1
Pro
gra
ma
ció
n d
el
Au
la d
e A
po
yo a
la
In
teg
raci
ón
(A
ula
PT
)
IES
AN
TO
NIO
ME
NÁ
RG
UE
Z C
OST
A
Cu
rso
20
19
- 2
02
0
( Lo
s A
lcá
zare
s )
2
1.
INT
RO
DU
CC
IÓN
2.
JUS
TIF
ICA
CIÓ
N
2.1
. Im
port
an
cia
de
l pro
gra
ma
de
inte
rve
nci
ón
.
2.2
. N
orm
ativ
a d
e r
efe
ren
cia
3
. C
ON
TE
XT
O
3.1
. A
ctu
aci
one
s, m
ed
ida
s o
pro
gra
ma
s de
Ate
nci
ón
a la
Div
ers
ida
d
3.2
. M
ed
ida
s d
e A
ten
ció
n a
la D
ive
rsid
ad
de
l cen
tro
.
4
. O
RG
AN
IZA
CIÓ
N Y
FU
NC
ION
AM
IEN
TO
DE
L A
PO
YO
EN
AU
LA
DE
AP
OY
O A
LA
INT
EG
RA
CIÓ
N (
AA
I) Y
9
4.1
. A
lum
na
do N
EE
a a
tend
er
en
el A
ula
de
Ap
oyo
a la
In
tegr
aci
ón
.
4
.2.
Au
la d
e A
po
yo a
la I
nte
gra
ció
n.
4
.3.
Ob
jetiv
os
gen
era
les
del
au
la d
e a
po
yo a
la in
tegr
aci
ón
(A
AI)
4.3
.1 O
bje
tivo
s p
or
CC
BB
4
.4 M
eto
dolo
gía
de
l aul
a d
e a
po
yo a
la in
tegr
aci
ón
(A
AI)
. C
rite
rios
me
tod
oló
gico
s.
4.5
. Ad
apta
cio
ne
s C
urr
icu
lare
s.
4.6
Org
an
iza
ció
n e
spa
cia
l
4.7
Re
curs
os
y m
ate
riale
s d
idá
ctic
os
de
l AA
I.
4.8
Ho
rario
de
l au
la d
e a
poyo
a la
inte
gra
ció
n
5
OB
JET
IVO
S G
EN
ER
AL
ES
DE
LA
S E
TA
PA
S E
DU
CA
TIV
AS
5.1
O
bje
tivo
s ge
ne
rale
s d
e la
Eta
pa
de
Ed
uca
ción
Prim
aria
5
.2. O
bje
tivo
s ge
ne
rale
s d
e la
Eta
pa d
e E
duca
ció
n S
ecu
nd
aria
. 5
.3.
Niv
el d
e C
omp
ete
nci
a C
urr
icu
lar
de
l AA
I
5.4
. Est
ánd
are
s d
e a
pre
nd
iza
je
5
.5 P
rogr
am
as
Esp
ecí
fico
s a
de
sarr
olla
r co
n e
l alu
mn
ado
NE
E e
n A
AI.
5
.6 E
stra
tegi
as,
técn
ica
s y
prin
cip
ios
me
tod
oló
gico
s d
e L
en
gua
5.7
. E
stra
tegi
as,
té
cnic
as
y p
rinci
pio
s m
eto
doló
gico
s d
e M
atem
átic
as
6
. C
OO
RD
INA
CIÓ
N D
E P
RO
FE
SO
RA
DO
S Y
PR
OF
ES
ION
ALE
S IM
PL
ICA
DO
S
3
7
INF
OR
MA
CIÓ
N Y
CO
OR
DIN
AC
IÓN
CO
N L
AS
FA
MIL
IAS
8
. TR
AT
AM
IEN
TO
DE
LA
S T
IC
9.
AC
TIV
IDA
DE
S E
XT
RA
ES
CO
LA
RE
S Y
CO
MP
LE
ME
NT
AR
IAS
10
. E
VA
LU
AC
IÓN
.
1
1.
EV
AL
UA
CIÓ
N D
E L
A P
RÁ
CT
ICA
DO
CE
NT
E
12
. C
ON
CL
US
IÓN
27
1.
