/. SYMPOSIUMA ISYMPOSIUM
EUSKAL H E R R I K O L U R R A L D E E T A K O ZUZENBIDE HISTORIKOA: Sortzaile eta eragileak
E L D E R E C H O HISTÓRICO DE LOS TERRITORIOS DE VASCONIA: Protagonistas y artífices
DONOSTIA- SAN SEBASTIÁN 2001eko azaroaren 22 eta 23a
Días 22 y 23 de Noviembre de 2001
E G I T A R A U A / P R O G R A M A
Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutua Inslilute for Basque Historical Law
Instituto de Derecho Histórico de Vasconia Instituía du Droit Historique de la Vasconie
eman ta zabsr £
Universidad del País Vasco
Eusl<al Herriko Unibertsitatea
I . - O B J E T I V O C I E N T Í F I C O DEL ISYMPOSIUM
El / Symposium pretende reunir una serie de comunicaciones sobre la vida y obra de las personalidades que han cultivado el Derecho Histórico y Autonómico en los diferentes ámbitos territoriales de la Comunidad Autónoma Vasca, Comunidad Foral de Navarra y el País Vasco-Francés durante los siglos X V I I I , X IX y XX o han sido protagonistas, bien desde la perspectiva académica o desde la acción poHtica, en la génesis y desarrollo en los diferentes ordenamientos jurídicos.
Si por historiografía se entiende el estudio bibliográfico y crítico de lo escrito sobre historia y las fuentes documentales y normativas en cada época histórica, el / Symposium pretende un doble objetivo:
En primer lugar, considerar desde una perspectiva científica el movimiento del siglo X V I I I y su proyección en los estudios histórico-jurídico-políticos posteriores, en el intento de encontrar soluciones a problemas de interés actual.
En segundo lugar, interesa establecer un debate, a la par que sereno, crítico. Con este fin cultivadores de distintas especialidades, de formación académica y procedencia ideológica variada, expondrán las principales novedades conceptuales, metodológicas y temáticas acometidas en dicho periodo. Tales exposiciones debieran ser punto de reflexión sobre los aciertos y errores, sobre lo váUdo y desechable, sobre lo oportuno y disonante en aquellas novedades. Todo ello en la perspectiva de elaborar un Diccionario de protagonistas y artífices de la Historia Vasca, uno de los programas de investigación del Instituto.
Cada eje temático será desaiTollado en un conjunto de quince comunicaciones de treinta minutos. La Lección inaugural se desarrollará en cuarenta y cinco minutos. A l final de cada exposición habrá un debate con participación de los asistentes.
I I . - S I S T E M A D E E V A L U A C I Ó N
La asistencia a las sesiones de trabajo del / Symposium servirá para la consecución de un crédito de libre disposición para los alumnos/as interesados/as en el mismo.
La evaluación de los conocimientos adquiridos se realizará atendiendo al grado de participación y aprovechamiento que el alumno/a haya mostrado a lo largo del / Symposium. Estos alumnos/as recibirán un certificado en el que se especificará haber cursado un crédito (15 horas) y su contenido.
2
/.- /. SYMPOSIUMAREN H E L B U R U Z I E N T I F I K O A
/. Symposium honen helburua, X V I I I , XIX eta XX. mendeetan zehar Euskal Autonomía Erkidegoko, Nafarroako Foru Komunitateko eta Ipar Euskal Herriko Zuzenbide Historiko nahiz Autonomikoa aztertu duten adituen bizitza eta obrari bumzko hitzaldi saio bat biltzea da. Era berean, ordenamendu juridikoak sortu eta garatzerakoan alderdi akademiko zein politikotik protagonista izan direnak ere izango ditugu aztergai.
Historiografiak historiari burazko idazki, agiri nahiz arauak ikuspegi bibliografiko eta kritikotik aztertzen dituela kontuan hartuz, /. Symposium honek bi helburu dauzkala esan genezake:
Batetik, X V I I I . mendeko mugimendua ikuspegi zientifiko batetik lantzea, eta mugimen-du horrek geroko ikerketa historiko-juridiko-politikoetan izan duen isla aztertzea, gaur egungo arazoei irtenbide bat bilatzeko asmoz.
