Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de...

41
1 Programación del Aula de Apoyo a la Integración (Aula PT) IES ANTONIO MENÁRGUEZ COSTA Curso 2019- 2020 ( Los Alcázares )

Transcript of Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de...

Page 1: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

Pro

gra

ma

ció

n d

el

Au

la d

e A

po

yo a

la

In

teg

raci

ón

(A

ula

PT

)

IES

AN

TO

NIO

ME

RG

UE

Z C

OST

A

Cu

rso

20

19

- 2

02

0

( Lo

s A

lcá

zare

s )

Page 2: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

1.

INT

RO

DU

CC

IÓN

2.

JUS

TIF

ICA

CIÓ

N

2.1

. Im

port

an

cia

de

l pro

gra

ma

de

inte

rve

nci

ón

.

2.2

. N

orm

ativ

a d

e r

efe

ren

cia

3

. C

ON

TE

XT

O

3.1

. A

ctu

aci

one

s, m

ed

ida

s o

pro

gra

ma

s de

Ate

nci

ón

a la

Div

ers

ida

d

3.2

. M

ed

ida

s d

e A

ten

ció

n a

la D

ive

rsid

ad

de

l cen

tro

.

4

. O

RG

AN

IZA

CIÓ

N Y

FU

NC

ION

AM

IEN

TO

DE

L A

PO

YO

EN

AU

LA

DE

AP

OY

O A

LA

INT

EG

RA

CIÓ

N (

AA

I) Y

9

4.1

. A

lum

na

do N

EE

a a

tend

er

en

el A

ula

de

Ap

oyo

a la

In

tegr

aci

ón

.

4

.2.

Au

la d

e A

po

yo a

la I

nte

gra

ció

n.

4

.3.

Ob

jetiv

os

gen

era

les

del

au

la d

e a

po

yo a

la in

tegr

aci

ón

(A

AI)

4.3

.1 O

bje

tivo

s p

or

CC

BB

4

.4 M

eto

dolo

gía

de

l aul

a d

e a

po

yo a

la in

tegr

aci

ón

(A

AI)

. C

rite

rios

me

tod

oló

gico

s.

4.5

. Ad

apta

cio

ne

s C

urr

icu

lare

s.

4.6

Org

an

iza

ció

n e

spa

cia

l

4.7

Re

curs

os

y m

ate

riale

s d

idá

ctic

os

de

l AA

I.

4.8

Ho

rario

de

l au

la d

e a

poyo

a la

inte

gra

ció

n

5

OB

JET

IVO

S G

EN

ER

AL

ES

DE

LA

S E

TA

PA

S E

DU

CA

TIV

AS

5.1

O

bje

tivo

s ge

ne

rale

s d

e la

Eta

pa

de

Ed

uca

ción

Prim

aria

5

.2. O

bje

tivo

s ge

ne

rale

s d

e la

Eta

pa d

e E

duca

ció

n S

ecu

nd

aria

. 5

.3.

Niv

el d

e C

omp

ete

nci

a C

urr

icu

lar

de

l AA

I

5.4

. Est

ánd

are

s d

e a

pre

nd

iza

je

5

.5 P

rogr

am

as

Esp

ecí

fico

s a

de

sarr

olla

r co

n e

l alu

mn

ado

NE

E e

n A

AI.

5

.6 E

stra

tegi

as,

técn

ica

s y

prin

cip

ios

me

tod

oló

gico

s d

e L

en

gua

5.7

. E

stra

tegi

as,

cnic

as

y p

rinci

pio

s m

eto

doló

gico

s d

e M

atem

átic

as

6

. C

OO

RD

INA

CIÓ

N D

E P

RO

FE

SO

RA

DO

S Y

PR

OF

ES

ION

ALE

S IM

PL

ICA

DO

S

Page 3: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

7

INF

OR

MA

CIÓ

N Y

CO

OR

DIN

AC

IÓN

CO

N L

AS

FA

MIL

IAS

8

. TR

AT

AM

IEN

TO

DE

LA

S T

IC

9.

AC

TIV

IDA

DE

S E

XT

RA

ES

CO

LA

RE

S Y

CO

MP

LE

ME

NT

AR

IAS

10

. E

VA

LU

AC

IÓN

.

1

1.

EV

AL

UA

CIÓ

N D

E L

A P

CT

ICA

DO

CE

NT

E

12

. C

ON

CL

US

IÓN

27

1.

INT

RO

DU

CC

IÓN

La

Pro

gra

ma

ció

n D

idác

tica

re

spon

de

a l

a p

lan

ifica

ció

n d

el

trab

ajo

en

el

aula

y s

u e

lab

ora

ció

n c

orr

esp

on

de a

ca

da

pro

feso

r o

al

equ

ipo

de

pro

feso

res

que

de

sarr

olla

su

act

ivid

ad

do

cen

te e

n e

l m

ism

o n

ive

l. S

e p

ued

e d

eci

r qu

e l

a p

lan

ifica

ció

n y

org

an

iza

ció

n d

e l

as

Pro

gra

ma

cio

nes,

ofr

ece

ve

nta

jas

a l

os

pro

feso

res

de c

ómo

est

ruct

ura

r e

l p

roce

so d

e e

nse

ñan

za-a

pre

ndiz

aje

, e

vita

r la

im

pro

visa

ció

n,

favo

rece

r la

cre

ativ

idad

y r

efo

rza

r lo

s ví

ncu

los

en

tre

el e

quip

o d

oce

nte

. L

a p

rogr

ama

ción

qu

e s

e p

rese

nta

a c

on

tinua

ció

n,

corr

esp

ond

e a

la d

el A

ula

de

Ap

oyo

a la

In

tegr

aci

ón

de

l IE

S A

nto

nio

Men

árg

ue

z C

ost

a y

tra

ta d

e d

ar

un

a r

esp

uest

a a

decu

ad

a a

la

s n

ece

sid

ades

ed

uca

tiva

s qu

e p

rese

nta

n l

os

alu

mno

s, p

art

iend

o d

el

prin

cip

io d

e a

ten

ció

n a

la d

ive

rsid

ad.

Est

as

nece

sida

de

s e

du

cativ

as

pu

ede

n se

r p

erm

ane

nte

s o

tra

nsi

toria

s.

El

pro

gra

ma

de

in

terv

en

ció

n e

s u

n d

ocu

men

to q

ue

em

an

a d

el

pla

n d

e a

ten

ció

n a

la

div

ers

ida

d,

esp

ecí

fico

pa

ra c

ada

ce

ntro

, en

fu

nci

ón d

e la

s lín

ea

s es

tab

leci

das

en

el P

roye

cto

de

Ce

ntro

(P

C)

y e

n la

s p

rogr

am

aci

on

es d

oce

nte

s, e

n e

l qu

e p

or

un la

do

, lo

s p

rinci

pio

s d

e s

ect

oriz

aci

ón

, in

tegr

aci

ón

, no

rma

liza

ció

n e

in

div

idu

aliz

aci

ón

, y

po

r o

tro

, e

l p

ara

dig

ma

ed

uca

tivo

ce

ntr

ado

en

el

apre

ndiz

aje

y e

n e

l a

lum

no

, re

gula

n s

u re

aliz

aci

ón

. E

ste

pro

gram

a s

e in

corp

ora

en

la P

rogr

am

aci

ón

Gen

era

l An

ua

l de

l cen

tro

(en

ad

ela

nte

PG

A).

L

os

prin

cip

ios

de

no

rma

liza

ció

n e

in

clu

sió

n r

ige

n n

ue

stra

acc

ión

pro

fesi

ona

l, p

or

tan

to,

el m

ode

lo e

duca

tivo

res

alta

la im

port

an

cia

d

e p

rest

ar

ate

nci

ón

a la

s n

ece

sida

des

edu

cativ

as

de

l alu

mna

do,

dan

do

re

spu

est

a a

cad

a u

no

de

sde

el c

urr

ícu

lum

ord

ina

rio,

pa

ra e

llo s

e

rea

liza

n A

da

pta

cio

ne

s C

urr

icu

lare

s e

n f

unci

ón

de

l rit

mo

de

ap

rend

iza

je s

in e

xclu

ir a

lo

s a

lum

nos

de

l gr

up

o d

e r

efe

ren

cia

. A

dem

ás,

el

con

cep

to d

e e

valu

aci

ón d

el r

end

imie

nto

est

á e

n fu

nci

ón

de

l pro

gre

so in

div

idu

al d

e c

ada

uno

.

Lo

s a

lum

no

s qu

e r

eci

ben

est

a m

oda

lida

d d

e a

po

yo s

on a

que

llos

que

el D

ep

art

am

en

to d

e O

rien

taci

ón d

ete

rmin

a o

re

com

ien

da,

ya

se

a p

or

su g

rad

o de

def

icie

nci

a o

de

sfa

se c

urr

icu

lar,

ya

qu

e e

n c

onso

nan

cia

a e

llo s

e r

ealiz

an

la

s op

ort

una

s ad

ap

taci

one

s d

e a

cue

rdo

a

sus

Ne

cesi

dad

es

Edu

cativ

as.

L

a in

terv

en

ció

n a

niv

el c

urr

icu

lar

se r

ea

liza

rá p

ara

las

áre

as

inst

rum

en

tale

s: le

ngu

a c

ast

ella

na

y m

ate

mát

ica

s.

Lo

s pa

dre

s se

rán

info

rma

dos

por

pa

rte

de

l D

ep

art

amen

to d

e O

rien

taci

ón y

/o e

l tu

tor/

a d

e l

a n

ece

sid

ad d

e q

ue s

u h

ijo r

eci

ba l

os

ap

oyo

s co

rre

spo

nd

ien

tes

(PT

y /

o A

L),

se

gún

las

ne

cesi

da

des

que

pre

sen

te.

Page 4: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

4

2.

JU

ST

IFIC

AC

IÓN

2

.1.

Imp

ort

an

cia

de

l p

rog

ram

a d

e in

terv

en

ció

n.

Co

n e

l pro

gra

ma

de

inte

rve

nci

ón

co

ncr

etam

os la

est

rate

gia

edu

cativ

a,

a d

esa

rro

llar

en e

l ce

ntr

o p

ara

ava

nza

r e

n la

con

secu

ció

n d

e la

s ca

pa

cida

de

s bá

sica

s pa

ra e

l alu

mn

ado

que

pre

sen

ta a

lgú

n tip

o d

e N

ece

sid

ad E

spe

cífic

a d

e A

po

yo E

duca

tivo

(N

EA

E),

lo q

ue

sup

one

u

n e

lem

en

to d

e c

alid

ad d

e la

prá

ctic

a e

du

cativ

a p

orq

ue

pe

rmite

art

icu

lar

una

re

spu

est

a a

decu

ad

a a

la

s ca

ract

erí

stic

as

de

un

gru

po

o

alu

mn

o e

n c

oncr

eto

, ga

ran

tiza

la

co

ntin

uid

ad

de

l p

roce

so d

e e

nse

ñan

za y

ap

ren

diz

aje

, y

fa

cilit

a l

a r

efle

xió

n s

obre

la

pro

pia

prá

ctic

a

do

cen

te c

omo

est

rate

gia

pa

ra v

alo

rar

los

resu

ltado

s a

lca

nza

do

s y

la e

fica

cia

de

la

s a

ccio

ne

s pu

est

as

en

ma

rch

a p

ara

el

logr

o d

e l

os

ob

jetiv

os

que

se

ha

bía

n f

ijad

o.

El p

rogr

am

a d

e in

terv

en

ció

n e

s e

l úni

co m

odo

de

ase

gura

r qu

e n

ue

stro

tra

ba

jo t

ien

e u

na f

ina

lida

d c

lara

, e

s d

eci

r, q

ue

se

sa

be

qué

se

qu

iere

en

seña

r, y

lo m

ás

imp

ort

ante

, pa

ra q

, cu

án

do y

mo

se

le d

eb

e e

nse

ña

r, s

eña

land

o la

me

tod

olo

gía

y

los

mat

eria

les

did

áct

ico

s qu

e s

e p

reci

san

, y

pro

cura

ndo

se

an

lo m

ás e

quita

tivo

a la

div

ers

ida

d q

ue

pre

sen

ta e

l alu

mna

do.

E

l pro

gra

ma

de

inte

rve

nci

ón

act

úa c

omo

ele

me

nto

de

pla

nifi

caci

ón

que

sirv

e a

dem

ás

com

o in

stru

me

nto

pa

ra o

rga

niz

ar

y re

gula

r la

a

ctiv

ida

d e

duca

tiva

con

el p

rofe

sora

do (

equ

ipo

do

cen

te),

las

fam

ilia

s y

el c

entr

o.

Pe

ro e

ste

pro

gram

a d

e in

terv

en

ció

n n

o e

s u

n d

ocu

me

nto

a

isla

do

, d

ebe

de

fo

rma

r p

art

e d

e l

os

docu

me

nto

s d

el

cen

tro

y e

sta

r in

tegr

ad

o e

n l

os

mis

mo

s. A

co

ntin

ua

ció

n p

asa

mo

s a

ve

r d

on

de s

e

en

ma

rca

el p

lan

de

apo

yo d

en

tro

de

los

docu

me

nto

s d

el c

entr

o.

El

pro

gra

ma

de

in

terv

en

ció

n e

stá

in

teg

rad

o d

en

tro

de

l p

roy

ect

o d

e c

en

tro

y P

GA

, y

es

tá a

ctu

ali

zad

o e

n l

a p

rog

ram

aci

ón

g

en

era

l a

nu

al.

Es

un

a m

ed

ida

par

a a

ten

de

r a

la

div

ers

ida

d,

por

lo t

anto

de

be

qued

ar

recog

ido d

en

tro d

el

Pla

n d

e A

ten

ció

n a

la

Div

ers

ida

d e

lab

ora

do

po

r e

l cla

ust

ro e

incl

uid

o,

de

ntro

de

l pro

yect

o d

e ce

ntr

o,

ela

bora

do c

on

ca

ráct

er

gen

era

l pa

ra t

odo

el c

en

tro

y e

s de

d

ond

e e

ma

na

el

pro

gra

ma

de i

nte

rve

nci

ón

o d

e a

poyo

, qu

e

reco

ge l

os

dife

rent

es

pro

gra

ma

s p

ara

la

int

erv

en

ció

n c

on l

os

alu

mno

s co

n N

EA

E q

ue

tra

to d

e p

one

r en

prá

ctic

a p

ara

da

r re

spue

sta

edu

cativ

a,

en e

spe

cia

l co

n e

l a

lum

na

do N

EE

, b

ajo

lo

s p

rinci

pio

s de

equ

ida

d,

no

rma

liza

ció

n e

ind

ivid

ua

liza

ció

n.

2.2

. N

orm

ati

va d

e r

efe

ren

cia

D

eb

ido

a qu

e e

ste

pro

gra

ma

de

inte

rve

nci

ón

tien

e en

cu

ent

a,

adem

ás

de la

s ca

pa

cid

ade

s y

ne

cesi

dad

es

edu

cativ

as

de

l alu

mn

ado

, ta

mb

ién

re

coge

la

s m

ed

ida

s d

e a

ten

ció

n a

la

div

ers

ida

d d

e t

ipo

cu

rric

ula

r e

n f

unci

ón

de

los

de

sfa

ses

que

pu

ede

pre

sen

tar

el

alu

mna

do

ate

ndid

o,

po

r e

llo a

dem

ás

de la

no

rmat

iva

de

l cu

rríc

ulu

m d

e E

nse

ña

nza

Se

cun

daria

, no

s b

asa

rem

os

en

la p

rogr

am

aci

ón

en

el c

urr

ícu

lum

d

e E

nse

ñan

za P

rima

ria p

ara

la in

terv

en

ció

n co

n a

lum

nad

o co

n N

ive

les

de

Co

mp

ete

nci

a C

urr

icu

lar

de

Prim

aria

. S

in o

lvid

ar

la n

orm

ativ

a d

e

refe

ren

cia

pa

ra la

eva

lua

ció

n y

la A

ten

ció

n a

la D

ive

rsid

ad

.

Page 5: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

5

No

rma

tiv

a

Le

ye

s, R

eal

es

De

cre

tos

, D

ec

reto

s,

Ord

en

es…

Le

yes

ed

uc

ati

vas

L

ey

Org

án

ica

8/2

013

, 9 d

e d

icie

mb

re,

pa

ra la

me

jora

de

la c

ali

dad

e

du

ca

tiva

(L

OM

CE

).

Le

y O

rgá

nic

a d

e E

du

ca

ció

n (

LO

E)

de

3 d

e M

ayo

de

20

06.

Cu

rríc

ulo

E

du

ca

ció

n P

rim

ari

a R

EA

L D

EC

RE

TO

12

6/2

014

, d

e 2

8 de

fe

bre

ro,

por

el q

ue

se

est

ab

lece

el

curr

ícu

lo b

ási

co d

e la

Ed

uca

ció

n P

rima

ria.

Ord

en

EC

D/6

5/2

01

5, d

e 2

1 d

e e

ne

ro, p

or

la q

ue

se

de

scrib

en

las

rela

cio

ne

s e

ntr

e la

s co

mp

ete

nci

as,

los

con

teni

do

s y

los

crite

rios

de

e

valu

aci

ón

de

la e

duca

ció

n p

rima

ria,

la e

du

caci

ón

se

cun

daria

ob

liga

toria

y

el b

ach

ille

rato

.

DE

CR

ET

O 1

98

/20

14,

de

5 de

se

ptie

mb

re,

po

r e

l qu

e s

e e

stab

lece

el

curr

ícu

lo d

e la

Ed

uca

ció

n P

rima

ria e

n la

Co

mun

idad

Au

tón

oma

de

la

Re

gió

n d

e M

urc

ia. (

LO

MC

E)

Cu

rríc

ulo

E

du

ca

ció

n

Se

cu

nd

ari

a

Re

al D

ecr

eto

110

5/2

014

, de

26

de

dic

iem

bre

, p

or

el q

ue s

e e

stab

lece

el

curr

ícu

lo b

ási

co d

e la

Ed

uca

ció

n S

ecu

nd

aria

Ob

liga

toria

y d

el

Ba

chill

era

to (

BO

E d

e 3

de

en

ero

).

De

cre

to 2

20

/201

5, d

e 2

de

sept

iem

bre

de

201

5, p

or

el q

ue

se e

stab

lece

e

l cu

rríc

ulo

de

la E

duca

ció

n S

ecu

nd

aria

Ob

liga

toria

en

la C

omu

nid

ad

A

utó

nom

a d

e la

Re

gió

n d

e M

urc

ia (

BO

RM

de

3 d

e s

eptie

mb

re).

N

orm

ati

va

L

ey

es,

Re

ale

s D

ec

reto

s,

De

cre

tos

, O

rde

nes

Ed

uc

ac

ión

E

sp

eci

al

y A

ten

ció

n a

la

D

ive

rsid

ad

DE

CR

ET

O 3

59/2

009

de

30

de

oc

tub

re p

or

el q

ue

se

est

ab

lece

y r

egu

la

la r

esp

ue

sta

ed

uca

tiva

a l

a d

ive

rsid

ad

de

l a

lum

na

do e

n la

Com

un

idad

A

utó

nom

a d

e M

urc

ia.

Re

so

luc

ión

de

15

de

jun

io d

e 2

015

, de

la D

irecc

ión

Gen

era

l de

Ca

lida

d

Ed

uca

tiva

, In

nova

ció

n y

Ate

nci

ón

a la

Div

ers

ida

d, p

or

la q

ue

se

est

able

ce

el a

lum

nad

o d

est

ina

tario

de

los

pla

ne

s d

e t

rab

ajo

ind

ivid

ua

liza

do

s y

orie

nta

cion

es

pa

ra s

u e

lab

ora

ció

n (

BO

RM

de

24

de

jun

io).

Page 6: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

6

Re

so

luc

ión

de

13

de

Se

pti

em

bre

de

200

1 d

e l

a D

irecc

ión

Ge

nera

l d

e E

nse

ñan

zas

de R

égi

me

n E

spe

cia

l y A

ten

ción

a la

Div

ers

ida

d,

po

r la

qu

e se

d

icta

n

me

did

as

pa

ra

la

org

an

iza

ció

n

de

la

s a

ctu

aci

ones

de

co

mpe

nsa

ció

n e

duca

tiva

e

n

la

eta

pa

de

E

du

caci

ón

Se

cun

da

ria

Ob

liga

toria

en

los

cen

tro

s d

oce

nte

s so

sten

ido

s co

n f

ond

os

púb

licos

de

la

Co

mun

idad

Aut

óno

ma

de

Mu

rcia

.

Re

so

luc

ión

de

15

de

jun

io d

e 2

015

, de

la D

irecc

ión

Gen

era

l de

Ca

lida

d

Ed

uca

tiva

, In

nova

ció

n y

Ate

nci

ón

a la

Div

ers

ida

d, p

or

la q

ue

se

est

able

ce

el a

lum

nad

o d

est

ina

tario

de

los

pla

ne

s d

e t

rab

ajo

ind

ivid

ua

liza

do

s y

orie

nta

cion

es

pa

ra s

u e

lab

ora

ció

n (

BO

RM

de

24

de

jun

io).

Re

so

luc

ión

de

17

de

dic

iem

bre

de

201

2,

de

la

Dire

cció

n G

en

era

l d

e P

lan

ifica

ción

y O

rden

ació

n E

du

cativ

a p

or

la q

ue

se

dic

tan

orie

nta

cio

ne

s p

ara

la

ate

nci

ón

edu

cativ

a d

el

alu

mn

ado

que

pre

sen

ta d

ificu

ltade

s de

a

pre

ndiz

aje

.

Ev

alu

ac

ión

Re

so

luc

ión

de

4 d

e ju

nio

de

200

1 d

e la

Dire

cció

n G

en

era

l de

En

seña

nza

s de

gim

en

Esp

eci

al y

Ate

nci

ón

a la

Div

ers

ida

d p

ara

el

de

sarr

ollo

de

pro

gra

ma

s a

alu

mn

os

con

ne

cesi

da

des

edu

cativ

as

esp

eci

ale

s a

soci

ad

as

a d

isca

pa

cid

ad p

síqu

ica

en

IES

. O

rde

n d

e 20

de

no

vie

mb

re d

e 2

014

, d

e la

Co

nse

jerí

a d

e E

duca

ció

n,

Cu

ltura

y

Un

ive

rsid

ad

es

po

r la

qu

e se

re

gula

la

o

rga

niz

aci

ón

y la

e

valu

aci

ón

en

la

Ed

uca

ció

n P

rima

ria e

n l

a C

om

unid

ad A

utó

nom

a d

e l

a R

egi

ón

de

Mu

rcia

.

Ord

en

de

5 d

e m

ayo

de

201

6, d

e la

Co

nse

jerí

a d

e E

du

caci

ón y

U

niv

ers

ida

de

s, p

or

la q

ue

se

regu

lan

los

pro

ceso

s de

eva

lua

ción

en

la

Ed

uca

ció

n S

ecu

nd

aria

Ob

liga

toria

y e

n e

l Bac

hill

era

to e

n la

Com

un

ida

d

Au

tón

oma

de

la R

egi

ón

de

Mu

rcia

(B

OR

M d

e 7

de

ma

yo).

3.

CO

NT

EX

TO

El I

ES

An

ton

io M

en

árg

ue

z C

ost

a s

e en

cue

ntra

en

la p

erif

eria

de

la lo

calid

ad d

e Lo

s A

lcáz

are

s. L

os

alu

mno

s qu

e a

cude

n a

l ce

ntr

o so

n d

e d

ifere

nte

pro

ced

enci

a s

oci

al,

eco

nóm

ica

y c

ultu

ral.

Co

nve

rge

alu

mna

do

de

dife

ren

te p

roce

den

cia

cu

ltura

l. L

a m

ayo

ría

de

la

s fa

mili

as

tien

en u

n n

ive

l so

cio

eco

nóm

ico

med

io-b

ajo

. E

ste

he

cho

, af

ect

a d

e f

orm

a d

irect

a a

l pro

ceso

de

en

señ

anza

-ap

ren

diz

aje

, ya

qu

e lo

s a

lum

no

s, n

o t

od

os,

se

su

pon

en

qu

e d

isfr

uta

n d

e la

s co

nd

icio

ne

s ne

cesa

rias

pa

ra a

lca

nza

r u

n d

esa

rro

llo a

de

cuad

o e

n f

unci

ón

de

su

ed

ad

y

sus

cara

cte

ríst

ica

s pe

rso

na

les,

ad

emá

s d

e q

ue

la c

ola

bo

raci

ón f

amili

a-e

scu

ela

es

fluid

a.

Page 7: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

7

3.1

. A

ctu

ac

ion

es

, m

ed

idas

o p

rog

ram

as d

e A

ten

ció

n a

la D

ive

rsid

ad

Co

mo

pro

pon

e la

Le

y O

rgá

nic

a d

e E

du

ca

ció

n (

LO

E)

y m

an

tien

e L

ey

Org

án

ica

8/2

01

3 y

com

o c

on

cre

ta la

DE

CR

ET

O 3

59/2

009

d

e 3

0 d

e o

ctu

bre

po

r e

l q

ue

se

es

tab

lec

e y

re

gu

la l

a re

sp

ue

sta

ed

uc

ati

va a

la

div

ers

ida

d d

el

alu

mn

ad

o e

n l

a C

om

un

ida

d

Au

tón

om

a

de

M

urc

ia.

Lo

s ce

ntr

os

desa

rro

llará

n

en

ba

se

a

la

div

ers

ida

d

de

l a

lum

nad

o

y la

s co

nd

icio

ne

s y

recu

rso

s d

ifere

nte

s a

ctu

aci

on

es

y m

edid

as,

ad

emá

s d

e p

rogr

am

as

de

ate

nci

ón

a l

a d

ive

rsid

ad

orie

nta

da

s a

da

r re

spue

sta

a t

al

div

ers

ida

d,

tan

to d

e c

ará

cte

r o

rga

niz

ativ

o c

om

o c

urr

icu

lar.