INT
RO
DU
CC
IÓN
La
Pro
gra
ma
ció
n D
idác
tica
re
spon
de
a l
a p
lan
ifica
ció
n d
el
trab
ajo
en
el
aula
y s
u e
lab
ora
ció
n c
orr
esp
on
de a
ca
da
pro
feso
r o
al
equ
ipo
de
pro
feso
res
que
de
sarr
olla
su
act
ivid
ad
do
cen
te e
n e
l m
ism
o n
ive
l. S
e p
ued
e d
eci
r qu
e l
a p
lan
ifica
ció
n y
org
an
iza
ció
n d
e l
as
Pro
gra
ma
cio
nes,
ofr
ece
ve
nta
jas
a l
os
pro
feso
res
de c
ómo
est
ruct
ura
r e
l p
roce
so d
e e
nse
ñan
za-a
pre
ndiz
aje
, e
vita
r la
im
pro
visa
ció
n,
favo
rece
r la
cre
ativ
idad
y r
efo
rza
r lo
s ví
ncu
los
en
tre
el e
quip
o d
oce
nte
. L
a p
rogr
ama
ción
qu
e s
e p
rese
nta
a c
on
tinua
ció
n,
corr
esp
ond
e a
la d
el A
ula
de
Ap
oyo
a la
In
tegr
aci
ón
de
l IE
S A
nto
nio
Men
árg
ue
z C
ost
a y
tra
ta d
e d
ar
un
a r
esp
uest
a a
decu
ad
a a
la
s n
ece
sid
ades
ed
uca
tiva
s qu
e p
rese
nta
n l
os
alu
mno
s, p
art
iend
o d
el
prin
cip
io d
e a
ten
ció
n a
la d
ive
rsid
ad.
Est
as
nece
sida
de
s e
du
cativ
as
pu
ede
n se
r p
erm
ane
nte
s o
tra
nsi
toria
s.
El
pro
gra
ma
de
in
terv
en
ció
n e
s u
n d
ocu
men
to q
ue
em
an
a d
el
pla
n d
e a
ten
ció
n a
la
div
ers
ida
d,
esp
ecí
fico
pa
ra c
ada
ce
ntro
, en
fu
nci
ón d
e la
s lín
ea
s es
tab
leci
das
en
el P
roye
cto
de
Ce
ntro
(P
C)
y e
n la
s p
rogr
am
aci
on
es d
oce
nte
s, e
n e
l qu
e p
or
un la
do
, lo
s p
rinci
pio
s d
e s
ect
oriz
aci
ón
, in
tegr
aci
ón
, no
rma
liza
ció
n e
in
div
idu
aliz
aci
ón
, y
po
r o
tro
, e
l p
ara
dig
ma
ed
uca
tivo
ce
ntr
ado
en
el
apre
ndiz
aje
y e
n e
l a
lum
no
, re
gula
n s
u re
aliz
aci
ón
. E
ste
pro
gram
a s
e in
corp
ora
en
la P
rogr
am
aci
ón
Gen
era
l An
ua
l de
l cen
tro
(en
ad
ela
nte
PG
A).
L
os
prin
cip
ios
de
no
rma
liza
ció
n e
in
clu
sió
n r
ige
n n
ue
stra
acc
ión
pro
fesi
ona
l, p
or
tan
to,
el m
ode
lo e
duca
tivo
res
alta
la im
port
an
cia
d
e p
rest
ar
ate
nci
ón
a la
s n
ece
sida
des
edu
cativ
as
de
l alu
mna
do,
dan
do
re
spu
est
a a
cad
a u
no
de
sde
el c
urr
ícu
lum
ord
ina
rio,
pa
ra e
llo s
e
rea
liza
n A
da
pta
cio
ne
s C
urr
icu
lare
s e
n f
unci
ón
de
l rit
mo
de
ap
rend
iza
je s
in e
xclu
ir a
lo
s a
lum
nos
de
l gr
up
o d
e r
efe
ren
cia
. A
dem
ás,
el
con
cep
to d
e e
valu
aci
ón d
el r
end
imie
nto
est
á e
n fu
nci
ón
de
l pro
gre
so in
div
idu
al d
e c
ada
uno
.
