votos que unen aos museos coa sociedade. Cada ano o ICOM propón un lema, xeralmente inspirado polas tendencias de actualidade, que sirve de argumento motor da celebración en todo o mundo. No presente ano lema é “Museos e memoria”. 2.2 ¿QUE É A MEMORIA?
A memoria descríbese como a capacidade ou o poder mental que permite reter e recordar, mediante procesos asociativos inconscientes, sensacións, impresións, ideas e conceptos previamente experimentados, así como toda a información que se aprendeu conscientemente. A memoria no seu sentido de facultade de reprodución dos xestos aprendidos é un dos pilares da existencia humana, remítenos paralela ou simultaneamente á capacidade de recordar, ao conxunto de recou os lugares onde estes quedan asentados.
A memoria e a importancia da conservación son temas que deben centrar as nosas investigación e proxectos. Un pobo sen memoria está condenado ao esquecemento, entendido como a falta de todo, xa que sen ela non sería factible a conservación de coñecementos para transmitir formas de cultura. Ao non poder facelo non teríamos identidade e non poderiamos recoñecernos como parte de un
2. ATLAS DA MEMORIA DOS MUSEOS
O museo é unha institución ó servizo da sociedade, que selecciona, adquire, conserva, comunica e, sobre todo expón, con fins de acrecentamento do saber, de salvagarda e de desenvolvemento do patrimonio. Así o especifica o Consello Internacional de Museos (ICOM),un organismo profesional e independente, considerado como a tribuna máxima da profesión museística, que deu as pautas para definir e normativizar os museos do mundo.Dende 1977, a proposta do ICOM, o 18 de maio celébrase en todo o mundo o Día Internacional do Museo. O evento confórmase como unha xornada de portas abertas, na que é habitual a organización de visitas guiadas, conferencias,
res e outras actividades que serven para renovar os votos que unen aos museos coa sociedade. Cada ano o ICOM propón un lema, xeralmente inspirado polas tendencias de actualidade, que sirve de argumento motor da celebración en todo o mundo. No presente ano
2.2 ¿QUE É A MEMORIA?
A memoria descríbese como a capacidade ou o poder mental que permite reter e recordar, mediante procesos asociativos inconscientes, sensacións, impresións, ideas e conceptos previamente
sí como toda a información que se aprendeu conscientemente. A memoria no seu sentido de facultade de reprodución dos xestos aprendidos é un dos pilares da existencia humana, remítenos paralela ou simultaneamente á capacidade de recordar, ao conxunto de recou os lugares onde estes quedan asentados.
A memoria e a importancia da conservación son temas que deben centrar as nosas investigación e proxectos. Un pobo sen memoria está condenado ao esquecemento, entendido como a falta de todo,
e sen ela non sería factible a conservación de coñecementos para transmitir formas de cultura. Ao non poder facelo non teríamos identidade e non poderiamos recoñecernos como parte de un
Museo Pazo de Tor
151
O museo é unha institución ó servizo da sociedade, que selecciona, adquire, conserva, comunica e, salvagarda e de desenvolvemento do
patrimonio. Así o especifica o Consello Internacional de Museos (ICOM),un organismo profesional e independente, considerado como a tribuna máxima da profesión museística, que deu as pautas
useos do mundo.Dende 1977, a proposta do ICOM, o 18 de maio celébrase en todo o mundo o Día Internacional do Museo. O evento confórmase como unha xornada de portas abertas, na que é habitual a organización de visitas guiadas, conferencias,
res e outras actividades que serven para renovar os votos que unen aos museos coa sociedade. Cada ano o ICOM propón un lema, xeralmente inspirado polas tendencias de actualidade, que sirve de argumento motor da celebración en todo o mundo. No presente ano o
A memoria descríbese como a capacidade ou o poder mental que permite reter e recordar, mediante procesos asociativos inconscientes, sensacións, impresións, ideas e conceptos previamente
sí como toda a información que se aprendeu conscientemente. A memoria no seu sentido de facultade de reprodución dos xestos aprendidos é un dos pilares da existencia humana, remítenos paralela ou simultaneamente á capacidade de recordar, ao conxunto de recordos e ó lugar
A memoria e a importancia da conservación son temas que deben centrar as nosas investigación e proxectos. Un pobo sen memoria está condenado ao esquecemento, entendido como a falta de todo,
e sen ela non sería factible a conservación de coñecementos para transmitir formas de cultura. Ao non poder facelo non teríamos identidade e non poderiamos recoñecernos como parte de un
todo e, finalmente, non poderiamos relacionarnos co mundo que nos rodetan decisiva para a vida social como o é a memoria individual para cada un de nós. A memoria é fráxil, inestable e insegura pero é a facultade humana que constitúe o maior tesouro do home epermite establecer pontes co pasado e segtodos exercitamos. O coñecemento e a valoración da memoria e do patrimonio cultural permiten polo tanto coñecer o noso pasado, as nosas raíces e facernos partícipes de un desenvolvemento común. A conservación, recuperación, fortalecemento e difusión da memoria e do patrimonio cultural posibilitan estender e ampliar as nosas fronteiras ata beneficios comúns, manter aberto a canle de comunicación entre o noso pasado e o noso futuro.O patrimonio transmite sensacións teñamos ou non unha formación previa en relación ao mesmo, unhas sensacións que se van almacenando pouco a pouco na nosa memoria, e a elas recorremos cando se nos fala dun elemento concreto. Un modo moi eficaz de exercitar a memoria consiste traballar cos diferentes estímulos (visual, auditivo, olfativo...) para potenciala, o obxectivo é o de recordar, que consiste en traer á memoria algunha cousa; será a través de eses recordos polos cales crearase unha imaxe dos museos nova, a memoria quedeles e que deste xeito aflorará dun xeito menos habitual ó que estamos acostumados ó traballar individualmente cada sentido para o fin conformar o Atlas da memoria de cada museo. Os museos ofrecen posibilidades excepcionais dende o prisma da educación e da comunicación, e esta actividade permitirá que os participantes asuman o verdadeiro papel que teñen en relación ó museo, é dicir, o de protagonistas e receptores da propia memoria do museo.É fácil imaxinar ós museos como unha gran piscina de información accesible a toda persoa interesada no coñecemento ou a investigación, así como esperar que poidamos atopar obxectos e información que nos aporten profundidade, significado e relevancia para a comprensión de unsociedade, pero un obxecto unicamente é significativo cando pertence a unha rede de significados más ampla que el mesmo. O museo concentra múltiples experiencias por descubrir, e, para percibilas só hai que estar alerta, ter o espírito sensible, o coraz
todo e, finalmente, non poderiamos relacionarnos co mundo que nos rodea. A memoria colectiva é tan decisiva para a vida social como o é a memoria individual para cada un de nós. A memoria é fráxil, inestable e insegura pero é a facultade humana que constitúe o maior tesouro do home epermite establecer pontes co pasado e seguir nutrindo a nosa vida, estamos ante unha calidade que todos exercitamos. O coñecemento e a valoración da memoria e do patrimonio cultural permiten polo tanto coñecer o noso pasado, as nosas raíces e facernos partícipes de un desenvolvemento
servación, recuperación, fortalecemento e difusión da memoria e do patrimonio cultural posibilitan estender e ampliar as nosas fronteiras ata beneficios comúns, manter aberto a canle de comunicación entre o noso pasado e o noso futuro.
te sensacións teñamos ou non unha formación previa en relación ao mesmo, unhas sensacións que se van almacenando pouco a pouco na nosa memoria, e a elas recorremos cando se nos fala dun elemento concreto. Un modo moi eficaz de exercitar a memoria consiste traballar cos diferentes estímulos (visual, auditivo, olfativo...) para potenciala, o obxectivo é o de recordar, que consiste en traer á memoria algunha cousa; será a través de eses recordos polos cales crearase unha imaxe dos museos nova, a memoria que cada un dos participantes das actividades ten deles e que deste xeito aflorará dun xeito menos habitual ó que estamos acostumados ó traballar individualmente cada sentido para o fin conformar o Atlas da memoria de cada museo. Os museos
es excepcionais dende o prisma da educación e da comunicación, e esta actividade permitirá que os participantes asuman o verdadeiro papel que teñen en relación ó museo, é dicir, o de protagonistas e receptores da propia memoria do museo.
s museos como unha gran piscina de información accesible a toda persoa interesada no coñecemento ou a investigación, así como esperar que poidamos atopar obxectos e información que nos aporten profundidade, significado e relevancia para a comprensión de unsociedade, pero un obxecto unicamente é significativo cando pertence a unha rede de significados más ampla que el mesmo. O museo concentra múltiples experiencias por descubrir, e, para percibilas só hai que estar alerta, ter o espírito sensible, o corazón aberto e a mente clara
Museo Pazo de Tor
152
a. A memoria colectiva é tan decisiva para a vida social como o é a memoria individual para cada un de nós. A memoria é fráxil, inestable e insegura pero é a facultade humana que constitúe o maior tesouro do home e
uir nutrindo a nosa vida, estamos ante unha calidade que todos exercitamos. O coñecemento e a valoración da memoria e do patrimonio cultural permiten polo tanto coñecer o noso pasado, as nosas raíces e facernos partícipes de un desenvolvemento
servación, recuperación, fortalecemento e difusión da memoria e do patrimonio cultural posibilitan estender e ampliar as nosas fronteiras ata beneficios comúns, manter aberto a
te sensacións teñamos ou non unha formación previa en relación ao mesmo, unhas sensacións que se van almacenando pouco a pouco na nosa memoria, e a elas recorremos cando se nos fala dun elemento concreto. Un modo moi eficaz de exercitar a memoria consiste en traballar cos diferentes estímulos (visual, auditivo, olfativo...) para potenciala, o obxectivo é o de recordar, que consiste en traer á memoria algunha cousa; será a través de eses recordos polos cales
cada un dos participantes das actividades ten deles e que deste xeito aflorará dun xeito menos habitual ó que estamos acostumados ó traballar individualmente cada sentido para o fin conformar o Atlas da memoria de cada museo. Os museos
es excepcionais dende o prisma da educación e da comunicación, e esta actividade permitirá que os participantes asuman o verdadeiro papel que teñen en relación ó museo,
s museos como unha gran piscina de información accesible a toda persoa interesada no coñecemento ou a investigación, así como esperar que poidamos atopar obxectos e información que nos aporten profundidade, significado e relevancia para a comprensión de unha sociedade, pero un obxecto unicamente é significativo cando pertence a unha rede de significados más ampla que el mesmo. O museo concentra múltiples experiencias por descubrir, e, para
ón aberto e a mente clara
Museo Pazo de Tor
153
2.3 O ATLAS DA MEMORIA DOS MUSEOS Para conmemorar o ano de Museos y Memoria, pensamos nun total de cinco actividades que baixo o título de O Atlas da Memoria dos Museos, axudaran a crear unha atmosfera de achega rapaces ó mundo dos museos. As visitas aos museos dende o punto de vista educativo non deben enfocarse unicamente como reforzo dos coñecementos curriculares senón, tamén, coma un espazo onde disfrutar cunha práctica cultural colectiva, tratando de compmediante a potenciación dos seus sentidos, buscamos que entre todos os participantes poida levarse a cabo a recollida dunha serie de informacións, que formarán a memoria de cada museo. 2.4. OBXECTIVOS XERAIS - Demostrar que os bens culturais de contido material, son á súa vez continentes de valores inmateriais. Esta é a característica que lles da a súa esencia e os diferenza de calquera outra categoría de bens. -Explicar que o ser humano é a suma de todos os seus momentexperiencias, polo que é necesario pararse a reflexionar sobre esta cuestión.-Acadar que os participantes interioriceaprendizaxes significativas a partires do descubrimento persoal. -Difundir a visión humanista do museo a tr-Potenciar o poder evocador, xerador de sentimentos e de recordos individuais e colectivos dos participantes nos tres museos.-Promover a conservación do patrimonio cultural.-Axudar á interrelación persoal entre os partic-Proporcionar unha nova mirada en relación ao museo e responder á pregunta: ¿Qué nos di o museo? - Conseguir que os participantes disfruten coas actividades realizadas.
2.3 O ATLAS DA MEMORIA DOS MUSEOS
Para conmemorar o ano de Museos y Memoria, pensamos nun total de cinco actividades que baixo o título de O Atlas da Memoria dos Museos, axudaran a crear unha atmosfera de achega rapaces ó mundo dos museos. As visitas aos museos dende o punto de vista educativo non deben enfocarse unicamente como reforzo dos coñecementos curriculares senón, tamén, coma un espazo onde disfrutar cunha práctica cultural colectiva, tratando de compartir impresións e reflexións; así, mediante a potenciación dos seus sentidos, buscamos que entre todos os participantes poida levarse a cabo a recollida dunha serie de informacións, que formarán a memoria de cada museo.
2.4. OBXECTIVOS XERAIS
r que os bens culturais de contido material, son á súa vez continentes de valores inmateriais. Esta é a característica que lles da a súa esencia e os diferenza de calquera outra
Explicar que o ser humano é a suma de todos os seus momentos, o produto de todas as súas experiencias, polo que é necesario pararse a reflexionar sobre esta cuestión. Acadar que os participantes interioriceaprendizaxes significativas a partires do descubrimento
Difundir a visión humanista do museo a través de actividades interactivas. Potenciar o poder evocador, xerador de sentimentos e de recordos individuais e colectivos dos
participantes nos tres museos. Promover a conservación do patrimonio cultural. Axudar á interrelación persoal entre os participantes das actividades. Proporcionar unha nova mirada en relación ao museo e responder á pregunta: ¿Qué nos di o
Conseguir que os participantes disfruten coas actividades realizadas.