La

s m

edid

as

que

se

ado

pte

n fo

rma

rán

pa

rte

de

de

l p

roye

cto

ed

uca

tivo

de

l ce

ntr

o y

se

re

coge

rán

en

la

Pro

gra

ma

ció

n G

ene

ral A

nua

l (P

GA

).

3.2

. M

ed

ida

s d

e A

ten

ció

n a

la

Div

ers

ida

d d

el c

en

tro

.

E

l P

lan

de

Ate

nc

ión

a l

a D

ive

rsid

ad

(P

AD

) co

mo

pu

nto

de

enc

ue

ntr

o y

refle

xió

n d

e to

dos

los

pro

fesi

ona

les

del

cent

ro,

tiene

co

mo

fina

lida

d fu

nda

me

nta

l el l

ogr

ar

la in

clu

sió

n d

e t

odo

el a

lum

nado

en

la v

ida

de

l ce

ntro

. E

n é

l se

re

coge

n la

s m

ed

ida

s ta

nto

ord

ina

rias

com

o d

e c

ará

cte

r m

ás

esp

ecí

fico

qu

e d

esd

e e

l ce

ntr

o e

du

cativ

o,

den

tro

de

su

au

ton

omía

, s

e p

lan

ifica

pa

ra d

ar

resp

uest

a a

la d

ive

rsid

ad

de

alu

mn

ado

(se

gún

est

ab

lece

la O

rde

n d

e 4

de

jun

io d

e 2

010

). E

ntr

e lo

s o

bje

tivo

s qu

e p

rese

nta

de

sta

co:

-

Pro

po

rcio

nar

al

alu

mna

do

un

a r

esp

ue

sta

edu

cativ

a d

e c

alid

ad y

ad

ecu

ad

a a

su

s n

ece

sid

ade

s, q

ue

le

pe

rmita

alc

an

zar

el

ma

yor

gra

do

po

sib

le d

e d

esa

rro

llo p

ers

ona

l y s

oci

al.

-

Ap

lica

r m

ed

ida

s ge

ner

ale

s y

esp

ecí

fica

s qu

e p

erm

itan

pre

ven

ir d

ificu

ltade

s y

ofe

rta

r re

spue

sta

s a

de

cuad

as

a c

ada

alu

mn

o y

co

nte

xto

.

-

Org

an

iza

r lo

s re

curs

os

pe

rson

ale

s y

ma

teria

les

del

cen

tro

co

n el

fin

de

fa

cilit

ar

una

resp

uest

a e

duca

tiva

ad

ecu

ad

a a

tod

o e

l a

lum

na

do, f

und

ame

ntal

me

nte

a lo

s qu

e p

rese

nta

n n

ece

sid

ade

s e

spe

cífic

as

de

ap

oyo

ed

uca

tivo

.

-

Ga

ran

tiza

r u

na

act

ua

ció

n c

oo

rdin

ad

a d

e m

aest

ros

y e

spe

cia

lista

s p

ara

la

co

rre

cta

ap

lica

ció

n d

e l

as

med

idas

de

ate

nci

ón

a l

a d

ive

rsid

ad

.

-

Fa

vore

cer

la c

ola

bo

raci

ón

en

tre

pro

feso

rado

y l

as

fam

ilia

s, f

omen

tand

o la

im

plic

aci

ón d

e é

sta

s e

n e

l p

roce

so e

du

cativ

o d

e s

us

hijo

s.

-

Co

ord

ina

r la

s a

ctua

cion

es

soci

o-e

du

cativ

as

con

inst

ituci

one

s u

org

an

ism

os

ext

ern

os

al c

ent

ro.

4.

OR

GA

NIZ

AC

IÓN

Y F

UN

CIO

NA

MIE

NT

O D

EL

AP

OY

O E

N A

UL

A D

E A

PO

YO

A L

A I

NT

EG

RA

CIÓ

N (

AA

I) Y

AU

LA

OR

DIN

AR

IA.

T

ras

la c

ont

ext

ua

liza

ció

n d

e c

entr

o e

s ne

cesa

rio c

ond

uci

r e

l Pla

n d

e a

poyo

a u

n c

onte

xto

s e

spe

cífic

o, e

l de

au

la.

Page 8: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

8

T

enie

ndo

en

cue

nta

la

s ne

cesi

dad

es

edu

cativ

as

esp

eci

ale

s d

e n

ue

stro

alu

mn

ado

, se

so

licitó

un

esp

eci

alis

ta e

n A

udic

ión

y L

en

gua

je,

que

re

aliz

ará

su

s fu

nci

one

s e

ste

cu

rso

esc

ola

r a

jorn

ada

pa

rcia

l, co

mp

letá

ndo

la c

on

la a

ten

ció

n a

los

alu

mn

os

con

difi

culta

de

s d

e a

pre

ndiz

aje

(D

EA

).

H

ab

rá q

ue

ten

er

en c

ue

nta

to

das

las

au

las

de

ref

ere

nci

a de

l a

lum

nad

o qu

e r

eci

be a

poyo

po

r pa

rte

de

l P

rofe

sor

esp

eci

alis

ta e

n P

ed

ago

gía

Te

rap

éutic

a (

en

ad

ela

nte

PT

)y e

n A

ud

ició

n y

Len

gua

je (

AL

), q

ue

co

mp

art

irá e

spa

cio

co

n lo

s a

lum

no

s qu

e r

ealiz

an

la

m

ed

iaci

ón

esc

ola

r.

4.1

. A

ula

de

ap

oyo

a l

a i

nte

gra

ció

n (

AA

I)

Ha

y d

os

au

las

de

apo

yo,

ate

ndid

as

po

r do

s es

pe

cia

lista

s d

e P

T,

una

a jo

rna

da c

omp

leta

y o

tro

a 1

0 h

ora

s, c

omp

leta

ndo

la jo

rnad

a c

on

se

sio

ne

s d

e A

udic

ión

y L

en

gua

je.

A

lgu

na

s de

las

ven

taja

s qu

e p

rese

nta

est

e t

ipo

de

ate

nci

ón

edu

cativ

a,

son

las

sigu

ien

tes:

1.

El a

lum

no/

a e

stá

se

pa

rad

o d

e s

u g

rup

o s

ólo

un

a p

art

e d

el t

iem

po.

2.

Fa

vore

ce l

a r

ela

ció

n e

ntr

e p

rofe

sor

del

aula

de

ap

oyo

(P

T y

AL

) y

tuto

res/

as

del

aula

de

ref

ere

nci

a y

otr

os

doce

nte

s d

el

equ

ipo

d

oce

nte

.

3.

Lo

s p

rofe

sore

s d

el a

ula

de

refe

ren

cia

se

ven

est

imu

lad

os

al r

eci

bir

retr

oa

lime

nta

ció

n d

e lo

s re

sulta

dos

de s

u tr

aba

jo.

4.

La

ed

uca

ció

n d

el a

lum

no

/a s

e v

e e

nriq

ue

cid

a p

or

la a

ctua

ció

n d

e m

ás

de

un

pro

fesi

ona

l.

5.

Fo

men

ta la

co

lab

ora

ció

n,

jun

to c

on

el t

uto

r, e

n e

l pro

ceso

de

info

rma

ció

n, f

orm

aci

ón

y c

oop

era

ció

n co

n la

s fa

mili

as

de

l AC

NE

AE

.

El t

iem

po

de

dic

ado

a c

ad

a a

lum

no

/a e

sta

rá e

n f

unci

ón

de

su

s n

ece

sid

ade

s y

de

l nú

me

ro t

ota

l de

alu

mn

os/

as

a lo

s qu

e h

aya

qu

e

ate

nde

r.

4.2

. O

bje

tivo

s g

en

era

les

de

l a

ula

de

ap

oyo

a l

a i

nte

gra

ció

n (

AA

I)

P

ara

el

alu

mna

do

que

se a

tiend

e d

esd

e e

l au

la d

e a

po

yo a

la

int

egra

ció

n,

se d

ebe

rea

liza

r u

na

ad

apt

aci

ón c

omo

re

coge

Bla

nco

G

uija

rro

(2

001

). D

ich

a a

dap

taci

ón

part

e de

l cu

rríc

ulo

de

prim

aria

re

cogi

do

en

el D

EC

RE

TO

19

8/2

014

, de

5 d

e se

ptie

mb

re,

por

el q

ue s

e e

sta

ble

ce e

l cu

rríc

ulo

de

la

Edu

caci

ón P

rima

ria e

n la

Co

mu

nid

ad

Au

tón

oma

de

la R

egi

ón d

e M

urc

ia.

el

DE

CR

ET

O 3

59

/200

9 d

e 3

0 d

e

oc

tub

re p

or

el

qu

e s

e e

sta

ble

ce y

re

gu

la l

a r

es

pu

esta

ed

uc

ati

va a

la

div

ers

ida

d d

el

alu

mn

ad

o e

n l

a C

om

un

ida

d A

utó

no

ma

de

M

urc

ia.

Page 9: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

9

L

os

obje

tivo

s ge

ne

rale

s d

el A

AI

son

:

-

Me

jora

r la

s h

abili

da

des

cogn

itiva

s b

ási

cas

y d

e ra

zon

amie

nto

a t

ravé

s d

e la

ad

quis

ició

n d

e e

stra

tegi

as

me

taco

gniti

vas

(me

mo

ria,

ate

nci

ón

, co

nce

ntr

aci

ón)

ap

lica

das

a la

s a

ctiv

ida

de

s.

-

Est

imu

lar

la

capa

cid

ad

de

exp

resi

ón

y

com

pre

nsi

ón

ora

l d

e fo

rma

a

just

ada

a la

s si

tua

cio

nes

de

co

mu

nic

aci

ón

h

abitu

ale

s,

de

sarr

olla

ndo

su

vo

cab

ula

rio y

est

ruct

ura

s m

orf

osi

ntá

ctic

as.

-

Co

nso

lida

r la

s ca

paci

dad

es

de

exp

resi

ón

y c

om

pre

nsi

ón

esc

rita

, su

pe

rand

o la

s d

ificu

ltad

es e

n e

l pro

ceso

lect

oes

crito

r y

me

jora

ndo

la e

xact

itud

, com

pre

nsi

ón

y v

elo

cid

ad

lect

ora

.

-

Re

forz

ar

la c

om

pre

nsi

ón

y u

tiliz

aci

ón

fu

nci

ona

l d

e l

os

con

cept

os

nu

rico

s b

ási

cos,

las

ma

gnitu

des

y la

s o

pe

raci

on

es

sica

s,

ap

licá

ndo

las

a la

re

solu

ció

n d

e p

rob

lem

as

cotid

ian

os,

pa

rtie

ndo

de

la e

xpe

rien

cia

dire

cta

y d

e la

re

pre

sen

taci

ón

de

la r

ea

lida

d.

-

Fa

vore

cer

el

de

sarr

ollo

de

la c

ap

aci

da

d d

e a

ctua

r d

e fo

rma

cada

ve

z m

ás

autó

nom

a e

n s

us

act

ivid

ad

es

hab

itua

les,

rea

les

o si

mu

lada

s.

-

De

sarr

olla

r la

s ha

bili

dad

es

de

ob

serv

aci

ón

y e

xplo

raci

ón

de

l en

torn

o c

on u

na

act

itud

de

cu

riosi

dad

y c

uid

ado

, id

entif

ican

do

las

cara

cte

ríst

ica

s y

pro

pie

dad

es

s si

gnifi

cativ

as

de

los

ele

me

nto

s qu

e lo

co

nfo

rman

y la

s re

laci

on

es

que

se

est

abl

ece

n e

ntr

e e

llos.

-

De

sarr

olla

r la

s h

abili

da

de

s d

e r

ela

ció

n e

in

tera

cció

n s

oci

al,

resp

eta

ndo

la

div

ers

ida

d y

de

sarr

olla

ndo

act

itud

es d

e p

art

icip

aci

ón,

ayu

da

y c

ola

bo

raci

ón.

-

Fa

vore

cer

la a

dqu

isic

ión

de

la

s C

ompe

ten

cia

s B

ási

cas

(el

xim

o d

esa

rro

llo p

osi

ble

), q

ue

se

han

de

co

nse

guir

en

la

eta

pa

de

Ed

uca

ció

n P

rima

ria y

Se

cund

aria

Ob

liga

toria

.

-

Ofr

ece

r si

tua

cio

ne

s, e

stra

tegi

as

y e

nto

rno

s de

ap

rend

iza

jes

lo m

ás

fun

cio

nale

s y

de

de

sarr

ollo

de

com

pet

en

cia

s pa

ra e

l alu

mn

ado

. 4

.3.1

Ob

jeti

vos

po

r C

om

pe

ten

cia

s.

En

el A

ula

de

Ap

oyo

a la

In

tegr

aci

ón

, se

co

ntrib

uirá

tam

bié

n a

l de

sarr

ollo

de

las

com

pe

tenc

ias

sica

s, c

omo

ob

jetiv

o p

rinci

pa

l y g

en

era

l, qu

e t

odo

alu

mn

ado

deb

erí

a

de

con

segu

ir tr

as

su p

erio

do d

e e

scol

ariz

aci

ón

en

la

eta

pa

de

prim

aria

y s

ecu

nd

aria

. A

sí p

ue

s lo

s ob

jetiv

os

que

se

tra

ba

jará

n y

qu

e c

ontr

ibu

yen

a l

as

com

pete

nci

as

: a

) C

omu

nic

aci

ón

lin

güís

tica

y b

) C

om

pet

en

cia

ma

tem

átic

a y

com

pete

ncia

s b

ási

cas

en

cie

nci

a y

tec

no

logí

a.

Page 10: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

0

C

OM

PE

TE

NC

IAS

Mín

imo

s e

n A

ula

de

Ap

oyo

a l

a I

nte

gra

ció

n.

1.

CO

MP

ET

EN

CIA

EN

CO

MU

NIC

AC

IÓN

LIN

ÍST

ICA

Est

a c

om

pe

ten

cia

se

ref

iere

al u

so d

el l

en

gua

je c

omo

inst

rum

en

to p

ara

la c

om

un

ica

ción

ora

l y e

scrit

a,

la r

ep

rese

nta

ció

n –

inte

rpre

taci

ón

y

com

pre

nsi

ón

de

la r

ealid

ad

, la

con

stru

cció

n y

com

un

ica

ció

n d

el

con

oci

mie

nto

y l

a o

rgan

iza

ció

n y

au

torr

egu

laci

ón

de

l p

ensa

mie

nto

, la

s e

mo

cio

ne

s y

la c

on

duct

a.

La

co

mu

nic

ac

ión

ora

l -

esc

rita

Co

nve

rsa

r

• D

ialo

gar:

esc

uch

ar

y ha

bla

r

• E

xpre

sar

e in

terp

reta

r d

e fo

rma

ora

l y e

scrit

a, p

en

sam

ien

tos,

em

oci

on

es,

viv

en

cia

s, o

pin

ion

es,

cre

aci

one

s.

• L

ee

r y

esc

ribir.

Util

iza

r có

dig

os

de

com

un

ica

ció

n.

La

re

pre

se

nta

ció

n –

inte

rpre

tac

ión

y c

om

pre

ns

ión

de

la r

ea

lidad

A

dap

tar

la c

omu

nic

aci

ón

al c

on

text

o.

• B

usc

ar,

re

cop

ilar

y p

roce

sar

y c

om

un

ica

r in

form

aci

ón

C

on

oce

r la

s re

gla

s d

el s

iste

ma

de

la le

ngu

a.

• C

on

oce

r o

tra

s cu

ltura

s y

com

un

ica

rse

en

otr

os id

iom

as

D

ese

nvo

lve

rse

en

cont

ext

os

dife

ren

tes

al p

rop

io.

• G

en

era

r id

ea

s, h

ipó

tesi

s, s

up

uest

os,

inte

rro

gan

tes

L

a c

on

str

ucc

ión

y c

om

un

ica

ció

n d

el c

on

oc

imie

nto

C

om

pre

nde

r te

xto

s lit

era

rios.

• D

ar

coh

ere

nci

a y

co

hes

ión

al d

iscu

rso

, a la

s p

rop

ias

acc

ione

s y

tare

as.

Est

ruct

ura

r e

l co

noci

mie

nto

. •

Fo

rmu

lar

y e

xpre

sar

los

pro

pio

s a

rgu

men

tos

de

un

a m

ane

ra c

on

vin

cen

te y

ad

ecu

ad

a a

l co

nte

xto

.

Page 11: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

1

• R

ea

liza

r in

terc

am

bio

s co

mun

ica

tivo

s e

n d

ifere

nte

s si

tua

cion

es,

co

n id

ea

s p

rop

ias.

Ma

ne

jar

div

ers

as

fue

nte

s d

e in

form

aci

ón.

Org

an

izac

ión

y a

uto

rre

gu

lac

ión

de

l p

en

sam

ien

to,

de

las

em

oc

ion

es

y l

a c

on

du

cta

Ad

opt

ar

deci

sio

ne

s.

• C

on

vivi

r.

• D

isfr

uta

r e

scu

cha

ndo

, le

yen

do

o e

xpre

sánd

ose

de

form

a o

ral-e

scrit

a.

• E

limin

ar

est

ere

otip

os

y e

xpre

sio

ne

s se

xist

a.

Fo

rma

rse

un

juic

io c

rític

o y

étic

o.

• In

tera

ctu

ar

de

form

a ad

ecu

ad

a li

ngü

ístic

am

ente

. •

Re

aliz

ar

críti

cas

con

esp

íritu

co

nst

ruct

ivo

. •

Usa

r la

com

un

ica

ció

n p

ara

re

solv

er

conf

licto

s.

• T

ene

r en

cue

nta

op

inio

ne

s d

istin

tas

a la

pro

pia

. 2

. C

OM

PE

TE

NC

IA M

AT

EM

ÁT

ICA

Y

CO

MP

ET

EN

CIA

S B

ÁS

ICA

S E

N C

IEN

CIA

Y T

EC

NO

LO

GÍA

.

Ha

bili

da

d p

ara

util

iza

r y

rela

cio

na

r lo

s n

úme

ros,

su

s o

pera

cio

nes

bási

cas,

los

sím

bo

los

y la

s fo

rma

s d

e e

xpre

sió

n y

ra

zon

am

ien

to

ma

tem

átic

o, t

anto

pa

ra p

rod

uci

r e

inte

rpre

tar

dis

tinto

s tip

os

de

info

rma

ción

, co

mo

pa

ra a

mp

liar

el c

ono

cim

ien

to s

ob

re a

spe

cto

s cu

an

tita

tivo

s y

esp

aci

ale

s d

e la

re

alid

ad

, y

par

a r

eso

lve

r p

rob

lem

as

rela

cio

nad

os

con

la v

ida

co

tidia

na

y c

on

el m

und

o la

bo

ral.

A

mp

lia

r e

l c

on

oc

imie

nto

so

bre

as

pe

cto

s c

ua

nti

tati

vos

y e

sp

ac

iale

s d

e la

rea

lid

ad

Co

no

cer

los

ele

men

tos

mat

emá

tico

s b

ási

cos

(dis

tinto

s tip

os

de

núm

ero

s, m

ed

ida

s, s

ímbo

los,

ele

me

nto

s ge

omét

rico

s, e

tc.)

. •

Co

mp

ren

de

r u

na a

rgum

ent

aci

ón m

ate

tica.

Se

guir

de

term

inad

os

pro

ceso

s de

pe

nsa

mie

nto

(co

mo

la in

du

cció

n y

la d

edu

cció

n,

entr

e o

tro

s).

• In

tegr

ar

el c

ono

cim

ien

to m

ate

mát

ico

con

otr

os t

ipo

s d

e c

on

oci

mie

nto

. P

rod

uc

ir e

in

terp

reta

r d

isti

nto

s t

ipo

s d

e in

form

ac

ión

Exp

resa

rse

y c

om

un

ica

rse

en

el l

engu

aje

mat

em

átic

o.

• E

xpre

sar

e in

terp

reta

r co

n c

larid

ad y

pre

cisi

ón in

form

aci

one

s, d

ato

s y

arg

um

en

taci

one

s.

• S

egu

ir ca

den

as

arg

um

en

tale

s id

entif

ica

ndo

las

ide

as

fund

amen

tale

s.

Page 12: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

2

• E

stim

ar

y e

nju

icia

r la

lógi

ca y

va

lide

z d

e a

rgu

me

nta

cion

es

e in

form

acio

ne

s.

• Id

ent

ifica

r la

va

lide

z d

e lo

s ra

zon

am

ien

tos.

Ide

ntifi

car

situ

aci

on

es

cotid

iana

s qu

e r

equ

iere

n la

ap

lica

ción

de

est

rate

gia

s d

e re

solu

ción

de

pro

ble

ma

s.

• S

ele

ccio

nar

las

técn

icas

ad

ecu

ada

s pa

ra c

alc

ula

r, r

ep

rese

nta

r e

inte

rpre

tar

la r

ea

lida

d a

par

tir d

e la

info

rma

ció

n d

isp

on

ible

.

Re

so

lve

r p

rob

lem

as

re

laci

on

ad

os

co

n l

a v

ida

co

tid

ian

a y

co

n e

l mu

nd

o l

ab

ora

l •

Ma

ne

jar

los

ele

me

nto

s m

ate

tico

s b

ási

cos

(dis

tinto

s tip

os

de n

úm

ero

s, m

ed

ida

s, s

ímb

olo

s, e

lem

en

tos

geo

mét

rico

s, e

tc.)

en

situ

aci

one

s re

ale

s o

sim

ula

da

s d

e la

vid

a c

otid

ian

a.

• A

plic

ar

alg

orit

mo

s d

e c

álc

ulo

o e

lem

ento

s d

e la

lógi

ca.

Ap

lica

r lo

s co

noci

mie

nto

s m

ate

mát

ico

s a

una

am

plia

va

ried

ad

de

situ

aci

one

s, p

rove

nie

nte

s d

e o

tro

s ca

mpo

s d

e co

no

cim

ien

to y

de

la

vid

a c

otid

iana

. •

Po

ne

r e

n p

ráct

ica

pro

ceso

s de

ra

zon

amie

nto

qu

e ll

eva

n a

la o

bte

nci

ón

de

info

rma

ció

n o

a la

so

luci

ón d

e lo

s p

rob

lem

as.

Ap

lica

r a

que

llas

de

stre

zas

y a

ctitu

de

s qu

e p

erm

iten

ra

zona

r m

ate

tica

me

nte

. •

Util

iza

r lo

s e

lem

en

tos

y ra

zon

am

ien

tos

ma

tem

átic

os

pa

ra e

nfre

nta

rse

a a

que

llas

situ

aci

one

s co

tidia

na

s qu

e lo

s pr

eci

san

. 4

.4 M

eto

do

log

ía d

el a

ula

de

ap

oyo

a l

a i

nte

gra

ció

n (

AA

I).

Cri

teri

os

me

tod

oló

gic

os

En

el

au

la s

e t

rab

aja

ha

cie

ndo

uso

de

un

a m

eto

do

logí

a a

just

ad

a a

l e

stilo

de

ap

ren

diz

aje

de

ca

da u

no d

e l

os

alu

mn

os/

as

que

asi

sten

, fa

vore

cie

nd

o e

l a

pre

nd

iza

je c

on

str

uc

tivi

sta

, e

l a

pre

nd

iza

je s

ign

ific

ati

vo y

fu

nc

ion

al

com

o p

rinci

pa

l ob

jetiv

o m

eto

doló

gico

. A

dem

ás,

u

na

me

tod

olo

gía

qu

e r

esp

ete

las

dife

ren

cia

s in

div

idu

ale

s y

que

ad

op

te u

n e

nfo

qu

e a

bie

rto

y f

lex

ible

, ad

apt

ánd

ose

a la

s ca

ract

erí

stic

as

y n

ece

sida

de

s co

ncr

eta

s.

Me

de

can

to,

po

r ta

nto

, p

or

un

a fo

rma

de

apre

nd

er

ac

tiva

y p

art

icip

ati

va,

do

nde

son

ten

ido

s e

n cu

enta

tan

to l

os

ap

rend

iza

jes

pre

vio

s d

el

alu

mn

o, c

omo

su

pro

pia

exp

erie

nci

a,

favo

reci

en

do

de

est

a f

orm

a e

l p

roce

so d

e a

nda

mia

je.

El

alu

mno

po

see

ya

un

ba

gaje

de

co

no

cim

ien

tos

ya a

dqu

irid

os

cua

ndo

asi

ste

al a

ula

, so

n lo

s qu

e h

a id

o c

on

stru

yen

do a

par

tir d

e lo

s e

lem

ento

s de

su

exp

erie

nci

a in

div

idu

al,

los

con

oci

mie

nto

s de

su

exp

erie

nci

a t

ien

en q

ue

co

mp

leta

rse

co

n u

na

nu

eva

ad

quis

ició

n d

e c

once

pto

s, c

on

stru

ido

s a

pa

rtir

de

los

que

ya

po

see

. L

a m

eto

do

log

ía h

a d

e s

erv

ir c

om

o m

ed

io h

ac

ia e

l d

es

arro

llo

de

co

mp

ete

nc

ias

y f

un

cio

na

lid

ad

en

el

alu

mn

ad

o,

en

cu

an

to a

qu

e

és

te s

ea l

o m

ás

par

tic

ipa

tiv

o,

acti

vo

y f

un

cio

na

l e

n s

u e

nto

rno

y s

oc

ied

ad

, y

co

nse

gu

ir u

na

me

jor

inte

gra

ció

n y

des

arr

oll

o d

el

mis

mo

.