Lo
s a
lum
no
s qu
e r
eci
ben
est
a m
oda
lida
d d
e a
po
yo s
on a
que
llos
que
el D
ep
art
am
en
to d
e O
rien
taci
ón d
ete
rmin
a o
re
com
ien
da,
ya
se
a p
or
su g
rad
o de
def
icie
nci
a o
de
sfa
se c
urr
icu
lar,
ya
qu
e e
n c
onso
nan
cia
a e
llo s
e r
ealiz
an
la
s op
ort
una
s ad
ap
taci
one
s d
e a
cue
rdo
a
sus
Ne
cesi
dad
es
Edu
cativ
as.
L
a in
terv
en
ció
n a
niv
el c
urr
icu
lar
se r
ea
liza
rá p
ara
las
áre
as
inst
rum
en
tale
s: le
ngu
a c
ast
ella
na
y m
ate
mát
ica
s.
Lo
s pa
dre
s se
rán
info
rma
dos
por
pa
rte
de
l D
ep
art
amen
to d
e O
rien
taci
ón y
/o e
l tu
tor/
a d
e l
a n
ece
sid
ad d
e q
ue s
u h
ijo r
eci
ba l
os
ap
oyo
s co
rre
spo
nd
ien
tes
(PT
y /
o A
L),
se
gún
las
ne
cesi
da
des
que
pre
sen
te.
4
2.
JU
ST
IFIC
AC
IÓN
2
.1.
Imp
ort
an
cia
de
l p
rog
ram
a d
e in
terv
en
ció
n.
Co
n e
l pro
gra
ma
de
inte
rve
nci
ón
co
ncr
etam
os la
est
rate
gia
edu
cativ
a,
a d
esa
rro
llar
en e
l ce
ntr
o p
ara
ava
nza
r e
n la
con
secu
ció
n d
e la
s ca
pa
cida
de
s bá
sica
s pa
ra e
l alu
mn
ado
que
pre
sen
ta a
lgú
n tip
o d
e N
ece
sid
ad E
spe
cífic
a d
e A
po
yo E
duca
tivo
(N
EA
E),
lo q
ue
sup
one
u
n e
lem
en
to d
e c
alid
ad d
e la
prá
ctic
a e
du
cativ
a p
orq
ue
pe
rmite
art
icu
lar
una
re
spu
est
a a
decu
ad
a a
la
s ca
ract
erí
stic
as
de
un
gru
po
o
alu
mn
o e
n c
oncr
eto
, ga
ran
tiza
la
co
ntin
uid
ad
de
l p
roce
so d
e e
nse
ñan
za y
ap
ren
diz
aje
, y
fa
cilit
a l
a r
efle
xió
n s
obre
la
pro
pia
prá
ctic
a
do
cen
te c
omo
est
rate
gia
pa
ra v
alo
rar
los
resu
ltado
s a
lca
nza
do
s y
la e
fica
cia
de
la
s a
ccio
ne
s pu
est
as
en
ma
rch
a p
ara
el
logr
o d
e l
os
ob
jetiv
os
que
se
ha
bía
n f
ijad
o.
El p
rogr
am
a d
e in
terv
en
ció
n e
s e
l úni
co m
odo
de
ase
gura
r qu
e n
ue
stro
tra
ba
jo t
ien
e u
na f
ina
lida
d c
lara
, e
s d
eci
r, q
ue
se
sa
be
qué
se
qu
iere
en
seña
r, y
lo m
ás
imp
ort
ante
, pa
ra q
ué
, cu
án
do y
có
mo
se
le d
eb
e e
nse
ña
r, s
eña
land
o la
me
tod
olo
gía
y
los
mat
eria
les
did
áct
ico
s qu
e s
e p
reci
san
, y
pro
cura
ndo
se
an
lo m
ás e
quita
tivo
a la
div
ers
ida
d q
ue
pre
sen
ta e
l alu
mna
do.
E
l pro
gra
ma
de
inte
rve
nci
ón
act
úa c
omo
ele
me
nto
de
pla
nifi
caci
ón
que
sirv
e a
dem
ás
com
o in
stru
me
nto
pa
ra o
rga
niz
ar
y re
gula
r la
a
ctiv
ida
d e
duca
tiva
con
el p
rofe
sora
do (
equ
ipo
do
cen
te),
las
fam
ilia
s y
el c
entr
o.
