PROGRAMACIÓNS DE : TECNOLOXÍA INDUSTRIAL I e II
DE BACHARELATO
Curso 2016-2017
Departamento de Tecnoloxía
IES Arcebispo Xelmirez I
Marco Antonio Bernal Rivas
César Lema Pérez Pablo Eiras Vázquez
Santiago de Compostela 29 novembro do 2016
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
2
1.0 Introdución ...................................................................................3
2 Obxectivos da materia .....................................................................3
3.0 Distribución dos contidos.............................................................6
4.0 Orientacións metodolóxicas .........................................................8
4.1 Temporalización .........................................................................10
5.1 A enerxía e a súa transformación ...............................................16
5.10 Elementos mecánicos transformadores do movemento e de
unión.............................................................................................25
5.11 Elementos mecánicos auxiliares...............................................26
5.12 Circuítos eléctricos de corrente continua .................................27
5.13 O circuíto pneumático ..............................................................28
5.14 Conformidade de pezas sen arranque de labra .........................29
5.15 Fabricación de pezas por arranque de labra e outros
procedementos..............................................................................30
5.16 O mercado e o deseño de produtos...........................................31
5.17 Fabricación e comercialización de produtos ............................32
5.2 Enerxías non renovables.............................................................16
5.4 A enerxía na nosa contorna ........................................................19
5.5 Os materiais e as súas propiedades ............................................20
5.7 Metais non ferrosos ....................................................................22
5.8 Plásticos, fibras téxtiles e outra materiais ..................................23
5.9 Elementos mecánicos transmisores do movemento ...................24
6.0 Táboas contidos Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato .....34
6.1 TECNOLOXÍA INDUSTRIAL II Contidos. .............................38
6.2 Contidos comúns. .......................................................................38
6.3 Contidos mínimos .......................................................................38
6.4 Orientacións metodolóxicas. ..................................................... 39
7.0 Programación de contenidos...................................................... 41
7.1 Unidade 1: ESTRUCTURA DE LOS MATERIALES.
PROPIEDADES Y ENSAYOS DE MEDIDA ........................... 41
7.10 Unidade 10: Sistemas automáticos............................................ 45
7.11 Unidade 11: Componentes de un sistema de control ................ 46
7.12 Unidade 12: Circuitos combinacionales. Álgebra de Boole..... 46
7.13 Unidade 13: Circuitos secuenciales. Introducción al control
cableado ....................................................................................... 47
7.14 Unidade 14: El ordenador y el microprocesador. El autómata
programable. Aplicaciones .......................................................... 47
7.2 Unidade 2: ALEACIONES. DIAGRAMAS DE EQUILIBRIO. 42
7.3 Unidade 3: Metales no férreos y ciclo de utilización de los
materiales..................................................................................... 42
7.4 Unidade 4: Tratamientos térmicos y superficiales. El fenómeno
de la corrosión ..................................................................................
42
7.5 Unidade 5: Principios generales de máquinas. Sistema
internacional de unidadeeees. ...........................................................
43
7.6 Unidade 6: Motores térmicos. Circuitos frigoríficos................... 43
7.7 Unidade 7: Magnetismo y electricidad. Motores eléctricos. ....... 44
7.8 Unidade 8: Automatización neumática ....................................... 44
7.9 Unidade 9: Automatismos oleohidráulicos ................................. 45
8.0 Criterios de avaliación. .......................................................... 48
8.1 Criterios de cualificación:......................................................... 48
8.2 Modelo de exame Tecnoloxía Industrial II................................ 49
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
3
TECNOLOXÍA INDUSTRIAL I
1.0 Introdución
A tecnoloxía está chamada a desenvolver un papel fundamental na formación dos nosos alumnos e alumnas nesta sociedade, ao ser unha contorna no que conflúen de forma natural a ciencia e a técnica. A tecnoloxía responde ao saber como facemos as cousas e por que as facemos, o que se atopa entre o coñecemento da natureza e o saber facer do mundo da técnica. Tradicionalmente a tecnoloxía entendeuse como o compendio de coñecementos científicos e técnicos interrelacionados que daban resposta ás necesidades colectivas e individuais das persoas. Esta materia contribúe a ensinar como os obxectos tecnolóxicos xorden ao redor de necesidades, e que a tecnoloxía alcanza o seu sentido se nos permite resolver problemas, o que leva implícito o carácter de inmediatez e unha forte compoñente de innovación, dous aspectos moi importantes nesta materia.
Na súa propia natureza conxúganse elementos aos que se lles está concedendo unha posición privilexiada en orde a formar cidadáns autónomos nun mundo global, como a capacidade para resolver problemas: o traballo en equipo, a innovación ou o carácter emprendedor son denominadores comúns desta materia. A materia Tecnoloxía Industrial proporciona unha visión razoada desde o punto de vista científico- tecnolóxico sobre a necesidade de construír unha sociedade sustentable na que a racionalización e o uso das enerxías, as clásicas e as novas, contribúan a crear sociedades máis xustas e igualitarias formadas por cidadáns con pensamento crítico propio do que acontece ao seu ao redor.
A selección, distribución e secuenciación de contidos desenvolvidos ao longo do dezasete unidadeeees didácticas de que consta o libro de texto do alumnado leváronse a cabo seguindo os contidos indicados no Real Decreto 1105/2014, de 26 de decembro, polo que se establece o currículo básico da Educación Secundaria Obrigatoria e do Bacharelato. (BOE 3 de xaneiro de 2015).
A partir da normativa citada, elaboráronse as concrecións que se indican a continuación, referentes a: obxectivos, contribución da materia ás competencias crave, organización de contidos e secuenciación de criterios e estándares de aprendizaxe.
Así mesmo, tivéronse en conta as diferentes normativas correspondentes a cada unha das comunidadeeees autónomas con competencias educativas.
2.0 Obxectivos da materia
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
4
Esta materia vai contribuír a que os alumnos e alumnas que a cursen desenvolvan as seguintes capacidades:
Adquirir os coñecementos necesarios e empregalos noutras áreas para a comprensión e análise de máquinas e sistemas técnicos.
Comprender o papel da enerxía nos procesos tecnolóxicos, as súas distintas transformacións e aplicacións, e adoptar actitudes de aforro e valoración da eficiencia enerxética.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
5
Comprender e explicar como se organizan e desenvolven procesos tecnolóxicos concretos, e identificar e describir as técnicas e os factores económicos e sociais que concorren en cada caso.
Analizar de forma sistemática aparellos e produtos da actividade técnica para explicar o seu funcionamento, utilización e forma de control, así como avaliar a súa calidade e idoneidade.
Valorar críticamente e aplicar os coñecementos adquiridos, as repercusións da actividade tecnolóxica na vida cotiá e a calidade de vida, manifestando e argumentando as súas ideas e opinións.
Expresar con precisión as súas ideas e opinións sobre procesos ou produtos tecnolóxicos concretos, e utilizar vocabulario, símbolos e formas de expresión apropiadas.
Participar na planificación e desenvolvemento de proxectos técnicos en equipo, achegando ideas e opinións, responsabilizándose de tarefas e cumprindo os seus compromisos.
Actuar con autonomía e confianza ao inspeccionar, manipular e intervir en máquinas, sistemas e procesos técnicos para comprender o seu funcionamento.
Buscar, seleccionar, comprender e relacionar a información obtida de fontes diversas, incluída a que proporciona a contorna física e social, os medios de comunicación e as Tecnoloxías da Información e a Comunicación, tratala de acordo co fin perseguido e
comunicala aos demais, de forma oral e escrita, de maneira organizada e inteligible.
Potenciar actitudes flexibles e responsables no traballo en equipo e de relación interpersoal, na toma de decisións, execución de tarefas, procura de solucións e toma de iniciativas ou accións emprendedoras, valorando a importancia de traballar como membro dun equipo na resolución de problemas tecnolóxicos, asumindo as súas responsabilidades individuais na execución das tarefas encomendadas con actitude de cooperación, tolerancia e solidariedade.
Contribución da materia para a adquisición das competencias clave
Analizando o perfil competencial de Tecnoloxía Industrial I, apréciase a súa especial contribución ao desenvolvemento das distintas competencias crave.
Comunicación lingüística (CL)
É unha contribución que se realiza a través dos procesos de adquisición de vocabulario específico, procura, análise e comunicación de información propios de calquera materia tecnolóxica. A contribución específica atópase na elaboración dos documentos propios (traballos, experiencias prácticas, proxecto, etc.) utilizando o vocabulario adecuado, os símbolos e as formas de expresión propias da linguaxe tecnolóxica.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
6
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCT)
A materia adquire un protagonismo principal na competencia básica en ciencia e tecnoloxía, xa que moitos das aprendizaxes que integra están totalmente centrados na interacción do ser humano co mundo tecnolóxico que lle rodea. A competencia vaise construíndo a través da asimilación de conceptos que permiten interpretar o mundo físico próximo, elementos e factores moi visibles da contorna, pero fano seguindo
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
7
determinados pasos do método co que se constrúe o coñecemento científico: acertada definición dos problemas que se investigan, estimación de solucións posibles, elaboración de estratexias adecuadas, deseño de pequenas investigacións, análises de resultados e comunicación destes.
A análise dos obxectos tecnolóxicos existentes e a emulación de procesos de resolución de problemas, permiten o uso instrumental e contextualizado de ferramentas matemáticas, ademais dos contidos específicos como son a medición, o manexo de unidadeeees, o cálculo de magnitudes básicas, a lectura e interpretación de gráficos e a resolución de problemas baseados na aplicación de expresións matemáticas. O carácter multidisciplinar da Tecnoloxía Industrial contribúe á adquisición de competencias en ciencia e tecnoloxía xa que busca o coñecemento e comprensión de procesos, sistemas e contornas tecnolóxicas.
Competencia dixital (CD)
A utilización en si do computador para o manexo de determinados programas relacionados cos contidos a traballar nesta materia, así como a procura de información en Internet, son algúns dos aspectos que contribúen de forma decisiva ao desenvolvemento desta competencia. O TIC constitúen un acceso rápido e sinxelo á información, sendo ademais unha ferramenta atractiva, motivadora e facilitadora das aprendizaxes, pois facilita os mesmos desde o funcionamento das máquinas e sistemas tecnolóxicos, mediante animacións, programas de simulación e/ou deseño asistido por exemplo. Por tanto é imprescindible o seu emprego non como fin en si mesmas, senón como ferramentas do proceso de aprendizaxe.
Aprender a aprender (AA)
Esta competencia esixe que o alumno coñeza que estratexias de aprendizaxe son as súas preferidas, cales son os puntos fortes e débiles das súas capacidades, de forma que poida organizar as aprendizaxes de maneira efectiva, xa sexa individualmente ou en grupo. Se se dispoñen as aprendizaxes de maneira que se favoreza o desenvolvemento de técnicas para aprender, organizar, memorizar e recuperar a información, especialmente útiles nesta materia, #estar a favorecer esta competencia. Contribúese tamén mediante unha metodoloxía específica da materia que incorpora a análise dos obxectos e a emulación de procesos de resolución de problemas como estratexias cognitivas. Nesta etapa educativa o alumnado alcanzou xa un certo grao de madurez que lle axuda a afrontar os problemas dunha forma autónoma e crítica. A Tecnoloxía Industrial axuda tamén á contribución desta competencia cando o alumno analiza de forma reflexiva diferentes alternativas a unha cuestión dada, planifica o traballo e avalía os resultados, ou cando obtén, e selecciona información útil para abordar un proxecto, contribúese á adquisición desta competencia.