Bestetik, debate sakon eta kritikoak sustatzea. Horretarako, adar desberdinetako adituak bilduko ditugu, formazio akademiko eta ideología anitzekoak, aipaturiko garaian kontzep-tuen, metodologiaren eta gaien inguruan izan ziren berrikuntza nagusien berri emateko. Azalpen hauek, berrikuntza horien alderdi onen eta txarren, baliagarrien eta alferrikakoen, eta egokien eta desegokien inguruan hausnarketa egiteko abiapuntu izan beharko lukete. Era berean, kontuan hartzekoa da Institutuaren xedeetako bat Euskal Historian protagonista izan direnen Hiztegi bat osatzea déla.
Hamabost hízlarik hartuko dute parte orotara, eta bakoitzak hogei minutu izango ditu bere gaia azaltzeko, nahiz eta Hasierako hitzaldia berrogeita bost minutukoa izango den. Hitzaldi bakoitzaren ostean, debate saio bat zabalduko da, eta bertaratuek ere parte hartzeko eskubidea izango dute.
I I . - E B A L U A Z I O S I S T E M A
/. Symposium honetara bertaratzen diren ikasle interesatuek, xedapen libreko kreditu bat eskuratu ahal izango dute.
Zenbaterainoko ezagutzak lortu dituzten ebaluatzeko, /. SymposiumQun zehar izandako parte-hartze eta aprobetxamendua hartuko dirá kontuan, eta kreditu bat (15 ordu) eskuratu dutela adierazten duen ziurtagiri bat jasoko dute.
3
/ SYMPOSIUM - E L D E R E C H O HISTÓRICO D E L O S T E R R I T O R I O S D E VASCONIA: Protagonistas y artífices
Jueves, 22 de noviembre de 2001, Salón de Grados de la Facultad de Derecho de la U.P.V.
M A Ñ A N A
9,00 h. Recepción de los congresistas y entrega de documentación y tarjetas de identificación
9,30 h. Sesión inaugural:
• Salutación del Diputado General de Guipúzcoa, Excmo. Sn D. Román SUDUPE OLAIZOLA.
• Presentación del I Symposium por el Prof. Dr. Gregorio MONREAL ZIA. Director Científico del Instituto de Derecho Histórico de Vasconia. Universidad Pública de Navarra.
• Palabras del Excmo. y Magfco. Rector de la Universidad del País Vasco, Sr. D. Manuel MONTERO GARCIA.
• Palabras del Decano de la Facultad de Derecho de la U.P. V., limo. Sn D. Francisco Javier EZQUIAGA GANUZAS.
• Discurso del Lehendakari del Gobierno Vasco, Excmo. Sr D. Juan José IBARRETXE MARKUARTU.
LECCIÓN INAUGURAL
Moderador: Prof Dr. Joseba AGIRREAZKUENAGA ZIGORRAGA. Director del Instituto de Derecho Histórico de Vasconia. Universidad del País Vasco.
10,00 h. Constitucionalismo histórico y neoforalismo en la historiografía del siglo X V I I I , Prof Dr. Santos M. CORONAS GONZÁLEZ. Universidad de Oviedo.
10,45 h. Debate
11,15 h. Descanso. Sala de Juntas
4
/. SYMPOSIUMA - E U S K A L H E R R I K O L U R R A L D E E T A K O ZUZENBIDE H I S T O R I K O A : Sortzaile eta eragileak
Osteguna, 2001eko azaroaren 22a, EHUko Zuzenbide Fakultateko Gradu aretoa
G O I Z E A N
9,00 Kongresistei barrera eta dokumentazioaren eta nortasun txartelen entrega
9, 30 Hasierako saioa:
• Gipuzkoako Ahaldun Nagusiaren agurra, Román SUDUPE OLAIZOLA jauna.
• I . Symposiumaren aurkezpena, Gregorio MONREAL ZIA jaunaren eskutik. Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuko Zuzendari zientifikoa. Nafarroako Unibertsitate Publikoa.
• Euskal Herriko Unibertsitateko Errektorearen hitzak, Manuel MONTERO GARCÍA jauna.
• EHUko Zuzenbide Fakultateko Dekanoaren hitzak, Francisco Javier EZQUIAGA GANUZAS jauna.
• Eusko Jaurlaritzako Lehendakariaren hitzaldia, Juan José IBARRETXE MARKUARTU jauna.