Pe
ro e
ste
pro
gram
a d
e in
terv
en
ció
n n
o e
s u
n d
ocu
me
nto
a
isla
do
, d
ebe
de
fo
rma
r p
art
e d
e l
os
docu
me
nto
s d
el
cen
tro
y e
sta
r in
tegr
ad
o e
n l
os
mis
mo
s. A
co
ntin
ua
ció
n p
asa
mo
s a
ve
r d
on
de s
e
en
ma
rca
el p
lan
de
apo
yo d
en
tro
de
los
docu
me
nto
s d
el c
entr
o.
El
pro
gra
ma
de
in
terv
en
ció
n e
stá
in
teg
rad
o d
en
tro
de
l p
roy
ect
o d
e c
en
tro
y P
GA
, y
es
tá a
ctu
ali
zad
o e
n l
a p
rog
ram
aci
ón
g
en
era
l a
nu
al.
Es
un
a m
ed
ida
par
a a
ten
de
r a
la
div
ers
ida
d,
por
lo t
anto
de
be
qued
ar
recog
ido d
en
tro d
el
Pla
n d
e A
ten
ció
n a
la
Div
ers
ida
d e
lab
ora
do
po
r e
l cla
ust
ro e
incl
uid
o,
de
ntro
de
l pro
yect
o d
e ce
ntr
o,
ela
bora
do c
on
ca
ráct
er
gen
era
l pa
ra t
odo
el c
en
tro
y e
s de
d
ond
e e
ma
na
el
pro
gra
ma
de i
nte
rve
nci
ón
o d
e a
poyo
, qu
e
reco
ge l
os
dife
rent
es
pro
gra
ma
s p
ara
la
int
erv
en
ció
n c
on l
os
alu
mno
s co
n N
EA
E q
ue
tra
to d
e p
one
r en
prá
ctic
a p
ara
da
r re
spue
sta
edu
cativ
a,
en e
spe
cia
l co
n e
l a
lum
na
do N
EE
, b
ajo
lo
s p
rinci
pio
s de
equ
ida
d,
no
rma
liza
ció
n e
ind
ivid
ua
liza
ció
n.
2.2
. N
orm
ati
va d
e r
efe
ren
cia
D
eb
ido
a qu
e e
ste
pro
gra
ma
de
inte
rve
nci
ón
tien
e en
cu
ent
a,
adem
ás
de la
s ca
pa
cid
ade
s y
ne
cesi
dad
es
edu
cativ
as
de
l alu
mn
ado
, ta
mb
ién
re
coge
la
s m
ed
ida
s d
e a
ten
ció
n a
la
div
ers
ida
d d
e t
ipo
cu
rric
ula
r e
n f
unci
ón
de
los
de
sfa
ses
que
pu
ede
pre
sen
tar
el
alu
mna
do
ate
ndid
o,
po
r e
llo a
dem
ás
de la
no
rmat
iva
de
l cu
rríc
ulu
m d
e E
nse
ña
nza
Se
cun
daria
, no
s b
asa
rem
os
en
la p
rogr
am
aci
ón
en
el c
urr
ícu
lum
d
e E
nse
ñan
za P
rima
ria p
ara
la in
terv
en
ció
n co
n a
lum
nad
o co
n N
ive
les
de
Co
mp
ete
nci
a C
urr
icu
lar
de
Prim
aria
. S
in o
lvid
ar
la n
orm
ativ
a d
e
refe
ren
cia
pa
ra la
eva
lua
ció
n y
la A
ten
ció
n a
la D
ive
rsid
ad
.
5
No
rma
tiv
a
Le
ye
s, R
eal
es
De
cre
tos
, D
ec
reto
s,
Ord
en
es…
Le
yes
ed
uc
ati
vas
L
ey
Org
án
ica
8/2
013
, 9 d
e d
icie
mb
re,
pa
ra la
me
jora
de
la c
ali
dad
e
du
ca
tiva
(L
OM
CE
).
Le
y O
rgá
nic
a d
e E
du
ca
ció
n (
LO
E)
de
3 d
e M
ayo
de
20
06.
Cu
rríc
ulo
E
du
ca
ció
n P
rim
ari
a R
EA
L D
EC
RE
TO
12
6/2
014
, d
e 2
8 de
fe
bre
ro,
por
el q
ue
se
est
ab
lece
el
curr
ícu
lo b
ási
co d
e la
Ed
uca
ció
n P
rima
ria.