Page 13: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

3

Re

spe

cto

a l

os

cri

teri

os

me

tod

oló

gic

os,

se

pa

rtirá

de

lo

s cr

iterio

s ge

ne

rale

s qu

e a

par

ece

n e

n l

a p

rogr

am

ació

n d

oce

nte

, a

port

and

o a

lgu

no

s p

lan

team

ien

tos

did

áct

ico

s m

ás

con

cre

tos

pa

ra e

sto

s a

lum

nos:

ap

rend

iza

je s

in e

rro

r, e

xplic

aci

one

s se

nci

llas

y p

au

sad

as

con

voca

bu

lario

sico

, fa

cilit

arle

s co

no

cim

ient

os a

ntic

ipa

dos,

util

iza

r lo

s re

fue

rzo

s ve

rba

les,

afe

ctiv

os

y so

cia

les

ante

los

éxi

tos

e i

gno

rar

los

fra

caso

s. E

n t

od

o m

ome

nto

se

tra

tará

de

se

guir

un

a m

eto

do

logí

a l

o m

ás

act

iva

po

sib

le q

ue

fa

cilit

e l

a m

an

ipul

aci

ón

, la

exp

lora

ción

, la

o

bse

rva

ció

n,

la e

xpe

rime

nta

ción

y l

a co

mun

ica

ció

n,

para

la

co

nse

cuci

ón

de a

pre

nd

iza

jes

sign

ifica

tivo

s y

pa

ra l

a tr

ansf

ere

nci

a d

e lo

s m

ism

os.

P

or

tan

to,

se o

pta

po

r u

na

me

tod

olo

gía

co

ns

tru

cti

vis

ta y

sig

nif

ica

tiva

, a

bie

rta

y f

lexi

ble

, qu

e in

tro

duzc

a a

l alu

mna

do e

n e

l ám

bito

de

l s

ab

er-

ha

cer.

Pa

ra e

llo s

e lle

vará

n a

cabo

act

ivid

ad

es

que

favo

rezc

an

el a

pre

nd

iza

je s

ign

ifica

tivo

, la

act

ivid

ad

ind

ivid

ua

l y

la c

ole

ctiv

a,

y a

que

llas

que

pe

rmita

n c

on

segu

ir lo

s ob

jetiv

os

pla

nifi

cad

os.

N

os

cen

tra

rem

os

en

los

pun

tos

de

inte

rés

de l

os

alu

mno

s p

ara

que

, a

pa

rtir

de l

os

mis

mo

s, s

e lle

ve a

cab

o e

l p

roce

so d

e en

seña

nza

-a

pre

ndiz

aje

re

spet

and

o s

iem

pre

la

s ca

ract

erí

stic

as

y rit

mo

pro

pio

de

ca

da a

lum

no

, a

sí c

om

o su

ava

nce

aca

dém

ico

y p

rocu

rand

o m

ayo

r n

ive

l de

com

pet

en

cia

curr

icu

lar

y fu

nci

ona

lidad

de

sus

ap

rend

iza

jes.

E

l ap

ren

diz

aje

co

op

era

tivo

ta

mb

ién

est

á c

onte

mp

lad

o e

n n

ue

stra

pro

pue

sta

met

odo

lógi

ca,

ya q

ue

las

inte

racc

ion

es

entr

e lo

s a

lum

nos

es

un

ele

me

nto

fun

dam

ent

al p

ara

el c

orr

ect

o d

esa

rro

llo d

e to

das

sus

cap

aci

dad

es.

En

lo

re

fere

nte

a l

a o

rga

niz

ac

ión

de

la i

nte

rve

nc

ión

de

ap

oyo

.

El

cará

cte

r de

la

inte

rve

nci

ón

de

Ap

oyo

es

ab

iert

o y

flexi

ble

, po

sib

ilita

ndo

la

cola

bo

raci

ón

en

tre

los

pro

fesi

on

ale

s qu

e i

nci

de

n en

el

tra

ba

jo c

on

el a

lum

nado

. C

ua

ndo

el a

po

yo s

e p

lan

tea

en

el

au

la o

rdin

ari

a,

el a

lum

no

pa

rtic

ipa

en

las

act

ivid

ad

es

pla

nte

ada

s e

n su

gru

po,

reci

bie

ndo

pa

ra e

llo la

n

ece

saria

me

dia

ció

n po

r p

art

e d

el e

spe

cia

lista

en

PT

, co

n la

s a

dap

taci

on

es

opo

rtun

as.

En

est

e c

urs

o n

o p

odem

os c

ont

ar

con

el a

po

yo d

el

PT

de

ntr

o de

l au

la d

e r

efe

ren

cia,

ya

qu

e la

ca

ntid

ad

de

alu

mn

ado

a a

tend

er

(de

varia

s un

ida

des

en

la m

ism

a ho

ra)

y p

or

falta

de

ho

rario

d

el P

T, n

o p

erm

ite e

sta

po

sib

ilid

ad

de

ap

oyo

.

El

ap

oyo

fu

era

de

l a

ula

ord

ina

ria

de

be p

rese

nta

r u

na

serie

de

con

dic

ion

es:

Q

ue

los

perí

od

os

en lo

s qu

e e

l alu

mn

ado

per

ma

nece

fue

ra d

el a

ula

no

su

pon

gan

un

a a

ltera

ció

n im

po

rtan

te d

e su

inte

gra

ció

n e

n la

d

inám

ica

de

l au

la.

1.

Pro

cura

r u

tiliz

ar

pa

ra e

sto

s fin

es

el

mom

ento

en

qu

e e

l re

sto

de

l a

lum

nad

o r

ea

liza

tra

ba

jo p

ers

ona

l, o

en

se

sio

ne

s co

n u

n a

pro

vech

amie

nto

me

nor,

deb

ido

a la

na

tura

leza

de

la m

ate

ria y

/o a

su

niv

el d

e c

omp

ete

nci

a c

urr

icu

lar.

2.

El

ap

oyo

se

re

aliz

ará

, si

em

pre

qu

e s

ea p

osi

ble

, e

n e

l ho

rario

co

rre

spon

die

nte

a l

as

áre

as

inst

rum

en

tale

s (L

engu

a C

ast

ella

na y

M

ate

tica

s fu

ndam

enta

lme

nte

).

3.

Re

spe

tar

la p

erm

an

enci

a d

el a

lum

no

en

su g

rup

o e

n a

que

llas

ma

teria

s o

act

ivid

ade

s en

las

que

pre

cisa

n m

enos

ad

apta

cio

ne

s y

el

alu

mn

o/a

pu

eda

pa

rtic

ipa

r e

n su

gru

po.

Page 14: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

4

4.

Lo

s a

gru

pam

ien

tos

de a

po

yo d

el P

T,

fue

ra d

el a

ula

de

ref

ere

nci

a,

du

ran

te e

ste

cu

rso

, te

nd

rem

os

Agr

up

amie

nto

s qu

e ir

án

de

3 a

7

alu

mn

os.

5.

Agr

up

am

ien

to h

omo

gén

eo

: e

l n

ive

l d

e c

ompe

ten

cia

cu

rric

ula

r d

el

gru

po

de

alu

mn

os

que

se a

tien

de s

imu

ltán

eam

ente

deb

e s

er

lo

s si

mila

r y

hom

ogé

neo

po

sib

le,

así

com

o e

dad

cro

no

lógi

ca y

est

ilo d

e a

pre

nd

iza

je s

imila

r o

com

pat

ible

. D

ura

nte

est

e cu

rso

no

po

dem

os

aplic

ar

est

a co

nd

ició

n d

ebid

o a

la c

an

tida

d d

e a

lum

na

do c

on

NE

E y

las

limita

cio

nes

de

l ho

rario

. E

l a

po

yo i

nd

ivid

ua

liza

do

co

nsi

ste

en

tra

ba

jar

con

el

alu

mn

o a

que

llos

asp

ect

os

s de

ficita

rios

o c

are

nci

ale

s de

su

de

sarr

ollo

; a

sí c

om

o ef

ect

ua

r e

l ref

ue

rzo

ped

agó

gico

de

los

ap

rend

iza

jes

que

re

aliz

a e

n s

u a

ula

, en

est

e ú

ltim

o ca

so,

se p

od

rá o

fre

cer:

-

En

seña

nza

pre

via

a u

n te

ma

o u

nid

ad

did

áct

ica

: vo

cab

ula

rio,

con

cep

tos

sico

s...

- E

nse

ñan

za c

omp

lem

enta

ria d

ura

nte

el d

esa

rro

llo d

e la

mis

ma

.

- E

nse

ñan

za p

ost

erio

r a

un

a ta

rea

o a

ctiv

ida

d: a

fian

zam

ien

to y

/o g

ene

raliz

aci

ón

.

4.5

Ad

ap

tac

ion

es

Cu

rric

ula

res

L

as

ad

apta

cio

ne

s cu

rric

ula

res

son

la r

esp

ues

ta q

ue

se

lle

va a

cab

o d

esd

e e

l cu

rríc

ulo

par

a a

ten

de

r d

e la

fo

rma

s n

orm

aliz

ad

ora

e

in

clu

siva

po

sib

le a

l a

lum

na

do c

on N

EE

, lo

s p

rofe

sio

nale

s d

e l

a e

du

caci

ón

po

r cu

anto

so

n lo

s ve

rda

dero

s a

rtíf

ice

s d

el

cam

bio

en

el

curr

ícu

lo s

egú

n E

scud

ero

, en

Arn

áiz

nch

ez (

20

03

).

No

to

dos

los

alu

mn

os q

ue

se

atie

nde

n e

l a

ula

re

quie

ren

Ad

ap

tac

ion

es

Cu

rric

ula

res

Sig

nif

ica

tiv

as S

e c

on

sid

era

AC

I si

gnifi

cativ

a

cua

ndo

se

re

quie

re d

e e

stá

nda

res

y c

on

ten

ido

s n

o s

up

era

do

s d

e n

ive

les,

cic

los

y e

tap

as

an

terio

res

al n

ive

l al q

ue

el a

lum

no

se

en

cuen

tra

esc

ola

riza

do

y r

equ

iere

n a

dap

taci

on

es

de t

ipo

met

odo

lógi

co,

de

acc

eso

y/o

de

sis

tem

a d

e c

om

un

ica

ció

n.

Exi

ste

un

de

sfa

se c

urr

icu

lar

sign

ifica

tivo

en

tre

su n

ive

l de

co

mp

ete

nci

a cu

rric

ula

r y

el n

ive

l de

com

pet

en

cia

qu

e d

eb

iera

te

ner

po

r su

ed

ad

o n

ive

l de

esc

ola

riza

ció

n.

O

tro

tip

o d

e A

dap

taci

ón o

Ad

ecu

aci

ón (

nue

vo t

érm

ino

LO

MC

E)

Cu

rric

ula

r e

s la

No

S

ign

ific

ati

va,

que

atie

nde

lo a

la

ref

orm

ula

ció

n d

e o

bje

tivo

s y

con

ten

ido

s no

su

pe

rad

os

de

niv

ele

s y

cicl

os

ante

riore

s y

requ

iere

n fu

nda

me

nta

lme

nte

ada

pta

cio

ne

s de

tip

o m

eto

do

lógi

co,

de

acc

eso

o d

e c

om

un

ica

ción

, y

no

exi

ste

un

desf

ase

cu

rric

ula

r si

gnifi

cativ

o a

l qu

e

de

bie

ra t

ene

r e

l alu

mno

se

gún

el n

ive

l en

el q

ue

se

en

cue

ntr

a e

scol

ariz

ad

o.

No

se

elim

inan

ob

jetiv

os

y co

nte

nid

os c

urr

icu

lare

s, a

un

que

se

pu

ede

n a

ñad

ir a

que

llos

de

niv

ele

s in

ferio

res

no

sup

era

do

s o

do

min

ad

os

po

r e

l alu

mn

o.

Co

n la

en

tra

da d

e la

nu

eva

ley

LO

MC

E lo

s al

um

nos

con

tem

pla

rán

un

PT

I (P

lan

de

Tra

ba

jo I

nd

ivid

ua

liza

do

). U

n m

ism

o do

cum

ento

qu

e

en

fo

rma

to n

o d

ifere

nci

a e

ntre

ad

apta

ció

n o

ad

ecu

aci

ón,

pe

ro q

ue

en

su

co

nte

nid

o s

e e

spe

cific

a q

ue t

ipo

s d

e m

ed

ida

s va

n a

ad

opt

ar lo

s p

rofe

sore

s tu

tore

s y

los

esp

eci

alis

tas

imp

lica

do

s e

n e

l p

roce

so d

e e

nse

ñan

za y

ap

rend

iza

je d

e l

os

alu

mno

s qu

e l

o r

equ

iera

n.

Com

o m

ae

stra

s d

e pe

da

gogí

a t

era

péu

tica

part

icip

amo

s a

ctiv

am

en

te e

n la

ela

bo

raci

ón

de

est

os P

TI

don

de e

xist

e u

n a

part

ado

in

div

idu

al

para

d

eta

llar

mi a

ctu

aci

ón p

ara

co

n e

sto

s a

lum

nos

y la

s h

ab

ilid

ade

s e

spec

ífic

as

que

tra

ba

jare

mo

s co

n lo

s a

lum

no

s.

Page 15: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

5

4.6

Org

an

izac

ión

esp

ac

ial

El

au

la d

e a

po

yo a

la

in

teg

raci

ón

(A

AI)

se

de

scrib

e c

omo

un

esp

aci

o m

ás

red

uci

do q

ue

el

rest

o d

e a

ula

s d

el

Ce

ntr

o. C

uen

ta c

on

ma

teria

les

pro

pio

s de

cu

alq

uie

r a

ula

(p

iza

rra

, o

rde

nado

r, p

rogr

am

as

info

rmá

tico

s, a

rma

rios,

ma

teria

l esc

ola

r…).

-

Fu

nd

amen

talm

ente

se

tra

baja

rá c

on e

llos

(en

el t

iem

po q

ue

asi

stan

al a

ula

de

ap

oyo

) la

su

pe

raci

ón d

e s

us

difi

culta

des

y p

rob

lem

as

esp

ecí

fico

s en

cua

nto

a:

-

Ca

pa

cid

ade

s co

gniti

vas:

Ob

serv

aci

ón

, ate

nci

ón

, mem

oria

, org

an

iza

ció

n,

orie

nta

ción

y e

stru

ctu

raci

ón e

spe

cia

l y r

azo

na

mie

nto

gico

.

-

La

s á

rea

s in

stru

me

nta

les

de

exp

resi

ón

y c

om

un

ica

ció

n: L

en

gua

Ca

ste

llan

a y

Lite

ratu

ra y

Ma

tem

átic

as.

El r

est

o d

e á

rea

s se

rán

tra

ba

jad

as,

no

rma

lme

nte

, en

su

au

la d

e r

efe

ren

cia

, ju

nto

co

n e

l re

fue

rzo

y la

s a

da

pta

cio

ne

s d

e la

s u

nid

ade

s d

idá

ctic

as.

4

.7 R

ec

urs

os

y m

ate

ria

les

did

ácti

co

s d

el A

AI

E

l au

la s

e d

istr

ibu

ye e

n 3

zo

na

s: z

on

a d

e t

rab

ajo

, zo

na

de

ord

en

ado

r y

zon

a d

e p

iza

rra

y a

ten

ció

n a

l ma

est

ro. S

e m

an

tien

e la

idea

d

e q

ue

el a

ula

de

ap

oyo

a la

inte

gra

ció

n (A

AI)

es

un a

ula

de

re

cu

rso

s p

ara

el c

entr

o. A

un

util

iza

nd

o lo

s m

ate

riale

s ge

ne

rale

s, e

s in

du

dab

le q

ue a

lgu

no

s a

lum

no

s o

alu

mn

as

pre

cisa

rán

de

cie

rto

s re

curs

os

s e

spe

cífic

os

que

le p

erm

itan

el a

cce

so a

l cu

rríc

ulo

, a

com

o la

se

lecc

ión

y a

dap

taci

ón

de

ma

teria

les

de

uso

co

nve

nci

ona

l.

L

os

ma

teria

les

de t

raba

jo s

on e

lab

ora

dos

por

las

ma

est

ras,

ad

ecu

ado

s a

l niv

el d

e c

ompe

ten

cia

de

cad

a a

lum

no

y se

cue

nci

ado

s lo

m

áxi

mo

po

sib

le ig

ua

l qu

e s

u gr

up

o c

lase

4.8

H

ora

rio

de

l au

la d

e a

po

yo a

la

in

teg

rac

ión

La

dis

trib

uci

ón

tem

pora

l de

los

apo

yos

org

ani

zad

os

en

virt

ud

a la

s m

ed

ida

s d

e a

ten

ció

n a

la d

ive

rsid

ad

de

l alu

mn

ado

, qu

e m

arc

a e

l

A

con

tinu

aci

ón

a

dju

nta

mo

s e

l h

ora

rio

de

los

do

s m

ae

stra

s de

P

T,

So

raya

G

arc

ía

Ege

a

y

Ro

sa

Ma

ría

R

old

án

G

arc

ía,

resp

ect

iva

men

te:

Page 16: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

6

HO

RA

RIO

PT

CA

RM

EN

MA

RÍA

PE

Z A

BE

NZ

A

A

-21

5

HO

RA

L

UN

ES

M

AR

TE

S

MIÉ

RC

OL

ES

J

UE

VE

S

VIE

RN

ES

08

.30

-09

.25

G

2ºE

3

ºE

3ºF

2

ºD

2ºE

1

ºC

2ºD

1

ºC

2ºB

3

ºC

3ºC

2

ºD

09

.25

-10

.20

3ºC

3

ºC

2ºA

1ºC

1ºD

3ºC

3ºC

CT

VP

2

ºE

2ºA

3ºC

3ºF

1ºC

2ºA

3

ºC

3ºC

2

ºD

10

.20

-11

.15

1ºA

1ºC

2ºE

1ºA

2ºE

2ºA

3

ºE

3ºC

3

ºC

2ºD

3ºF

3

ºE

3ºC

CT

UT

11

.15

-11

.45

11

.45

-12

.40

CA

CE

2ºA

2ºB

2ºB

1ºC

G

1ºA

2

ºA

3ºE

2

ºD

1ºD

1ºA

3

ºE

12

.40

-13

.35

1ºA

3

ºF

3ºF

3ºE

2ºB

3ºF

1

ºC

1ºD

CA

CE

1

ºD

3ºC

3

ºC

3ºF

Page 17: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

7

2ºD

1ºD

13

.35

-14

.30

2ºA

2

ºE

3ºF

1

ºD

G

R

DO

3

ºF

2ºB

2

ºB

HO

RA

RIO

PT

Y A

L R

OS

A M

.RO

LD

AN

Au

la 1

15

HO

RA

L

UN

ES

M

AR

TE

S

MIÉ

RC

OL

ES

JU

EV

ES

V

IER

NE

S

08

.30

-09

.25

Alu

mno

B

Alu

mno

B

Alu

mno

B

AL

A

lum

no

C

Alu

mn

o 1

º D

A

lum

no

D

Alu

mn

o 1

º D

Alu

mn

o 1

º B

A

lum

no

B

Alu

mn

o 1

º C

A

lum

no

PA

I A

lum

no

PA

I

G

09

.25

-10

.20

PM

AR

2

º P

MA

R

PA

I 2

º P

AI

Alu

mno

B

Alu

mno

B

Alu

mno

B

A

L

Alu

mn

o 1

º D

AL

A

lum

no

D

AL

Alu

mn

o 1

º C

A

lum

no

D

PM

AR

2

º P

MA

R

10

.20

-11

.15

Alu

mn

o 1

º A

A

lum

no

F

Alu

mn

o 1

º F

C

TV

P

R

TU

T

A

lum

no

F

Alu

mn

o 1

º F

A

lum

no

F

A

lum

no

C

A

lum

no

B

A

lum

no

B

A

lum

no

B

AL

11

.15

-11

.45

11

.45

-12

.40

C

AC

E

A

lum

no

E

A

lum

no

D

A

L

Alu

mn

o 1

º A

A

lum

no

F

Alu

mn

o 1

º F

A

lum

no

F

A

lum

no

E

AL

A

lum

no

A

A

lum

no

D

A

lum

no

D

A

lum

no

D

Page 18: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

8

12

.40

-13

.35

Alu

mno

A

Alu

mn

o 1

º F

A

lum

no

F

Alu

mn

o 1

º F

Alu

mno

A

A

lum

no

D

AL

Alu

mn

o 1

º B

A

lum

no

B

Alu

mn

o 1

º C

A

lum

no

D

Alu

mno

E

C

AC

E

Alu

mno

C

A

L

13

.35

-14

.30

Alu

mno

C

A

L G

G

R

DO

4.3

. A

lum

na

do

a a

ten

de

r e

n e

l A

ula

de

Ap

oyo

a l

a In

teg

raci

ón

. A

co

ntin

uaci

ón

, se

pre

sen

ta e

l nú

me

ro d

e a

lum

no

s a

ten

did

os

en

el A

AI

(PT

) CU

RS

O

A

LU

MN

OS

CO

N N

EE

DE

H

OR

AS

A

PO

YO

P

OR

AL

UM

NO

AL

UM

NO

S C

ON

NE

AE

DE

HO

RA

S

DE

A

PO

YO

P

OR

A

LU

MN

O

A

1 (

TE

A)

5

1

4

B

1

1

5

5

C

1 (

Dis

capaci

dad in

tele

ctual)

6

1

4

D

1 (

Dis

capaci

dad in

tele

ctual)

1 (

Dis

capaci

dad in

tele

ctual)

4

4

1

1

1

1

2 2 2 2 1

º E

1

1 1

ºF

1

1

1

4

4

3

A

1 (

Dis

capaci

dad in

tele

ctual)

7

PA

I

1

1

2

2

C

1

1

D P

MA

R

1(D

isca

paci

dad in

tele

ctua

l)

4

1(T

DA

H)

1

4

2

Page 19: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

1

9

1

2

B

1 T

EA

1 (

Dis

capaci

dad in

tele

ctual

+ T

DA

H)

2

3

E

1 (

Dis

capaci

dad v

isual)

6

2ºF

3

º A

3

º B

3

º C

1 (

Dis

capaci

dad in

tele

ctual)

1(D

isca

paci

dad in

tele

ctua

l)

7

6

D

3ºE

1 (

Dis

capaci

dad in

tele

ctual)

6

3ºF

1 (

Dis

capaci

dad in

tele

ctual)

9

TO

TA

L

13

18

L

as

NE

E v

ien

en

aso

cia

da

s a

dis

cap

aci

dad

inte

lect

ual (

leve

y m

od

era

da

) y

ne

cesi

da

des

sen

soria

les

(aud

itiva

y v

isu

al),

TE

A y

dis

cap

aci

da

d

mo

tora

. E

n to

tal c

on

tam

os

con

13

alu

mn

os.

Lo

s A

CN

EA

E s

on a

lum

no

s a

soci

ad

os

a d

isle

xia

s y

TD

AH

, si

en

do

un

tota

l de

18

alu

mn

os.

5

. O

BJ

ET

IVO

S G

EN

ER

AL

ES

DE

LA

S E

TA

PA

S E

DU

CA

TIV

AS

5

.1. O

bje

tivo

s g

en

era

les

de

la E

tap

a d

e E

du

ca

ció

n P

rim

ari

a

Lo

s ob

jetiv

os

gen

era

les

de

la E

tap

a d

e E

duc

aci

ón

Prim

aria

son

ten

ido

s en

cue

nta

en

est

e p

rogr

am

a d

e i

nte

rve

nci

ón,

ade

s de

lo

s de

S

ecu

nda

ria d

eb

ido

a q

ue

la g

ran

ma

yorí

a d

el a

lum

nado

ate

nd

ido

por

pa

rte

de

las

ma

est

ras

PT

no

su

pe

ran

ob

jetiv

os

de

est

a e

tap

a y

po

r lo

ta

nto

te

ndrá

qu

e t

ene

rse

en

cu

enta

pa

ra la

pro

gra

ma

ció

n d

e la

re

spu

est

a e

duca

tiva

y la

s co

mpe

ten

cia

s y

cap

aci

da

de

s a

de

sarr

olla

r en

el

alu

mn

ado

no

sup

era

das

o c

onso

lidad

as.

De

acu

erd

o c

on

lo e

sta

ble

cid

o e

n e

l DE

CR

ET

O 1

98/

201

4, d

e 5

de

se

pti

em

bre

, po

r e

l que

se

est

able

ce e

l cu

rríc

ulo

de

la E

du

caci

ón

P

rima

ria e

n la

Com

un

ida

d A

utó

nom

a d

e la

Re

gió

n s

e d

ebe

rá c

ontr

ibu

ir a

qu

e lo

s n

iño

s y

niñ

as,

du

ran

te d

ich

a e

tap

a, d

esa

rro

llen

las

sigu

ien

tes

cap

aci

dad

es:

Co

no

cer

y a

pre

cia

r e

l pro

pio

cu

erp

o y

con

trib

uir

a s

u d

esa

rro

llo, a

dop

tand

o h

áb

itos

de s

alu

d y

bie

ne

sta

r y

valo

ran

do

las

rep

erc

usi

one

s de

d

ete

rmin

ada

s co

ndu

cta

s so

bre

la s

alu

d y

la c

alid

ad

de

vid

a.

1.

Act

ua

r co

n au

ton

omía

en

las

act

ivid

ad

es

hab

itua

les

y en

la

s re

laci

on

es

de g

rupo

, d

esa

rro

llan

do

las

po

sib

ilid

ad

es

da t

omar

in

icia

tiva

s y

est

ab

lece

r re

laci

on

es

afe

ctiv

as.

Page 20: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

0

2.

