Agustín Fernández Paz: unha perda insubstituíble · Agustín Fernández Paz: cultura unha perda...

nº 151 xullo 2016

Exemplar xentileza deste establecemento

O director do IES Lois Peña Novo de Vilalba, Emilio Silva,

aclara aspectos sobre a oferta formativa no centro vilalbés.13

As directores do IES Terra Chá José Trapero Pardo, de Castro,

Teresa López; e IES Poeta Díaz Castro, Olga Aguiar; defenden

os proxectos educativos destes centros que tamén ofertan

Formación Profesional.13

Oportunidades formativas na propia comarca con

ciclos sobre o sector primario, a informática, a xestión

empresarial ou a mecánica

actualidade

Así o defende o biólogo

ambiental Xabier Vázquez

Pumariño que considera

que “a actual xestión do

entorno natural afecta á

biodiversidade ornitolóxica

da nosa comarca. Por

exemplo, a avefría xa deixou

de críar debido á desaparición

do seu hábitat”. 19

“As especies singulares da Terra Chá nonpoden vivir nun deserto verde”

natureza

actualidade

Sobre o pregón musi-

cal que ofrecerán o

domingo 7 de agosto

a partir das sete da

tarde en Pardiñas e

outros temas, nas

páxinas 25-26.

Mini e Mero, pregoeiros do XXXVII Festivalde Pardiñas

O profesor da Universidade da Coruña cre que

“o nacionalismo galego atópase nunha etapa de

reorganización coa que garantir unha posición

de referencia nunha realidade nova”. 14

O historiador Uxío-Breogán Diéguez repasa aimportancia do 25 de xullo e as Irmandades daFala para o nacionalismo galego

culturaAgustín Fernández Paz:unha perda insubstituíble

O escritor vilalbés Agustín Fernández Paz falecía o 12 de xullo aos

69 anos de idade. Vilalba chora a súa perda e o terrachá.xa recupera

unha entrevista sobre a súa novela A neve interminable. 6

2 colaboraciónsxullo 16

Hoxe día amuller nasforzas e cor-pos de seguri-dade doestado e moihabitual, peroa súa incorpo-ración na po-licía, e relativamente recente,principios do século vinte, concre-tamente en 1914.O primeiro país en aceptar á mullerno corpo policial foi Inglaterra,concretamente na localidade deGrantham, cidade de Liconlshire,en Inglaterra, sendo neste lugarondee atoparemos á primeira mu-ller policía.O comisario da cidade, Sir EdwardHenry, en 1914, permitiu que asmulleres patrullasen as rúa, tal ecomo facían os axentes home, ade-mais da realización de traballos derescate de prostitutas.Sabíase que eran fundamentais emoi útiles para tratar con outrasmulleres, ademais de con menoresde idade, sendo moi recoñecidaspola súa gran utilidade con estescolectivos de mulleres e nenos.Asignóuselles mesmo cartón deidentidade, para así poder identifi-carse, xa que como indicamos, atao momento, as labores policiaiseran realizadas soamente porhomes.Fundouse nese mesmo ano o Serv-zio de Policía da Muller, creado eimpulsado por unha xornalista,Constance Antonia Boyle, e porunha sufraxista, Margaret DamerDawson, e no que participaban vo-luntarios, estando este grupo sepa-rado de Scotland Yard.A súa principal misión sería paraaxudar ás prostitutas, ademais dunlabor pedagóxico, co fin de que ou-tras mozas tivesen outras saídas eevitalas rematar exercendo a pros-titución.Non sería ata o ano seguinte, en1915, e nesta cidade inglesa, candoprestaría xuramento como policíaa primeira muller, que tería plenospoderes policiais en Gran Bretaña.Tratábase de Edith Smith, e perma-necería no corpo durante dous anos(deixouno por desavinzas cos seussuperiores en canto ao trato das de-tidas), e actuaba en casos nos que

estaban involucradas mulleres, asícomo reducir o número de mulle-res que se dedicaban á prostitución,unha actividade moi alta debido áproximidade dunha base militar,chegando a dicir que a súa "merapresenza nas rúas é suficiente paramanter o orde entre as mozas".Dous anos máis tarde, en 1917, onúmero de mulleres no corpo depolicía aumentou de forma consi-derable no país, estando rexistradase patrullando como tales máis dedous mil axentes. Pero non seríaata 1919 cando a Policía Metropo-litana (máis coñecida como Sco-tland Yard) tivese no seu persoalunha muller policía, Sophia Stan-ley, e como anécdota cabe dicirque lles puxeron uniforme oficial,coñecéndose nese momento como"uniforme Stanley".Como as súas predecesoras, estasmulleres patrullaban zonas fre-cuentadas por prostitutas co fin dedificultarlles a súa actividade, per-mitíndolles incluso o acceso a bor-deis para obter probas, así como adiscotecas e casas de apostas.Tamén actuaban en contra das mu-lleres que realizaban prácticas adi-viñatorias, e con aquelas queintentos de suicidio, xa que ambasactividades eran consideradas de-litos nese momento.Pero a pesar destas actuacións, setiñan que deter ou arrestar a unhamuller, debían esperar aos seuscompañeiros masculinos, xa queata o ano 1923 non poderían fa-celo, limitándose a observar e reu-nir probas.Cando comezaron a saír á rúa,sempre tiñan que ir en parella, ade-mais de que outra parella de poli-cías do sexo oposto, debía ir a unhacerta distancia de elas por se tiñanque socorrelas.Tamén é curioso que o ano 1937sería cando lles deixasen tomar asimpresións dixitais dos detidos esospeitosos, aumentando cos anos

as súas potestades ea súa integracióntotal no corpo.En canto a nosopaís, tivemos queesperar ata 1979para ver ás primei-ras mulleres vesti-das co uniforme

policial, neste caso no Corpo Su-perior de Policía, cando xuraron ocargo 42 inspectoras.Na escala básica non accederíanata seis anos máis tarde, e a partirdesta data, as Forzas e Corpos deSeguridade do Estado, irían engro-sando nas súas filas máis mulleres.Na Garda Civil, as primeiras mu-lleres que puideron acceder a esteinstituto armado tiveron que espe-rar ata 1989, aínda que non foronas primeiras en levar o uniforme daBenemérita.Xa no ano 1948, algunhas mulle-res, debido á necesidade da reali-zación dos rexistros corporais(pola absorción do Corpo de Cara-bineiros na Garda Civil), xorde aobrigatoriedade da súa presenzapara poder facelos, polo que se llesuniformou co traxe oficial, aíndaque carecían de divisas, e moitomenos ían armadas.Estas mulleres, coñecidas como"matronas", adoitaban ser viúvasde Gardas Civís ou ben eran orfasdos mesmos, quedando deste xeitovinculadas ao corpo ao que as súasfamilias pertenceran.Nos dous corpos entraron cos mes-mos dereitos que os seus compa-ñeiros homes, o que non sucedeucoas primeiras mulleres en entrarna Policía Municipal, aínda que asúa incorporación foi anterior aosoutros dous, en 1970.Foi na cidade de Córdoba onde asprimeiras pioneiras entraron na Po-licía Municipal, aínda que as súasfuncións limitábanse á regulaciónda circulación, e ao control dosmercados, non podendo realizardetencións.A día de hoxe, a muller accede aestes corpos de forma habitual, esupón unha porcentaxe alta, nonentendéndose ningún deles sen apresenza de axentes femininos,quen achega puntos de vista com-plementarios e igualitarios aos dosseus compañeiros.

o recuncho do criminólogo

A muller na PolicíaPablo Filgueiras e Aranzazu Rodilla,

expertos en Seguridade e Criminólogos

Axeitadamente para disfrutar conalegría e saúde son os desexos quea beirarrúa quere dedicar expresi-vamente a todo o Pobo nestetempo de Praia e de vacacións queos da valla ao servizo do Poboxunto cos da nova ola non querendesperdiciar para acumular a tannecesaria vitamina “D” ao mesmoque as A, B e C para combater asnecesidades físicas que podan evi-tar as tan cacareadas enfermidades“raras” que á orde do día a día xor-den inesperadamente para amarga-los festexos que tan importantes enostalxicamente se recordan aolongo dos tempos onde a beirarrúaestivo e quere seguir estando mi-rando e escoitando con curiosidadee evolución do Pobo onde tantasxeracións foron son e seguiránsendo protagonistas previlexiada-mente afortunadas onde os da vallaao servizo do Pobo cada ano se re-novan para crear alicientes moder-nistas de verán e levan a contadesde o día 21 de xuño ata o 22 desetembro despois de cinco mesesclimatoloxicamente unha miguiñadesaxeitados polas choivas esaxe-radamente excesivas. Por iso a bei-rarrúa di que “o falar non tencancelas” porque “nunca chove agusto de todos” e a conformidadesegundo e como a cadaquén lleconveña como di o refrán “cada unfala da feira como lle vai nela”coma o conto das eleccións xeraisdo 26 de xuño de 2016 onde talesresultados aí están en pleno verán.Por iso os da valla ao servizo doPobo viven con melancolía osefectos do resultados que sorpren-deron a todos e todas que con an-

siedade vivían espectativamente asrecomendacións que nos mítins seescoitan ou se interpretan segundoe como que unhas veces acostu-man ser orientativas e outras emo-cionais máis ou menos eficaces...A beirarrúa escoita polas rúas nasxuntanzas onde eles e elas opinanconxunta e sinxelamente os resul-tados que a “roxa” colleitou na Eu-rocopa en Francia despois de quetantas ilusións espertara en todo opaís quedando ao final dunha ma-neira tan decepcionante. Recor-dando aquel artesán vilalbés eaquela frase optimista que dicía:“val máis...calar!”.A valla ao servizo do Pobo coa súacamarilla xunto cos da nova oladin que nada é verdade nin men-tira, que todo é da cor do cristalcon que se mira e non pensan maisque pasalo ben con promesas fes-texeiras que ano tras ano viven conilusión alegremente percorrendo opaís de forma continua de festexoen festexo. E a onde non cheganmandan recado. Por iso a beirarrúatan observadora sofre facendocomparanzas segundo escoita concuriosidade as conversas que poloPobo circulan de boca en bocasempre falando do tempo pasado,presente e futuro... temas variados,sociais, económicos e políticos ede vivir para ver un goberno quegoberne, xa e axeitadamente.

Conclusión:Expresamente, xa...¡disfrutar con alegría!vivir con ilusión..¡unha gran satisfacción!festexar o día a día...

A beirarrúa e a valla ao servizodo Pobo: “Por fin… chegou o

verán!”Ramón Paz Guntín - A Casa dos Marios

A enerxía sustentable pódese de-finir como aquela enerxía capazde satisfacer as necesidades pre-sentes sen comprometer os recur-sos e capacidades das futurasxeracións.A enerxía sustentable está com-posta de enerxías renovables e al-ternativas, ademais da enerxía defusión.A seguinte lista describe cales sonas enerxías sustentables:• Enerxía solar fotovoltaica: É aenerxía que aproveita a enerxía doSol para producir electricidade.• Enerxía solar térmica: É a ener-xía que aproveita a enerxía do Solpara producir calor.• Enerxía termosolar: Tamén apro-veita a enerxía do Sol para xerar

calor cunha eficien-cia maior.• Enerxía eólica: É aenerxía que apro-veita o vento paraxerar electricidade.• Enerxías Mariñas ou EnerxíasOceánicas que se dividen en 5tipos:1. Enerxía undimotriz ou olamo-triz; é a enerxía que aproveita omovemento de masas de auga(ondas)2. Enerxía maremotérmica ou degradiente térmico; é a enerxía queaproveita a diferenza de tempera-turas entre o fondo e a superficiedos océanos.3. Enerxía mareomotriz; é a ener-xía que aproveita as mareas.

4. Enerxía de correntes mariñas; éa enerxía obtida das correntes ma-riñas.5. Enerxía azul ou de potencia os-mótica; é a enerxía obtida a partirda diferenza entre a concentraciónde sal da auga de mar e da auga derío. Tamén se coñece como ener-xía de Gradiente Salino.Enerxía xeotérmica; é a enerxíaque aproveita a calor do interior daTerra para xerar calor e/ou electri-cidade.Bioenerxía; é a enerxía que obtén

aproveita a materiaorgánica para xerarelectricidade e/oucalor.Enerxía hidroeléc-trica; é aquela que

aproveita a enerxía cinética e po-tencial de correntes de auga, sal-tos, ríos, etc.Enerxía de fusión; é a enerxía quese libera na fusión de núcleos ató-micos.Para avanzar facía unha economíamáis sustentable enerxeticamentedebe haber unha redución real doconsumo de enerxía, débensemanter os mesmos servizos ener-xéticos, a calidade de vida debeser a mesma ou maior, a contami-nación débese reducir, o prezo

pago pola enerxía debe diminuír,a vida dos recursos dispoñiblesdébese alargar e débese xerarmenos conflito. Todo isto pódeseconseguir promocionando e utili-zando as enerxías sustentables an-teriores ao mesmo tempo queutilizando as técnicas dispoñiblesde eficiencia enerxética.A utilización e promoción de ener-xías sustentables e destas técnicasde eficiencia enerxética deberí-anse integrar nunha sociedade quepromovese ao mesmo tempo o seudesenvolvemento sustentable e naque non debería existir: un declivenon razoable de calquera recurso,nin un dano significativo aos sis-temas naturais nin un declive sig-nificativo da estabilidade social.

Que é a enerxía sustentable?

Enerxía e aforrocoa Asesoría Enerxética Terra Chá

3colaboracións xullo 16

ProcrastinarLara Real Lema, psicóloga en Psies

Psicoloxía

Marabillosa-mente

¿Fai máis de dúas semanas que

se fundeu unha bombilla da co-

ciña e segues facendo ricos pra-

tos a media luz? ¿Estudias o día

antes o exame que sabes que vas

ter dende hai máis de dúas sema-

nas? ¿Vas de compras a tarde an-

terior a o evento marcado en

vermello na túa axenda dende fai

varios días? Se a resposta es si,

noraboa, es un experto no arte de

procrastinar.

¿Que ven sendo iso de pro-

crastinar? Definese con esta

verba o hábito de aplazar

aquelas tarefas que deben

atenderse en función doutras

máis agradables ou irrelevan-

tes. Iso é “ser un vago”

poden dicir algúns. En reali-

dade non é o mesmo. Men-

tres que a vagancia implica

non facer nada (nin o que

temos que facer, nin outra

cousa) procrastinar supón

aplazar o que temos que

facer e centrarnos noutra

cousa que nos resulte máis agra-

dable.

Este concepto non é novo, apa-

receu en Estados Unidos fai

máis de 20 anos, e na actuali-

dade está collendo forza gracias

a internet, que en si mesmo é

unha fonte inesgotable de pro-

crastinación. De feito xunto co

whatsapp e a televisión forman

unha especie de triángulo das

Bermudas da postergación de ta-

refas.

Quen non ten dito nunca algo así

como: unha partida máis (poñer

aquí o xogo) e me poño a estu-

diar/traballar, vou botar un ollo

ao twitter a ver que pasou polo

mundo e xa empezo ou contesto

este whatsapp e xa paro. A maio-

ria temos feito algunha das tres

cousas, ou as tres.

En realidade non todas as tarefas

que temos pendentes teñen as

mesmas posibilidades de ser

“deixadas para outro momento”,

ás máis susceptibles de ser pro-

crastinadas reunen polo xeral

dúas características: non son di-

vertidas, e non é obrigatorio fa-

celas xa mesmo. Ollo, que non

debemos confundir procrastinar

coa postergación racional dunha

actividade cando se impón outra

máis importante. Iso é normal e

moi recomendable.

Un bo procrastinador tende a

perder o tempo en tarefas irrele-

vantes pero que ofrecen unha sa-

tisfacción inmediata. Existen así

dous tipos de procrastinadores.

Por unha banda temos os even-

tuais, que son aquelas persoas

que esperan á data límite para

poñerse as pilas e facer as cou-

sas, ben sexa pagar os impostos

ou entregar un informe. E por

outro lado temos os crónicos,

que son esas persoas que teñen

como modo de vida ir contraco-

rrente dese coñecido refrán que

di que non deixes para mañá o

que poidas facer hoxe.

Evidentemente existen na actua-

lidade multitude de ferramentas

para a xestión do tempo que

poden ser de gran axuda para

vencer este fenómeno, pero se de

verdade es un bo procrastinador,

empezarás a aplicalas mañá, ou

pasado mañá. Recoñezámolo,

poucas actividades teñen tan

mala prensa como a procrastina-

ción, e por qué non dicilo, aínda

que poda considerarse un de-

fecto, tampouco é dos peores, así

que mellor deixamos as estrate-

xias para o vindeiro mes! Des-

frutade das vacacións!

Funcionarios de Medio Rural vense presionados con ameazas por madeiristas e comuneiros para que

autoricen talas nos montes en man común.

Titúlase así a segunda novela de

Manuel Iglesias Turnes, publi-

cada este mesmo ano. A pri-

meira, As rapazas de Xan, vai

pola terceira edición, un libro

que supuxo o inicio no mundo da

literatura deste escritor novel,

que xa se atopaba ás portas da

súa xubilación, logo dunha vida

profesional relacionada coa me-

llora xenética da raza frisona.

Nel reflectía a vida da que pode-

ría ser calquera aldea galega de

post-guerra, onde o destino

maioritario dos seus habitantes

era a emigración, neste caso a

Montevideo.

Que non te aten corresponde á

época actual. Os protagonistas

actúan no mesmo escenario ima-

xinario, esa parroquia nas terras

da Barcala, no radio de influen-

cia da capital de Galicia. Pero

pasou medio século e o actor

principal da novela, Marcos, é un

rapaz de pouco máis de vinte e

cinco anos. El, xunto ó seu

irmán, cuñada, moza e amigos,

son netos daqueles que décadas

atrás non colleron a maleta de

madeira e marcharon ó novo

mundo gañar o pan, senón que

decidiron quedar na Terra e tra-

ballala, innovando e dando pasos

cara adiante, deixando atrás unha

economía de mera subsistencia

para transformala nas que chega-

rían a ser modernas explotacións

gandeiras. Empezaron os seus

avós, seguíronlles os seus pais,

moitos deles previo paso pola

emigración centro europea para

aforrar cartos e investilos na

compra de terras, maquinaria e

gando, e continúa esta terceira

xeración xa como auténticos em-

presarios, con

varios centos de

vacas e coa am-

bición de mello-

rar o seu

negocio. Igle-

sias Turnes re-

trata á

perfección esta

xuventude rural,

acorde ós tem-

pos, activa nas

redes sociais,

que dispón de

ocio e aprovéitao indo de cám-

ping, á praia ou á área comercial,

manexándose nas novas tecnolo-

xías, que usan na súa empresa ou

para uso particular. Son eses

mesmos mozos e mozas que via-

mos meses atrás nas mobiliza-

cións enriba dos seus tractores,

cunha estética moderna, na que

se albiscaban tatuaxes, pendentes

en orellas masculinas ou camise-

tas axustadas. Xente moitas

veces con estudos medios e su-

periores e que acoden a concur-

sos de exhibición e manexo de

gando con espírito competitivo e

coa intención de demostrar o

progreso da súa explotación. En

definitiva, uns xoves do seu

tempo, sen complexo ningún de

inferioridade nin con sentimen-

tos do auto odio.

Nesta segunda novela do autor

nado na Baña teñen cabida os

clásicos litixios entre familias

veciñas, algúns arrastrados du-

rante décadas, o conflito tradi-

ción e

m o d e r n i -

dade, tendo

como expo-

ñente máis

nítido o de-

bate sobre a

incineración

ou non dun

ser querido e

a fórmula do

seu funeral.

Ou a deci-

sión dunha

muller de trinta e tantos anos de

optar pola maternidade en solita-

rio. E como non, o machismo

rancio que aínda non está deste-

rrado dos tempos actuais, ou a

lacra da violencia de xénero, tan

presente e á que, desgraciada-

mente, ningún sector de poboa-

ción é alleo.

Pero tamén está plasmada á per-

fección a valía da muller, desde

a máis vella á máis nova, que é

capaz de conciliar posturas a

priori irreconciliables, consen-

suar, dirixir e pilotar o negocio

demostrando poder de capaci-

dade e decisión, e poñer ó home

indeciso e perdido no seu sitio.

Merece a pena esta novela. Cóm-

pre lela. Ben por Manuel Igle-

sias, auténtico notario da Galicia

Rural, a pasada e a presente.

Que non te atenPablo Veiga

aí

á

Os usuarios e usuarias do Centro de Día de Abadín recibiron o

verán celebrando o San Xoán nos exteriores do centro, cunha

exhibición de Zumba e unha última da entrega de diplomas tras

o torneo de xogos.

Pequenos e maiores participaron activamente na proposta narrativa

de Raquel Queizás, "A orixe", na Biblioteca de Xermade. Diferentes

historias de diversos países do mundo onde, a xeito de fábula, os

animais son os protagonista dun espectáulo que emprega obxectos

do cotián, títeres e música.

Ao remate do contacontos o Concello de Xermade entregaba os

premios do Certame "Letras Galegas 2016" aos 10 gañadores da

fase local do certame.

4 sociedadexullo 16

5colaboracións xullo 16

Afortunado aquel que durante osanos da súa existencia, en cantochegou ao uso de razón, xa seproclamou con capacidadeabonda de ser útil aos demais cosmellores desexos de fidelidadeincondicional en pro e para des-interesadamente aos seus seme-llantes lles servirá de exemplo naprocura de atopar e transmitirautoestima psicolóxica que foseaxeitadamente beneficiosa paraque moral e humildemente serposuidor de bens espirituaisonde a sabedoría e o entende-mento xamais estivesen ausentese razoablemente a concordiafose máis eficaz.O autor do libro do Xosé previñaque irremediablemente acostu-maban e acostuman xurdir situa-ción non recomendablescausantes dalgunhas desavenen-cias moitas das veces innecesa-rias e desagradables. Para facercomparanzas pódese aplicaraquel refrán: “palabra dita epedra solta, non teñen volta”.Hai que ter sempre presente quecontra sete vicios hai sete virtu-des porque irracionalmente a so-berbia fai acto de presenzadesestabilizante, a tódolos ni-veis. Por iso, tan importante era,é e será, familiarizarse persuasi-vamente a tódolos efectos ondeos razoamentos fosen, sexan esempre serán inconfundibles eprecisos para recapacitar en pro

de autorecuperar adversidades erecuperar o bo estado de ánimocon ilusión que tan necesariafoi, é, e será, básica para disfru-tar con esperanza e satisfacciónmoitos anos de vida que o Señorten asignado a cadaquén.Ao seu alumnado o autor dolibro do Xosé responsable e ca-riñosamente expresaba certas in-dicacións sobre oprimordialmente interesante queera e é camiñar pola vida sendoconsecuente para afrontar confortaleza o día a día onde a pru-dencia debe estar presente per-manentemente en formaaceptable e digna onde a mode-ración será útil e afectuosa siste-maticamente.Aos días de hoxe, o paso dotempo require repasar andanzasque xa son historia. Para facercomparanzas axeitadas ás dife-renzas ou similitudes que nonson fáciles de atopar; xa que, porexemplo, andar a pe non é comaantes porque o calzado é moi di-ferente. Igualmente, as comidase bebidas. Todo é máis sinxelo.Ata os sentidos corporais nonexercen as funcións que lles co-rresponde prudencial e relativa-mente.Aquel estimado e distinguidomestre autor do libro do Xosé aoseu alumnado advertía ser cons-cientes e responsables para des-envolver con sentido común

esencial e intuitivamente tódolossentidos corporais que o ser hu-mano contempla con natureza efacía comparanzas interesantescoas outras especies que se valendo olfato para averiguar e que ébo ou malo, seguro ou inseguroe se o territorio é ou non é peri-goso. E se de cousas de comer setrata... destacan que o ser hu-mano acostuma actuar con expe-riencia práctica ou teórica sendescartar a posibilidade de se-guir condicionado polo olfatopara saber se algo ou alguén llegusta ou non porque existe ocheiro persoal ao igual que tódo-los animais son posuidores dachamada pegada olfativa... de-pendente de varios factores se-gundo o sexo das persoas queacostuman alterarse ou non se-gundo a idade ou a alimentación.Entón, por esta situación, é acon-sellable recorrer aos produtosquímicos semellantes e axeita-dos, perfumes, colonias, xabónsou locións ademais de vestimen-tas que na súa composición téxtilconteñan fibras relativamente re-comendadas ao corpo de cada-quén segundo e como...Continuará.

O libro do XoséMemorias populares

Ramón Paz Guntín - A Casa dos MariosSolicitar cita no Ambulatorio doSERGAS do Axuntamento de Gui-tiriz é mais surrealista que aquelconto popular que escoitaba eu deneno, de cando aínda non habíagalos para chamar o día e os veciñostiñan que arroldarse para ir por el cocarro das vacas. Algo parecido ao que ocorre noconto é o que nos pasa cando temosque solicitar cita co médico e faceras curas nese ambulatorio, pois énecesario ter moito tempo, poucaspresas, e, ao non haber autobús, dis-poñer dun coche ou utilizar dous oumais taxis si nola dan para outro día;todo elo adobado con moita pacien-cia.En teoría existen tres números de te-léfono na papeleta de cita que o am-bulatorio dispensa aos doentesdespois de ter que achegarnos poralí para conseguila, xa que, despoisde chamar insistentemente a esesnúmeros, ninguén se digna coller oteléfono ao outro lado das liñas parafacilitarnos o día e a hora en que po-demos ser atendidos polo servizocorrespondente.Non se sabe si é por falta de persoalou que outro motivo lles impide co-llelo, pero é practicamente imposi-ble facelo por ese medio desde acasa. Existe tamén outro número deteléfono que non aparece xunto aosoutros tres, pero este si que o collenas traballadoras da recepción candoo marcamos, aínda que ao dicirlleso motivo da nosa chamada, contes-tan que ese número non é para dar

citas.Si xa os doentes que teñen a súa re-sidencia habitual neste municipio oteñen difícil, os chamados despra-zados, que vivimos fora do munici-pio, noutra nación do Estado, ou defora del, aínda o temos moito peor,pois ao non dispoñer da tarxeta doSERGAS, non nos dan cita de nin-gún xeito senón nos presentamos alífisicamente, aínda que por casuali-dade ou equivocación teñamos asorte de que nos collan o teléfono.Estas incoherencias dan lugar as se-guintes preguntas: Si ese número deteléfono non é de urxencias, nindoutro departamento ou servizo,porque o collen as mesmas traballa-doras que dan as citas? Que funciónten esa liña telefónica? Porque mo-tivo se atende ese teléfono e non osoutros tres? Que diferencia hai enque a solicitude do doente se fagapor presencia física ou por calquerados números, cando ao desprazadotamén se lle pode requirir que seidentifique pasando polo mostradorantes de entrar ao correspondenteservizo?É difícil de entender que habendotantas persoas maiores, e en plenaera tecnolóxica, teñamos que des-prazarnos desde as distintas aldeasque ten o concello para algo tan ne-cesario, obrigándonos a alugar untaxi si non contamos outro mediopropio, para solicitar unha cita mé-dica e ter que volver a utilizar omesmo medio de transporte o día dacita, si é que nola dan para outro día.

por Raúl Río

A odisea de solicitar cita

no ambulatorio de Guitiriz

O pasado 12 de xullo foise parasempre Agustín Fernández Paz,un dos máis grandes escritores daliteratura galega, amais dunexemplo constante de coherencia,de bondade, de xenerosidade deentusiasmo e de loita a prol danosa lingua, da literatura e davida.Nado en Vilalba (Lugo) en 1947,poderíase dicir que a súa primeraformación literaria tivo lugarneses primeros anos de infanciana vila, escoitando os contos ao péda cociña de ferro ou da lareira noinverno, ou na porta da casa noverán, como el mesmo lembraríaen O rastro que deixamos. Taménnese libro fala do papel funda-mental que tivo a figura do pai,músico e carpinteiro, que levaba ácasa libros de Verne, Cunqueiroou Fole. O cine e os cómics, quelía con afervoamento, completa-rían esa primeira formación do es-critor.Co título de perito industrial me-cánico, que obtivera na Universi-dade Laboral de Xixón, marchoua Barcelona onde comezaría osestudos de Maxisterio, que rema-taría na Coruña, iniciando a súaandaina profesional a mediadosda década dos setenta inicia oexercicio da profesión, primeiro

na Coruña e despois en Mugar-dos. Como el mesmo dixo en máisdunha ocasión, naqueles anos fi-nais da ditadura e primeiros da de-mocracia, aspiraban "a cambiar omundo dende as aulas". Por iso,mergullado de cheo na súa laborpedagóxica, cofundou, xunto conotros ensinantes concienciados, oscolectivos Avantar e Nova EscolaGalega. Impartiu cursos relacio-nados coa didáctica da lingua, anormalización lingüística e os me-dios de comunicación e colaborouen numerosas revistas sobre esesmesmos temas. Foi tamén entóncando, vendo o baleiro existente,xurdiu entre moitos docentescomo el a necesidade de elaborarun material pedagóxico en galego.Neste senso, cómpre lembrar queo libro CANLES 5, do que é co-autor, recibiu o Premio EmiliaPardo Bazán, do Ministerio deEducación, para libros de textonon sexistas.Tamén nese tempo fixo crítica deliteratura infantil e xuvenil e máisdo mundo do cómic acadando en1992, o Premio Ourense de Banda

Deseñada.E foi así, froito das súas preocu-pacións pedagóxicas, como foichegando á literatura, decatándoseda utilidade das ficcións comocomplemento indispensable paraa nosa formación na vida. Desexeito, superando os prexuizosexistentes respecto a ese tipo de li-teratura, comezou a escribir librospara os máis mozos demostrandoque, ademais de entreter, podenser bos para pensar, poden ser li-bros críticos, intelixentes, cheostamén de humor e ironía. Tiñaprecedentes como Maria Gripe,Michael Ende, John Christopher,Roald Dahl e, sobre todo, o seuadmirado Gianni Rodari. Porquea literatura xuvenil, como a él llegustaba dicir, non é outra cousaque literatura que tamén poden leros máis mozos da casa. Segundodixo nunha entrevista que llefixen neste mesmo medio "o quepode definir unha novela como deadultos ou non son as técnicas na-rrativas máis complexas que faránque o hipotético lector teña que terunha madurez lectora que, moitasveces, os mozos non teñen".