Ord
en
EC
D/6
5/2
01
5, d
e 2
1 d
e e
ne
ro, p
or
la q
ue
se
de
scrib
en
las
rela
cio
ne
s e
ntr
e la
s co
mp
ete
nci
as,
los
con
teni
do
s y
los
crite
rios
de
e
valu
aci
ón
de
la e
duca
ció
n p
rima
ria,
la e
du
caci
ón
se
cun
daria
ob
liga
toria
y
el b
ach
ille
rato
.
DE
CR
ET
O 1
98
/20
14,
de
5 de
se
ptie
mb
re,
po
r e
l qu
e s
e e
stab
lece
el
curr
ícu
lo d
e la
Ed
uca
ció
n P
rima
ria e
n la
Co
mun
idad
Au
tón
oma
de
la
Re
gió
n d
e M
urc
ia. (
LO
MC
E)
Cu
rríc
ulo
E
du
ca
ció
n
Se
cu
nd
ari
a
Re
al D
ecr
eto
110
5/2
014
, de
26
de
dic
iem
bre
, p
or
el q
ue s
e e
stab
lece
el
curr
ícu
lo b
ási
co d
e la
Ed
uca
ció
n S
ecu
nd
aria
Ob
liga
toria
y d
el
Ba
chill
era
to (
BO
E d
e 3
de
en
ero
).
De
cre
to 2
20
/201
5, d
e 2
de
sept
iem
bre
de
201
5, p
or
el q
ue
se e
stab
lece
e
l cu
rríc
ulo
de
la E
duca
ció
n S
ecu
nd
aria
Ob
liga
toria
en
la C
omu
nid
ad
A
utó
nom
a d
e la
Re
gió
n d
e M
urc
ia (
BO
RM
de
3 d
e s
eptie
mb
re).
N
orm
ati
va
L
ey
es,
Re
ale
s D
ec
reto
s,
De
cre
tos
, O
rde
nes
…
Ed
uc
ac
ión
E
sp
eci
al
y A
ten
ció
n a
la
D
ive
rsid
ad
DE
CR
ET
O 3
59/2
009
de
30
de
oc
tub
re p
or
el q
ue
se
est
ab
lece
y r
egu
la
la r
esp
ue
sta
ed
uca
tiva
a l
a d
ive
rsid
ad
de
l a
lum
na
do e
n la
Com
un
idad
A
utó
nom
a d
e M
urc
ia.
Re
so
luc
ión
de
15
de
jun
io d
e 2
015
, de
la D
irecc
ión
Gen
era
l de
Ca
lida
d
Ed
uca
tiva
, In
nova
ció
n y
Ate
nci
ón
a la
Div
ers
ida
d, p
or
la q
ue
se
est
able
ce
el a
lum
nad
o d
est
ina
tario
de
los
pla
ne
s d
e t
rab
ajo
ind
ivid
ua
liza
do
s y
orie
nta
cion
es
pa
ra s
u e
lab
ora
ció
n (
BO
RM
de
24
de
jun
io).
6
Re
so
luc
ión
de
13
de
Se
pti
em
bre
de
200
1 d
e l
a D
irecc
ión
Ge
nera
l d
e E
nse
ñan
zas
de R
égi
me
n E
spe
cia
l y A
ten
ción
a la
Div
ers
ida
d,
po
r la
qu
e se
d
icta
n
me
did
as
pa
ra
la
org
an
iza
ció
n
de
la
s a
ctu
aci
ones
de
co
mpe
nsa
ció
n e
duca
tiva
e
n
la
eta
pa
de
E
du
caci
ón
Se
cun
da
ria
Ob
liga
toria
en
los
cen
tro
s d
oce
nte
s so
sten
ido
s co
n f
ond
os
púb
licos
de
la
Co
mun
idad
Aut
óno
ma
de
Mu
rcia
.
Re
so
luc
ión
de
15
de
jun
io d
e 2
015
, de
la D
irecc
ión
Gen
era
l de
Ca
lida
d
Ed
uca
tiva
, In
nova
ció
n y
Ate
nci
ón
a la
Div
ers
ida
d, p
or
la q
ue
se
est
able
ce
el a
lum
nad
o d
est
ina
tario
de
los
pla
ne
s d
e t
rab
ajo
ind
ivid
ua
liza
do
s y
orie
nta
cion
es
pa
ra s
u e
lab
ora
ció
n (
BO
RM
de
24
de
jun
io).