Co

lab

ora

r en

la

pla

nifi

caci

ón

y r

ea

liza

ció

n d

e a

ctiv

ida

de

s d

e g

rup

o,

ace

pta

r la

s n

orm

as

y re

gla

s qu

e d

em

ocr

átic

ame

nte

se

est

ab

lezc

an

, re

spe

tand

o lo

s d

ifere

nte

s p

unto

s d

e v

ista

asu

mie

ndo

las

resp

onsa

bili

da

de

s qu

e c

orr

esp

ond

an.

3.

Est

ab

lece

r re

laci

one

s e

quili

bra

da

s, s

olid

aria

s y

con

stru

ctiv

as

con

las

pe

rso

nas

en la

s d

istin

tas

situ

aci

one

s so

cia

les.

4.

Co

mp

ren

de

r y

est

able

cer

rela

cio

nes

en

tre

hech

os

y fe

nóm

eno

s d

el e

nto

rno

na

tura

l y s

oci

al,

y co

ntr

ibu

ir a

ctiv

am

ente

a la

def

en

sa,

con

serv

aci

ón

y m

ejo

ra d

el m

ed

io a

mb

ien

te.

5.

Co

no

cer

y a

pre

cia

r lo

s e

lem

ento

s y

rasg

os

sico

s d

el

patr

imo

nio

na

tura

l, cu

ltura

l o

his

tóric

o d

e A

nd

alu

cía

, y

con

trib

uir

a s

u co

nse

rva

ció

n y

me

jora

.

6.

Co

no

cer

y a

pre

cia

r lo

s e

lem

en

tos

y ra

sgo

s b

ási

cos

del

pat

rimon

io c

ultu

ral,

con

trib

uir

a s

u c

on

serv

aci

ón

y m

ejo

ra,

y re

spe

tar

la

div

ers

ida

d l

ingü

ístic

a y

cu

ltura

l co

mo

de

rech

o d

e l

os

pueb

los

o i

nd

ivid

uo

s, d

esa

rro

lland

o u

na

act

itud

de

act

itud

de

resp

eto

ha

cia

el

eje

rcic

io d

e e

ste

de

rech

o.

7.

Co

mp

ren

de

r y

exp

resa

r m

en

saje

s o

rale

s y

esc

rito

s en

ca

stel

lan

o

ate

nd

iend

o a

di

fere

nte

s si

tua

cio

nes

y co

nte

xto

s de

co

mun

ica

ción

y la

s p

ecu

liarid

ad

es

de

l ha

bla

an

dalu

za.

8.

Co

mp

ren

de

r y

exp

resa

r m

ena

jes

ora

les

y e

scrit

os

sen

cillo

s y

con

text

ua

liza

do

s en

un

a le

ngu

a e

xtra

nje

ra.

9.

Co

mun

ica

rse

a

tr

avé

s d

e m

ed

ios

de

exp

resi

ón

ve

rba

l, co

rpo

ral,

visu

al,

plá

stic

a,

mu

sica

l y

ma

tem

átic

a,

de

sarr

olla

ndo

la

se

nsi

bili

da

d e

sté

tica

, la

cre

ativ

ida

d y

la c

apac

ida

d p

ara

dis

fru

tar

de

las

ob

ras

y m

an

ifest

aci

on

es

art

ístic

as.

10

. Id

ent

ifica

r,

pla

nte

ar

y tr

ata

r d

e

reso

lve

r in

terr

oga

nte

s y

pro

ble

ma

s a

p

art

ir d

e

la

exp

erie

nci

a

dia

ria,

util

iza

nd

o

tan

to

los

con

oci

mie

nto

s y

los

recu

rso

s m

ate

riale

s d

ispo

nib

les

com

o la

co

labo

raci

ón

de

otr

as

pe

rso

nas

pa

ra r

eso

lve

rlos

de

form

a cr

ea

tiva

.

11

. A

pre

cia

r la

imp

ort

an

cia

de

los

valo

res

sico

s qu

e r

ige

n la

vid

a y

la c

on

vive

nci

a h

um

an

a y

act

ua

r de

acu

erd

o co

n el

lo.

Tom

ando

com

o re

fere

nci

a e

l m

arc

o l

ega

l vi

gen

te e

n n

ue

stra

Co

mun

idad

Au

tón

oma

y d

e a

cue

rdo

con

los

prin

cip

io d

e n

orm

aliz

aci

ón

, se

cto

riza

ció

n,

inte

gra

ció

n e

in

clu

sió

n,

voy

a c

oncr

eta

r pa

ra m

is a

lum

nos

los

ele

men

tos

pre

scrip

tivo

s (o

bje

tivo

s,

con

ten

ido

s y

crite

rios

de e

valu

aci

ón

) d

el c

urr

ícu

lum

en

las

áre

as

de L

en

gua

Ca

ste

llan

a y

Ma

tem

átic

as.

5

.2. O

bje

tivo

s d

e E

tap

a d

e E

SO

.

S

egú

n e

l art

ícu

lo 4

de

l D

ec

reto

291

/20

07, d

e 1

4 d

e s

ep

tie

mb

re, p

or

el q

ue

se

est

ab

lece

el c

urr

ícu

lo d

e la

Ed

uca

ció

n S

ecu

nd

aria

O

blig

ato

ria e

n la

Com

unid

ad

Au

tóno

ma

de

la R

egi

ón

de

Mu

rcia

, la

Ed

uca

ción

Se

cund

aria

Ob

liga

toria

co

ntrib

uirá

a d

esa

rro

llar

en

el

alu

mn

ado

las

cap

aci

dad

es

que

le p

erm

itan

: C

on

oce

r, a

sum

ir re

spo

nsa

ble

me

nte

y e

jerc

er s

us

de

rech

os

y d

ebe

res

en

el r

esp

eto

a lo

s d

em

ás,

pra

ctic

ar

la to

lera

nci

a,

la c

oop

era

ción

y

solid

arid

ad

ent

re la

s pe

rso

na

s y

los

gru

po

s, e

jerc

itars

e e

n e

l dia

logo

afia

nza

nd

o lo

s de

rech

os

hum

ano

s co

mo

val

ore

s co

mu

nes

de u

na

so

cie

dad

plu

ral,

ab

iert

a y

de

mo

crá

tica

.

Page 21: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

1

a)

Ad

quiri

r, d

esa

rro

llar

y co

nso

lida

r h

ábito

s d

e d

isci

plin

a,

est

udio

y t

rab

ajo

in

div

idu

al

y e

n eq

uip

o c

omo

co

ndic

ión

ne

cesa

ria p

ara

u

na

rea

liza

ció

n e

fica

z d

e la

s ta

rea

s d

el a

pre

ndiz

aje

y c

om

o m

ed

io d

e d

esa

rro

llo p

ers

ona

l.

b)

Fo

rta

lece

r su

s ca

pa

cida

de

s af

ect

iva

s e

n t

odo

s lo

s á

mb

itos

de l

a p

erso

na

lidad

, a

sí c

om

o f

om

enta

r a

ctitu

des

que

favo

rezc

an

la

co

nvi

ven

cia

y e

vite

n la

vio

len

cia

en

los

ámb

itos

esc

ola

r, f

amili

ar

y so

cia

l, re

solv

ien

do

pa

cífic

am

ente

los

conf

licto

s.

c)

Va

lora

r y

resp

eta

r, c

omo

un

prin

cip

io e

sen

cia

l d

e n

uest

ra c

ivili

zaci

ón

, la

igu

ald

ad d

e d

ere

cho

s y

opo

rtun

idad

es d

e to

da

s la

s p

ers

ona

s, c

on in

de

pend

en

cia

de

su

se

xo,

rech

aza

nd

o lo

s e

ste

reot

ipo

s y

cua

lqu

ier

tipo

de

dis

crim

ina

ció

n.

d)

De

sarr

olla

r d

est

reza

s b

ási

cas

en

la

util

iza

ció

n

de

las

fuen

tes

de

in

form

aci

ón

pa

ra,

con

se

ntid

o

críti

co,

ad

quiri

r n

ue

vos

con

oci

mie

nto

s,

así

co

mo

u

na

p

rep

ara

ció

n b

ási

ca

en

e

l ca

mpo

d

e

las

tecn

olo

gía

s,

esp

eci

alm

ente

la

s de

la

in

form

aci

ón

y la

co

mun

ica

ción

.

e)

Co

nce

bir

el

cono

cim

ien

to c

ient

ífic

o c

omo

un

sab

er

inte

gra

do

qu

e s

e e

stru

ctu

ra e

n d

istin

tas

dis

cip

lina

s, a

sí c

omo

con

oce

r y

ap

lica

r lo

s m

éto

do

s p

ara

ide

ntif

ica

r lo

s p

rob

lem

as

en

los

div

ers

os

cam

po

s d

el c

ono

cim

ien

to y

de

la e

xpe

rien

cia.

f)

De

sarr

olla

r e

l e

spír

itu e

mp

ren

ded

or

y la

co

nfia

nza

en

mis

mo

, la

pa

rtic

ipa

ción

, e

l se

ntid

o c

rític

o,

la i

nic

iativ

a p

ers

ona

l y

la

cap

aci

dad

pa

ra a

pre

nde

r a

ap

rend

er,

pa

ra p

lan

ifica

r, p

ara

tom

ar

de

cisi

on

es

y p

ara

asu

mir

resp

onsa

bili

dad

es,

va

lora

nd

o e

l e

sfu

erz

o

con

la f

ina

lidad

de

sup

era

r la

s d

ificu

ltad

es.

g)

Co

mp

ren

de

r y

exp

resa

r co

n

corr

ecc

ión

te

xto

s y

me

nsa

jes

com

ple

jos,

o

ralm

ent

e

y p

or

esc

rito

, e

n

la

len

gua

ca

ste

llan

a,

valo

ran

do

su

s po

sib

ilida

de

s co

mu

nic

ativ

as

desd

e su

co

nd

ició

n d

e le

ngu

a c

om

ún

de

tod

os l

os

esp

año

les

y de

idio

ma

in

tern

aci

ona

l, e

in

icia

rse

en

el c

ono

cim

ien

to, l

a le

ctu

ra y

el e

stu

dio

de

la li

tera

tura

.

h)

Co

mp

ren

de

r y

exp

resa

rse

en

un

a o

s le

ngu

as

ext

ran

jera

s d

e m

ane

ra a

pro

pia

da

.

i)

Co

no

cer

y va

lora

r e

l p

atr

imo

nio

art

ístic

o,

cultu

ral

y n

atu

ral

de

la

Re

gió

n d

e M

urc

ia y

de

Esp

aña

, a

sí c

om

o l

os

asp

ect

os

fun

dam

en

tale

s d

e la

cu

ltura

, la

ge

ogr

afí

a y

la h

isto

ria d

e E

spa

ña y

de

l mun

do.

j)

Co

no

cer

la d

ive

rsid

ad

de

cu

ltura

s y

soci

ed

ade

s a

fin

de

po

der

valo

rarla

s cr

ítica

me

nte

y d

esa

rro

llar

act

itud

es

de r

esp

eto

po

r la

cu

ltura

pro

pia

y p

or

la d

e lo

s d

emá

s.

k)

An

aliz

ar

los

me

can

ism

os

y va

lore

s qu

e r

ige

n e

l fu

nci

onam

ien

to d

e l

as

soci

ed

ade

s, e

n e

spe

cia

l lo

s re

lativ

os

a l

os

de

rech

os,

d

ebe

res

y lib

ert

ad

es

de lo

s ci

uda

dan

os,

y a

dop

tar

juic

ios

y a

ctitu

des

pe

rso

nale

s re

spe

cto

a e

llos.

l)

Co

no

cer

el f

un

cion

amie

nto

de

l cu

erp

o h

um

ano

, re

spe

tar

las

dife

ren

cia

s, a

sí c

om

o v

alo

rar

los

efe

cto

s b

ene

ficio

sos

pa

ra la

sa

lud

de

l eje

rcic

io f

ísic

o y

la a

de

cua

da a

lime

nta

ción

, in

corp

ora

ndo

la p

ráct

ica

de

l de

port

e p

ara

favo

rece

r e

l de

sarr

ollo

pe

rso

na

l y s

oci

al.

m)

Va

lora

r lo

s h

ábito

s so

cia

les

rela

cio

nad

os

con

la

sa

lud,

el

con

sum

o, e

l cu

idad

o d

e l

os

sere

s vi

vos

y e

l m

ed

io a

mb

ient

e,

con

trib

uye

ndo

a s

u c

onse

rva

ció

n y

me

jora

.

Va

lora

r la

cre

aci

ón a

rtís

tica

y c

om

pre

nd

er

el

len

gua

je d

e l

as

dis

tinta

s m

an

ifest

aci

ones

art

ístic

as,

util

iza

nd

o d

ive

rso

s m

ed

ios

de

exp

resi

ón

y r

ep

rese

nta

ció

n.

5.3

. Est

ánd

are

s d

e a

pre

nd

iza

jes.

Page 22: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

2

L

os

Est

ánd

are

s d

e a

pre

nd

iza

je e

valu

ab

les

son

e

spe

cific

aci

on

es

de l

os

crite

rios

de e

valu

aci

ón

qu

e p

erm

iten

def

inir

los

resu

ltad

os

de

ap

ren

diz

aje

y q

ue

con

cre

tan

lo q

ue e

l alu

mn

o d

ebe

sa

ber,

co

mp

ren

der,

y s

abe

r h

ace

r e

n ca

da

áre

a.

De

ben

ser

obse

rva

ble

s, m

ed

ible

s y

eva

lua

ble

s y

pe

rmiti

r gr

ad

ua

r e

l re

nd

imie

nto

o lo

gro

alc

an

zad

o. S

u d

ise

ño d

ebe

con

trib

uir

y fa

cilit

ar

el d

iseñ

o d

e p

rueb

as

est

and

ariz

ad

as

y co

mp

ara

ble

s.

L

os

Est

ánd

are

s d

e c

ada

alu

mno

qu

eda

n r

eco

gid

os

en

las

Ada

pta

cion

es

Cu

rric

ula

res

(AC

), in

clu

ida

s en

el

PT

I de

ca

da

alu

mn

o.

L

os

crite

rios

de s

ele

cció

n h

an

sid

o p

ara

los

alu

mno

s co

n N

EE

: -

Lo

s e

stá

nda

res

de

l cu

rso

en

el q

ue

se

en

cuen

tra

n e

sco

lariz

ad

os

que

se

pre

vea

qu

e e

l alu

mn

o p

ueda

tra

baja

r un

co

nte

nid

o.

-

Lo

s e

stá

nda

res

de

l cu

rso

en

el q

ue

se

sitú

a e

l NC

C d

el a

lum

no.

-

Se

eva

lúan

to

do

s lo

s e

stá

nda

res

sele

ccio

nad

os

en s

u P

TI.

-

La

s n

ota

s se

co

nsi

gnar

án

co

n u

n a

ste

risco

(*)

.

Pa

ra lo

s a

lum

no

s co

n N

EA

E:

-

Lo

s e

stán

da

res

del

curs

o q

ue

se e

ncu

en

tra

esc

ola

riza

do

el

alu

mn

o, s

erá

n l

os

que

se e

valú

en y

te

nid

os

en

cu

ent

a p

ara

la

calif

ica

ción

. -

Se

re

coge

rán

los

est

ánd

are

s n

o s

upe

rad

os

de o

tro

s n

ive

les,

pe

ro n

o s

e te

ndrá

en

cue

nta

pa

ra la

ca

lific

aci

ón

. 5

.4. P

rog

ram

as

Es

pec

ífic

os

a d

esa

rro

llar

co

n e

l alu

mn

ad

o e

n A

AI.

P

RO

GR

AM

A D

E H

HS

S:

L

as

hab

ilid

ade

s so

cia

les

son

un

co

nju

nto

de

cap

aci

dade

s qu

e n

os

pe

rmite

n e

jecu

tar

aqu

ella

s co

nd

uct

as

apre

nd

ida

s qu

e c

ub

ren

nu

est

ras

ne

ces

ida

de

s d

e c

om

un

ica

ció

n i

nte

rpe

rso

nal

y r

esp

ond

en

a la

s e

xige

nci

as

y d

em

anda

s de

las

situ

aci

on

es

de

form

a e

fect

iva

.

L

as

ha

bili

dad

es

soci

ale

s no

so

n u

na c

ara

cte

ríst

ica

de

la

pe

rso

na,

sin

o de

la

con

du

cta

de

ést

a y

, po

r ta

nto

, su

scep

tible

s d

e a

pre

nd

iza

je o

mo

difi

caci

ón

. N

o s

on

pa

tron

es

rígi

do

s d

e c

om

po

rtam

ien

tos,

sin

o r

egl

as

de a

ctu

aci

ón

úti

les

en

dife

ren

tes

situ

aci

one

s y

con

text

os.

La

s h

abili

da

des

soci

ale

s co

mp

rend

en

un

am

plio

co

nju

nto

de

ele

me

nto

s d

e l

a c

omun

ica

ció

n v

erb

al

y n

o v

erb

al.

Tam

bié

n h

ay

que

d

est

aca

r la

im

po

rta

nci

a d

e lo

s fa

cto

res

cogn

itivo

s (p

en

sam

ien

tos,

cre

en

cia

s, v

alo

res,

sen

timie

nto

, a

uto

críti

ca)

y su

im

po

rtan

te i

nflu

enci

a

en

la c

om

un

ica

ción

y e

n la

de

term

ina

ción

de

la e

fica

cia

de

l com

po

rta

mie

nto

inte

rpe

rso

na

l.

L

os

con

cept

os

Ase

rtiv

ida

d, E

mp

atía

y A

uto

est

ima

est

án m

uy

rela

cion

ado

s co

n n

uest

ras

Ha

bili

da

des

So

cia

les.

Page 23: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

3

Fu

nc

ion

es:

E

l co

nce

pto

de

hab

ilida

de

s so

cia

les

tiene

n c

om

o fu

nci

one

s co

nse

guir

refo

rza

do

res

en s

itua

cio

nes

de i

nte

racc

ión

so

cia

l, m

an

ten

er

y/o

m

ejo

rar

las

rela

cio

nes,

man

ten

er

la a

uto

est

ima

, d

ism

inu

ir e

l est

rés,

me

jor

rea

liza

ció

n d

el t

rab

ajo

. L

as

hab

ilid

ade

s so

cia

les

son

un

pre

rre

quis

ito p

ara

el b

uen

fun

cio

nam

ien

to p

sico

lógi

co.

Co

nc

ep

tos

re

lac

ion

ado

s:

A

sert

ivid

ad

L

a a

sert

ivid

ad

es

aqu

ella

hab

ilid

ad

pe

rson

al q

ue

no

s pe

rmite

exp

resa

r d

e fo

rma

ade

cuad

a n

ue

stra

s em

oci

one

s fr

ente

a o

tra

pe

rson

a,

y lo

h

ace

mo

s si

n h

ost

ilid

ad

ni a

gre

sivi

da

d.

Un

a pe

rso

na

ase

rtiv

a s

ab

e e

xpre

sar

dire

cta

y a

decu

ada

me

nte

su

s o

pin

ion

es

y se

ntim

ient

os

(ta

nto

p

osi

tivo

s co

mo

ne

gativ

os)

en

cu

alq

uie

r si

tua

ció

n s

oci

al.

“T

e d

igo

cla

ram

en

te y

co

n r

esp

eto

lo q

ue

pie

nso

o q

uie

ro”

E

mp

atí

a

L

a e

mpa

tía e

s la

cap

acid

ad

pa

ra p

one

rse

en

el l

uga

r d

el o

tro

y s

ab

er lo

qu

e s

ien

te o

incl

uso

lo q

ue

pu

ede

est

ar

pen

san

do

.

La

s p

ers

ona

s em

pátic

as

son

la

s qu

e m

ejo

r sa

ben

"le

er"

a l

os

dem

ás.

So

n c

apa

ces

de

ca

pta

r un

a g

ran

ca

ntid

ad

de

inf

orm

aci

ón

a

pa

rtir

de

su

len

gua

je n

o v

erb

al,

sus

pa

lab

ras,

el t

ono

de

su

vo

z, s

u p

ost

ura

, su

exp

resi

ón

fa

cia

l, e

tc.

Y e

n b

ase

a e

sa in

form

aci

ón,

pued

en

sa

be

r lo

que

est

á p

asa

nd

o d

ent

ro d

e e

llas,

lo q

ue

est

án s

intie

ndo

y t

am

bié

n lo

qu

e e

sa p

ers

on

a p

ued

e e

sta

r p

en

san

do.

“Ve

o lo

qu

e te

pa

sa,

y lo

sie

nto

Au

toe

sti

ma

La

s cr

een

cia

s qu

e t

ene

mo

s a

cerc

a d

e n

oso

tro

s m

ism

os,

aqu

ella

s cu

alid

ade

s, c

apa

cida

des,

mo

do

s d

e s

en

tir o

de

pe

nsa

r qu

e n

os

atr

ibu

imo

s, c

onfo

rman

nu

est

ra “

ima

gen

pe

rson

al”

o “

auto

ima

gen

”.

L

a “

aut

oe

stim

a”

es

la v

alo

rac

ión

qu

e h

acem

os

de

no

so

tro

s m

ism

os

so

bre

la

ba

se

de

las

se

nsa

cio

nes

y e

xp

eri

en

cia

s q

ue

he

mo

s i

do

in

co

rpo

ran

do

a l

o l

arg

o d

e la

vid

a.

N

os

sen

timo

s lis

tos

o t

on

tos,

ca

pace

s o

in

cap

ace

s, n

os

gust

amo

s o

no

. E

sta

aut

ova

lora

ció

n e

s m

uy

imp

ort

ant

e, d

ado

qu

e d

e e

lla

de

pen

den

en

gra

n p

art

e l

a r

ea

liza

ció

n d

e n

uest

ro p

ote

nci

al

pers

ona

l y

nu

est

ros

logr

os

en

la

vid

a.

De

est

e m

odo

, la

s pe

rso

na

s qu

e s

e

sie

nte

n b

ien

con

sigo

mis

ma

s, q

ue

tie

nen

una

bue

na a

uto

est

ima

, so

n c

apa

ces

de e

nfre

nta

rse

y r

eso

lve

r lo

s re

tos

y la

s re

spo

nsa

bili

dad

es

que

la v

ida

pla

nte

a. P

or e

l co

ntr

ario

, lo

s qu

e ti

en

en u

na a

uto

est

ima

ba

ja s

uele

n a

uto

limita

rse

y f

raca

sar.

Page 24: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

4

“Sé

qu

ién

so

y y

me

ace

pto

así

“To

do

se

r h

um

an

o,

sin

ex

cep

ció

n,

po

r e

l m

ero

he

ch

o d

e s

erl

o,

es

dig

no

de

l re

sp

eto

in

co

nd

icio

na

l d

e l

os

de

s y

de

mis

mo

; m

ere

ce e

sti

ma

rse

a s

í m

ism

o y

qu

e s

e l

e e

sti

me

.” C

arl

Ro

ge

rs, E

sc

uel

a H

um

an

ista

. P

RO

GR

AM

A D

E I

NT

EL

IGE

NC

IA

EM

OC

ION

AL

La

s H

AB

ILID

AD

ES

EM

OC

ION

AL

ES

se

pue

den

def

inir

com

o l

as c

ap

aci

dade

s y

dis

po

sici

on

es

pa

ra c

rea

r vo

lun

taria

men

te u

n E

ST

AD

O D

E Á

NIM

O 0

SE

NT

IMIE

NT

O a

pa

rtir

de

la

s id

eas

que

ten

emo

s so

bre

lo

qu

e o

curr

e.

De

ah

í qu

e s

ea

ne

cesa

rio a

pre

nde

r a

a

trib

uir

sign

ifica

do

s em

oci

ona

lme

nte

de

seab

les

a l

os

aco

nte

cim

ien

tos

que

tien

en

luga

r e

n la

s re

laci

one

s qu

e e

stab

lece

mo

s co

n lo

s d

em

ás.

De

est

e m

odo

, co

noci

end

o q

pen

sam

ien

tos

y co

mp

ort

amie

nto

s p

rovo

can

nu

estr

os

est

ado

s d

e á

nim

o,

pod

rem

os

man

eja

rlos

me

jor

pa

ra s

olu

cio

nar

los

pro

ble

ma

s qu

e a

que

llos

gen

era

n. L

a i

nte

lige

nci

a e

s p

reci

sam

en

te e

so,

la c

apa

cid

ad d

e s

olu

cion

ar

pro

ble

mas

a

dap

tánd

ose

a l

as

circ

un

stan

cia

s. C

uan

do l

os

pro

ble

ma

s so

n d

e ín

do

le e

mo

cion

al,

son

la

s H

AB

ILID

AD

ES

EM

OC

ION

AL

ES

la

s qu

e d

ebe

rem

os

pon

er

en

prá

ctic

a p

ara

alc

anza

r m

ayo

res

niv

ele

s de

sat

isfa

cció

n y

de

de

sarr

ollo

pe

rso

nal.

Pa

ra q

ue

ello

se

pro

du

zca

, n

o d

eb

e o

lvid

ars

e l

a d

ime

nsi

ón s

oci

al

que

en

ma

rca

la

exp

resi

ón

em

oci

ona

l d

e n

ue

stro

s e

sta

do

s d

e á

nim

o.

Es

po

r e

llo q

ue

la

s H

AB

ILID

AD

ES

S

OC

IAL

ES

deb

en

vin

cula

rse

co

n la

s E

MO

CIO

NA

LE

S,

de

tal m

odo

qu

e la

s tr

es

dim

en

sio

ne

s de

l co

mp

ort

amie

nto

: pe

nsa

r, s

entir

y h

ace

r (r

esp

ue

sta

s co

gniti

vas,

afe

ctiv

as

y co

nd

uct

ua

les)

qu

ed

en in

tegr

ad

as.