Moitas destas premisas configu-ran a súa obra: a perfecta arquitec-tura das tramas, certaexperimentación no que atinxe átécnica narrativa e a mistura dexéneros como a fantasía, as aven-turas, a ciencia ficción ou o terror,herdado de autores como Love-craft. Pero tamén a novela decompromiso coa memoria colec-tiva, como esa triloxía da memo-ria histórica que, ao meu modo dever, conforman Noite de voracessombras, Corredores de sombra eNon hai noite tan longa. Ou esanovela xeracional, máis recente,Aviaxe de Gagarin. Todas as historias técense cos fíosda vida, gustaba dicir Agustín. Asúa obra, escrita sempre en galegoe traducida a varias linguas, tenmerecido numerosos e merecidospremios como o Merlín, Lazarillo(concedido ese año de 1991 porvez primeira a un libro en galego),Edebé Xuvenil, Rañolas, RaíñaLupa, White Ravens, Barco deVapor, lista de honra do IBBY,Frei Martín Sarmiento, Premio daCrítica, Nacional de Literatura In-fantil e Xuvenil ou VII Premio

Iberoamericano SM en recoñece-mento a toda a súa carreira litera-ria, entre outros.Agustín foise "cando aínda tiñahistorias que contar" como dixoestes días Xavier Alcalá nas redessociais. O autor foise, fica con-nosco a súa obra. Tamén o seuexemplo pois, máis aló da figurado escritor, está o home. Agustínfoi e será sempre un referente cí-vico para todos nós como demos-trou ao rexeitar no ano 2010 oPremio da Cultura Galega, outor-gado pola Xunta, en protesta polasúa política lingüística en cohe-rencia coas reivindicacións feitaspola aociación Prolingua da queera tamén cofundador.Da súa grandeza humana falabahai pouco o novelista Pedro Fei-joo ao lembrar que poucas figurasvivas da nosa cultura acadan unhaaceptación tan unánime como aque tiña Agustín. Calquera, non sóos que admirabamos a súa per-sona e eramos lectores afervoadosda súa obra, senon Calquera queo coñecese ou que tivese contactocon el, por mínimo que fose, podedar fe de todo isto. Da súa bon-dade, da súa xenerosidade, do seuentusiasmo. O home morreu. Asúa obra imperecedeira ficará parasempre entre nós.

Agustín Fernández Paz, bo e xenerosoMario Paz González

O vilalbés Agustín FernándezPaz falecía a primeira hora do 12de xullo no seu domicilio deVigo tras unha longa enfermi-dade.Formado como perito industrialmecánico e mestre licenciado enEducación é o autor dunha ex-tensa obra, 67 libros, maiormenteno ámbito da literatura infantil exuvenil, Fernández Paz taménten publicado ensaio e libros di-vulgativos, especialmente relati-vos ao mundo da lingua e danormalización, no que estabamoi implicado.

O autor máis traducidoFernández Paz “é o autor máisverquido a outros idiomas da li-teratura galega, con 115 tradu-cións a 16 linguas diferentes”,segundo datos de Iolanda Gala-nes, investigadora do proxectoBitraga da UVigo. Ten preto de50 traducidas para o español,máis de 30 ao catalán, unhas 20ao euskara, e tamén ao asturiano,portugués, francés, árabe, core-ano, italiano, inglés, búlgaro, bre-tón e esloveno, entre outras.

Premios e recoñecementosOs seus libros obtiveron nume-rosos premios, sendo recoñecidopor dúas veces como o mellorautor do ano -no 2004, pola Fe-deración de Libreiros de Galicia

e no 2007, pola Asociación Ga-lega de Editores-. O seu libro O único que queda éo amor obtivo en 2008 o PremioNacional de Literatura infantil exuvenil que concede o Ministeriode Cultura de España despois derecibir o Premio Xosé NeiraVilas ao Libro Infantil e Xuvenildo ano 2007, o Premio da Aso-ciación de Escritores en LinguaGalega de literatura infanto-xu-venil no 2008 e o Premio Litera-rio Frei Martín Sarmiento de (3ºESO a Bacharelato) tamén nomesmo ano.Agustín Fernández Paz recibía oPremio Trasalba no 2014 candotamén era distinguido como“autor do ano” para FervenzasLiterarias que destacaría A viaxede Gagarin co Premio FervenzasLiterarias ao mellor libro de na-rrativa. A mesma obra recibía oPremio Ánxel Casal da Asocia-ción Galega de Editores ao me-llor libro de ficción, o Premio daAELG á mellor obra narrativa eo Premio da Crítica Galicia deCreación Literaria, xa no 2015.No ámbito internacional salien-tan as catro designacións ao Pre-mio Memorial Astrid Lindgren,nos anos 2008, 2009, 2010 e2013. O libro O único que quedaé o amor foi incluído na Lista deHonra IBBY no 2010, como oco-rrera tamén con Contos por pala-

bras en 1992 e con Aire negro en2002. Esta última novela foi in-cluída no Catálogo White Ravensda Internationale Jugendbiblio-thek de Múnic en 2001, un reco-ñecemento que tamén acadou Omeu nome é Skywalker en 2004.

O máis vendidoCartas de inverno (Xerais, 1995),Premio Rañolas ao Libro Infantile Xuvenil en 1995, é o seu libromáis vendido que está, ademais,a piques de chegar aos 100.000exemplares só en galego. Xerais, a súa editorial de sempre,proxecta lanzar unha edición es-pecial da que é a súa obra de fic-ción máis vendida -e a segundaen toda a literatura galega, só pordetrás de Memorias dun neno la-brego, de Neira Vilas-.

Homenaxes na súa vila natalUnha escultura de Valdi serve desímbolo da obra de Agustín Fer-nández Paz no terceiro hectóme-tro literario do coñecido como“Paseo dos Soños” á beira do ríoMadalena. Con motivo da súa in-auguración o Muíño do Rañegoacollía en decembro do 2008unha xornada sobre o autor orga-nizada pola Fundación ManuelMaría da Terra Chá.Igualmente, o barrio vilalbés dasFontiñas conta cunha esculturade Fernández Paz.

Morre Agustín Fernández Pazagustín fernández paz

6 actualidadexullo 16

De novo o misterio é o tema cen-tral dunha novela dunha das figu-ras máis destacadas da literaturagalega contemporánea,o vilalbésAgustín Fernández Paz. Destavolta, os protagonistas de A neveinterminable -que se dá a mancon Cartas de inverno (1995),Premio Rañolas ao mellor libroxuvenil- son un grupo de guionis-tas que se reclúen nun hostal so-litario das terras da Fonsagradaonde os sorprende unha tormentade neve que semella non rematarnunca.Un ano despois da publicaciónde A viaxe de Gagarin (2014),sae do prelo, editada por Xe-rais, A neve interminable paraconfirmar que Agustín Fernán-dez Paz é un autor prolífico.Polo tanto, o máis probable eque estea a traballar noutra his-toria…Mentres un escribe, sempre haioutras historias que andan polacabeza agardando a hora de saí-ren. Agora, cando xa hai mesesque rematei A neve interminable,estou con outra narración. Maisaínda vai moi pouco dela; ando nafase previa á escritura, ten quemadurar bastante máis.

Pero mentres, falemos da súaúltima novela. Escritores, neste

caso de guións, son os seus pro-tagonistas. Por que? É unha re-alidade máis cercana ao autor?Ou trátase dunha liberdadecreativa?Para esta narración, convíñameque fose así: unhas poucas per-soas relacionadas coa escritura eque, pola tormenta de neve, que-dan illadas nun lugar. Un equipode guionistas, afeitos ao traballo

colaborativo, era a solución ideal.

A realidade galega está presentedesta volta no lugaronde se desenvolve ahistoria. Por que lo-caliza a acción naFonsagrada?Precisaba un lugarillado, onde nevasedun xeito abondoso. Eelixín a parroquia deMonteseiro, na zonamontañosa do conce-llo da Fonsagrada. Po-dería estar noutroespazo desas caracte-rísticas, mais sempredentro de Galicia, queé o ámbito onde trans-corren a maioría dasmiñas historias.

Que outros temas subxacentes,ademais do medo que experi-mentan os protagonistas, pode-mos atopar na novela?As ideas do autor, inevitable-mente, andan por debaixo dotexto. Neste caso, ademais domedo e o misterio, o tema máisdestacado é o cambio climático eos perigos que representa para a

humanidade

Algunhas das novelas de Agus-tín Fernández Paz acariñan omisterio nun ambiente de te-rror; polo que semella ser o seuxénero preferido. Que caracte-rísticas destacaría do xénero? Como lector, sempre me sentínatraído pola literatura de xénero,sobre todo a novela negra e as na-rracións de medo. E si, varios dosmeus libros entran dentro destaúltima categoría. Gústame explo-rar o espazo en que o inexplicablese integra dentro do que chama-mos realidade. Iso é o esencialdeste xénero: persoas enfrontadasa forzas e a situa-cións que desafíana nosa concepcióndo mundo.

E do seu traballocomo escritor,que aspecto ou aspectos lle re-sultan máis satisfactorios?É moi excitante ver como, a partirdunha idea ou dunha imaxe, sevai creando un mundo de ficciónconstruído por medio das pala-bras; como tamén o é o procesode documentación que iso leva

aparellado. Do proceso de escritura, o máissatisfactorio é a elaboración doprimeiro borrador, que sempre es-cribo á man.

E a escrita de guións, que pre-cisamente aborda na novela;non lle resultaría satisfactoria?Que lle parecería ver transfor-mada unha das súas creaciónsliterarias nun produto audiovi-sual xa sexa unha serie, queprecisamente actúa na novelacomo escusa que impulsa aospersonaxes á acción, ou unfilme?Xaora que me gustaría ver as

miñas crea-cións trasla-dadas álinguaxe au-diovisual! Xahoubo variosp roxec to s ,

mais ningún acabou de cristalizar.Nesta novela, precisamente, benpoderían estar os vimbios parapoñer en marcha unha serie. En canto á escrita de guión, nonme atrae especialmente. Prefiro aliberdade que me dá a narraciónliteraria.

Agustín Fernández Paz cun exemplar de Aneve interminable.

“Gústame explorar o espazo en que o inexplicable se integra dentro do quechamamos realidade”

Agustín Fernández Paz: entrevista publicada no terrachá.xa en abril do 2015 sobre A neve interminable

“Gustariame ver as

miñas creacións

trasladadas á

linguaxe audiovisual”

A Agustín gustáballe dicir que“todas as historias se tecen cosfíos da vida”, que é ademais osubtítulo da súa web e tamén afrase que elixiu para definirse noTwitter. Nun pequeno texto auto-biográfico da súa web explícaoasí: “Todos os libros que escribín,coma as tramas dunha tea, están

feitos combinando os fíos damiña vida. Calquera persoa queos lese e coñeza a miña biografíaatopará un paralelismo constanteentre as dúas realidades. Unhasveces máis enmascarada que ou-tras, a vida de calquera escritordiscorre por baixo das súasobras”.

O Instituto de Estudos Chairegos(IESCHA) desexa manifestar pu-blicamente o seu fondo pesarpolo falecemento do vilalbésAgustín Fernández Paz.Foise un gran profesor, un doscumios da literatura galega doúltimo medio século e un grantraballador a prol do desenvolve-mento cultural de Galicia, tantono seu uso do idioma galegocomo pola creación dunha plata-forma galega en defensa do nosoidioma.Rexo defensor daquilo no quecreía, foi quen, nunha exemplarmostra de dignidade cidadán, derenunciar á mundana gloria dorecoñecemento cun importante

premio, porque considerou que oGoberno que llo concedía nonestaba a traballar a prol dos de-reitos lingüísticos do pobo ga-lego.A Terra Chá estivo sempre pre-sente no seu corazón...e en boaparte da súa extensa obra litera-ria, e na súa Vilalba natal atopousempre un lugar no que gozar dasúa familia e as súas amistades.No seu querido barrio das Fonti-ñas, fíxolle unha fermosa home-naxe en recoñecemento á súaobra a Asociación de Escritoresen Língua Galega (AELG), queergueu alí unha escultura na súahonra; alí nos veremos de candoen vez, Agustín!

Os fíos da vida

A Asociación Xermolos e a Ir-mandade Manuel María agradé-cenlle a Agustín Fernández Paztodo o herdo que nos deixa eque o fai inmorrente: a súa bon-homía e a farturenta agra litera-

ria que vai seguir alimentándo-nos e alumeándonos, porque oPaseo dos Soños non ten re-mate.Gracias, Agustín, pola vida quenos deches e nos sigues dando.

Xermolos agradece “a vida que nos das”

O IESCHA, na morte de Agustín Fernández Paz

7actualidade xullo 16

Un grupo de amigos e veciños davilalbesa rúa Porta Decima impul-san unha "homenaxe popular dopobo de Vilalba" ao xornalista eescritor Xulio Xiz que vivíu ata os18 anos nesta histórica rúa; pero,ao longo de moitos anos, conti-nuou vinculado a Vilalba apoiandonumerosas iniciativas culturais,sobre todo literarias e musicais, oudinamizando o Certame Literarioda Terra Chá -precursor do Cer-tame Literario Concello de Vilalbaque cumpre 42 ediciónsneste 2016-.A Asociación CulturalXermolos e IrmandadeManuel María xunto aoConcello de Vilalba cola-boran coa comisión dePorta Decima integradapor Guillermo Fuentes,Leoncio Fernández, Cán-dido Álvarez, MarcosHéctor Villarino, AlfonsoBaamonde e Esther Baa-monde na procura dunhahomenaxe "que vaia máisaló dun xantar e o descu-brimento dunha placa derecoñecemento". A vo-ceira da comisión, EstherBaamonde, explicaba durante apresentación da homenaxe que"buscabamos algo máis que que-dara no pobo". Así, será colocadaunha escultura no undécimo hec-tómetro literario do Paseo dos

Soños da Madalena "para que per-maneza no tempo".A inauguración da peza elaboradapor Valdi celebrarase o domingo18 de setembro tras unha táboa re-donda que se celebrará no Muíñodo Rañego e que contará con nu-merosos persoeiros da cultura vi-lalbesa; o presidente da RealAcademia Española, Darío Villa-nueva; Marica Campo, Ana Ro-dríguez, Alfonso Blanco Torrado,Xesús Mato ou Xosé Manuel Car-

ballo. Mini e Mero porán músicadurante a táboa redonda e taménno xantar popular.Alfonso Blanco destaca a fermo-sura do acto "porque nace dos ve-ciños e veciñas facendo que teña

raíces". Ademais vencella o ríoMadalena a carón de onde se co-locará a escultura coa infancia dohomenaxeado: "este é o río deXulio".

Medalla de Ouro do Concello de

Vilalba

O concelleiro de Cultura do Con-cello de Vilalba, José Antonio Pita,considera que "será un día impor-tante para Xulio e a súa familia".Pero, antes, o equipo de goberno

vilalbés levará ao Pleno da Corpo-ración Municipal do vindeiroxoves 28 de xullo a imposición damedalla de ouro do Concello deVilalba defendendo "o seu traballoaltruísta facendo pobo".

O pobo de Vilalba homenaxea a Xulio Xizcunha escultura no Paseo dos Soños

O broche final a tres meses decelebración do cincuentenario doIES Santiago Basanta Silva foi afesta do 9 de xullo, “unha festade hai 50 anos” que contaba coaparticipación de moitos alumnose alumnas a través da Banda deMúsica, os grupos de música tra-dicional -Entre lusco e fusco,Pandereteiras de Andrade, MatoVizoso e Buxos Verdes- ou a Es-cola Municipal de Teatro que seencargaba de sacar á rúa os cabe-

zudos do Concello de Vilalbarestaurados polos profesores Be-goña Arias e José Luís Carrasco.A festa e xantar conmemorativodo 7 de maio fora xa unha dasactividades de maior repercur-sión ao servir de reencontro para500 persoas, principalmente, exalumnos e profesores.Igualmente, a exposición “Osprimeiros anos do Instituto”tamén tivo unha gran acollida.“Posiblemente sexa unha das ex-

posicións pola que máis xentepasou de todas as que se levanorganizado na nosa vila”, advirteo vicedirector do centro, CarlosGómez Osa.Tamén as actividades da progra-mación infantil dirixidas aosalumnos e alumnas dos centrosde Primaria de Vilalba, Xer-made, Abadín e Muras gustaronmoito. Serán unha das iniciativasa manter en vindeiros cursosxunto aos “Encontros con ex-alumnos” que “foi unha das ac-tividades máis emotivas e demáis éxito” e para a que “xatemos en mente algúns ex alum-nos e alumnas para invitar a virao instituto”. A pesar da escasa a asistencia depúblico aos actos culturais pro-gramados fóra do horario lec-tivo, houbo algúns que foron unéxito: as actuacións do grupo demúsica Os D’ Abaixo, o conta-contos Celso Sanmartín ou aobra de teatro “O achado do Cas-tro” representada por alumnos ealumnas do instituto.O mural, a pesar tamén de que aparticipación foi menor da espe-raba, “é algo que quedará aí du-rante moito tempo comolembranza do cincuentenario”.

O IES Basanta Silva pecha as actividades do cincuentenario

A Federación de Comercio deLugo, en colaboración coa Aso-ciación de Empresarios SetePontes, ABANCA e a Xunta deGalicia, desenvolvía durante ovenres 15 de xullo a campañapromocional “Ruleta da Sorte”en Vilalba.Todos os clientes dos establece-mentos asociados da vila querealizaron algunha compra du-rante este día puideronn xirar aruleta, ubicada na Praza daConstitución, e optar a moitospremios, agasallos e tarxetas re-

galo de 50 euros para volver amercar no comercio asociado.O acto de arranque da “Ruletada Sorte” corría a cargo dos re-presentantes das entidades orga-nizadora: o secretario xeral daFederación de Comercio deLugo, Luis Fernández; o seuhomólogo na Asociación deEmpresarios Sete Pontes, Ál-varo Fraga; e Óscar Salgado eJulio Folla, director de zonaoeste e director de oficina deABANCA de Vilalba, respecti-vamente.

A directora xeral de Comercio,Sol Vázquez Abeal, entregabaen Vilalba ao establecementoQueixería Prestes un dos pre-mios do certame 'Comercio contalento', unha iniciativa da Con-sellería de Economía, Empregoe Industria coa que se busca im-pulsar a innovación e o empren-demento no comercio galego aotempo que se favorece o coñece-mento e o contacto do alumnadode formación profesional co sec-tor e a súa realidade, comple-mentando así a súa formación.Na segunda edición desta inicia-tiva participaron alumnos ealumnas dos 26 centros galegosque imparten os ciclos de grao

medio de Actividades comer-ciais e de grao superior de Xes-tión de vendas e espazoscomerciais. Neste caso, a proposta da tendaQueixería Prestes en Vilalba co-rreu a cargo de Sandra de Ber-nardo, alumna tamén de GraoSuperior de Xestión de vendas eespazos comerciais so CIFP AsMercedes de Lugoque recibecomo premio un iPad mini.A estudante indicaba no seu tra-ballo que o establecemento nonsó destaca pola súa capacidadepara diversificar o seu negocio,senón tamén polo seu afán pormanter a tradición e por conser-var a súa paixón polo sector.

A ruleta reparte sorte entre aclientela de 40 establecementoscomerciais vilalbeses

Os premios 'Comercio con Talento'distinguen á queixería Prestes

novas da chairavilalba

A comisión de Porta Decima con Alfonso Blanco e José Antonio Pita.

A “Ruleta da Sorte” arrancaba cos representantes das entidades

organizadoras.

Adela Fernández e Sandra de Bernardo recibían o premio.

A biblioteca do IES Santiago Ba-santa Silva foi nomeada en home-naxe a Agustín Fernández Paz aproposta do equipo da Biblioteca,en espacial das profesoras InésRamil e Marí Trillo, xunto aoEquipo de Normalización Lingüís-tica que dirixe a profesora AraceliPaz. Toda a comunidade educativa docentro fixo súa inmediatamenteesta proposta considerando quenon hai mellor nome para a biblio-teca dun instituto que a do mellorescritor, en particular de literaturainfantil e xuvenil, da vila en quese ubica. Ademais, para AgustínFernández Paz, teno dito e escritoen máis dunha ocasión, As Fonti-

ñas era o lugar dos seus xogos in-fantís e As Fontiñas é o barrio ondeestá o Instituto Basanta Silva.O 6 de xuño celebrábase un sin-xelo e emotivo acto no que partici-paron familiares de Agustín, odirector da Editorial Xerais, Ma-nuel Bragado, profesores e máis de200 alumnos e alumnas do centro. O estado de saúde do homenaxe-ado impediulle estar presente fisi-camente, pero fixo acto depresenza virtual a través dun vídeono cal, entre outras cousas, mani-festaba que “as bibliotecas son moiimportantes para min” polo queeste pequeno tributo na súa vilanatal “é un motivo de alegría moigrande”.

Biblioteca Agustín Fernández Paz


vilalba

Verán Activo na Madalena con propostasdeportivas e culturais entre o 23 de xullo eo 20 de agostoA Área Recreativa A Madalenaacollerá entre o 23 de xullo e o 20de agosto diversas actividades de-portivas e culturais enmarcadas noprograma ‘Verán Activo’ que im-pulsan os Servizos Municipais deCultura e Deportes do Concello deVilalba. Serán un total de cinco fins de se-mana lúdico culturais infantís debalde dirixidas a un público fami-liar que comezan o 23 de xullo erematarán o 20 de agosto. Tresserán as propostas culturais daman de espectáculos de teatro mu-sical con Paco Nogueiras -“BrincaVai!” o sábado 23 de xullo-, Pista-catro –“A vida tola” o 6 de agosto-ou Migallas Teatro –“Merendacon pan de millo” o 20 de agosto-. Todas estas actividades desenvol-veranse na área recreativa daMadalena a partir das seis da tarde.Pero, a maiores, o 30 de xullo e o13 de agosto haberá xogos tradi-cionais e obradoiros para os máispequenos a partir das catro datarde e ata as oito do serán.A estas actividades deportivas en-gádense as dirixidas por monitoresou monitoras –piragüismo co ClubPiragüismo Cidade de Lugo, pati-naxe con Puzzle Animación, TaiChi Qigong con Luis Ansedes eZumba co ximnasia Jansu-; ade-mais dun torneo de volei praia 3x3

que contará con Xosé Peón comoárbitro.As clases de piragüismo, dirixidasa nenos e nenas de entre 8 e 14anos desenvolveranse entre o 1 e o12 de agosto de luns a xoves a par-tir das catro e media da tarde; men-tres que as clases de patinaxe,dirixidas a nenos e nenas de 4 a 12anos, se celebrarán os martes exoves entre o 26 de xullo e o 20 deagosto a partir das seis e media.As clases para maiores de idadeserán: Zumba, os martes e xoves apartir das sete do serán, e Tai ChiQigong, os mércores ás seis emedia. Sumando un total de catro,e non oito sesión de aproximada-

mente unha hora de duracióncoma as actividades anteriores, oprezo de inscrición é de 5 euros;mentres que as demais custarán10.O torneo de volei praia 3x3 desen-volverase entre o 18 e o 20 deagosto en horario de tarde. Nestecaso o prezo “simbólico” de ins-crición é de 3 euros por xogadorou xogadora.O prazo de inscrición para as acti-vidades dirixidas péchase o 26 dexullo e poderá formalizarse na ofi-cina de deportes en horario de dezda mañá a dúas da tarde. O pagoefectuarase na oficina de tesoura-ría en dous días hábiles.

Unha rúa para honrar a AgustínFernández Paz en VilalbaAs persoas de Vilalba Aberta crenque "cómpre honrar a figura deAgustín Fernández Paz, que mo-rreu o pasado 12 de xullo, dándo-lle o seu nome a unha rúavilalbesa".Ademais, propoñen que "o máisacaído, e que sería moi do gusto deAgustín, é facelo coincidir coa re-tirada do rueiro vilalbés dos apeli-dos dun dos militares que seergueron en 1936 contra a legali-dade da Segunda República, Ne-vado de Bouza". Así, defendenque "é unha boa ocasión para tro-car o nome desa rúa e, en cumpri-mento da Lei de Memoriahistórica, retirarlle o recoñece-mento público a unha persoa cuxaconduta foi un exemplo de todo ocontrario da democracia que que-remos honrar e afortalar e, depaso, lembrar para sempre a un vi-lalbés que foi, antes que nada, unexemplo de dignidade"."Agustín é, sen dúbida, merecedorde que unha rúa da nosa vila leveo seu nome pola súa importantí-sima obra literaria, polo seu traba-llo renovador no eido pedagóxico,pola súa loita a prol do idioma ga-lego e polo seu demostrado amora Vilalba"."Pero tamén é merecedor destahonra porque foi un referente hu-mano e cívico para milleiros depersoas, desde a súa postura rexa,baril, que exerceu a dignidadesempre, como cando en 2010 re-xeitou o premio da Cultura Galegaque lle outorgou a Xunta de Gali-cia, pola súa total disconformidadecoa súa política lingüística".Dende Vilalba Aberta apuntan que"Vilalba, a Terra Chá e Galicia en-teira gañarán moito por partidadobre con esta retirada do nosorueiro dun dos símbolos da España

fascista que en 1936 dobregoucoas botas militares a forza dosvotos cidadáns e a súa sustituciónpor un gran escritor e un nidio re-ferente moral da Galicia de hoxe".Nese sentido, pregúntanse "queexemplo preferimos para a nosamocidade e quen é mellor para anosa cidadanía". É por iso poloque o goberno municipal de Vi-lalba, como a súa poboación, "es-collerá sen dúbidas a opción deseguir “limpando” o noso rueirode “señores da guerra” e embele-celo con homes de paz e concor-dia, como Agustín FernándezPaz".

Outras propostasA asemblea de Vilalba Aberta so-licitará no Concello o expedientede contratación do servizo do Par-que Acuático a fin de analizar polomiúdo se se está a cumprir cos re-quisitos establecidos pola lei paraa apertura ao público deste tipo deinstalacións en materia de seguri-dade.Vilalba Aberta defenderá taméndiante o Pleno un uso de aluguersocial para as antigas vivendas deprofesores da Rúa Cuart de Poblet. Logo de que a corporación acor-dara por unanimidade dirixirse áXunta para continuar coa desafec-tación, a formación asembleariatoma a iniciativa a fin de ofrecerunha saída respectuosa a un de-reito fundamental como é o do ac-ceso á vivenda.Parados e paradas de longa dura-ción; familias con todos os seusmembros en paro, menores, per-soas con diversidade funcional oumaiores de 65 ao seu cargo; mu-lleres e nenos ou nenas vítimas daviolencia machista, etc… os prin-cipais beneficiados.

A Asociación de Empresarios SetePontes pide a colaboración dospropietarios particulares de parce-las no polígono industrial de Vi-lalba sobre a súa limpeza emantemento "en condicións ade-cuadas de seguridade, salubridadee ornato público".O colectivo xa ten remitido queixasás administracións competentes

sobre o que consideran un "estadode abandono dalgunhas parcelas".É por iso polo que solicitan "unhainmediata solución"; xa que esteestado "pode ocasionar perigo deincencio ou causar un grave danoá saúde pública -pola existencia deratas, lixo, etc.-. Algunhas ata seestán utilizando como vertedoiroda construción", indican.