Competencia sociais e cívicas (CSC)
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
8
A achega a esta competencia desenvólvese no alumnado cando traballa de forma colaborativa e desenvolve valores de tolerancia, respecto e compromiso, xa que o alumno expresa, discute, razoa e toma decisións sobre solucións a problemas expostos. Tamén se desenvolve esta competencia cando se realizan accións respectuosas co medioambiente que conduzan a unha sociedade máis sustentable e tómanse medidas de seguridade e saúde no traballo.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
9
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (SIEE)
Na materia exponse a toma de decisións desde o coñecemento dun mesmo, na realización de forma autónoma e creativa de actividades e na habilidade para planificar e xestionar proxectos, traballando de forma individual ou en equipo.
Conciencia e expresións culturais (CEC)
O deseño de obxectos e prototipos tecnolóxicos require dun compoñente de creatividade e de expresión de ideas a través de distintos medios, que pon en relevo a importancia dos factores estéticos e culturais na vida cotiá.
Todos estes coñecementos ponse ao servizo dalgunhas destrezas como a capacidade de análise, resolución de problemas, comunicación e presentación de proxectos, capacidade de liderado e delegación, pensamento crítico e sentido da responsabilidade, avaliación e auto- avaliación. Nesta materia o traballo por proxectos ou a aprendizaxe baseada na resolución de problemas farán que o alumno adquiera todas estas destrezas.
3.0 Distribución dos contidos
A totalidade dos bloques temáticos de que consta o currículo de Tecnoloxía Industrial I desagregouse en dezasete unidades temáticas e organizáronse en:
Bloque I. Recursos enerxéticos
Unidade 1. A enerxía e a súa transformación
Unidade 2. Enerxías non renovables Unidade 3. Enerxías renovables Unidade 4. A enerxía na nosa contorna
Bloque II. Introdución á ciencia dos materiais Unidade 5. Os materiais e as súas propiedades Unidade 6. Metais ferrosos
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
10
Unidade 7. Metais non ferrosos
Unidade 8. Plásticos, fibras téxtiles e outros materiais
Bloque III. Máquinas e sistemas
Unidade 9. Elementos mecánicos transmisores do movemento
Unidade 10. Elementos mecánicos transformadores do movemento e de unión
Unidade 11. Elementos mecánicos auxiliares
Unidade 12. Circuítos eléctricos de corrente continua
Unidade 13. O circuíto pneumático
Bloque IV. Procedementos de fabricación
Unidade 14. Conformidade de pezas sen arranque de labra
Unidade 15. Fabricación de pezas por arranque de labra e outros procedementos
Bloque V. Produtos Tecnolóxicos: deseño, produción e comercialización
Unidade 16. O mercado e o deseño de produtos
Unidade 17. Fabricación e comercialización de produtos
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
11
Por motivos didácticos, modificouse a orde dos bloques, iniciando o curso co bloque Recursos enerxéticos numerado como bloque 5 no Real Decreto 1105/2014 e finalizando o curso co bloque Produtos Tecnolóxicos: deseño, produción e comercialización numerado como bloque 1 no citado Real Decreto.
A unidade 18 está composta por proxectos de investigación para ser desenvolvidos polos alumnos ao longo de todo o curso. Inicialmente, explícase en que consiste cada un dos proxectos e como se deben desenvolver. Para iso faise de maneira ejemplificada. Finalmente, exponse varios proxectos para cada un dos bloques de contidos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
12
4.0 Orientacións metodolóxicas
O modelo metodolóxico que se tivo en conta á hora de elaborar cada un das unidadeeees é o resultado dunha yuxtaposición do tres seguintes, clásico, innovador e investigador, máis os proxectos.
Dependendo da unidade que se vaia a estudar, e máis concretamente do bloque de contidos obxecto de estudo, a proporción na que intervén cada un deles é distinta.
Así, por exemplo, no estudo dos contidos referentes a recursos enerxéticos (Bloque I), proponse a realización de varias actividades en grupo, consistentes no estudo, experimentación e análise de distintos elementos conversores de enerxías. Todas estas actividades van potenciar as relacións intergrupales.
Independentemente do proceso metodolóxico que se empregue na aula cos alumnos/as, o libro de texto adáptase perfectamente ás esixencias do profesor e alumnado.
En moitos casos, pode resultar aconsellable un enfoque ou metodoloxía interdisciplinar e constructivista, na que se potencien os seguintes elementos:
Enfoque interdisciplinar, que anime aos nosos alumnos/as a interrelacionar contidos procedentes doutras fontes de coñecemento, tales como:
o Outras materias: matemáticas, física, química, etc.
o Temas científico-tecnolóxicos de actualidade, como poden ser novos descubrimentos, materiais, técnicas, etc., relacionados co
tema obxecto de estudo.
o Temas transversais, como a educación para a saúde, educación ambiental, etc.
Enfoque constructivista, que leve a un maior protagonismo do alumnado no proceso de aprendizaxe. Para iso, pódese establecer un esquema de traballo que nos conduza a:
o Pescudar os coñecementos previos que ten o alumnado antes de abordar unha unidade determinada.
o Descubrir os intereses do alumnado en relación cun determinado bloque de contidos.
o Contribuír á aparición de «conflitos cognitivos» que contribúan ao desenvolvemento da madurez persoal, social e moral do
alumnado.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
13
o Animar aos nosos alumnos a que opinen sobre diferentes actividades tecnolóxicas actuais, tales como:
Consumo enerxético e contaminación do medio ambiente.
Desenvolvemento sustentable e benestar social.
Avance industrial e impacto ambiental.
o Potenciar actividades de grupo, realizando proxectos e construíndo maquetas e prototipos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
14
Trátase, en todo momento, de manter unha actitude activa do alumnado no seu proceso de aprendizaxe mediante:
Actividades individuais nas que terá que reflexionar, estudar e realizar diferentes exercicios.
Participación en coloquios, dentro da aula, a través de relatorios, suxestións e puntos de vista ou pareceres, contribuíndo a crear climas de traballo e aprendizaxe agradables.
Participación en grupos de traballo, onde terán que acordar e porse de acordo para levar a cabo a distribución de tarefas dentro do grupo, no referente a lectura e selección de material bibliográfico, posta en común e aplicación desa información á execución dun
proxecto (deseño, distribución e fabricación de prototipos).
Así mesmo, haberá actividades nas que o obxectivo final non sexa a fabricación de ningún prototipo, senón a elaboración de material sobre un tema tecnolóxico concreto.
Débense impulsar as situacións de aprendizaxe que teñan sentido para os alumnos, cultivando o debate, a exposición, a adquisición de coñecementos, técnicas, contidos e actitudes. Estas situacións deben ser motivadoras e deben prepararlles para participar en diversos contextos da vida real.
É importante a realización de actividades que conduzan á adquisición de coñecementos, potenciando unha aprendizaxe activa mediante a utilización de estratexias para que o alumno aprenda a aprender. Así, cada bloque de contidos deberase completar con actividades e exercicios encamiñados á resolución de problemas, co fin de potenciar e reforzar os contidos traballados. Aínda que o ensino desta materia ten un carácter marcadamente expositivo, tamén se procurará realizar experiencias prácticas que complementen os conceptos estudados. Ditas actividades estarán encamiñadas a potenciar o traballo en equipo e permitirán subliñar a relación dos aspectos teóricos da materia coas súas aplicacións prácticas correspondentes.
É fundamental utilizar programas de simulación informática como ferramenta para facilitar a adquisición de coñecementos e aumentar a motivación do alumnado, xa que se usa dunha forma reiterada en gran parte dos contidos da materia. Fomentarase o uso dos recursos informáticos e da rede para exposicións, elaboración de proxectos, traballos, difusión e publicación de contidos.
Durante as actividades diarias do alumnado (individuais ou en grupo), favoreceranse actitudes positivas, abertas e receptivas, potenciando aquelas técnicas de indagación e investigación que permitan reflexionar cara aos cambios que o progreso e a Tecnoloxía reportan. Fomentarase a autoestima do alumnado valorando os seus esforzos, pequenos avances e logros nas súas tarefas, respectando o propio ritmo persoal, procurando que sexan conscientes das súas capacidades e limitacións.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
15
A avaliación do alumno debe adquirir un papel relevante. Os referentes para a comprobación do grao de adquisición das competencias e o logro dos obxectivos son os criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe avaliables.
Nos criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe valóranse principalmente os procesos de aprendizaxe, que pon de manifesto en que medida foron asimilados os conceptos, e en que proporción desenvolvéronse as habilidades intelectuais dirixidas á consecución dos
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
16
Unidade Sesións Unidade Sesións
1 8 Sesións 10 7 Sesións
2 6 Sesións 11 9 Sesións
3 6 Sesións 12 9 Sesións
4 4 Sesións 13 10 Sesións
5 5 Sesións 14 6 Sesións
6 7 Sesións 15 6 Sesións
7 6 Sesións 16 6 Sesións
8 8 Sesións 17 5 Sesións
9 9 Sesións 18 7 Sesións
obxectivos e ao desenvolvemento das competencias traballadas. Estes criterios de avaliación deberán comprobarse en situacións contextualizadas tal e como se desenvolveron habitualmente na aula, sendo necesario para iso a realización de probas escritas.
En referencia a parte final do libro, abordar un proxecto de investigación desde o inicio do curso, a nivel de grupo reducido, pode supor para o alumnado, ademais dun elemento de estímulo importante, unha fonte de coñecementos fundamental: aprender a buscar, seleccionar e saber atopar respostas tecnolóxicas a problemas expostos. O ideal é que cada grupo elixa aquel proxecto que máis se identifique coas súas capacidades e inquietudes.
4.1 Temporalización
O tempo dedicado a cada unha das 17 unidadeeees didácticas vai depender de varias circunstancias, entre as que cabe resaltar: zona na que se vai a impartir a materia, grao de motivación do alumnado, orientación universitaria ou profesional do alumnado que a estuda, contorna industrial e social no que se desenvolve o currículo, etc.
Esta temporalización debe establecela o profesorado que vai impartir a materia; a nivel xeral, poderíase establecer a reflectida no cadro.
O número total de sesións ao ano adoita ser aproximadamente de 130, que poderían quedar repartidas da seguinte maneira:
Esta repartición suma un total de 124 sesións para completar a aprendizaxe dos contidos. O resto das sesións, até completar as 130, fixaríase para exames, recuperacións e imprevistos, tales como actividades extraescolares, festas locais, etc.