La

s em

oci

one

s so

n a

ltera

cio

nes

súb

itas,

ráp

ida

s e

in

tuiti

vas

de

nu

est

ro e

sta

do d

e á

nim

o q

ue

exp

erim

en

tam

os

casi

sin

da

rno

s cu

en

ta.

So

n p

rovo

cada

s p

or

idea

s, r

ecu

erd

os o

aco

nte

cim

ien

tos

que

pro

du

cen

re

acc

ion

es r

áp

ida

s qu

e c

ond

uce

n a

act

ua

r e

n fu

nci

ón d

e lo

qu

e s

en

timo

s e

n e

se m

omen

to.

L

a e

mo

ció

n p

rod

uci

da d

a p

aso

a u

n e

sta

do d

e á

nim

o q

ue

de

nom

ina

mo

s se

ntim

ien

to.

Así

po

r e

jem

plo

, de

spué

s d

e u

na e

mo

ción

bita

de

tris

teza

pro

duci

da

po

r u

na m

ala

not

icia

(d

esa

stre

s n

atu

rale

s, h

amb

re,

acc

ide

ntes

...)

no

s p

rodu

ce u

n se

ntim

ien

to d

e fr

ust

raci

ón

, im

po

ten

cia,

de

deca

imie

nto

po

r no

pod

er

ha

cer

nad

a, e

s n

ue

stro

est

ad

o de

án

imo

deriv

ad

o d

e la

em

oci

ón

ne

gativ

a,

y qu

e s

e p

rolo

nga

en

el t

iem

po

, es

s d

ura

de

ro q

ue

la p

rop

ia e

mo

ció

n.

U

na

act

ua

ción

in

telig

en

te c

on

sist

e e

n sa

ber

ide

ntif

ica

r b

ien

el

orig

en

y l

a n

atu

rale

za d

e l

as

em

oci

one

s en

no

sotr

os

mis

mo

s p

ara

p

ode

r co

ntr

ola

rlas

de m

ane

ra r

efle

xiva

, e

sta

ble

cie

ndo

re

laci

one

s ad

ecu

ad

as

en

tre

los

pen

sam

ien

tos,

las

emo

cio

ne

s y

el c

om

port

amie

nto

, co

mo

una

form

a d

e o

rien

tar

la v

ida

pe

rson

al;

es

de

cir,

em

ple

ánd

ola

s in

telig

en

tem

ente

.

Po

dem

os

cono

cer

en l

os

dem

ás

los

ind

icad

ore

s ge

stu

ale

s y

verb

ale

s qu

e s

e e

mp

lea

n p

ara

tra

nsm

itir

el m

ensa

je a

fect

ivo

. D

e e

se

mo

do,

ten

emo

s m

ás

info

rma

ción

cu

alit

ativ

a

sob

re

no

sotr

os

mis

mo

s,

sob

re

las

pe

rso

na

s co

n qu

iene

s in

tera

ctu

amo

s y

sob

re

las

cara

cte

ríst

ica

s d

e la

inte

racc

ión

que

se

pro

duce

(d

iálo

go,

con

vers

aci

on

es,

co

nflic

tos,

etc

.).

Es

un

prim

er

pa

so p

ara

me

jora

r la

co

nvi

ven

cia

y

el c

lima

so

cia

l, e

sco

lar,

pe

rson

al y

fam

ilia

r.

Page 25: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

5

P

od

emo

s a

pre

nde

r a

ser

s in

telig

en

tes

emo

cion

ale

s de

sarr

olla

nd

o la

s h

abili

da

de

s n

ece

saria

s p

ara

e

llo.

Las

em

oci

one

s d

eno

min

ada

s "b

ási

cas

o in

nata

s" c

omo

la a

legr

ía,

la t

riste

za,

la ir

a 1

enf

ad

o, la

so

rpre

sa,

el m

iedo

y e

l asc

o 1

de

spre

cio

son

co

nsi

de

rada

s co

mo

un

ive

rsa

les.

Sin

em

ba

rgo

, po

dem

os

apre

nde

r la

s em

oci

ones

de

acu

erd

o c

on e

l am

bie

nte

en

el

que

viv

imo

s, y

de

acu

erd

o c

on l

a

ed

uca

ció

n q

ue r

eci

bim

os.

De

sde

la

niñ

ez,

ado

lesc

en

cia

y la

ju

ven

tud

se

va

n c

onso

lidan

do e

stilo

s em

oci

ona

les

segú

n l

as

circ

unst

anci

as

que

ha

yam

os

vivi

do

.

Sa

be

r co

nvi

vir

con

la

s e

mo

cio

ne

s o

se

ntim

ien

tos

nega

tivo

s (ir

a,

fru

stra

ció

n,

an

sied

ad,

ce

los,

od

io,

fria

ldad

, ar

roga

nci

a,

pe

na..

.)

da

ndo

pa

so a

la

s p

osi

tiva

s (a

ltru

ism

o,

ale

gría

, ge

ne

rosi

da

d, h

umild

ad

, to

lera

nci

a..

.) e

s u

na

mue

stra

de

IN

TE

LIG

EN

CIA

EM

OC

ION

AL

. P

ara

ello

pod

emo

s ap

ren

der

a s

ust

ituir

una

s p

or

otr

as

y a

exp

resa

ría

s a

de

cuad

ame

nte

, re

spe

tan

do n

ue

stro

s p

rop

ios

dere

cho

s y

los

de

rech

os

de

los

dem

ás.

Ap

ren

der

a e

xpre

sarí

as

sup

one

un

esf

ue

rzo

in

ten

cion

al,

un q

uer

er

ha

cerlo

o a

uto

mo

tiva

ció

n.

Cu

ando

lo

gram

os

ese

ap

ren

diz

aje

, e

s d

ecir,

el m

an

eja

r b

ien

una

em

oci

ón

o e

sta

do d

e á

nim

o s

omo

s ca

pace

s d

e e

nca

den

arlo

s co

n o

tro

s e

stad

os

de á

nim

o fa

vora

ble

s. P

or

eje

mpl

o,

si q

ue

rem

os

con

segu

ir u

n a

pro

ba

do e

n u

na

asi

gna

tura

y l

o c

on

segu

imo

s no

s p

rod

uce

un

sen

timie

nto

de

sa

tisfa

cció

n pe

rso

nal,

com

o c

on

secu

enci

a a

um

en

ta n

ue

stra

"e

nerg

ía v

ital"

o g

ana

s p

or h

ace

r co

sas,

se

lo c

om

unic

amo

s a

nue

stro

s co

mpa

ñero

s, p

ad

res

o a

mig

os,

no

s se

ntim

os

felic

es

y e

mp

ren

dem

os

otr

as

acc

ion

es

con

s á

nim

o.

S

er

bil

emo

cion

al

con

sist

e e

n d

esa

rro

llar

mo

tivo

s, a

rgu

men

tos

o r

azo

ne

s su

ficie

nte

s y

ad

ecu

ad

os

que

nos

pe

rmita

n m

ejo

rar

nu

est

ra a

uto

est

ima

y a

uto

conf

ian

za.

Dirí

am

os

que

co

nsi

ste

en d

ar s

ign

ifica

dos

a lo

s a

con

teci

mie

nto

s p

ara

qu

e l

as

em

oci

one

s qu

e n

os

pu

eda

n p

rovo

car

no

haga

n d

e n

oso

tro

s u

nas

pe

rso

nas

perm

an

ente

men

te i

nfe

lice

s. ¿

Po

r qu

é y

pa

ra q

? T

éng

ase

en

cu

enta

que

la

s e

mo

cio

ne

s no

co

ntr

ola

da

s d

ebid

amen

te p

ued

en p

rod

uci

r re

pe

rcus

ion

es

en

nue

stro

cue

rpo

(so

ma

tiza

ció

n).

Así

, p

or

eje

mp

lo,

cuan

do

est

amo

s a

nsi

oso

s p

or

alg

ún

aco

nte

cim

ien

to, n

os

pro

duce

aum

ento

de

l ritm

o c

ard

iaco

, o

pre

sió

n t

orá

cica

, su

do

raci

ón

, d

olo

r d

e ca

be

za,

etc

. E

n la

med

ida

en q

ue

sea

mo

s ca

pace

s d

e da

r p

aso

a u

n e

sta

do d

e án

imo

posi

tivo

(re

laja

ción

, tr

an

quili

da

d,

emp

atía

...)

est

are

mo

s h

aci

end

o u

so d

e n

ue

stra

IN

TE

LIG

EN

CIA

EM

OC

ION

AL.

O

BJ

ET

IVO

S D

EL

PR

OG

RA

MA

L

os

obje

tivo

s d

el p

rogr

am

a D

esa

rro

lland

o la In

teli

ge

nc

ia E

mo

cio

na

l so

n lo

s si

guie

nte

s:

1.

Logr

ar

un

a a

uto

conc

ien

cia

em

oci

on

al.

Ha

cie

ndo

un

ad

ecu

ado

re

con

oci

mie

nto

e id

en

tific

aci

ón d

e la

s e

moc

ion

es

que

viv

imo

s.

C

om

pre

nd

ien

do m

ejo

r la

s ca

usa

s qu

e la

s pr

od

uce

n.

R

eco

noci

en

do la

s d

ifere

nci

as

sob

re lo

qu

e s

e p

ien

sa,

lo q

ue

se

sie

nte

y lo

qu

e s

e h

ace

. 2

. C

on

segu

ir u

n a

de

cua

do

co

ntr

ol d

e la

s em

ocio

ne

s.

C

on

ma

yor

tole

ran

cia

a la

fru

stra

ción

.

Co

n u

n m

ejo

r m

ane

jo d

e la

s em

oci

on

es

neg

ativ

as:

est

rés,

an

sie

dad

, ira

, tris

teza

...

E

limin

and

o la

s em

ocio

ne

s n

ega

tiva

s d

est

ruct

iva

s: a

fán

de

ve

nga

nza

, lo

s ce

los,

la e

nvi

dia

...

Page 26: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

6

R

ed

uci

en

do la

co

nflic

tivid

ad

co

n la

s p

ers

ona

s co

n la

s qu

e vi

vim

os

(elim

ina

ndo

las

agr

esi

on

es

verb

ale

s y

físi

cas,

y e

l est

ilo a

gre

sivo

d

e c

ompo

rtam

ient

o in

terp

ers

ona

l).

E

xpre

san

do

el e

nfad

o y

otr

as

emo

cion

es

nega

tiva

s d

e u

na m

ane

ra a

decu

ada

y s

oci

alm

ente

co

rre

cta

.

Exp

erim

en

tand

o s

ent

imie

nto

s m

ás

favo

rab

les

ha

cia

uno

/a m

ism

o/a

.

3.

De

sarr

olla

r la

em

pa

tía c

om

o c

om

pre

ns

ión

de

las

em

oc

ion

es

de

los

de

s.

Co

no

cien

do

el p

un

to d

e v

ista

de

l in

terlo

cuto

r, r

esp

eta

ndo

su

s p

lant

ea

mie

nto

s y

los

est

ados

de

án

imo

ma

nife

stad

os.

Sie

ndo

sen

sib

le h

aci

a lo

s se

ntim

ien

tos

de lo

s d

emá

s.

A

ume

nta

ndo

la c

apa

cid

ad

de

esc

uch

a a

ctiv

a.

M

ost

ran

do u

na

ma

yor

pre

ocu

pa

ción

ha

cia

los

pro

ble

ma

s d

e am

igo

s, c

ompa

ñe

ros

y d

em

ás

pe

rson

as

con

las

que

no

s re

laci

onam

os.

4

. M

ejo

rar

las

rela

cio

nes

inte

rpe

rso

nale

s.

I

den

tific

and

o la

s si

tua

cio

ne

s p

rob

lem

átic

as,

los

conf

licto

s y

sus

cau

sas.

Ha

cie

ndo

pro

pu

est

as a

de

cua

das

para

la s

olu

ció

n d

e lo

s co

nflic

tos.

Me

dia

ndo

y n

ego

cian

do

acu

erd

os

en

tre

las

pa

rte

s in

terv

inie

nte

s en

los

conf

licto

s y

difi

culta

de

s d

e re

laci

ón

inte

rpe

rso

nal.

Aum

ent

and

o la

s h

abili

da

de

s de

com

un

ica

ció

n e

fect

iva

y e

fica

z.

E

xhib

ien

do

de

stre

zas

soci

ale

s de

co

rte

sía

y d

e c

om

pe

ten

cia

pe

rso

na

l.

LO

S C

ON

TE

NID

OS

DE

L P

RO

GR

AM

A

E

l pro

gra

ma

DIE

(D

esa

rro

llan

do

la I

nte

lige

nci

a E

mo

cio

nal)

est

á co

nstit

uid

o p

or

los

sigu

ient

es

cont

en

ido

s:

1.

Eva

lua

nd

o l

as

em

oc

ion

es

: En

est

e b

loqu

e s

e p

rese

nta

n t

res

cue

stio

na

rios,

un

o re

ferid

o a

la a

uto

est

ima

, otr

o d

irigi

do

a la

ide

ntif

icac

ión

de

la

s h

ab

ilid

ade

s de

co

mu

nic

aci

ón

, y

un

terc

ero

qu

e

iden

tific

a

las

emo

cion

es

que

se

vi

ven

. S

e

pre

sen

ta

tam

bié

n

un

test

d

e

HA

BIL

IDA

DE

S D

E I

NT

EL

IGE

NC

IA E

MO

CIO

NA

L,

con

el

pro

sito

de

va

lora

r e

l n

ive

l qu

e a

lca

nza

n e

n ca

da u

na

de

las

45

hab

ilid

ade

s se

lecc

ion

ada

s qu

e c

onfig

ura

n e

ste

tipo

de

inte

lige

nci

a.

2.

Las

em

oc

ion

es:

co

no

cié

nd

ola

s. S

e e

xplic

an

la

s e

mo

cio

nes,

los

sen

timie

nto

s y

est

ado

s d

e á

nim

o,

pro

pon

ien

do e

jem

plif

ica

cio

ne

s e

n la

s qu

e lo

s a

lum

no

s y

alu

mn

as

deb

en

ide

ntif

ica

r la

em

oci

ón

que

se e

xpe

rime

nta

. S

e h

ace

esp

eci

al h

inca

pié

en

la in

terp

reta

ción

qu

e de

be

da

rse

a l

os

aco

nte

cim

ien

tos

com

o ge

ne

rad

ore

s de

em

oci

on

es

ne

gativ

as,

co

n e

l p

rop

ósi

to d

e a

trib

uirl

es

el s

ign

ifica

do

emo

cion

al q

ue

af

ect

e

en

m

eno

r gr

ad

o

a

nue

stro

e

sta

do

de

á

nim

o.

En

la

se

gun

da

p

art

e

de

e

ste

blo

que

se

in

clu

yen

co

nte

nid

os

rela

tivo

s a

la

IN

TE

LIG

EN

CIA

SO

CIA

L,

com

o u

na

dim

ensi

ón

com

ple

me

nta

ria p

ara

exp

resa

r a

decu

ad

ame

nte

las

vive

nci

as

y d

ete

cta

rlas

en

los

dem

ás.

3

. L

as

e

mo

cio

ne

s

ne

ga

tiva

s:

Se

pre

sen

tan

la

s e

mo

cio

nes

neg

ativ

as

que

afe

cta

n a

nu

est

ro e

sta

do d

e á

nim

o y

a l

as

rela

cion

es

inte

rpe

rson

ale

s co

mo

la

ira

, lo

s ce

los,

la

en

vid

ia,

la v

en

gan

za,

la a

nsi

ed

ad,

la a

rro

gan

cia,

etc

. S

e e

jem

plif

ican

situ

aci

one

s e

n l

as

que

el

Page 27: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

7

alu

mn

o d

ebe

iden

tific

ar

la e

mo

ció

n o

est

ado

de

án

imo

que

se

vive

en

ella

s. E

l b

loqu

e in

clu

ye t

are

as

de

ap

ren

diz

aje

pa

ra c

am

bia

r o

re

em

pla

zar

las,

em

oci

on

es

nega

tiva

s e

n o

tras

po

sitiv

as,

a t

ravé

s d

e la

re

-atr

ibu

ció

n c

ogn

itiva

o s

ust

ituci

ón

de

pen

sam

ien

tos

ne

gativ

os

po

r o

tro

s m

ás

ade

cuad

os

que

se

an c

apa

ces

de e

licita

r e

mo

cio

nes

o e

sta

do

s d

e án

imo

s fa

vora

ble

s p

ara

la s

atis

facc

ión

pe

rso

nal,

y p

ara

la

me

jora

de

las

rela

cion

es

inte

rpe

rso

nale

s y

la s

olu

ció

n d

e p

osi

ble

s co

nflic

tos

de

co

nvi

ven

cia

. 4

. L

as

em

oc

ion

es p

os

itiv

as

: E

n e

ste

blo

que

de

con

ten

ido

se

pre

sen

tan

las

emo

cio

nes

po

sitiv

as

y su

s ca

ract

erí

stic

as,

las

cuá

les

tiene

n

un

a i

ndu

dab

le i

nflu

en

cia

en

la

au

toco

nfia

nza

, la

au

toe

stim

a y

la

au

tom

otiv

aci

ón

: la

ge

ne

rosi

da

d, e

l a

ltru

ism

o, l

a to

lera

nci

a,

la a

legr

ía,

el

sosi

ego

, la

hum

ilda

d...

Asi

mis

mo

, se

incl

uye

n a

ctiv

ida

de

s de

ap

ren

diz

aje

diri

gid

as

a la

ide

ntifi

caci

ón d

e e

sta

s em

ocio

ne

s e

n lo

s d

emá

s.

5.

La

em

pa

tía

. En

ten

die

nd

o l

o q

ue

sie

nte

n l

os

de

s.

Las

hab

ilid

ad

es

pa

ra id

en

tific

ar

las

emo

cion

es

y e

stad

os

de

ánim

o qu

e ex

pres

an

los

dem

ás

se

con

side

ran

cr

uci

ale

s e

n

el

de

sarr

ollo

de

la

IN

TE

LIG

EN

CIA

E

MO

CIO

NA

L.

Se

r u

na

p

ers

ona

em

pátic

a

no

s pe

rmite

co

mp

ren

der

lo q

ue

sie

nte

n l

as

pe

rson

as

con

la

s qu

e n

os

rela

cion

am

os

y p

ode

r ad

opt

ar

su p

un

to d

e v

ista

y r

eso

lve

r a

sí l

os

po

sib

les

conf

licto

s d

e e

nte

nd

imie

nto

. D

esa

rro

llar

la c

ap

aci

dad

em

tica

exi

ge a

pre

nd

er

a p

erc

ibir

los

sign

os

em

oci

on

ale

s e

n l

os

dem

ás

e in

terp

reta

rlos,

de

acu

erd

o c

on

los

gest

os

refle

jad

os

en

el r

ost

ro,

en

el c

ue

rpo

y lo

s co

nte

nid

os

ma

nife

sta

dos

en

el m

ensa

je v

erb

al q

ue

se

no

s tr

an

smite

. A

lca

nza

r h

ab

ilid

ade

s em

pátic

as

sup

one

se

r un

exp

ert

o o

bse

rva

do

r so

cia

l, p

erc

ibie

ndo

la

s se

ña

les

que

ca

ptam

os

en e

l co

mpo

rtam

ient

o d

e la

s p

ers

ona

s co

n la

s qu

e in

tera

ctua

mo

s.

6.

Ha

bili

da

de

s e

mo

cio

na

les

y h

ab

ilid

ad

es

de

co

mu

nic

ac

ión

: E

l blo

que

est

á fo

rmad

o p

or

45

ha

bili

dad

es

que

co

nst

ituye

n la

IN

TE

LIG

EN

CIA

EM

OC

ION

AL

, ap

licá

ndo

las

a s

itua

cio

nes

prá

ctic

as

y co

tidia

na

s. S

e p

rop

one

n p

au

tas

de a

fro

nta

mie

nto

se

gún

el m

ode

lo

de

SO

LU

CIO

NE

S D

E C

ON

FL

ICT

OS

(1

. A

na

liza

nd

o la

s ca

usa

s, 2

. Bu

sca

ndo

so

luci

one

s, 3

. A

naliz

an

do

co

nse

cue

nci

as

y 4

. E

ligie

ndo

la

me

jor

solu

ció

n).

La

s ha

bili

da

des

de c

omun

ica

ció

n s

on

ab

ord

ad

as

desd

e la

ópt

ica

de

los

com

pone

nte

s co

nd

uct

uale

s (v

erb

ale

s y

no

ve

rba

les)

, e

nse

ña

ndo

a lo

s a

lum

no

s n

orm

as

prá

ctic

as

sob

re c

ómo

de

be s

er

el c

on

ten

ido

y la

s fo

rma

s d

e la

s co

nve

rsa

cio

ne

s qu

e s

e p

rod

uce

n c

on

los

amig

os,

com

pañ

ero

s y

ad

ulto

s.

En

el p

rogr

am

a s

e h

a in

clu

ido

un

a se

cció

n d

e vo

ca

bu

lari

o e

mo

cio

na

l, c

on e

l ob

jeto

de

fam

ilia

riza

r a

los

alu

mn

os y

alu

mn

as

en

est

e t

ipo

d

e le

ngu

aje

, y

faci

lita

r e

l ap

ren

diz

aje

en

la e

xpre

sió

n d

e e

stad

os

de

án

imo

o s

en

timie

nto

s.

OR

IEN

TA

CIO

NE

S M

ET

OD

OL

ÓG

ICA

S.

La

s a

ctiv

ida

de

s p

rop

uest

as

en

est

e p

rogr

ama

est

án

co

nce

bid

as

para

se

r d

esa

rro

llad

as

en la

s se

sio

ne

s de

tu

torí

a,

con

los

alu

mn

os

y a

lum

na

s de

l niv

el e

duca

tivo

de

la E

du

caci

ón S

ecu

nda

ria O

blig

ato

ria y

alu

mn

ado

de

los

curs

os

de

Ba

chill

era

to y

a t

ravé

s d

e la

s á

rea

s e

n

los

niv

ele

s d

e In

fan

til y

Prim

aria

. P

ara

en

riqu

ece

r la

s a

ctiv

ida

des

de

"pap

el

y lá

piz

" de

be

hace

rse

uso

de

las

técn

ica

s d

idá

ctic

as

de

din

ámic

a d

e g

rup

os:

tra

ba

jo e

n e

quip

o, d

eba

te,

torb

elli

no

de

ide

as,

etc

.

La

s si

tua

cio

nes

que

se

pro

pon

en p

ara

la

ide

ntif

ica

ción

de

la

s em

oci

on

es

deb

en

co

mp

lem

ent

ars

e c

on

la

s qu

e r

ea

lmen

te v

ive

n l

os

pro

pio

s a

lum

no

s. D

e ig

ua

l m

odo

deb

e h

ace

rse

pro

pue

sta

s d

e s

itua

cio

ne

s co

nflic

tiva

s qu

e d

eb

an r

eso

lve

rse

: de

ben

tra

ba

jars

e a

que

llas

Page 28: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

8

que

se

an

la

s qu

e r

eal

me

nte

oca

sio

nen

pro

ble

ma

s d

e c

on

vive

nci

a e

n e

l ce

ntr

o e

sco

lar,

sig

uie

nd

o l

as

pau

tas

que

en

el

pro

gram

a se

a

po

rtan

pa

ra la

co

rre

cta

exp

resi

ón

de

las

emo

cio

ne

s, y

la in

terp

reta

ció

n a

de

cua

da

de

los

est

ado

s de

án

imo

de

los

dem

ás.

La

cnic

a d

el

rol-p

lay

o e

nsa

yo d

e c

ondu

cta

es

mu

y ú

til p

ara

la

dra

ma

tiza

ció

n d

e l

os

role

s qu

e c

ada

un

o d

e lo

s m

iem

bro

s d

el

gru

po

de

be r

ep

rese

nta

r. V

ive

nci

ar

est

as

situ

acio

ne

s p

rop

orc

iona

una

ma

yor

calid

ad

de

apr

en

diz

aje

. E

l pro

gra

ma

de

be e

sta

r a

l se

rvic

io d

e

los

obje

tivo

s qu

e e

l tu

tor

o tu

tora

se

haya

pro

pu

est

o c

on

el

gru

po-

cla

se,

haci

end

o u

so d

e l

os

cap

ítulo

s 1

blo

que

s de

l p

rogr

ama

y su

s a

ctiv

ida

de

s,

de

acu

erd

o

con

la

s ne

cesi

dad

es

de

me

jora

d

e la

s re

laci

on

es

pers

on

ale

s (c

aso

s in

div

idu

ale

s)

e in

terp

ers

ona

les,

e

spe

cia

lmen

te e

n la

me

jora

de

l clim

a d

e c

lase

.

Asi

mis

mo

, e

s re

com

end

ab

le e

n lo

s n

ive

les

de

la E

SO

y B

ach

ille

rato

la le

ctu

ra c

om

ple

me

nta

ria d

e t

ext

os

de c

on

ten

ido

étic

o y

mo

ral,

en

do

nde

se

refle

jen

asp

ect

os

emo

cion

ale

s qu

e d

esp

ués

pod

rán

se

r o

bje

to d

e a

lisis

y d

e d

eba

te e

n e

l au

la.

E

l pro

gra

ma

De

sa

rro

llan

do

LA

IN

TE

LIG

EN

CIA

EM

OC

ION

AL

est

á r

ela

cio

nad

o e

n s

u c

once

pci

ón

con

otr

os

pro

gra

ma

s o

rien

tado

s a

la

me

jora

de

la c

on

vive

nci

a e

sco

lar:

HA

BIL

IDA

DE

S S

OC

IAL

ES

Y S

OL

UC

IÓN

DE

CO

NF

LIC

TO

S IN

TE

RP

ER

SO

NA

LE

S. P

ara

una

a

mp

liaci

ón

de

alg

un

os

con

ten

ido

s e

s a

con

seja

ble

de

sarr

olla

r a

ctiv

ida

de

s e

spe

cífic

as.