A Asociación de Empresarios Sete

Pontes chama a atención sobre "o

abandono" de parcelas no polígono

vilalbés

"Tras todas as citas electo-rais, o aspecto que presen-tan moitas paredes,marquesiñas, etc, da capi-tal do Concello de Vilalbae tamén das parroquias écando menos, deplorable.Todos as forzas políticasenchemos rúas e espazospúblicos cos carteis electo-rais, un gasto de cartos e unproblema medioambien-tal", advirte o edil do BNG,Félix Jorquera.Nese sentido, consideraque "no século XXI no que os ci-dadáns reciben información pormoitos condutos este medio con-vértese en realmente prescindibleno seu número".É por iso que propón que "o Con-cello debería de habilitar uns pa-neis en varios puntos do casco

urbano (Praza da Constitución,Campo da Feira, etc) e en puntosconcretos das parroquias para queos carteis electorais só se podancolocar nos mesmos. Un xeito ra-cional e civilizado de dar a xustainformación sen invadir o concellode papel e colas", defende.

Igualmente,c o n s i d e r aoportuna "pro-curar taménque outroscarteis (festas,eventos, etc)vaian taménreducindo asúa colocaciónnoutros puntosfóra dos espe-cíficos".Así, o BNGsolicita que o

pleno municipal aprobe o "estable-cemento do correspondente bandoprohibindo a colocación de carteiselectorais fóra dos espazos especí-ficos habilitados a tal efecto" xuntoá "instalación de paneis nos puntosde máis concorrencia do Concellopara este uso".

O BNG de Vilalba propón a instalación de paneis enpuntos específicos para a colocación de carteis

Sonia García, José Antonio Pita e Álex González presentaron a programación.

Algúns dos paneis poderían instalarse na praza da Constitución.


A Fundación Juana de Vega e a

Fundación Blas de Ponte de Ou-

teiro impulsan a Guía de boas

prácticas paisaxísticas na Terra

Chá que presentaban nun acto que-

contaba coa presenza da conse-

lleira de Medio Ambiente e

Ordenación do Territorio, Beatriz

Mato.

“Hai poucas cousas que definan

tanto a Galicia e aos galegos como

a paisaxe”, explicaba Mato, que

salientaba a especial importancia

que a paisaxe ten nesta comarca

“que leva as súas grandes chairas

na raíz do seu xentilicio”.

Para conservar esta riqueza, consi-

derou necesario promover e con-

solidar unha nova cultura territorial

e paisaxística, á que contribúen ini-

ciativas esta, pero tamén outras ac-

tuacións como as que está a

impulsar o Goberno galego.

Na mesma liña da guía, o departa-

mento autonómico segue avan-

zando para completar o primeiro

Atlas das Paisaxes de Galicia, que

se converterá nun instrumento

“fundamental” para a ordenación,

mellora e restauración dos elemen-

tos que compoñen o territorio ga-

lego.

Este Atlas estará constituído polo

Catálogo e as Directrices da Pai-

saxe. A previsión é que o Catálogo

sexa aprobado de maneira defini-

tiva ao final deste mes, logo de ter

incorporado as achegas de particu-

lares e concellos. Pola súa banda,

espérase ter tamén listo antes de

que remate

xullo o pri-

meiro borra-

dor das

Directrices,

no que se

terán en

conta as

achegas reali-

zadas durante

o período de

participación

pública, que

tivo lugar entre febreiro e abril.

En definitiva, Mato comprome-

teuse a seguir desenvolvendo un

“traballo intenso” para protexer e

poñer en valor a paisaxe galega

mentres se continúa impulsando

“unha verdadeira corresponsabili-

dade” para conservar e manter os

valores do noso territorio.

O Consello de Ministros autori-

zou a subscrición dun convenio

de colaboración entre o Ministe-

rio de Economía e Competitivi-

dade, a Axencia Galega de

Innovación (GAIN) e a Axencia

para a Modernización Tecnoló-

xica de Galicia (AMTEGA) co

fin de impulsar a competitividade

no sector aeronáutico español.

Así, o Ministerio de Economía e

Competitividade financiará con

19,2 millóns de euros, con cofi-

nanciación do Fondo Europeo de

Desenvolvemento Rexional

(FEDER), o proxecto civil

"UAVs Initiative", impulsado

pola Xunta de Galicia para fo-

mentar a investigación e tecnolo-

xía aeronáutica para a utilización

de sistemas aéreos non tripulados

e drons no ámbito civil.

O obxectivo deste convenio é

mellorar os servizos públicos da

administración galega en diferen-

tes sectores (agrario, forestal, ma-

rítimo, medio ambiental, de xes-

tión do territorio, do patrimonio,

entre outros) mediante a explota-

ción das potencialidades dos sis-

temas aéreos non tripulados

mediante unha proposta de Com-

pra Pública Innovadora (CPI).

O proxecto ascende a 24 millóns

de euros. O Ministerio de Econo-

mía e Competitividade achegará

19,2 millóns de euros con cofi-

nanciación FEDER, mentres que

GAIN e AMTEGA achegarán os

4,8 millóns de euros adicionais.

A operación enmárcase dentro da

liña de Fomento da Innovación

desde a Demanda, dotada con

290 millóns de euros, que im-

pulsa a Secretaría de Estado de

I+D+i co dobre propósito de me-

llorar o servizos públicos a través

da innovación e apoiar a I+D+i

empresarial e a súa comercializa-

ción a través da CPI.

Guía de boas prácticas paisaxísticas na Terra Chábaixo o impulso das Fundacións Juana de Vega eBlas da Ponte de Outeiro

O Consello de Ministros aproba aconcesión de 19 millóns de eurospara un proxecto civil en Rozas

O voceiro da agrupación socia-

lista de Abadín, Pablo Díaz, criti-

caba o abandono no que se atopa

o punto de recollida de plásticos

en Moncelos.

Asegurando que este punto es-

taba cheo de vertidos de aceite,

televisións, frigoríficos, bidóns

de aceite abandonados no medio

dun prado e sen ningún tipo de

control por parte do Concello,

Díaz anunciaba a presentación

dunha pregunta no vindeiro Pleno

para coñecer que accións vai

levar adiante o alcalde para corri-

xir esta situación. Mentres, o

lugar xa foi revisado e adecen-

tado.

Campaña de concienciación

Con todo, o socialista advirte que

esta non debe ser a imaxe que

debe amosar o Concello de Aba-

dín. E, en relación aos puntos de

recollida de plásticos agrícolas,

empraza a López Rancaño a ini-

ciar unha campaña de conciencia-

ción á poboación de como utilizar

estes puntos de recollida.

Abandono da área recreativa

de Gontán polo verán

O voceiro socialista no municipio

critica tamén o estado de deixa-

dez no que se atopa a área recre-

ativa de Gontán, así como a praia

fluvial da Roxica, situada en

pleno Camiño Norte de Santiago.

Díaz lamenta a pouca iniciativa e

a inoperancia que amosa todo o

equipo de Goberno de Rancaño,

e advirte que o rexedor investiu

máis de 3.000 euros

nuns adornos, para co-

localos no chan, de

conchas de peregrinos

para o Camiño de San-

tiago. Nese sentido,

empraza ao alcalde a

revisar as prioridades

do Concello, como por

exemplo, realizar un

parque infantil para os

nenos da localidade.

O voceiro demándalle

ao rexedor que realice

un investimento axei-

tado dos recursos pú-

blicos “como por exemplo na

limpeza destas áreas recreativas

da nosa localidade tan demanda-

das polos veciños, polos turistas

e polos peregrinos”.

“Podemos comprobar que ano

tras ano, o equipo de Goberno do

PP de Abadín non amosa nin-

gunha proposta nova para fomen-

tar o turismo no noso concello,

nin para atraer aos visitantes. Por

iso insistimos en que é necesario

coidar o patrimonio natural que

temos para poder promocionar o

municipio”, conclúe Pablo Díaz.

O PSdeG de Abadín critica o abandono do punto de recollida de plásticos agrícolasde Moncelos e da área recreativa da Roxica

castro de rei

abadín

A guía foi presentada en Castro de Rei.

Os socialistas critican o abandono da área recreativa de Gontán.


guitiriz

O Presidente da Deputación presenta en Guitirizun investimento de 435.000 euros para mellorar osservizos públicos

O Concello asina co Balneario unconvenio para o uso vantaxoso dassúas instalacións por parte dosguitiricensesO Presidente da Deputación,

Darío Campos Conde, presentaba

en Guitiriz o primeiro investi-

mento do Orzamento de 2016

para mellorar os servizos públicos

aos veciños e veciñas deste conce-

llo dotado de 435.391 euros distri-

buídos do seguinte xeito:

- 250.000 euros para a instalación

dun colector no río Veiga para me-

llorar o saneamento aos 2.000 ve-

ciños da zona. A Xunta de

Goberno Provincial do pasado

venres aprobou este investimento,

que se engade ao de 200.000 euros

do Concello de Guitiriz e ao de

570.000 da Confederación Hidro-

gráfica do Miño Sil.

- 76.951 euros para as obras mu-

nicipais do Plan de Obras e Servi-

zos de 2016 (POS). Supón o triplo

que na pasada anualidade, pois o

Presidente quixo multiplicar por

tres o investimento da Deputación

nos Concellos a través desta pro-

gramación. O Goberno prevé

aprobar a listaxe de obras no

Pleno deste mes, sempre que

todos os Concello presenten as

memorias dos proxectos que que-

ren levar a cabo, para poder iniciar

inmediatamente a súa execución.

- 24.766 euros para o Servizo a

Domicilio. Por primeira vez, esta

prestación supón custo cero para

os Concellos xa que a Deputación

asume todos os custos. Tamén de

xeito pioneiro, o organismo pro-

vincial ofrece aos municipios un

adianto do 90% e a posibilidade

de poder financiarlles, ademais

dos gastos de persoal, os gastos de

funcionamento, axustándose ás

necesidades dos usuarios de cada

unha das distintas entidades locais

co obxectivo de mellorar a cali-

dade do Servizo a Domicilio.

- 6.529 euros para mellorar a sede

electrónica. Os Concellos teñen

que realizar melloras nas mesmas

antes do 1 de outubro debido á en-

trada en vigor da Lei do Procede-

mento Administrativo Común das

Administracións Públicas. Esta

normativa establece cambios nas

ferramentas tecnolóxicas para axi-

lizar, modernizar, simplificar e ga-

rantir aos cidadáns a realización

de todos os seus trámites coas

mesmas de xeito telemático.

- 3.000 euros para a Festa da Can-

tería, Callos e Artesanía de Guiti-

riz. Inclúense nas subvencións

nominativas do Orzamento de

2016, que por primeira vez a De-

putación adianta nun 80%.

- 40.000 euros para iniciar os tra-

ballos de dotación dun centro de

interpretación ao pé da “Ruta da

Pedra de Díaz Castro”, que impul-

sou o organismo provincial en

Guitiriz. O Concello vai a pór en

marcha o proceso de contratación

destes traballos logo de acadar os

permisos imprescindibles para

poder facelo por parte da Conse-

llería de Cultura e a Confedera-

ción Hidrográfica do Miño Sil.

- 34.145 euros para mellorar as

instalacións no campo da Feira de

Parga. Consisten na pavimenta-

ción e dotación de servizos, ade-

mais da instalación de bancos ou

papeleiras.

Campos Conde asinaba no Libro de Ouro durante a súa visita

institucional a Guitiriz.

O Concello de Guitiriz vén de

asinar co Balneario de Guitiriz

un convenio de colaboración

para uso e disfrute das instala-

cións do spa e balenario por parte

dos veciños e veciñas de Guitiriz

nunha situación vantaxosa.

En liñas xerais, o convenio reco-

lle a continuación "dunha tradi-

ción centenaria entre os veciños

e veciñas e o balneario de Guiti-

riz" sobre o seu uso e desfrute;

pero "dunha maneira vantaxosa"

seguindo "unha demanda exis-

tente por parte dos veciños e ve-

ciñas do concello".

Así pois, aplicarase un desconto

do 25% sobre a tarifa de prezos

públicos das instalacións do bal-

neario na piscina e o spa. E, a

maiores, mellorando aínda máis

esa porcentaxe, fíxanse tres pa-

quetes con prezo fixo, sobre os

produtos máis demandados: o

bono termal mensual de acceso a

piscina e ximnasio terá un prezo

de 50 euros, o bono infantil men-

sual de acceso á piscina costará

35 euros e o bono super mensual

para acceso á piscina, ximnasio

e circuíto termal costará 75

euros.

A tramitación destes descontos

realizarase mediante un carné de

socio que entregará o Concello.

Aquelas persoas interesadas

poden contactar con Mónica Paz

ou Rocío Fanego.

Patricia Cancelo gaña o concurso delogos do II Plan de Igualde do Concellode Guitiriz"Vagalume", de Patricia

Cancelo Bello, convértese

no logo do II Plan de Igual-

dade do Concello de Guiti-

riz.

Así o determinaba o xurado

do concurso de logos ao

que se presentaban un total

de 18 traballos destacando

"a súa sinxeleza" e apropia-

ción ao tema relacionando

"dun xeito particular o noso

concello coa igualdade".

Concello e Balneario asinan un convenio de colaboración a favor dosveciños e veciñas de Guitiriz.

O Grupo Municipal do Partido

Popular de Guitiriz celebra que a

Deputación de Lugo conceda

“agora” unha axuda de 250.000

euros para mellorar o saneamento

dende o río Forxá ata a Ponte

Veiga.

Os populares aseguran que “esta

era unha vella demanda do noso

grupo cando estábamos á fronte

do goberno” e lembra “que du-

rante catro anos nunca recibimos

nin un só euro do organismo pro-

vincial para este fin”.

O PP local engade que “non hai

que esquecer que a concesión des-

tas subvencións por parte do orga-

nismo provincial pódense execu-

tar grazas á boa disposición do

Grupo Popular, que logrou que se

desbloquease a situación de pará-

lise á que estaban sometidos os

presupostos provinciais e tiñan es-

tancada á provincia”.

Lembran tamén que “está ben que

a Deputación anuncie a súa apor-

tación para a execución deste sa-

neamento tan importante para

Guitiriz, pero non hai que esque-

cer que a Confederación Hidro-

gráfica fai unha aportación de

570.000 euros para esta actuación.

O PP de Guitiriz celebra que a Deputación conceda“agora” unha axuda para o saneamento do río Veiga

�ermade muras

outeiro de rei


O Premio "Xermade na Historia" alcanza aterceira edición restablecendo a súa dotacióneconómicaO Concello de Xermade, a Aso-

ciación de Veciños e Veciñas de

Cabreiros e a Facultade de CC. da

Educación da Universidade de

Santiago poñen en marcha por ter-

ceiro ano o Premio "Xermade na

Historia" que nacía co obxectivo

de coñecer e dar a coñecer o patri-

monio material e inmaterial do

concello de Xermade.

A dotación económica do premio

volve subir a un total dos 2.000 -

1.500 para o primeiro e 500 para

o segundo finalista da segunda

edición- aos 3.000 euros coma na

primeira convocatoria -2.000 e

1.000-.

As bases recollen que calquera

persoa interesada poderá partici-

par de xeito individual ou colec-

tivo con cantos traballos desexe

sempre que o seu tema estea rela-

cionado co patrimonio etnográfico

e cultural do concello de Xermade

(tradicións, festas, ritos, arte popu-

lar, lendas, memoria histórica,

costumes, literatura oral, etc). A

súa extensión será dun mínimo de

50 folios e un máximo de 400 -

contabilizando tamén as páxinas

de notas, bibliografía, mapas, fo-

tografías, etc.-.

Os traballos -escritos en lingua ga-

lega- deberán ser entregados antes

do 17 de febreiro en papel - e unha

copia en CD en formato PDF ou

Word, fonte Times New Roman,

corpo 12, DIN A4- no rexistro do

Concello de Xermade baixo pseu-

dónimo acompañados dos datos

do participante -nome, enderezo,

teléfono…- en sobre pechado;

Curriculum Vitae dos solicitantes

ou, se é do caso, da información

detallada das características da

asociación ou colectivo e o mo-

delo de presentación, que se po-

derá descargar da web do

Concello- debidamente cumpri-

mentado.

O xurado estará presidido polo al-

calde do Concello de Xermade e

integrado polo Presidente da Aso-

ciación de Veciños de Cabreiros e

tres especialistas que tomarán de-

cisións inapelables. Tralo seu fallo

-dado a coñecer a través dos me-

dios de comunicación-, as persoas

premiadas deberán comunicar por

escrito ao Concello de Xermade a

aceptación do Premio no prazo de

oito días naturais a partir da data

de concesión do mesmo.

As obras premiadas poderán ser

editadas polo Concello dentro do

prazo dun ano. Transcorrido o

mesmo, os seus autores e/ou auto-

ras disporán delas libremente;

aínda que no momento da súa pu-

blicación, se é o caso, deberán

consignar a distinción concedida.

Representantes do Concello, a Asociación de Veciños de Cabreiros e da

Facultade de CC. da Educación, durante a súa presentación.

O PP de Muras esíxelle á Deputación

que arranxe as estradas da súa titularidade

ante o estado deplorable que presentan

O BNG instala un paso de peóns na N-VI a modo reivindicativo en Outeiro de Rei

A Semana Europea da Enerxía 2016 (EUSEW) marca opeche do curso académico 2015/2016 en Sotavento

O Grupo Municipal do Partido

Popular de Muras esíxelle á Depu-

tación de Lugo que “arranxe de

xeito inmediato” as estradas da

súa titularidade que transcorren

polo municipio ante o estado de-

plorable que presentan. O porta-

voz popular de Muras, José

Danilo, asegura que a práctica to-

talidade dos viais provinciais “se

atopan nun estado lamentable” ata

o punto “de facer inviable a circu-

lación nalgúns tramos”.

Danilo lamenta que as estradas

provinciais “estean cheas de fo-

chancas e baches” e precisa que

“os viais que peor estado presen-

tan son o LU-P-3406, LU-P-3804

e LU-P-6502”.

O popular recorda que estas estra-

das son transitadas diariamente

por numerosos veciños e veciñas

e asegura que “a gran cantidade de

socavóns que presentan fai que

aumente a perigosidade da vía e

obriga aos condutores a baixar a

velocidade para evitar danos nos

vehículos e accidentes”. Danilo

recorda ademais que “agora, coa

chegada da época estival, aumenta

considerablemente o número de

visitantes e turistas que acoden ao

noso Concello e non se pode per-

mitir que as estradas provinciais

teñan esta imaxe de deixadez”.

José Danilo considera “necesario”

que o arranxo das estradas provin-

ciais se acometan “de xeito ur-

xente” e asegura que o estado

lamentable que presentan os viais

“son un exemplo máis do aban-

dono ao que as administracións

gobernadas polo PSOE someten

aos Concellos”.

O BNG de Outeiro de Rei reali-

zou un acto reivindicativo para

reclamar o acondicionamento

dun paso seguro para persoas na

N-VI. Os nacionalistas instalaron

un paso de peóns temporal e sim-

bólico para demandar o que cua-

lificaron como “unha necesidade

para todas as persoas que, a dia-

rio, teñen que cruzar a N-VI para

ir dun lado ao outro da vila”. Du-

rante aproximadamente media

hora a estrada N-VI contou cun

paso de peóns por primeira vez, a

pesares de que o BNG leva anos

demandando a súa delimitación.

O voceiro do BNG, Xosé Fe-

rreiro, explicou que son moitas as

persoas que teñen que cruzar esta

estrada por que “nas dúas partes

da vila hai vivendas, dun lado

está o concello e as entidades

bancarias e do outro o centro de

saúde, a farmacia, a residencia da

terceira idade, etc…”. O BNG

pretendeu, con este acto, chamar

a atención de veciños e visitantes

nun dos días que se celebra a fes-

tividade de Sta. Isabel e a feira de

artesanía de Outeiro de Rei.

Dende o BNG explicaron que “tal

e como está sinalazada a estrada

incluso poderían ser sancionadas

as persoas que a crucen a pé”. Os

nacionalistas sinalaron que “será

o ministerio quen diga cal é o sis-

tema máis axeitado para garantir

a seguridade das persoas pero

algo hai que facer”. Para dar so-

lución a esta carencia pódense

adaptar diferentes solucións,

como indicou Ferreiro “pode ser

dende un paso de peóns, semáfo-

ros, unha rotonda, un paso ele-

vado, hai centos de solucións

posibles”.

O curso académico 2015/2016 fi-

naliza en Sotavento con máis de

8.200 persoas recibidas nun total

de 246 actividades didácticas des-

envolvidas ao longo de curso nas

instalacións de Parque Eólico Ex-

perimental Sotavento.

Estes datos, sumados aos históricos

acumulados desde o inicio das ac-

tividades da área divulgativa no

ano 2002, seguen situando a Sota-

vento como referente no ámbito da

divulgación das enerxías renova-

bles.

A maior parte das actividades con-

certadas ao longo de curso foron

realizadas por estudantes de edu-

cación secundaria e grupos técni-

cos, ambos os colectivos

representan máis dun 60% das vi-

sitas recibidas.

O broche a este curso académico

márcao a celebración da Semana

Europea da Enerxía 2016

(EUSEW). Unha iniciativa lanzada

no ano 2006 pola Comisión Euro-

pea, e organizada pola Axencia

Executiva da Pequena e Mediana

empresa (EASME) en estreita re-

lación coa Dirección Xeral de

Enerxía, que na súa undécima edi-

ción marcaba como principal ob-

xectivo reunir a autoridades

públicas, empresas privadas, orga-

nizacións non gobernamentais e

consumidores para promover ini-

ciativas de aforro enerxético e

enerxías renovables en aras de

conseguir un sistema enerxético

seguro, limpo e eficiente.

Durante a época estival Sotavento

permanecerá aberto para aquelas

persoas que, baixo reserva previa,

estean interesadas na visita desde

un punto de vista turístico.


O Se��i�o a��onómico de Igual-dade en Lugo, acaba de concederaxudas por importe de case25.700 euros destinadas ás aso-ciacións de nais e pais de alumnosdos centros educativos da provin-cia sostidos con fondos públicos.A súa finalidade é a realización deprogramas de actividades extraes-colares e complementarias que fa-ciliten a conciliación da vidafamiliar e laboral.As actividades están destinadas aalumnos de educación infantil,primaria e de centros de educa-ción especial de cara a posta enmarcha das distintas iniciativas ovindeiro curso escolar.

Esta liña de subvencións, cofi-nanciada co Fondo Social Euro-peo, achega axudas a 7 centros,entre eles dous da Mariña lu-cense. No cadro seguinte amósasea relación de adxudicatarios dasaxudas, que chegan ata un má-ximo de 6.000 euros por centro enfunción do custe do programapresentadoO crédito asignado á provincia éde 25.680,70 euros dos que5.662,80 se destinarán á APA La-verde Ruiz (Outeiro de Rei),4.404,40 á ANPA CEIP VeleiroDocampo (Castro de Rei) e1.232,00 euros á ANPA CEIPVirxe do Monte (Cospeito).

A delegada territorial da Xunta,Raquel Arias, visitaba o xulgadode Vilalba para coñecer de pri-meira man o estado das súas ins-talacións nas que se levarán a cabodiversas actuacións de mellora en-marcadas no Plan de EficienciaEnerxética e Obras Menores2016-2018, que promove a Con-sellería de Presidencia, Adminis-tracións Públicas e Xustiza e quesuporán un investimento de máisde 35.000 euros.As obras consistirán na mellorados aseos, traballos que xa seestán a desenvolver a cargo dunhaempresa de inserción laboral, e nacolocación dunha persiana exte-rior térmica automatizada paratoda a galería, que facilite o illa-mento do edificio.Arias percorreu as instalacións xu-diciais na compaña, entre outros,

da xuíza decana María GabrielaGómez Díaz, as letradas MaríaTeresa Barreiro Garea e AnaMaría Freire Pérez, coas quemantivo unha xuntanza de traballoe a tenente alcalde, ConsueloGrandío.Segundo informaba a delegada, oPlan de Efi-ciencia Ener-xética e ObrasMenores daXunta ten pre-vistas actua-cións en sedesxudiciais desete localida-des da provin-cia de Lugo cofin de renovaras súas infraes-truturas, redu-cir o consumo

enerxético dos edificios e corrixirpequenas deficiencias. Así, ade-mais de en Vilalba, acometeranseactuacións en Lugo, Sarria, Mon-forte, A Fonsagrada, Becerreá eChantada. En conxunto, o investi-mento dedicado a estas actuaciónsaproxímase aos 500.000 euros.

As festas de San Ramón e SantaMaría pechan o verán festeiro dacomarca. Con todo, varias sema-nas antes apúrase o seu traballo deorganización na que colabora oConcello de Vilalba a través de ac-tividades culturais e na coordina-ción de actividades deportivas-tenis, fútbol, baloncesto, fútbolsala, dúatlon, taekwondo, tenis demesa ou iudo- organizadas porclubs da zona.Espectáculos de rúa amenizaránas xornadas de festa en Vilalbaque se estenderán entre o 24 deagosto e o 4 de setembro xuntoaos grupos de música tradicionaldo municipio e a Banda de Mú-sica de Vilalba que compartiráprotagonismo con outras bandasde música.Como vén sendo habitual, as acti-vidades comezarán coa xira daterceira idade o mércores 24 paradeixar paso aos días de festa in-fantil o 25 e o 26. O sábado 27 e odomingo 28 será a quenda da xirana Madalena e o luns 29, o tradi-cional Día da Bicicleta.O 30 de agosto, o protagonistaserá o Certame Literario, que dei-xará paso aos días de San Ramóne Santa María. Pero tamén haberáfesta o venres 2 -no Campo daFeira-, o sábado 3 e o domingo 4-dedicado a Ínsua-.A música do Combo Dominicano

amenizará a verbena do 31 deagosto, mentres que a Panoramaseachegará a Vilalba o 1 de setem-bro. O venres 2, Los Satélites eCosta Oeste tentarán encher oCampo da Feira.�a�� e� fe��a�Antes das patronais de Vilalbatamén se celebrarán as festas enCastro Ribeiras do Lea entre ovenres 5 e o luns 8 de agostosbaixo a organización de ManoloAbelleira dende o século pasado.As orquestras Pontevedra, Parísde Noia e Combo Dominicano -que actuarán na carballeira o sá-bado, domingo e luns,respectivamente- son os principaisreclamos dunhas festas que in-clúen tamén pasarrúas a mediamañá e media tarde, sesións defogos de artificio en diversos díase animación para os máis peque-nos na tarde do domingo.��e e� R aA parroquia guitiricense de Rocaacollerá entre o venres 29 e o sá-bado 30 de xullo a terceira edicióndo seu Festival de Cine de Mú-sica. Un adianto da curtametraxe“A Chave de Bascuas” abrirá otempo das proxeccións do venresa partir das nove e media do serán.Posteriormente, serán proxectadasas longametraxes “A film about

kids andmusic” deRamón Tort e“Sigo siendo”de Javier Cor-cuera.As curtametra-xes finalistasgalegas seránproxectadas apartir das novedo serán do sá-bado 30: “Pin-gas de Auga”,de Sandra Ten-reiro (IES Poeta Díaz Castro); “Ainsignificante vida do home astro-nómico”, de Nuria Bouzas e Cris-tian Silva; e “Ai, Pardiñas, dásmea vida!”, de Irene Pin.“Jotas de Barro”, “Rutinarios -Historias de St. Domingo”, “Co-coon I can’t wait”, “Cantaconmigo”, “Urban Audio Spec-trum” e “Estribillo” son as curtasfinalistas de fóra de Galicia que seproxectarán a partir das dez emedia da noite.Despois da medianoite procede-rase á entrega de premios e aopeche do festival.

Rmaría Labrega da Chaira,nos Vilares

A xornalista vilarega Maite Tei-jido será a pregoeira da RomaríaLabrega da Chaira que a súa pa-

rroquia natal celebra, por vixé-simo sexto ano consecutivo, cadasegunda fin de semana de agosto.Desta volta, entre o sábado 13 e odomingo 14, e como xa é tradi-ción, haberá concurso de sega congadaña, probas de habilidade consegadora e outras actividades ven-celladas ao rural coma concursosde animais, rutas, exhibicións,xincanas e sorteos -coma o duncabrito ou dunha xovenca de razaRubia Gallega-.Ademais da música dos Ferocesda Galgueira e do dúo La HoraBruja, o sábado celebrarase aXXVI Carreira Popular dos Vila-res, xogos populares para nenos enenas e liscos gratis antes da festaverbena.O domingo, pola súa banda, a mú-sica correrá a cargo do grupo tra-

dicional Lumieirae do dúo FusiónLatina.

XV Baixada de

Carrilanas A

Corda

Abadín é xa unhacita habitual no ca-lendario da Copade España de de-portes de inercia.Dende fai algúnsanos a coñecidacomo “Baixada de

Carrilanas A Corda” é unha probapuntuable para distintos títulos na-cionais. Nesta ocasión, entre o sá-bado 6 -adestramentos- e odomingo 7 de agosto -baixada ofi-cial dende as catro ata as oito datarde- máis de cento e medio depilotos de distintas modalidades -neumática, rodamentos, skeleton,gravity bike, drift trike, street luge,patinaxe de descenso ou madeira-daranse cita na estrada da Cordana procura do mellor tempo cosque ascender na clasificación daCopa de España.Será, pois, unha fin de semana conmoito movemento en Abadín; xaque na organización colaboranmedio cento de veciños e veciñasque o sábado pola noite tamén po-derán disfrutar de animación mu-sical na Praza do Concello.