A unidade 18 corresponde ao desenvolvemento dun proxecto de Investigación que se proporá a principios de curso e durará todo o ano. Periodicamente pódense levar a cabo actividades en clase sobre: dúbidas puntuais, seguimento do proceso, exposición ao resto da clase do grao de avance, etc. Pódense dedicar ao ano unha media de 7 horas.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
17
4.2 Taboas de contidos 1º de bacharelato
Obxectivos
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Competencias clave Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Bloque 1. Produtos tecnolóxicos: deseño, produción e comercialización
a
c e g h
B1.1. Proceso cíclico de deseño, produción, comercialización e mellora de
produtos.
B1.2. Análise sistemática de produtos tecnolóxi- cos actuais e do seu impacto social.
B1.3. Planificación e desenvolvemento práctico dun proxecto de deseño e
produción dun produ- to.
B1.1. Identificar e describir as etapas necesarias para a creación dun produto
tecnolóxico desde o seu deseño ata a súa comercialización, investi- gar acerca
da súa influencia na sociedade e pro- por melloras desde o punto de vista tanto da
súa utilidade como do seu posible impacto social.
TI1B1.1.1. Deseña unha proposta dun novo produto tomando como base unha
idea dada, explicando o obxectivo de cada etapa significati- va necesaria para
lanzar o produto ao mercado.
CMCCT
CAA CSC CSIEE CCL
h actores que interveñen e valorando criticamente a repercusión que a súa
implantación pode ter sobre os produtos desenvolvidos, e expolo oral- mente co
apoio dunha presentación.
CSIEE
TI1B1.2.2. Desenvolve o esquema dun
sistema de xestión da calidade, razoando a importancia de cada axente implicado.
CMCCT
CAA
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
18
Obxectivos
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Competencias clave Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Bloque 2. Máquinas e sistemas
Bloque 2. Máquinas e sistemas
d
e g i
B2.1. Máquinas e sistemas. Elementos e
disposi- tivos que os compoñen.
B2.1. Analizar os bloques constitutivos
de siste- mas e/ou máquinas, interpretando a súa interre- lación, e describir os principais elementos que os compoñen, utilizando o vocabulario relacionado co tema.
TI1B2.1.1. Describe a función dos
bloques que constitúen unha máquina dada, explicando de forma clara e co vocabulario axeitado a súa con- tribución ao conxunto.
CMCCT
CAA
TI1B2.1.2. Debuxa diagramas de bloques de máquinas-ferramenta explicando a
contribución de cada bloque ao conxunto da máquina.
CMCCT
CD
d
g i m
B2.2. Máquinas e sistemas mecánicos. Transmi- sión e transformación de
movementos.
B2.3. Circuítos eléctricos e electrónicos. B2.4. Circuítos pneumáticos e
hidráulicos.
B2.2. Realizar esquemas de sistemas mecánicos e de circuítos eléctrico-
electrónicos, pneumáticos ou hidráulicos que dan solución a problemas téc- nicos,
con axuda de programas de deseño asisti- do, e calcular os parámetros
característicos des- tes.
TI1B2.2.1. Deseña, utilizando un programa de CAD, o esquema dun
circuíto eléctrico- electrónico, pneumático ou hidráulico que dea resposta a unha
necesidade determinada.
CMCCT
CD CAA
TI1B2.2.2. Calcula os parámetros básicos
de funcionamento dun sistema mecánico e dun cir- cuíto eléctrico-electrónico, pneumático ou hidráu- lico, a partir dun esquema dado.
CMCCT
d
g i m
d
g
B2.7. Instrumentos de medida de
magnitudes eléctricas. Realización de medidas en circuítos eléctricos e electrónicos.
B2.8. Sistemas automáticos de control:
compo- ñentes básicos.
B2.9. Control programado. Deseño
B2.3. Verificar o funcionamento de
circuítos eléctrico-electrónicos, pneumáticos e hidráulicos característicos, interpretando os seus esquemas, utilizando os aparellos e os equipamentos de medida adecuados, interpretando e valorando os resultados obtidos, apoiándose na montaxe ou nunha simulación física destes.
B2.4. Deseñar, construír e programar un
sistema robotizado cuxo funcionamento solucione un problema determinado.
TI1B2.3.1. Verifica a evolución dos sinais
en circuítos eléctrico-electrónicos, pneumáticos ou hidráulicos, debuxando as súas formas e os valo- res nos puntos característicos
CMCCT
CD
TI1B2.3.2. Interpreta e valora os resultados obtidos de circuítos eléctrico-
electrónicos, pneu- máticos ou hidráulicos.
CMCCT
CAA
TI1B2.4.1. Deseña, constrúe e programa
un sistema automático ou robot cos actuadores e os sensores axeitados, para que o seu funciona-
CMCCT
CD
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
19
Obxectivos
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Competencias clave Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
i programación dun sistema robótico. mento solucione un problema determinado.
CAA
Bloque 3. Materiais e procedementos de fabricación
d
e
i
B3.1. Estrutura interna e propiedades dos mate- riais. Técnicas de modificación das propiedades.
B3.1. Analizar as propiedades dos materiais utilizados na construción de obxectos tecnolóxi- cos, recoñecendo a súa estrutura interna en rela- ción coas propiedades que presentan e coas modificacións que se poidan producir.
TI1B3.1.1. Establece a relación entre a estrutura interna dos materiais e as súas propiedades.
CMCCT
CAA
TI1B3.1.2. Explica como se poden
modificar as propiedades dos materiais, tendo en conta a súa estrutura interna.
CMCCT
CCL
d
e
g
B3.2. Identificación dos materiais
utilizados en produtos tecnolóxicos actuais.
B3.2. Relacionar produtos tecnolóxicos actuais ou novos cos materiais que posibilitan a súa pro- dución, asociando as súas características cos produtos fabricados, utilizando exemplos concre- tos.
TI1B3.2.1. Describe, apoiándose na información obtida en internet, materiais imprescindibles para a obtención de produtos tecnolóxicos relaciona- dos coas tecnoloxías da información e da comu- nicación.
CMCCT
CD
CCL
d
e
i
l
B3.3. Técnicas de fabricación. Máquinas e ferra- mentas apropiadas para cada procedemento. Normas de seguridade e hixiene no traballo.
B3.3. Describir as técnicas utilizadas nos proce- sos de fabricación tipo, identificando as máqui- nas e as ferramentas utilizadas e as condicións de seguridade propias de cada unha, apoiándose na información proporcionada na web dos fabri- cantes.
TI1B3.3.1. Explica as principais
técnicas utiliza- das no proceso de fabricación dun produto dado.
CMCCT
CCL
TI1B3.3.2. Identifica as máquinas e as
ferramen- tas utilizadas no proceso de fabricación dun pro- duto dado.
CMCCT
TI1B3.3.3. Describe as principais condicións de seguridade que se deben aplicar nun determina- do ámbito de produción, desde o punto de vista tanto do espazo como da seguridade persoal.
CMCCT
CCL
d
i
h
B3.4. Impacto ambiental e social da
obtención de materiais e da fabricación de produtos tecnolóxi- cos.
B3.4. Analizar o impacto ambiental e social que poden producir os procesos de obtención de ma- teriais e os procesos de fabricación.
TI1B3.4.1. Coñece o impacto
ambiental que poden producir as técnicas utilizadas.
CMCCT
CSC
Bloque 4. Recursos enerxéticos
m CSIEE
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
21
Obxectivos
Tecnoloxía Industrial I. 1º de bacharelato
Competencias clave Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
e
g
i
h
bución da enerxía eléctrica.
B4.2. Impacto ambiental e
sustentabilidade. Impacto ambiental da produción enerxética en Galicia.
enerxéticos teñen na sociedade actual, e descri- bir as formas de produción de cada unha, así como as súas debilidades e fortalezas no desen- volvemento dunha sociedade sustentable.
xía, en relación co custo de produción, o impacto ambiental e a sustentabilidade.
CCL
CSC
TI1B4.1.2. Debuxa diagramas de bloques de diferentes tipos de centrais de
bloque constitutivos e as súas interrelacións.
CMCCT
CCL
d
e
g
h
i
l
B4.3. Consumo enerxético en vivendas e locais. Cálculos e estimación de consumo. Técnicas e criterios de aforro enerxético.
B4.2. Realizar propostas de redución de consu- mo enerxético para vivendas ou locais coa axuda de programas informáticos e a información de consumo dos mesmos.
TI1B4.2.1. Explica as vantaxes que supón, desde o punto de vista do consumo, que un edificio es- tea certificado enerxeticamente.
CSC
CCL
TI1B4.2.2. Calcula custos de consumo enerxético de edificios de vivendas ou industriais, partindo das necesidades e/ou dos consumos dos recur- sos utilizados.
CMCCT
CD
TI1B4.2.3. Elabora plans de redución de custos de consumo enerxético para locais ou vivendas, identificando os puntos onde o consumo poida ser reducido.
CMCCT
CAA
CSC
d B4.1. Recursos enerxéticos. Produción
e distri-
B4.1. Analizar a importancia que os
recursos
TI1B4.1.1. Describe as formas de
producir ener-
CMCCT
produción de enerxía, e explica cada
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
22
5.1 A enerxía e a súa transformación
Conceptos
Relación entre ciencia, tecnoloxía e técnica.
Terminoloxía de tipo científico e tecnolóxico.
Sistemas de unidades.
Concepto de enerxía. Unidades.
Formas de manifestarse a enerxía.
Transformacións enerxéticas: consumo e rendemento.
Aforro enerxético.
Procedementos
Conversión dunha unidade, magnitude derivada ou fundamental, noutro sistema de unidades distinto.
Resolución de problemas de conversión de enerxías.
Cálculo de enerxías achegadas ou gastadas en función do tipo de enerxía estudada.
Determinación do rendemento dunha máquina.
Pautas para conseguir un aforro enerxético.
Representación e relación, mediante organigramas, das distintas máquinas empregadas para transformar unha enerxía noutra.
Actitudes
Admiración por todos aqueles científicos e tecnólogos que contribuíron ao entendemento do comportamento dos distintos tipos de enerxías.
Vontade para incorporar novos termos científicos, tecnolóxicos e técnicos á linguaxe habitual.
Interese por aprender como se poden transformar as enerxías, unhas noutras, mediante máquinas, pescudando o seu rendemento.
Sensibilización do aforro enerxético como medio que evita unha deterioración do medio ambiente e solución para non provocar un
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
23
esgotamento prematuro das diversas fontes de enerxía.
Recoñecemento do emprego de máquinas con nivel de eficiencia enerxética alta para reducir o consumo de enerxía.
5.2 Enerxías non renovables
Conceptos
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
24
Fontes de enerxía primarias e secundarias.
Combustibles fósiles:
o Carbón. tipos. Aplicacións. Produtos derivados. Funcionamento dunha central térmica. Sectorización. Carbón e medio ambiente.
Tratamento de residuos.
o Petróleo. orixe. Pozos. Refinarías. Produtos obtidos. Impacto ambiental do petróleo. Tratamento de residuos.
o Enerxía nuclear. Fisión. Compoñentes dunha central. Fusión. Impacto ambiental. Tratamento de residuos.
Procedementos
Resolución de problemas relacionados coas enerxías non renovables.
Proceso seguido nunha central térmica para transformar un combustible fósil (xeralmente carbón) en enerxía eléctrica.