M

AT

ER

IAL

ES

Pa

ra ll

eva

r a

cab

o e

ste

pro

gra

ma

va

mo

s a

util

iza

r la

s fic

ha

s d

e tr

ab

ajo

de

el “

EM

OC

ION

AR

IO”,

de

Pa

lab

ras

Ala

das

, a

dem

ás

de

otr

os

recu

rso

s (A

plic

aci

on

es

info

rmá

tica

s y

div

ers

as

gin

as

we

bs)

. 5

.5.

Es

tra

teg

ias,

cn

ica

s y

pri

nc

ipio

s m

eto

do

lóg

ico

s (

Le

ng

ua

).

Po

r b

loqu

es:

A

. O

RA

LID

AD

. E

n e

ste

cu

rso

se

tra

ba

jará

sis

tem

átic

ame

nte

la

exp

resi

ón

y c

om

pre

nsi

ón o

ral

sigu

ien

do

el

esp

íritu

de

la l

egi

sla

ció

n

vige

nte

. E

l p

roce

dim

ien

to c

on

sist

e e

n la

cre

aci

ón

en

el

au

la d

e co

nte

xto

s y

situ

aci

one

s d

e c

om

un

ica

ción

va

riad

as.

En

est

e se

ntid

o,

se

tra

ba

jará

n lo

s si

guie

nte

s a

spe

cto

s:

1.

Le

ctu

ra e

xp

res

iva

, u

tiliz

an

do

com

o a

poyo

lo

s co

nte

nid

os

rela

cion

ado

s co

n l

a e

nto

na

ció

n,

ace

ntu

aci

ón

y u

so d

e lo

s si

gno

s de

p

un

tua

ción

. L

a t

rab

aja

rem

os

en

la le

ctu

ra d

ram

atiz

ad

a,

tan

to d

e f

ragm

en

tos

de

te

xto

s de

div

ers

a t

ipo

logí

a c

om

o d

e te

xto

s co

mp

leto

s, e

n e

l re

cita

do d

e p

oem

as,

en

lect

ura

en

vo

z a

lta d

e la

s cr

eaci

one

s pe

rso

na

les…

2.

Prá

cti

cas

de

co

mu

nic

ac

ión

, qu

e c

on

lleva

n u

na

s n

orm

as

de

fu

nci

on

amie

nto

pre

via

me

nte

est

able

cid

as:

el

deba

te,

el

colo

quio

, la

e

ntr

evi

sta

o l

a e

xpo

sici

ón

. E

sta

s a

ctiv

ida

des

de

ben

ayu

da

r a

l de

sarr

ollo

de

la

cap

aci

da

d d

e e

scu

cha

r p

ara

fa

vore

cer

los

bito

s

Page 29: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

2

9

de

mo

crá

tico

s y

críti

cos.

Se

ab

ord

ará

n e

n l

as p

ue

sta

s e

n c

omú

n q

ue

se

rea

liza

rán

al

com

ien

zo d

e la

s u

nid

ade

s y

en

dis

tinto

s m

omen

tos

de

l de

sarr

ollo

de

est

as.

3.

El

des

arr

oll

o d

e h

ab

ilid

ad

es

com

o la

s d

e n

arr

ar,

de

scrib

ir, d

ialo

gar,

exp

on

er

y a

rgu

me

nta

r. S

e t

rab

aja

rá e

n la

s p

rese

nta

cio

nes

en

cla

se d

e lo

s d

ive

rso

s tr

ab

ajo

s re

aliz

ad

os

por

el a

lum

nad

o y

en

las

pue

sta

s e

n co

n ya

me

nci

ona

da

s.

4.

Au

dic

ión

de

text

os

ora

les

de

div

ers

a n

atu

rale

za c

on

la

qu

e se

pre

ten

de p

ote

nci

ar

la c

om

pre

sió

n o

ral,

así

co

mo

ofr

ece

r m

od

elo

s qu

e s

erv

irán

ta

nto

de

refle

xió

n c

omo

de

ap

oyo

pa

ra s

us

crea

cio

nes

pro

pia

s.

B.

LA

ES

CR

ITU

RA

. C

ad

a u

nid

ad

did

áct

ica

co

ntie

ne

el p

lan

team

ient

o d

e la

cre

aci

ón

de

, a

l me

nos,

un

te

xto

pe

rson

al.

Lo

s te

ma

s so

n d

ive

rso

s y

sue

len

est

ar

rela

cio

nad

os,

en

la

me

did

a d

e l

o p

osi

ble

, co

n a

lgú

n a

spe

cto

de

la

un

ida

d (

léxi

co e

spe

cífic

o, t

ipo

logí

a t

ext

ua

l, te

tica

de

alg

un

a le

ctu

ra,

los

gén

ero

s p

erio

dís

tico

s, le

ngu

aje

pub

licita

rio…

). U

tiliz

am

os

bási

cam

en

te la

s si

guie

nte

s e

stra

tegi

as:

1

. C

rea

ció

n i

nd

ivid

ua

l d

e u

n t

ex

to d

e u

nas

150

pa

lab

ras

sigu

iend

o u

nas

pa

uta

s p

revi

am

ente

se

ña

lad

as.

La

s re

da

ccio

nes

se

en

tre

gan

el

día

aco

rda

do

. La

s re

da

ccio

ne

s so

n d

evu

elta

s, c

orr

egi

da

s se

gún

un

cód

igo

qu

e h

a S

ido

exp

lica

do

a p

rinci

pio

s d

e cu

rso.

El

alu

mn

ado

tie

ne

qu

e c

orr

egi

r la

s fa

ltas

ma

rca

da

s, b

usc

ar

la p

ala

bra

en

la

que

se

ha

ya c

om

etid

o e

l e

rro

r en

el

dic

cio

nario

, co

pia

r su

si

gnifi

cad

o y

ha

cer

una

ora

ció

n co

n e

lla,

pu

es

pen

sam

os

que

si a

soci

a e

sta

s p

ala

bra

s a

su g

rafí

a s

erá

s fá

cil

que

lo

s e

rro

res

ort

ogr

áfic

os

dis

min

uya

n c

omo

ocu

rre

cua

ndo

ap

rend

emo

s u

na

len

gua

ext

ran

jera

. L

o q

ue

se

inte

nta

con

est

a m

eto

dolo

gía

es

que

el a

lum

nad

o t

en

ga e

vid

en

cia

s d

e la

s d

ifere

nte

s e

tap

as

de

su a

pre

nd

iza

je d

e la

esc

ritu

ra y

a

sí t

om

e co

nci

en

cia

de

sus

pro

pio

s e

rro

res

ort

ogr

áfic

os

y d

e s

u p

roce

so d

e m

ejo

ra.

En

cu

anto

a lo

s te

ma

s, in

ten

tam

os

pla

nte

ar

las

red

acc

ione

s d

e m

ane

ra q

ue

imp

liqu

en

un

a r

efle

xió

n p

or

su p

art

e,

ya s

ea

de

su

pro

ceso

de

ap

rend

iza

je,

ya s

ea

de

su

situ

aci

ón

pe

rson

al.

Otr

as

vece

s, i

nte

nta

mo

s qu

e l

a r

eda

cció

n s

irva

de

exc

usa

pa

ra q

ue

en

tab

le d

iálo

gos

con

sus

fam

ilia

res.

2

. R

ed

acc

ione

s y

text

os

de

cre

aci

ón,

pla

nte

ad

os e

n c

lase

, en

gru

po

s, h

ab

itua

lme

nte

a p

art

ir d

e u

n t

ext

o.

Pue

de

tra

tars

e d

e e

scrib

ir e

l fin

al d

e u

n c

uen

to in

aca

bad

o,

de

esc

ribir

diá

logo

s, e

n lo

s qu

e ca

da

mie

mb

ro d

el g

rup

o ad

op

ta u

n pe

rso

na

je,

más

ta

rde

ten

drá

n q

ue

hac

er

un

a le

ctu

ra d

ram

atiz

ada

.

3.

Eje

rcic

ios

de

prá

ctic

a d

e la

s p

rop

ieda

de

s te

xtu

ale

s. P

erió

dic

amen

te s

e re

aliz

ará

n a

ctiv

ida

de

s qu

e a

ten

derá

n a

la

coh

ere

nci

a,

coh

esi

ón y

co

rre

cció

n d

e l

os

text

os.

Así

le

pro

po

ndre

mo

s la

re

da

cció

n d

e b

reve

s te

xto

s, p

ara

qu

e s

ea

fa

ctib

le l

a c

orr

ecc

ión

en

cla

se,

a

pa

rtir

de

ora

cion

es

dad

as,

se

tra

tará

de

co

ne

cta

rlas

con

lo

s ne

xos

ad

ecu

ad

os,

su

stitu

ció

n d

e p

ala

bra

s p

or p

ron

omb

res,

sin

ón

imo

s,

pu

ntu

ar

text

os

dad

os…

4.

Ca

rpe

ta d

e e

scrit

ura

. S

e t

rata

de

un

a c

arp

eta

en

la

qu

e s

e i

rán

rec

ogi

en

do

to

da

s la

s re

da

ccio

nes

esc

rita

s. E

s im

po

rtan

te q

ue

se

nu

me

re y

se

po

nga

la

fe

cha

en c

ada

te

xto

pa

ra v

er

la e

volu

ció

n,

da

ndo

así

con

tinu

ida

d a

l p

roce

so.

Es

deci

r, q

ue

las

pro

ducc

ion

es

an

terio

res

han

de

ayu

dar

a e

scrib

ir la

s n

ue

vas.

5.

El

pro

cesa

do

r d

e te

xto

, e

l c

orr

ec

tor

ort

og

ráfi

co

. C

on l

a g

ran

exp

an

sió

n de

la

s n

ueva

s te

cno

logí

as,

ca

da v

ez

s a

lum

no

s,

alu

mn

as

dis

pon

en

de

ord

en

ado

res

pers

ona

les

en

sus

ho

gare

s,

con

pro

cesa

do

res

de

text

o.

En

las

prim

era

s se

sio

ne

s d

e cu

rso

d

ed

ica

rem

os

una

intr

odu

cto

ria e

n e

l au

la d

e in

form

átic

a e

n la

qu

e e

xplic

am

os

el u

so d

e e

sta

he

rram

ien

ta.

El u

so d

el c

orr

ect

or

ort

ogr

áfic

o

Page 30: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

0

es

un b

uen

re

curs

o,

ya q

ue

ha

ce u

n ef

ect

o si

mila

r a

la

corr

ecc

ión

de

l p

rofe

sor:

sub

raya

r e

n ro

jo l

as

pa

lab

ras

inco

rre

cta

s, l

uego

es

el

pro

pio

alu

mn

ado

el q

ue

ha

de

refle

xio

na

r so

bre

qu

é e

stá

ma

l esc

rito

y co

rre

girlo

.

C.

LA

LE

CT

UR

A.

Se

tra

ba

ja b

ási

cam

ente

de

tre

s m

ane

ras:

L

ect

ura

de

text

os

bre

ves

(cu

en

tos,

art

ícu

los

de

op

inió

n)

o fr

agm

en

tario

s. L

a m

ayo

ría

de

la

s u

nid

ade

s co

mie

nza

n c

on u

n t

ext

o

esc

rito

de

tip

olo

gía

div

ers

a,

de

l cua

l ha

cem

os u

na

lect

ura

co

nju

nta

en

cla

se.

Prim

ero

, le

ctu

ra s

ilen

cio

sa.

Cad

a u

no

a s

u r

itmo

lee

y r

ele

e e

l te

xto

ha

sta

qu

e c

on

side

re q

ue

lo h

a e

nte

ndid

o.

Lue

go s

e p

asa

a u

na le

ctu

ra c

ole

ctiv

a,

que

pue

de s

er

po

r tu

rnos

. S

e d

a la

op

ort

unid

ad a

lo

s m

eno

s d

iest

ros

en

la le

ctu

ra p

ueda

n p

repa

rar

de

term

ina

do

s fr

agm

ent

os

pa

ra la

lect

ura

en

vo

z a

lta.

Mie

ntr

as

han

id

o l

eye

nd

o,

cad

a u

no

su

bra

ya l

as

pa

lab

ras

y lo

s fr

agm

en

tos

de

l te

xto

qu

e n

o h

a e

nte

ndid

o,

y lu

ego

lo

s e

xpo

ne.

Son

su

s p

rop

ios

com

pañ

ero

s lo

s qu

e lo

s e

xplic

an

, y,

si n

ad

ie lo

sa

be,

se b

usca

rá e

n e

l dic

cio

nario

. In

terv

en

ir e

n cl

ase

pa

ra e

xpo

ner

una

dud

a y/

o

exp

lica

r u

na

pa

lab

ra o

un

pa

saje

po

co c

laro

de

l te

xto

tie

ne

una

va

lora

ció

n p

osi

tiva

. E

nsa

yam

os,

sie

mp

re e

n l

a m

ed

ida

de

lo

po

sib

le,

el

ap

rend

iza

je e

ntr

e ig

ua

les.

S

egu

idam

ent

e p

asa

mo

s a

ext

rae

r en

tre

to

dos

las

cara

cte

ríst

ica

s p

rinci

pa

les

de

l te

xto

, e

n f

un

ción

de

su

tip

olo

gía

, y

se s

iste

mat

iza

n e

n u

n e

squ

em

a e

n la

lib

reta

. En

alg

una

s un

ida

des

se p

lan

tea

una

red

acc

ión

, a

imita

ción

de

l te

xto

tra

ba

jad

o.

Le

ctu

ras

pro

gra

ma

da

s d

e n

ove

las

com

ple

tas

(un

a p

or

trim

est

re c

omo

mín

imo

).

Du

ran

te e

l prim

er

trim

est

re y

el t

erc

ero

, le

erá

n d

os

no

vela

s a

dap

tad

as

a s

u e

dad

. D

ura

nte

el s

egu

ndo

trim

est

re h

an

de

lee

r, c

omo

mín

imo,

u

na

lect

ura

s.

Fin

alm

ente

, a

que

llos

que

así

lo d

ese

en

pod

rán

rea

liza

r le

ctu

ras

libre

s, e

sco

gid

as

de

entr

e lo

s lib

ros

de q

ue d

ispo

ne

la b

iblio

teca

esc

ola

r,

pre

via

me

nte

se

lecc

iona

do

s p

or

el p

rofe

sor.

Re

cita

do

de

poe

ma

s. U

na

ve

z p

or

trim

est

re,

ha

n d

e e

sco

ger,

mem

oriz

ar

y re

cita

r d

ela

nte

de

l re

sto

de

la c

lase

un

po

ema

de

au

tore

s a

nda

luce

s co

mo

Raf

ael

Alb

ert

i o

cqu

er.

Ad

emá

s d

ebe

n e

labo

rar

un

tra

ba

jo s

ob

re e

l a

uto

r de

l po

ema

, qu

e h

a s

ido

pre

via

men

te

pla

nte

ado

en

fo

rma

de

Ca

za d

el t

eso

ro.

D.

CO

NO

CIM

IEN

TO

DE

LA

LE

NG

UA

. P

ara

los

con

ten

ido

s m

ás

teó

rico

s d

e e

stu

dio

de

la le

ngu

a s

e in

ten

ta u

tiliz

ar

un

a m

eto

do

logí

a co

nst

ruct

ivis

ta,

don

de e

l pro

feso

r se

rá m

ás

bie

n u

n g

uía

de

l alu

mna

do

en

su

pro

ceso

de

ap

rend

iza

je.

Pa

rtie

nd

o si

em

pre

de

lo q

ue s

abe

el a

lum

no

o a

lum

na

pre

via

me

nte

, pa

ra c

ontin

ua

r a

van

zan

do

en

dic

ho a

pre

nd

iza

je.

Util

iza

mo

s u

na m

etod

olo

gía

em

ine

ntem

ente

prá

ctic

a.

Em

pe

zam

os

las

secu

en

cia

s d

idá

ctic

as

con

alg

un

a ac

tivid

ad

qu

e n

os

pe

rmita

co

no

cer

lo q

ue

el

alu

mn

ado

sab

e so

bre

el

tem

a,

ya s

ea

con

tab

las

para

re

llen

ar,

con

pre

gun

tas

bre

ves,

co

n llu

via

s d

e id

ea

s. U

na

vez

he

cho

est

o,

se e

squ

ema

tiza

n lo

s co

nte

nid

os

con

cep

tua

les

pa

ra p

asa

r a

la p

ráct

ica

. S

e ha

ce u

n e

jerc

icio

prá

ctic

o d

e m

uest

ra e

ntr

e to

da la

cl

ase

, y

se p

lant

ea

el

rest

o p

ara

ha

cer

en c

lase

. L

os

eje

rcic

ios,

si

no

se i

nd

ica

lo c

on

tra

rio,

han

de

co

pia

rse

en

la

libre

ta c

on

los

en

unci

ad

os

incl

uid

os.

A

l fin

al

de

cad

a se

cuen

cia

did

áct

ica

util

iza

mo

s cu

est

iona

rios

me

taco

gniti

vos

(no

exá

me

nes)

, so

bre

lo

apre

nd

ido

, qu

e so

n p

regu

nta

s qu

e

lleva

n a

ref

lexi

on

ar

sob

re l

o q

ue

sa

ben

, a

dem

ás

sirv

en

a s

u v

ez

de

re

paso

de

la

se

cue

nci

a d

idá

ctic

a, y

pre

pa

raci

ón

pa

ra e

l po

ste

rior

exa

me

n.

Page 31: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

1

Ort

ogr

afí

a.

Los

eje

rcic

ios

de

ort

ogr

afía

se

pla

nte

an e

n c

lase

co

n e

l dic

cio

na

rio d

ela

nte

pa

ra a

cab

arlo

s en

ca

sa s

i es

ne

cesa

rio.

La

corr

ecc

ión

se

re

aliz

ará

en

cla

se.

Dic

tad

os.

De

cada

gru

po

de

con

ten

ido

de

ort

ogr

afí

a s

e r

ea

liza

un

dic

tad

o p

repa

rado

en

cla

se,

que

se

co

rrig

e e

ntr

e c

omp

añe

ros.

xico

. T

raba

jare

mo

s la

s re

laci

one

s se

mán

tica

s qu

e

se

da

n en

tre

la

s pa

lab

ras

con

una

p

ers

pect

iva

cl

ara

men

te

fun

cion

al,

esp

era

mo

s qu

e d

esd

e l

a r

efle

xió

n s

obre

ella

s e

l a

lum

nad

o p

ase

a t

ene

rlas

pre

sent

e e

n l

a c

onf

ecc

ión

de

su

s p

rop

ios

text

os,

co

mo

me

can

ism

o p

ara

do

tar

de

coh

ere

nci

a y

co

he

sió

n a

los

mis

mo

s.

La

lib

reta

. D

os

vece

s p

or

trim

est

re r

eco

geré

la

lib

reta

pa

ra s

u c

orre

cció

n.

Pre

via

me

nte

ha

re

llen

ado

el

corr

esp

ond

ien

te c

uest

ion

ario

de

a

uto

eva

lua

ció

n,

do

nde

se d

an

las

pau

tas

de

qu

é d

eb

e c

on

ten

er

una

lib

reta

co

rre

cta.

Se

pid

e a

l alu

mna

do

qu

e s

e p

on

ga la

no

ta e

n c

ad

a a

spe

cto

. R

esu

lta s

orp

ren

den

te v

er

cóm

o e

n un

a g

ran

ma

yorí

a d

e lo

s ca

sos

la n

ota

qu

e s

e p

one

y la

qu

e p

ond

ría

el p

rofe

sor

coin

cide

.

E.

ED

UC

AC

IÓN

LIT

ER

AR

IA

El t

ext

o li

tera

rio e

s un

dig

o m

ás

con

su

s p

rop

ias

esp

eci

ficid

ade

s, d

ebe

se

r tr

ata

do

de

sde

una

dob

le v

ert

ien

te:

com

o in

stru

me

nto

pa

ra e

l d

esa

rro

llo d

e l

as

hab

ilid

ad

es

exp

resi

vas

com

pre

nsi

vas

y co

mo

ob

jeto

de

ap

rend

iza

je.

Se

pro

po

ne u

n a

cerc

am

ien

to a

l te

xto

lite

rario

m

ed

ian

te l

a se

lecc

ión

de

te

xto

s ce

rcan

os

al a

lum

na

do p

or

el

tem

a y

el

est

ilo,

ten

ien

do e

n cu

enta

qu

e la

s o

bra

s cl

ási

cas

son

el

pun

to d

e lle

gad

a,

no e

l de

pa

rtid

a.

To

do

lo d

ich

o h

ast

a e

ste

mom

ento

con

lleva

una

did

áct

ica

orie

nta

da

ha

cia

un a

pre

nd

iza

je c

on

stru

ctiv

ista

en

la l

íne

a m

arc

ad

a e

n e

l D

ecr

eto

qu

e no

s ap

oya

mo

s: e

l a

lum

nad

o co

mo

mo

tor

de

su p

rop

io p

roce

so d

e a

pre

ndiz

aje

al

mo

difi

car

él

mis

mo

su

s e

squ

ema

s d

e co

no

cim

ien

to.

Jun

to a

é

l, e

l p

rofe

sor

eje

rce

e

l p

ape

l d

e gu

ía.

Ade

s,

los

ap

rend

iza

jes

de

ben

ser

sign

ifica

tivo

s:

cerc

ano

s a

la

s e

xpe

rien

cia

s de

l alu

mna

do

, mo

tiva

do

res.

E

n c

on

secu

enci

a l

a ex

plo

raci

ón

y e

l d

esc

ubr

imie

nto

se

ant

epo

nen

a l

a m

era

tra

nsp

osi

ció

n y

re

pro

du

cció

n d

e c

on

cep

tos.

En

est

a l

íne

a,

pra

ctic

a c

ontin

uam

ent

e l

a l

ect

ura

, la

exp

resi

ón

esc

rita,

la

esc

uch

a a

ten

ta y

la

exp

resi

ón

ha

bla

da

. L

os

ele

men

tos

form

ale

s d

el

text

o y

la

tip

olo

gía

te

xtu

al

se i

ntr

od

uce

n d

e m

ane

ra p

rogr

esi

va y

en

pa

rale

lo a

la

co

mp

ren

sió

n y

pro

du

cció

n d

e t

ext

os

busc

and

o s

iem

pre

ir

de

lo

gen

era

l y

sen

cillo

a l

o p

art

icu

lar

y a

bst

ract

o.

Se

in

ten

ta,

pue

s, c

om

bin

ar

do

s e

stra

tegi

as:

un

a e

xpo

sitiv

a d

and

o a

l a

lum

nad

o c

iert

o co

no

cim

ien

to y

a e

lab

ora

do

s y

sist

em

atiz

ad

os;

otr

a i

nda

gativ

a,

ob

ligá

nd

olo

s a

pro

duci

r su

s p

rop

ios

text

os

sele

ccio

na

ndo

y e

stru

ctu

rand

o in

form

aci

ón

. A

sí,

emp

lea

rem

os

una

me

tod

olo

gía

em

ine

nte

me

nte

act

iva

, e

xist

ien

do

para

ello

un

a in

tera

cció

n c

on

sta

nte

en

tre

pro

feso

r y

alu

mn

ado

y

en

tre

lo

s p

rop

ios

com

pa

ñero

s qu

ien

es

po

drá

n,

en o

casi

on

es,

dis

ar

act

ivid

ade

s y

au

toe

valu

ar

su a

pre

ndiz

aje

, a

ltern

and

o e

l tr

aba

jo

ind

ivid

ua

l, en

gra

n gr

up

o y

pe

que

ño g

rupo

, te

nie

ndo

en

cue

nta

las

ven

taja

s qu

e p

rop

orc

ion

a a

est

a ed

ad la

labo

r d

e e

quip

o e

n a

ctiv

idad

es

tale

s co

mo

de

bat

es,

tra

ba

jo d

e i

nve

stig

aci

ón

, ju

ego

s te

atr

ale

s, e

tc.,

Sin

olv

ida

r e

n n

ingú

n m

omen

to n

ue

stra

Cu

ltura

, a

sí c

om

o la

E

du

caci

ón

en

Va

lore

s qu

e s

erá

n tr

aíd

as

a c

ola

ció

n,

gene

ralm

en

te,

gra

cia

s a

los

text

os

tra

baja

do

s.

5.6

Es

tra

teg

ias

, té

cn

ica

s y

pri

nc

ipio

s m

eto

do

lóg

ico

s (

Ma

tem

áti

cas

) S

e t

ien

en e

n c

uen

ta e

l NC

C d

el a

lum

nad

o y

lo d

ispu

est

o e

n c

ad

a un

a d

e s

us

AC

I. L

os

con

ten

ido

s se

pre

sent

an

con

niv

ele

s de

difi

culta

d d

ifere

nte

se

gún

su

niv

el c

urr

icu

lar,

pe

ro la

s ac

tivid

ad

es

son

com

une

s y

ad

ap

tad

as

pa

ra la

pa

rtic

ipa

ción

de

tod

os

los

alu

mno

s y

alu

mn

as.

Page 32: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

2

La

s M

ate

mát

ica

s so

n u

n i

nst

rum

ent

o d

e co

noci

mie

nto

y a

lisis

de

la

rea

lida

d,

y co

nst

ituye

n u

n c

on

jun

to d

e s

ab

ere

s qu

e a

yud

an a

la

s p

ers

ona

s a

ra

zon

ar

de

man

era

cr

ítica

so

bre

d

ifere

nte

s a

spe

cto

s y

situ

aci

one

s de

l m

und

o qu

e

les

rod

ea

y,

en

con

secu

en

cia

, su

a

pre

ndiz

aje

deb

e s

erv

ir p

ara

fu

ndam

enta

r lo

s p

rop

ios

crite

rios

y la

s p

rop

ias

de

cisi

one

s a

nte

cue

stio

nes

esp

ecí

fica

s qu

e s

e p

lan

tean

en

los

dife

ren

tes

ámb

itos

de

la

vid

a.