A Xunta destina 35.000 euros a mellorar asinstalacións do Xulgado de Vilalba

Romarías, festivais, música ou deporte de inercia: moitas e diversas citas doverán chairego

As ANPAS de tres centroschairegos reciben máis de11.000 euros da Xunta para aorganización de actividadesextraescolares

A delegada da Xunta mantiña unha reunión cos

traballadores e traballadoras do xulgado de Vilalba.

As carrilanas chegan a alcanzar os 100 km/h nalgún dos puntos

dos preto de 4 km da estrada da Corda durante a súa baixada.

terra chá


Co remate dun curso escolar, oscentros de ensino públicos inicianun novo curso cos procedementosadministrativos previos á recep-ción dos alumnos e alumnas nasaulas de cada centro aló polo mesde setembro.Co prazo de admisión xa pechadoe as primeiras listaxes de admiti-dos e excluídos xa publicadas, co-meza o período de matrícula paraas ensinanzas posobrigatorias noscentros públicos de secundaria deGalicia: FP Básica, FP de graomedio ou superior. O director o IES Lois Peña Novode Vilalba, Emilio Silva, aclaracertos aspectos sobre a oferta for-mativa e as súas distintas modali-dades baixo a LOMCE.�� IES Lois Peña Novocoas suficientes solicitudes para

implantar de novo o Ciclo

Medio de Xestión Administra-

tiva?

Afortunadamente podemos dicirque coa primeira adxudicación, sese matriculan todas aquelas per-soas que o solicitaron, estamos porenriba do mínimo establecido. Haiarredor de 10 solicitantes, e ade-mais, tres persoas tentaron solicitarpraza ao día seguinte de rematar oprazo. Esperamos que o día 28 seliberen as prazas para que aquelaspersoas que o desexen se poidanmatricular.

Tamén o CM de Electromecá-

nica de Vehículos Automóbiles,

o CM de Instalacións Eléctricas

e Automáticas, o Ciclo Superior

de Administración e Finanzas e

o CS de Administración de Sis-

temas Informáticos en Rede.

Pero, a maiores o centro tamén

ofrece educación para adultos -

E.S.A. Obtención graduado en

Educación Secundaria Obliga-

toria, Bacharelato semipresen-

cial de Ciencias e Tecnoloxía ou

Bacharelato semipresencial de

CC. Sociais e Humanidades- e

programa CUALE de potencia-

ción de idiomas estranxeiros no

nivel B1 de inglés. Neste caso,

cales son os requisitos de acceso

e os prazos de matrícula? E

como se desenvolven estas ensi-

nanzas?

Aínda hai prazas libres en todos osciclos o que supón unha oportuni-dade para aproveitar unhas insta-lacións e uns equipamentosextraordinarios a custe cero, ade-mais de contar con profesionaiscualificados como demostran osconstantes premios en proxectosque se desenvolven no centro. Tanto na ESA como no Bachare-lato semipresencial os prazos estánabertos para aquelas persoas me-nores de 18 anos que non poidanseguir os estudios ordinarios por-que estean traballado ou de máisde 18 sen ningunha limitación.

Aproveito para facerlle o ofrece-mento a toda a poboación quepoida ter pendente rematar unha ti-tulación, ben sexa a ESO, o antigoEXB ou o Bacharelato, para queintente non quedar sen ese títuloque pode ser a porta para moitasoportunidades futuras, podéndoocompatibilizar con outras cousas,en horario de tarde e de luns axoves.En canto ao Cuale, este ano ofre-ceuse a posibilidade de preparar as

probas para o B1 e o éxito foi ab-soluto en canto ás preinscricións -por enriba das 70, cando contamoscon poder ofrecer 20 prazas ou, senos deixaran facer dous grupos, unmáximo de 40-. Estamos moi con-tentos coa resposta do alumnado,sobre todo do IES Basanta Silva, etemos moi claro que pode ser unhaboa oportunidade para eles, xa queo centro conta cunha excelenteprofesional na preparación destasprobas e, se os grupos traballanarreo seguro que poderán ter moi-tas posibilidades de superar as pro-bas libres para obter o B1, que seránecesario para titular en calqueragrao universitario.

O IES Lois Peña Novo é o único

centro chairego que oferta For-

mación Profesional Básica –en

substitución do Programa de

Calificación Profesional Inicial

(PCPI)- en dúas modalidades:

Mecánica e Informática de ofi-

cina. Pero que tipo de título se

obtén? E cales son os requisitos

de acceso para os e as interesa-

das?

Superando un ciclo de FP básicaobtense o título profesional básicocorrespondente ás ensinanzas cur-sadas que permite o acceso aos ci-clos formativos de grao medio-segundo o perfil de cada título in-dica os ciclos de grao medio conpreferencia de acceso, aínda quepoderían solicitar tamén outros-. O requisitos para acceder serían -de forma simultánea- ser propostoou proposta polo equipo docente,contar co consentimento do pai,nai ou dos titores ou tiroras legais,facer 15 ou 16 anos no ano de ini-cio do ciclo formativo e ter cur-sado o terceiro curso de ESO ou,

excepcional¬mente, ter cursado osegundo curso. A proposta doequipo docente, tamén poderá so-licitar a admisión na FP Básica oalumnado de 17 anos feitos no anode inicio do ciclo formativo, esco-larizado na educación secundariaobrigatoria. De quedar prazas va-cantes, poderanse completar osgrupos con persoas que fagan 18,19 ou 20 anos no ano de inicio dociclo formativo e que non esteanen posesión dun título de forma-

ción profesional ou calquera outrotítulo que acredite a finalización deestudos secundarios completos.En canto aos prazos, na FP Básicatemos que esperar ata setembro, xaque aínda quedan as probas ex-traordinarias e aí podería habercambios nos intereses do alum-nado. Logo da avaliación haberáque decidir e solicitar a praza ache-gándose ao centro aquelas persoasque estean interesadas.

A normativa contemplaba a ne-

cesidade de aprobar a reválida

prevista pola LOMCE –a través

de exames externos obrigatorios

ao final de secundaria- para que

o alumnado da FP Básica pui-

dera obter o título da ESO. Pero,

o Ministerio de Educación apro-

baba a solución transitoria pola

que, durante o vindeiro curso

2016-2017, non sexa obrigatoria

esta proba para a obtención do

título...

A persoa que posúa un título pro-fesional básico poderá obter o tí-tulo de graduado na ESO tal ecomo recolle a norma, tanto polaopción de ensinanzas académicascomo pola opción de ensinanzasaplicadas, mediante a superaciónda proba de avaliación final daESO. Este curso que rematou e oque comezará en setembro aquelalumnado que remate unha titula-ción de FP Básica poderá titulartamén na ESO se os distintos equi-pos docentes así o estiman opor-tuno, a partir do curso 17-18 enprincipio terán que superar aproba. Aínda que iso está por vern función do que vaia acontecendoco desenvolvemento da normativa.

Que outros aspectos da

LOMCE modifican as caracte-

rísticas do sistema educativo?

O que xa se dixo moitas veces: oremate da Selectividade, a posta enmarcha das reválidas ao rematedos distintos estudios, etc. No quea nós respecta implica cambiarprogramacións e actualizar conti-dos eliminando algunhas materiasque se estaban a impartir e intro-ducindo outras novas sen sabermoi ben como vai ser nun futuronon moi lonxe. De feito, non hainada claro: saen instrucións, novasde prensa, etc. aos que debemosreaccionar para continuar presen-tándolle a información ás persoasinteresadas.

En que grao se están a implan-

tar as novas medidas da

LOMCE?

Este ano o Bacharelato semipre-sencial no noso centro xa serácompletamente LOMCE, pero es-peramos unha transitoriedade paraaquelas persoas que o iniciaronLOE e o poidan rematar por aí. E,na ESA tamén se anunciaron cam-bios para introducir horas nalgúnámbito e eliminar a materia propiado centro. Nestas modalidades aimplantación da LOMCE vaisendo máis lenta que en ordinariodebido ás características do centrono que non se imparte ESO ninBacharelato ordinario.

FP DUALA FP Dual é unha das modalida-

des da FP Básica que, polo mo-

mento, na provincia de Lugo só

está implantada no IES Val do

Asma (Chantada) onde se des-

envolven os ciclos superiores de

Administración e Finanzas e

Axencias de Viaxes e Xestión de

Eventos. Pero, cales son as ca-

racterísticas da FP Dual?

É unha modalidade de formaciónque mestura o tempo no centroeducativo cunha formación máisampla nas empresas. O alumnadonon só vai ir facer a Formación enCentros de Traballo á empresa,tamén irá facer unha serie de horasdos distintos módulos a unha con-torna produtiva -as restantes fa-ranse no centro educativo-, e, amaiores, este alumnado incorpora-ríase á empresa xa cobrando unscartos.

Que aspectos determinan a im-

plantación deste tipo de forma-

ción nos centros?

Un tan básico como contar cunhaempresa ou grupo de empresasque se comprometan a participarno proxecto, xa que se non hai em-presa ou empresas, non hai duali-dade que valla. Por outra parte, ointerese no propio centro en su-marse a esta modalidade, e, comonon podía ser doutro xeito, o inte-rese das persoas que o vaian cur-sar, xa que senón tampoucohabería ciclo posible. Igual é uncamiño a explorar, tanto para a im-plantación de novos ciclos forma-tivos como para posiblescontinuidades dos xa existentes.Parece ser que a Consellería deEducación quere que boa parte da

Oportunidades formativas na propia comarca con ciclos sobre o sectorprimario, a informática, a xestión empresarial ou a mecánica

Patio central do IES Lois Peña Novo de Vilalba.

A oferta formativa en posobriga-toria en centros públicos da co-marca está implantada en trescentros de ensino: o IES Lois PeñaNovo, en Vilalba; o IES da TerraChá - José Trapero Pardo, en Cas-tro; e o IES Poeta Díaz Castro deGuitiriz.Cun número de matrículas supe-rior ás 250 en Castro e ás 200 enGuitiriz manteñen oferta en dousciclos superiores no primeiro caso-Xestión forestal e do medio natu-ral e Paisaxismo e medio rural- eun ciclo de FP básica de fabrica-ción mecánica que se coñececomo soldadura.Se ben as directores de ambos cen-tros, Teresa López e Olga Aguiar,respectivamente, defenden a cua-lificación dos profesionais de cadacentro -de feito o IES de Guitirizvén de acadar o Premio Nacionalde Educación polo desenvolve-mento de proxectos de fomento dalectura, a escritura e o audiovisual-; ademais das instalacións e as ca-racterísticas da nosa comarca paraa implantación de ciclos damesma familia pero de diferentesniveis; é a Consellería de Cultura,Educación e Ordenación Univer-

sitaria a que establece os criterios.Así, desaparecía en Castro o ciclomediode produción agropecuarianunha das comarcas gandeiras porexcelencia de Galicia. E só se im-parte na actualidade nun centropúblico, en Boqueixón. O centro guitiricense ten coñece-mento do apoio do Consello Esco-lar á implantación do ciclo mediode fabricación mecánica; xa que oalumnado que pretenda continuara súa formación nun oficio útilpara o medio rural no que se pre-tende asentar poboación, debedesprazarse ata outros lugarescoma Teixeiro, Betanzos ou A Co-ruña, a pesar das dificultades parao transporte.Mentres, ambos centros poñen enmarcha outros proxectos sobre ha-bilidades sociais que en Castrodesenvolven nas titorías e en Gui-tiriz nos roteiros Díaz Castro for-mando ao alumando como guíaante as visitas que cada xoves seachegan a Guitiriz.As actividades da biblioteca ou osintercambios -coma a saída a Eu-ropa e Portugal no caso de Guiti-riz- son outros proxectos quedestacan dende estes centros.

Máis que formación en Castro e Guitiriz


A propósito do 25 de xullo, repa-samos o seu vencello co naciona-lismo galego da man deUxío-Breogán Diéguez, historia-dor e doutor en Historia Contem-poránea pola Universidade deBarcelona autor da obra, publi-cada por Laiovento (2015) e ba-seada na súa tese, Nacionalismogalego aquén e alén mar. Desar-ticulación, resistencia e rearticu-lación (1936-1975).Co centenario do nacemento da“Irmandade dos Amigos da Fala”da Coruña que daría pé ao nace-mento doutras por vilas e cidadesgalegas, coincide o nonaxésimosexto aniversario da primeira ce-lebración do “Día da Patria Ga-lega” o 25 de xullo segundoacordaba a Asemblea das Irman-dades da Fala.

Que supuxeron, xa que logo, as

Irmandades da Fala para Gali-

cia e para o nacionalismo?

Significouno todo entre 1916 e1931. A constelación de ‘Irman-dades da Fala’ creadas polo paísadiante -e mesmo fóra, caso deBos Aires,La Habanaou Ma-drid…- sig-nificaría ointento máisrelevante demodernizaro país en di-versos pla-nos, así como o nacementoexplícito do ‘nacionalismo’ ga-lego. Recollendo unha tradiciónprevia, que viña desde mediadosdo s.XIX, as Irmandades déronllevisibilidade política á Galiza-na-ción, dando lugar a medios de co-municación, caso de ‘A NosaTerra’, editoriais, escolas, agru-pacións musicais… Demandandoun Parlamento galego, unha Fa-cenda galega, a igualdade derei-

tos entre homes e mulleres…

Que fases viviu a celebración

do “25 de Santiago” dende o

ano 1920?

Entre as conquistas das ‘Irman-dades da Fala’ estaría obter o pri-meiro concelleironacionalista, concreta-mente na Coruña no ano1922. Daquelas viñan dedecidir que o 25 de xullo,’25 de Santiago’ sería o‘Día da Galiza’. Entre 1920e 1923 desenvolveuse connormalidade, a partir de di-versas actividades (pales-tras, discursos políticos,xantares…); mais a dita-dura de Primo de Rivera(do 1923 ao 1929) daríalugar a que esta data, co seusignificado ‘nacionalista’,quedara eclipsada pola cen-sura. No final daquela dita-dura relánzase o ‘Día deGaliza’ e durante a II Repú-blica darase lugar a nume-rosos actos por toda Galiza.Destacarían naquel tempo o mitin

das arengas, enCompostela, ao queconcorrerían osprincipais cadros donacionalismo ga-lego. Durante a di-tadura franquista nopaís non haberíaactos públicos rei-vindicando o 25 de

xullo a personalidade nacional daGaliza, mais si no exilio ameri-cano e europeo. Desde mediadosdos anos ’70 reiniciaríanse as ce-lebracións de Día da Galiza, so-cializándose como Día da PatriaGalega, até a actualidade.

Que significado gardan os dis-

tintos lugares que se converte-

ron cos anos no centro destas

celebracións (vilas e pobos do

rural, praza de Galicia, praza

da Quintana, igrexa de San Do-

mingos de Bonaval ou

Rianxo)?

Estes emprazamentos refiren áhistoria da reivindicación nacio-nal da Galiza e a persoeiros cen-

trais ao respecto. Rianxo, porexemplo, remítenos ás figuras deCastelao, así como Manuel Anto-nio ou Dieste. En Bonaval repou-san os restos de Rosalía, AlfredoBrañas e Castelao (neste últimocaso contra a súa vontade envida)… A compostelá praza daQuintana viu no tempo republi-cano a centos de galeguistas con-centradas e concentrados,escoitando os dis-cursos políticos den a c i o n a l i s t a scomo Castelao,Otero Pedraio, Bó-veda, Ánxel Casalou Víctor Casas,como aconteceríadesde a década dos’70, após a dita-dura franquista, até os nosos días.

De que xeito se relaciona o so-

cialismo galego co 25 de xullo?

E o nacionalismo español co

Día de Santiago?

Nos anos ’30 a ‘Unión SocialistaGalega’ de Xohán Xesús Gonzá-lez sería referencia, malia que mi-noritaria, dentro do nacionalismo

e soberanismogalego, ao igualque moitos doscadros do ‘Par-tido Galeguista’de Castelao e Bó-veda, caso deRamón SuárezPicallo, que eraprofunda e expli-citamente socia-lista, entre outros.Distinto sería ocaso do PSOE naGaliza, maliacontar con gale-guistas comoXaime Quintani-lla, que sería asa-sinado no ’36 aoigual que Xohán

Xesús González ou Bóveda. Parao españolismo hoxe, ao igual quenoutras etapas, o ‘Día da PatriaGalega’ resulta incómodo, non asío ‘Día de Galiza’ sen maior con-tido político en chave autodeter-minista.

A primeira formación política

declarada nacionalista despois

do 36 foi a Unión do Povo Ga-

l e g o

( U P G )

fundada

en 1963 de

xeito con-

temporá-

neo ao

P a r t i d o

Socialista

G a l e g o

(PSG). Cales foron os seus pa-

peis na época da transición de-

mocrática?

Daría moito que falar isto. Dianteda ‘Transición’ a relación entreambas organizacións foi agridoce,mais sendo centrais ambas na sig-nificación política da Galiza encanto nación.

Como inflúe no nacionalismo

de comezos do XXI a resisten-

cia cultural do século XX?

O feito cultural galego evidenciaa existencia da nación galega. Ácabeza está a lingua propia, espa-llada polo mundo adiante da mande Portugal. O nacionalismo ga-lego tivo sempre presente isto -obsérvese o caso das Irmandadesda ‘Fala’-, de tal modo que nostempos de ditadura a ‘resistenciacultural’ foi sempre ‘resistenciapolítica’.

Como ve Uxío-Breogán o nacio-

nalismo na actualidade con res-

pecto aos nacionalistas das

distintas etapas políticas do sé-

culo pasado? E á súa acepta-

ción social?

Na actualidade observo que o na-cionalismo galego está nunhaetapa de reorganización. O tempocambiante no que vivimos fai queteña que se adaptar -como o restode tendencias ideolóxicas organi-zadas- a unha realidade nova,para garantir unha posición de re-ferencia.

Que lles debemos os galegos e

galegas do século XXI aos na-

cionalistas da primeira e se-

gunda metade do século XX?

Ás e aos da primeira metade deséculo, a Galiza de hoxe débelleso esforzo por modelar un paísmoderno e soberano. A aquelas eaqueles que enfrontaron o golpedo ’36 e a ditadura franquista dé-beselles unha firme resistencia enfavor da existencia cultural e po-lítica do país, con todo o que istosignifica…

“O nacionalismo galego atópase nunha etapa de reorganización coaque garantir unha posición de referencia nunha realidade nova”

Uxío-Breogán Diéguez, profesor da Universidade da Coruña e historiador especializado no nacionalismo galego

25 xullo

Uxío-Breogán Diéguez.

“As Irmandades da

Fala foron o intento

máis relevante de

modernizar o país

en diversos planos

entre o 1916 e o

1931 ”

“Para o españolismo, o

‘Día da Patria Galega’

resulta incómodo, non

así o ‘Día de Galiza’

sen maior contido

político en chave

autodeterminista”

1�actualidade xullo 16

#SanMarcos

Aprobado o orzamento de 96,3 millóns para emprego, infraestruturas epolíticas sociais nos 67 ConcellosO Pleno aprobaba definitiva-mente o presuposto da Deputa-ción para 2016 o luns 27 de xuñologo de que a proposta orzamen-taria que presentara a unha sesiónextraordinaria o Presidente, DaríoCampos Conde, acadase o apoiodos Deputados do PSOE, PP e donon adscrito. “Houbéseme gus-tado contar coa unanimidade, poisestivemos negociando ata o úl-timo minuto e incorporando ache-gas de todos os grupos políticos,pero non puido ser”, salientouCampos Conde ao respecto dovoto en contra do BNG.

Con todo, aprobábase unha pro-posta de orzamento de 88,3 mi-llóns de euros, aos que hai quesumar outros 8 millóns de eurosde remanentes, supoñendo untotal de 96,3 millóns de euros paraeste ano. “É unha proposta de or-zamento para todos, para os máisde 350.000 veciños dos 67 Con-cellos da provincia; e baseada, tale como dixen no Parlamento deGalicia, en dar resposta ás priori-

dades dos lu-censes. Estasson o em-prego, as in-fraestruturas eas políticas so-ciais”. Ade-mais, estaadministraciónnon ten cargafinanceira al-gunha. Pois ade Lugo éunha das pou-cas Deputa-cións enEspaña condébeda ceroque lle permiteduplicar, con respecto ao ano pa-sado, os investimentos no con-xunto da provincia e os lucenses”.“No momento actual no que vivi-mos, con máis pluralidade políticae gobernos en minoría que nunca,é imprescindible o diálogo, o con-senso e os acordos entres os dife-rentes partidos, tal e como noloestán a reclamar os cidadáns, parapoder facer política . E isto é o quefixemos coa aprobación do Orza-mento. De non chegar a esteacordo, estaríamos privando aoslucenses, sen motivo algún, de in-vestimentos de 30 millóns deeuros para toda a provincia cunorzamento prorrogado”.

Acordos económicos

Os acordos acadados e incorpora-dos a proposta de orzamento doPresidente do ente atópanse os 5,7millóns de euros para “garantir unPlan de Obras e Servizos (POS)triplicando a achega da Deputa-ción ás entidades locais a travésdun compromiso que se manteráata 2019”, 1,5 millóns de eurospara o Servizo de Axuda no Fogar(SAF) durante todo o mandato eun plan de emprego para todos os

Concellos da provincia de menosde 20.000 habitantes -que taménse manterá durante todo o man-dato- dotado con 3 millóns deeuros -aos que se engaden outros3 millóns para programacións queconsensuaremos con todo o tecidoasociativo e empresarial co obxec-tivo de intentar garantir unhamaior inserción laboral-.Ademais tamén se respectarán osacordos asinados por Elena Can-dia con 17 Concellos con 2 mi-llóns para esta anualidade -xuntoa outros 4,5 para obras nos restan-tes municipios- e se garantirá aconstrución dos centros de maio-res de Folgoso do Courel, Porto-marín e Becerreá con 1,5 millónsde euros.E tamén nos “comprometemos aposta en marcha dun plan de do-tación de marquesiñas en todos osConcellos da provincia, con crite-rios obxectivos de reparto, que ga-rantan un mínimo de dúasmarquesiñas por municipio”.

Acordos sobre as bases de exe-

cución do orzamento

“Os restantes acordos aos que che-gamos son relativos ás bases de

execucióndo Orza-m e n t o .Pero, cosa co rdo sacadadosgaran t i -mos que oGobernoProvincialpoida des-envolver asúa fun-ción dia-ria dexestor e aoposicióna súa defiscaliza-

ción; xa que introducimos novosmecanismos de participación polí-tica sen mermar as funcións ouresponsabilidades que cada grupopolítico ten nesta CorporaciónProvincial”.Por unha banda as subvenciónsnominativas da Deputación seránpropostas polo Presidente ao PlenoProvincial para a súa aprobación,as subvencións excepcionais daDeputación serán propostas e con-cedidas polo Presidente -estable-cendo unha cantidade máxima de40.000 euros- e as bases para aconcesión de subvencións de con-correncia competitiva serán pro-postas polo Presidente e aprobadasen Xunta de Goberno -aínda que,antes, deberán ser debatidas eacordadas por unha comisión po-lítica na que participarán o Presi-dente, un representante de cadagrupo político e o Deputado nonadscrito-. Seguirá sendo compe-tencia do Presidente as modifica-cións ou transferencias de créditodo orzamento, que non excederána cantidade de 150.000 euros, ataunha cuantía máxima de 2 millónsde euros durante o ano. No caso deser necesaria unha modificación

ou transferencia de crédito supe-rior a dita cantidade (150.000euros), o Presidente fará unha pro-posta ao Pleno para a súa aproba-ción.En canto a xeración de remanen-tes, tamén seguirá sendo o Presi-dente o que propoña aincorporación dos mesmos ao or-zamento. No caso de que se xerenen materias comprometidas nesteacordo (por exemplo, POS ouSAF), incorporaranse, directa-mente, para os mesmos fins. Nocaso de que se xeren en materiasnon comprometidas, o Presidentefará unha proposta para o seu de-bate e aprobación na comisión po-lítica con representación de todosos grupos e do Deputado non ads-crito.

Santos Ramos asumirá a Vicepresidencia; Pablo Rivera, Innovación, Participación Cidadá, Mocidadee Deportes; Pilar García Porto, Cultura, Deseño e Artesanía; e Mayra García, Economía, Recadacióne FacendaTrala renuncia dos deputados doBNG ás responsabilidades de go-berno, o Presidente da Deputaciónpresentaba a nova reorganizaciónde áreas.Á fronte do novo departamento deVicepresidencia que asumirá Co-operación cos Concellos, Em-prego, Benestar e Igualdade estaráÁlvaro Santos Ramos. O taménvoceiro do grupo provincial socia-lista xa estivo á fronte de Coope-ración cos Concellos no pasadomandato.A Área de Innovación, Participa-ción Cidadá, Mocidade e Depor-tes, outro novo departamento,correrá a cargo de Pablo RiveraCapón.

A Área de Cultura, Deseño e Ar-tesanía será responsabilidade dePilar García Porto que “durante opasado mandato e ata o momento,Pilar fixo un excelente traballodende a área de Economía”.Agora, a Área de Economía, Re-cadación e Facenda estará aocargo de Mayra García Bermúdez,alcaldesa de Trabada. Diplomadaen Ciencias Empresarias polaUniversidade de Santiago deCompostela exerceu a súa profe-sión no sector privado como con-table antes de iniciar a súatraxectoria na vida política.As demais áreas continuarán acargo dos mesmos deputados:Eduardo Vidal na de Promoción

do Territorio e Tu-rismo; Argelio Fer-nández Queipo nade Xestión Territo-rial, na que se in-clúe Vías e Obras,Parque Móbil e aUnidade de Pro-xectos; MiguelÁngel Sotuela nade Goberno Inte-rior; Lino Rodrí-guez Ónega na deMedio Rural e doMar que inclúe asubdelegación deMedio Ambiente acargo de SonsolesLópez Izquierdo.

Candia, Campos e Martínez presentaron o acordo nunha rolda de prensa conxunta.

Boa parte dos deputados con responsabilidade de goberno trala nova reorganización das áreas.

Os deputados do BNG, AntonioVeiga e Xosé Ferreiro renuncia-ban, posteriormente, a todos oscargos e reponsabilidades de go-berno nesta Deputación e nos ór-ganos correspondentes.Antonio Veiga sinalaba que os or-zamentos que se aprobaron son“as prevendas do PP apoiadospolo PSOE e polo tránsfuga Ma-nuel Martínez” e engadiu que “aprovincia estivo paralizada polosintereses dun partido político edun tránsfuga”. Pola súa banda,Xosé Ferreiro amosábase “satis-feito polo traballo feito polo BNGna Deputación durante estesanos”.

As subvencións de máis de40.000 euros teñen que ser apro-badas polo Pleno da Deputaciónsegundo recollen as bases de exe-cución dos orzamentos provin-ciais para este 2016. "Dacordocoa máxima transparencia e me-didas de control no uso de cartospúblicos, o BNG nunca se opuxoa esta formalidade".Pero, para o voceiro do BNG,Xosé Ferreiro, “o que realmente ésorprendente, e que para o BNGnos resulta intolerábel, é que desecontrol plenario queden exentasaquelas subvencións que propoñao Partido Popular, as cales nonterán ningún tipo de fiscalizaciónpor parte do Pleno e poderán seroutorgadas directamente poloPresidente ou, o que é o mesmo,poderán ser “caciqueadas” entre oPSOE e PP sen publicidade e sendar conta a ninguén”. “Isto é unauténtico pacto de goberno entreo PP e o PSOE”.

O BNG renuncia ásresponsabilidades degoberno

BNG: “As subvenciónsdo PP exentas decontrol plenario”


#SanMarcos

A Deputación concede preto de 60.000 euros aos Concelloschairegos para axustar as súas sedes electrónicas á nova lei

O ente provincial tamén disporá 1,5 millóns de euros para o Plande Aforro Enerxético e 700.000 euros para os GES

1,4 millóns para políticas sociais e impulso de actividades; 1,5 millóns para o servizo de axuda no fogar;3 millóns para o plan de emprego en 66 concellos e 4,9 millóns para o Plan de Obras e Servizos

Impacto económico do Orzamento da Deputación na provincia de 11 millóns de euros:

O Pleno da Deputación aproba oinforme económico e o modelode xestión pública do Centro deRecría

O primeiro impacto económicona provincia de máis de 1,4 mi-

llóns de euros por parte da Depu-

tación diríxese ao potenciamento

das políticas sociais e a economía

no conxunto do territorio lugués a

través do impulso de actividades

no eido do benestar, educación,

igualdade, integración, deporte,

turismo e cultura.

Este investimento corresponde ao

importe das subvencións nomina-

tivas das contas provinciais: un

total de 128 axudas. Destas, 90

son para colectivos e entidades

sociais sen ánimo de lucro de toda

índole na provincia; e 38 para

Concellos.

O 42% do orzamento total destas

subvencións é para impulsar as

políticas sociais e o 58% restante

para impulsar a economía a través

do deporte, do turismo e da cul-

tura”. Así, 589.000 euros destí-

nanse ao impulso do benestar, a

educación, a igualdade ou a inte-

gración a través de asociacións ce

proxectos sociais.