Representación gráfica do proceso seguido polo petróleo ou cru até converterse nun hidrocarburo, que constitúe unha fonte de enerxía secundaria.
Descrición do funcionamento dunha central nuclear de fusión e fisión.
Actitudes
Valoración da importancia dos combustibles fósiles como fontes de enerxía primaria.
Sensibilización ante o aumento do CO2 e choiva aceda como consecuencia do uso abusivo de combustibles de orixe fósil.
Interese por incorporar ao vocabulario usual termos tecnolóxicos e técnicos.
Curiosidade polo funcionamento dunha central nuclear.
Concienciación dun uso racional das enerxías derivadas do petróleo.
Admiración por todos aqueles científicos, investigadores e tecnólogos que contribuíron a un desenvolvemento de máquinas e tecnoloxía que permiten un aproveitamento óptimo da enerxía e respecto polo medio ambiente.
5.3 Enerxías renovables
Conceptos
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
25
Enerxía hidráulica:
o Compoñentes dun centro hidroeléctrico.
o Potencia e enerxía obtida nunha central hidráulica.
o Tipos de centrais.
Enerxía hidráulica e medio ambiente.
Enerxía solar:
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
26
o Aproveitamento: colectores planos, aproveitamento pasivo, campo de helióstatos, coletores cilíndrico-parabólicos, forno solar e
placas fotovoltaicas.
Enerxía eólica:
o Clasificación das máquinas eólicas.
o Cálculo da enerxía xerada nunha aeroturbina.
Biomasa:
o Extracción directa.
o Procesos termoquímicos.
o Procesos bioquímicos.
Enerxía xeotérmica. Tipos de xacementos.
Enerxía mareomotriz.
Residuos sólidos urbanos.
Enerxía das ondas.
Enerxías alternativas e medio ambiente.
Procedementos
Proceso de obtención de enerxía eléctrica nunha central hidroeléctrica.
Resolución de problemas relacionados coa enerxía hidráulica, solar, eólica e biomasa.
Representación gráfica do funcionamento dunha central de bombeo puro e bombeo mixto.
Explicación do funcionamento dun colector plano e dun colector cilíndrico-parabólico. Transformación de enerxías.
Análise do funcionamento dun campo de helióstatos.
Pasos a seguir á hora de instalar un equipo que permita o aproveitamento da enerxía geotérmica.
Descrición, mediante diagramas conceptuais, do funcionamento dos dispositivos empregados para obter enerxía eléctrica a partir da enerxía das ondas.
Actitudes
Actitude de reflexión crítica, en plan construtivo, en relación co aproveitamento hídrico.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
27
Admiración polos dispositivos empregados polo ser humano, ao longo da historia, para o aproveitamento da enerxía hidráulica e enerxías alternativas.
Admiración polas técnicas de acumulación de enerxía, en forma de enerxía potencial da auga, cando se produce un sobrante de enerxía eléctrica, que doutra forma habería que tirar.
Recoñecemento da importancia da enerxía solar e eólica como fontes de enerxía, gratuítas, non contaminantes e renovables.
Interese polo emprego de colectores solares para o aproveitamento térmico da enerxía solar.
Curiosidade por coñecer as distintas formas de obtención de enerxía a partir da biomasa.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
28
Actitude aberta ante o emprego de diferentes sistemas para a obtención de enerxía a partir de fontes renovables.
5.4 A enerxía na nosa contorna
Conceptos
Xeración, transporte e distribución de enerxía eléctrica.
Cogeneración.
Análise dunha instalación sinxela de transformación de enerxía: quentador. Modelización.
Montaxe e experimentación de instalacións de transformación de enerxías alternativas:
o Necesidades mínimas.
o Deseño da instalación.
o Selección da enerxía máis adecuada.
Custo enerxético na vivenda e o centro docente.
Aforro enerxético.
Procedementos
Representación gráfica do sistema de xeración, transporte e distribución de enerxía eléctrica, indicando as diferentes tensións ou voltaxes ao longo do percorrido.
Explicación do funcionamento dunha caldeira de gas natural.
Proceso seguido na modelización de máquinas sinxelas.
Detección das necesidades enerxéticas mínimas dunha vivenda utilizando enerxías alternativas.
Deseño de instalacións enerxéticas sinxelas.
Avaliación da fonte de enerxía máis idónea para ser empregada no centro docente ou vivenda.
Alternativas de aforro enerxético, mantendo a mesma calidade de vida.
Actitudes
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
29
Admiración por aqueles científicos e tecnólogos que investigan novas formas de enerxía máis barata, máis respectuosas co medio ambiente e inesgotables.
Actitude aberta e de colaboración á hora de abordar proxectos reais de análises de máquinas transformadoras de enerxía.
Curiosidade por pescudar o funcionamento de máquinas da nosa contorna.
Admiración á hora de abordar o estudo da cogeneración.
Vontade para incorporar termos técnicos no vocabulario usual.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
30
Recoñecemento da importancia das enerxías alternativas na vivenda e de apoio á industria.
Actitude positiva e crítica construtiva á hora de analizar proxectos reais sinxelos, nos que se aborde a posibilidade de substituír enerxías procedentes de combustibles fósiles por enerxías renovables.
5.5 Os materiais e as súas propiedades
Conceptos
Clasificación dos materiais.
Propiedades máis importantes dos materiais.
Esforzos físicos aos que poden estar sometidos os materiais.
Introdución aos ensaios de materiais.
Estrutura interna dos materiais.
Características das redes cristalinas metálicas.
Solidificación de metais.
Modificación das propiedades.
Elección adecuada e uso racional de materiais.
Residuos industriais: inertes, tóxicos e perigosos.
Procedementos
Clasificación dos distintos materiais que podemos atopar na nosa contorna.
Determinación das propiedades mecánicas máis importantes dun material.
Análise do tipo de esforzo a que pode estar sometida unha peza dun obxecto en función do número e dirección das forzas que actúen sobre el.
Pasos a seguir á hora de endurecer ou abrandar un metal.
Proceso seguido á hora de realizar un ensaio mecánico determinado sobre un material calquera.
Criterios para a elección adecuada dun material que debe cumprir uns requisitos determinados.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
31
Adopción de posibles solucións para evitar un esgotamento prematuro de todos aqueles materiais non renovables.
Normas a seguir para evitar a contaminación do medio ambiente cando se xeran residuos inertes, tóxicos e perigosos.
Actitudes
Admiración polas solucións adoptadas polo ser humano en relación co emprego de diferentes materiais ao longo da historia.
Curiosidade por coñecer cales son as propiedades máis importantes dun material determinado.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
32
Actitude aberta á hora de analizar a que tipo de esforzo pódese atopar sometido un corpo ou parte dun obxecto.
Contribución á hora de adoptar criterios que faciliten unha elección adecuada dos materiais.
Sensibilización ante o problema de esgotamento prematuro de materiais e a excesiva deterioración do medio ambiente, debido a un abuso na súa utilización e pouca vontade para reciclalos e reutilizalos.
Colaboración á hora de dar solucións técnicas en relación coa redución e tratamento de residuos industriais tóxicos.
5.6 Metais ferrosos
Conceptos
Metais ferrosos ou férricos: xacementos e tipos de mineral.
Proceso de obtención do aceiro e outros produtos ferrosos: materia prima, forno alto, convertidor e forno eléctrico.
Coada do aceiro.
Trens de laminación.
Produtos ferrosos: clasificación e diagrama de ferro-carbono.
Tipos de aceiro: non aleados e aleados.
Presentacións comerciais do aceiro.
Fundiciones: tipos e propiedades.
Impacto ambiental producido polos produtos ferrosos.
Procedementos
Presentación de informes orais e escritos sobre un tema determinado, seguindo unhas pautas que simplifiquen e axuden a entender o mesmo.
Confección de diagramas conceptuais que mostran o proceso seguido polo aceiro, desde a mina (mena) até a súa comercialización.
Representación gráfica de aliaxes de ferro-carbono en función da temperatura á que se atopen sometidas e da porcentaxe de carbono.
Identificación do tipo de aceiro co que poden estar fabricados distintos elementos da nosa contorna, segundo a aplicación á que se destinen.
Descrición dos pasos seguidos para a obtención das fundiciones máis importantes.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
33
Actitudes
Curiosidade por entender o funcionamento do forno alto.
Recoñecemento da importancia de reciclar a chatarra con obxecto de non esgotar os minerais de ferro e de contribuír na mellora do medio ambiente.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
34
Admiración polo emprego de fornos modernos, que contaminan menos o medio ambiente e permiten a obtención de aceiros de gran calidade.
Concienciación clara dun uso racional dos produtos ferrosos.
Sensibilización ante o impacto ambiental producido durante a fabricación de produtos ferrosos fronte aos beneficios que se obteñen ao dispor destes produtos.
Contribución á reciclaxe de produtos ferrosos, levándoos aos colectores correspondentes.
Vontade de incorporar os novos termos técnicos que van xurdindo ao vocabulario habitual.
Respecto, sensibilización e valoración das solucións e opinións que poidan adoptar outros compañeiros.
5.7 Metais non ferrosos
Conceptos
Clasificación dos metais non ferrosos.
Características, obtención, aliaxes e aplicacións máis importantes dos seguintes metais non ferrosos:
o Pesados: estaño, cobre, cinc e chumbo.
o Lixeiros: aluminio e titanio.
o Ultraligeros: magnesio.
Impacto ambiental durante a extracción, obtención e reciclado de produtos non ferrosos.
Presentacións comerciais.
Procedementos
Pasos que son necesarios seguir para identificar os metais ferrosos polo seu aspecto, aplicación e peso específico.
Elaboración de métodos que simplifiquen o proceso de aprendizaxe das propiedades e características dos metais ferrosos.
Proceso de obtención dos seguintes metais non ferrosos: estaño, cobre, cinc, chumbo, aluminio, titanio e magnesio.
Representación mediante diagramas de bloques conceptuais, relacionados entre si, do proceso de obtención dos metais ferrosos máis usuais.
Como consumidor, pautas para reducir o impacto ambiental na utilización e reciclado de produtos non ferrosos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
35
Actitudes
Valoración da importancia do uso dun vocabulario técnico para expresar conceptos tecnolóxicos.
Admiración polos nosos antepasados que fixeron un gran esforzo por coñecer tecnoloxías novas que lles permitisen transformar o mineral de diferentes metais non ferrosos en metais aptos para ser utilizados en aplicacións prácticas.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
36
Vontade para aprender que aplicacións esixen a utilización de metais non ferrosos fronte a ferrosos porque se adaptan mellor ás esixencias demandadas.
Curiosidade por coñecer os diferentes métodos utilizados para a obtención de produtos non ferrosos a partir dos seus minerais naturais.
Sensibilización ante o problema de esgotamento de minerais non ferrosos e a necesidade de reciclalos.
Colaboración activa á hora de atopar solucións sinxelas que permitan reciclar metais non ferrosos.
Colaboración no momento de realizar actividades consistentes na localización de pezas de máquinas construídas de materiais non ferrosos.
5.8 Plásticos, fibras téxtiles e outra materiais
Conceptos
Plásticos ou polímeros: materia prima, compoñentes aditivos, tipos, conformación de plásticos e plásticos compostos.