La

intr

odu

cció

n

de

nue

vas

rela

cio

ne

s,

con

cep

tos

y p

roce

dim

ien

tos,

am

plía

n

el

cam

po

de

re

flexi

ón

m

ate

tica

, in

crem

en

tan

la c

om

ple

jidad

de

alg

orit

mo

s ya

co

no

cido

s, p

osi

bili

tan

nu

eva

s a

plic

aci

on

es

y, e

n d

efin

itiva

, p

erm

iten

ava

nza

r en

lo

s p

roce

sos

de a

bst

racc

ión

y f

orm

aliz

aci

ón

, qu

e p

erm

iten

a l

os

alu

mno

s y

alu

mn

as

alc

anza

r u

n a

lto g

rad

o d

e c

om

pete

nci

a m

ate

mát

ica

a

plic

ab

le a

situ

aci

one

s p

rob

lem

átic

as

de s

u e

nto

rno

y a

l de

sarr

ollo

de

las

com

pete

nci

as

bás

ica

s.

Co

n e

sta

pro

gram

aci

ón s

e va

n a

est

able

cer

las

dire

ctric

es

que

van

a r

egu

lar

la p

ráct

ica

doc

en

te e

n la

ma

teria

de

Ma

tem

átic

as

en

la E

SO

, a

pa

rtir

de

niv

ele

s cu

rric

ula

res

s b

ajo

s y

Ad

ap

taci

one

s C

urr

icu

lare

s d

el a

lum

na

do.

Est

as d

irect

rice

s se

rán

da

das

a t

ravé

s d

el c

on

jun

to

de

ob

jetiv

os,

com

pete

nci

as

bási

cas,

con

ten

ido

s, o

rien

taci

on

es

me

tod

oló

gica

s y

crite

rios

de e

valu

aci

ón

con

los

que

se

va a

tra

baja

r.

ME

TO

DO

LO

GÍA

.

En

lo

que

se

ref

iere

, e

spe

cífic

amen

te,

al

asp

ec

to m

eto

do

lóg

ico

co

n e

l qu

e s

e d

ebe

de

sarr

olla

r e

l cu

rríc

ulo

, se

ma

ntie

ne

, en

es

ta

ma

teria

y c

urs

o,

un e

quili

brio

en

tre

los

div

ers

os

tipo

s d

e c

on

ten

ido

s: c

on

cep

tos,

pro

ced

imie

nto

s y

act

itud

es

sigu

en o

rien

tand

o,

inte

gra

da e

in

terr

ela

cio

nad

amen

te c

on

las

com

pete

nci

as

sica

s, e

l pro

ceso

de

en

señ

an

za-a

pre

nd

iza

je,

ya q

ue

ca

da

un

o d

e e

sos

cont

en

ido

s cu

mp

le

fun

cion

es

dis

tinta

s p

ero

com

ple

men

taria

s e

n la

fo

rma

ció

n in

tegr

al d

el a

lum

no,

asp

ect

o q

ue t

amb

ién

po

nen

de

ma

nifi

est

o t

anto

los

crite

rios

de

eva

lua

ción

com

o la

s co

mp

ete

nci

as

sica

s /

sub

com

pe

ten

cia

s, e

n c

ada

un

o d

e lo

s cu

ale

s p

odem

os

dife

ren

cia

r e

sos

dis

tinto

s tip

os

de

co

nte

nid

os

y qu

e e

xige

n u

n d

ifere

nte

tra

tam

ien

to e

n e

l au

la.

La

en

señ

an

za e

n l

os

valo

res

de

un

a s

oci

eda

d d

em

ocr

átic

a,

libre

, to

lera

nte

, p

lura

l, et

c.,

con

tinú

a s

ien

do,

com

o h

ast

a a

hora

, u

na

de

la

s fin

alid

ade

s p

riorit

aria

s d

e la

ed

uca

ció

n, t

al y

co

mo

se p

one

de

ma

nifi

est

o e

n lo

s o

bje

tivo

s d

e e

sta

eta

pa

edu

cativ

a y

en

los

de

est

a m

ate

ria

(y q

ue

tie

ne

n un

a m

anife

sta

ció

n c

on

cre

ta e

n l

os

con

ten

ido

s tr

an

sve

rsa

les

que

se

pue

den

tra

ba

jar

en

cad

a un

ida

d d

idá

ctic

a,

uno

de

lo

s cu

ale

s p

ued

e s

er

el h

ech

o d

e q

ue

la c

ien

cia

no e

s p

atr

imo

nio

de

nin

gun

o d

e lo

s se

xos/

géne

ros)

. E

sto

s a

spe

cto

s ha

n s

ido

ten

ido

s e

n c

uen

ta a

la

ho

ra d

e o

rga

niz

ar

y se

cue

nci

ar

las

unid

ad

es

did

áct

ica

s d

e e

sta

ma

teria

: la

in

tegr

aci

ón

o

rde

nad

a d

e t

od

os

los

asp

ect

os

de

l cu

rríc

ulo

(e

ntr

e lo

s qu

e in

clu

imo

s, p

refe

ren

tem

en

te,

las

com

pe

ten

cia

s b

ási

cas)

es

cond

ició

n s

ine

qu

a

no

n p

ara

la

con

secu

ció

n t

anto

de

lo

s o

bje

tivo

s d

e l

a e

tapa

com

o d

e l

os

esp

ecí

fico

s de

la

ma

teria

y,

po

r su

pu

est

o,

los

ap

ren

diz

aje

s a

soci

ado

s d

irect

amen

te a

la

s co

mp

ete

nci

as.

De

est

e m

od

o, o

bje

tivo

s, c

on

ten

ido

s, m

eto

do

logí

a,

com

pe

ten

cia

s b

ási

cas

y cr

iterio

s d

e e

valu

aci

ón

, a

sí c

omo

un

os

con

ten

ido

s e

nte

ndid

os

com

o c

on

cep

tos,

pro

ced

imie

nto

s y

act

itud

es,

fo

rma

n u

na

un

ida

d p

ara

el

trab

ajo

en

el

au

la.

De

sde

un

pla

nte

am

ien

to in

icia

l en

ca

da u

nid

ad

did

áct

ica

qu

e p

art

e d

e s

abe

r e

l gra

do

de

con

oci

mie

nto

de

l alu

mn

o a

cerc

a d

e lo

s d

istin

tos

con

ten

ido

s qu

e e

n e

lla s

e va

n a

tra

baja

r, s

e e

fect

úa

un

desa

rro

llo c

laro

, o

rde

nad

o y

pre

ciso

de

to

dos

ello

s, a

dap

tado

s e

n su

fo

rmu

laci

ón,

vo

cab

ula

rio y

com

ple

jida

d a

sus

posi

bili

da

des

cogn

itiva

s. L

a c

om

bin

aci

ón

de c

on

ten

ido

s p

rese

nta

dos

exp

osi

tiva

me

nte

y m

edia

nte

cuad

ros

exp

lica

tivo

s y

esq

ue

tico

s y

en

los

que

la p

rese

nta

ció

n g

ráfic

a e

s u

n im

po

rta

nte

re

curs

o d

e a

pre

nd

iza

je,

faci

lita

no

so

lo e

l con

oci

mie

nto

y

la c

om

pre

nsi

ón i

nmed

iato

s d

el

alu

mno

sin

o la

ob

ten

ció

n d

e l

os

obje

tivo

s d

e l

a m

ate

ria (

y, e

n c

on

secu

en

cia

, de

eta

pa

). E

n u

na

cu

ltura

p

refe

ren

tem

ente

au

dio

visu

al c

om

o la

qu

e t

ien

en

y p

ract

ica

n lo

s a

lum

no

s, s

erí

a u

n e

rro

r de

sap

rove

cha

r la

s e

no

rme

s po

sib

ilid

ade

s qu

e lo

s e

lem

en

tos

grá

fico

s de

l lib

ro

de

text

o

pone

n

a d

isp

osi

ción

de

l a

pre

ndiz

aje

e

sco

lar.

E

l h

ech

o

de

qu

e

tod

os

los

con

ten

ido

s se

an

Page 33: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

3

de

sarr

olla

dos

me

dia

nte

act

ivid

ad

es

faci

lita

que

el p

rofe

sor

sep

a en

ca

da m

ome

nto

cóm

o h

an

sid

o a

sim

ilad

os

por

el a

lum

no,

de

fo

rma

qu

e se

pue

dan

in

trod

uci

r in

med

iata

me

nte

cu

anto

s ca

mb

ios

sea

n p

reci

sos

pa

ra c

orr

egi

r la

s d

esv

iaci

on

es

pro

duci

das

en

el

pro

ceso

edu

cativ

o

(act

ivid

ad

es

de

refu

erz

o,

por

eje

mp

lo),

y d

e es

ta f

orm

a a

ten

der

a la

div

ers

ida

d d

e a

pre

nd

iza

jes.

A

sim

ism

o,

se p

rete

nde

qu

e e

l a

pre

nd

iza

je s

ea

sig

nif

ica

tivo

, e

s d

eci

r, q

ue

pa

rta

de l

os c

ono

cim

ien

tos

pre

via

men

te a

dqu

irid

os

y d

e l

a re

alid

ad

cot

idia

na e

inte

rese

s ce

rcan

os

al a

lum

no.

Po

r e

llo,

en

to

dos

los

caso

s en

qu

e e

s p

osi

ble

se

pa

rte

de

rea

lida

de

s y

eje

mp

los

que

le

son

co

noci

do

s, d

e f

orm

a q

ue

se

im

pliq

ue

act

iva

y r

ece

ptiv

am

ent

e e

n l

a c

onst

rucc

ión

de

su

pro

pio

ap

ren

diz

aje

. L

a i

ncl

usi

ón

de

la

s co

mpe

ten

cia

s bá

sica

s co

mo

ref

ere

nte

de

l cu

rríc

ulo

(y

con

un

a p

rese

nci

a e

xte

nsa

en

los

ma

teria

les

de

l alu

mno

—p

or

eje

mp

lo,

al t

érm

ino

d

e c

ada

blo

que

de

con

ten

ido

s— y

de

l p

rofe

sor)

ah

ond

a e

n e

sta

co

nce

pci

ón

fu

nci

ona

l de

lo

s a

pre

nd

iza

jes

esc

ola

res.

Ha

y qu

e d

est

aca

r d

esd

e e

l prim

er

mo

men

to q

ue u

no

de

lo

s o

bje

tivo

s e

s q

ue

el a

lum

no

de

sa

rro

lle,

en

tre o

tra

s,

la c

om

pe

ten

cia

ma

tem

ática

, q

ue

po

drí

am

os

de

fin

ir co

mo

la

ha

bili

da

d p

ara

u

tiliz

ar

y re

lacio

na

r lo

s n

úm

ero

s,

su

s op

era

cio

ne

s b

ásic

as,

los sím

bo

los y la

s fo

rma

s d

e e

xp

resió

n y

razo

na

mie

nto

m

ate

tico

, ta

nto

pa

ra p

roducir e

in

terp

reta

r d

istin

tos tip

os de

in

form

ació

n,

co

mo

p

ara

a

mp

liar

el

co

no

cim

ien

to so

bre

asp

ecto

s c

ua

ntita

tivo

s y

espa

cia

les d

e la r

ea

lida

d y

actu

ar

so

bre

ella

, y p

ara

re

so

lve

r p

roble

ma

s r

ela

cio

na

do

s c

on

la v

ida c

otid

ian

a y

co

n

el m

un

do

la

bo

ral.

O

BJ

ET

IVO

S.

E

ntr

e lo

s o

bje

tivo

s fu

nda

me

nta

les

y d

el p

roce

so d

e a

dqu

isic

ión

de

las

com

pet

en

cia

s bá

sica

s, f

igu

ran

: -

De

sarr

olla

r la

fa

culta

d d

e r

azo

nam

ient

o y

de

ab

stra

cció

n.

-

Po

ten

cia

r e

l ca

ráct

er

form

ativ

o d

e su

ap

ren

diz

aje

.

-

Pro

po

rcio

nar

un

len

gua

je p

reci

so y

co

nci

so p

ara

in

terp

reta

r y

an

aliz

ar

críti

cam

en

te l

a g

ran

ca

ntid

ad

de

info

rmac

ión

qu

e,

de

bid

o a

l gr

an

de

sarr

ollo

tecn

oló

gico

, n

os

llega

, no

so

lo p

ero

sí p

refe

ren

tem

ent

e,

a tr

avé

s d

e lo

s m

edi

os

de

co

mu

nic

aci

ón.

L

a a

lfabe

tiza

ció

n c

ien

tífic

a d

e lo

s a

lum

nos,

en

tend

ida

co

mo

la fa

mili

ariz

aci

ón

co

n la

s id

eas

cie

ntíf

ica

s b

ási

cas,

se

con

vie

rte

en

un

o d

e s

us

ob

jetiv

os

fun

dam

ent

ale

s, p

ero

no

tan

to c

omo

un

con

oci

mie

nto

fin

alis

ta (

no

se

est

á f

orm

and

o a

ma

tem

átic

os)

sin

o c

omo

un

co

noci

mie

nto

qu

e le

s pe

rmita

la c

omp

ren

sió

n y

la in

terp

reta

ció

n d

e m

uch

os

de lo

s p

rob

lem

as

que

afe

ctan

al m

und

o (

he

rra

mie

nta

s m

ate

tica

s co

mo

el

cálc

ulo

, la

me

did

a, la

s re

laci

on

es

en

tre

form

as y

ca

ntid

ade

s...

).

Est

o s

olo

se

pod

rá lo

gra

r si

el d

esa

rro

llo d

e lo

s co

nte

nid

os

pa

rte

de

lo q

ue

con

oce

el a

lum

no y

de

su

en

torn

o.

Ta

mb

ién

se h

ará

hin

cap

ié e

n lo

qu

e e

l mét

odo

cie

ntíf

ico

, e

n g

ene

ral,

y e

l mé

tod

o de

re

solu

ció

n d

e p

rob

lem

as,

en

pa

rtic

ula

r, le

ap

ort

an a

l a

lum

no

(e

stra

tegi

as

o

pro

ced

imie

nto

s de

a

pre

nd

iza

je

pa

ra

cua

lqu

ier

ma

teria

, ta

les

com

o

la

lect

ura

co

mp

ren

siva

, la

re

flexi

ón

, la

e

lab

ora

ció

n d

e h

ipó

tesi

s, la

inve

stig

aci

ón

, la

ve

rific

aci

ón

de

re

sulta

do

s, e

l tra

bajo

en

gru

po..

.),

a lo

qu

e t

ampo

co s

on

aje

nas,

pre

cisa

me

nte

, a

lgu

na

s de

las

com

pe

ten

cia

s b

ási

cas

(dig

ital y

tra

tam

ient

o d

e la

info

rma

ció

n, a

pre

nde

r d

e fo

rma

au

tón

oma

a lo

larg

o d

e la

vid

a..

.).

Sin

olv

ida

r qu

e c

ad

a c

on

text

o y

ca

da

situ

aci

ón

de

ap

rend

iza

je e

n e

l a

ula

re

quie

ren

una

act

ua

ción

pa

rtic

ula

r y

con

cre

ta,

y qu

e e

xist

en

d

ive

rso

s ca

min

os

para

alc

an

zar

los

ob

jetiv

os

pro

pu

est

os,

la o

rga

niz

aci

ón

de

l pro

ceso

de

en

seña

nza

-ap

rend

iza

je e

n e

sta

mat

eria

se

bas

a

en

una

se

rie d

e p

rinci

pio

s m

eto

doló

gico

s qu

e e

xpo

nd

rem

os

a c

ontin

ua

ció

n. C

om

o c

rite

rio g

en

era

l, se

ha

op

tado

po

r a

ccio

nes

edu

cativ

as

que

pa

rta

n de

la c

om

pre

nsi

ón

de

un

con

cep

to m

ate

tico

a pa

rtir

de

una

situ

aci

ón d

ada

, ce

rcan

a y

com

pre

nsi

ble

al a

lum

no,

y a

pa

rtir

de

la c

ua

l se

ded

uce

ra

zon

ada

me

nte

el c

on

cep

to.

Page 34: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

4

OB

JE

TIV

OS

DE

LA

MA

TE

RIA

EN

EL

AU

LA

DE

AP

OY

O A

LA

IN

TE

GR

AC

IÓN

.

1.

Me

jora

r la

ca

paci

dad

de

pen

sam

ien

to r

efle

xivo

e i

nco

rpo

rar

al

leng

ua

je y

mo

do

s d

e a

rgu

me

nta

ció

n la

s fo

rma

s de

exp

resi

ón

y ra

zon

am

ient

o m

atem

átic

o,

tan

to e

n lo

s p

roce

sos

ma

tem

átic

os

o ci

entíf

ico

s co

mo

en

los

dis

tinto

s á

mb

itos

de

la a

ctiv

ida

d h

uma

na.

2.

Re

con

oce

r y

pla

nte

ar

situ

aci

one

s su

sce

ptib

les

de s

er

form

ula

da

s en

rmin

os

ma

tem

átic

os,

ela

bo

rar

y u

tiliz

ar

dife

ren

tes

est

rate

gia

s p

ara

ab

ord

arla

s y

an

aliz

ar

los

resu

ltad

os

util

iza

ndo

los

recu

rso

s m

ás

ap

rop

iad

os.

3

. C

ua

ntif

ica

r a

que

llos

asp

ect

os

de l

a r

ealid

ad q

ue

perm

itan

inte

rpre

tarla

me

jor:

util

iza

r té

cnic

as

de

reco

gid

a d

e l

a i

nfo

rma

ció

n y

pro

ced

imie

nto

s d

e m

edid

a,

rea

liza

r e

l an

ális

is d

e lo

s d

ato

s m

edia

nte

el u

so d

e d

istin

tas

cla

ses

de

núm

ero

s y

la s

ele

cció

n d

e lo

s cá

lcu

los

ap

rop

iad

os

a c

ada

situ

aci

ón

. 4

. Id

ent

ifica

r lo

s e

lem

ent

os

ma

tem

átic

os

(da

tos

est

adís

tico

s, g

eo

tric

os,

grá

fico

s, c

álc

ulo

s, e

tc.)

pre

sent

es

en

lo

s m

ed

ios

de

com

unic

aci

ón,

Inte

rnet

, p

ub

licid

ad u

otr

as

fue

nte

s d

e i

nfo

rma

ció

n,

an

aliz

ar

críti

cam

en

te l

as

fun

cio

ne

s qu

e d

ese

mp

eñan

est

os

ele

men

tos

ma

tem

átic

os

y va

lora

r su

apo

rta

ción

pa

ra u

na

me

jor

com

pre

nsi

ón d

e lo

s m

en

saje

s.

5.

Ide

ntifi

car

las

form

as

y re

laci

on

es

esp

aci

ale

s qu

e

se p

rese

nta

n e

n la

vi

da

co

tidia

na,

a

naliz

ar

las

pro

pie

dad

es

y re

laci

on

es

geo

tric

as

imp

licad

as y

se

r se

nsi

ble

a la

bel

leza

qu

e g

en

era

n a

l tie

mpo

qu

e e

stim

ula

n la

cre

ativ

ida

d y

la im

agi

naci

ón

. 6

. U

tiliz

ar

de

fo

rma

ad

ecu

ada

lo

s d

istin

tos

med

ios

tecn

oló

gico

s (c

alc

ula

do

ras,

ord

ena

do

res,

etc

.) t

anto

pa

ra r

ealiz

ar

cálc

ulo

s co

mo

pa

ra b

usc

ar,

tra

tar

y re

pre

sen

tar

info

rma

cion

es d

e ín

dole

div

ers

a y

ta

mb

ién

co

mo

ayu

da

en e

l ap

rend

iza

je.

7

. A

ctu

ar

an

te l

os

pro

ble

ma

s qu

e s

e p

lan

tea

n e

n l

a vi

da

co

tidia

na d

e a

cue

rdo

con

mod

os

pro

pio

s de

la

act

ivid

ad m

ate

tica

, ta

les

com

o la

e

xplo

raci

ón

si

ste

mát

ica

d

e

alte

rna

tiva

s,

la

pre

cisi

ón

en

el

len

gua

je,

la

flexi

bili

da

d

para

m

odifi

car

el

pun

to

de

vist

a

o la

p

ers

eve

ran

cia

en

la b

úsqu

ed

a d

e s

olu

cio

nes.

8

. E

lab

ora

r e

stra

tegi

as

pers

on

ale

s p

ara

el

aná

lisis

de

situ

aci

one

s co

ncr

eta

s y

la i

den

tific

aci

ón

y r

eso

luci

ón

de

pro

ble

ma

s, u

tiliz

an

do

dis

tinto

s re

curs

os

e in

stru

men

tos

y va

lora

nd

o la

co

nve

nie

nci

a d

e la

s e

stra

tegi

as

util

iza

da

s en

fu

nci

ón

del a

lisis

de

los

resu

ltad

os

y d

e su

ca

ráct

er

exa

cto

o a

pro

xim

ad

o.

9.

Ma

nife

sta

r u

na a

ctitu

d p

osi

tiva

an

te la

re

solu

ció

n d

e p

rob

lem

as

y m

ostr

ar

conf

ian

za e

n la

pro

pia

ca

pa

cid

ad

para

enf

ren

tars

e a

ello

s co

n é

xito

y a

dqu

irir

un n

ive

l de

aut

oe

stim

a a

decu

ad

o qu

e le

per

mita

dis

fru

tar

de l

os

asp

ect

os

crea

tivo

s, m

an

ipu

lativ

os,

est

étic

os

y u

tilita

rios

de

las

ma

tem

átic

as.

. 1

0.

Inte

gra

r lo

s co

noci

mie

nto

s m

ate

tico

s e

n e

l co

nju

nto

de

sa

bere

s qu

e s

e v

an

ad

quiri

en

do d

esd

e la

s d

istin

tas

áre

as

de

mod

o q

ue

pu

eda

n e

mp

lea

rse

de

form

a c

rea

tiva

, a

nalít

ica

y c

rític

a.

Page 35: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

5

11

. V

alo

rar

las

ma

tem

átic

as

com

o p

art

e i

nte

gra

nte

de

nu

est

ra c

ultu

ra,

tan

to d

esd

e u

n p

un

to d

e v

ista

his

tóric

o c

om

o d

esd

e l

a p

ers

pe

ctiv

a d

e s

u p

ape

l e

n l

a s

oci

eda

d a

ctu

al

y a

plic

ar

las

com

pe

ten

cia

s m

ate

ticas

ad

quiri

da

s p

ara

an

aliz

ar

y va

lora

r fe

nóm

enos

so

cia

les

com

o la

div

ers

ida

d c

ultu

ral,

el r

esp

eto

al m

edio

am

bie

nte

, la

sa

lud

, e

l co

nsu

mo

, la

igu

ald

ad

de

nero

o la

co

nvi

ven

cia

pa

cífic

a.

6

. C

OO

RD

INA

CIÓ

N D

EL

PR

OF

ES

OR

AD

O Y

DE

S P

RO

FE

SIO

NA

LE

S I

MP

LIC

AD

OS

Un

a d

e l

as

fun

cio

nes

com

o m

ae

stra

s d

e a

po

yo a

la

in

tegr

aci

ón

, e

s co

lab

ora

r y

pa

rtic

ipa

r e

n e

l D

epa

rtam

ent

o d

e O

rient

aci

ón,

d

isp

on

ien

do d

e u

na h

ora

sem

ana

l en

ho

rario

pa

ra c

oo

rdin

aci

ón

y co

lab

ora

ció

n c

on d

icho

dep

art

amen

to ,

hora

rio d

e c

oo

rdin

aci

ón

lun

es a

3

ª ho

ras;

pa

rtic

ipa

r e

n la

s re

un

ion

es

do

cen

tes

de

unid

ade

s co

n a

lum

nad

o N

EE

y c

oo

rdin

ars

e c

on l

os

tuto

res

de l

os

alu

mno

s y

alu

mna

s N

EE

ate

nd

ido

s po

r P

T.

O

rien

tar

a lo

s p

rofe

sore

s-tu

tore

s d

el

alu

mna

do

ate

nd

ido

en

lo q

ue s

e r

efie

re a

l tr

atam

ien

to e

duca

tivo

co

ncr

eto

de

l m

ism

o,

así

co

mo

aqu

élla

otr

a d

e ca

ráct

er p

reve

ntiv

o d

e p

osi

ble

s d

ificu

ltad

es

que

, pud

iera

n s

urg

ir e

n e

l re

sto

de

los

alu

mn

os

y a

lum

na

s de

l gru

po

.

7.

CO

OR

DIN

AC

IÓN

CO

N L

AS

FA

MIL

IAS

P

art

e f

und

ame

nta

l de

l p

roce

so d

e e

nse

ñanz

a a

pre

nd

iza

je e

s la

re

laci

ón

y c

oo

rdin

ac

ión

co

n l

a fa

mil

ia y

a q

ue

la

ed

uca

ció

n d

e l

os

alu

mn

os/

as

es

una

ta

rea

com

ún e

ntr

e la

fam

ilia

y la

esc

ue

la.