Museo Pazo de Tor
154
Para conmemorar o ano de Museos y Memoria, pensamos nun total de cinco actividades que baixo o título de O Atlas da Memoria dos Museos, axudaran a crear unha atmosfera de achega dos rapaces ó mundo dos museos. As visitas aos museos dende o punto de vista educativo non deben enfocarse unicamente como reforzo dos coñecementos curriculares senón, tamén, coma un espazo
artir impresións e reflexións; así, mediante a potenciación dos seus sentidos, buscamos que entre todos os participantes poida levarse a cabo a recollida dunha serie de informacións, que formarán a memoria de cada museo.
r que os bens culturais de contido material, son á súa vez continentes de valores inmateriais. Esta é a característica que lles da a súa esencia e os diferenza de calquera outra
os, o produto de todas as súas
Acadar que os participantes interioriceaprendizaxes significativas a partires do descubrimento
Potenciar o poder evocador, xerador de sentimentos e de recordos individuais e colectivos dos
Proporcionar unha nova mirada en relación ao museo e responder á pregunta: ¿Qué nos di o
2.5. CRONOGRAMA
2.6. ACTIVIDADES
1. MEMORIA VISUAL
través de cores, debuxos ou palabras, deste xeito eles terán a responsabilidade de completar esa imaxe que nós lles facilitamos mediante as sensacOBXECTIVO ESPECÍFICO: Con esta actividade pretendemos obter novas lecturas da memoria do museo a partir das imaxes e da extracción dos seus significados
Nesta actividade traballaremos a partir de imaxes de obxectos representativos de cada un dos tres museos. A presenza de un obxecto cargado de valor simbólico (que representa recordos persoais ou colectivos para unha persoa ou unha determinada cultura) realza o coñecemento dende a memoria e a historia.Os participantes terán que reinterpretar unha parte da imaxe a
través de cores, debuxos ou palabras, deste xeito eles terán a responsabilidade de completar esa imaxe que nós lles facilitamos mediante as sensacións que a propia imaxe e o contexto lles suxire.OBXECTIVO ESPECÍFICO: Con esta actividade pretendemos obter novas lecturas da memoria do museo a partir das imaxes e da extracción dos seus significados
Museo Pazo de Tor
155
Nesta actividade traballaremos a partir de imaxes de obxectos representativos de cada un dos tres museos. A presenza de un obxecto cargado de valor simbólico (que representa recordos persoais ou colectivos para unha persoa ou unha determinada
za o coñecemento dende a memoria e a historia. Os participantes terán que reinterpretar unha parte da imaxe a
través de cores, debuxos ou palabras, deste xeito eles terán a responsabilidade de completar esa ións que a propia imaxe e o contexto lles suxire.
OBXECTIVO ESPECÍFICO: Con esta actividade pretendemos obter novas lecturas da memoria do
2. MEMORIA DO TACTO Nesta actividade empregaremosmuseo.Polo común, nos museos non podemos tocar as pezas en exhibición, e enocasións isto fainos sentir “paralizados” debido á necesidade intrínseca decerciorarnos de que é verdade aquilo que pensamos ou tanto desexamos constatar que certo obxecto existe, que é real porque o estamos a tocar .Os participantes analizarán a través deste sentido as diferentes calidades que os obxectos posúen: rugosidade, suavidade, aspereza, dureza,
temperatura…todas a as sensacións que a través do tacto se poidan obter. Esta actividade non só pretende ser un achegamento diferente ás pezas, senón tamén obter unha análise diferente das mesmas. Os participantes terán que ter os ollos vendados, non saberán que pezprimeira parte da actividade, soamente deberán cunha soa palabra explicar o primeiro que lles transmite o obxecto a partires do tacto.Na segunda parte da actividade, xogaremos ó “Obxecto cego”, todos os participantes salvo un quitaranse as vendas e mediante unha palabra cada un irán definindo un só obxecto que o participante cos ollos vendados terá que adiviñar.OBXECTIVO ESPECÍFICO: Explotar as posibilidades que proporciona o emprego do tacto como medio de aprendizaxe. 3. MEMORIA AUDITIVA
Nesta actividade serán diferentes sons os que leven ós participantes a configurar diferentes relatos comúns en relación a cada museo.A idea é que a partir dunha gravación sonora diferente en cada museo, que nos levará a un contexto diferente, as dunha primeira frase que eles deberán continuar.OBXECTIVO ESPECÍFICO: Potenciar a memoria de cada un mediante o poder evocador dos sons, para deste xeito crear a través del e da imaxinación, relatos de novas
elemento capaz de espertar a imaxinación dos rapaces/zas. 4. MEMORIA OLFATIVA
Nesta actividade a idea principal é a de percibir diferentes clase de olores epoder clasificalos como agradables ou evocadores ou indiferentes… xa que as mensaxes olfativas inflúen de forma importante no desenvolvemento de determinados sentimentos e reaccións físicas.
Nesta actividade empregaremos diversos obxectos representativos de cadamuseo. Polo común, nos museos non podemos tocar as pezas en exhibición, e enocasións isto fainos sentir “paralizados” debido á necesidade intrínseca decerciorarnos de que é verdade aquilo que pensamos ou tanto desexamos constatar que certo obxecto existe, que é real porque o estamos a tocar . Os participantes analizarán a través deste sentido as diferentes calidades que os obxectos posúen: rugosidade, suavidade, aspereza, dureza,
a…todas a as sensacións que a través do tacto se poidan obter. Esta actividade non só pretende ser un achegamento diferente ás pezas, senón tamén obter unha análise diferente das
Os participantes terán que ter os ollos vendados, non saberán que pezas van a tocar. Nunha primeira parte da actividade, soamente deberán cunha soa palabra explicar o primeiro que lles transmite o obxecto a partires do tacto. Na segunda parte da actividade, xogaremos ó “Obxecto cego”, todos os participantes salvo un
nse as vendas e mediante unha palabra cada un irán definindo un só obxecto que o participante cos ollos vendados terá que adiviñar. OBXECTIVO ESPECÍFICO: Explotar as posibilidades que proporciona o emprego do tacto como
Nesta actividade serán diferentes sons os que leven ós participantes a configurar diferentes relatos comúns en relación a cada museo.A idea é que a partir dunha gravación sonora diferente en cada museo, que nos levará a un contexto diferente, as monitoras pautarán a historia a partiresdunha primeira frase que eles deberán continuar. OBXECTIVO ESPECÍFICO: Potenciar a memoria de cada un mediante o poder evocador dos sons, para deste xeito crear a través del e da imaxinación, relatos de novas realidades dentro do propio museo situando a este como un
elemento capaz de espertar a imaxinación dos rapaces/zas.
Nesta actividade a idea principal é a de percibir diferentes clase de olores epoder clasificalos como agradables ou desagradables, familiares ou estraños, evocadores ou indiferentes… xa que as mensaxes olfativas inflúen de forma importante no desenvolvemento de determinados sentimentos e reaccións
Museo Pazo de Tor
156
diversos obxectos representativos de cada
Polo común, nos museos non podemos tocar as pezas en exhibición, e en ocasións isto fainos sentir “paralizados” debido á necesidade intrínseca de cerciorarnos de que é verdade aquilo que pensamos ou sabemos, e polo tanto desexamos constatar que certo obxecto existe, que é real porque o
Os participantes analizarán a través deste sentido as diferentes calidades que os obxectos posúen: rugosidade, suavidade, aspereza, dureza,
a…todas a as sensacións que a través do tacto se poidan obter. Esta actividade non só pretende ser un achegamento diferente ás pezas, senón tamén obter unha análise diferente das
as van a tocar. Nunha primeira parte da actividade, soamente deberán cunha soa palabra explicar o primeiro que lles
Na segunda parte da actividade, xogaremos ó “Obxecto cego”, todos os participantes salvo un nse as vendas e mediante unha palabra cada un irán definindo un só obxecto que o
OBXECTIVO ESPECÍFICO: Explotar as posibilidades que proporciona o emprego do tacto como
Nesta actividade serán diferentes sons os que leven ós participantes a configurar diferentes relatos comúns en relación a cada museo. A idea é que a partir dunha gravación sonora diferente en cada museo, que
monitoras pautarán a historia a partires
OBXECTIVO ESPECÍFICO: Potenciar a memoria de cada un mediante o poder evocador dos sons, para deste xeito crear a través del e da imaxinación,
realidades dentro do propio museo situando a este como un
Nesta actividade a idea principal é a de percibir diferentes clase de olores e desagradables, familiares ou estraños,
evocadores ou indiferentes… xa que as mensaxes olfativas inflúen de forma importante no desenvolvemento de determinados sentimentos e reaccións
No Museo do Mar, mediante a previa selección de elementos rel(area, auga, conchas…) estudaremos as diferentes reaccións dos rapaces ante os diferentes olores, análise que faremos tamén en San Paio de Narla e no Pazo de Tor modificando a metodoloxía dependendo da realidade do propio museo.OBXECTIVO ESPECÍFICO: Empregar a potencialidade que ten o sentido do olfato. 5. O XOGO DA MEMORIA Como actividade final, plantexamos a realización dun xogo de mesa que será diferente en cada museo. Consistirá na elaboración dun taboleiro que recolla vintmuseo onde se vaian a realizar as actividades, deste xeito queremos a través do lecer estimular unha nova relación dos rapaces coas pezas para que sexan postas en valor e axudar ó seu “redescubrimento”, xa que os xogos supezas. OBXECTIVO ESPECÍFICO: Finalizar as actividades dun xeito lúdico mediante un xogo de mesa que recolle imaxes representativas da sala onde se realizaron as actividades previas. 2.7. SUXEITOS DESTINATARIOS Cando deseñamos a nosa proposta, nun primeiro momento dirixímola cara un público concreto, rapaces e rapazas cunha idade comprendida entre os oito e os quince anos. A continuación detallaremos a idade do público que en cada un dos museos parMuseo do Mar: Contamos coa participación dun grupo de uns oito rapaces e rapazas cunha idadecomprendida entre os nove e dezaseis anos.Museo- Fortaleza de San Paio de Narla: Nesta ocasión puidemos contar coa participación dun grupo de rapazas cunha idade comprendida entre os trece e quince anos.Museo- Pazo de Tor: Nesta ocasión contamos coa presenza de nenos comprendidos entre os sete e os quince anos, algúns deles procedían da de persoas con autismos e trastornos xeneralizados do desenvolvemento.
2.8. CONTEXTO DE ACTUACIÓN A nosa programación didáctica está inserta na programación preparada pola Rede Museística Provincial de Lugo en relación ó Día Internacional dos Museos e o seu lema “ Museos e Memoria”. En relación a esta festividade cada un dos museos preparou unha serie días. O noso Atlas da Memoria realizouse os días 17os diferentes días e horarios en cada un dos museos: Museo do Mar: Realizamos a actividade o día 17 ás 17.00 h. Ese día conmemorábno Museo do Mar houbo unha exposición “O Tendal das Letras” que honraba a todos os escritores homenaxeados dende 1963 ata a actualidade. Ás 12:00 h. deu comezo unha conferencia e proxección en relación á figura do homenaxeado este ano, Lois Pereiro realizada por Silvia Aldariz, e ás 13:00 h. realizouse unha videogalega e venezolana, da man de Joxelyn Ruiz Museoa nosa actividade o día 18 (Día Internacional dos Museos), ás 11:00 h. Ese día tamén houbo durante todo o día a exposición “O Tendal das Letras” e a conferencia sobre a figura de Lois
No Museo do Mar, mediante a previa selección de elementos relacionados con mundo do mar (area, auga, conchas…) estudaremos as diferentes reaccións dos rapaces ante os diferentes olores, análise que faremos tamén en San Paio de Narla e no Pazo de Tor modificando a metodoloxía dependendo da realidade do propio museo. OBXECTIVO ESPECÍFICO: Empregar a potencialidade que ten o sentido do olfato.
Como actividade final, plantexamos a realización dun xogo de mesa que será diferente en cada museo. Consistirá na elaboración dun taboleiro que recolla vinte pezas representativas da sala do museo onde se vaian a realizar as actividades, deste xeito queremos a través do lecer estimular unha nova relación dos rapaces coas pezas para que sexan postas en valor e axudar ó seu “redescubrimento”, xa que os xogos suxerirán unha serie de preguntas en relación a diferentes
OBXECTIVO ESPECÍFICO: Finalizar as actividades dun xeito lúdico mediante un xogo de mesa que recolle imaxes representativas da sala onde se realizaron as actividades previas.
ESTINATARIOS
Cando deseñamos a nosa proposta, nun primeiro momento dirixímola cara un público concreto, rapaces e rapazas cunha idade comprendida entre os oito e os quince anos. A continuación detallaremos a idade do público que en cada un dos museos participou nas actividades:Museo do Mar: Contamos coa participación dun grupo de uns oito rapaces e rapazas cunha idadecomprendida entre os nove e dezaseis anos.
Fortaleza de San Paio de Narla: Nesta ocasión puidemos contar coa participación dun grupo de rapazas cunha idade comprendida entre os trece e quince anos.
Pazo de Tor: Nesta ocasión contamos coa presenza de nenos comprendidos entre os sete e os quince anos, algúns deles procedían da Asociación Raiolas, asociación integrada por paisde persoas con autismos e trastornos xeneralizados do desenvolvemento.
2.8. CONTEXTO DE ACTUACIÓN
A nosa programación didáctica está inserta na programación preparada pola Rede Museística Provincial de Lugo en relación ó Día Internacional dos Museos e o seu lema “ Museos e Memoria”. En relación a esta festividade cada un dos museos preparou unha serie de actividades en diferentes días. O noso Atlas da Memoria realizouse os días 17-18 e 21 de Maio, a continuación detallaremos os diferentes días e horarios en cada un dos museos: Museo do Mar: Realizamos a actividade o día 17 ás 17.00 h. Ese día conmemorábase o Día das Letras Galegas, polo que durante toda a xornada, no Museo do Mar houbo unha exposición “O Tendal das Letras” que honraba a todos os escritores homenaxeados dende 1963 ata a actualidade. Ás 12:00 h. deu comezo unha conferencia e
relación á figura do homenaxeado este ano, Lois Pereiro realizada por Silvia Aldariz, e ás 13:00 h. realizouse unha video-proxección e mesa de debate en relación ó tema da emigración galega e venezolana, da man de Joxelyn Ruiz Museo- Fortaleza de San Paio de Narla: Realizamos a nosa actividade o día 18 (Día Internacional dos Museos), ás 11:00 h. Ese día tamén houbo durante todo o día a exposición “O Tendal das Letras” e a conferencia sobre a figura de Lois
Museo Pazo de Tor
157
acionados con mundo do mar (area, auga, conchas…) estudaremos as diferentes reaccións dos rapaces ante os diferentes olores, análise que faremos tamén en San Paio de Narla e no Pazo de Tor modificando a metodoloxía
OBXECTIVO ESPECÍFICO: Empregar a potencialidade que ten o sentido do olfato.
Como actividade final, plantexamos a realización dun xogo de mesa que será diferente en cada e pezas representativas da sala do
museo onde se vaian a realizar as actividades, deste xeito queremos a través do lecer estimular unha nova relación dos rapaces coas pezas para que sexan postas en valor e axudar ó seu
xerirán unha serie de preguntas en relación a diferentes
OBXECTIVO ESPECÍFICO: Finalizar as actividades dun xeito lúdico mediante un xogo de mesa que recolle imaxes representativas da sala onde se realizaron as actividades previas.