HASIERAKO HITZALDIA
Moderatzailea: Joseba AGIRREAZKUENAGA ZIGORRAGA dr Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuko Zuzendaria. Euskal Herriko Unibertsitatea.
10,00 Konstituzionalismo historikoa eta neoforalismoa X V I I I . mendeko histo-ñograñsm, Santos M. CORONAS GONZÁLEZ dr Oviedoko Unibertsitatea.
10,45 Debatea
11,15 Atsedenaldia, Biltzar aretoan
5
SESION 1̂
Introductor-Moderador: limo. Sr. D. Abel MUNIATEGIELORZA, Vice-consejero de Justicia del Gobierno Vasco.
11,45 h. 1' Comunicación: Los fundamentos jurídico-políticos del "Escudo" de Pedro Fontecha y Salazar (m. 1753) Prof. Dr Jon APRIETA ALBERDI. Bibliotecario del Instituto de Derecho Histórico de Vasconia. Universidad del País Vasco.
12,15 h. 2° Comunicación: E l fuerismo ilustrado: los protagonistas más destacados Prof Dr Jesús ASTIGARRAGA GOENAGA. Universidad de Zaragoza.
12,45 h. 3° Comunicación: E l discurso foral de las Encartaciones y sus protagonistas en el siglo X V I I I
Prof Dr. Femando MARTINEZ RUEDA. Universidad del País Vasco.
13,15 h. Debate 14,00 h. Almuerzo de trabajo ofrecido por el Instituto de Derecho Histórico de
Vasconia (Nota: previa invitación)
T A R D E
SESION 2"
Moderadora: Pfra. Dra. M."Rosa AYERBE IRIBAR. Secretaria del Instituto de Derecho Histórico de Vasconia. Universidad del País Vasco.
16,00 h. 4' Comunicación: Casimiro Loizaga Vildosola (Gernika, 4-III-1782 -Bilbao, 21-1-1841). Autor del primer proyecto integral de "arreglo foral" de Bizkaia en el marco de la Constitución española de 1837 y la Ley de 25-X-1839 Prof Dr. Joseba AGIRREAZKUENAGA ZIGORRAGA. Director del Instituto de Derecho Histórico de Vasconia. Universidad del País Vasco.
16,30 h. 5' Comunicación: Fidel de Sagarmínaga. Estudioso e intérprete de la constitución histórica de Bizkaia y precursor del nuevo autonomismo vasco (1830-1894) Prof Dr Gregorio MONREAL ZIA. Director Científico del Instituto de Derecho Histórico de Vasconia. Universidad Pública de Navarra.
17,00 h. Descanso. Sala de Juntas
6
1. SAIOA
Sarreragile-moderatzailea: Abel MUNIATEGI ELORZA jauna, Eusko Jaurlaritzako Justizia Sailburuordea.
11,45 1. Hitzaldia: Fontecha y Salazar-en (h. 1753) "Ezkutua"-ren funts juri-diko-politikoak Jon ARRIETA ALBERDI dr Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuko Liburuzaina. Euskal Herriko Unibertsitatea.
12,15 2. Hitzaldia: Foruzaletasun ilustratua: protagonista nagusiak Jesús ASTIGARRAGA GOENAGA dr Zaragozako Unibertsitatea.
12,45 3. Hitzaldia: Enkartazioetako diskurtso forala eta X V I I I . mendeko bere protagonistak
Fernando MARTINEZ RUEDA dr Euskal Herriko Unibertsitatea.
13,15 Debatea 14, 00 Bazkaria, Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuaren esku
tik (Oharra: gonbidapenarekin)
ARRATSALDEAN
2. SAIOA
Moderatzailea: M" Rosa AYERBE IRIBAR dr. Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuko Idazkaria. Euskal Herriko Unibertsitatea.
16, 00 4. Hitzaldia: Casimiro Loizaga Vildosola (Gernika, 1782-III-4; Bilbo, 1841-1-21): Bizkaiko ohiko Foru legediaren birmoldaketaren egilea, 1839an, Espainiako Konstituzioaren (1837) eta 1839ko urriaren 25eko Legearen argitan Joseba AGIRREAZKUENAGA ZIGORRAGA dn Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuko Zuzendaria. Euskal Herriko Unibertsitatea.
16,30 5. Hitzaldia: Fidel de Sagarminaga. Bizkaiko konstituzio historikoaren aztertzaile eta interpretatzailea, eta euskal autonomismo berriaren sus-tatzailea (1830-1894) Gregorio MONREAL ZIA dr Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuko Zuzendari Zientifikoa. Nafarroako Unibertsitate Publikoa.