La

inte

racc

ión

en

tre

am

ba

s se

fun

dam

enta

en

la c

oop

era

ción

, pa

rtic

ipa

ció

n y

ayu

da

. H

ay p

rog

ram

ada

s tr

es

reu

nio

nes,

com

o m

ínim

o, a

lo

larg

o d

el c

urs

o r

ealiz

ad

as

prin

cip

alm

en

te d

e f

orm

a tr

ime

stra

l, a

co

mie

nzo

de

cu

rso,

otr

a d

ura

nte

el s

egu

ndo

trim

est

re y

a f

ina

l de

cu

rso.

se

gun

do

trim

est

re (

revi

sió

n d

el

pla

n d

e t

rab

ajo

) y

po

r ú

ltim

o l

a r

eu

nió

n-e

ntr

evi

sta

a f

ina

l d

e c

urs

o.

Ade

s a

lo

la

rgo

de

l cu

rso

se

re

aliz

ará

n o

tra

s re

un

ion

es

y co

nta

cto

co

n l

os

pa

dre

s la

s ve

ces

que

sea

n n

ece

saria

s se

gún

la

s ci

rcu

nst

anci

as

que

pue

dan

in

vita

r a

una

co

ord

ina

ció

n o

co

lab

ora

ció

n.

La

ho

ra d

isp

ues

ta p

ara

ate

nci

ón

a p

adre

s s

on

los

ma

rte

s de

10

:25

a 1

1.1

5 c

on

la e

spe

cia

lista

en

PT

Y A

L,

y la

otr

a P

T,

los

mié

rcol

es

a la

s 9

:30

ha

sta

las

10

:15

.

8.

TR

AT

AM

IEN

TO

DE

LA

S T

IC

Page 36: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

6

La

s te

cno

logí

as

de

la

inf

orm

aci

ón y

la

com

un

ica

ció

n (

TIC

en

ad

ela

nte

) p

uede

n s

up

one

r u

n e

lem

ent

o d

eci

sivo

pa

ra n

orm

aliz

ar

las

con

dic

ione

s de

vid

a d

e l

os

alu

mno

s co

n n

ece

sid

ade

s e

spe

cia

les

y, e

n a

lgu

no

s ca

sos,

una

de

la

s p

oca

s o

pci

one

s p

ara

po

der

acc

ede

r a

l cu

rríc

ulu

m.

Co

nsc

ien

te d

e e

llo,

con

tem

pla

ré s

u u

so e

n e

l cen

tro

en

dife

ren

tes

niv

ele

s:

A n

ive

l d

e c

en

tro

-

Co

lab

ora

r en

la

ade

cua

ció

n d

el

mob

ilia

rio d

el a

ula

de

inf

orm

átic

a p

ara

qu

e r

esu

lte m

ás

ergo

mic

o a

la

s n

ece

sid

ad

es

de

nu

est

ro

alu

mn

ado

.

-

Ela

bo

rar

ma

teria

les

y a

yud

as

técn

ica

s (s

i fue

ra n

ece

sario

) p

ara

el a

cce

so d

el a

lum

nado

a lo

s m

ed

ios

info

rmá

tico

s e

n p

art

icu

lar

y a

l cu

rríc

ulu

m e

n g

ene

ral.

-

Ase

sora

r a

l p

rofe

sora

do s

obre

la

util

iza

ció

n d

e l

as

TIC

en

lo

s p

roce

sos

de e

nse

ña

nza

-ap

ren

diz

aje

de

l a

lum

na

do c

on

nece

sid

ade

s e

spe

cia

les.

A

niv

el

de

l a

lum

na

do

-

Pro

po

rcio

nar

las

tecn

olo

gía

s d

e a

poyo

aju

stad

as

a su

s n

ece

sid

ade

s e

du

cativ

as

esp

eci

ale

s, g

ara

ntiz

an

do

su

incl

usi

ón

en

to

das

las

act

ivid

ad

es

con

TIC

.

-

Co

ntr

ibu

ir a

la c

ompe

ten

cia

dig

ital a

tra

vés

de t

are

as

o a

ctiv

ida

de

s qu

e a

cerq

ue

n a

l alu

mn

ado

al u

so y

ap

ren

diz

aje

a t

ravé

s d

e la

s T

IC.

A n

ive

l d

e l

as

fa

mili

as

-

Info

rma

r a

las

fam

ilia

s so

bre

las

TIC

y la

s p

osi

bili

da

de

s qu

e b

rinda

n a

su

s h

ijos.

-

Ase

sora

r a

las

fam

ilia

s so

bre

el t

ipo

de

tecn

olo

gía

de

apo

yo q

ue

pre

cisa

su

hijo

e in

sta

laci

ón d

el s

oftw

are

s ap

rop

iado

.

-

Fa

cilit

ar

a la

s fa

mili

as

los

me

dio

s te

cno

lógi

cos

de

los

que

dis

pone

el c

en

tro

.

Page 37: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

7

9.

AC

TIV

IDA

DE

S E

XT

RA

ES

CO

LA

RE

S Y

CO

MP

LE

ME

NT

AR

IAS

RE

LAC

IÓN

DE

AC

TIV

IDA

DE

S C

OM

PLE

ME

NT

AR

IAS

DE

L C

UR

SO 2

01

9/2

0

Ac

tivi

dad

O

bje

tivo

s C

on

ten

ido

s F

ech

as

Per

son

as o

inst

itu

ció

n

invo

lucr

adas

1

S

alid

a al

Cin

e “l

as V

elas

” en

L

os

Alc

ázar

es

Desa

rrolla

r su

aut

onom

ía p

ers

onal.

Apre

nder

a m

aneja

r el d

inero

.

Soci

aliz

ars

e

con

otr

os

com

pañero

s fu

era

del c

entr

o.

Resp

eta

r la

s nor

mas

de l

a s

ala

de

cine.

Apre

nder

a neg

oci

ar

con

sus

com

pañero

s para

po

ners

e

de

acu

erd

o e

n q

ue p

elíc

ula

ver.

Habili

dades

soci

ale

s.

Manejo

del

din

ero

Norm

as

soci

ale

s

Auto

nom

ía

pers

onal.

Voca

bula

rio

ento

rno

“cin

e”.

Educa

ción v

ial.

P

rim

er t

rim

estr

e

Rosa

Marí

a R

old

án

Carm

en M

arí

a L

ópez

Resp

onsa

ble

del c

ine “

las

Vela

s”

2

Vis

ita

al t

eatr

o

rom

ano

de

Car

tag

ena

Valo

rar

el

patr

imonio

cu

ltura

l de

Cart

agena.

Resp

eta

r la

s norm

as

del

teat

ro

rom

ano.

Desa

rrolla

r su

aut

onom

ía p

ers

onal.

Apre

nder

a m

aneja

r el d

inero

.

Soci

aliz

ars

e c

on o

tros

com

pañero

s fu

era

del c

entr

o.

Habili

dades

soci

ale

s.

Norm

as

soci

ale

s.

Auto

nom

ía

pers

onal.

Patr

imonio

cu

ltura

l de

Cart

agena

Seg

un

do

Tri

mes

tre

Guía

turí

stic

o

José

Marí

a A

vilé

s

Luis

Anto

nio

Ros

Pro

feso

ras

PT

y A

L:

Rosa

Marí

a R

old

án

Carm

en M

arí

a L

ópez

Fom

enta

r el

resp

eto

haci

a

las

pers

onas

mayo

res

Habili

dades

soci

ale

s.

Seg

un

do

Tri

mes

tre

Direct

or/

a r

esi

denci

a

mayo

rs

Page 38: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

8

3

Vis

ita

a la

re

sid

enci

a d

e an

cian

os

de

los

Alc

ázar

es

Desa

rrolla

r la

s si

guie

nte

s em

oci

ones:

em

pat

ía,

solid

aridad,

resp

eto

, to

lera

nci

a.

Inte

ract

uar

con

sus

com

pañero

s en

un e

nto

rno d

ifere

nte

al e

duca

tivo

Desa

rrolla

r la

s H

abili

dades

Soci

ale

s tr

abaj

adas

en

el a

ula

de

inte

gra

ción.

Norm

as

soci

ale

s.

Auto

nom

ía

pers

onal.

Em

oci

ones

Valo

res

Usu

arios

resi

denci

a

mayo

rs

Pro

feso

ras

PT

y A

L

Rosa

Marí

a R

old

án

Carm

en M

arí

a L

ópez

4

Vis

ita

gu

iad

a a

la

AG

A (

Aca

dem

ia

Gen

eral

del

Air

e)

de

San

Jav

ier

Resp

eta

r la

s norm

as

de la

AG

A

Inte

ract

uar

con

sus

com

pañero

s en

un e

nto

rno d

ifere

nte

al e

duca

tivo.

Desa

rrolla

r la

aut

onom

ía p

ers

onal.

Desa

rrolla

r la

s H

abili

dades

Soci

ale

s tr

abaj

adas

en

el a

ula

de

inte

gra

ción.

Dis

fruta

r de

la v

isita

a la

AG

A

Habili

dades

soci

ale

s.

Norm

as

soci

ale

s

Auto

nom

ía

pers

onal.

Voca

bula

rio d

el

ento

rno

de la

A

GA

Ter

cer

trim

estr

e

Resp

onsa

ble

s de la

AG

A

Pro

feso

ras

PT

y A

L:

Rosa

Marí

a R

old

án

Carm

en M

arí

a L

ópez

5

Vis

ita

al e

spac

io

jove

n “

La

To

rre”

, en

lo

s A

lcáz

ares

Info

rmar

se d

e act

ivid

ade

s de o

cio

y tie

mpo li

bre

par

a jó

venes.

Part

icip

ar

de

las

act

ivid

ades

de

oci

o p

rog

ram

adas.

Desa

rrolla

r la

aut

onom

ía

pers

onal.

Desa

rrolla

r la

s H

abili

dad

es

Soci

ale

s tr

abaj

adas

en

el a

ula

.

Motiv

ars

e a

realiz

ar

act

ivid

ades

de o

cio y

tie

mpo

libre

.

- Act

ivid

ades

de

oci

o y

tie

mpo

libre

- H

abili

dades

soci

ale

s - N

orm

as

soci

ale

s - E

duca

ción v

ial

Ter

cer

trim

estr

e

Mon

itore

s del C

ent

ro

Juve

nil

la “

Torr

e”

de lo

s A

lcáza

res

Pro

feso

ras

PT

y A

L:

Rosa

Marí

a R

old

án

Carm

en M

arí

a L

ópez

To

da

s l

as s

ali

das

se

re

ali

zará

n c

on

las

do

s e

sp

ec

iali

sta

s d

e P

T y

AL

1

0.

EV

AL

UA

CIÓ

N.

-S

erá

una

ta

rea

co

nju

nta

en

tre

el T

uto

r de

l alu

mn

ado

NE

AE

y m

ía c

omo

esp

eci

alis

ta e

n P

T.

En

el q

ue

trim

est

ralm

ente

co

nse

nsu

are

mo

s la

ca

lific

aci

ón

en

ba

se a

su

AC

I y p

rese

nta

ré m

i inf

orm

e c

ua

litat

ivo

de

eva

lua

ció

n d

el a

lum

nad

o a

ten

did

o.

Page 39: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

3

9

La

eva

lua

ción

es

un

pro

ceso

inte

gra

l, en

el q

ue

se

cont

emp

lan

div

ers

as

dim

en

sio

nes

o ve

rtie

nte

s: a

nális

is d

el p

roce

so d

e a

pre

nd

iza

je d

e lo

s a

lum

no

s, g

rad

o d

e a

dqu

isic

ión

de

las

com

pe

ten

cia

s b

ási

cas,

aná

lisis

de

la p

ráct

ica

do

cen

te y

los

pro

ceso

s de

en

seña

nza

qu

e e

n e

lla

se d

eriv

an

, y

an

ális

is d

el

pro

pio

dis

eño

cu

rric

ula

r. A

dem

ás,

un

a ve

z o

bte

nid

os

los

resu

ltad

os

de

la e

valu

aci

ón

de

bem

os

con

tem

pla

r lo

s m

eca

nis

mo

s ne

cesa

rios

pa

ra d

ar

info

rma

ció

n a

l alu

mn

ado

, dife

ren

tes

pro

fesi

ona

les

y p

ad

res.

L

a e

valu

aci

ón q

ue

lle

vare

mo

s a

ca

bo

co

n e

l alu

mn

ado

se

rá:

a)

glo

ba

l, d

irigi

da

al

alu

mno

en

su

to

talid

ad;

b)

mul

tifun

cio

nal,

con

tem

pla

los

dife

ren

tes

ámb

itos

de

exp

erie

nci

as

y la

s co

mp

ete

nci

as

del

alu

mn

o en

fu

nci

ón d

e s

us c

apa

cid

ade

s; c

) co

nte

xtu

al,

ide

ntif

ican

do

las

varia

ble

s a

mb

ien

tale

s qu

e c

on

trib

uye

n a

me

jora

r la

s p

osi

bili

da

de

s d

el a

lum

no;

y p

or

últi

mo

, d

) co

ntin

ua

, se

eje

rce

rá a

lo la

rgo

de

to

do e

l p

roce

so e

duca

tivo

.

La

eva

lua

ción

se

lleva

rá a

ca

bo

en

los

sigu

ient

es

mom

ent

os

de

l cu

rso

esc

ola

r:

-

Eva

lua

ció

n i

nic

ial:

a c

om

ien

zo d

e c

urs

o,

util

iza

nd

o u

n p

roto

colo

de

re

cogi

da

de

info

rmac

ión

en

la e

ntr

evi

sta

fam

ilia

r, o

bse

rva

ción

d

e lo

s a

lum

nos,

re

aliz

aci

ón

de

los

PT

Is y

otr

os

do

cum

ento

s d

el a

lum

no,

así

co

mo

info

rma

ció

n q

ue

ap

ort

an lo

s d

ive

rso

s p

rofe

sio

na

les

de

l ce

ntr

o.

-

Eva

lua

ció

n f

orm

ati

va:

la e

valu

aci

ón s

e r

ealiz

ará

de

fo

rma

co

ntin

ua,

du

ran

te la

pro

pia

prá

ctic

a e

du

cativ

a,

de m

od

o q

ue

se

pue

dan

intr

od

uci

r to

da

s la

s m

odifi

caci

on

es

y m

ejo

ras

que

se

con

sid

ere

n n

ece

saria

s.

-

Eva

lua

ció

n s

um

ati

va:

se r

ea

liza

rá u

n in

form

e e

sco

lar

don

de

qued

e r

eco

gid

o e

l pro

ceso

se

guid

o po

r e

l alu

mn

o d

ura

nte

el c

urs

o,

así

co

mo

las

reco

men

da

cio

nes

y o

rien

taci

one

s qu

e s

e c

on

side

ren

pe

rtin

ente

s. E

ste

info

rme

se

ent

rega

rá a

las

fam

ilia

s y

será

gu

ard

ado

en

el p

rop

io e

xpe

die

nte

de

l alu

mn

o.

Pa

ra ll

eva

r a

cab

o la

eva

lua

ció

n d

el p

roce

so e

du

cativ

o d

el a

lum

no s

e e

sta

ble

cen

los

sigu

ien

tes

pro

ced

imie

nto

s e

in

str

um

en

tos

:

-

Ob

se

rva

ció

n s

iste

mát

ica

: E

sca

la d

e o

bse

rva

ció

n y

re

gist

ro a

ne

cdó

tico

pe

rso

nal.

-

An

áli

sis

d

e la

s

pro

du

cc

ion

es

de

l a

lum

no

: M

ono

gra

fía

s, f

icha

s d

e t

raba

jo,

cua

dern

o d

e c

lase

, te

xto

s es

crito

s, r

ela

tos

de

pro

du

ccio

ne

s o

rale

s y

ob

serv

aci

ón

de

l pro

pio

tra

ba

jo.

-

Inte

rca

mb

ios

co

n l

os

alu

mn

os

: R

egi

stro

so

bre

la f

orm

a de

co

mun

ica

ció

n qu

e e

stab

lece

, e

ntr

evi

sta

, o

bse

rva

ció

n s

obre

el g

rado

d

e p

art

icip

aci

ón e

n la

s ta

rea

s d

e g

ran

gru

po y

asa

mb

lea

s de

cla

se.

-

Pru

eb

as

esp

ecí

fic

as p

ara

co

no

ce

r e

l g

rad

o d

e a

dq

uis

ició

n d

e c

on

oc

imie

nto

s: P

rueb

a o

bje

tiva

, p

rue

ba

ab

iert

a,

exp

osi

cion

es

ora

les,

re

solu

ció

n d

e ta

rea

s y

solu

ció

n d

e p

rob

lem

as

de

la v

ida

re

al.

A

l té

rmin

o d

e c

ada

cic

lo s

e v

alo

rará

el

pro

gre

so a

lca

nza

do

po

r el

alu

mn

o e

n c

ua

nto

a l

a c

on

secu

ció

n d

e lo

s o

bje

tivo

s p

rogr

am

ad

os y

co

mpe

ten

cia

s b

ási

cas

en

su

ad

apta

ción

cu

rric

ula

r y,

en

co

nse

cuen

cia

de

est

a v

alo

raci

ón,

se d

eci

dirá

ace

rca

de

la

pro

mo

ción

al

cicl

o si

guie

nte

.

Page 40: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

4

0

Re

sp

ec

to a

l c

óm

o y

cu

án

do

eva

lua

r, e

sta

ble

cere

mo

s co

mo

prin

cip

al r

efe

ren

te lo

s si

guie

nte

s m

om

en

tos

y m

od

os

de

eva

lua

ció

n.

Pa

ra

lleva

r a

ca

bo

la

eva

lua

ció

n,

se t

en

drá

en

cu

en

ta t

odo

lo

exp

resa

do

en

el

ap

art

ad

o d

e e

valu

aci

ón

en

el

P.E

. e

n l

o r

efe

ren

te a

su

cic

lo y

so

bre

tod

o e

n s

u A

CI,

ade

s:

-

Se

lle

vará

a c

abo

una

eva

lua

ció

n d

e lo

s e

stán

da

res

pro

pue

sto

s po

r m

ed

io d

e o

bse

rva

cio

ne

s d

irect

as

e in

dire

cta

s.

-

En

lo

s e

stá

nd

are

s p

or

áre

as v

an

im

plí

cit

os

lo

s c

rite

rio

s d

e e

valu

ac

ión

po

r lo

qu

e n

o s

e c

on

sid

era

op

ort

un

o e

l e

xp

res

arl

os

en

otr

o a

pa

rta

do

dif

ere

nte

-

Se

re

aliz

ara

n e

sca

las

de

est

ima

ción

o li

sta

s d

e c

ont

rol d

e lo

s e

stá

nda

res

exp

resa

dos

an

terio

rme

nte

. D

ich

a e

valu

aci

ón

no

s se

rvirá

p

ara

re

tom

ar

en

su c

aso

el p

roce

so d

e e

nse

ña

nza

ap

ren

diz

aje

.

-

Trim

est

ralm

en

te s

e e

xpre

sara

n lo

s re

sulta

dos

de

las

dis

tinta

s e

valu

aci

on

es

po

r á

rea

s y

se le

s co

mu

nic

ará

a lo

s pa

dre

s.

-

Al f

ina

liza

r e

l cu

rso

, se

re

aliz

ara

una

eva

lua

ció

n d

e lo

s e

stán

dare

s qu

e q

ued

ará

exp

resa

da

en

est

a a

dap

taci

ón

y a

niv

el d

e c

ole

gio

, a

los

pa

dre

s se

le d

ará

info

rma

ción

de

los

est

án

dare

s co

nse

guid

os

po

r e

l alu

mn

o h

ast

a e

se m

omen

to y

se

exp

resa

rá c

ua

lita

tiva

me

nte

en

un

bo

letín

con

exp

resi

ón

en

el a

part

ado

co

rre

spon

die

nte

de

qu

e e

l alu

mn

o s

e le

est

á re

aliz

an

do

una

ad

apt

aci

ón c

urr

icu

lar.

Y s

e t

oma

rán

d

eci

sio

ne

s p

ara

el p

róxi

mo

cu

rso

.

10

. EV

AL

UA

CIÓ

N D

E L

A P

CT

ICA

DO

CE

NT

E.

Ten

dre

mo

s m

uy

en

cu

en

ta

la

eva

lua

ción

de

la

p

ráct

ica

do

cen

te

y d

el

pro

ceso

de

en

señ

an

za,

que

deb

e in

clu

ir a

spe

cto

s co

mo

: o

rga

niz

aci

ón

de

l a

ula

y a

pro

vech

am

ien

to d

e lo

s re

curs

os,

coo

rdin

aci

ón

en

tre

los

dife

rent

es

pro

fesi

ona

les

imp

lica

do

s, r

ela

ció

n co

n l

os

pa

dre

s y

pro

fesi

ona

les

ext

ern

o a

l ce

ntr

o q

ue

atie

nde

n y

tra

ba

jan

con

el a

lum

nad

o d

el A

ula

Ap

oyo

a la

Int

egr

aci

ón.

El g

rad

o d

e e

fect

ivid

ad

d

e l

a o

rga

niz

aci

ón

, ut

iliza

ció

n d

e r

ecu

rso

s, c

oo

rdin

aci

ón

, p

lan

ifica

ció

n d

e a

ctiv

ida

de

s, a

dap

taci

ón d

e l

as

mis

ma

s y

éxi

to e

n e

l de

sarr

ollo

d

e a

pre

ndiz

aje

y c

om

pete

nci

as

del a

lum

nado

, n

os

va a

se

rvir

com

o in

dic

ad

ore

s de

me

jora

a t

ene

r e

n c

uen

ta c

ada

trim

est

re y

cu

rso

pa

ra

me

jora

r e

l d

esa

rro

llo d

e m

i p

ráct

ica

doce

nte

. P

or

lo t

an

to l

a e

valu

aci

ón

doce

nte

es

una

he

rra

mie

nta

de

me

jora

, o

rien

taci

ón

y to

ma

de

de

cisi

on

es,

y c

om

o t

al l

a e

mp

lea

ré.

E

n d

efin

itiva

, la

eva

lua

ció

n de

la

prá

ctic

a d

oce

nte

tie

ne c

om

o fin

alid

ad

verif

ica

r la

ad

ecu

aci

ón

del

pro

ceso

de

en

señ

anza

a l

as

cara

cte

ríst

ica

s y

ne

cesi

da

de

s de

l a

lum

nad

o, y

en

fu

nci

ón d

e e

llo,

rea

liza

r la

s m

ejo

ras

pe

rtin

ent

es

en

la

act

ua

ció

n d

oce

nte

con

un

cará

cte

r co

ntin

uo y

fo

rma

tivo

.

12

. C

ON

CL

US

IÓN

. C

om

o co

ncl

usi

ón

exp

on

emo

s qu

e l

os

prin

cip

ios

peda

gógi

cos

que

su

bya

cen

al

enf

oqu

e qu

e i

mp

regn

an

el

pre

sen

te p

rogr

am

a p

ara

el

Au

la d

e A

po

yo a

la I

nte

gra

ció

n d

el I

ES

An

toni

o M

en

árg

ue

z C

ost

a,

son

:

La

fu

nci

ón d

el d

oce

nte

pa

ra e

l de

sarr

ollo

de

com

pe

ten

cia

s p

uede

co

nce

birs

e c

omo

la t

uto

riza

ció

n d

el a

pre

ndiz

aje

de

los

alu

mn

os,

lo q

ue

im

plic

a d

ise

ña

r, p

lan

ifica

r, o

rga

niz

ar,

est

imu

lar,

aco

mpa

ña

r, e

valu

ar y

re

con

du

cir

sus

pro

ceso

s de

ap

rend

iza

je.

Page 41: Apoyo a la Integración 2020 Curso 2019- · educativa (LOMCE). Ley Orgánica de Educación (LOE) de 3 de Mayo de 200 6. Currículo Educación Primaria REAL DECRETO 126/2014, de 28

4

1

La

pre

ten

sió

n c

en

tra

l de

l dis

posi

tivo

esc

ola

r n

o e

s tr

an

smiti

r in

form

aci

on

es

y co

noci

mie

nto

s, s

ino

pro

voca

r e

l des

arr

ollo

de

com

pe

ten

cia

s b

ási

cas,

do

nde

el

apre

nd

iza

je r

ele

van

te r

equ

iere

est

imu

lar

la m

eta

cogn

ició

n d

e c

ad

a a

lum

no,

su

cap

aci

dad

pa

ra c

om

pre

nde

r y

segu

ir s

u p

rop

io y

sin

gula

r p

roce

so d

e a

pre

nde

r y

de

ap

ren

der

a a

pre

nde

r.

El d

esa

rro

llo d

e la

s co

mpe

ten

cia

s bá

sica

s re

quie

re p

ropo

rcio

na

r un

en

torn

o c

laro

y b

ien

est

ruct

ura

do

. D

onde

el a

lum

na

do p

ue

da p

roba

r lo

s ca

mb

ios

que

pu

ede

oca

sio

nar

en

el

ento

rno

a t

ravé

s d

e l

a a

ctiv

ida

d y

pro

pic

iar

un

a i

nte

racc

ión

fu

nci

on

al

bie

n c

ont

ext

ua

liza

da

, qu

e p

rovo

que

ca

da

vez

ma

yor

con

exi

ón

en

tre

en

torn

o y

alu

mn

o.

Est

amo

s co

nve

nci

da

s qu

e l

a p

rese

nte

pro

pue

sta

de

Pro

gra

ma

de

Au

la A

bie

rta

pa

ra e

l IE

S A

nto

nio

Me

rgu

ez

Co

sta

, p

rop

icia

un

a co

nve

rge

nci

a c

lara

en

tre

un

a e

nse

ñan

za b

asa

da

en “

sab

er

ha

cer”

de

fo

rma

fun

cio

na

l, co

n u

na

rea

lida

d y

cont

extu

aliz

aci

ón

cla

ra d

e la

s n

ece

sida

de

s d

el e

nto

rno

y la

s e

duca

tiva

s d

el a

lum

nad

o, p

ara

co

nse

guir

un

me

jor

de

sarr

ollo

e in

tegr

aci

ón

de

est

os a

lum

no

s.