Cando deseñamos a nosa proposta, nun primeiro momento dirixímola cara un público concreto, rapaces e rapazas cunha idade comprendida entre os oito e os quince anos. A continuación
ticipou nas actividades: Museo do Mar: Contamos coa participación dun grupo de uns oito rapaces e rapazas cunha idade
Fortaleza de San Paio de Narla: Nesta ocasión puidemos contar coa participación dun
Pazo de Tor: Nesta ocasión contamos coa presenza de nenos comprendidos entre os sete e , asociación integrada por pais e nais
A nosa programación didáctica está inserta na programación preparada pola Rede Museística Provincial de Lugo en relación ó Día Internacional dos Museos e o seu lema “ Museos e Memoria”.
de actividades en diferentes 18 e 21 de Maio, a continuación detallaremos
os diferentes días e horarios en cada un dos museos: Museo do Mar: Realizamos a actividade o día ase o Día das Letras Galegas, polo que durante toda a xornada,
no Museo do Mar houbo unha exposición “O Tendal das Letras” que honraba a todos os escritores homenaxeados dende 1963 ata a actualidade. Ás 12:00 h. deu comezo unha conferencia e
relación á figura do homenaxeado este ano, Lois Pereiro realizada por Silvia Aldariz, proxección e mesa de debate en relación ó tema da emigración
de Narla: Realizamos a nosa actividade o día 18 (Día Internacional dos Museos), ás 11:00 h. Ese día tamén houbo durante todo o día a exposición “O Tendal das Letras” e a conferencia sobre a figura de Lois
Pereiro ás 13:00 h., do mesmo xeito, volveuse a rearelación ó tema da emigración galega e venezolana ás 17:00 h. Ese mesmo día, ás 20:00 h. tivo lugar unha Conferencia-exposición “Memoria da formación da estrutura militar, destrución, transformacións e rehabilitación do edificio do Museo de San Paio de Narla”, por José Ramón Soraluce Blond e José Ángel Santos Ferro.Museo-Pazo de Tor: A nosa actividade foi levada a cabo no Pazo ás 17:00 h; ademais, ese día, durante toda a xornada, tamén estivo exposto “O Tendal dade Lois Pereiro produciuse ás 13:00 h. As 16:30h chegaron os nenos da Asociación Raiolas queestiveron toda a tarde no museo, e ás 18:00 levouse a cabo a videorelación o tema: Memorias de mulleres de aquí e de acolá. 2.9. RECURSOS DISPOÑIBLES Para levar a cabo a realización da nosa proposta didáctica foron necesarios os seguintes recursos:-MEMORIA VISUAL: para a realización desta sección, empregamos imaxes de pezas representativas de cada un dos museos, faltábanlles a metade, espazo destinado para que o completaran os participantes; polo que fixeron falta ademais cores, rotuladores…-MEMORIA DO TACTO: para levar a cabo esta parte, empregamos diferentes obxectos en cada museo, por exemplo, no Museo do Mar empregamos unha bitácora, un oído de balea, unha ostra, un farol de barco..en San Paio de Narla, unha cunca, unha xerra, unha prancha antiga, unha galiña de xoguete; e no Pazo de Tor, uns colares antigos, un abanico, un xoieiro…taménvendas para poder tapar os ollos dos participantes e poñelos en situación.-MEMORIA AUDITIVA: para esta actividade empregamos como soporte técnico un ordenadorque nos permitiu poñer de fondo os diferentes sons en formato mp3, que creaban a adecuada para poder crear as diferentes historias.-MEMORIA OLFATIVA: nesta parte, empregamos diversas caixiñas que gardaban no seu interior diversos elementos, diferentes en cada museo, por exemplo, no Museo do Mar, contiñan auga do mar, area, diversas conchas…en San Paio de Narla, millo, terra, herbas diferentes; e no Pazo de Tor, contiñan madeira, café, un pano con perfume de muller…-O XOGO DA MEMORIA: como remate das actividades, preparamos tres taboleiros, que se corresponden con cada un dospezas relacionadas con cada unha das salas onde se ía a realizar as actividades, e para levalo acabo, precisamos de fichas de cores e un dado xigante. Para levar a cabo o conxunto das actividdiversas cadeiras para os rapaces e rapazas. Antes de comezar, tiñamos unhas pegatinas, para que cada un deles escribise o seu nome e así puidésemos coñecer mellor ós participantes.Do mesmo xeito, tamén foi necesario contar cunha cámara dixital para poder documentar todoo proceso. De seguido detallamos o lugar onde levamos a cabo as actividades en cada museo: Odía 17, no Museo do Mar, dispuxemos da Sala de Carpintería de Ribeira para levar a cabo as actividades. O día 18, no MuseoO día 21, no Museo-Pazo de Tor, o emprazamento do Atlas da Memoria dos Museosfoi no Salón do Mediodía. 2.10. CUSTO ECONÓMICO DO PROGRAMANeste apartado temos que subliñar en primeiro lugar que a Rede Museística Provincial de Lugo xa
Pereiro ás 13:00 h., do mesmo xeito, volveuse a realizar a videoproxección e mesa de debate en relación ó tema da emigración galega e venezolana ás 17:00 h. Ese mesmo día, ás 20:00 h. tivo
exposición “Memoria da formación da estrutura militar, destrución, ción do edificio do Museo de San Paio de Narla”, por José Ramón
Soraluce Blond e José Ángel Santos Ferro. Pazo de Tor: A nosa actividade foi levada a cabo no Pazo ás 17:00 h; ademais, ese día,
durante toda a xornada, tamén estivo exposto “O Tendal das Letras” e a conferencia sobre a figura de Lois Pereiro produciuse ás 13:00 h. As 16:30h chegaron os nenos da Asociación Raiolas queestiveron toda a tarde no museo, e ás 18:00 levouse a cabo a video-proxección e mesa de debate en
s de mulleres de aquí e de acolá.
2.9. RECURSOS DISPOÑIBLES
Para levar a cabo a realización da nosa proposta didáctica foron necesarios os seguintes recursos:MEMORIA VISUAL: para a realización desta sección, empregamos imaxes de pezas
de cada un dos museos, faltábanlles a metade, espazo destinado para que o completaran os participantes; polo que fixeron falta ademais cores, rotuladores…MEMORIA DO TACTO: para levar a cabo esta parte, empregamos diferentes obxectos en cada
emplo, no Museo do Mar empregamos unha bitácora, un oído de balea, unha ostra, un farol de barco..en San Paio de Narla, unha cunca, unha xerra, unha prancha antiga, unha galiña de xoguete; e no Pazo de Tor, uns colares antigos, un abanico, un xoieiro…taménvendas para poder tapar os ollos dos participantes e poñelos en situación. MEMORIA AUDITIVA: para esta actividade empregamos como soporte técnico un ordenador
que nos permitiu poñer de fondo os diferentes sons en formato mp3, que creaban a adecuada para poder crear as diferentes historias. MEMORIA OLFATIVA: nesta parte, empregamos diversas caixiñas que gardaban no seu interior
diversos elementos, diferentes en cada museo, por exemplo, no Museo do Mar, contiñan auga do iversas conchas…en San Paio de Narla, millo, terra, herbas diferentes; e no Pazo de
Tor, contiñan madeira, café, un pano con perfume de muller… O XOGO DA MEMORIA: como remate das actividades, preparamos tres taboleiros, que se
corresponden con cada un dos museos. Na súa elaboración foi necesario contar con imaxes depezas relacionadas con cada unha das salas onde se ía a realizar as actividades, e para levalo acabo, precisamos de fichas de cores e un dado xigante.
Para levar a cabo o conxunto das actividades, previamente, colocamos en cada museo unha mesa e diversas cadeiras para os rapaces e rapazas. Antes de comezar, tiñamos unhas pegatinas, para que cada un deles escribise o seu nome e así puidésemos coñecer mellor ós participantes.
én foi necesario contar cunha cámara dixital para poder documentar todoo proceso. De seguido detallamos o lugar onde levamos a cabo as actividades en cada museo: Odía 17, no Museo do Mar, dispuxemos da Sala de Carpintería de Ribeira para levar a cabo as actividades. O día 18, no Museo-Fortaleza de San Paio de Narla, fixemos as actividades na Cociña.
Pazo de Tor, o emprazamento do Atlas da Memoria dos Museos
2.10. CUSTO ECONÓMICO DO PROGRAMA os que subliñar en primeiro lugar que a Rede Museística Provincial de Lugo xa
Museo Pazo de Tor
158
lizar a videoproxección e mesa de debate en relación ó tema da emigración galega e venezolana ás 17:00 h. Ese mesmo día, ás 20:00 h. tivo
exposición “Memoria da formación da estrutura militar, destrución, ción do edificio do Museo de San Paio de Narla”, por José Ramón
Pazo de Tor: A nosa actividade foi levada a cabo no Pazo ás 17:00 h; ademais, ese día, s Letras” e a conferencia sobre a figura
de Lois Pereiro produciuse ás 13:00 h. As 16:30h chegaron os nenos da Asociación Raiolas que proxección e mesa de debate en
Para levar a cabo a realización da nosa proposta didáctica foron necesarios os seguintes recursos: MEMORIA VISUAL: para a realización desta sección, empregamos imaxes de pezas
de cada un dos museos, faltábanlles a metade, espazo destinado para que o completaran os participantes; polo que fixeron falta ademais cores, rotuladores… MEMORIA DO TACTO: para levar a cabo esta parte, empregamos diferentes obxectos en cada
emplo, no Museo do Mar empregamos unha bitácora, un oído de balea, unha ostra, un farol de barco..en San Paio de Narla, unha cunca, unha xerra, unha prancha antiga, unha galiña de xoguete; e no Pazo de Tor, uns colares antigos, un abanico, un xoieiro…tamén precisamos de
MEMORIA AUDITIVA: para esta actividade empregamos como soporte técnico un ordenador que nos permitiu poñer de fondo os diferentes sons en formato mp3, que creaban a atmosfera
MEMORIA OLFATIVA: nesta parte, empregamos diversas caixiñas que gardaban no seu interior diversos elementos, diferentes en cada museo, por exemplo, no Museo do Mar, contiñan auga do
iversas conchas…en San Paio de Narla, millo, terra, herbas diferentes; e no Pazo de
O XOGO DA MEMORIA: como remate das actividades, preparamos tres taboleiros, que se museos. Na súa elaboración foi necesario contar con imaxes de
pezas relacionadas con cada unha das salas onde se ía a realizar as actividades, e para levalo a
ades, previamente, colocamos en cada museo unha mesa e diversas cadeiras para os rapaces e rapazas. Antes de comezar, tiñamos unhas pegatinas, para que cada un deles escribise o seu nome e así puidésemos coñecer mellor ós participantes.
én foi necesario contar cunha cámara dixital para poder documentar todo o proceso. De seguido detallamos o lugar onde levamos a cabo as actividades en cada museo: O día 17, no Museo do Mar, dispuxemos da Sala de Carpintería de Ribeira para levar a cabo as
Fortaleza de San Paio de Narla, fixemos as actividades na Cociña. Pazo de Tor, o emprazamento do Atlas da Memoria dos Museos
os que subliñar en primeiro lugar que a Rede Museística Provincial de Lugo xa
contaba cunha serie de recursos que abarataron o custe da nosa actividade, detallamos a continuación cales foron os elementos cos que xa contaba o museo:-fotos representativas dos fondos dos tres museos-ceras, rotuladores e bolígrafos-vendas negras -ordenador -cámara de fotos -dado xigante e fichas de cores
-mesa e cadeiras -pegatinas O único gasto necesario foi o relacionado cos tres taboleiros para o Xogo da Memoria, imprimilos a cor nun formato din-A3 e logo plastificalos, o custo total disto alcanzou os 12, 95 precisamos a impresión das fichas destinadas á actividade da Mem4, 20 €. 2.11. AVALIACIÓN DA ACTIVIDADE DIDÁCTICA “O ATLAS D A MEMORIA DOS MUSEOS” A nosa experiencia durante a realización do Atlas da Memoria dos Museos, deunos a posibilidade, unha vez rematada a actividade, de poder facuestións que é necesario abordar é a que trata sobre a planificación, neste sentido, temos que dicir, que tan importante é a calidade da actividade como o coñecemento que se debe de ter acerca do lugar onde se vai a levar a cabo, en relación con isto, diremos que foi moi importante haber tidoxa un contacto previo coa realidade de cada un dos tres museos, este dato, foi fundamental paracoñecer o público ó que nos iamos a enfrontar, xa que un dos labor con institutos, rapaces da zona, diversas fundacións, etc. que levaban a cabo dende a RedeMuseística. Unha vez coñecido o público, o seguinte paso foi o de familiarizarnos cos fondos dos que dispoñía cada museo e a súa realidade específica para partir deles e comezar a configuración das actividades; o mesmo tempo, hai que sumar á cuestión da planificación o factor da adaptación ás diferentes circunstancias, xa que o contexto é moi diferente comparado cunha institucnun ámbito urbano, como pode ser o caso do Museo Provincial de Lugo. Por iso, sabiamos dende un primeiro momento que un aspecto clave que tiña que definir a nosa proposta era a de ser algo vivo e aberto, que dependería do público que se acercardesenvolvemento das actividades do Museo do Mar, onde traballamos con rapaces de nove anos e de dezaseis, polo que o noso obxectivo foi en todo momento crear unhas actividades adaptables, versátiles…sen que por ese motivoÉ preciso subliñar que as nosas prácticas na Rede Museística, non seguiron a típica dinámica detraballar nunha entidade por un pequeno período de tempo, xa que mediante o traballo de elaboración e posta en práctica da nosa actividtraballar senón que tamén aprendemos a ter en conta o factor humano que é parte de cada unha das institucións, e o mesmo tempo coñecer as nosas propias capacidades.Como conclusión resaltamos a boa acollida, así ce rapazas que foron parte do Atlas da Memoria dos Museos. Do mesmo xeito temos que facerunha mención especial á axuda e á implicación que o persoal de cada un dos tres museos nos prestou para levar adiante e facer realidade esta actividade.
contaba cunha serie de recursos que abarataron o custe da nosa actividade, detallamos a continuación cales foron os elementos cos que xa contaba o museo:
os fondos dos tres museos ceras, rotuladores e bolígrafos
dado xigante e fichas de cores
O único gasto necesario foi o relacionado cos tres taboleiros para o Xogo da Memoria, imprimilos A3 e logo plastificalos, o custo total disto alcanzou os 12, 95
precisamos a impresión das fichas destinadas á actividade da Memoria do Tacto, sendo o custo de
2.11. AVALIACIÓN DA ACTIVIDADE DIDÁCTICA “O ATLAS D A MEMORIA DOS
A nosa experiencia durante a realización do Atlas da Memoria dos Museos, deunos a posibilidade, unha vez rematada a actividade, de poder facer balance dos acertos e dos erros. Unha das primeiras cuestións que é necesario abordar é a que trata sobre a planificación, neste sentido, temos que dicir, que tan importante é a calidade da actividade como o coñecemento que se debe de ter acerca do
ar onde se vai a levar a cabo, en relación con isto, diremos que foi moi importante haber tidoxa un contacto previo coa realidade de cada un dos tres museos, este dato, foi fundamental paracoñecer o público ó que nos iamos a enfrontar, xa que un dos primeiros datos que posuíamos era alabor con institutos, rapaces da zona, diversas fundacións, etc. que levaban a cabo dende a RedeMuseística. Unha vez coñecido o público, o seguinte paso foi o de familiarizarnos cos fondos dos
a súa realidade específica para partir deles e comezar a configuración das actividades; o mesmo tempo, hai que sumar á cuestión da planificación o factor da adaptación ás diferentes circunstancias, xa que o contexto é moi diferente comparado cunha institucnun ámbito urbano, como pode ser o caso do Museo Provincial de Lugo. Por iso, sabiamos dende un primeiro momento que un aspecto clave que tiña que definir a nosa proposta era a de ser algo vivo e aberto, que dependería do público que se acercara, por poñer un exemplo, o caso do desenvolvemento das actividades do Museo do Mar, onde traballamos con rapaces de nove anos e de dezaseis, polo que o noso obxectivo foi en todo momento crear unhas actividades adaptables, versátiles…sen que por ese motivo fosen menos atractivas. É preciso subliñar que as nosas prácticas na Rede Museística, non seguiron a típica dinámica detraballar nunha entidade por un pequeno período de tempo, xa que mediante o traballo de elaboración e posta en práctica da nosa actividade didáctica non so aprendemos sobre como traballar senón que tamén aprendemos a ter en conta o factor humano que é parte de cada unha das institucións, e o mesmo tempo coñecer as nosas propias capacidades. Como conclusión resaltamos a boa acollida, así como a participación activa que tiveron os rapaces e rapazas que foron parte do Atlas da Memoria dos Museos. Do mesmo xeito temos que facerunha mención especial á axuda e á implicación que o persoal de cada un dos tres museos nos
e facer realidade esta actividade.