17,00 Atsedenaldia, Biltzar aretoan
7
17,15 h. 6° Comunicación: Pablo de Gorosabel, historiador y jurista (1803-1868) Prfra. Dra. Lourdes SORIA SESE. Universidad del País Vasco.
17,45 h. 7° Comunicación: Fermín Lasala Collado. Del fuerismo liberal al conservadurismo canovista (1832-1917) Prof. Dr Mikel URQUIJO GOITIA. Universidad del País Vasco.
18,15 h. 8" Comunicación: Sobre las cambiantes versiones de una Causa Foral única en la obra histórico-jurídico-política de Arístides Artiñano y Zuri-calday (1840-1911)
Prof Dr Juan GRACIA CARCAMO. Universidad del País Vasco.
18,45 h. Debate
SESION 3̂
19,00 h. 9" Comunicación: Pablo de Alzóla y Minondo. Ideas y realidad de los Derechos Históricos (1841-1912) Prof. Dr Eduardo ALONSO OLEA. Tesorero del Instituto de Derecho Histórico de Vasconia. Universidad del País Vasco.
19,30 h. 10" Comunicación: Carmelo Etxegarai Korta (1865-1925). Foralismo eta autonomismoaren arteko zubi / Entre el foralismo y el autonomismo
Sr D. Jurgi KINTANA GOIRIENA. Universidad del País Vasco.
20,00 h. Debate
21,00 h. Cena. Restaurante Txomin (Nota: previa invitación)
Viernes, 23 de noviembre de 2001, Salón de Grados de la Facultad de Derecho de la U.P.V.
MAÑANA
SESION 4"
Moderador: Prof Dr José Manuel GASTELES ARTECHE. Vocal del Instituto de Derecho Histórico de Vasconia. Universidad del País Vasco.
10, 00 h. 11" Comunicación: José María Lacarra y de Miguel: iniciador de la moderna historiografía del Derecho Histórico navarro (1907-1987) Dr Roldan JIMENO ARANGUREN. Revista Internacional de Estudios Vascos (Riev). Pamplona.
10,30 h. 12" Comunicación: Arturo Campión y Jaime-bón. Escritor y político (1854-1937) Prof DK Juan Cruz ALLI ARANGUREN. Universidad Pública de Navarra.
8
17,15 6. Hitzaldia: Pablo de Gorosabel (1803-1868), historialaria eta jurista Lourdes SORIA SESÉ dr Euskal Herriko Unibertsitatea.
17,45 7. Hitzaldia: Fermin Lasala Collado (1832-1917). Foruzaletasun libera-letik kontserbadurismo kanobistara Mikel URQUIJO GOITIA dr Euskal Herriko Unibertsitatea.
18,15 8. Hitzaldia: Foru Kausa bakarraren bertsio aldakorrak Arístides Artiñano y Zuricaldayren (1840-1911) obra historíko-juridiko-politikoan Juan GRACIA CARCAMO dr Euskal Herriko Unibertsitatea.
18,45 Debatea
3. SAIOA
19, 00 9. Hitzaldia: Pablo de Alzóla y Minondo (1841-1912). Eskubide Histori-koen ideiak eta errealitatea Eduardo ALONSO OLEA dn Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuko Diruzaina. Euskal Herriko Unibertsitatea.
19,30 10. Hitzaldia: Carmelo Etxegarai Korta (1865-1925). Foralismo eta autonomismoaren arteko zubi
Jurgi KINTANA GOIRIENA dn Euskal Herriko Unibertsitatea.
20,00 Debatea
21,00 Afaria, Txomin jatetxean (Oharra: gonbidapenarekin)
Ostirala, 2001eko azaroaren 23a, EHUko Zuzenbide Fakultateko Gradu aretoa
GOIZEAN
4. SAIOA
Moderatzailea: José Manuel GASTELES ARTECHE dn Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuko Batzordekidea. Euskal Herriko Unibertsitatea.
10, 00 11. Hitzaldia: José María Lacarra y de Miguel (1907-1987): Zuzenbide Historiko nafarraren historiografía modernoaren aitzindaria Roldan JIMENO ARANGUREN dn Revista Internacional de Estudios Vascos (RIEV). Iruña.