Re
so
luc
ión
de
17
de
dic
iem
bre
de
201
2,
de
la
Dire
cció
n G
en
era
l d
e P
lan
ifica
ción
y O
rden
ació
n E
du
cativ
a p
or
la q
ue
se
dic
tan
orie
nta
cio
ne
s p
ara
la
ate
nci
ón
edu
cativ
a d
el
alu
mn
ado
que
pre
sen
ta d
ificu
ltade
s de
a
pre
ndiz
aje
.
Ev
alu
ac
ión
Re
so
luc
ión
de
4 d
e ju
nio
de
200
1 d
e la
Dire
cció
n G
en
era
l de
En
seña
nza
s de
Ré
gim
en
Esp
eci
al y
Ate
nci
ón
a la
Div
ers
ida
d p
ara
el
de
sarr
ollo
de
pro
gra
ma
s a
alu
mn
os
con
ne
cesi
da
des
edu
cativ
as
esp
eci
ale
s a
soci
ad
as
a d
isca
pa
cid
ad p
síqu
ica
en
IES
. O
rde
n d
e 20
de
no
vie
mb
re d
e 2
014
, d
e la
Co
nse
jerí
a d
e E
duca
ció
n,
Cu
ltura
y
Un
ive
rsid
ad
es
po
r la
qu
e se
re
gula
la
o
rga
niz
aci
ón
y la
e
valu
aci
ón
en
la
Ed
uca
ció
n P
rima
ria e
n l
a C
om
unid
ad A
utó
nom
a d
e l
a R
egi
ón
de
Mu
rcia
.
Ord
en
de
5 d
e m
ayo
de
201
6, d
e la
Co
nse
jerí
a d
e E
du
caci
ón y
U
niv
ers
ida
de
s, p
or
la q
ue
se
regu
lan
los
pro
ceso
s de
eva
lua
ción
en
la
Ed
uca
ció
n S
ecu
nd
aria
Ob
liga
toria
y e
n e
l Bac
hill
era
to e
n la
Com
un
ida
d
Au
tón
oma
de
la R
egi
ón
de
Mu
rcia
(B
OR
M d
e 7
de
ma
yo).
3.
CO
NT
EX
TO
El I
ES
An
ton
io M
en
árg
ue
z C
ost
a s
e en
cue
ntra
en
la p
erif
eria
de
la lo
calid
ad d
e Lo
s A
lcáz
are
s. L
os
alu
mno
s qu
e a
cude
n a
l ce
ntr
o so
n d
e d
ifere
nte
pro
ced
enci
a s
oci
al,
eco
nóm
ica
y c
ultu
ral.
Co
nve
rge
alu
mna
do
de
dife
ren
te p
roce
den
cia
cu
ltura
l. L
a m
ayo
ría
de
la
s fa
mili
as
tien
en u
n n
ive
l so
cio
eco
nóm
ico
med
io-b
ajo
. E
ste
he
cho
, af
ect
a d
e f
orm
a d
irect
a a
l pro
ceso
de
en
señ
anza
-ap
ren
diz
aje
, ya
qu
e lo
s a
lum
no
s, n
o t
od
os,
se
su
pon
en
qu
e d
isfr
uta
n d
e la
s co
nd
icio
ne
s ne
cesa
rias
pa
ra a
lca
nza
r u
n d
esa
rro
llo a
de
cuad
o e
n f
unci
ón
de
su
ed
ad
y
sus
cara
cte
ríst
ica
s pe
rso
na
les,
ad
emá
s d
e q
ue
la c
ola
bo
raci
ón f
amili
a-e
scu
ela
es
fluid
a.
7
3.1
. A
ctu
ac
ion
es
, m
ed
idas
o p
rog
ram
as d
e A
ten
ció
n a
la D
ive
rsid
ad
Co
mo
pro
pon
e la
Le
y O
rgá
nic
a d
e E
du
ca
ció
n (
LO
E)
y m
an
tien
e L
ey
Org
án
ica
8/2
01
3 y
com
o c
on
cre
ta la
DE
CR
ET
O 3
59/2
009
d
e 3
0 d
e o
ctu
bre
po
r e
l q
ue
se
es
tab
lec
e y
re
gu
la l
a re
sp
ue
sta
ed
uc
ati
va a
la
div
ers
ida
d d
el
alu
mn
ad
o e
n l
a C
om
un
ida
d
Au
tón
om
a
de
M
urc
ia.