A suma das axudas dirixidas a

asociacións e clubes deportivos

de toda a provincia para o desen-

volvemento da súa actividade é

de 409.000 euros.

E as subvencións para impulsar a

economía a través do turismo, é

dicir, mediante “a posta en valor

de recursos naturais ou de cele-

bracións nos Concellos, que son

marca de identidade propia e

atraen a moitísimos visitantes”;

suman un total de 249.000 euros.

Finalmente, as axudas para im-

pulsar a economía a través de ac-

tividades culturais ascenden a

168.000 euros.

Ata o momento, o organismo pro-

vincial adiantaba aos beneficia-

rios das axudas dirixidas ao

potenciamento das políticas so-

ciais e a economí o 60% do im-

porte total da mesma; polo que

recibían o 40% restante, unha vez

executada e xustificada a activi-

dade subvencionada. “Este ano,

tendo en conta a data na que nos

atopamos, así como a situación na

que se atopa o conxunto do tecido

asociativo e os Concellos; sen dú-

bida, os que máis ansiaban a apro-

bación definitiva do orzamento da

Deputación; decidimos adiantar,

por primeira vez na Deputación

de Lugo, o 80% destas axudas.

Isto suporá unha inmediata inxec-

ción económica na provincia su-

perior ao 1.120.000 euros”,

resalta o Presidente, Darío Cam-

pos Conde.

SAF g�a��íto e renovadoA Deputación achega este ano ás

Axudas no Fogar nos 66 Conce-

llos da provincia con menos de

20.000 habitantes - todos agás o

de Lugo-, 1,5 millóns de euros.

Este presuposto supón un incre-

mento de 300.000 euros con res-

pecto á pasada anualidade.

Deste xeito, “por primeira vez, as

Axudas ao Fogar serán totalmente

gratuítas para os Concellos” que

“poderán pedir -tamén por pri-

meiro vez- un anticipo do 90% do

financiamento que lles corres-

ponde”. Isto suporá unha inxec-

ción económica inmediata nos

municipios en impulso dos servi-

zos sociais de 1.350.000 euros.

As axudas non se concederán a

través de subvencións de conco-

rrencia non competitiva, como

sempre se fixo: senón vía conve-

nio.

De xeito pioneiro, a Deputación

non só financiará aos Concellos

os gastos de persoal do servizo a

domicilio como ata o de agora;

senón tamén os do seu funciona-

mento.

DEPUEMPREGO

O DEPUEMPREGO, o Plan de

Emprego da Deputación nos Con-

cellos contará cun orzamento de

3 millóns de euros que inclúen

subvencións de entre 27.000 e

67.000 euros para os 66 munici-

pios da provincia de menos de

20.000 habitantes. A distribución

destes fondos fíxose en base aos

seguintes criterios obxectivos:

taxa de paro, superficie, entidades

de poboación e núcleos poboacio-

nais. Son practicamente os mes-

mos criterios que os do POS,

SAF, Plan de Aforro Enerxético

ou subvencións para melloras nas

sedes electrónicas.

Con estas axudas, a Deputación

financiará aos Concellos os gastos

de persoal e da seguridade social,

derivados da contratación de

novos traballadores, cos que re-

forzar a prestación de servizos pú-

blicos municipais aos veciños.

o Goberno da Deputación decidiu

conceder estas axudas vía conve-

nio e ofrecer aos municipios un

adianto das mesmas, que neste

caso será do 90%.

POS

Dentro do primeiro impacto eco-

nómico para a provincnia atópase

a posta en marcha das obras mu-

nicipais de 4,9 millóns de euros

do POS. O Presidente indicou que

“tamén nos puxemos en contacto

cos municipios para que ao longo

destas semana entreguen a me-

moria dos proxectos que queren

levar a cabo. Deste xeito, podere-

mos aprobar a listaxe de obras

deste plan no Pleno de xullo para

a súa posterior e inmediata execu-

ción”.

A Deputación Provincial apro-

baba en Xunta de Goberno un in-

vestimento de máis de 60.000

euros para financiar as melloras

que teñen que levar a cabo os

Concellos chairegos nas súas

sedes electrónicas con motivo da

entrada en vigor o 1 de outubro da

Lei do Procedemento Administra-

tivo Común das Administracións

Públicas.

Esta normativa establece cambios

nas ferramentas tecnolóxicas para

axilizar, modernizar, simplificar e

garantir aos cidadáns a realiza-

ción de todos os seus trámites

coas mesmas de xeito telemático

e con seguridade.

O Concello de Vilalba, con

8.992,54 euros, será o máis bene-

ficiado da provincia neste caso.

Pero, ademais, o total da comarca

recibirá 58.902,75 euros:

5.186,57 euros (Abadín);

4.067,16 euros (Begonte);

5.858,21 euros (Castro de Rei);

5.410,45 euros (Cospeito);

6.589,25 euros (Guitiriz);

4.962,69 euros (Muras); 4.962,69

euros (Outeiro de Rei); 4.962,69

(A Pastoriza); 2.723,93 euros

(Rábade) e 5.186,57 euros (Xer-

made).

A Deputación distribúe este in-

vestimento entre os 66 Concellos

en base aos seguintes criterios ob-

xectivos (os mesmos que o POS):

superficie, densidade de poboa-

ción, esforzo fiscal e unidades de

poboación.

Aforro enerxético

Con cargo ao Orzamento de 2016

na provincia disporanse 1,5 mi-

llóns de euros para o “Plan de

Aforro Enerxético da Deputación

de Lugo nos Concellos” que in-

clúe subvencións de entre 16.000

e 46.000 euros nos municipios

para a financiamento de tres po-

sibles actuacións: melloras na

rede de alumeado público, coas

que aforrar máis dun 20% na fac-

tura anual pola luz, instalación de

caldeiras ou estufas de biomasa,

así como novas redes de calor,

que permiten reducir os custos

térmicos ata nun 40% ao ano ou

illamentos térmicos, que facilitan

o 10% de aforro na factura anual

da calefacción.

“Igual que fixemos con outras

subvencións ofreceremos aos

Concellos un anticipo do 50% do

orzamento que lle corresponde”,

segundo indicaba o propio Presi-

dente.

GES

Darío Campos Conde avanzaba

nun encontro con representantes

dos oito Concellos responsables

dos Grupos de Emerxencia Su-

pramunicipal -Cervo, A Ponte-

nova, Becerreá, Monterroso,

Guitiriz, A Fonsagrada, Folgoso

do Courel-Quiroga (municipios

que comparten grupo)- que a De-

putación de Lugo vai a asumir os

custos municipais polos GES,

converténdose no primeiro orga-

nismo provincial de Galicia que o

fai.

A Deputación de Lugo financiará

o 40% dos Grupos de Emerxen-

cia Municipal na provincia de

Lugo, pois seguirá achegando o

20% que lle corresponde, e farase

cargo do 20% dos Concellos, que

representan 50.000 euros por

cada municipio. Para elo, o orga-

nismo provincial achegará un

total de 700.000 euros ao ano.

O Pleno aprobou, cos votos a

favor dos Deputados do PSOE,

BNG e do non adscrito, pois os

do PP abstivéronse, o informe

económico e o modelo de xes-

tión sobre o Centro de Recría da

Deputación, que elaboraron re-

putados expertos da USC, e que

reafirman a idoneidade do fun-

cionamento destas instalacións a

través dunha xestión publica de

concesión de servizos, que conte,

ademais, coa participación di-

recta dos gandeiros.

O Partido Popular propuxo que

este asunto quedase enriba da

mesa, pois os populares apostan

por un modelo de xestión dema-

nial, que implica a desvincula-

ción da Deputación do centro

tras adxudicarse a súa xestión a

unha ou unhas entidades, supo-

ñendo a súa privatización. Pola

contra, o Goberno propón unha

modelo de xestión pública de

concesión de servizos, que con-

leva o control por parte da propia

administración deste servizo du-

rante a súa actividade. Isto ga-

rantirá o cumprimento, por

exemplo, dos prezos da recría,

que serán máis vantaxosos que

os dun centro privado, e ata san-

cionar aos licitadores en caso de

non cumprir co establecido nos

pregos, podendo inclusive res-

cindir o contrato. Reputados ex-

pertos da USC validaron este

modelo de xestión.

Memoria

Cunha demanda de recría de

máis de 108.000 cabezas de

gando en Galicia e duns 50.000

exemplares na provincia, o Cen-

tro acollerá a 3.000 xovencas,

duplicando a capacidade de re-

cría que hai na Comunidade ga-

lega.

O estudio recolle que o prezo da

recría en España oscila entre os

1.400 e os 1.800 euros, prezos

que serán menores no centro pú-

blico da Deputación. As instala-

cións provinciais aforrarán

ademais cuantiosos gastos co-

rrentes. Por exemplo os enerxé-

ticos, ao contar cunha planta de

biogás que fará que o centro sexa

prácticamente autosufiente e sos-

tible, transformando os xurros en

enerxía.

Campos Conde e Santos Ramos presentaban o SAF gratuíto.


galiza

O goberno volve botar mando Fondo de Pensións e retira1.000 millóns. A este ritmo, acaixa esgotararse en 2017

Xabier DoCampo, o Correlingua e a Sementegañan o Premio Rosalía de Castro de Lingua

Abanca aumenta os seus beneficiosmentres mantén 2 EREs

P�ntogal lanza para este 25 dexullo o que cualifica como “un

agasallo moi especial”: a posibi-

lidade de ter o Documento Ga-

lego de Identidade (DGI) na rede.

Un billete personalizado que se

poderá obter entrando en

www.dominio.gal, para despois

descargar e, se quixer, partillar

nas redes sociais. A iniciativa,

destaca a asociación, fai parte da

campaña 'Celebremos a nosa

identidade' coa que Puntogal fes-

texa o Día da Patria. Como parte

desta campaña, os dominios .gal

ofreceranse a menos de 20 euros

(máis IVE) nos rexistradores aco-

llidos á pro-

moción. A re-

baixa no

prezo dos do-

minios estará

vixente entre

o 25 de xullo e

o 7 de agosto

nos seguintes

rexistradores:

101Domain,

A r s y s ,

CdMon, Dinahosting, DonDomi-

nio, Host Europe e OVH.

A asociación conclúe tamén nesta

data o proceso de renovación das

súas páxinas web. En www.aso-

ciación.gal pódese atopar dende

agora información sobre a asocia-

ción que sustenta o dominio

dende os seus inicios. Os usuarios

poderán consultar a listaxe de en-

tidades asociadas ou os dominios

pioneiros. Dispón tamén dunha

intranet para a comunicación coas

entidades asociadas. O obxectivo

é que a páxina sexa o novo punto

de encontro para quen queira co-

ñecer ou apoiar o proxecto.

Abanca continuou no primeiro se-

mestre de 2016 na senda de bene-

ficios, cun aumento do 2,2% nas

ganancias, que foron de 186 mi-

llóns de euros entre xaneiro e

xuño deste ano. Abanca gábase de

ser unha das entidades máis capi-

talizadas do sector, cunha marxe

de 1.152 millóns de euros sobre as

exixencias regulatorias, e que ten

máis de 10.900 millóns en activos

líquidos e capacidade de emisión.

Datos positivos que, porén, non

reflicten a realidade do cadro de

persoal da entidade. Así o reitera

Clodo Montero, da CIG-Banca,

que lembra que Abanca mantén

activos dous expedientes de regu-

lación de emprego (ERE). Un

deles de despedimento, e ligado

ao proceso de reestruturación im-

pulsado en 20134; e outro de mo-

dificación de condicións e

descolgue do convenio.

A isto Montero engade a recente-

mente sinatura do convenio estatal

de antigas caixas de aforro e co

que se impulsa o modelo comer-

cial e non nun modelo no que as

entidades financeiras axuden a

economía produtiva. “Os cambios

son para peor”, manifesta, sina-

lando que os empregados da enti-

dade cada vez traballan máis

horas e con menos salario. “Redu-

cen o tramo de salario fixo e lí-

gano á produtividade”, explica.

Lembra que estes días o propio

BCE alertaba do perigo de conti-

nuar as entidades financeiras a

vender produtos risco para “tapar

a baixa rendabilidade”. E iso non

casa, sostén, co modelo comercial

no que aposta cada vez máis

Abanca.

Montero tamén afirma que a nova

conta de beneficios presentada por

Abanca amosa que a venda de

NGB foi “un regalo” feito con

miles de millóns de cartos públi-

cos. “Cada vez que se publican as

ganacias estase a cumprir o roteiro

marcado polo FROB”, indica. O

venezuelano Banesco mercara

NGB a finais de 2013 por pouco

máis de mil millóns de euros,

parte dos cales podería pagar até

2018.

No 2014 obtivo 1.157 millóns de

euros de beneficios e en 2015

máis de 330 millóns. Nos primei-

ros seis meses de 2016, os benefi-

cios estiveron nos 186 millóns.

Máis de 9.000 millóns de euros

públicos se investiron en Novaga-

licia Banco para o seu sanea-

mento.

A oposición puxo en varias oca-

sións sobre a mesa a necesidade

de coñecer o custo real da venda

de NGB. Francisco Jorquera

(BNG) lembrou recentemente no

Parlamento que o prezo oficial da

venda no ano 2013 “foi de 1.003

millóns de euros” cunhas garan-

tías a favor do comprador moi su-

periores ao prezo da venda e froito

diso, “no primeiro exercicio de

Abanca superou o prezo da

venda”. Esta operación supuxo

“perder para o contribuínte 10.000

millóns de euros” nun proceso de

venda acelerada”. Antón Sánchez

(AGE) reprochou o escurantismo

de toda a operación de venda.

O que fora presidente de NGB,

José María Castellano, manifestou

que se en vez de privatizar a enti-

dade financeira se tivese agardado

tres ou catro anos, o Estado pode-

ría recuperar o diñeiro destinado

ao seu saneamento, unha afirma-

ción que contradí a tese oficial da

Xunta que sempre xustificou a

venda anticipada como mellor op-

ción.

Un 25 de xullo para lucir con

orgullo o 'Documento Galego

de Identidade'

O goberno español sacou mil mi-

llóns de euros do fondo de re-

serva das pensións, que vén

sumarse aos 8,700 millóns que

retiraron desa caixa a principios

de mes. Son pois 9.700 millóns

de euros. A caixa fica así con

24.207 millóns de euros, un 62%

menos que cando Mariano Rajoy

chegou ao poder en 2011.

De seguir este ritmo, alertan os

expertos, o fondo esgotarase no

2017. Hai que lembrar que

11.500 millóns de euros foron re-

tirados en 2015 oe 15.300 mi-

llóns foron sacados durante o

exercicio 2014. As previsións de

expertos e economistas é que

esta práctica de retirar cartos da

caixa vaise manter a corto e

medio prazo. E xa só fican

24.000 millóns de euros, unha

cifra tan baixa non se rexistraba

na última década.

As achegas no Estado español

para pensións están por baixo da

media que destinan os estados

europeos. Por contra, o que se

destina a elas está por baixo do

que destinan en Europa. De aí

que os economistas insistan en

que o problema non está no gasto

mais nos ingresos. Embora o au-

mento de afiliados nos últimos

trimestres, as cotizacións para o

fondo de pensións son baixas por

mor da precariedade laboral e

baixos salarios.

O xurado composto por Valen-

tina Formoso Gonsende, Mó-

nica Pazos Martínez, Mercedes

Queixas Zas e Anxos Sobriño

Pérez, coa deputada e responsá-

bel da área de Cultura e Norma-

lización, Goretti Sanmartín,

como presidenta e a técnica

Dores Sánchez Alegre como

secretaria decidiu concederlle o

VII Premio Rosalía de Castro de

Lingua ao escritor Xabier P. Do-

Campo, “pola súa traxectoria lite-

raria e recoñecemento dentro do

ámbito internacional e nacional da

literatura infantil e xuvenil galega

e polo seu compromiso e implica-

ción coa lingua demostrado ao

longo de moitos anos de interven-

ción e dinamización sociolingüís-

tica a prol do noso idioma”,

segundo consta na acta do premio.

Na reunión que se desenvolveu na

sede da Deputación da Coruña, o

xurado decidiu tamén que o pre-

mio á nova categoría dirixida a tra-

ballos para a normalización da

lingua en infantil e xuvenil fose

compartido por dúas iniciativas de

especial relevancia para o proceso

de normalización: a A. C. Corre-

lingua e a Escola de Ensino Ga-

lego Semente, “polo seu labor de

intervención nun sector de especial

relevancia para o futuro do galego

como é a infancia e a mocidade”.

Natural de Rábade, o escritor Xa-

bier P. DoCampo vive desde a súa

adolescencia na Coruña, cidade

desde a que escribe e desenvolve

multitude de actividades nas que se

implica sen perder o contacto coa

Terra Cha. Mestre e escritor, estivo

sempre relacionado con move-

mentos de renovación pedagóxica

e de defensa e promoción da lingua

galega, de maneira especial no en-

sino. Ademais de profesor e escri-

tor cunha sólida e recoñecida obra

literaria –formando parte da coñe-

cida como xeración Lamote, canda

Agustín Fernández Paz, Fina Ca-

salderrey, Paco Martín ou Xabier

Senín- gábase de ter sido tamén

actor e director de teatro e creador

no mundo audiovisual ademais de

narrador oral e promotor dun sinfín

de iniciativas, sempre coa norma-

lización da nosa lingua como ob-

xectivo. Con Xabier P. DoCampo

achegáronse á lingua milleiros de

lectores e lectoras e soubo conta-

xiar ao longo dos anos o entu-

siasmo polo galego.

Correlingua, a carreira pola lingua,

defínese como “unha proposta de

carácter lúdico-educativo

que pretende convidar á

mocidade e aos centros de

ensino a participar nun

acto público de reivindica-

ción do dereito a medrar

en galego e tamén a exer-

cer de maneira efectiva

como galegos e galegas a

través do uso do noso

idioma, única forma de garantir o

seu futuro”. Neste ano 2016 che-

gou a súa 16ª edición organizada

pola CIG-Ensino, a Asociación

Socio-Pedagóxica Galega (AS-

PG) e a Mesa pola Normalización

Lingüística, coa colaboración dos

Concellos de Pontevedra, Vigo, A

Coruña, Lugo, Santiago de Com-

postela e Ourense, e as Deputa-

cións de Lugo, Pontevedra e a

Coruña.

As Escolas de Ensino Galego Se-

mente, que toman o nome das cre-

adas por Carré nas Irmandades da

Fala, defínense como “umha ini-

ciativa social sem ánimo de lucro,

impulsionada pola Gentalha do Pi-

chel que pretende conformar, junto

com outros projetos semelhantes,

as bases necessárias para a criaçom

da Escola Nacional Galega”. Se-

gundo anotan na súa páxina,

“todas as atividades serám desen-

volvidas na língua do nosso povo,

favorecendo a aquisiçom, conser-

vaçom, cuidado e consolidaçom da

mesma”.

Puntogal posibilita a través da súa web obter o

DGI personalizado. A asociación destaca que

quer “resaltar e visibilizar o orgullo de ser galego”.

18 emprendementoxullo 16

“ASM Rábade pretende estar máis preto dos seus clientes da Terra Cháe As Pontes”

ASM (Axencia Servizo de Men-saxería) creábase no 1987 se-guindo un trato cercano aosclientes que lle permitíu alcan-zar as súas máis de 360 axencias detransporte nacional e internacio-nal da actualidade.

E agora abre unha nova axen-

cia en Rábade. Pero, a que se

debe?

Á necesidade de estar máis pretodos clientes sen perder os valo-res de ilusión, compromiso, su-peración e honestidade de ASM.

E á súa fronte atópase Tania

Cabanela unha moza formada

como delineante e con máis de

tres anos de experiencia na

xestión dunha axencia de

transporte urxente. Pero,

como se decide a dar outro

paso empresarial? Como foi o

procedemento?

Sempre soñas con ter o teu pro-pio negocio e dende que entreineste sector gustoume. Así,cando ASM me propuxo abrir amiña propia oficina animeime aseguir adiante debido á con-fianza que unha marca nacional

e internacional depositou en mincomo cara visible dunha parteda súa rede, a pesar de que nunprincipio me asustara porqueimplica responsabilidade.

Cal é o balance ata

o momento?

O balance é positivograzas ao respaldoque recibín de ASMque facilita a aper-tura de axencias.Ademais, a forma-ción que recibín enMadrid pola súaparte facilita a com-prensión do traballo.

Con sede e oficina

central en Rábade,

cal é a súa área de

influencia?

Prestamos servizodende O Ceao áTerra Chá e As Pon-tes.

De canto persoal e

medios dispón ASM Rábade?

Polo momento, somos dousmensaxeiros e dous furgóns parao reparto e eu mesma realizando

labores comerciais e de adminis-tración.

Como se organizará o re-

parto?

Todos os días pola mañá recó-

llese a mercancía na plataformado polígono de O Ceao, en ASMLugo. Xa en Rábade repartimosos envíos segundo as rutas: unha

cara ás Pontes e outra cara aMeira. Dependendo do tipo deservizo que traia o envío sendomáis ou menos urxente estable-cemos un horario para entre-galo. E, ao longo do día, van

xurdindo recollidas quedende a oficina transmitoaos repartidores que aofinal do día achegan á ofi-cina para que saian cara osseus destinos. Pero o díanon remata ata deixar todaa mercancía que ten queviaxar na plataforma enLugo.

Cale é o perfil dos vosos

clientes?

Non temos un tipo especí-fico de cliente. Achegámo-nos tanto a clientesparticulares coma a peque-nas e grandes empresas.

E como poden contactar

con vós os posibles clien-

tes?

Tanto poden achegarse áAvenida Vilalba número 40 enRábade como contactar por víatelefónica a través do 982 104935 ou 678 666 815 ou a través

da web asmred.com.

Cales cre que son os puntos

fortes de ASM Rábade fronte

á competencia?

ASM ofrece confianza aosnosos clientes. Con ilusión che-gamos ás súas expectativas axu-dándolles nos seus negocios e assúas propias vidas. Así, satisfá-cenos traballar en ASM porquesentimos que o noso esforzo ededicación teñen un obxectivoclaro e definido. Creo que iso éo que nos diferenza da compe-tencia.

Ademais de esforzo e dedica-

ción, que outros consellos lles

aportarías a futuros empren-

dedores ou emprendedoras?

Os meus pais ensináronme quecon esforzo, dedicación e traba-llo todo sae adiante; a pesar deque, polo camiño, pode habercomplicacións. Pero a satisfac-ción do traballo ben feito é moigratificante e mais cando sae dastúas mans.Non son nada boa dando conse-llo, pero si os animaría a aseso-rarse ben se teñen unha idea denegocio e non perder a ilusión.

Tania Cabanela, responsable de ASM Rábade

Tania Cabanela e os mensaxeiros de ASM Rábade.

�A xestión actual do entorno natural favorece a creación dun deserto verdeonde non pode vivir ningunha das especies singulares da Terra Chá”

Xabier Vázquez Pumariño, biólogo ambiental

A comarca chairega, atendendoao punto de vista ecolóxico, é ungran complexo húmido regadopor numerosos ríos que nacen naSerra do Xistral, da Carba ou deMeira. Atópase na Reserva daBiosfera Terra do Miño e taméndentro do LIC Parga-Ladra-Tá-moga.

As lagoas, brañas e bosques de

especies autóctonas predomi-

nan neste ecosistema. Andori-

ñas, merlos, cucos, rulas,

corvos, curuxas ou garzas son

algunhas das especies de aves

da zona entre as que destacan,

polo seu tamaño e vistosidade,

as cegoñas. Pero, que outras

especies son propias deste tipo

de ecosistema? Que aspectos

favorecen a súa pervivencia

neste espazo?

Na Terra Chá, ao longo dun anopodemos atopar unhas 200 espe-cies de aves o que sen dúbida éunha riqueza ornitolóxica moidestacable no contexto de Gali-cia. Ademais das especies decampiña, comúns con outros es-pacios, destacan especies de es-pazos abertos. Destacarei catro:o mazarico real, antes comúnnon só na Terra Chá onde hoxeestá relegado a Rozas que é oúnico sitio da península Ibéricaonde nidifica; o siseiro, unha es-pecie tamén propia de mediosherbáceos abertos; a tartarañacincenta, unha rapaz migratoriaque aniña no chan, fundamental-mente en toxeiras; e, por último,a avefría típica de brañas e pra-dos húmidos.

Que aspectos ameazan ás espe-

cies que viven na Terra Chá?

As avefrías xa deixaron de criardebido ao deterioro e desapari-ción do seu hábitat de cría: pas-teiros abertos húmidos e entornode lagoas. Nestecaso é ben cu-rioso porque odeterioro dunhadas principaisáreas de cría, oentorno da lagoade Cospeito, foipromovido pola propia Xunta deGalicia e amparado por mem-bros da USC. En definitiva unha“restauración” que modificoupor completo as condicións na-turais do entorno da lagoa. Tam-pouco a xestión actual axuda. Asaugas permanentes, non estacio-nais como era natural, e a ausen-cia completa de grandesherbívoros, é dicir, cabalos evacas que xa non pastan ocasio-nalmente no entorno dandolugar a un cambio brutal no eco-

sistema de xunqueiras a un sal-gueiral denso. Polo demais, na Terra Chá a re-alidade é desastrosa: os pasteirosdeixan lugar a cultivos intensi-vos de millo -moitos deles en re-gadío-, destrúense as toxeiras ecultívanse eucaliptos e piñeirospor doquier. En definitiva, é acreación dun deserto verde ondenon pode vivir ningunha das es-pecies singulares da Terra Chá.

A Terra Chá é un perfecto

exemplo da realidade actual

dos ecosistemas globais e sobre

os que se atopan indicadores

na ornitoloxía. Pero, como se

perciben os cambios dos eco-

sistemas a través das aves?

O primeiro que se percibe é adesaparición de especies ou a ra-rificación extrema das mesmas:avefría, tartaraña cincenta, si-seiro e mazarico, tal e como co-mentaba; pero tamén moitasoutras como o pernileiro, porexemplo. Do resto hai unha di-minución patente de números:tordos invernantes, avefrías, píl-doras douradas... Todas as espe-cies invernantes que antes habíaen cifras espectaculares, hoxeson xa case unha rareza coma asespecies de pequeno tamaño dotipo das papuxas ou andoriñasque están en regresión constante.Nas zonas húmidas propiamenteditas hai especies que están endiminución tamén como as gali-ñolas negras e as de auga.

Que están a indicar? Cal é a

realidade da comarca chai-

rega?

Hai unha degradación rapidí-sima dos ecossistemas, tanto dosnaturais como dos humanizados.En definitiva, o que hai é unmedio máis deteriorado, máisvulgarizado pola industrializa-

ción das actividadeseconómicas no medio -gandería e medio fo-restal- e un nulointeresse por conservara biodiversidade. Apercepción popular, su-poño, é que todo está

ben porque se ve de cor verde:desertos verdes, se chaman.

Actualmente boa parte do te-

rritorio da Terra Chá forma

parte da denominada Rede

Natura 2000. Que aspectos re-

colle esta catalogación?

A organización WWF informousobre a aplicación da Rede Na-tura en España hai uns meses.Galicia saía como unha das peo-res paradas como xa coñeciamosaquí. Foi importante o seu in-

forme porque, por exemplo, dei-xou claro que o documento quegoberna nin sequera cumpre ascaracterísticas técnicas. A RedeNatura está pensadapara conservar a biodi-versidade. Pero, a rea-lidade é que aquí nonse aplica salvo nos pa-peis -o que os anglosa-xóns chaman “paperparks”-. As activida-des agrícolas e gandei-ras deberan de gozarde vantaxes en canto áregulación e financia-mento, pero non secontempla especifica-mente. De feito, osfondos estructurais sonrepartidos por igualentre quenes están naRede e quenes estánfóra. Polo tanto, estarsó é percibido comounha limitación.

E en relación ás aves,

a Terra Chá conta

con algunha protec-

ción?

A Zona é IBA dendehai poucos anos,dende a última revi-sión que se fixo. Forapedida xa en anterioresocasións -a primeiraen torno ao ano 1994-,pero nunca se lle fixocaso ata que a situa-ción das diferentes es-pecies está a ser xamoi negativa. Suponse que tras a ca-talogación como IBA(Áreas Importantespara as Aves en Es-paña) debería pasar aser ZEPA (Zona de Es-pecial Protección paraas Aves), pero a admi-nistración competente,de momento, non deuningún paso nestesenso.

Como definiría,

entón, as políticas

neste ámbito?

Insuficientes. Débensetomar medidas activase dende logo explicarao conxunto da poboación o quese fai e porqué, sobre todo, aospropietarios e explotacións dasdiferentes zonas. E todo debe iracompañado con fondos econó-micos, por suposto.