10,30 12. Hitzaldia: Arturo Campión y Jaime-bón (1854-1937). Idazlea eta politikaria Juan Cruz ALLI ARANGUREN dr Nafarroako Unibertsitate Publikoa.
9
11,00 h. Debate
11,30 h. Descanso. Sala de Juntas
11,45 h. 13" Comunicación: José Antonio de Aguirre y Lecube, estadista historiador (1904-1960) Prof. Dr Iñaki AGUIRRE ZABALA. Universidad del País Vasco.
12,15 h. 14" Comunicación: Manuel de Irujo y Olio (1891-1981): personalidad política, jurista y analista polifacético Prof. Dr. Alexander UGALDE ZUBIRL Universidad del País Vasco.
12,45 h. 15" Comunicación: Eugéne Goyheneche. E l historiador del País Vasco-Francés (1915-1988) Pfra. Dra. Maíté LAFOURCADE. Universidad de Pau y de los Países de Adour (Bayonne).
13,00 h. Debate
13,15 h. Acto de Clausura:
• Palabras del Director del Instituto de Derecho Histórico de Vasconia, Prof Dr Joseba AGIRREAZKUENAGA ZIGORRAGA. Universidad del País Vasco.
• Palabras del Diputado General de Guipúzcoa, Excmo. Sr D. Román SUDUPE OLAIZOLA.
14,00 h. Almuerzo ofrecido por la Diputación Foral de Guipúzcoa (Nota: previa invitación)
10
11,00 Debatea
11,30 Atsedenaldia, Biltzar aretoan
11,45 13. Hitzaldia: José Antonio de Aguirre y Lecube (1904-1960), estadista historialaria Iñaki AGUIRRE ZABALA dr. Euskal Herriko Unibertsitatea.
12,15 14. Hitzaldia: Manuel de Irujo y Olio (1891-1981): pertsonalitate politi-koa, jurista eta analista polifazetikoa Alexander UGALDE ZUBIRI dr Euskal Herriko Unibertsitatea.
12,45 15. Hitzaldia: Eugéne Goyheneche (1915-1988). Iparraldeko historialaria
Maité LAFOURCADE dn Pau eta Adourreko Unibertsitatea (Baiona).
13,00 Debatea
13,30 Amaiera: • Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutuko Zuzendariaren
hitzak, Joseba AGIRREAZKUENAGA ZIGORRAGA dr Euskal Herriko Unibertsitatea.
• Gipuzkoako ahaldun nagusiaren hitzak, Román SUDUPE OLAIZOLA jauna.
14, 00 Bazkaria, Gipuzkoako Foru Aldundiaren eskutik (Ohan-a; gonbidapenarekin)
11
B A T Z O R D E A N T O L A T Z A I L E A / COMITÉ ORGANIZADOR
Gregorio Monreal Zia dr. (NUP/UPNA) Joseba Agirreakuenaga Zigorraga dr. (EHU/UPV) Rosa Ayerbe Iribar dr. (EHU/UPV) Jon Arrieta Alberdi dr. (EHU/UPV) Eduardo J. Alonso Olea dr. (EHU/UPV) José Manuel Castells Arteche dr. (EHU/UPV) Juan Igartua Salaverria dr. (EHU/UPV) Jon Koldobika Urrutia Mingo jn . (HAEEko Zuzendaria/Director del IVAP)
K O O R D I N A T Z A I L E A / COORDINADORA
Virginia TAMAYO SALABERRIA dr. (UPV/EHU)
TOKIA/LJ7GAÍ? EHUko Zuzenbide Fakultatea / Facultad de Derecho de la UPV Manuel de Lardizabal, 2 20018 Donostia / San Sebastián Tfno.: 943/01.52.48 Fax: 943/21.94.04 E-mail: dhptasav® sc.ehu. es
A N T O L A T Z A I L E A / ORGANIZA
Euskal Herriko Zuzenbide Historikorako Institutua Instituto de Derecho Histórico de Vasconia Avda. Alcalde J. Elósegui, 275 20001 Donostia / San Sebastián Tfno.: 943/ 29.03.00 Fax: 943/27.51.00 E-Mail: [email protected]
B A B E S L E A / PATROCINA
Gipuzkoako Foru Aldundia / Diputación Foral de Gipuzkoa
Top Related