Museo Pazo de Tor
159
contaba cunha serie de recursos que abarataron o custe da nosa actividade, detallamos a
O único gasto necesario foi o relacionado cos tres taboleiros para o Xogo da Memoria, imprimilos A3 e logo plastificalos, o custo total disto alcanzou os 12, 95 €, tamén
oria do Tacto, sendo o custo de
2.11. AVALIACIÓN DA ACTIVIDADE DIDÁCTICA “O ATLAS D A MEMORIA DOS
A nosa experiencia durante a realización do Atlas da Memoria dos Museos, deunos a posibilidade, cer balance dos acertos e dos erros. Unha das primeiras
cuestións que é necesario abordar é a que trata sobre a planificación, neste sentido, temos que dicir, que tan importante é a calidade da actividade como o coñecemento que se debe de ter acerca do
ar onde se vai a levar a cabo, en relación con isto, diremos que foi moi importante haber tido xa un contacto previo coa realidade de cada un dos tres museos, este dato, foi fundamental para
primeiros datos que posuíamos era a labor con institutos, rapaces da zona, diversas fundacións, etc. que levaban a cabo dende a Rede Museística. Unha vez coñecido o público, o seguinte paso foi o de familiarizarnos cos fondos dos
a súa realidade específica para partir deles e comezar a configuración das actividades; o mesmo tempo, hai que sumar á cuestión da planificación o factor da adaptación ás diferentes circunstancias, xa que o contexto é moi diferente comparado cunha institución situada nun ámbito urbano, como pode ser o caso do Museo Provincial de Lugo. Por iso, sabiamos dende un primeiro momento que un aspecto clave que tiña que definir a nosa proposta era a de ser algo
a, por poñer un exemplo, o caso do desenvolvemento das actividades do Museo do Mar, onde traballamos con rapaces de nove anos e de dezaseis, polo que o noso obxectivo foi en todo momento crear unhas actividades adaptables,
É preciso subliñar que as nosas prácticas na Rede Museística, non seguiron a típica dinámica de traballar nunha entidade por un pequeno período de tempo, xa que mediante o traballo de
ade didáctica non so aprendemos sobre como traballar senón que tamén aprendemos a ter en conta o factor humano que é parte de cada unha das
omo a participación activa que tiveron os rapaces e rapazas que foron parte do Atlas da Memoria dos Museos. Do mesmo xeito temos que facer unha mención especial á axuda e á implicación que o persoal de cada un dos tres museos nos
3. VALORACIÓN PERSOAL A miña experiencia nas prácticas deume a oportunidade como xa dixen na introducción de poder vivir unhas prácticas diferentes ás que coñecía. Unhas prácticas onde se me ensinou a importancia do factor humano como motor da cultura e da xestión de calqueira institución.Como a máxima de que menos é máis e certa, onde traballar en prol dun modelo cultural que abogue pola inclusión social e a accesibilidade é posible. Ademáis de todo isto, déronme a posibilidade de poder formar parte desta engranaxe, desta rede o darme a oportunidade de levar a práctica unha actividade diseñada coa miña compañeira Adriana Prieto. Nesta valoración non podo esquecerme da aprendizaxe adquerida onde conceptos como flexibiliindispensables, todo o aprendido o longo deste tempo lévame a conclusión do factor humano como peza indispensable a hora de plantexar calquer proxecto cultural, así como a importancia do traballo en equipo como outro dos aspectos máiO modelo de traballo en rede que plantexa estes tres museos, así como todo o traballo que eneles se leva a cabo, fixeron que aprendera cousas de min que non sabía que as tiña, o dicir istoestoume referindo, a que durante os anos da facultapensei que podería traballar nun campo como a didáctica, pero despois destas prácticas non soamente sei que podo, senón que ademais podo dicir que me gustou e que disfrutei. Ainda que nun primeiro momento me angustiara a idea de ter que pensar unha actividade, por medo a non ser capaz, por medo tamén a que non se me ocorrera nada, o resultado final non soamente mostroume que son capaz, senón que tamén mostroume un campo laboral no que xamáis había pensado.Como conclusión teño que dicir que realizar as prácticas na Rede Museística Provincial foi unha experiencia moi gratificante, onde non soamente aprendín cousas, senón que tamén coñecín modelos novos de xestión, e unha xente maravillosa da que me levo moitas couaxudaran a hora de traballar nun futuro. Non podo terminar a miña valoración sen agradecer a Encarna Lago todo o aprendido, así como a todo o persoal de cada un dos tres museos que coñecín, e que me axudaron en todo o que precisaba en ca
3. VALORACIÓN PERSOAL
A miña experiencia nas prácticas deume a oportunidade como xa dixen na introducción de poder vivir unhas prácticas diferentes ás que coñecía. Unhas prácticas onde se me ensinou a importancia
ctor humano como motor da cultura e da xestión de calqueira institución. Como a máxima de que menos é máis e certa, onde traballar en prol dun modelo cultural que abogue pola inclusión social e a accesibilidade é posible. Ademáis de todo isto, déronme a
sibilidade de poder formar parte desta engranaxe, desta rede o darme a oportunidade de levar a práctica unha actividade diseñada coa miña compañeira Adriana Prieto. Nesta valoración non podo esquecerme da aprendizaxe adquerida onde conceptos como flexibilidade ou adaptación son indispensables, todo o aprendido o longo deste tempo lévame a conclusión do factor humano como peza indispensable a hora de plantexar calquer proxecto cultural, así como a importancia do traballo en equipo como outro dos aspectos máis importantes. O modelo de traballo en rede que plantexa estes tres museos, así como todo o traballo que eneles se leva a cabo, fixeron que aprendera cousas de min que non sabía que as tiña, o dicir istoestoume referindo, a que durante os anos da facultade mentres estudiaba Historia do Arte, nunca pensei que podería traballar nun campo como a didáctica, pero despois destas prácticas non soamente sei que podo, senón que ademais podo dicir que me gustou e que disfrutei. Ainda que nun
ustiara a idea de ter que pensar unha actividade, por medo a non ser capaz, por medo tamén a que non se me ocorrera nada, o resultado final non soamente mostroume que son capaz, senón que tamén mostroume un campo laboral no que xamáis había pensado.
conclusión teño que dicir que realizar as prácticas na Rede Museística Provincial foi unha experiencia moi gratificante, onde non soamente aprendín cousas, senón que tamén coñecín modelos novos de xestión, e unha xente maravillosa da que me levo moitas couaxudaran a hora de traballar nun futuro. Non podo terminar a miña valoración sen agradecer a Encarna Lago todo o aprendido, así como a todo o persoal de cada un dos tres museos que coñecín, e que me axudaron en todo o que precisaba en cada momento.
Museo Pazo de Tor
160
A miña experiencia nas prácticas deume a oportunidade como xa dixen na introducción de poder vivir unhas prácticas diferentes ás que coñecía. Unhas prácticas onde se me ensinou a importancia
Como a máxima de que menos é máis e certa, onde traballar en prol dun modelo cultural que abogue pola inclusión social e a accesibilidade é posible. Ademáis de todo isto, déronme a
sibilidade de poder formar parte desta engranaxe, desta rede o darme a oportunidade de levar a práctica unha actividade diseñada coa miña compañeira Adriana Prieto. Nesta valoración non podo
dade ou adaptación son indispensables, todo o aprendido o longo deste tempo lévame a conclusión do factor humano como peza indispensable a hora de plantexar calquer proxecto cultural, así como a importancia do
O modelo de traballo en rede que plantexa estes tres museos, así como todo o traballo que en eles se leva a cabo, fixeron que aprendera cousas de min que non sabía que as tiña, o dicir isto
de mentres estudiaba Historia do Arte, nunca pensei que podería traballar nun campo como a didáctica, pero despois destas prácticas non soamente sei que podo, senón que ademais podo dicir que me gustou e que disfrutei. Ainda que nun
ustiara a idea de ter que pensar unha actividade, por medo a non ser capaz, por medo tamén a que non se me ocorrera nada, o resultado final non soamente mostroume que son capaz, senón que tamén mostroume un campo laboral no que xamáis había pensado.
conclusión teño que dicir que realizar as prácticas na Rede Museística Provincial foi unha experiencia moi gratificante, onde non soamente aprendín cousas, senón que tamén coñecín modelos novos de xestión, e unha xente maravillosa da que me levo moitas cousas que sei que me axudaran a hora de traballar nun futuro. Non podo terminar a miña valoración sen agradecer a Encarna Lago todo o aprendido, así como a todo o persoal de cada un dos tres museos que coñecín,
Museo Pazo de Tor
161
Museo Pazo de Tor
162
Museo Pazo de Tor
163
Museo Pazo de Tor
164
Museo Pazo de Tor
165
Museo Pazo de Tor
166
BIBLIOGRAFÍA -Area, Manuel y Parcerisa, Arthur.
Comunitarios. Ed. Graó. Barcelona, 2010
-De los Reyes Leoz, José Luis.
Didácticas Específicas. Universidad Autónoma de Madrid (Revista Tarbiya)
-Montenegro Valenzuela, Jacinto.
en las visitas a museos. Facultad de Educación. Universidad de Zaragoza (Revista
-Moral Ledesma, Beatriz. Reflexiones sobre la Capacidad Didáctica de los Museos y los
Objetos. Farapi, S.L. , Consultora de Antropología Aplicada. San Sebastián
-Morgado Bernal, Ignacio. Psicobiología del aprendizaje y la memoria
Información y Comunicación) 2005, 10
www.encarnalagogonzalez.blogspot.com
www.histodidactica.es
www.museolugo.org
www.museodomar.blogspot.com
www.museosanpaio.blogspot.com
www.pazodetor.blogspot.com
Area, Manuel y Parcerisa, Arthur. Materiales y Recursos Didácticos en Contextos
. Ed. Graó. Barcelona, 2010
De los Reyes Leoz, José Luis. Del Patrimonio Cultural al Museo Infantil. Departamento de
Didácticas Específicas. Universidad Autónoma de Madrid (Revista Tarbiya)
Montenegro Valenzuela, Jacinto. Material Didáctico para un adecuado aprovechamiento
. Facultad de Educación. Universidad de Zaragoza (Revista
Reflexiones sobre la Capacidad Didáctica de los Museos y los
. Farapi, S.L. , Consultora de Antropología Aplicada. San Sebastián
Psicobiología del aprendizaje y la memoria. CIC (Cuadernos d
Información y Comunicación) 2005, 10
www.encarnalagogonzalez.blogspot.com
www.museodomar.blogspot.com
www.museosanpaio.blogspot.com
www.pazodetor.blogspot.com
Museo Pazo de Tor
167
Materiales y Recursos Didácticos en Contextos
Departamento de
Material Didáctico para un adecuado aprovechamiento
. Facultad de Educación. Universidad de Zaragoza (Revista Tarbiya)
Reflexiones sobre la Capacidad Didáctica de los Museos y los
. CIC (Cuadernos de
Museo Pazo de Tor
168
Museo Pazo de Tor
169
El Máster en Servicios culturales tiene la intención de preparar al profesional para
el análisis y gestión de diferentes actividades y programas culturales, por lo cual la oportunidad de realizar las prácticas en la Rede Museística de Lugo fuejercer los conocimientos previamente adquiridos en el Máster.
Las prácticas realizadas en la Rede Museística Provincial de Lugo se desarrollaron en los museos que conforman dicha Rede Museística: Museo Etnográfico San Paio de Narla, Pazo de Tor y Museo Provincial del Mar. La gerente de la Rede Museística, Doña Encarna Lago, fue la persona encargada de coordinar las prácticas, quien ofreció una inducción teórica y una inducción práctica. Posterior a la inducción práctica se designó la planificación de una actividad cultural para ser llevada a cabo en los tres museos ya conocidos.
El hacer factible la ejecución de una actividad cultural de mi propia invención me dio la oportunidad de experimentar un trabajo realista y funcional, del mismo mpude enriquecerme de las vivencias y de las personas con sus conocimientos y experiencias
REDE MUSEÍSTICA PROVINCIAL DE LUGO
La gestión de la Rede Museística Provincial de Lugo fue constituida oficialmente en Junio del 2006, la cual de Lugo: Museo Provincial de Lugo, Museo Etnográficode Tor y Museo Provincial del Mar. La Diputación es la que tiene personalidad jurídica, por lo tanto gestiona y administra directamente los museos. La Rede Museística se coordina actualmente desde el Museo Provincial de Lugo, ubicado en el casco histórico de Lugo.
Los objetivos de la Rede Museística son: Unificar criterios, incentivar la colaboración y participación, optimizar los recursos humanos y económicos, mejorar la comunicación, incrementar el ámbito geográfico de actuación, poner en marcha las actividades conjuntas y hacer posible el lema “Museo para todos, entre todos”, el cual pretende lograr la inclusión de colectivos con riesgo de exclusión social.