Lo
s ce
ntr
os
desa
rro
llará
n
en
ba
se
a
la
div
ers
ida
d
de
l a
lum
nad
o
y la
s co
nd
icio
ne
s y
recu
rso
s d
ifere
nte
s a
ctu
aci
on
es
y m
edid
as,
ad
emá
s d
e p
rogr
am
as
de
ate
nci
ón
a l
a d
ive
rsid
ad
orie
nta
da
s a
da
r re
spue
sta
a t
al
div
ers
ida
d,
tan
to d
e c
ará
cte
r o
rga
niz
ativ
o c
om
o c
urr
icu
lar.
La
s m
edid
as
que
se
ado
pte
n fo
rma
rán
pa
rte
de
de
l p
roye
cto
ed
uca
tivo
de
l ce
ntr
o y
se
re
coge
rán
en
la
Pro
gra
ma
ció
n G
ene
ral A
nua
l (P
GA
).
3.2
. M
ed
ida
s d
e A
ten
ció
n a
la
Div
ers
ida
d d
el c
en
tro
.
E
l P
lan
de
Ate
nc
ión
a l
a D
ive
rsid
ad
(P
AD
) co
mo
pu
nto
de
enc
ue
ntr
o y
refle
xió
n d
e to
dos
los
pro
fesi
ona
les
del
cent
ro,
tiene
co
mo
fina
lida
d fu
nda
me
nta
l el l
ogr
ar
la in
clu
sió
n d
e t
odo
el a
lum
nado
en
la v
ida
de
l ce
ntro
. E
n é
l se
re
coge
n la
s m
ed
ida
s ta
nto
ord
ina
rias
com
o d
e c
ará
cte
r m
ás
esp
ecí
fico
qu
e d
esd
e e
l ce
ntr
o e
du
cativ
o,
den
tro
de
su
au
ton
omía
, s
e p
lan
ifica
pa
ra d
ar
resp
uest
a a
la d
ive
rsid
ad
de
alu
mn
ado
(se
gún
est
ab
lece
la O
rde
n d
e 4
de
jun
io d
e 2
010
). E
ntr
e lo
s o
bje
tivo
s qu
e p
rese
nta
de
sta
co:
-
Pro
po
rcio
nar
al
alu
mna
do
un
a r
esp
ue
sta
edu
cativ
a d
e c
alid
ad y
ad
ecu
ad
a a
su
s n
ece
sid
ade
s, q
ue
le
pe
rmita
alc
an
zar
el
ma
yor
gra
do
po
sib
le d
e d
esa
rro
llo p
ers
ona
l y s
oci
al.
-
Ap
lica
r m
ed
ida
s ge
ner
ale
s y
esp
ecí
fica
s qu
e p
erm
itan
pre
ven
ir d
ificu
ltade
s y
ofe
rta
r re
spue
sta
s a
de
cuad
as
a c
ada
alu
mn
o y
co
nte
xto
.
-
Org
an
iza
r lo
s re
curs
os
pe
rson
ale
s y
ma
teria
les
del
cen
tro
co
n el
fin
de
fa
cilit
ar
una
resp
uest
a e
duca
tiva
ad
ecu
ad
a a
tod
o e
l a
lum
na
do, f
und
ame
ntal
me
nte
a lo
s qu
e p
rese
nta
n n
ece
sid
ade
s e
spe
cífic
as
de
ap
oyo
ed
uca
tivo
.
-
Ga
ran
tiza
r u
na
act
ua
ció
n c
oo
rdin
ad
a d
e m
aest
ros
y e
spe
cia
lista
s p
ara
la
co
rre
cta
ap
lica
ció
n d
e l
as
med
idas
de
ate
nci
ón
a l
a d
ive
rsid
ad
.
-
Fa
vore
cer
la c
ola
bo
raci
ón
en
tre
pro
feso
rado
y l
as
fam
ilia
s, f
omen
tand
o la
im
plic
aci
ón d
e é
sta
s e
n e
l p
roce
so e
du
cativ
o d
e s
us
hijo
s.
-
Co
ord
ina
r la
s a
ctua
cion
es
soci
o-e
du
cativ
as
con
inst
ituci
one
s u
org
an
ism
os
ext
ern
os
al c
ent
ro.