Fibras téxtiles: orixe (mineral, vexetal, animal, artificial e sintético).
Elastómeros.
A madeira:
o Transformación en produtos industriais.
o Derivados da madeira.
papel: obtención e clases.
A cortiza: obtención e produtos obtidos.
vidro.
Materiais cerámicos: porosos e impermeables.
Yeso.
Cemento e os seus derivados.
Novos materiais.
Impacto ambiental.
Procedementos
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
37
Recollida de información relacionada cos plásticos, seguida dunha posterior selección de acordo cunhas pautas establecidas con anterioridade.
Proceso de conformación dun plástico para unha aplicación determinada seguindo certas pautas, tales como durabilidad, economía, propiedades mecánicas, etc.
Identificación de fibras téxtiles e produtos plásticos segundo as etiquetas e símbolos normalizados escritos sobre eles.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
38
Descrición do proceso de obtención de produtos derivados da madeira.
Representación, mediante diagramas conceptuais, do proceso de fabricación do papel.
Pasos a seguir para a obtención de produtos de cortiza a partir da materia prima.
Procesos de fabricación do vidro, do yeso, do cemento e do formigón pretensado.
Procura e selección de información relacionada co impacto ambiental orixinado por diferentes materiais de uso industrial, buscando posibles solucións para diminuír ou eliminar ese impacto.
Actitudes
Actitude crítica e positiva fronte ao uso e reciclado de materiais plásticos.
Valoración da importancia da reciclaxe de plásticos para evitar a deterioración do medio ambiente.
Recoñecemento do labor de multitude de científicos e tecnólogos que contribuíron á invención e produción de diferentes materiais industriais.
Interese por coñecer as propiedades e posibles aplicacións dos novos materiais.
Respecto polas opinións que poidan achegar outros compañeiros, mesmo no caso de que non coincidan coas nosas.
5.9 Elementos mecánicos transmisores do movemento
Conceptos
Elementos motrices.
Elementos de máquinas.
Elementos transmisores de movemento.
Axuste entre árbores.
Transmisión por fricción: exterior, interior e cónica. Cálculos.
Transmisión mediante poleas e correas.
Transmisión por engrenaxes. Cálculos.
Transmisión do movemento entre eixos que se cruzan.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
39
Cadeas cinemáticas. Representación. Cálculos.
Relación entre potencia e par.
Articulacións.
Elementos de corda ou arame.
Elementos transmisores por cadea e correa dentada.
Rendemento de máquinas.
Normas de seguridade e uso de elementos mecánicos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
40
Procedementos
Pasos á hora de montar e desmontar diferentes elementos transmisores do movemento.
Cálculo do número de revolucións por minuto con que virará o eixo conducido se se empregaron na transmisión rodas, engrenaxes, cadeas, correas, etc.
Representación gráfica, mediante o símbolo mecánico correspondente, dunha transmisión desde o elemento motriz até a árbore final.
Determinación das causas que poden reducir considerablemente o rendemento dunha máquina, en relación coa transmisión do movemento.
Establecemento das normas de seguridade e uso de máquinas sinxelas próximas á contorna do alumnado.
Investigación da potencia ou enerxía perdida ao transmitila desde a árbore motriz ao lugar en que se necesita.
Actitudes
Valoración do vocabulario técnico.
Interese por coñecer as características e aplicacións de cada un dos elementos transmisores do movemento estudados.
Vontade para abordar a resolución de problemas tecnolóxicos relacionados coa transmisión do movemento.
Recoñecemento da importancia de diferentes tecnólogos que inventaron, estudaron e simplificaron o estudo e aplicación de mecanismos e máquinas.
Actitude aberta á hora de localizar mecanismos en máquinas reais que se poidan identificar cos estudados nesta unidadeeee.
5.10 Elementos mecánicos transformadores do movemento e de unión
Conceptos
Elementos transformadores do movemento:
o Piñón-cremallera.
o Parafuso-porca.
o Leva e excéntrica.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
41
o Biela-manivela-émbolo.
o Trinquete. Roda libre.
Elementos mecánicos de unión:
o Unión desmontable: bulones, parafusos de unión, prisioneiros, espárragos, pernos, parafusos da raia cortante e tirafondos,
pasadores, chavetas, lengüetas, etc.
o Unión fixa: remaches, roblones, adhesivo, soldadura e unión forzada.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
42
Procedementos
Realización de montaxe e desmonte de elementos transformadores do movemento, tales como roda libre dunha bicicleta, trinquete dun reloxo de corda, etc.
Elaboración de esbozo nos que se representen os distintos elementos transformadores do movemento que constitúen unha máquina, indicando o proceso de montaxe e desmonte.
Realización de problemas sinxelos nos que se pide determinar a potencia, par ou forza transmitida a través dun elemento roscado.
Elaboración do proceso seguido á hora de realizar unha soldadura, elixindo aquel tipo que resulte máis adecuado de acordo cos materiais a unir e a función que se vai a realizar.
Pasos a seguir á hora de unir dúas pezas mediante un elemento de unión fixo ou desmontable.
Actitudes
Curiosidade polo funcionamento dos elementos transformadores do movemento que forman parte dunha máquina.
Interese por descubrir a funcionalidade de mecanismos transformadores do movemento no interior de máquinas.
Actitude positiva e aberta á hora de abordar problemas relacionados coa transmisión de potencia e par en parafusos.
Admiración polos inventores e descubridores de mecanismos e elementos mecánicos de unión.
Respecto e recoñecemento cara aos deseñadores e técnicos que utilizaron distintos elementos de unión, tales como soldaduras, remachado, etc.
Valoración do descubrimento e emprego dos diferentes sistemas de soldadura.
5.11 Elementos mecánicos auxiliares
Conceptos
Acumuladores de enerxía: volantes de inercia e elementos elásticos.
Elementos disipadores de enerxía (freos) de: zapata, disco, tambor e eléctricos. Sistemas de accionamiento.
Embragues de dentes, disco, cónicos e hidráulicos.
Outros elementos mecánicos: soportes, cojinetes de fricción e rodamientos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
43
Lubricación de máquinas: manual, a presión e por borboteo.
Mantemento de elementos mecánicos.
Interpretación de planos de montaxe de máquinas sinxelas.
Identificación de mecanismos en máquinas reais.
Selección de mecanismos mecánicos para unha tarefa concreta.
Normas de seguridade e uso de elementos mecánicos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
44
Procedementos
Realización de problemas sinxelos relacionados coa acumulación ou disipación de enerxía.
Establecemento de criterios lóxicos e racionais que permitan desmontar e montar mecanismos de máquinas seguindo unha serie de pautas concretas.
Emprego de símiles para explicar o funcionamento de determinados mecanismos ou máquinas.
Utilización e realización de fichas de mantemento de máquinas nas que se mostren os pasos a levar a cabo, así como a periodicidade coas que se teñen que realizar.
Seguimento lóxico para a selección de mecanismos para unha tarefa concreta.
Actitudes
Recoñecemento da importancia que ten a investigación e a tecnoloxía no noso benestar económico, social e persoal.
Admiración polo emprego en máquinas de volantes de inercia que melloran a funcionalidade xeral.
Dispoñibilidade para levar a cabo as normas de seguridade cando se empregan máquinas ou mecanismos.
Actitude positiva e aberta á hora de abordar problemas tecnolóxicos relacionados cos acumuladores ou disipadores de enerxía.
Interese por coñecer o funcionamento de embragues e freos.
Curiosidade polo emprego de cojinetes de fricción e rodamientos para optimizar o rendemento xeral de máquinas.
Concienciación da importancia dun mantemento constante de elementos de máquinas para optimizar o seu rendemento e evitar posibles avarías.
Entusiasmo á hora de identificar mecanismos en máquinas reais e de interpretar planos de montaxes.
5.12 Circuítos eléctricos de corrente continua
Conceptos
circuíto eléctrico. Características.
Magnitudes eléctricas: intensidade, voltaxe e resistencia eléctrica. Lei de Ohm. Enerxía e potencia eléctrica.
Elementos dun circuíto. Axuste de xeradores e receptores. Elementos de control. Elementos de protección.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
45
Leis de Kirchhoff aplicadas a unha malla e a varias mallas.
Distribución da enerxía eléctrica.
Simboloxía e esquemas eléctricos. Interpretación de planos.
Circuítos eléctricos domésticos.
Montaxe e experimentación de circuítos eléctricos de corrente continua.
Normas de seguridade en instalacións eléctricas.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
46
Procedementos
Representación, mediante diagramas conceptuais, dos distintos elementos que compoñen un circuíto eléctrico, indicando a interrelación entre eles, así como os símiles correspondentes.
Resolución de problemas relacionados coa corrente eléctrica.
Realización de esquemas eléctricos, utilizando a simboloxía normalizada.
Determinación experimental, utilizando o instrumento de medida adecuado, de diferentes magnitudes eléctricas, dentro dun circuíto.
Pasos á hora de determinar as diferentes incógnitas dun circuíto empregando as leis de Kirchhoff.
Montaxe e experimentación con circuítos eléctricos sinxelos típicos de corrente continua.
Uso adecuado de normas de seguridade en instalacións eléctricas.
Actitudes
Interese por descubrir o comportamento da electricidade en circuítos diversos.
Recoñecemento da importancia social e industrial que supón o emprego da electricidade como fonte de enerxía.
Actitude emprendedora e aberta á hora de montar, experimentar e desmontar dispositivos eléctricos.
Admiración polos descubrimentos e avances realizados neste campo.
Curiosidade por descubrir o funcionamento de dispositivos eléctricos.
Vontade á hora de abordar problemas relacionados coa electricidade.
5.13 O circuíto pneumático
Conceptos
circuíto pneumático:
o Magnitudes e unidadeeees.
o Elementos dun circuíto. Produtores e tratamento do aire, redes de distribución, reguladores e elementos de accionamiento final
(cilindros e motores).
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
47
o Simboloxía neumática.
o Montaxe e experimentación con circuítos pneumáticos.
Análise do funcionamento de circuítos pneumáticos complexos.
Procedementos
Montaxe e experimentación de distintos circuítos pneumáticos sinxelos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
48
Representación secuencial e lóxica á hora de debuxar circuítos pneumáticos utilizando simboloxía normalizada.
Proceso de análise e descubrimento do funcionamento interno de distintas válvulas neumáticas.
Explicación do funcionamento de circuítos pneumáticos.
Resolución de problemas sinxelos relacionados con neumática.
Interpretación do funcionamento de circuítos pneumáticos sinxelos a partir da súa representación simbólica.
Actitudes
Recoñecemento da importancia industrial do emprego do aire a presión en moitos dos procesos de fabricación e manipulación de pezas.
Curiosidade polo funcionamento e manipulación para montar elementos pneumáticos reais, formando circuítos funcionais.
Interese por coñecer o funcionamento interno de válvulas e distribuidores.
Vontade para incorporar termos técnicos ao vocabulario ordinario.
Colaboración á hora de montar e desmontar circuítos pneumáticos, mediante diferentes elementos, na aula taller.