En cuanto a este último objetivo se ha llevado a cabo un intensivo programa de inclusión a personas con alguna discapacidad. La Rede Museística tiene más de 10 años trabajando para hacer accesible sus mude los avances globales de la museología y los avances tecnológicos, estas personas han quedado olvidadas. De este modo en el año 2008 se crea finalmente el Departamento de Capacidades Diferentes y Discapse inician las obras de reestructuración en los museos de acuerdo alos criterios de accesibilidad.
INTRODUCCIÓN
El Máster en Servicios culturales tiene la intención de preparar al profesional para el análisis y gestión de diferentes actividades y programas culturales, por lo cual la oportunidad de realizar las prácticas en la Rede Museística de Lugo fuejercer los conocimientos previamente adquiridos en el Máster.
Las prácticas realizadas en la Rede Museística Provincial de Lugo se desarrollaron en los museos que conforman dicha Rede Museística: Museo Etnográfico San Paio de
de Tor y Museo Provincial del Mar. La gerente de la Rede Museística, Doña Encarna Lago, fue la persona encargada de coordinar las prácticas, quien ofreció una inducción teórica y una inducción práctica. Posterior a la inducción práctica se designó la
ificación de una actividad cultural para ser llevada a cabo en los tres museos ya
El hacer factible la ejecución de una actividad cultural de mi propia invención me dio la oportunidad de experimentar un trabajo realista y funcional, del mismo mpude enriquecerme de las vivencias y de las personas con sus conocimientos y experiencias
REDE MUSEÍSTICA PROVINCIAL DE LUGO
La gestión de la Rede Museística Provincial de Lugo fue constituida oficialmente en Junio del 2006, la cual interrelaciona los cuatro museos dependientes de la Diputación de Lugo: Museo Provincial de Lugo, Museo Etnográfico-Fortaleza San Paio de Narla, Pazo de Tor y Museo Provincial del Mar. La Diputación es la que tiene personalidad jurídica,
ona y administra directamente los museos. La Rede Museística se coordina actualmente desde el Museo Provincial de Lugo, ubicado en el casco histórico de
Los objetivos de la Rede Museística son: Unificar criterios, incentivar la ipación, optimizar los recursos humanos y económicos, mejorar la
comunicación, incrementar el ámbito geográfico de actuación, poner en marcha las actividades conjuntas y hacer posible el lema “Museo para todos, entre todos”, el cual
usión de colectivos con riesgo de exclusión social.
En cuanto a este último objetivo se ha llevado a cabo un intensivo programa de inclusión a personas con alguna discapacidad. La Rede Museística tiene más de 10 años trabajando para hacer accesible sus museos a personas con capacidad limitada, que a pesar de los avances globales de la museología y los avances tecnológicos, estas personas han quedado olvidadas. De este modo en el año 2008 se crea finalmente el Departamento de Capacidades Diferentes y Discapacidades, adscrito a la gerencia de la Red. Ese mismo año se inician las obras de reestructuración en los museos de acuerdo alos criterios de
Museo Pazo de Tor
170
El Máster en Servicios culturales tiene la intención de preparar al profesional para el análisis y gestión de diferentes actividades y programas culturales, por lo cual la oportunidad de realizar las prácticas en la Rede Museística de Lugo fue la idónea para
Las prácticas realizadas en la Rede Museística Provincial de Lugo se desarrollaron en los museos que conforman dicha Rede Museística: Museo Etnográfico San Paio de
de Tor y Museo Provincial del Mar. La gerente de la Rede Museística, Doña Encarna Lago, fue la persona encargada de coordinar las prácticas, quien ofreció una inducción teórica y una inducción práctica. Posterior a la inducción práctica se designó la
ificación de una actividad cultural para ser llevada a cabo en los tres museos ya
El hacer factible la ejecución de una actividad cultural de mi propia invención me dio la oportunidad de experimentar un trabajo realista y funcional, del mismo modo en que pude enriquecerme de las vivencias y de las personas con sus conocimientos y experiencias
La gestión de la Rede Museística Provincial de Lugo fue constituida oficialmente interrelaciona los cuatro museos dependientes de la Diputación
Fortaleza San Paio de Narla, Pazo de Tor y Museo Provincial del Mar. La Diputación es la que tiene personalidad jurídica,
ona y administra directamente los museos. La Rede Museística se coordina actualmente desde el Museo Provincial de Lugo, ubicado en el casco histórico de
Los objetivos de la Rede Museística son: Unificar criterios, incentivar la ipación, optimizar los recursos humanos y económicos, mejorar la
comunicación, incrementar el ámbito geográfico de actuación, poner en marcha las actividades conjuntas y hacer posible el lema “Museo para todos, entre todos”, el cual
usión de colectivos con riesgo de exclusión social.
En cuanto a este último objetivo se ha llevado a cabo un intensivo programa de inclusión a personas con alguna discapacidad. La Rede Museística tiene más de 10 años
seos a personas con capacidad limitada, que a pesar de los avances globales de la museología y los avances tecnológicos, estas personas han quedado olvidadas. De este modo en el año 2008 se crea finalmente el Departamento de
acidades, adscrito a la gerencia de la Red. Ese mismo año se inician las obras de reestructuración en los museos de acuerdo alos criterios de
En 1932 se crea el Museo Provincial de acuerdo a la Diputación de Lugo. En 1957 el museo se traslada al antiguo convento de San Francisco siendo reestructurado pero conservando algunas áreas originales, en 1962 el Museo Provincial de Lugo fue declarado bien de interés cultural. El Museo Provincial de Lugo es el único museo de la red que posee conservación, restauración y catalogación.
El Museo Etnográfico San Paio de Narla es una fortaleza ubicada a 28 km al Oeste
de Lugo que data del siglo XIV, que sirvió de castronela al asentamiento de San Paio. La Fortaleza fue adquirida por la Diputación en 1939, cuya intención era demolerla y aprovechar la piedra. A comienzo de los años 80 se hace una renovación de pisos y techos, instalación eléctrica y otras mejoras para hacer de la fortaleza un museo. En 1983 se trasladan Lugo a la Fortaleza San Paio de Narla el cual abre sus puertas ese mismo año como Museo Etnográfico y de Historia.
El Pazo de Tor está ubicado en el valle de Lemos, en la parroquia San Juan de Tor, que pertenece al concello de Monforte de Lemos. Es un hermoso edificio construido a finales del siglo XVIII. A pesar de las reparaciones realizadas tras quedar afectada por el incendio de las tropas napoleónicas, conserva con mucha sobriedad su estilo neoclásico. Cuando la Diputación Provincial de Lugo recibe al Pazo como una donación, realiza una serie de mejoras para su posterior musealización en Julio del 2006.
El Museo del Mar nace en 1969 gracias a Francisco Rivera Casás, quien era maestro de la Escuela NacioCiprian. Don Francisco coleccionaba objetos marinos, y junto con sus 34 alumnos nace la iniciativa de crear un museo en el aula de la Escuela Nacional, tomando como base la colección marina del maestro. Es así como en el año 69 la Diputación Provincial de Lugo crea el Museo del Mar. De 1994 al 2004 el museo es gestionado por la asociación de vecinos “Cruz dá venda de San Ciprián”. En ese período abre todos los días al público, contando con cuatro salas de exposición. Finalmente en el 2004 pasa a formar parte de la Rede de Museos de la Diputación de Lugo como Museo Provincial del Mar. Hay que destacar que el Museo del Mar de San Ciprián es el más antiguo de toda Galicia y el único museo gallego que nace por iniciativa de un grupo de alumnos y su maestro, y en el que han participado activamente en su funcionamiento los vecinos de la zona. Actualmente cuenta con varios programas de actividades para niños, jóvenes y familias con talleres, jornadas temáticas y actividades lúdicocreatividad, la experimentación y el trabajo cooperativo en grupo.
Otros programas contemplados en el Museo del Mar son: Actividades escolares, programa investiga, de conservación, dcine, de conciertos, de teatro, de rede de diálogos, de efemérides, proyecto internacionales, entre otros.
En 1932 se crea el Museo Provincial de acuerdo a la Diputación de Lugo. En 1957 da al antiguo convento de San Francisco siendo reestructurado pero
conservando algunas áreas originales, en 1962 el Museo Provincial de Lugo fue declarado bien de interés cultural. El Museo Provincial de Lugo es el único museo de la red que
ión, restauración y catalogación.
El Museo Etnográfico San Paio de Narla es una fortaleza ubicada a 28 km al Oeste de Lugo que data del siglo XIV, que sirvió de castronela al asentamiento de San Paio. La Fortaleza fue adquirida por la Diputación en 1939, tras salvarla de su último propietario cuya intención era demolerla y aprovechar la piedra. A comienzo de los años 80 se hace una renovación de pisos y techos, instalación eléctrica y otras mejoras para hacer de la fortaleza un museo. En 1983 se trasladan materiales de etnografía del Museo Provincial de Lugo a la Fortaleza San Paio de Narla el cual abre sus puertas ese mismo año como Museo
El Pazo de Tor está ubicado en el valle de Lemos, en la parroquia San Juan de Tor, enece al concello de Monforte de Lemos. Es un hermoso edificio construido a
finales del siglo XVIII. A pesar de las reparaciones realizadas tras quedar afectada por el incendio de las tropas napoleónicas, conserva con mucha sobriedad su estilo neoclásico. Cuando la Diputación Provincial de Lugo recibe al Pazo como una donación, realiza una serie de mejoras para su posterior musealización en Julio del 2006.
El Museo del Mar nace en 1969 gracias a Francisco Rivera Casás, quien era maestro de la Escuela Nacional y de la Escuela de Orientación Marítima y Pesquera de San Ciprian. Don Francisco coleccionaba objetos marinos, y junto con sus 34 alumnos nace la iniciativa de crear un museo en el aula de la Escuela Nacional, tomando como base la
maestro. Es así como en el año 69 la Diputación Provincial de Lugo crea el Museo del Mar. De 1994 al 2004 el museo es gestionado por la asociación de vecinos “Cruz dá venda de San Ciprián”. En ese período abre todos los días al público,
salas de exposición. Finalmente en el 2004 pasa a formar parte de la Rede de Museos de la Diputación de Lugo como Museo Provincial del Mar. Hay que destacar que el Museo del Mar de San Ciprián es el más antiguo de toda Galicia y el único
nace por iniciativa de un grupo de alumnos y su maestro, y en el que han participado activamente en su funcionamiento los vecinos de la zona. Actualmente cuenta con varios programas de actividades para niños, jóvenes y familias con talleres,
ticas y actividades lúdico-recreacionales con el fin de de incentivar la creatividad, la experimentación y el trabajo cooperativo en grupo.
Otros programas contemplados en el Museo del Mar son: Actividades escolares, programa investiga, de conservación, de publicaciones, de creadores, de cooperación, de cine, de conciertos, de teatro, de rede de diálogos, de efemérides, proyecto internacionales,
Museo Pazo de Tor
171
En 1932 se crea el Museo Provincial de acuerdo a la Diputación de Lugo. En 1957 da al antiguo convento de San Francisco siendo reestructurado pero
conservando algunas áreas originales, en 1962 el Museo Provincial de Lugo fue declarado bien de interés cultural. El Museo Provincial de Lugo es el único museo de la red que
El Museo Etnográfico San Paio de Narla es una fortaleza ubicada a 28 km al Oeste de Lugo que data del siglo XIV, que sirvió de castronela al asentamiento de San Paio. La
tras salvarla de su último propietario cuya intención era demolerla y aprovechar la piedra. A comienzo de los años 80 se hace una renovación de pisos y techos, instalación eléctrica y otras mejoras para hacer de la
materiales de etnografía del Museo Provincial de Lugo a la Fortaleza San Paio de Narla el cual abre sus puertas ese mismo año como Museo
El Pazo de Tor está ubicado en el valle de Lemos, en la parroquia San Juan de Tor, enece al concello de Monforte de Lemos. Es un hermoso edificio construido a
finales del siglo XVIII. A pesar de las reparaciones realizadas tras quedar afectada por el incendio de las tropas napoleónicas, conserva con mucha sobriedad su estilo neoclásico. Cuando la Diputación Provincial de Lugo recibe al Pazo como una donación, realiza una
El Museo del Mar nace en 1969 gracias a Francisco Rivera Casás, quien era nal y de la Escuela de Orientación Marítima y Pesquera de San
Ciprian. Don Francisco coleccionaba objetos marinos, y junto con sus 34 alumnos nace la iniciativa de crear un museo en el aula de la Escuela Nacional, tomando como base la
maestro. Es así como en el año 69 la Diputación Provincial de Lugo crea el Museo del Mar. De 1994 al 2004 el museo es gestionado por la asociación de vecinos “Cruz dá venda de San Ciprián”. En ese período abre todos los días al público,
salas de exposición. Finalmente en el 2004 pasa a formar parte de la Rede de Museos de la Diputación de Lugo como Museo Provincial del Mar. Hay que destacar que el Museo del Mar de San Ciprián es el más antiguo de toda Galicia y el único
nace por iniciativa de un grupo de alumnos y su maestro, y en el que han participado activamente en su funcionamiento los vecinos de la zona. Actualmente cuenta con varios programas de actividades para niños, jóvenes y familias con talleres,
recreacionales con el fin de de incentivar la
Otros programas contemplados en el Museo del Mar son: Actividades escolares, e publicaciones, de creadores, de cooperación, de
cine, de conciertos, de teatro, de rede de diálogos, de efemérides, proyecto internacionales,
Museo Pazo de Tor
172
VISITAS A LOS MUSEOS DE LA REDE MUSEÍSTICAPROVINCIAL DE LUGO
Visita guiada al Museo
El viernes 4 de febrero nos encontramos en el Museo Provincial de Lugo, en la oficina de coordinación de la Rede Museística, en donde Doña Encarna realizó una inducción teórica y nos dio material de lectura para coy programas que se han llevado a cabo en la Rede, así como la nueva perspectiva del nuevo concepto de musealización.
Posteriormente nos dirigimos a la Fortaleza San Paio de Narla, en donde nos recibió Doña Paquita, quien nos hizo de guía en esta fortaleza, y quien mejor que ella, que además de ser una doña muy amena, siente una conexión muy especial con este museo, ya que desde su infancia conocía de este legado histórico gracias a su padre que ha cuidado por muchos años esta fortaleza. En cada espacio de la fortaleza se exponen diferentes objetos que recrean la vida de los gallegos desde el siglo XV, tanto de los plebeyos como de los nobles.