FAUNA E PAISAXEPeixes ou anfibios viven tamén

nas zonas húmidas da co-

marca. E nas últimas semanas,

coñecíase a existencia de

exemplares de perca negra

nun lago de Guitiriz. Como se

poderían ver afectadas ás es-

peciais propias se as posibles

actuacións na zona non evitan

que esta especie invasora che-

gue aos ríos?

A situación da calidade dasaugas é irregular, pero aínda éboa en moitos lugares. Por esarazón as poboacións de anfibiose peixes son aínda remarcables,así como as doutras especies in-dicadoras coma as libeliñas.

A introdución de especies exóti-cas invasoras é catastrófica paraa fauna local. É un dos grandesproblemas globais para a conser-

vación da biodiversi-dade. Xa hai outrasespecies coma o can-grexo vermello ameri-cano e o visónamericano que afectannegativamente a ou-tras especies. E, nocaso do cangrexo ver-mello, mesmo ao con-xunto dosecosistemas. Que al-guén soltara a percanegra -ou black bass-é moi mala noticia. Deextenderse deixarábaixo mínimos ás po-boacións de anfibios,peixes e invertebradosacuáticos.

Falando do conxunto

dos elementos que

conforman a paisaxe,

que aspectos destaca-

ría da chairega?

A paisaxe pode serpercibida a diferentesescalas. A pequena es-cala, ríos e cursos flu-viais gardanelementos e espazosde altísima naturali-dade e beleza. Se abri-mos o foco a unhaescala maior, a situa-ción é menos favora-ble: son os famososdesertos verdes dosque falaba. Cidadanía,público ou turistas conmaior nivel de forma-ción os perciben xaclaramente como ne-gativos.

Todas as característi-

cas naturais da zona

se poden contemplar

dende case calquera

punto, pero que

rutas ou espazos re-

comendaría para

achegarse máis de

preto ás especies or-

nitolóxicas chaire-

gas?

A pesares da restaura-ción fallida, a lagoa de Cospeitoaínda acubilla unha morea de es-pecies interessantes. A veciñaEspiñeira e a contorna da Veigade Pumar son tamén lugares degran interesse. Recomendoachegarse aos ríos. O Miño, oParga, o Támoga... un paseopola súas beiras atentos ás avese á súa fauna en xeral, faranoscambiar de perspectiva.


natureza

Avefría (arriba), siseiro (no centro) e tartaraña (abaixo).

FERNANDO PEREIRAS DE LA CAL

“As avefrías xadeixaron de criar

debido ao deterioro

e desaparición do

seu hábitat de

cría”

20 agroxullo 16

A conselleira do Medio Rural,Ángeles Vázquez, defendeu noParlamento galego o traballodesenvolvido ao longo do úl-timo ano por parte da Xunta deGalicia, así como a colaboracióndo Goberno central, en favor dosector lácteo co obxectivo prin-cipal de lograr unha cadea devalor máis equilibrada que ga-ranta a sostibilidade e futuro doconxunto dos seus operadores.En concreto, Ángeles Vázquezdestacou a relevancia da sinaturado Acordo Lácteo porque permi-tiu lexislar, entre outras cues-tións e, polo tanto, incorporarnovas ferramentas que permitanaplicar a Ley de Cadena Ali-mentaria.Unha destas ferramentas é o De-creto de Cesión de Prezos “poloque tanto se loitou”, indicouVázquez, “e que xa é unha rea-

lidade polo que as industriasteñen a obrigatoriedade de remi-tir o prezo ao que pagan o leitelíquido aos fabricantes. O coñe-cemento desta información re-sultará de gran utilidade para atransparencia e funcionamentoda cadea de valor do leite”.Por parte da Xunta, e dentro dassúas competencias, estase a tra-ballar na vixilancia desta novalexislación e dos compromisosadquiridos no Acordo Lácteo,igual que está facendo a nivelestatal a Agencia de Informacióny Control Alimentarios (AICA).Neste senso, a AICA está a des-envolver o Plan de control decontratación no sector lácteo, re-alizando controis e inspecciónsde oficio a todos os niveis eatendendo ás denuncias presen-tadas antes estes organismos.Entre os avances, Ángeles Váz-

quez tamén mencionou o con-trato-tipo que permite dotar deseguridade xurídica as transac-cións de leite cru e regular o ob-xecto do contrato, volume,calendario e modalidade de re-collida, prezos e condicións depago, así como a calidade, traza-bilidade, duración e prórroga domesmo. Por parte da distribu-ción, comprometeuse a valorizaro leite nos seus liñais, e “aíndaque seguimos vixiantes do seucumprimento”, declarou a con-selleira, “agora hai unha normaá que recorrer ante a banaliza-ción do leite”. Así mesmo,dende a firma deste compromisoo Ministerio de Agricultura, Ali-mentación e Medio Ambiente(Magrama) está a realizar un se-guimento trimestral das conse-cuencias da implantación domesmo.

A Comisión Europea presenta un terceiro paquete de medidas de apoioao lácteo por valor de 500 millóns de euros

Ángeles Vázquez defende o Acordo Lácteoque permitiu incorporar ferramentas paraloitar contra as prácticas abusivas no sector

FRUGA cre que “a valoraciónpara o sector lácteo galegoun ano despois do inicio dasmobilizacións non pode sermáis negativa”

O comisario europeo de Agricul-tura e Desenvolvemento Rural,Phil Hogan, anunciaba en Bruxe-las, tras a celebración do Conse-llo de Ministros de Agriculturado 18 de xullo, un terceiro pa-quete de medidas destinado prin-cipalmente ao sector lácteodotado con 500 millóns de eurosde orzamento.O novo paquete de medidas re-colle a totalidade das peticiónsque a ministra de Agricultura,Alimentación e Medio Am-biente, Isabel García Tejerina,vén solicitando nos últimos Con-sellos de Ministros, co obxectivode aliviar a situación dos gandei-ros de vacún de leite e recuperaros prezos de mercado. O obxectivo fundamental destepaquete é reequilibrar o balanceentre oferta e demanda e, coniso, lograr a recuperación dosprezos que reciben os gandeirospola venda do leite.O paquete de medidas consta dasseguintes medidas: -Unha medida de redución daprodución, dotada cun orza-

mento de 150 millóns de euros,aberta a todos os gandeiros daUnión Europea, baixo as mes-mas condicións, que reduzan aprodución de leite con respecto aun período de referencia.- Unha axuda directa condicio-nada ao cumprimento de com-promisos ligados á estabilidadedos mercados, á que se destina-rán 350 millóns de euros, dosque 14,7 millóns corresponderána España, de acordo co peso queteñen a produción española noconxunto da produción comuni-taria. - A axuda asociada á produciónde vacún de leite, que en Españaincrementouse un 56 % en 2015,ata 94 millóns de euros, poderádesvincularse da obrigación demanter as vacas de leite en 2017,co obxecto de que a axuda nonconstitúa un incentivo para in-crementar a produción.- As comunidades autónomaspoderán anticipar, a partir do 16de outubro próximo, o 70 % dospagos directos e o 85 % das axu-das ao desenvolvemento rural

vinculadas á superficie, aíndaque non finalizasen os controissobre o terreo, con ob-xecto mellorar a liqui-dez xeral dosagricultores e gandei-ros. - As compras en ré-xime de intervencióne as axudas ao alma-cenamento privado deprodutos lácteos,manteiga, leite desna-tada en po e queixos,que concluían o pró-ximo mes de setem-bro, ampliaranse atafinais de decembro efebreiro de 2017, respectiva-mente.- No que se refire ao sector dasfroitas e hortalizas e atendendo ásolicitude reiterada por parte deEspaña, a Comisión compromé-tese a incrementar os prezos deretirada para as organizacións deprodutores de froitas e hortalizas. A Ministra de Agricultura, Ali-mentación e Medio Ambiente,Isabel García Tejerina, compro-

meteuse a traballar coa Comisiónpara facilitar a aplicación destas

medidas, de maneira que os seusefectos nos prezos que reciben osgandeiros se fagan notar cantoantes.

Medida� para equilibrar omercado

Antes da celebración do Conse-llo de Ministros de Agricultura,a titular da carteira en España,Isabel García Tejerina, indicabaque “xa se observan indicadores

positivos de crecemento da de-manda, como o aumento das ex-

portacións daUnión Euro-pea. Por iso,nós pedimosmedidas decontrol daoferta.García Teje-rina recalcouque “Españafoi o país quemáis medidaspropuxo á Co-misión Euro-pea. Así, nomes de setem-

bro de 2015 celebrouse un Con-sello extraordinario tras o que aComisión presentou un paquetede 500 millóns de euros”. Tamén lembrou que “España foiun dos países que máis apoio fi-nanceiro deu ao sector lácteo.Así, aos 25,5 millóns de eurosque negociamos coa Comisión,España engadiu outros 20 mi-llóns do orzamento do Ministeriode Agricultura”.

A Federación Rural Galega -FRUGA denuncia os “nulosefectos” do Acordo Lácteo asi-nado o pasado setembro nosprezos que reciben os gandei-ros.O coordinador do sector gan-deiro, Elías Somoza apunta que“un ano despois de que o 17 dexullo do pasado ano os gandei-ros galegos iniciásemos as mo-bilizacións, a valoración para osector lácteo galego non podeser máis que negativa”.Apunta Somoza que “dendeentón pecharon unhas 600 ex-plotacións de vacún de leite naComunidade e os prezos mediosdo leite caeron dende os 0,31euros por litro a 0,27 que cobranactualmente os gandeiros”. Pero

a isto “hai que engadir os atra-sos nos pagos da PAC por parteda Consellería do MedioRural”.“O Acordo Lácteo de Madridnon serviu para nada pois segui-mos cos prezos baixos, cos mes-mos problemas nos contratosque antes, coa mesma situaciónde dominio por parte da indus-tria sobre os gandeiros e confalta de seguimento por parte daadministración sobre a que sedestina realmente o leite que sevende para intervención”.Ante esta situación, dende aFRUGA solicitan unha reunióncoa conselleira do Medio Ruralpara analizar a situación do sec-tor lácteo galego e as medidas atomar.

García Tejerina en Bruxelas acompañada do secretario xeral de

Agricultura e Alimentación, Carlos Cabanas.

��geles Vázquez celebra a decisión do ConselloConsultivo Agrícola de rexeitar a proposta deAndalucía de redistribución de fondos da PAC

O SLG denuncia que “Medio Ruralcertifica o seu desmantelamentocoa perda de 56 millóns de fondoseuropeos para agricultura”

Medio Rural recibe as estratexiasdos 24 grupos de desenvolvementorural que recibirán ata 84 millóns deeuros a través do Programa Leader

O DOG publica a orde de axudas para paliar osdanos do xabaril cun orzamento de 600.000 eurosO Diario Oficial de Galicia(DOG) publicaba o 15 de x� lloa orde de ax�das(http://goo.gl/aNHLaI) destina-das a paliar os danos produci-

dos polo xabaril nos cultivosagrícolas, dotada cun orza-mento de 600.000 euros.Poderán optar a estas axudas aspersoas físicas ou xurídicas queexerzan a actividade agraria eestean inscritas no Rexistro deexplotacións agrarias de Gali-cia. Cada expediente será únicoe comprenderá todos os danosproducidos polo xabaril a unhamesma persoa beneficiariaantes da colleita. A orde darácobertura aos danos producidosdesde a entrada en vigor da ordeata o 10 de outubro.A comunicación do dano debeproducirse nos tres días poste-riores, mediante unha chamadaao 012. Logo desa notificación,técnicos da Xunta despraza-ranse ata o lugar dos feitos paracomprobalos. O prazo de pre-sentación da solicitude daaxuda deberá ser dun mes des-pois da comunicación do dano,mentres que a Xunta terá unprazo de tres meses para resol-ver logo da entrada desta solici-tude.O importe das axudas variará enfunción do cultivo, pero a ordeestablece unha contía máxima

por beneficiario de 1.500 euros.As contías oscilan entre os0,11€/metro cadrado do trigo,centeo ou pradería; e os1,70€/metro cadrado das horta-lizas como a coliflor, o tomate,a cebola ou a cabaciña.Esta medida inscríbese no pri-meiro Plan de acción globalcontra os danos ocasionadospolo xabaril, posto en marchapola Xunta de Galicia e que dis-pón dun orzamento total de 1,3millóns de euros. O seu obxec-tivo é previr e minimizar osdanos que causa esta especie nacomunidade autónoma, aotempo que se preserva a conser-

vación destes animais.Trátase dunha folla de ruta mul-tidisciplinar, na que tomaronparte as consellerías de MedioAmbiente e Ordenación do Te-rritorio, Infraestruturas e Vi-venda e Medio Rural; oMinisterio de Fomento; a Di-rección Xeral de Tráfico; aGarda Civil de Tráfico; e Fede-ración galega de caza.Este documento articúlase aoredor de catro eixos: accidentesde tráfico; danos producidos naagricultura (no que se enmarcaesta orde de axudas); xestión eaproveitamento da especie; eeducación e formación.

A conselleira do Medio Rural, Án-geles Vázquez, acudía o 30 dexuño ao Consello Consultivo dePolítica Agrícola para Asuntos Co-munitarios celebrado en MAdridno que mostrou a súa negativa áredistribución de fondos da PACcomo pedía Andalucía. ÁngelesVázquez buscou a co-laboración doutras co-munidades autónomase finalmente todas re-xeitaron o apoio a estamodificación que im-plicaría unha perda dosfondos vinculados aolácteo en favor do oli-veiral en pendente, uvapasa e trigo duro, entreoutros cultivos andalu-ces. Polo tanto, debidoá falta de unanimidade retirouse amedida, algo que celebrou a con-selleira á saída.“O que Andalucía estaba a defen-der non era un sector, como face-mos nós cos gandeiros, senóncultivos moi concretos”, indicou aconselleira e aclarou que non esta-mos a falar de todo o sector de oli-veiral, senón do oliveiral en

pendente, nin do trigo, senón dotrigo duro e dos froitos secos concáscara. Neste sentido, o Gobernogalego lembra que para este tipode cultivos existen o Programas deDesenvolvemento Rural (PDR) decada comunidade autónoma. “É oque facemos nós cos nosos culti-

vos minoritarios ou de zonas des-favorecidas de alta montaña, paraos que temos axudas propias”, si-nalou Ángeles Vázquez.Doutra banda, Andalucía non con-cretou de onde procederían asachegas para as novas axudas,polo que todo apuntaba a que seríada PAC actual e, polo tanto, dosfondos doutras comunidades autó-

nomas que, ademais, xa percibenun orzamento menor. “Por iso, aproposta parecíanos unha medidainxusta e insolidaria”, sinalou a ti-tular de Medio Rural que a definiutamén como improvisada ao care-cer dunha argumentación sólida edatos concretos que a referende.

Pola contra, aproposta de Ga-licia era come-zar a traballarde cara a novaPAC de 2021,en lugar de mo-dificar a actual.Deste xeito,dará tempo afacer as modifi-cacións necesa-rias de forma

“seria e contrastada” con estudiosde expertos. Dende a Conselleríado Medio Rural lémbrase que oactual modelo de distribución daPAC en España aprobouse baixoun gran consenso e foi o que per-mitiu outorgarlle ao lácteo o quese lle tiña denegado durante anos.“Por iso, a Xunta non estaba dis-posta a perdelo”.

21agro xullo 16

agro

O PDR 2007-2013 para Galizacontaba cunha asignación de888.801.564 euros do FEADER(Fondo Europeo Agrícola de Des-envolvemento Rural). Deses cartosque tiña para gastar, Galiza execu-tou o 93'71% (832.855.187 euros),polo que deixou sen executar55.946.377 euros. Desta maneira,Galiza está entre as seis comunida-des do Estado que non chegan ámedia de execución do PDR, xuntoa Madrid, Andalucía, Estremadura,Baleares e Valencia.Para o Sindicato Labrego Galego,trátase dunha perda de cartos inxus-tificable no contexto de crise actualno agro, xa que estes cartos empré-ganse en catro eixes fundamentaispara o medio rural: modernizaciónde explotacións, incorporación demozos e mozas ás actividades agro-gandeiras, ordenación do territorioe melloras na produtividade da in-dustria agroalimentaria e forestal.Dende o SLG denuncian que estaperda de fondos europeos é conse-cuencia directa dos recortes e des-mantelamento da Consellaría deMedio Rural, que cada vez tenmenos capacidade de xestión. Undato que corrobora isto é que en ou-tubro de 2015, cando quedaban sótres meses para que expirase o de-rradeiro prazo para executar estesfondos (31 de decembro), a MedioRural aínda lle quedaban por gastar153 millóns de euros, o 17’4% doscartos.Dentro desta dinámica, nos últimos

tempos vemos como moitas liñasde traballo que desenvolvía a Con-sellaría de Medio Rural deixaron derealizarse, ou se optou por criteriosmoi lesivos para as persoas produ-toras por non poñer a administra-ción os medios necesarios paratramitar os expedientes. Por des-graza, temos demasiados exemplosdisto: na tramitación da PAC, im-púxose por sistema que en amplaszonas do territorio a superficie depasto admisible fose cero, sendologo a persoa administrada a quetiña que probar que non era así; va-rios programas de apoio deixaronde convocarse, como os de aseso-ramento técnico ás producións ve-xetais e á viticultura; alegacións erecursos que non se responderon,como os do SIXPAC do ano 2015,levaron á xente afectada a unha si-tuación de indefensión total; redu-ción drástica de persoal na maioríadas oficinas agrarias comarcais, nasescolas de capacitación e nos cen-tros de investigación como o deMabegondo; a falta de desenvolve-mento do anunciado Plano de For-talecemento do Sector Lácteo eoutros sectores nunha situación crí-tica, etcétera.Neste contexto, a perda de 56 mi-llóns de euros do PDR 2007-2013era algo previsible, como previsibleserá, de seguirmos na actual diná-mica, que se volva perder unha can-tidade inxente de recursosfinanceiros no actual PDR 2014-2020.

Os 24 territorios nos que se divideGalicia para o reparto dos investi-mentos do Programa Leader pre-sentaron xa as súas estratexias decara ao desenvolvemento das súascomarcas para os próximos catroanos. Trátase dun paso máis de caraá constitución definitiva dos GDRque contarán cun orzamento de 84millóns de euros financiados nun75% co Fondo Europeo Agrícolade Desenvolvemento Rural (FEA-DER), no marco do PDR de Gali-cia 2014-2020.Rematado o período de presenta-ción de proxectos, comeza a fase deanálise por parte da Axencia Galegade Desenvolvemento Rural (Aga-der). Aínda que o prazo máximo éde 4 meses a Consellería intentaráaxilizar ao máximo posible esteproceso co fin de pór en marchacanto antes as iniciativas de cadaGDR.Cada grupo recibirá un mínimo detres millóns de euros para desenvol-

ver a súa estratexia e a partir desacantidade as achegas poden incre-mentarse en función da valoraciónque se faga dende a Consellería enbase á estratexia xeral xa aprobada.Os principais obxectivos do pro-grama LEADER para o período2014-2020 son o de mellorar ascondicións para crear e manter em-prego no medio rural e dotar servi-zos á poboación das zonas rurais,favorecendo a mellora do seu nivelde vida, a inclusión social e a redu-ción da pobreza.Con estes investimentos tamén sepersegue favorecer a ocupaciónsustentable do territorio, prestandoatención especial aos colectivosmáis desfavorecidos, como as mu-lleres, os mozos/as, as persoas condiscapacidade, as persoas maiores,etc., así como garantir que a activi-dade no medio rural sexa sustenta-ble, mediante un coidado eutilización adecuada dos recursosnaturais.

O SLG considera que “as axudaspara paliar os danos do xabarilsobre os cultivos non só decep-cionan aos sectores agrogandei-ros, senón que semellan unhaburla cara a eles”.“Para empezar, en 2016 só seconcederán axudas para paliar osdanos feitos polo xabaril en culti-vos do 15 de xullo ao 10 de outu-bro -non chega a tres meses-,quedando os restantes 9 mesessen ningún tipo de cobertura.Deste xeito, os abondosos estra-gos producidos en cultivos comoos cereais ou a pataca no que le-vamos de 2016 ficarán sen com-pensar”.

Pero, “por se non abondase,dende a Consellaría de MedioAmbiente publicitan que este anose destinará un orzamento de600.000 euros para toda Galizapara reparar as desfeitas do xaba-ril, cantidade irrisoria se a compa-ramos coas partidas de concelloscomo Somiedo, na veciña Astu-rias, onde investirán 300.000euros para compensar os danos dafauna salvaxe no agro”.Unha vez máis, a Xunta deixa naestacada aos labregos e labregas evolve facer gala do seu pasotismoá hora de xestionar a convivenciada fauna salvaxe coas actividadesagrogandeiras e forestais.

“Unha burla cara aos labregos e labregas”

C��ello Consultivo de Política Agrícola para Asuntos Comunitarios.

22 agroxullo 16

agro

As Rubia Gallega da LXXXVII poxa de Adaisuperan os 2.100 euros de prezo medio

A Xunta de Galicia coordina cos Concellos onovo Plan de actuación contra a vespa velutina

n ano máis o mercado gandeiro

de Adai do Corgo non defraudounin a gandeiros nin a comprado-res de Rubia Gallega que acudi-ron á LXXXVII poxa na que sealcanzou un prezo medio de2.132 euros. Este prezomedio foi aínda maiorno caso das femias,que superou os 2.170euros.Adxudicáronse un totalde 13 dos 16 animaispresentados a unhapoxa moi animada edisputada nalgunhasocasións, con 36 car-tóns de posibles com-pradores, procedentesde diferentes munici-pios lucenses, ademaisdas provincias da Co-ruña e Pontevedra.Esta animación favore-ceu as altas cotiza-cións, sobre todo dasfemias, e nalgúns exemplares pa-gáronse ata 700 euros por encimado prezo de saída. Este foi o casodalgunhas das vacas presentadaspor Justino Segade, un gandeirode Antas de Ulla, que vía comounha das súas reses subía dos1.900 euros aos 2.600. Con todo,a maior cotización levouna unhavaca propiedade do gandeiro deSamos, Manuel López Pereiro,que cun prezo de saída de 2.500adxudicouse en 2.700 euros.

Tamén conseguiron bos resulta-dos cinco das seis xovencas pre-sentadas por Acruga, procedentesdo centro de recría da Granxa Ga-yoso Castro, da Deputación deLugo. De feito, unha delas con

categoría moi boa e cunha altapuntuación no índice morfolóxicovía subir a súa cotización desdeos 1.800 euros do prezo de saídaata os 2.450 euros.

C!"#$%&!Paralelamente á poxa, os asisten-tes ao mercado gandeiro de Adaipuideron contemplar os máis se-lectos animais de loura galega ever de preto aos gañadores dospremios do vixésimo noveno

Concurso nas súas diferentes sec-cións. Un dos gandeiros máis ga-lardoados foi Manuel LópezPereiro, de Samos, cuxos animaislograron os primeiros premiosnas seccións de sementais de

máis de 26 meses; xovencas de14 a 26 meses; becerros de 8 a 14meses e becerras de 8 a 18 meses. Outros gandeiros con animaisdistinguidos con primeiros pre-mios foron Jesús Varela Moure-lle, de Palas de Rei, na sección devacas paridas; Justino Segade, deAntas, na seción de xovencas de18 a 24 meses; e Juana BesteiroOtero, do Corgo, na categoría demachos e femias ata 8 meses deidade.

A novidade deste ano con res-pecto ao Plan de vixilancia e con-trol para a vespa velutina está noaumento de coordinación entretodos os organismos e administra-cións implicados ao definir as di-ferentes unidades que participaránna retirada de niños que agoraterán distribuídos todos os conce-llos de Galicia.“Aínda que non están afectadostodos os concellos, a división in-clúe a todos os municipios de Ga-licia para estar preparados de carao futuro”, explica a directora xeralde Gandaría, Agricultura e Indus-trias Agroalimentarias, Belén do

Campo, engadindo que a Conse-llería do Medio Rural encargarasede 82 concellos e Medio Am-biente doutros 26, aqueles quepertencen á Rede Natura. O restoestán repartidos entre os GES epersoal dos propios Concellos.Deste xeito, cando se produzaunha chamada de alerta de niños,automaticamente se enviará aopersoal responsable desa zonaevitando duplicidades. Ademaisda eliminación ou inactivacióndos niños, o equipo tamén será oresponsable de recoller os datos ede incluílos nunha nova aplica-ción creada para tal fin. Así, cen-

tralízase tamén a recollida de in-formación de todas as actuaciónsrealizadas por cada unidade, o queserá de gran utilidade de cara aobservar a evolución desta espe-cie.Estas novidades incorporáronsetras a creación do comité de se-guimento da problemática davespa velutina en outubro de2015, co obxecto de mellorar acoordinación e supervisar todas asactuacións relacionadas con estamateria.

Investigación

Para seguir avanzando na loitacontra esta especie preténdeseapostar pola investigación,. Nestesenso, a Consellería de MedioAmbiente e Ordenación do Terri-torio tramitará un acordo, en co-laboración coa universidadegalega, que terá como obxectivoestudar a bioloxía da vespa velu-tina en Galicia e o seus efectos,así como os posibles novos méto-dos de control deste insecto inva-sor. De tal xeito que “os melloresinvestigadores nos poidan ofreceralternativas”.

O Consello de Ministros aprobabao Real Decreto polo que se estable-cen os limiares de renda e patrimo-nio familiar e as contías das bolsase axudas ao estudo para o curso2016-2017.Con este Real Decreto, o Gobernobusca dar seguridade aos estudan-tes garantindo as bolsas como undereito subxectivo, así como unhacontinuidade co modelo posto enmarcha desde o curso 2012-2013.O novo Real Decreto de bolsas ésimilar ao do curso pasado, tantono que se refire a limiares de rendae patrimonio como ao modelo decompoñentes das bolsas, contías erequisitos dos beneficiarios.Con todo, entre as modificaciónsrespecto ao curso anterior atópase

a atención aos estudantes domedio rural que temían unha posi-ble perda do dereito á obtención dabolsa consecuencia dos cambiosde valoración catastral que se pro-duciron neste medio. Para isoadaptáronse os limiares de patri-monio familiar. En esencia, axús-tanse as contías en relación aonovo valor catastral das denomina-das “construcións indispensables”tales como almacéns, naves, celei-ros, etc., edificadas en leiras rústi-cas. Pero, este novo valor repercuteno valor total da leira de maneiraque este podería chegar a excederdo limiar máximo establecido paraa concesión de bolsa, coa eventualperda do dereito á obtención damesma.

A conselleira do Medio Rural, Án-geles Vázquez, asegura que o ope-rativo antiincendios previsto poloGoberno galego a través do Plande Prevención e Defensa contra osIncendios Forestais de Galicia(Pladiga) permitirá afrontar contotal normalidade o inicio da cam-paña de alto risco de incendios. Oplan destaca pola coordinación detodas as administracións, perofunciona en todos os casos baixoo mando único da Xunta co fin deevitar duplicidades e mellorandoasí a organización interna do tra-ballo.A titular de Medio Rural sinalou aeficacia deste plan, xa que nos úl-timos anos redúcense o númerolumes e a superficie afectada.Deste xeito, neste 2016 o obxec-tivo é seguir esta senda e reducir onúmero de incendios respecto damedia dos últimos 10 anos.Para iso disponse dun amplo dis-positivo terrestre e aéreo com-posto por 15 helicópteros (aos quehai previsto sumar outros 3 de ex-tinción e un de coordinación) e 4avións. A conselleira sinaloutamén que se dispoñen de 32 bri-gadas helitransportadas, o que per-mitirá que haxa máis efectivosapagando o lume sobre o terreo.En total, o dispositivo contará conmáis de 7.000 efectivos dos calesuns 5.700 son da Xunta. Nestesentido Ángeles Vázquez desta-cou que “Galicia conta cun dosdispositivos de loita contra incen-dios forestais máis potentes detodo o país, tanto a nivel humanocomo material”.

Prevención

A conselleira tamén ten resaltadoa importancia da prevención: “AXunta fai prevención todo o anopero os donos das fincas teñen o

deber de manter limpas as súasparcelas”, sinalou Vázquez xa queo 98% da superficie de Galiciaestá en mans de particulares: “Nonse trata só dunha vixilancia conti-nuada, tamén da concienciación”.A modo de balance, a titular lem-brou que no ano 2015 foron 22millóns de euros os que se inves-tiron en actuacións preventivas:7,7 millóns a través de investi-mento directo da Xunta de Gali-cia, 7,9 millóns mediante acolaboración con 264 concellos e6,5 millóns mediante a concesiónde axudas aos montes veciñais enman común para actuacións espe-cíficas en materia de prevenciónde incendios. Isto supuxo a inter-vención en aproximadamente45.400 hectáreas.O investimento directo realízase através de contratación pública me-diante procedementos abertos econtratos menores ou a través deencomendas de xestión a mediospropios coma Seaga. Respecto aeste último, o orzamento anual daConsellería do Medio Rural paraa execución dos traballos de pre-vención contra incendios forestaisque se encomendan a SEAGA, éde aproximadamente 1,6 millónsde euros.Ademais, coma novidade, neste2016, os convenios de colabora-ción que se asinan anualmente cosconcellos teñen carácter trianual oque permitirá ás entidades locaisrealizar unha mellor planificacióndas actividades preventivas contraos lumes. Así, o orzamento totalpara o 2016, 2017 e 2018 é supe-rior aos 32,8 millóns de euros coque se poderá chegar cada ano aunhas 17.596,34 hectáreas. “O es-forzo da Xunta, tanto administra-tivo como orzamentario, permitiuatender a todos os concellos”.