Interese pola análise do funcionamento de diferentes circuítos pneumáticos representados sobre o papel.
5.14 Conformidade de pezas sen arranque de labra
Conceptos
Fabricación de pezas por unión: ensamblado e tecidos.
Conformación por fusión: coada por gravidade, sobre moldes de area, á cera perdida, en molde que vira e coada continua.
Laminación en quente e en frío.
Forma en quente e en frío.
Fabricación mediante corte: corte, cizalladura e troquelado.
Control do proceso de fabricación e calidade da obra: concepto de tolerancia, posición da tolerancia, indicación da posición, tipos de axustes e instrumentos de medida.
Impacto ambiental dos procedementos de fabricación.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
49
Procedementos
Proceso seguido para a conformación de pezas mediante sinterizado ou metalurgia de pos.
Pasos á hora de elaborar un tecido.
Descrición dos pasos seguidos para a obtención de pezas mediante os seguintes procedementos de coada ou moldeo por gravidade, en moldes permanentes, á cera perdida, en molde que vira e por inxección.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
50
Método seguido para a obtención de pezas mediante forxa, segundo o tipo de peza a obter.
Mediación de pezas utilizando os instrumentos de medida convencionais, tales como calibrador ou palmer.
Análise descritiva dos impactos ambientais producidos polos distintos procesos de fabricación e procura de medidas correctoras que reduzan ese impacto ou o eviten.
Actitudes
Concienciación das vantaxes e inconvenientes que supón a instalación dunha fábrica para a obtención de pezas por corte ou separación en zonas próximas a núcleos urbanos.
Valoración do desenvolvemento social e industrial que supón a aplicación de tecnoloxías como as estudadas nesta unidade no proceso de obtención de pezas.
Vontade por incorporar novos termos técnicos aprendidos á linguaxe habitual.
Admiración polo descubrimento das técnicas de coada ou moldeo para a fabricación de pezas con forma complexa.
Participación activa nos grupos de traballo para a fabricación dun pequeno proxecto ou na realización de determinadas prácticas na aula taller.
5.15 Fabricación de pezas por arranque de labra e outros procedementos
Conceptos
Aserrado. Características e técnicas.
Limado.
Concepto da raia. Características dunha rosca. Sistema de roscas e identificación. Fabricación de parafusos e porcas.
Mecanizado de pezas mediante máquinas-ferramentas:
o Taladradora: fixación da peza, cálculo do numero de revolucións (rpm).
o Torno. Principio de funcionamento. Formas das pezas a obter.
o Cepilladora e lijadora. Características.
o Fresadora.
o Limadora e rectificadora.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
51
Fabricación de pezas mediante separación por calor.
o Oxicorte.
o Fío quente.
o Plasma e láser.
Fabricación totalmente automatizada mediante CNC.
Melloras técnicas de produtos acabados.
Desenvolvemento de produtos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
52
Normas de seguridade e saúde en centros de traballo.
Impacto ambiental dos procedementos de fabricación.
Procedementos
Descrición de cada unha das operacións necesarias para elaborar unha peza utilizando o método de fabricación por arranque de labra.
Representación gráfica da peza que se desexa obter, indicando tanto as súas cotas como a posición da tolerancia.
Normas a seguir para un uso correcto de serras, limas, machos e cojinetes (terrajas) de roscar.
Determinación do número de revolucións con que debe virar a ferramenta ou peza cando se está utilizando unha máquina-ferramenta.
Establecemento das normas a seguir á hora de utilizar unha determinada ferramenta, durante a fabricación dunha peza, con obxecto de evitar accidentes.
Actitudes
Recoñecemento das técnicas de fabricación empregadas polos nosos antepasados na fabricación de dispositivos e máquinas, que tanto contribuíron ao desenvolvemento tecnolóxico actual e á emancipación do ser humano.
Concienciación da importancia da elección do procedemento de fabricación máis adecuado para a obtención de produtos competitivos e de gran calidade.
Visualización da tendencia futura de fabricación de produtos por arranque de labra.
Curiosidade por coñecer as diferentes máquinas e técnicas de fabricación de pezas por arranque de labra.
Recoñecemento da importancia de utilizar normas de seguridade adecuadas no centro de traballo.
5.16 O mercado e o deseño de produtos
Conceptos
Sistemas económicos. Características.
mercado. Leis. Tipos de mercado.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
53
A oferta e a demanda.
prezo de custo e o prezo de mercado dun produto.
A empresa no sector produtivo.
Ciclos de vida das tecnoloxías usadas na empresa.
Fases do proceso produtivo.
Estudo de mercado.
Desenvolvemento de produtos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
54
Normalización.
proxecto técnico.
Procedementos
Determinación do prezo de mercado dun produto a partir de datos que determinen a curva de oferta e demanda.
Procura de información para o establecemento dunha empresa que satisfaga unhas necesidades comerciais previamente establecidas.
Representación, mediante diagramas conceptuais, da organigrama de funcionamento dunha empresa sinxela así como do instituto.
Secuenciación lóxica do ciclo de vida de cada tecnoloxía.
Pasos a levar a cabo á hora de realizar un estudo de mercado para un produto determinado.
Desenvolvemento dun proxecto técnico ou de investigación.
Actitudes
Recoñecemento da importancia de que se cumpran as leis básicas en calquera mercado capitalista para o seu adecuado funcionamento.
Valoración da empresa como institución de xeración de riqueza (postos de traballo, bens e servizos) dentro dun país.
Admiración polo descubrimento e implantación de novas tecnoloxías que contribúen a un maior benestar do ser humano.
Actitude aberta e crítica en relación co sistema económico dun país determinado.
Recoñecemento da importancia da investigación no desenvolvemento e comercialización de produtos.
Admiración polos inventos de orixe española e estranxeiros que permiten mellorar a nosa calidade de vida.
5.17 Fabricación e comercialización de produtos
Conceptos
Planificación da produción (fase 3):
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
55
o Listaxe de fases.
o Diagramas de fluxo.
Fabricación de produtos (fase 4):
o Aprovisionamento de materiais.
o Procesos de fabricación.
Prevención de riscos laborais.
Repercusións ambientais dos sistemas produtivos.
Xestión da calidade.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
56
o Control de calidade.
o Ferramentas empregadas.
o Control de calidade á produción.
o Defectos típicos.
Empaquetado e almacenamento de produtos.
Comercialización e reciclado de produtos (fase 5):
o Mercadotecnia.
o Publicidade: estratexias e medios.
o Venda. Distribución.
o Dereitos e deberes dos consumidores.
o Reciclado de produtos.
Procedementos
Realización da listaxe de fases que correspondería a un produto comercial.
Elaboración dun plan de prevención de accidentes dunha empresa sinxela ou dun instituto.
Representación, mediante diagramas conceptuais das fases de produción e comercialización de produtos.
Análise das repercusións ambientais á hora da produción ou fabricación de obxectos, achegando solucións para reducir eses impactos.
Pasos para contribuír na mellora do control de calidade na fabricación de produtos sinxelos.
Pautas a seguir á hora de realizar unha compra para ter dereito a reclamar.
Actitudes
Recoñecemento da importancia do emprego de programas informáticos para reducir custos, incrementar a produción, mellorar a calidade e ser máis competitivos no mercado.
Vontade para contribuír á prevención de accidentes.
Admiración por aquelas empresas que están moi sensibilizadas para non provocar impactos ambientais.
Valoración, por parte do alumnado, daquelas empresas que utilizan rigorosos controis de calidade para sacar ao mercado os seus produtos en óptimas condicións.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
57
Concienciación do impacto da publicidade sobre o consumidor.
Necesidade de reciclaxe de produtos como sistema de redución de impacto ao medio ambiente e para evitar o esgotamento prematuro de recursos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
58
Obxectivos
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Competencias clave Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Bloque 1. Materiais
g
h
i
l
B1.1. Estrutura interna e propiedades dos mate- riais.
B1.2. Procedementos de ensaio e
medida de propiedades dos materiais.
B1.3. Técnicas de modificación das
B1.1. Identificar as características dos materiais para unha aplicación concreta, tendo en conta as súas propiedades intrínsecas e os factores técni- cos relacionados coa súa estrutura interna, así
como a posibilidade de empregar
TI2B1.1.1. Explica como se poden
modificar as propiedades dos materiais, tendo en conta a súa estrutura interna.
CCL
CMCCT
TI2B1.1.2. Selecciona o material máis axeitado para unha aplicación concreta, obtendo informa- ción por medio das tecnoloxías da información e da
CMCCT
CD
6.0 Táboas contidos Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
propiedades dos materiais.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
59
Obxectivos
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Competencias clave Contido
s Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
Bloque 2. Principios de
máquinas
d
e g
i
B2.1. Máquinas: conceptos fundamentais, estru- tura e tipos.
B2.2. Deseño asistido de máquinas e
simulación do seu funcionamento.
B2.1. Definir e expor as condicións nominais dunha maquina ou unha
instalación a partir das súas características de uso, presentándoas co
soporte de medios informáticos.
TI2B2.1.1. Debuxa esbozos de máquinas empre- gando programas de
deseño CAD, e explica a función de cada un no conxunto.
CCL
CMCCT
TI2B2.1.2. Define as características e
a función dos elementos dunha máquina, interpretando planos de máquinas dadas.
CCL
CAA
h
i l
B2.3. Máquinas térmicas: tipos, funcionamento e aplicacións principais.
B2.4. Máquinas eléctricas: tipos,
funcionamento e aplicacións principais.
B2.2. Describir as partes de motores térmicos e eléctricos, e analizar os seus
principios de fun- cionamento.
TI2B2.2.1. Calcula rendementos de máquinas tendo en conta as enerxías
implicadas no seu funcionamento.
CMCCT
TI2B2.2.2. Describe o funcionamento e as partes dos motores térmicos e
eléctricos.
CCL
CMCCT Bloque 3. Sistemas
automáticos
b
e h
i
B3.1. Estrutura e tipos de sistemas automáticos.
B3.2. Elementos que compoñen un
sistema de control. Simboloxía.
B3.1. Expor en público a composición dunha máquina ou un sistema
automático, identificando os elementos de mando, control e potencia, e
explicando a relación entre as partes que os compoñen.
TI2B3.1.1. Define as características e a función dos elementos dun sistema
automático, interpretando planos e esquemas destes.
CCL
CMCCT
TI2B3.1.2. Diferencia entre sistemas
de control de lazo aberto e pechado, e propón exemplos razoados.
CMCCT
CAA
g
l m
B3.3. Deseño e simulación de sistemas automáticos.
B3.2. Representar graficamente, mediante pro- gramas de deseño, a
composición dunha máquina, dun circuíto ou dun sistema tecnolóxico con-
creto.
TI2B3.2.1. Deseña mediante bloques xenéricos sistemas de control para
aplicacións concretas, describe a función de cada bloque no conxunto e xustifica a
tecnoloxía empregada.
CCL
CMCCT CD
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
60
i
l
B3.4. Representación dos sinais de
entrada e saída de sistemas automáticos.