Cada objeto, cada detalle tiene una historia que al conocerla queda grabada enmemoria para siempre. Aprendí que la piedra está allí, se puede ver y tocar, pero ésta sólo recobra valor cuando conocemos su pasado, sus relatos, cuando recreamos hace cientos de años atrás la grandiosa historia de la cual el único vestigio que tenemoesos elementos que podemos ver y tocar, y que esposible gracias a la sensibilidad de conservación.
Visita al Pazo de Tor: Encuentro de mujeres artistas gallegas:
El Pazo de Tor es un sitio hermoso, desde sus grandes jardines y la prodigpanorámica de sus balcones, hasta sus grandes salones que te evocan a la opulenta vida de los propietarios del Pazo en su época.
En la entrada del Pazo se desplegó la exposición de ilustraciones “Mis ojos y tus manos” a través de la ONG llamadagénero y la pobreza de la mujer en la India, que plasma la cooperación de las voluntarias de Implicadas por manos de las ilustradoras. El evento comenzó con un performance de la artista alemana Petra Hofmann, quien quería demostrar ciertas teorías de aprendizaje en niños a través de su actuación burlesca. Posteriormente entramos a conocer el palacio, anonadados por la grandeza de sus salas y sus pasillos, llegamos hasta el salón donde se realizaría el encuentro de mujeres artistas gallegas. La reunión fue amenizada por Doña Encarna, haciendo que los debates tomaran curso. Numerosas mujeres gallegas y de otras partes del mundo involucradas o relacionadas en el mundo del arte participaron, debatieron
VISITAS A LOS MUSEOS DE LA REDE MUSEÍSTICAPROVINCIAL DE LUGO
Visita guiada al Museo Etnográfico-Fortaleza San Paio de Narla:
El viernes 4 de febrero nos encontramos en el Museo Provincial de Lugo, en la oficina de coordinación de la Rede Museística, en donde Doña Encarna realizó una inducción teórica y nos dio material de lectura para conocer con más detalles los proyectos y programas que se han llevado a cabo en la Rede, así como la nueva perspectiva del nuevo concepto de musealización.
Posteriormente nos dirigimos a la Fortaleza San Paio de Narla, en donde nos en nos hizo de guía en esta fortaleza, y quien mejor que ella, que
además de ser una doña muy amena, siente una conexión muy especial con este museo, ya que desde su infancia conocía de este legado histórico gracias a su padre que ha cuidado
s esta fortaleza. En cada espacio de la fortaleza se exponen diferentes objetos que recrean la vida de los gallegos desde el siglo XV, tanto de los plebeyos como
Cada objeto, cada detalle tiene una historia que al conocerla queda grabada enmemoria para siempre. Aprendí que la piedra está allí, se puede ver y tocar, pero ésta sólo recobra valor cuando conocemos su pasado, sus relatos, cuando recreamos hace cientos de años atrás la grandiosa historia de la cual el único vestigio que tenemoesos elementos que podemos ver y tocar, y que esposible gracias a la sensibilidad de
Visita al Pazo de Tor: Encuentro de mujeres artistas gallegas:
El Pazo de Tor es un sitio hermoso, desde sus grandes jardines y la prodigpanorámica de sus balcones, hasta sus grandes salones que te evocan a la opulenta vida de los propietarios del Pazo en su época.
En la entrada del Pazo se desplegó la exposición de ilustraciones “Mis ojos y tus manos” a través de la ONG llamada Implicadas no desenvolvemento. Las temática era del género y la pobreza de la mujer en la India, que plasma la cooperación de las voluntarias de Implicadas por manos de las ilustradoras. El evento comenzó con un performance de la
mann, quien quería demostrar ciertas teorías de aprendizaje en niños a través de su actuación burlesca. Posteriormente entramos a conocer el palacio, anonadados por la grandeza de sus salas y sus pasillos, llegamos hasta el salón donde se
uentro de mujeres artistas gallegas. La reunión fue amenizada por Doña Encarna, haciendo que los debates tomaran curso. Numerosas mujeres gallegas y de otras partes del mundo involucradas o relacionadas en el mundo del arte participaron, debatieron
Museo Pazo de Tor
173
VISITAS A LOS MUSEOS DE LA REDE MUSEÍSTICA
Fortaleza San Paio de Narla:
El viernes 4 de febrero nos encontramos en el Museo Provincial de Lugo, en la oficina de coordinación de la Rede Museística, en donde Doña Encarna realizó una
nocer con más detalles los proyectos y programas que se han llevado a cabo en la Rede, así como la nueva perspectiva del nuevo
Posteriormente nos dirigimos a la Fortaleza San Paio de Narla, en donde nos en nos hizo de guía en esta fortaleza, y quien mejor que ella, que
además de ser una doña muy amena, siente una conexión muy especial con este museo, ya que desde su infancia conocía de este legado histórico gracias a su padre que ha cuidado
s esta fortaleza. En cada espacio de la fortaleza se exponen diferentes objetos que recrean la vida de los gallegos desde el siglo XV, tanto de los plebeyos como
Cada objeto, cada detalle tiene una historia que al conocerla queda grabada en la memoria para siempre. Aprendí que la piedra está allí, se puede ver y tocar, pero ésta sólo recobra valor cuando conocemos su pasado, sus relatos, cuando recreamos hace cientos de años atrás la grandiosa historia de la cual el único vestigio que tenemos es precisamente esos elementos que podemos ver y tocar, y que esposible gracias a la sensibilidad de
Visita al Pazo de Tor: Encuentro de mujeres artistas gallegas:
El Pazo de Tor es un sitio hermoso, desde sus grandes jardines y la prodigiosa vista panorámica de sus balcones, hasta sus grandes salones que te evocan a la opulenta vida de
En la entrada del Pazo se desplegó la exposición de ilustraciones “Mis ojos y tus Las temática era del
género y la pobreza de la mujer en la India, que plasma la cooperación de las voluntarias de Implicadas por manos de las ilustradoras. El evento comenzó con un performance de la
mann, quien quería demostrar ciertas teorías de aprendizaje en niños a través de su actuación burlesca. Posteriormente entramos a conocer el palacio, anonadados por la grandeza de sus salas y sus pasillos, llegamos hasta el salón donde se
uentro de mujeres artistas gallegas. La reunión fue amenizada por Doña Encarna, haciendo que los debates tomaran curso. Numerosas mujeres gallegas y de otras partes del mundo involucradas o relacionadas en el mundo del arte participaron, debatieron
y opinaron acerca del papel de la mujer en el arte a través de la historia. Fue muy interesante conocer las diferentes posiciones y perspectivas de mujeres de diferentes edades y estilos, quienes argumentaban con firmeza sus puntos de vista. Los encuentros sociales de esta naturaleza son muy importantes ya que nos permite tener espacios de diálogo e interacción que hace posible la inclusión de todas las personas en la sociedad desde diferentes ámbitos.
Visita al Museo Provincial del Mar:
La visita al Museo mujer en el patrimonio cultural, el cual consistió en una reunión de mujeres para hablar de la memoria de la mujer en el mundo del mar. En el grupo dominaba en número por mujeres de la tercera edad, quienes compartieron anécdotas y experiencias de vida en su juventud como noviazgos, matrimonio, familia, esposos que se ausentaban por meses para trabajar en mar adentro, trabajos que realizaban como mujeres, vida social, etc.
Posteriormente se llevó aedades: La revista oral A voz dos carraosperiodicidad trimestral. En esta oportunidad los cuenta cuentos nos deleitaron con una historia llamada Nanas de la cebolla, de una hora y media de la historia entre voces personificadas, música, imágenes, vestuarios, canciones e interactividad con los niños.
ron acerca del papel de la mujer en el arte a través de la historia. Fue muy interesante conocer las diferentes posiciones y perspectivas de mujeres de diferentes edades y estilos, quienes argumentaban con firmeza sus puntos de vista. Los encuentros
es de esta naturaleza son muy importantes ya que nos permite tener espacios de diálogo e interacción que hace posible la inclusión de todas las personas en la sociedad
Visita al Museo Provincial del Mar:
La visita al Museo Provincial del Mar se hizo con el motivo del enfoque de la mujer en el patrimonio cultural, el cual consistió en una reunión de mujeres para hablar de la memoria de la mujer en el mundo del mar. En el grupo dominaba en número por mujeres
, quienes compartieron anécdotas y experiencias de vida en su juventud como noviazgos, matrimonio, familia, esposos que se ausentaban por meses para trabajar en mar adentro, trabajos que realizaban como mujeres, vida social, etc.
Posteriormente se llevó a cabo un evento para niños, pero disfrutable para todas las A voz dos carraos, editada por el Museo Provincial del Mar con
periodicidad trimestral. En esta oportunidad los cuenta cuentos nos deleitaron con una Nanas de la cebolla, un poema de Miguel Hernández. El público disfrutó
de una hora y media de la historia entre voces personificadas, música, imágenes, vestuarios, canciones e interactividad con los niños.
Museo Pazo de Tor
174
ron acerca del papel de la mujer en el arte a través de la historia. Fue muy interesante conocer las diferentes posiciones y perspectivas de mujeres de diferentes edades y estilos, quienes argumentaban con firmeza sus puntos de vista. Los encuentros
es de esta naturaleza son muy importantes ya que nos permite tener espacios de diálogo e interacción que hace posible la inclusión de todas las personas en la sociedad
Provincial del Mar se hizo con el motivo del enfoque de la mujer en el patrimonio cultural, el cual consistió en una reunión de mujeres para hablar de la memoria de la mujer en el mundo del mar. En el grupo dominaba en número por mujeres
, quienes compartieron anécdotas y experiencias de vida en su juventud como noviazgos, matrimonio, familia, esposos que se ausentaban por meses para trabajar
cabo un evento para niños, pero disfrutable para todas las , editada por el Museo Provincial del Mar con
periodicidad trimestral. En esta oportunidad los cuenta cuentos nos deleitaron con una un poema de Miguel Hernández. El público disfrutó
de una hora y media de la historia entre voces personificadas, música, imágenes,
DESARROLLO DE LA PROPUESTA
PROGRAMA:
El programa consiste en una muestra fotográfica de mujeres de Galicia y mujeres de Venezuela en el contexto social y laboral, y algunas en el ámbito de inmigrante, en el periodo de siglo XX. Se exponen 70 fotografías originales en blanco y negro en formato digital, a través de una herramienta audiovisual proyectada desde el ordenador. La exposición fotográfica se acompaña, posteriormente, con unas actividades de interacción.
DESARROLLO DE LA PROPUESTA
rograma consiste en una muestra fotográfica de mujeres de Galicia y mujeres de Venezuela en el contexto social y laboral, y algunas en el ámbito de inmigrante, en el periodo de siglo XX. Se exponen 70 fotografías originales en blanco y negro en formato
ital, a través de una herramienta audiovisual proyectada desde el ordenador. La exposición fotográfica se acompaña, posteriormente, con unas actividades de interacción.
Museo Pazo de Tor
175
DESARROLLO DE LA PROPUESTA
rograma consiste en una muestra fotográfica de mujeres de Galicia y mujeres de Venezuela en el contexto social y laboral, y algunas en el ámbito de inmigrante, en el periodo de siglo XX. Se exponen 70 fotografías originales en blanco y negro en formato
ital, a través de una herramienta audiovisual proyectada desde el ordenador. La exposición fotográfica se acompaña, posteriormente, con unas actividades de interacción.
Para llevar a cabo este trabajo realicé una previa investigación bibliográfica fundamentada en la materia “Procesos migratorios e identidad sociocultural” impartida en el Máster de Servicios Culturales. Consulté material fotográfico e histórico en el de Emigración Gallega, perteneciente al Consello de la Cultura Gallega ubicado en la ciudad de Santiago de Compostela. Al mismo tiempo, gracias a la colaboración del fotógrafo lucense Carlos Valcárcel, se recopiló algunas fotos de su preciada colección fotográfica alusivas a la mujer. Así mismo tuve acceso a las fotografías digitalizadas de la mujer venezolana en el siglo XX a través del centro de artes “CELARG”, en Caracas, el cual cuenta con una exposición fotográfica del mismo tema, material proporcioresguardado en el Archivo Histórico de Miraflores, en Caracas.
Destinatarios:
La exposición fotográfica y la actividad didáctica se llevaron a cabo en los museos de la Red Museística de Lugo, y está dirigido a las familias, en especial a las abueabuelos, las nietas y nietos, hijas e hijos en conjunto, con la finalidad de revivir la historia a través de las imágenes expuestas. La integración de varias generaciones, como lo son abuelas, hijas y nietas harán una experiencia subjetiva y cercana mujer en la sociedad a través de las diferentes épocas, colocando las vivencias en modo yuxtapuesto, dentro del contexto histórico y cultural.
Difusión de la programación:
La invitación a esta muestra fotográfica se realizó a como el Blog de Encarna Lago, y la página web de la Red Museística. También se utilizó trípticos y material impreso que se colocó en los mismos museos. La exposición se publicita como parte de las actividades programáticas de
Para llevar a cabo este trabajo realicé una previa investigación bibliográfica fundamentada en la materia “Procesos migratorios e identidad sociocultural” impartida en el Máster de Servicios Culturales. Consulté material fotográfico e histórico en el
, perteneciente al Consello de la Cultura Gallega ubicado en la ciudad de Santiago de Compostela. Al mismo tiempo, gracias a la colaboración del fotógrafo lucense Carlos Valcárcel, se recopiló algunas fotos de su preciada colección fotográfica alusivas a la mujer. Así mismo tuve acceso a las fotografías digitalizadas de la mujer venezolana en el siglo XX a través del centro de artes “CELARG”, en Caracas, el cual cuenta con una exposición fotográfica del mismo tema, material proporcioresguardado en el Archivo Histórico de Miraflores, en Caracas.
La exposición fotográfica y la actividad didáctica se llevaron a cabo en los museos de la Red Museística de Lugo, y está dirigido a las familias, en especial a las abueabuelos, las nietas y nietos, hijas e hijos en conjunto, con la finalidad de revivir la historia a través de las imágenes expuestas. La integración de varias generaciones, como lo son abuelas, hijas y nietas harán una experiencia subjetiva y cercana de lo que ha sido y es la mujer en la sociedad a través de las diferentes épocas, colocando las vivencias en modo yuxtapuesto, dentro del contexto histórico y cultural.
Difusión de la programación:
La invitación a esta muestra fotográfica se realizó a través de las redes sociales, como el Blog de Encarna Lago, y la página web de la Red Museística. También se utilizó trípticos y material impreso que se colocó en los mismos museos. La exposición se publicita como parte de las actividades programáticas de la Red Museística.