“O dispositivo antiincendiospermitirá afrontar a campañade alto risco con normalidade”

Educación axustará a contía das bolsasen relación ao novo valor das“construcións indispensables”

Manuel López, de Samos, conseguía o primeiro premio na sección de sementais

de máis de 26 meses.

Representantes da Consellería de Medio Rural, Medio Ambiente, Emerxencias

e a FEGAMP nunha xuntanza do comité de seguemento da velutina.

O' (i)a)be'e' R*be+,* Díaz e Carlos YobanniGarcía, no europeo cadete de loita

O quinto Volante Deputaciónde Lugo elixe na Pastoriza opiloto do Suzuki Swift noXXXVIII Rallye San Froilán

O Vilalba FS constrúe o equipo paraa temporada 16/17 en Terceira

-emata a participacióndos vilalbeses CarlosYobanni García e Ro-berto Díaz Orosa noCampionato de EuropaCadete de Loitas Olím-picas clasificándose nospostos 28 e 21, respecti-vamente.Carlos en menos de 58kg perdía na rolda declasificación -o martes19 de xullo- por 7-0 anteo húngaro Zoltan Vil-hem, nunha categoríadominada polo ruso AliSheriev.Roberto, que participabao mércores 20 de xullona categoría de menosde 54 kg, caía cun axus-tado combate ante o ita-liano Felici Matrullo por6-3. Nesta categoría oouro foi para o gregoGeorgios Pilidis. Ningún dos vilalbesepuido loitar polas meda-llas ao non acceder ásrepescas. Aínda así,amosaron un bo nivelcon combates moi igualados quenos fan pensar no bo camiño co-mezado hai uns anos coas nosascategorías de base.O outro galego en Suecia, RafaelÁlvarez tamén caeu en primeirarolda por superioridade técnicaante o armenio Davit Gevorvyanen menos de 69 kg. Tamén via-xaba a Estocolmo (Suecia) a loita-

dora do Keltoi de Vila de Cruces,Judit Varela, en menos de 65 kg.

Vindeira temporada

Os vilalbeses voltarán a Vilalbapara tomar uns días de descansoata o 17 de agosto que comeza apretempada do Club de LoitasOlímpicas de Vilalba analizandoos erros e posibles melloras de

cara a próxima temporada na queRoberto, Carlos e varios dos de-portistas de Vilalba e Rábadeacompañarán a Ramón Monaste-rio na categoría júnior. Yago López, en segudo ano da ca-tegoría cadete, tentará repetir o tí-tulo de campión de España edesputar o europeo cadete con po-sibilidades dun bo resultado.

O organismo provincial puxo enmarcha no ano 2012, en colabora-ción co Concello da Pastoriza e aEscuela de Perfeccionamiento yTécnicas de Conducción (EscuelaPTC), unha iniciativa na que unhaactividade formativa que pretendeachegar o mundo da competiciónautomobilística aos afeccionadoslucenses.Así, o Volante Deputación, ade-mais do compoñente formativo,destaca pola oportunidade que selle brinda aos participantes decompetir por unha praza no RallyeSan Froilán.

Programa

Os días 23 e 24 de xullo os asisten-tes, despois de recibir formación

en técnicas de condución, pasaránun proceso de selección cronome-trado, do que resultarán elixidos 14semifinalistas que continuarán conformación específica para afrontarunha segunda proba cronome-trada, que determinará quen son ostres mellores. Destes, o mellortempo (primeiro clasificado) seráo piloto titular para participar no38 Rallye San Froilán, que se ce-lebrará os días 22 e 23 de outubrode 2016, quedando os outros dousclasificados como pilotos suplen-tes.Os tres recibirán antes da celebra-ción de dita proba unha formaciónespecífica de competición, paraque tanto o titular como os suplen-tes poidan afrontar a proba con

todas as garantías. Esta for-mación divídese en variosapartados con cursos no cir-cuíto, formación en toma denotas, test na estrada, etcé-tera.Rematado todo este pro-ceso, o piloto titular e o co-piloto participarán dentro daestrutura do equipo de com-petición de PTC Escuela noRallye San Froilán aos man-dos dun Suzuki Swift Copa,con todos os gastos pagos,realizando test do vehículode competición, adestra-mentos da proba e o propiorallye.

"Luís de Cospeito" volve comomembro do equipo técnico para oprimeiro equipo do Valdesuso Peu-geot Vilalba F.S. que un ano máismilitará na Terceira División do fút-bol sala nacional.Luís comezaba a súa carreira nohistórico "Hotel Villamartín F.S." coque chegou á División de prata dofútbol sala nacional, para xogar logono Azkar e Barcel Euro en Divisiónde Honra. Posteriormente adestrouao Azkar B e xogou no Mesón doLoyo facendo funcións tamén deadestrador. Finalmente regresaba ásúa casa para colgar as botas no Val-desuso Peugeot Vilalba F.S.Agora, volve de novo coa misión deaxudar ao adestrador Alfonso Gon-zález e de formar un equipo com-petitivo para afrontar unha novatempada.Ademais da chegada de Luís, a di-rectiva do club que preside ÁlvaroFraga está a realizar varias fichaxespara confeccionar un persoal amploe poder conseguir o obxectivo de“manter a categoría tentando quedaro máis arriba posible e ilusionar ánumerosa e incansable afección que

apoia todas as fins de semana aoequipo”.Procedentes do Esteo FS de Se-gunda División B chegan á capitalda Terra Chá Jose e Tucho. O alaJose xogou en tódalas categorías doAzkar Lugo desde prebenxamín atao equipo de Primeira Divisióntempo no que acadaba o título de“Campión de España” na categoríacadete. E o peche Adrián Paz Castro“Tucho”, un rapaz de 19 anos quecomezou a súa carreira deportivanas Escolas Deportivas do Concellode Cospeito, fichara polo Esteo F.S.para o equipo de División de HonraXuvenil.Formado nas categorías inferioresdo Azkar Lugo desde prebenxamínata chegar ao equipo de PrimeiraDivisión, chega o ala-pivote Álvaroque tamén ten acadado o título de“Campión de España” cadete conJose.Causan baixa no equipo Piña, Pelue Senén; mentres que se confirma acontinuidade, unha temporadamáis, de Iago, Luis, Dani, Freire,Miguilla, Vinicius, Paulo, Roi, Ser-gio e Joel.

O XI Criterium Aeronáutico reunirá a preto de5.000 persoas entre o 22 e o 25 de xulloDe bautismos de avión, bautis-mos de ultralixeiro, voos enavión, ultralixeiro, acrobático,paramotor e globo, saltos – pa-racaidismo, simulador de voo,exposición estática INTA, ae-ronaves históricas e motos clá-sicas, sorteo de voos (aviónhistórico, globo e patrocinado-res), aeromodelismo / drons,aeronaves apagalumes, DGT,Guardia Civil, Policía; circuitode karts infantís ou inchablespara nenos e nenas poderángozar aquelas persoas que par-ticipen no XI Criterium Aero-náutico que organiza oAeroclub de Lugo entre o ven-res 22 e o luns 25 de xullo.“A cita ten un dobre enfoque: porun lado deportivo para o goce dospilotos que participan nos distin-tos campionatos, e por outro, di-vulgativo xa que un dosobxectivos que persegue é “ache-gar o mundo da aviación ao pú-blico en xeral, permitíndollesparticipar nas diversas actividadesque organiza”, segundo o presi-dente do Aeroclub de Lugo, LuísAbelleira.

Máis de 150 aeronaves e preto de5.000 persoas, entre pilotos eafeccionados, daranse cita du-rante a fin de semana en Rozas,consolidando ao Criterium Aero-náutico como un referente do pa-norama nacional. A magnitude doevento é tal que as prazas parainscribirse nalgunhas actividades,como o salto en paracaídas, esgo-táronse en cuestión de horas.

XXXIII Volta aérea a Galicia

A XXXIII Volta aérea a Galicia –

Volta Galaico Duriense celebra-rase os días 22 e 23 de xullo,xunto ao resto de actividades doXI Criterium Aeronáutico Gali-cia 2016. Constará de dúas eta-pas sinxelas con orixe e destinono aeródromo de Rozas. Aíndaque a programación inicialprevé a realización dunha etapao venres e outra o sábado, as tri-pulacións que non poidan che-gar a tempo o venres poderánrealizar as dúas etapas o sá-bado.

23deporte xullo 16

Carlos Yobanni e Roberto en Estocolmo (arriba) e Roberto en competición (abaixo).

O XI Criterium Aeronáutico foi presentado na Deputación Provincial queachega 10.000 euros para a organización do evento.

O alcalde da Pastoriza, o deputado deDeportes, a tenente alcalde da Pastorizae o director de PTC presentaban este VVolante Deputación.

deporte

24 de./01e23445 16

Tenis en Muimenta do 26 de xullo ao 6 deagosto

En marcha os conxuntos chairegos da Terceira División de fútbolMarcos Souto, Álex Cabarcos, David García e Jose Varela adestran xa baixo as ordes de Óscar GilsanzO cadro de Iván Lamas conta con cinco novas incorporacións: Héctor, Álvaro, Javi López, Adrián Iglesias e Gonzalo Edrosa

A6a o 27 de 78 llo e96á aberto oprazo para inscribirse no XVOpen Hermo 2016 que organizao Club de Tenis Muimenta e quese desenvolverá entre o 29 dexullo e o 6 de agosto baixo asnormas da R.F.E.T. para as cate-gorías sénior masculino e femi-nino, veteranos + 45, cadetemasculino e feminino e infantilmasculino e feminino.No primeiro caso diferénciansedúas fases: a fase previa -que ten

unha cota de inscrición de 10euros- que se desenvolverá entreo 29 de xullo e o 2 de agosto e

unha final -cunha cota de 15euros- que se desenvolverá entreo 2 e o 8 de agosto. Esta fasefinal será de 16 xogadores: 12clasificados directamente, 2 dafase previa e 2 willcards -ou 4 daprevia, no seu defecto-.Na categoría sénior femininotamén haberá posibilidade dedisputar fase previa en funcióndo número de inscricións.Tódolos partidos se disputaránao mellor de 3 sets con tie-breaken todos eles. O xuíz árbitro seráJosé Miguel Vázquez Montes.

P:;<=>?O cadro de premios conta con400 euros que se dividirán en 200para a categoría sénior masculinae outros tantos para a feminina.Serán 100 para o primeiro ou pri-meira clasificada, 50 para o se-gundo e segunda e 25 para cadasemifinalista.Ademais o campión e o subcam-pión de tódalas categorías recibi-rán cadanseu trofeo.

O Racing Club Villalbés 16/17botaba a andar o mércores 20 dexullo no estadioRoca coa primeirasesión de adestra-mento desta pre-temporada.Óscar Gilsanzcontaba con-Viusky, Xusto,Diego López,Muíña, Álex,Hugo, Javi Varela,Villares, Gerardo,Rubén Gómez,Sergio Arias e ocapitán Pablo Vi-vero que cumpre21 temporadas noclub.Tamén se presen-taron sobre o cés-pede as novasincorporacións: oporteiro MarcosSouto -procedentedo CD As Pontes-,o defensa ÁlexCabarcos -taménchegado dende oCD As Pontes- eos medios David García -proce-dente do Bergantiños CF- e JoseVarela -que volve ao Racing trasunha temporada no Somozas de2ª B-.Tamén realizarán a pretemporadaco primeiro equipo os xuvenísDuarte, Vérez, Manu Roca, Aitore Dani. Muñiz -repescado dunhacesión ao Milagrosa- e DaniChao, Aron e Sergio -que xa

pasan da categoría xuvenil- com-pletan os nomes dos homes a

cargo de Óscar Gilsanz e o seucorpo técnico integrado polo pre-parador físico Gabriel Eiras, oadestrador de porteiros AdriánGómez, o fisioterapeura JorgeFole e o delegado ManoloLamas.

B@=A@? B@ C@D@E;B@O club informaba da marcha dePoratti cara o Ribadeo e Make

para o Compos de 2ª B. O por-teiro Diego López, Iago Blanco e

Dani García tamén abandonabanas filas do club chairego que pre-side Paco Ruiz.

Un CD Castro de Terceira

O campo do Pichón foi o escena-rio da primeira sesión para unhatemporada histórica do CD Cas-tro. Muimenta converteraseentón no centro de operacións docadro de Iván Lamas durante as

vindeiras semanas.Á primeira toma de contacto non

faltaron as novas in-corporacións que seengaden ao cadroque a pasada tempo-rada lograba o as-censo á TerceiraDivisión. O media-punta Héctor –proce-dente da Sarriana-, olateral zurdo Álvaro–procedente do Pol-vorín-, o veteranogardameta JaviLópez –procedentedo Chantada-, odianteiro AdriánIglesias –tamén pro-cedente do Polvoríncun historial no quedestaca unha pretem-porada co primeiroequipo do Celta e undebut na División deHonra xuvenil noque acadou un hattrick en só 5 minu-tos- e o talentosocentrocampista Gon-zalo Edrosa, “a

zurda da Pastoriza”, -que recalaen Castro dende o CD Lugo xu-venil da División de Honra-.O novo preparador físico, JuanCarlos Rodríguez, tampouco fal-tou a unha cita na que o balón foio protagonista en todo momento.As súas citas cos terreos de xogocomezan o sábado 23 de xullo osseus partidos de preparación anteo Ribadeo, nun encontro que se

disputará no campo de As Valgasde San Miguel de Reinante a par-tir das sete da tarde.Posteriormente, o conxunto deIván Lamas disputará un triangu-lar ante Sanxenxo e Ribadumia o30 de xullo. O 3 de agosto medi-rase ao Lugo B e o 9 de agostovisitará o Municipal de Outeirode Rei para enfrontarse aos seusveciños do Outeiro, equipo daPrimeira Galicia.

Os partidos disputaranse en pistas de cemento.

Plantilla do CD Castro (arriba) e Racing Club Villalbés (abaixo) para a temporada 16/17.

deporte

Zaira Vázquez, do Club TenisMuimenta, terceira no Cam-pionato Galego Infantil deTenis disputado na Guardabaixo a organización do ClubTenis Codesal.

Zaira, terceira no GalegoInfantil

Aberta a inscriciónpara novos xogadoresde fútbol base no RacingClub Villalbés

Catro metais para o club SangiaoTKD no Torneo InternacionalCidade de OurenseFantásticos resultados para ocombinado de técnica do clubSangiao Taekwondo no TorneoInternacional Cidade de Ourenseque se celebraba o sábado 15 dexuño coa presenza de preto de600 deportistas.Ata catro metais lograban oscinco participantes no torneo:unha prata e tres bronces. IvánSangiao acadaba o subcampio-nato na categoría máis numerosa-sénior 1- alcanzando a final ondeun erro o privaba da presea dou-rada.Con enerxías renovadas, MiguelNeira chegaba a esta cita ondecedía no último momento ante oque sería o vencedor da categoríaMaster 1.María Fernández, pola súa banda,realizaba un gran torneo con exer-cicios meritorios noutra das cate-gorías máis complexa -Infantil A-onde alcanzaba outro bronce.Exprimindo ao máximo as súasvirtudes, Adrián González avan-

zaba rolda tras rolda ata alzarse coterceiro posto entre deportistasmáis experimentados.

Ruth Couso ficaría na quinta po-sición nunha rolda moi axustadana que parecía ser a mellor. Contodo, os deportistas do club amo-san o seu nivel en constante au-mento tras cada competiciónestablecendo así a cada paso unhameta maior.

O Racing Club Villalbés abre oprazo para a inscrición denovos xogadores para os equi-pos de fútbol base.No caso dos xuvenís e cadeteso prazo de inscrición pecharaseo vindeiro mércores 27; men-tres que para as categorías bi-berón, pre-benxamín,benxamín, alevín e infantil oprazo abrirase o luns 25 dexullo e pecharase o venres 12de agosto.Os interesados poden contactarco club a través do teléfono 61709 30 42, do enderezo electró-nico [email protected] nas propias oficinas do clubno Estadio Roca en horario deonce da mañá a unha do medio-día de luns a venres.O número de prazas é limitadonas categorías infantil, cadete exuvenil.

Miguel Neira.

F5cultura xullo G6cultura

XHIJ LKís Rivas, “Mini”; membro de A Quenlla e pregoeiro do XXXVII Festival de Pardiñas“En Pardiñas destaca a alegría, o respeto, o sentimento compartido por

tódalas idades de amor á matria e consideración pola cultura”A música de Xosé Luís Rivas eBaldomero Iglesias, coñecidospopularmente como Mini e Mero,é un indiscutibles nos actos cultu-rais da comarca chairega. Da mande Xermolos, a Irmandade Ma-nuel María ou o IESCHA, ambosparticipan activamente en presen-tacións, inauguracións ou home-naxes. Desta volta, exercerán de prego-eiros do XXXVII Festival de Par-diñas.

Que valores se poñen de relevo

no Festival de Pardiñas? Como

o definiría?

Pra min son varios. A alegría, orespecto, o estaren presentes tóda-las idades, pero sobre todos elesestán o sentimento compartido,arrecende no aire, de amor á ma-tria e a consideración pola cultura.

Despois de moitos anos partici-

pando, nesta XXXVII edición

da “Feira e festa da música e da

arte” Mini e Mero serán os pre-

goeiros. Que podemos agardar

dese pregón do domingo 7 de

agosto arredor das sete da

tarde?

Torpeza, que non se vai deixar vermoito porque xogamos na casa.Eu non o sei, aínda anda a dar vol-tas na moucha.

Soarán pezas do traballo ‘Des-

orballando outonos’ no munici-

pio natal de Díaz Castro?

Algo cantaremos posiblemente enada máis acaído que algunhapeza de Díaz Castro, poeta queasistiu a Pardiñas varios anos eque bebeu da comarca luz e inspi-ración para os seus versos.

Manuel María é o

autor homenaxe-

ado polas Letras

Galegas 2016 e

tamén o protago-

nista dos traballos

presentados ao

XXXVII Certame

Terra Chá. Estará

presente dalgún

xeito nunha das súas citas inelu-

dibles?

Sexa onde sexa el está presentesempre no que facemos. En Par-diñas aínda ecoan as súas sabiaspalabras e os seus risos. El era ocentro do xantar-celebración-ter-tulia, por iso estará canda nós.

Poeta, político, humanista,

amigo. Que aspectos destacaria-

des de Manuel María? Que pe-

gada puido deixar en vós?

Amigo, home de paz, irradiadorde paz, poeta que aínda descubrocando o releo, incapaz de traizoar,

e sobre todo home que transmitíaun lóxico e natural amor á Terrano que quedaba preso todo aquelque compartía máis dun cuarto de

hora con el. En min deixa esefondo sentimento de amor e a in-tención do desinterese que el tiña,a non ambición polo material.Da súa calidade coma poeta nondigo nada, coido que está casetodo dito e eu non son experto namateria. Pra min o máis grandedas últimas décadas.

“O carro” foi o primeiro poema

de Manuel María musicado por

Mero. Que significado ten esta

peza?

Unha letra que transmite tenrura,o amor que o labrego lle tiña aoseu compañeiro de traballos: ocarro. Feito canción ten a facul-tade de unir aos galegos compar-tindo cantar, o cal non é fácil, e aletra trascende. Este ano deixouse

ver esamaxia deletra e mú-sica connenos eg r a n d e scan t andocun sorrisonos labios ea u n a n d os o ñ o s .

Debeu ser neste ano a canciónmáis cantada e compartida.

Soará algún outro dos seus poe-

mas musicados por vós? Que

características fan posible mu-

sicar os seus versos?

Con certeza que si, en nós sempresoa algún poema de M. María.Ademais de que os temas que tratana súa poesía chaman, invitan ámúsica, o Manuel é un dos esca-sos poetas con música. É dicir, tenmedida e ten ritmo e ten acento.Mesmo cando practica o versolibre. Logo un pode ser máis ou

menos afortunado na melodía,pero nunca será culpa do Manuel.

De calquera xeito, compartides

con Manuel María a reivindica-

ción da cultura propia a través

de calquera das vosas creacións.

Recoñecidos pola vosa música,

dende Fuxan os Ventos ata A

Quenlla, que aspectos da reali-

dade social variaron ao longo

destes anos e para cales seguen

vixentes as letras de Fuxan?

O País mudou, é outro, moderni-zouse, inzouse a eucaliptos, des-apareceu o carro... ¿Mudou?"Aran os bois e chove" En aspec-tos si que mudou, no esencial non.Continúa a ser o País do trasa-cordo, da indecisión, do menos-prezo por si mesmo. Continúa aser ese gran País amado ata nassúas contradicións, que son moi-tas. As letras de Fuxan seguen vi-xentes, as tradicionais porque atradición é sempre patrimonio, asde combate porque apelaban aconquistas e a obxectivos que nonse acadaron. A linguaxe labregasería o inconveniente pois estácada vez máis descoñecida.

XULIO XIZO prologuista de Doce ducias

será homenaxeado o domingo

18 de setembro na súa vila

natal. Trátase dun recoñece-

mento do pobo vilalbés que per-

manecerá para sempre en

Vilalba; xa que, tras unha táboa

redonda e antes dun xantar po-

pular, procederase á inaugura-

ción dunha escultura elaborada

por Valdi no undécimo hectó-

metro literario do Paseo dos

Soños. Por que homenaxearía a

Xulio Xiz?

Quen ten a sorte de coñecelo, deconsiderarse amigo del dende haimoitos, moitos anos, sabe que oLugo cultural, a Galicia que aíndatemos ten unha débeda con este

home. Rara vez di non cando haique botar unha man, nunca ponprezo a estas cousas e ten o don dapalabra escrita e falada, a crónica.

Un memorión e moitos anosde relación e de estar mergu-llado na comunicación e queatesoura, é memoria viva degran parte da historia da cul-tura deste País. Interese porela e desinterese pra ela. O di-fícil da homenaxe é darllafeito porque el que sempre dique si cando se trata de feste-xar aos demais e que é ade-mais causa e efecto das moitashomenaxes que en vida, écomo ten mérito, se lle levanfeito a moitos persoeiros epersoeiras, cando se trata dasúa... aí xa canta doutro xeitoe retórcese.

AGUSTÍN FERNÁNDEZPAZ

Outro dos homenaxeados no

Paseo dos Soños é o escritor re-

centemente falecido Agustín

Fernández Paz. Que cre que ten

aportado á literatura galega e á

cultura galega en xeral?

Agustín, chairego... Pouco voudicir del, non me sae aínda. Sódirei que na derradeira etapa pro-fesional con alumnos e alumnasde quinto e sexto de Primaria, elese máis eu disfrutamos fondamenteda súa literatura. Disfrutamos,penso que nos fixemos máis hu-manos e que os rapaces aprende-ron con el a amar a literatura. Cando un escritor é quen de con-quistar ese difícil público non lector,demostra ser home de enorme cali-dade humana, aparte da literaria.Falaría da súa aportación á renova-ción pedagóxica galega pero non.Voume quedar con esa tenrura, esadelicadeza, esa paz que lle desexoa el estea onde estea.

VINDEIROS PROXECTOSDe xeito inmediato, en que pro-

xectos traballan Mini e Mero?

Proxectos? Vai ser necesario re-matar o ano de celebración doManuel e pola miña parte pou-sar un chisco na política na queestou demasiado absorbido nes-tes tempos. O maior proxecto éseguirmos activos á nosa idadeque xa non está para filigranas.

Mero e Mini serán os pregoeiros do XXXVII Festival de Pardiñas no ano

Manuel María.

XXXVII Festival de Pardiñas

O Festival de Pardiñas comezaráa súa trixésimo sétima edición cocuarto Dálle ó Canto Pardiñas2016 o venres 5 de agosto entreas oito do serán e as once danoite nos establecementos guiti-ricenses participantes.Xa o sábado 6 de agosto se abriráás cinco da tarde a XXIII Mostrade Instrumentos de Música Tra-dicional co pregón de MaruxaMiguens e Pepe Romero (Os Ro-sales). Ao mesmo tempo abrirá aXXXVII Mostra de Artesanía.Cara ás sete da tarde desenvolve-rase a XXXVII Carreira Populare ás nove do serán abre os con-certos o Bloquinho de Xermolos.A Banda Crebinsky, Anxo Lo-renzo Band, os andaluces Rare-folk e Liviao de Marrao poránmúsica ao resto da noite.E o domingo 7 de agosto abri-rarse o recinto da mostra de arte-

sanía e instrumentos de músicatradicional arredor das once emedia da mañá; pero o resto deactividades agardarán ata tardedespois da sesión vermú conFanfarria Taquikardia.Ás catro e media Duende Circoofrecerá un espectáculo infantil eunha hora máis tarde, Bloquinhode Xermolos guiará un obradoirode batukada.Ás seis e media da tarde Alvarizaofrecerá un concerto na XXIIIMostra de Instrumentos de Mú-sica Tradicional e ás sete da tardeMini e Mero ofrecerán un pregónmusical antes da entrega de pre-mios do XXXVII Certame TerraChá.A partir das nove e media doserán a música correrá a cargo deXabier Díaz & Adufeiras de Sa-litre, Fullset e, de novo, FanfarriaTaquikardia.

“Cando un escritor

(Agustín) é quen de

conquistar o difícil

público non lector,

demostra ser home

de enorme calidade

humana, aparte da

literaria”

Banda Crebinsky.

26 cLlMLNaOPllo 16c l aBaldomeQo Iglesias Dobarrio, “Mero”; autor de Doce ducias e pregoeiro do XXXVII Festival de Pardiñas

“O Festival de Pardiñas é único: non só é a palabra, a música, as artes plásticas ou a artesanía,senón a convivencia xenerosa de distintas xeracións que van deixando pousos de autenticidade”A música de Xosé Luís Rivas eBaldomero Iglesias, coñecidospopularmente como Mini eMero, é un indiscutibles nosactos culturais da comarca chai-rega. Da man de Xermolos, a Ir-mandade Manuel María ou oIESCHA, ambos participan acti-vamente en presentacións, inau-guracións ou homenaxes. Con todo, o primeiro de xulloera Mero o que presentaba enVilalba o seu poemario Doce du-cias editado polo IESCHA conúmero 25 da Biblioteca Chai-rega co prólogo de Xulio Xiz eilustracións de María Guerrero.

Que temas abordan eses 144

poemas?

Pretenden ser, en número, 144poemas referidos non só á orixevilalbesa e as imaxes primeirasque se gravan para sempre nalembranza, senón tamén a estaorixe chairega e ao sentir que, aolongo de moitos tempos, foi des-tecendo espazos dunha Galiciaque sempre espreguiza e polacontra debe erguer moi atenta eesperta.

Hai valores que se poñen de

relevo en certa maneira, por

exemplo, no Festival de Pardi-

ñas... Como o definiría?

O Festival de Pardiñas é único,e isto que digo non é un exclusi-vismo teimudo meu. Calquerapode observalo xa que nunmesmo festival, nunhas mesmasdatas, nun mesmo espazo, con-cílianse as vontades de moitaxente ao redor da Cultura, daCultura Galega. Non só é a pa-labra e a literatura, non; non sóé a música o vínculo, desde asexpresións variables que teña;non só son as artes plásticas ouos distintos obradoiros das arte-sanías, é tamén a convivenciaxenerosa de distintas xeraciónsque van deixando pousos de au-tenticidade. Se a iso sumadesque é un festival que non se debeás subvencións e protectoradosde rigor, calquera pode darseconta que estamos nun eido ex-clusivo de propiedade digno,onde todos somos protagonistasdesa Cultura Nosa e facéndoa -de verdade- nosa. Se a iso enga-dides a tantos enormes

alentadores do evento, comoAnisia Miranda, Neira Vilas,Avelino Pousa, Antía Cal, XoséMª Díaz Castro, Manuel María etantas e tantos máis. Se a iso au-mentades a exclusividade de Al-fonso Blanco Torrado, motorprincipal do encontro, único ecapaz de tal marabilla. Entón,darédesvos conta do milagre eprodixio que alí –no medio detodos- se produce. Só hai que vi-vilo!

Despois de moitos anos parti-

cipando, nesta XXXVII edi-

ción da “Feira e festa da

música e da arte” Mini e Mero

serán os pregoeiros. Que pode-

mos agardar dese pregón do

domingo 7 de agosto arredor

das sete da tarde?

Será necesariamente un pregóncon vencellos musicais e lem-branzas dos encontros ao cabodos tempos. Manuel María, DíazCastro, ... memoria dos moitosautores e autoras que nos digni-ficaron coa súa presenza, exem-plo e axuda para que saibamosrecrearnos no labor de festexar avida.

Soarán entón pezas do traba-

llo ‘Desorballando outonos’ no

municipio natal de Díaz Cas-

tro?