B3.3. Verificar o funcionamento de
sistemas automáticos mediante simuladores reais ou virtuais, interpretando esquemas e identificando os sinais de entrada e saída en cada
TI2B3.3.1. Verifica mediante
simuladores os sinais de entrada e saída dun sistema automático.
CMCCT
CD
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
61
Obxectivos
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Competencias clave Contido
s Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
e
i l
B3.5. Simulación, montaxe e experimentación de circuítos eléctricos
ou pneumáticos.
B3.4. Implementar fisicamente circuítos eléctricos ou pneumáticos a partir de
planos ou esquemas de aplicacións características.
TI2B3.4.1. Monta fisicamente circuítos simples, interpretando esquemas e
realizando gráficos dos sinais nos puntos significativos.
CMCCT
CAA
Bloque 4. Circuítos e sistemas
lóxicos
d
e g i
l m
B4.1. Álxebra de Boole. Táboas da
verdade. Portas e funcións lóxicas. Simplificación de fun- cións.
B4.2. Circuítos lóxicos combinacionais.
Circuítos combinacionais integrados.
B4.3. Deseño, montaxe e simulación de
circuítos lóxicos combinacionais. Aplicacións.
B4.4. Representación e interpretación de
sinais.
B4.1. Deseñar mediante portas lóxicas
sinxelos automatismos de control, aplicando procedementos de simplificación de circuítos lóxicos.
TI2B4.1.1. Realiza táboas de verdade
de sistemas combinacionais, identificando as condicións de entrada e a súa relación coas saídas solicita- das.
CMCCT
TI2B4.1.2. Deseña circuítos lóxicos
combinacionais con portas lóxicas a partir de especificacións concretas, aplicando técnicas de simplificación de funcións, e propón o posible esquema do cir- cuíto.
CMCCT
CD CAA
TI2B4.1.3. Deseña circuítos lóxicos
combinacionais con bloques integrados, partindo de especificacións concretas, e propón o posible esquema do circuíto.
CMCCT
CD CAA
TI2B4.1.4. Visualiza sinais en circuítos dixitais mediante equipamentos reais ou
simulados, e verifica a súa forma.
CMCCT
CD
Bloque 5. Control e programación de sistemas automáticos
e
i l
B5.1. Circuítos lóxicos secuenciais electrónicos.
B5.2. Biestables: tipos e aplicacións. B5.3. Representación dos sinais de
B5.1. Analizar o funcionamento de sistemas lóxicos secuenciais dixitais, e
describir as características e as aplicacións dos bloques constitutivos.
TI2B5.1.1. Explica o funcionamento dos biestables, indicando os tipos e as súas
táboas de ver- dade asociadas.
CCL
CMCCT
TI2B5.1.2. Debuxa o cronograma dun contador e explica os cambios que se
producen nos sinais.
CMCCT
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
62
e
h
B5.4. Elementos básicos de circuítos secuenciais eléctricos.
B5.2. Analizar e realizar cronogramas de circuítos secuenciais, identificando
a relación dos ele-
TI2B5.2.1. Obtén sinais de circuítos secuenciais típicos empregando software
de simulación.
CMCCT
CD
Obxectivos
Tecnoloxía Industrial II. 2º de bacharelato
Competencias clave Contido
s Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe
i
l
B5.3. Representación dos sinais de saída dos circuítos lóxicos.
mentos entre si e visualizándoos graficamente mediante o equipamento
máis axeitado ou pro- gramas de simulación.
TI2B5.2.2. Debuxa cronogramas de circuítos secuenciais partindo dos
esquemas destes e das características dos elementos que o compoñen.
CMCCT
d
e f
B5.5. Deseño e simulación de
circuítos lóxicos secuenciais.
B5.3. Deseñar circuítos secuenciais
sinxelos analizando as características dos elementos que os conforman e a súa resposta no tempo.
TI2B5.3.1. Deseña circuítos lóxicos
secuenciais sinxelos con biestables a partir de especifica- cións concretas e elaborando o esquema do circuíto.
CMCCT
CAA CSIEE
h
i
B5.6. Microprocesador: aplicacións. B5.4. Relacionar os tipos de microprocesadores empregados en
computadores de uso doméstico, procurando a información en internet, e
describir as súas principais prestacións.
TI2B5.4.1. Identifica os principais elementos que compoñen un
microprocesador tipo e compárao con algún microprocesador comercial.
CCL
CMCCT
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
38
6.1 TECNOLOXÍA INDUSTRIAL II Contidos.
6.2 Contidos comúns.
Análise de obxectos e montaxes para a identificación e a selección de solucións a problemas técnicos específicos e mais elaboración dun conxunto de características técnicas adecuadas ao contexto no que deben aplicarse.
Realización de cálculos e elaboración de documentos e planos, planificación de traballos e asignación de funcións específicas aos membros do equipo.
Realización de ensaios, montaxes ou construción de obxectos procurando o uso correcto dos recursos materiais e das ferramentas e seguindo a planificación previamente elaborada.
Valoración dos traballos mediante a preparación dun conxunto de comprobacións coas que se poida verificar que se cumpren as especificacións previstas.
Investigación de aspectos históricos e científicos, xerais e específicos de Galicia, relevantes para a realización dos traballos desde os puntos de vista social, ambiental e tecnolóxico.
Emprego das TIC para a busca de información, para a elaboración da documentación e da planificación, para a realización de cálculos e simulacións e para a presentación de obxectivos e de resultados.
6.3 Contidos mínimos
Bloque 1. Estruturas de almacenamento de datos
B1.1. Estruturas de almacenamento de datos. Tipos de datos. Variables, vectores e matrices. Listas, pilas e colas.
Estruturas.
B1.2. Diagramas de fluxo: elementos e símbolos, e o seu significado.
B1.3. Deseño de algoritmos con diagramas de fluxo utilizando ferramentas informáticas.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
39
B1.4. Transformación de diagramas de fluxo en pseudocódigo ou en código fonte.
B1.5. Programación modular: módulos, procedementos e funcións.
B1.6. Deseño e realización de probas: tipos de probas e casos de proba. Depuración.
B1.7. Optimización e documentación. Análise de código e refactorización. Repositorios de código e control de versións.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
40
B1.8. Seguridade lóxica. Tipos de ameaza e técnicas de vixilancia dos sistemas: protección contra virus e respaldo de información.
B1.9. Seguridade física: protección física das redes.
B1.10. Tipos de código malicioso e usos: virus, troianos, portas traseiras e publicitario.
Bloque 2. Publicación e difusión de contidos
B2.1. Linguaxes de marcaxe para a creación de documentos web.
B2.2. Accesibilidade e usabilidade en internet.
B2.3. Ferramentas de xestión de contidos da web 2.0.
B2.4. Características da web 2.0. Bloque 3. Seguridade
B3.1. Medidas físicas e lóxicas de seguridade en redes: devasas, copias de seguridade, sistemas de control de acceso, monitorización de sistemas e análise de logs.
B3.2. Uso básico dun contorno de desenvolvemento: edición de programas e xeración de executables.
6.4 Orientacións metodolóxicas.
Formulación de problemas abertos que admitan múltiples solucións para estimular a creatividade e para obter un conxunto de características técnicas do obxecto que se deba construír.
A presentación, oral ou escrita, de informes sobre ideas e solucións, favorecendo o debate e propiciando a argumentación e a achega de ideas do grupoclase como xeito de incidir sobre as competencias lingüísticas.
A realización de pequenos problemas sobre aspectos auxiliares ou complementarios que se baseen na estimación dos valores das magnitudes tecnolóxicas e na utilización do cálculo mental.
A comparación dos resultados coas estimacións, o rigor na realización dos cálculos eo uso correcto das unidadeeees de medida incidirán positivamente na mellora da competencia matemática.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
41
A busca de información, o cálculo, a planificación e a montaxe, deseñadas para que potencien a confianza e autoestima do alumnado.
A asignación paritaria de papeis ou funcións específicas para a realización do traballo ea construción do obxecto seguindo a planificación previamente elaborada.
A verificación de que as montaxes ou os obxectos cumpren as especificacións previstas, sexa mediante simples comprobacións do funcionamento, sexa coa realización de medidas en situacións controladas.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
42
Integrar o uso das tecnoloxías da información e da comunicación como ferramentas ou medios que facilitan o traballo, non como un fin en si mesmas.
seu emprego para reunir e presentar información, como ferramentas de deseño ou como simuladores, debería estar presente ao longo de todo o curso.
Convén relacionar aspectos da tecnoloxía co deseño industrial.
As actividades poden, por exemplo, tratar a evolución das formas ao longo da historia.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
43
7.0 Programación de contenidos
7.1 Unidade 1: ESTRUCTURA DE LOS MATERIALES. PROPIEDADES Y ENSAYOS DE MEDIDA
Conceptos
• Estructura atómica.
• Fuerzas y energías de interacción entre átomos.
• Estructura electrónica y reactividad química. Electronegatividad.
• Tipos de enlaces atómicos y moleculares.
• Estructura cristalina y redes cristalinas de los metales. Alotropía.
• Propiedades mecánicas de los materiales.
• Tipos de ensayos.
• Ensayos mecánicos: deformaciones elásticas y plásticas.
• Relación entre tensión y deformación. Concepto de tensión y deformación unitaria.
Procedimientos
• Relacionar la energía de enlace con el tipo de enlace atómico o molecular de una sustancia.
• Analizar el tipo de enlace como base del comportamiento técnico de los materiales.
• Diferenciar los metales de los metales, en función de su estructura atómica cortical y enlaces.
• Analizar del tipo de enlace de distintos materiales.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
44
• Analizar y diferenciar los sistemas cristalinos fundamentales en los metales.
• Realizar un ensayo de tracción (en su defecto se puede visitar una empresa).
• Analizar el diagrama de tracción.
• Relacionar el diagrama de tracción con el comportamiento del material.
• Realizar un ensayo de dureza.
• Elegir del método de ensayo de dureza más adecuado, en función del tipo de material.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
42
• Conocer la existencia de otros ensayos adecuados al comportamiento en uso del material.
7.2 Unidade 2: ALEACIONES. DIAGRAMAS DE EQUILIBRIO
Conceptos
• Soluciones sólidas: aleaciones.
• Sistemas materiales.
• Diagramas de equilibrio de fases.
Procedimientos
• Aplicar la regla de las fases de Gibbs para calcular el número de fases. grados de libertad y número de componentes.
• Interpretar diagramas de fases: calcular el número de fases, determinar la composición y la cantidad relativa de cada fase.
• Analizar e interpretar el diagrama hierro-carbono.
7.3 Unidade 3: Metales no férreos y ciclo de utilización de los materiales
Conceptos
• Tipos de materiales.
• Conformaciones metálicas.
• Metales y aleaciones no férricas.
• Materiales cerámicos. Su conformación.
• Polímeros, polimerización. Su conformación.
• Termoplásticos, elastómetros y plásticos termoestables.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
43
Procedimientos
• Identificar los diferentes materiales y sus diferentes presentaciones comerciales.
• Clasificar los polímeros en termoplásticos , elastómeros y termoestables.
• Elegir la conformación más adecuada en cada uno de los materiales, en función de la utilización posterior.