Museo Pazo de Tor
176
Para llevar a cabo este trabajo realicé una previa investigación bibliográfica fundamentada en la materia “Procesos migratorios e identidad sociocultural” impartida en el Máster de Servicios Culturales. Consulté material fotográfico e histórico en el Archivo
, perteneciente al Consello de la Cultura Gallega ubicado en la ciudad de Santiago de Compostela. Al mismo tiempo, gracias a la colaboración del fotógrafo lucense Carlos Valcárcel, se recopiló algunas fotos de su preciada colección fotográfica alusivas a la mujer. Así mismo tuve acceso a las fotografías digitalizadas de la mujer venezolana en el siglo XX a través del centro de artes “CELARG”, en Caracas, el cual cuenta con una exposición fotográfica del mismo tema, material proporcionado y
La exposición fotográfica y la actividad didáctica se llevaron a cabo en los museos de la Red Museística de Lugo, y está dirigido a las familias, en especial a las abuelas y abuelos, las nietas y nietos, hijas e hijos en conjunto, con la finalidad de revivir la historia a través de las imágenes expuestas. La integración de varias generaciones, como lo son
de lo que ha sido y es la mujer en la sociedad a través de las diferentes épocas, colocando las vivencias en modo
través de las redes sociales, como el Blog de Encarna Lago, y la página web de la Red Museística. También se utilizó trípticos y material impreso que se colocó en los mismos museos. La exposición se
la Red Museística.
Por el día internacional del museo 2011, según la resolución de la Asamblea
General del ICOMOS, el lema de este año es “Museo y memorias”. Por consiguiente surgió la motivación de realizar una exposición de directamente a la fotografía.
Los museos conservan colecciones de objetos que son fundamentales para la
memoria de una sociedad. La fotografía es ese elemento del pasado, esa memoria plasmada en un papel, ese momento c
Tales objetos son a su vez patrimonio cultural. La fotografía antigua, por ser tangible, es frágil y necesita un cuidado y una conservación especial. Eso hace que la convierta en un material de valor fotografías puedes eternizarse, el material tangible y original recobra un valor inmenso.
El Día Internacional de los Museos 2011 será la ocasión de descubrir y redescubrir
la memoria individual y colectiva, y que mejor manera de hacerlo que con una hermosa exposición fotográfica alusiva a la mujer en la historia.
OBJETIVO DEL PROGRAMA:
• Analizar a la mujer de Galicia y de Venezuela a través de la fotografía antigua.
OBJETIVOS ESPECÍFICOS:
• Reflexionar y debatir sobre el rol de la mujer dentro de la sociedad del siglo XXy la sociedad actual. • Resaltar las semejanzas ante las diferencias entre las mujeres, omitiendonacionalidad y condición. • Reflexionar y debatir sobre las mujeres en través de la historia. • Plasmar los sentimientos y emociones que transmite una determinada fotografía. • Comprender el significado histórico, artístico y etnográfico de la fotografía. • Descifrar una situación, conte
JUSTIFICACION
Por el día internacional del museo 2011, según la resolución de la Asamblea General del ICOMOS, el lema de este año es “Museo y memorias”. Por consiguiente surgió la motivación de realizar una exposición de memorias, en las que hago referencia directamente a la fotografía.
Los museos conservan colecciones de objetos que son fundamentales para la memoria de una sociedad. La fotografía es ese elemento del pasado, esa memoria plasmada en un papel, ese momento capturado en segundos que nos recrea toda una vivencia.
Tales objetos son a su vez patrimonio cultural. La fotografía antigua, por ser tangible, es frágil y necesita un cuidado y una conservación especial. Eso hace que la convierta en un material de valor especial, ya que, aunque gracias a la digitalización, las fotografías puedes eternizarse, el material tangible y original recobra un valor inmenso.
El Día Internacional de los Museos 2011 será la ocasión de descubrir y redescubrir colectiva, y que mejor manera de hacerlo que con una hermosa
exposición fotográfica alusiva a la mujer en la historia.
OBJETIVO DEL PROGRAMA:
Analizar a la mujer de Galicia y de Venezuela a través de la fotografía antigua.
OBJETIVOS ESPECÍFICOS:
Reflexionar y debatir sobre el rol de la mujer dentro de la sociedad del siglo XX
Resaltar las semejanzas ante las diferencias entre las mujeres, omitiendo
Reflexionar y debatir sobre las mujeres en situación de inmigrante/emigrante a
Plasmar los sentimientos y emociones que transmite una determinada fotografía.
Comprender el significado histórico, artístico y etnográfico de la fotografía.
Descifrar una situación, contexto, historia o suceso a través de una imagen.
Museo Pazo de Tor
177
Por el día internacional del museo 2011, según la resolución de la Asamblea General del ICOMOS, el lema de este año es “Museo y memorias”. Por consiguiente
memorias, en las que hago referencia
Los museos conservan colecciones de objetos que son fundamentales para la memoria de una sociedad. La fotografía es ese elemento del pasado, esa memoria plasmada
apturado en segundos que nos recrea toda una vivencia.
Tales objetos son a su vez patrimonio cultural. La fotografía antigua, por ser tangible, es frágil y necesita un cuidado y una conservación especial. Eso hace que la
especial, ya que, aunque gracias a la digitalización, las fotografías puedes eternizarse, el material tangible y original recobra un valor inmenso.
El Día Internacional de los Museos 2011 será la ocasión de descubrir y redescubrir colectiva, y que mejor manera de hacerlo que con una hermosa
Analizar a la mujer de Galicia y de Venezuela a través de la fotografía antigua.
Reflexionar y debatir sobre el rol de la mujer dentro de la sociedad del siglo XX
Resaltar las semejanzas ante las diferencias entre las mujeres, omitiendo
situación de inmigrante/emigrante a
Plasmar los sentimientos y emociones que transmite una determinada fotografía.
Comprender el significado histórico, artístico y etnográfico de la fotografía.
xto, historia o suceso a través de una imagen.
PRESENTACIÓN DEL PROGRAMA: La mujer gallega en el siglo XX:
La mujer gallega que emigraba vivía en lo rural, trabajaba en campo y la casa, así como la gallega de los pueblos de la costa, trabajaba el pescado. Una vez en el exterior, no sólo asumía las tradicionales responsabilidades en cuanto a la familia, si no también tuvo que afrontar la nueva sociedad en la que vivía. En el siglo XX se esperaba que la mujer se quedara los hijos, que fueran decentes, que obedecieran al marido y al padre, que mantuvieran la tradición en la lengua, las comidas, las vestimentas, etc., en el seno del hogar, así como la comunicación entre mujeres de
PRESENTACIÓN DEL PROGRAMA:
La mujer gallega en el siglo XX:
La mujer gallega que emigraba vivía en lo rural, trabajaba en campo y la casa, así como la gallega de los pueblos de la costa, trabajaba el tejido de redes y la venta de pescado. Una vez en el exterior, no sólo asumía las tradicionales responsabilidades en cuanto a la familia, si no también tuvo que afrontar la nueva sociedad en la que vivía. En el siglo XX se esperaba que la mujer se quedara en casa trabajando en el hogar, cuidando de los hijos, que fueran decentes, que obedecieran al marido y al padre, que mantuvieran la tradición en la lengua, las comidas, las vestimentas, etc., en el seno del hogar, así como la comunicación entre mujeres de su misma procedencia.
Museo Pazo de Tor
178
PRESENTACIÓN DEL PROGRAMA:
La mujer gallega que emigraba vivía en lo rural, trabajaba en campo y la casa, así tejido de redes y la venta de
pescado. Una vez en el exterior, no sólo asumía las tradicionales responsabilidades en cuanto a la familia, si no también tuvo que afrontar la nueva sociedad en la que vivía. En el
en casa trabajando en el hogar, cuidando de los hijos, que fueran decentes, que obedecieran al marido y al padre, que mantuvieran la tradición en la lengua, las comidas, las vestimentas, etc., en el seno del hogar, así como la
La mujer venezolana en el siglo XX:
La mujer de Venezuela se ha caracterizado por su afabilidad e ímpetu de lucha. La búsqueda de una ciudadanía por parte de éstas mujeres se remonta en los años de independencia del país, dónde las mujeres luchaban entre ideales a la par de los hombres.
Durante todo el siglo XX la mujer venezolana no solo luchó por la igualdad y la democracia, si no que fue construyendo espacios e instituciones desde las cuales hicieron escuchar su voz en defensa de sus derechos y manifestó solidaridad hacia otras mujeres y hacia la humanidad en general.
La mujer venezolana en el siglo XX:
La mujer de Venezuela se ha caracterizado por su afabilidad e ímpetu de lucha. La búsqueda de una ciudadanía por parte de éstas mujeres se remonta en los años de
ís, dónde las mujeres luchaban entre ideales a la par de los hombres.
Durante todo el siglo XX la mujer venezolana no solo luchó por la igualdad y la democracia, si no que fue construyendo espacios e instituciones desde las cuales hicieron
en defensa de sus derechos y manifestó solidaridad hacia otras mujeres y hacia la humanidad en general.
Museo Pazo de Tor
179
La mujer de Venezuela se ha caracterizado por su afabilidad e ímpetu de lucha. La búsqueda de una ciudadanía por parte de éstas mujeres se remonta en los años de
ís, dónde las mujeres luchaban entre ideales a la par de los hombres.
Durante todo el siglo XX la mujer venezolana no solo luchó por la igualdad y la democracia, si no que fue construyendo espacios e instituciones desde las cuales hicieron
en defensa de sus derechos y manifestó solidaridad hacia otras mujeres y
ACTIVIDAD PRÁCTICA: “MEMORIA DE MUJERES DEAQUÍ Y DE ALLÁ” EN LA REDE MUSEÍSTICA
Actividad 1:
Esta actividad didáctica consiste en diferentes. Se pide que en el tarjetón de un color se describa con una o dos palabras a la mujer gallega, y en el de otro color que se describa a la mujer venezolana.
Finalmente se juntarán todos los tarotro color. De esta manera analizaremos percepciones, opiniones, sensaciones y sentimientos en base a la exposición de fotografías, para así dar una conclusión final de lo que engloba la palabra “mujer”. Para esta actividad práctica podemos plantearnos las siguientes preguntas:¿Qué roles desempeñan la mujer en la actualidad?¿Cómo era la mujer emigrante en el siglo XX?¿Cómo es la mujer emigrante en la actualidad?¿A qué retos sociales se enfrenta la mujer ¿Qué imagen tiene la mujer venezolana en la sociedad gallega?¿Qué diferencias vemos entre las mujeres del campo, del mar y de laciudad?¿A qué retos sociales se enfrenta la mujer hoy día?
Con estas actividades será más visible la analogía entrnaciones, pretendiendo resaltar las similitudes como ser humano y como mujer.
Actividad 2:
Otra actividad que complementa la anterior consiste en repartir una de las fotografías de la exposición, impresa, a cada persona y pedirles los sentimientos que se transmiten en la fotografía, así como en contexto, los personajes y las actividades que están realizando. Para esta actividad práctica podemos plantearnos las siguientes preguntas:¿Qué sentimientos te transmite la fotografía?¿Cómo se muestran las mujeres?¿Qué emociones expresan?¿Qué trabajos realizan? ¿Cómo eran las familias?
ACTIVIDAD PRÁCTICA: “MEMORIA DE MUJERES DEAQUÍ Y DE ALLÁ” EN LA REDE MUSEÍSTICA
Esta actividad didáctica consiste en repartir a los visitantes tarjetones de dos colores diferentes. Se pide que en el tarjetón de un color se describa con una o dos palabras a la mujer gallega, y en el de otro color que se describa a la mujer venezolana.
Finalmente se juntarán todos los tarjetones de un color, y aparte los tarjetones del otro color. De esta manera analizaremos percepciones, opiniones, sensaciones y sentimientos en base a la exposición de fotografías, para así dar una conclusión final de lo que engloba la palabra “mujer”.
ra esta actividad práctica podemos plantearnos las siguientes preguntas:¿Qué roles desempeñan la mujer en la actualidad? ¿Cómo era la mujer emigrante en el siglo XX? ¿Cómo es la mujer emigrante en la actualidad? ¿A qué retos sociales se enfrenta la mujer emigrante? ¿Qué imagen tiene la mujer venezolana en la sociedad gallega? ¿Qué diferencias vemos entre las mujeres del campo, del mar y de laciudad?¿A qué retos sociales se enfrenta la mujer hoy día?
Con estas actividades será más visible la analogía entre mujeres de estas dosnaciones, pretendiendo resaltar las similitudes como ser humano y como mujer.
Otra actividad que complementa la anterior consiste en repartir una de las fotografías de la exposición, impresa, a cada persona y pedirles que describan en un folio los sentimientos que se transmiten en la fotografía, así como en contexto, los personajes y las actividades que están realizando.
Para esta actividad práctica podemos plantearnos las siguientes preguntas:transmite la fotografía?
¿Cómo se muestran las mujeres? ¿Qué emociones expresan?
Museo Pazo de Tor
180
ACTIVIDAD PRÁCTICA: “MEMORIA DE MUJERES DE AQUÍ Y DE ALLÁ” EN LA REDE MUSEÍSTICA
repartir a los visitantes tarjetones de dos colores diferentes. Se pide que en el tarjetón de un color se describa con una o dos palabras a la mujer gallega, y en el de otro color que se describa a la mujer venezolana.
jetones de un color, y aparte los tarjetones del otro color. De esta manera analizaremos percepciones, opiniones, sensaciones y sentimientos en base a la exposición de fotografías, para así dar una conclusión final de lo
ra esta actividad práctica podemos plantearnos las siguientes preguntas:
¿Qué diferencias vemos entre las mujeres del campo, del mar y de laciudad?
e mujeres de estas dos naciones, pretendiendo resaltar las similitudes como ser humano y como mujer.
Otra actividad que complementa la anterior consiste en repartir una de las que describan en un folio
los sentimientos que se transmiten en la fotografía, así como en contexto, los personajes y
Para esta actividad práctica podemos plantearnos las siguientes preguntas:
ACTIVIDAD PRÁCTICA EN EL MUSEO PROVINCIAL DEL MAR
El día 17 de Mayo asistieron un grupo de niñas asiduas al Museo
la publicidad suministrada por Doña Encarna. Aprovechando la visita de este agitado grupo, se realizaron primeramente las actividades de mis compañeras de prácticas, ya que se enfocaban más hacia el público infantil. Posteriormente, ya rdiferentes edades, se llevó a cabo la muestra fotográfica. Se expuso a través de un proyector conectado al ordenador. El público se mostró cautivado por cada fotografía expuesta. Al finalizar la exposición, se explicaron las ideas relafotografía para la comprensión de los objetivos de este trabajo. Luego fueron llevadas a cabo las actividades interactivas programadas relacionadas a esta actividad.