Seguramente. O Manuel e XoséMaría eran bos amigos e asistíanxuntos ao festival, mesmo haiimaxes deles dous atendendo a

unha actuación nosa no Festival.Polo tanto, acudir á lembranzasempre será unha recreación moiagradecida.

Manuel María é o autor home-

naxeado polas Letras Galegas

2016 e tamén o protagonista

dos traballos presentados ao

XXXVII Certame Terra Chá.

Poeta, político, humanista,

amigo. Que aspectos destaca-

ría de Manuel María? Que pe-

gada puido deixar en vostede?

En min, a maior pegada do Ma-nuel foi a da súa dimensión hu-

mana e aí, dentro desa, a deamigo. Xuntos de camiño ecompartindo moitos momentos emoitos soños, eses que cada díanos abren e alentan amenceresde dignidade e liberdade.

“O carro”, primeiro poema de

Manuel María musicado por

Mero, soará en Pardiñas? Que

significado ten, xa que logo,

esta peza?

“O Carro” é un poema que des-cribe moi ben o sentir noso e asnosas soidades reflexivas. Soaráe cantarémolo con todos os alípresentes nun acto de afirmaciónna estima e galeguidade.

Soará algún outro dos seus po-

emas musicados por vostede?

Que características fan posible

musicar os seus versos?

Soarán algúns máis, ou anacosdeles, nos que fagamos memoria

da inmensa obra que nos deixou.A característica fundamental é apulcritude dos versos, a veraci-dade das verbas, a inmensa ho-nestidade descritiva nasemocións e desexos.

De calquera xeito, comparti-

des con Manuel María a rei-

vindicación da cultura propia

a través de calquera das vosas

creacións. Recoñecidos pola

vosa música, dende Fuxan os

Ventos ata A Quenlla, que as-

pectos da realidade social va-

riaron ao longo destes anos e

para cales seguen

vixentes as letras

de Fuxan?

O peor do conto foique, moi ao contra-rio do que pensaba-mos, fómonosdeixando levar porxentes falsas e fal-tas de sensibilidadepara comprender agrandiosidade daNosa Cultura, cri-dos que serían quende –a lo menos- es-timar e coidar oNoso tesouro cultu-ral e tradicional.Non foi así, desdeas institucións de-cretaron contra denós e do Noso,

contra a Nosa Lingua, a NosaArte, ...o Noso “Todo“, ese quenos singulariza e conforma úni-cos no mundo e donos da NosaCasa.

XULIO XIZO prologuista de Doce ducias

será homenaxeado o domingo

18 de setembro na súa vila

natal. Trátase dun recoñece-

mento do pobo

vilalbés que

permanecerá

para sempre

en Vilalba; xa

que, tras unha

táboa redonda

e antes dun

xantar popu-

lar, procede-

rase á

inauguración dunha escultura

elaborada por Valdi no undé-

cimo hectómetro literario do

Paseo dos Soños. Por que ho-

menaxearía a Xulio Xiz?

Xulio Xiz é un loitador incansa-ble, sempre está polo labor con-fiado e optimista. É un granorador, un señor da palabra e aomesmo tempo mago dos afagos,ilusionador entolecido que ali-menta a esperanza desde as máispequenas cousas, que –pobresde nós- en realidade son as máisgrandes ou quizais non teñanmensura.

AGUSTÍN FERNÁNDEZ PAZOutro dos homenaxeados no

Paseo dos Soños é o escritor

recentemente falecido Agustín

Fernández Paz. Que cre que

ten aportado á literatura ga-

lega e á cultura galega en

xeral?

Hai unha certa teima, case ritual,de valorar a obra dos autores edeixar de man a dimensión per-soal dos mesmos. Eu, primeira-mente, e por telo coñecido,destacaría a forza da súa irman-dade, a coherencia, a humildade,a nobre dimensión dos seus si-lencios para despois arremetercon forza contra quen ousasedesprezos contra o Noso. Era unamigo cabal e competente, capazde lembrar e conciliar e, despoisdesde esa mesma lembranza,construír un futuro cheo desoños que transfiguraba en ver-bas con relatos marabillosos, dosque quedan probas insuborna-bles.

VINDEIROS PROXECTOSDe xeito inmediato, en que

proxectos traballan Mini e

Mero?

Fundamentalmente: resistir. Ostempos, como diría ManuelMaría, Non son Chegados. Se-

guiremos can-tando, mal quelles pese. E talcomo veñendadas as cousas,o máis impor-tante é seguir enpé de dignidade,procurando darpor onde llesdoe, cos argu-

mentos de razón e na verdade, atantos que nos venderon ao quemáis pagaba.

Doce ducias foi presentado na Casa da Cultura de Vilalba coa presenza do autor,

Mero Iglesias (segundo pola esquerda). CHEMA FELPETO

“Agustín era un

amigo cabal e

competente,

capaz de lembrar

e conciliar ata

construír un futuro

cheo de soños”

Que ler? a elección de:

Que escoitar?

Xosé Otero Canto

Profesor e escritor

Un libro Un disco

Unha comida

Un sitio onde vivir

Unha personaxe histórica

Este traballo constitúe o máis completo, sistemático e exhaustivo

achegamento ao universo poético total do escritor chairego de cantos

foron publicados até o momento. Froito da amizade e da admiración,

mais tamén de toda unha vida dedicada ao estudo rigoroso da obra

poética do autor de Terra Chá, busca ser unha obra de referencia para

todos aqueles públicos que quixeren achegarse en profundidade á

moi ampla produción poética do escritor homenaxeado coas Letras

Galegas deste 2016.

O convidado da nosa recomendación mensual é un deses artistas que

padecen o síndrome de “eclipsado por un tema de demasiado éxito

no pasado”. Pois si, aquel inesquecible “Bitter sweet symphony” de

1997 foi moito máis cun número 1, co tempo converteuse nun himno

xeracional.

Mais The Verve, a banda que o noso protagonista lideraba naquel

entón, e Richard en solitario posúen bagaxe dabondo como para sor-

prender con bo material como o deste novo disco.

Un traballo que soa actual, coa dose xusta de electrónica e onde a

voz de Ashcroft sobresae en melodías ben construídas. Os temas des-

prenden bo gusto, ó meu gusto sobre todo nos medio tempos como

“They don´t own me”.

“These people” o tema que titula o disco é outro dos cortes destacados, con arranxos de corda que

recordan os mellores intres de The Verve.

En resume, un moi bo CD que nos lembrará que este home foi grande, moito, a finais dos 90.

A obra poética de Manuel María,

Camilo Gómez Torres

Fundación Manuel María de Estudos Galegos

Sonata de otoño,de Valle-Inclán “A troita” de Franz Schubert

Versalles

Unha película

Calquera de Stanley Kubrick

Algún lugar

para visitar

Xelmírez

Unha bebida

París

Cocido galego Augardente de herbas

Richard Ashcroft: “These people”

por Félix Jorquera

fmenfm.blogspot.com.es

Premios 2016: nomeada a mellor fotografía e actriz (Elena Anaya)

nos Premios Platino.

Título orixinal: La memoria del agua. Ano: 2015. Duración: 88 min.

País: Chile. Xénero: Drama. Director: Matías Bize. Guión: Matías

Bize, Julio Rojas. Música: Diego Fontecilla. Fotografía: Arnaldo Ro-

dríguez. Reparto: Elena Anaya, Benjamín Vicuña, Néstor Cantillana,

Pablo Cerda, Alba Flores, Sergio Hernández, Silvia Marty, Antonia

Zegers. Productora: Ceneca Producciones.

Unha parellamoza, tras a morte do seu fillo, loita por manter a súa

relación. Esta inmensa dor fracturounos como parella e a pesar do

moito que se queren, non poden sobrepoñerse á inmensa perda. Asis-

timos á sutil construción das súas novas vidas, e observamos os seus

movementos por esquecer o que foron como parella. Pero a posibi-

lidade dun novo reencontro aparece e eles saben que esa decisión

poderá cambiar o sentido das súas vidas para sempre.

Que ver? ‘La memoria del agua’, dirixida por

Matías Bize

27recomendacións xullo 16

óns

máis en www.terrachaxa.com/axenda

eventosLugo

Museo ProvincialChristian Villamide. A paisaxe contra a parede

ata o 31 de xulloA exposición é unha crítica aceda dun problema que amola neste século XXI aunha natureza cercada polo home. A arte move fichas describindo con lirismo oenrocamento no que estamos. Tamén a beleza pode ser incisiva e chegar aocompromiso. Christian Villamide amósanos a través dela o que está máis aló dapura aparencia, descóbrenos “o que se ve”. Mentres, a partida, polo momento,

segue en táboas. (M. Rozas)

GuitirizCasa Habanera

Imaxinando Cantares GallegosA mostra combina literatura e artes gráficas coa intención de dinamizar a culturalucense e impulsar os traballos dos artistas que participan na exposición. Tamén éun exemplo das diferentes visións que temos sobre unha das obras mais importantes

da literatura galega.

teatro

concursos

VERÁN ACTIVOVilalba (Área Recreativa da Madalena - 18.00 horas)

“Brinca Vai!” (Paco Nogueiras)23 de xullo

“A vida tola” (Pistacatro)6 de agosto

“Merenda con pan de millo” (Migallas Teatro)20 de agosto

XIII Concurso de Tapas de Muimentado 11 ao 14 de agosto

Os establecementos participantes servirán, por 1,50 euros, cadansúa tapaa concurso entre as oito do serán e as doce da noite. O público participanteoptará a premios por un total de 600 euros divididos en tres vales de 100euros sorteados entre o voto individual e un vale de 300 euros ao rosco ouruta completa. Un microbús percorrerá os locais participantes cada media

hora.

Concurso de Fotografía Dixital #xermadeenfotos ata o 15 de setembro

Calquera persoa poderá presentar ata un máximo de 3 fotos tomadas nunentorno recoñecible no termo municipal de Xermade sobre eventos ou recursospatrimoniais. As imaxes poderanse subir á web www.xermadeenfotos.org ata o15 de setembro acompañadas dun título, localización e descrición tamañotweet (máximo 140 caracteres). Distinguiranse dous premios: o do público-a través das votacións na propia web e os “likes” na páxina de facebook doConcello de Xermade- e o do xurado -integrado por representantes do Concello,das asociacións municipais e profesionais da fotografía-. O primeiro consistiránun paseo de 2 horas en buggy para catro persoas valorado en 120 euros e osegundo nunha comida ou cea para 4 persoas nun restaurante do municipio

de Xermade valorada en 220 euros.

III Premio “Xermade na Historia”ata o 17 de febreiro

As bases do certame, convocado polo Concello de Xermade, a Asociaciónde Veciños e Veciñas de Cabreiros e a Facultade de Ciencias da Educaciónda USC, recollen a participación de xeito individual ou colectivo con cantostraballos se desexe sempre que o seu tema estea relacionado co patrimonioetnográfico e cultural do concello de Xermade (tradicións, festas, ritos, artepopular, lendas, memoria histórica, costumes, literatura oral, etc). Aextensión dos traballos escritos en galego será dun mínimo de 50 folios eun máximo de 400. A súa dotación económica é de 3.000 euros: 2.000 para

o primeiro premio e 1.000 para o segundo.

Castro de ReiAeródromo de Rozas

XI Criterium Aeronáutico - XXXIII Volta aéreaa Galicia

do 22 ao 25 de xulloMáis de 150 aeronaves e preto de 5.000 persoas, entre pilotos e afeccionados,daranse cita en Rozas para participar en actividades coma bautismos de aviónou de ultralixeiro, salto en paracaídas, voos en paramotor ou globo, simulador

de voo, karts e mesmo inchables para os máis novos e novas.

GuitirizRoca

III Festival de Cine e Música de Roca29 e 30 de xullo

A última fin de semana de xullo proxectaranse películas, documentais e curtametraxescon temática musical, ao aire libre e co obxectivo de dinamizala vida cultural da aldea e

os arredores.

GuitirizOs Vilares

XXVI Romaría Labrega da Chaira13 e 14 de agosto

A tradicional cita do rural chairego desenvolverase na carballeira do Cancelo coshabituais concursos de sega con gadaña ou de baile, exhibicións de habilidadescoa segadora, xincana a cabalo, sorteos e música, entre outras actividades tamén

para os máis pequenos.

VERÁN ACTIVO

Xogos tradicionaisVilalba (Área Recreativa da Madalena - 16.00 horas)

30 de xullo16 de agosto

Os servizos municipais de Cultura e Deporte impulsan actividaedes lúdicasdurante varias semanas do verán dirixidas a nenos e nenas maiores de 3 anos

que contarán con xogos tradicionais e obradoiros diversos.


29RSTUVWXWV YZ[[\ ]6

O sábado 2 de xullo pechaba o II Campus RCV cunha xornada declausura que se desenvolvía no estadio da Madalena coa presenzados 80 rapaces participantes, o padriño Roberto Trashorras e do exxogador do Getafe Roberto Lago, ademais de monitores e adestra-dores do campus, familias e autoridades. Ao longo da semana visi-taron o campus outros deportistas profesionais coma Dani Cancela(Kitchee), Héber Pena (Racing de Ferrol), Iago Díaz (U.D. Almería),Roberto Lago (ex xogador Getafe C.F.), Vicente Celeiro (ex xogadorDeportivo da Coruña e Celta de Vigo) ou Luis César (adestrador C.D.Lugo). Ademais das actividades deportivas o campus contou taméncon actividades formativas e lúdicas: obradoiros de psicoloxía, char-las con deportistas, árbitros profesionais, outros deportes e unhaexcursión ao Aquapark de Cerceda, entre outras.

A Deputada de Cultura, Deseño e Artesanía, Pilar García Porto, e aalcaldesa do Concello de Guitiriz, Regina Polín Rodríguez, inaugu-raban o luns 18 de xullo na biblioteca municipal da Casa Habaneraa exposición “Imaxinando Cantares Gallegos” que rende homenaxea Rosalía de Castro e que o CENTRAD leva agora a estas instala-cións municipais, no que é o inicio do seu percorrido itinerante polaprovincia. A exposición é totalmente gratuíta para o público.

A XVI Ruta Chairega organizada polo IESCHA discorría pola ruta dasÍnsuas por terras de Rábade, Begonte e Outeiro de Rei onde os par-ticipantes camiñaron á beira do Miño coñecendo a fonte da Pinguela,o Pazo de Mirapeixe, as casasgrandes de Santa Mariña ou o Pazo deGaioso. Tamén aproveitaron para visitar a Casa Museo Manuel María.

A vilalbesa Sandra Vázquez durante a toma de posesión comosenadora electa do Grupo Popular do que repite como voceiro otamén lucense Xosé Manuel Barreiro.

como pa a o empo!

conc^_̀ a con

Paabicipa no no

co conc

daco mandando

dn cmc od ehabcapp aof

0f 86 33 22, dando a resposta que ti creas para acertar coa

nosa personaxe do mes. Entre os acertantes sortearemos unha

cea para dúas persoas no Restaurante A Nova Ruta.

fotodenuncia

enquisa na web

Neste caso, atíoase na rúa Pontes da García Rodríguez.

“Trampa típica para peóns en Vilalba”

Cre acertada a escolla de Ana Pastor como

Presidenta do Congreso?

http://www.terrachaxa.com/poll

Si ........................................... 50 %

Non ......................................... 50 %

30 servizosxullo 16

Quen é esta

rapaza?

Pista:

Concelleira dun Concello chairego.

ANUNCIOS POR PALABRAS

O TARXETEIRO

ANÚNCIESE (GRATIS A PARTICULARES) TELF/FAX: 982 51 03 35TERRA CHÁ.XA APTO. 86 27800 VILALBA - [email protected]

- VÉNDESE CASA DE PEDRA HABITABLE EN SAN SIMÓN CONBODEGA GRANDE, GARAXE, CHOZA, TERREO, POZO EPOZO NEGRO. CONSTA DE COCIÑA, CON COCIÑA ECONÓ-MICA, COMEDOR, SALA DE ESTAR, CHIMENEA, DORMITO-RIOS, BAÑO E ASEO. PREZO: 50.000 EUROS. TELF. 630 579643.

- ALÚGASE LOCAL EN VILALBA PARA BAR, CAFETERÍA, PUBOU CALQUERA OUTRO TIPO DE ACTIVIDADE EN ZONA CÉN-TRICA. PREZO ECONÓMICO E A CONVIR. INTERESADOSCHAMAR AO 636 307 595.

- ALÚGANSE BAIXO (145 METROS CADRADOS) E ENTRE-CHÁN (119 METROS CADRADOS). AMBOS NA RÚA CALVARIO.TELF: 625 104 928.

- ALÚGASE APARTAMENTO TOTALMENTE AMOBLADO EN BA-RREIROS PARA TODO O ANO. BO PREZO. TELF. 666 549 622.

- VÉNDESE CASA NA FEIRA DO MONTE (AO LADO DA CASADO CONCELLO). TELF. 662 253 823 (CHAMAR POLA NOITEDESPOIS DAS NOVE).

- VÉNDESE SOLAR DE 700 M2 CON 8 M DE FRENTE NA RÚADA FEIRA. BEN SITUADO PARA NEGOCIO. TELF. 610 39 40 52.

- ALÚGASE LOCAL CÉNTRICO EN VILALBA IDEAL PARA PE-RRUQUERÍA, DENTISTA, OFICINAS, ETC. TELF. 692 132 351.

- ALÚGASE PRAZA DE GARAXE NA RÚA PLÁCIDO PEÑA 16-18 EDIFICIO EIMIL (VILALBA). TELF. 982 51 23 70.

- VENDESE SOLAR UNIFAMILIAR EN VILALBA (DETRÁS DEPROTECCIÓN CIVIL) DE 1.055 METROS CADRADOS CONPASO DE SERVIDUME. PREZO 25.000 EUROS A CONVIR.TELF. 646 324 192.

- VÉNDESE PISO AMOBLADO DE 100 M2 NA AVDA. DE GALI-CIA, 32, VILALBA, CON 3 HABITACIÓNS, 1 BAÑO, SALA E CO-CIÑA. CALEFACCIÓN INDIVIDUAL DE GASÓLEO. TODOEXTERIOR, CÉNTRICO E EN BO ESTADO. TRASTEIROAMPLO EXTERIOR. PREZO: 60.000 EUROS NEGOCIABLES.TELF: 620 51 42 40 OU 629 91 82 63.

- VÉNDESE TERREO URBANO AO LADO DA COOPERATIVADE SANTABALLA. TELF. 654 164 108.

- MANOLO DA TERRA CHÁ, 47 ANOS, SEPARADO, ALTO, TRA-BALLADOR, COÑECERÍA MULLER DA ZONA. TELF. 679 058 179.

- HOME SEPARADO DE 65 ANOS BUSCA MULLER DE 60 NONFUMADORA E SEN CARGAS. TELF. 630 403 711.

- RAPAZ SOLTEIRO DE 44 ANOS BUSCA RAPAZA SOLTEIRADE ENTRE 35 E 44. PREFERIBLEMENTE QUE LLE GUSTE AALDEA. TELF. 671 416 679.

- GUSTARÍAME COÑECER MULLER ENTRE 45 E 60 ANOSPARA AMIZADE OU O QUE XURDA. TELF. 648 147 243.

- RAPAZ SOLTEIRO DE 41 ANOS QUERE COÑECER RAPAZAPARA AMIZADE OU O QUE XURDA. TELF. 634 40 47 43.

- OFRÉCESE CHÓFER A PARTICULARES CON COCHE OU SENCOCHE. TELF. 667 444 004.

- SE OFRECE SEÑORA PARA FACER COMIDAS POLAS FES-TAS, TAREFAS DO FOGAR OU COIDAR NENOS OU MAIORES.TELF: 697 604 818.

-DÁNSE CLASES PARTICULARES DE INGLÉS, FRANCÉS, LIN-GUA E CLASES DE APOIO A PRIMARIA, ESO E BAC DE HUMA-NIDADES. TELF. 697 596 016.

- OFRÉCESE DIPLOMADA EN MAXISTERIO PARA DAR CLASESPARTICULARES (INFANTIL/PRIMARIA/1E2 ESO) E COIDARNENOS A DOMICILIO. TELF: 636 382 326.

- OFRÉCESE SEÑORA INTERNA PARA COIDADO DE PERSOASMAIORES, NENOS OU LIMPEZA DO FOGAR. TELF. 634 288 235.

-OFRÉCESE CHICA PARA LIMPAR POR HORAS OU COIDARNENOS, PREFERENTEMENTE POLAS MAÑÁS. INTERESADOSCHAMAR AO TELF. 637 24 96 02.

- ARRÉGLANSE PERSIANAS DE ALUMINIO E COLÓCANSEVENECIANAS. TELF. 639 241 614.

-OFRÉCESE CHICA PARA COIDAR DE PERSOAS MAIORESTANTO DE DÍA COMA DE NOITE. TELF. 629 987 316.

- BÚSCASE RAPAZA INTERNA PARA O COIDADO DUNHA PER-SOA MAIOR. TELF. 610 704 165.

JOSÉ ÁNGEL LAGARES BUSCA EMPREGO. CONTA CON EX-PERIENCIA NO SECTOR DAS TELECOMUNICACIÓNS, PEROACEPTARÍA OUTRO TIPO DE EMPREGO. TELF. 633 686 246.

-ALÚGASE CERVEXARÍA TOTALMENTE EQUIPADA (31doDEZ)NA RÚA BASANTA SILVA 16-18 (VILALBA). TELF. 629 028 396.

- VÉNDESE PRAZA DE GARAXE A MOI BO PREZO EN AVDA.DE GALICIA (AO LADO DA ZAPATERÍA BAAMONDE). TELF. 63057 96 43.

- ALÚGASE OU VÉNDESE GARAXE DE 12 M2 NA RÚA AL-CALDE FRAGA (RÚA DE CORREOS) 26-28. TELF. 680 88 28 49.

-FÁNSE LIMPEZAS DE FINCAS E XARDÍNS. DESBROCEMANUAL. PREzOS ECONÓMICOS. TELF. 647 441 483.

- VÉNDENSE ROLOS DE SILO E HERBA SECA. TAMÉN SEVENDE UN PONY POR 250 EUROS. TELF. 605 680 188 E 982 5279 06.

- REALÍZANSE TODO TIPO DE TRABALLOS FORESTAIS: DES-BROCE, PODA E PODA EN ALTURA, PLANTACIÓNS, CORTA DELEÑA, TRABALLOS DE XARDINERÍA, PECHES DE FINCAS,ETC. TELF. 696 224 709. ECONÓMICO.

- VÉNDENSE ROLOS DE HERBA SECA. TELF: 982 527 136 E664 103 964.

-VÉNDENSE CHANTAS DE SEGUNDA MAN PARA PECHE DEFINCAS. ENTRE 30 E 40 METROS. TELF. 648 147 243.

- VÉNDENSE ESTACAS DE CASTAÑO DE 2 M. TELF. 635 25 45 85.

- VÉNDENSE 2 CÁMARAS DE VIXILANCIA CON DECODIFICA-DOR (DE INTERIOR) EN BO ESTADO E PREZO MOI ECONÓ-MICO. TEL. 625 104 928.

- FANSE TODO TIPO DE TRABALLOS EN CARPINTERÍA DEMADEIRA. INFORMES NO TELÉFONO: 622 638 985.

-VÉNDESE VIÑO CASEIRO EXQUISITO. SERVIMOS A DOMICI-LIO GRANEL E EMBOTELLADO. TLF. 644 162 550.

- VÉNDESE RADIO-CD REPRODUCTOR MP3 DE COCHEMARCA KENWOOD, MODELO KDC-W434A. INTERESADOSCHAMAR OU CONTACTAR POR WHATSAPP NO TELF. 655228 614.

-VÉNDESE MEL CASEIRA. TELF. 659 257 742

- VÉNDENSE 50 M. DE TUBOS DE ACEIRO E BARRICAS DOVIÑO. TELF. 69760 48 18.

- VÉNDENSE HUCHAS DO TRIGO CENTENARIAS. TELF. 630407 533.

- VENDO CAIXAS DE PLÁSTICO DE 60X40X25 CM. IDEAISPARA VENDIMIA. PREZO NEGOCIABLE. TELF. 616 954 119.

-VÉNDESE MUÍÑO ANTIGO DE CEREAL. TELF. 648 703 876.

- VÉNDESE FRIGORÍFICO DE 80 CM. APROXIMADAMENTECON MOI POUCO USO EN 100 EUROS. TELF. 630 579 643.

- VÉNDESE MÁQUINA DE TABACO EN BO ESTADO. MOI BOPREZO. INTERESADOS CHAMAR AO TELÉFONO 637 363 879.

- VÉNDENSE 100 CAIXAS DE MADEIRA DE 220X90X70 MM.PREZO NEGOCIABLE. TELF. 622 638 985.

- VÉNDESE LEÑA DE CARBALLO, EUCALIPTO E SALGUEIROXA TROCEADA. TELF: 648 147 243.

- VÉNDENSE 5 PARCELAS NAS PARROQUIAS DE GOIRIZ ECARBALLIDO (VILALBA). TELF. 633 439 694 OU 984 293 975.

- VÉNDESE DESGRANADORA (MÁQUINA DE MALLAR) ANTIGA.TELF. 653 359 566.

emprego

ofertas inmobiliarias

outras ofertas

ofertas do agro

31publicidade xullo 16

relacións persoais

REALÍZANSE TRABALLOS DE MEDICIÓN E VALORACIÓN DE

PARCELAS. TELF. 616 204 665.

DESE

ÑO

ER

OTU

LAC

IÓN

PU

BLI

CID

AD

E

AV

OG

AD

AS

ASE

SOR

ÍA

O conxunto arqueolóxico doCastro de Viladonga, situadono Noroeste do Concello lu-cense de Castro de Rei, é undos xacementos arqueolóxicosmáis representativos da CulturaCastrexa, concretamente aquelreferido á etapa galaicorro-mana, período no que os con-quistadores anexionaron oterritorio como parte do seuimperio, desenvolvendo a tra-vés deste contacto e fluír deculturas unhas característicasque definirán a época, e dei-xándonos como testemuña unvaliosísimo legado material einmaterial vencellado parasempre ó devir e á historia doshabitantes da Terra Chá. Como indican os materiais ato-pados neste xacemento o castrode Viladonga foi ocupado concontinuidade dende os séculosIII-V d.C., cronoloxicamentesituado na Etapa Final da Cul-tura Castrexa, etapa de convi-vencia e mestura entre a culturacastrexa nativa e o pobo con-quistador, o romano. Non obs-tante os traballos arqueolóxicospermitiron tamén documentarun nivel de ocupación prerro-mano anterior (s. I-II a.C), doque aínda se descoñece a exten-sión e relevancia antes da forti-ficación galaicorromana.O conxunto do Castro de Vila-donga ten unha extensión apro-ximada 40.000 m², e está

formado pola “croa” ou acró-pole rodeada dunha serie de

murallas e fosos, ademais dun-has amplas zonas ó Oeste eSur denominadas antecastros(zonas de cultivo e gandeiría).A croa concentra o espazo ha-bitacional, organizado por

medio dun sinxelo urbanismodistribuído mediante dúas rúas

principais, un terceiro camiñoparalelo á muralla principal edúas portas. A partir desteseixos vertebradores dispóñenseas vivendas a modo de barrios,con espazos entre elas que per-

miten a circulación, realizadasposiblemente na súa maioría en

xisto e lousa e agrupadas enunidades habitacionais, alter-nando as formas circularesmais tradicionais e as formasrectangulares xa mais evolucio-nadas. As cubertas estarían ela-

borarades por medio de vexe-tais ou cubertas con tellas debarro, innovación introducidapolos romanos no noroeste, e opiso das mesmas eran de terracompactada ou enlousados, er-guéndose sobre o nivel do chanpara evitar a entrada de auga. Podemos apreciar tamén restosde lares, posibles fornos, esca-leiras, etc., e doutras edifica-cións específicas como ostalleres de artesáns, principal-mente debido ó restos atopadosno seu interior.Ó mesmo tempo que se descu-brían todas estas estruturasforon saíndo á luz un conxuntomoi importante e variado deobxectos (ferramentas, cerá-mica, vidros, ourivería, etc.)que nos falan doutros aspectosdo día a día do castro.A importancia arqueolóxica e ointerese histórico do Castro fi-xeron que en 1983-86 se fun-dase e abrise no lugar Museodo Castro de, dotado de dife-rentes servizos e salas co ob-xectivo de gardar, investigar,conservar, expoñer e difundir agran cantidade de materiaisprocedentes das escavaciónsrealizadas dende o ano 1971,así como o mantemento e pro-tección do propio sitio arqueo-lóxico, declarado Ben deInterese Cultural pola Xunta deGalicia o 11 de decembro de2012.

Descubrindo opatrimonio chairego

O castro de Viladonga

con Míriam Fernández

Agustín Fernández Paz: unha perda insubstituíble · Agustín Fernández Paz: cultura unha perda...

Documents

Transcript of Agustín Fernández Paz: unha perda insubstituíble · Agustín Fernández Paz: cultura unha perda...