7.4 Unidade 4: Tratamientos térmicos y superficiales. El fenómeno de la corrosión
Conceptos
• Tratamientos térmicos y termoquímicos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
43
• Corrosión y oxidación.
• Tipos de corrosión.
• La pila de corrosión electroquímica.
Procedimientos
• Elegir el tratamiento térmico o termoquímico más apropiado para obtener las propiedades deseadas.
• Interpretar los gráficos de templabilidad.
7.5 Unidade 5: Principios generales de máquinas. Sistema internacional de unidadeeees.
Conceptos
• Energía útil.
• Potencia de una máquina.
• Par motor en el eje.
• Pérdidas de energía.
• Calor y temperatura.
• Primer principio de la termodinámica.
• Trabajo en diferentes tipos de transformaciones.
Procedimientos
• Identificar los parámetros principales del funcionamiento de una máquina.
• Comprobar algunos principios físicos fundamentales mecánicos y termodinámicos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
44
7.6 Unidade 6: Motores térmicos. Circuitos frigoríficos
Conceptos
• Motores térmicos.
• Tipos de motores térmicos.
• Aplicaciones de los motores térmicos.
• Circuito frigorífico. Elementos.
• Bomba de calor. Elementos.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
44
• Aplicaciones de los circuitos frigoríficos y de la bomba de calor.
Procedimientos
• Identificar los parámetros principales del funcionamiento de una máquina térmica.
• Identificar los parámetros principales del funcionamiento de una máquina frigorífica.
• Identificar los parámetros principales del funcionamiento de una bomba de calor.
• Elementos constitutivos de cada una de las máquinas citadas anteriormente.
• Evaluar las aplicaciones más usuales.
7.7 Unidade 7: Magnetismo y electricidad. Motores eléctricos.
Conceptos
• Principios de funcionamiento de las máquinas eléctricas rotativas.
• Magnitudes fundamentales de los motores de corriente continua y alterna.
• Tipos y características de motores de corriente continua y alterna.
• Balance de potencias de los motores de corriente continua y alterna.
• Arranque, inversión de giro, frenado y regulación de la velocidad en los motores eléctricos.
Procedimentales
• Identificar los parámetros principales del funcionamiento de un motor elétrico.
• Comprobar el funcionamiento de una máquina en régimen nominal.
• Calcular y comprobar los parámetros principales de un motor en diferentes condiciones de funcionamiento.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
45
7.8 Unidade 8: Automatización neumática
Conceptos
• Estudio de las técnicas de producción, conducción y filtrado de fluidos.
• Estudio de los elementos de accionamiento, regulación y control. Simbología.
• Circuitos característicos. Aplicaciones. Procedimientos
• Identificación de los elementos de un circuito y de la función que desempeñan.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
45
• Diseño y desarrollo gráfico de un circuito sencillo.
• Realización de un circuito que simule una función determinada.
7.9 Unidade 9: Automatismos oleohidráulicos
Conceptos
• Simbología.
• Propiedades físicas de los fluidos de trabajo.
• Válvulas y elementos de accionamiento y regulación.
• Elementos impulsores del fluido.
• Otros elementos de los circuitos oleohidráulicos.
• Circuitos básicos.
Procedimientos
• Identificación de los elementos de un circuito práctico.
• Diseño y desarrollo gráfico de un circuito sencillo
• Realización de un circuito que simule una función determinada.
7.10 Unidade 10: Sistemas automáticos
Conceptos
• Sistema automático de control Definiciones.
• Sistema de control en lazo abierto.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
46
• Sistema de control en lazo cerrado.
• Bloque funcional.
• Función de transferencia.
• Estabilidad de los sistemas de control.
• Tipos de control.
• Control proporcional.
• Control integral.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
46
• Control derivativo.
• Control PID.
Procedimientos
• Identificación de los elementos de un sistema automático de uso común.
• Descripción de la función que desempeña cada elemento en un sistema.
• Montaje y experimentación de circuitos de control sencillos, identificando los distintos elementos.
7.11 Unidade 11: Componentes de un sistema de control
Conceptos
• Detectores de posición, presión, temperatura, etc.
• Principios de funcionamiento de los detectores.
• Detectores de error.
• Actuadores.
Procedimientos
• Montaje y comprobación del funcionamiento de distintos transductores.
• Montaje y experimentación de circuitos con transductores, identificando su funcionamiento.
7.12 Unidade 12: Circuitos combinacionales. Álgebra de Boole
Conceptos
• Códigos binario, BCD, hexadecimal.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
47
• Álgebra de Boole. Postulados, propiedades y teoremas.
• Funciones básicas booleanas.
• Tabla de verdad.
• Ecuación canónica.
• Simplificación de funciones.
• Realización de circuitos con puertas lógicas.
• Circuitos combinacionales integrados.
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
47
Procedimientos
• Simplificación de circuitos lógicos.
• Análisis y descripción de circuitos lógicos combinacionales.
• Montaje de circuitos lógicos combinacionales.
7.13 Unidade 13: Circuitos secuenciales. Introducción al control cableado
Conceptos
• Biestables R-S, J-K, T y D.
• Registros de desplazamiento.
• Contadores.
• Pulsadores e interruptores.
• Relés o contactores.
• Temporizadores a la conexión y desconexión.
Procedimientos
• Análisis y descripción de los distintos tipos de biestables.
• Análisis, diseño y simulación de un circuito secuencial basado en tecnología eléctrica, empleando relés o contactores.
• Análisis, diseño y simulación de un circuito secuencial basado en tecnología eléctrica, empleando contactores y temporizadores.
7.14 Unidade 14: El ordenador y el microprocesador. El autómata programable. Aplicaciones
Conceptos
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
48
• El microprocesador.
• Arquitectura interna e instrucciones básicas del microprocesador.
• El autómata programable. Estructura e instrucciones básicas.
• Ejemplos de aplicación
Procedimientos
• Uso de las instrucciones básicas de programación de un autómata programable y comprobación práctica de una aplicación sencilla.
• Elaboración de un programa para un microprocesador utilizando las instrucciones más elementales.
49
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
• Análisis y simulación del control programado de un mecanismo.
8.0 Criterios de avaliación. 1. Seleccionar materiais para unha aplicación práctica determinada, considerando, ademais das súas propiedades intrínsecas, factores
técnicos relacionados coa súa estrutura interna, económicos e ambientais. Analizar o uso dos novos materiais como alternativa aos empregados tradicionalmente. Trátase de comprobar se se saben aplicar os conceptos relativos ás técnicas de ensaio e medida de propiedades, para elixir o material idóneo nunha aplicación real, valorando criticamente os efectos que leva consigo o emprego do material seleccionado.
2. Determinar as condicións nominais de funcionamento dunha máquina ou instalación a partir das súas características de uso.C Con este criterio búscase coñecer a capacidade para identificar os parámetros principais do funcionamento dun produto técnico ou instalación.
3. Identificar as partes de motores térmicos e eléctricos e describir o seu principio de funcionamento. Preténdese comprobar se se aplican os conceptos básicos da termodinámica e da electrotecnia na determinación dos parámetros que definen o uso dos motores térmicos e eléctricos, analizando a función de cada compoñente no funcionamento global da máquina.
4. Analizar a composición dunha máquina ou sistema automático de uso común e identificar os elementos de mando, control e potencia.
Explicar a función que corresponde a cada un deles. Trátase de comprobar se se identifican, nun automatismo de uso habitual, os elementos responsables do seu funcionamento.
5. Aplicar os recursos gráficos e técnicos apropiados para describir a composición e funcionamento dunha máquina, circuíto ou sistema tecnolóxico concreto. Con este criterio quérese valorar en que medida se utilizan o vocabulario adecuado, os coñecementos adquiridos sobre simboloxía e representación normalizada de circuítos, a organización esquemática de ideas, as relacións entre elementos e secuencias de efectos nun sistema.
6. Montar un circuíto pneumático a partir do plano ou dos esquemas dunha aplicación característica. Preténdese verificar que se é capaz de interpretar o plano dunha instalación, recoñecer o significado dos seus símbolos, seleccionar os compoñentes correspondentes e conectalos, sobre unha armazón ou nun simulador, de acordo coas indicacións do plano, para compoñer un circuíto que ten unha utilidade determinada.
7. Montar e comprobar un circuíto de control dun sistema automático a partir do plano ou esquema dunha aplicación característica.
Avaliarase a capacidade de interpretar os esquemas de conexións de circuítos de control de tipo electromecánico, electrónico, pneumático e hidráulico; seleccionar e conectar de forma adecuada os compoñentes e verificar o seu correcto funcionamento.
8.1 Criterios de cualificación:
50
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
70% Exámenes ou probas escritas
20% Traballos prácticos na aula virtual
10% Asistencia e puntualidade
51
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
8.2 Modelo de exame Tecnoloxía Industrial II
Cualificación: Preguntas 1 e 2 ata 2,5 puntos. Pregunta 3 ata 2 puntos. Pregunta 4 ata 3 puntos
OPCIÓN A
1. Sensores e transdutores de posición.
2. Responder brevemente os seguintes apartados:
a) Sistema de numeración binario.
b) Relación entre o sistema binario e o sistema decimal.
c) Relación entre o sistema binario e o sistema hexadecimal. Cuestións (xustifica a resposta nun máximo de dúas liñas)
3.1 Nunha máquina eléctrica de corrente continua a parte encargada de crear o campo magnético denomínase:
a) Inducido; b) Indutor; c) Colector de delgas; d) Rotor.
3.2 O seguinte accionamento dunha válvula distribuidora corresponde a:
a) Un mando mecánico por rodete; b) Un mando manual por pedal;
c) Un mando mecánico por palpador; d) Un mando manual por palanca.
4. Unha peza de aceiro sometida a unha forza de 8’2 kN experimenta un incremento de lonxitude de 0’4mm. Sabendo que a lonxitude da peza é de 20 cm e que o seu diámetro mide 0,5 cm, calcula:
a) Deformación unitaria. b) Tensión aplicada.
c) Módulo de Young.
OPCIÓN B
1. ¿En que consiste o ensaio de dureza Brinell?. Forma de cuantificalo e notación.
2. Responder brevemente os seguintes apartados:
a) Funcionamento dunha válvula selectora e dunha válvula de simultaneidade. b) Principal aplicación da válvula selectora e da válvula de simultaneidade.
c) Símbolos de ambas as válvulas.
Cuestións (xustifica a resposta nun máximo de dúas liñas)
3.1 Nun sistema de control, o sinal que se calibra en función do sinal de entrada é:
a) O sinal activo; b) O sinal controlado; c) O sinal de referencia; d) O sinal realimentado
3.2 Os dispositivos electrónicos que son capaces de almacenar un bit son:
52
Programacións de Tecnoloxía Industrial I e II IES Arcebispo Xelmirez I, Santiago
a) As portas lóxicas; b) Os biestables; c) Os codificadores; d) Os multiplexores.
4. Unha vivenda precisa 4.105 kJ por día para manter a temperatura de 20 ºC, cando a exterior ambiental é de 10 ºC. Calcular o traballo mínimo teórico por día que é necesario realizar, se para subministrar esa enerxía se emprega unha bomba de calor.
Top Related