ACTIVIDAD PRÁCTICA EN EL MUSEO ETNOGRÁFICOFORTALEZA SAN PAIO
El día 18 de Mayo en San Paio de Narla se hallaban los chicos de un instituto que visitaba al museo por un espectáculo teatral de niñas que se presentaba en la mañana. Así,
ACTIVIDAD PRÁCTICA EN EL MUSEO PROVINCIAL DEL MAR
El día 17 de Mayo asistieron un grupo de niñas asiduas al Museo la publicidad suministrada por Doña Encarna. Aprovechando la visita de este agitado grupo, se realizaron primeramente las actividades de mis compañeras de prácticas, ya que se enfocaban más hacia el público infantil. Posteriormente, ya reunido un publico de diferentes edades, se llevó a cabo la muestra fotográfica. Se expuso a través de un proyector conectado al ordenador. El público se mostró cautivado por cada fotografía expuesta. Al finalizar la exposición, se explicaron las ideas relacionadas a la memoria y la fotografía para la comprensión de los objetivos de este trabajo. Luego fueron llevadas a cabo las actividades interactivas programadas relacionadas a esta actividad.
ACTIVIDAD PRÁCTICA EN EL MUSEO ETNOGRÁFICOFORTALEZA SAN PAIO DE NARLA
El día 18 de Mayo en San Paio de Narla se hallaban los chicos de un instituto que
visitaba al museo por un espectáculo teatral de niñas que se presentaba en la mañana. Así,
Museo Pazo de Tor
181
ACTIVIDAD PRÁCTICA EN EL MUSEO PROVINCIAL DEL MAR
El día 17 de Mayo asistieron un grupo de niñas asiduas al Museo del mar, gracias a la publicidad suministrada por Doña Encarna. Aprovechando la visita de este agitado grupo, se realizaron primeramente las actividades de mis compañeras de prácticas, ya que
eunido un publico de diferentes edades, se llevó a cabo la muestra fotográfica. Se expuso a través de un proyector conectado al ordenador. El público se mostró cautivado por cada fotografía
cionadas a la memoria y la fotografía para la comprensión de los objetivos de este trabajo. Luego fueron llevadas a cabo las actividades interactivas programadas relacionadas a esta actividad.
ACTIVIDAD PRÁCTICA EN EL MUSEO ETNOGRÁFICO DE NARLA
El día 18 de Mayo en San Paio de Narla se hallaban los chicos de un instituto que
visitaba al museo por un espectáculo teatral de niñas que se presentaba en la mañana. Así,
aprovechamos su presencia para llevar a cabo las diferentes expuestas fueron del agrado de todos los presentes, pero cautivó más a los adultos.
Las actividades programadas se llevaron a cabo. La actividad que más gustó fue la
número 2, la cual consiste en describir por escrito los senttransmite una foto. Los niños se animaron, aunque se les dio más orientación de cómo plasmar sus impresiones personales con respecto a la fotografía, y los adultos presentes lo hicieron esmeradamente. Todos los que realizaron la acinspirarse y pensar un rato. Finalmente, cada persona leyó lo que había escrito, con la finalidad de que compartieran sus expresiones y reflexiones. Fue una actividad emotiva, donde se evidenciaron sentimientos y expresiones.
La exposición fotográfica en digital ha resultado práctica, y económica, en
comparación con la impresión en papel. Sin embargo, la finalidad de este programa es que se lleve a cabo en un futuro como una exposición temporal en los museos. Que las fotografías sean impresas en un tamaño aproximado de 30 x 15 cm y expuestas en una sala, para que el público pueda apreciarlas y disfrutarlas por un tiempo determinado. A mi gusto personal, las exposiciones fotográficas me encantan, y reconozco que llegan mucho alpúblico. Por lo tanto afirmo que esta exposición fotográfica ha llegado a cada espectador, y se han cumplido los objetivos.
A través de este trabajo práctico y de investigación se amplía mi perspectiva como profesional del ámbito cultural, gracia de ser un humano versátil y fuerte ante los hechos de la vida.
Efectivamente las actividades llevadas a cabo demostraron que la fotografía se
convierte en memoria histórica, y que podemos recoexistió. La fotografía se convierte en esa evidencia real de un pasado. Las imágenes permanecen en nuestra mente por mucho tiempo; por eso a través de una imagen podemos memorizar y recordar nuestro pasado.
Las prácticas de Máster fueron particulares e interesantes. Debido al poco tiempo
disponible para las prácticas profesionales, el tiempo que se empleó en la gerencia de la Rede Museística fue limitado, sin embargo pudimos apreciar el desarrollo de varias actividades prácticas que se llevaron a cabo en los Museos. Esto nos permitió tener una idea de cómo realizar nuestra propia actividad.
Si bien cada experiencia como estudiante de Máster es personal, los profesores y
profesoras, compañeros y compañeras, y demás pUniversidad también forman parte de esa experiencia de vida. Aún así creo firmemente de
aprovechamos su presencia para llevar a cabo las diferentes actividades. Las fotografías expuestas fueron del agrado de todos los presentes, pero cautivó más a los adultos.
Las actividades programadas se llevaron a cabo. La actividad que más gustó fue la número 2, la cual consiste en describir por escrito los sentimientos y emociones que transmite una foto. Los niños se animaron, aunque se les dio más orientación de cómo plasmar sus impresiones personales con respecto a la fotografía, y los adultos presentes lo hicieron esmeradamente. Todos los que realizaron la actividad tomaron su tiempo para inspirarse y pensar un rato. Finalmente, cada persona leyó lo que había escrito, con la finalidad de que compartieran sus expresiones y reflexiones. Fue una actividad emotiva, donde se evidenciaron sentimientos y expresiones.
La exposición fotográfica en digital ha resultado práctica, y económica, en comparación con la impresión en papel. Sin embargo, la finalidad de este programa es que se lleve a cabo en un futuro como una exposición temporal en los museos. Que las
ías sean impresas en un tamaño aproximado de 30 x 15 cm y expuestas en una sala, para que el público pueda apreciarlas y disfrutarlas por un tiempo determinado. A mi gusto personal, las exposiciones fotográficas me encantan, y reconozco que llegan mucho alpúblico. Por lo tanto afirmo que esta exposición fotográfica ha llegado a cada espectador, y se han cumplido los objetivos.
CONCLUSIONES
A través de este trabajo práctico y de investigación se amplía mi perspectiva como profesional del ámbito cultural, así como a nivel personal y humano. Ser mujer nos da la gracia de ser un humano versátil y fuerte ante los hechos de la vida.
Efectivamente las actividades llevadas a cabo demostraron que la fotografía se convierte en memoria histórica, y que podemos recordar, evocar o recrear una historia que existió. La fotografía se convierte en esa evidencia real de un pasado. Las imágenes permanecen en nuestra mente por mucho tiempo; por eso a través de una imagen podemos memorizar y recordar nuestro pasado.
ticas de Máster fueron particulares e interesantes. Debido al poco tiempo disponible para las prácticas profesionales, el tiempo que se empleó en la gerencia de la Rede Museística fue limitado, sin embargo pudimos apreciar el desarrollo de varias
es prácticas que se llevaron a cabo en los Museos. Esto nos permitió tener una idea de cómo realizar nuestra propia actividad.
Si bien cada experiencia como estudiante de Máster es personal, los profesores y profesoras, compañeros y compañeras, y demás personas que conocí a través de la Universidad también forman parte de esa experiencia de vida. Aún así creo firmemente de
Museo Pazo de Tor
182
actividades. Las fotografías expuestas fueron del agrado de todos los presentes, pero cautivó más a los adultos.
Las actividades programadas se llevaron a cabo. La actividad que más gustó fue la imientos y emociones que
transmite una foto. Los niños se animaron, aunque se les dio más orientación de cómo plasmar sus impresiones personales con respecto a la fotografía, y los adultos presentes lo
tividad tomaron su tiempo para inspirarse y pensar un rato. Finalmente, cada persona leyó lo que había escrito, con la finalidad de que compartieran sus expresiones y reflexiones. Fue una actividad emotiva,
La exposición fotográfica en digital ha resultado práctica, y económica, en comparación con la impresión en papel. Sin embargo, la finalidad de este programa es que se lleve a cabo en un futuro como una exposición temporal en los museos. Que las
ías sean impresas en un tamaño aproximado de 30 x 15 cm y expuestas en una sala, para que el público pueda apreciarlas y disfrutarlas por un tiempo determinado. A mi gusto personal, las exposiciones fotográficas me encantan, y reconozco que llegan mucho al público. Por lo tanto afirmo que esta exposición fotográfica ha llegado a cada espectador, y
A través de este trabajo práctico y de investigación se amplía mi perspectiva como así como a nivel personal y humano. Ser mujer nos da la
Efectivamente las actividades llevadas a cabo demostraron que la fotografía se rdar, evocar o recrear una historia que
existió. La fotografía se convierte en esa evidencia real de un pasado. Las imágenes permanecen en nuestra mente por mucho tiempo; por eso a través de una imagen podemos
ticas de Máster fueron particulares e interesantes. Debido al poco tiempo disponible para las prácticas profesionales, el tiempo que se empleó en la gerencia de la Rede Museística fue limitado, sin embargo pudimos apreciar el desarrollo de varias
es prácticas que se llevaron a cabo en los Museos. Esto nos permitió tener una
Si bien cada experiencia como estudiante de Máster es personal, los profesores y ersonas que conocí a través de la
Universidad también forman parte de esa experiencia de vida. Aún así creo firmemente de
que cada experiencia personal también dependerá de uno mismo, pues en cualquier circunstancia nuestra actitud ante los acontecimientos
MONTERO, Pilar. (2009): “Mulleres, fotografía e emigración” en Revista gallega de análisis de las migraciones, vol. 2, n.2.VARELA, Luisa. (2006): “La lucha de las mujeres en Venezuela: Movimiento feminismo emergente”. Ministerio del Poder Popular para la Mujer y la igualdad de Género, Caracas. RECURSOS ELECTRÓNICOShttp://www.museolugo.org/http://www.wix.com/redemuseistica/memoria2010http://esomi.es/ www.ugt.es/Revista_Union/numero210http://av.celarg.org.ve/LaMujer/PortalLaMujer.htmhttp://conhisremi.iuttol.edu.ve
5.14. Programa de conferencias
Conferencia
Xornadas de Reflexión Ante a Crisis: os museos teñen a palabra. 29 de novembro, 13 e 14 de decembro
“Museo na crisis unha visiónpor Encarna Lago
que cada experiencia personal también dependerá de uno mismo, pues en cualquier circunstancia nuestra actitud ante los acontecimientos será fundamental.
BIBLIOGRAFÍA
MONTERO, Pilar. (2009): “Mulleres, fotografía e emigración” en Estudios migratorios: Revista gallega de análisis de las migraciones, vol. 2, n.2. VARELA, Luisa. (2006): “La lucha de las mujeres en Venezuela: Movimiento feminismo emergente”. Ministerio del Poder Popular para la Mujer y la igualdad de
RECURSOS ELECTRÓNICOS http://www.museolugo.org/ http://www.wix.com/redemuseistica/memoria2010
www.ugt.es/Revista_Union/numero210. http://av.celarg.org.ve/LaMujer/PortalLaMujer.htm http://conhisremi.iuttol.edu.ve.
Programa de conferencias
Xornadas de Reflexión Ante a Crisis: os museos teñen a palabra. 29 de novembro, 13 e 14 de decembro
“Museo na crisis unha visión crítica dende a Rede Museística, museos sostibles”
Museo Pazo de Tor
183
que cada experiencia personal también dependerá de uno mismo, pues en cualquier será fundamental.
Estudios migratorios:
VARELA, Luisa. (2006): “La lucha de las mujeres en Venezuela: Movimiento social o feminismo emergente”. Ministerio del Poder Popular para la Mujer y la igualdad de
Xornadas de Reflexión Ante a Crisis: os museos teñen a palabra. 29 de
crítica dende a Rede Museística, museos sostibles”
6. PROGRAMA DE CONSERVACIÓN
Restauración plano-informe cun debuxo da muralla e da Praza do Campo Castelo
de Lugo do S. XVIII
7. PROGRAMA DE COLECCIÓNS
Traballos de catalogación e
Traballos de inventario topográfico no Pazo.
8. PROGRAMA DE PERSOAL
Xerencia: Encarna Lago González
Comunicación e Xestión Cultural da Rede Museística
Carreiras
Encargada do Pazo: Angelita Rivada
Vixiancia: María González
Vixiancia: Manolo González
Limpeza: Noelia
Arquivo e biblioteca: Juan I. Márquez Barros
9. PROGRAMA ECÓNOMICO
10. PUBLICACIÓNS
• Publicación na Revista Dixital ICOM CE DIGITAL 02 do artigo:
Museo de Lugo: Programa Institucional
Provincial, “Peleamos por lo posible, luchamos por lo invisible”
http://issuu.com/icom-
• Publicación nas Actas 16 J
intranet. Proyectos de redes sociales o artigo:
. PROGRAMA DE CONSERVACIÓN
informe cun debuxo da muralla e da Praza do Campo Castelo
LECCIÓNS
Traballos de catalogación e inventario no Arquivo Biblioteca de Tor
Traballos de inventario topográfico no Pazo.
DE PERSOAL
Encarna Lago González
Comunicación e Xestión Cultural da Rede Museística :
Angelita Rivada
María González
Manolo González
Juan I. Márquez Barros
ECÓNOMICO
Publicación na Revista Dixital ICOM CE DIGITAL 02 do artigo:
Museo de Lugo: Programa Institucional Inclusivo de la Red Museística
Provincial, “Peleamos por lo posible, luchamos por lo invisible”
-ce_librovirtual/docs/icomcedigital02
Publicación nas Actas 16 Jornadas DEAC no apartado de Compartir en
intranet. Proyectos de redes sociales o artigo:
Museo Pazo de Tor
184
informe cun debuxo da muralla e da Praza do Campo Castelo
inventario no Arquivo Biblioteca de Tor
: Antonio Reigosa
Publicación na Revista Dixital ICOM CE DIGITAL 02 do artigo:
Inclusivo de la Red Museística
Provincial, “Peleamos por lo posible, luchamos por lo invisible”
ornadas DEAC no apartado de Compartir en
“FOLLAS NOVAS, NOVAS FOLLAS” Construyendo una Red Museística
inclusiva. Experiencia didáctica en redes
http://www.ivam.es/catalogopdf/0578/
“FOLLAS NOVAS, NOVAS FOLLAS” Construyendo una Red Museística
inclusiva. Experiencia didáctica en redes.
http://www.ivam.es/catalogopdf/0578/
Museo Pazo de Tor
185
“FOLLAS NOVAS, NOVAS FOLLAS” Construyendo una Red Museística
Top Related