4.
OR
GA
NIZ
AC
IÓN
Y F
UN
CIO
NA
MIE
NT
O D
EL
AP
OY
O E
N A
UL
A D
E A
PO
YO
A L
A I
NT
EG
RA
CIÓ
N (
AA
I) Y
AU
LA
OR
DIN
AR
IA.
T
ras
la c
ont
ext
ua
liza
ció
n d
e c
entr
o e
s ne
cesa
rio c
ond
uci
r e
l Pla
n d
e a
poyo
a u
n c
onte
xto
má
s e
spe
cífic
o, e
l de
au
la.
8
T
enie
ndo
en
cue
nta
la
s ne
cesi
dad
es
edu
cativ
as
esp
eci
ale
s d
e n
ue
stro
alu
mn
ado
, se
so
licitó
un
esp
eci
alis
ta e
n A
udic
ión
y L
en
gua
je,
que
re
aliz
ará
su
s fu
nci
one
s e
ste
cu
rso
esc
ola
r a
jorn
ada
pa
rcia
l, co
mp
letá
ndo
la c
on
la a
ten
ció
n a
los
alu
mn
os
con
difi
culta
de
s d
e a
pre
ndiz
aje
(D
EA
).
H
ab
rá q
ue
ten
er
en c
ue
nta
to
das
las
au
las
de
ref
ere
nci
a de
l a
lum
nad
o qu
e r
eci
be a
poyo
po
r pa
rte
de
l P
rofe
sor
esp
eci
alis
ta e
n P
ed
ago
gía
Te
rap
éutic
a (
en
ad
ela
nte
PT
)y e
n A
ud
ició
n y
Len
gua
je (
AL
), q
ue
co
mp
art
irá e
spa
cio
co
n lo
s a
lum
no
s qu
e r
ealiz
an
la
m
ed
iaci
ón
esc
ola
r.
4.1
. A
ula
de
ap
oyo
a l
a i
nte
gra
ció
n (
AA
I)
Ha
y d
os
au
las
de
apo
yo,
ate
ndid
as
po
r do
s es
pe
cia
lista
s d
e P
T,
una
a jo
rna
da c
omp
leta
y o
tro
a 1
0 h
ora
s, c
omp
leta
ndo
la jo
rnad
a c
on
se
sio
ne
s d
e A
udic
ión
y L
en
gua
je.
A
lgu
na
s de
las
ven
taja
s qu
e p
rese
nta
est
e t
ipo
de
ate
nci
ón
edu
cativ
a,
son
las
sigu
ien
tes:
1.
El a
lum
no/
a e
stá
se
pa
rad
o d
e s
u g
rup
o s
ólo
un
a p
art
e d
el t
iem
po.
2.
Fa
vore
ce l
a r
ela
ció
n e
ntr
e p
rofe
sor
del
aula
de
ap
oyo
(P
T y
AL
) y
tuto
res/
as
del
aula
de
ref
ere
nci
a y
otr
os
doce
nte
s d
el
equ
ipo
d
oce
nte
.
3.
Lo
s p
rofe
sore
s d
el a
ula
de
refe
ren
cia
se
ven
est
imu
lad
os
al r
eci
bir
retr
oa
lime
nta
ció
n d
e lo
s re
sulta
dos
de s
u tr
aba
jo.
4.
La
ed
uca
ció
n d
el a
lum
no
/a s
e v
e e
nriq
ue
cid
a p
or
la a
ctua
ció
n d
e m
ás
de
un
pro
fesi
ona
l.
5.
Fo
men
ta la
co
lab
ora
ció
n,
jun
to c
on
el t
uto
r, e
n e
l pro
ceso
de
info
rma
ció
n, f
orm
aci
ón
y c
oop
era
ció
n co
n la
s fa
mili
as
de
l AC
NE
AE
.
El t
iem
po
de
dic
ado
a c
ad
a a
lum
no
/a e
sta
rá e
n f
unci
ón
de
su
s n
ece
sid
ade
s y
de
l nú
me
ro t
ota
l de
alu
mn
os/
as
a lo
s qu
e h
aya
qu
e
ate
nde
r.
4.2
. O
bje
tivo
s g
en
era
les
de
l a
ula
de
ap
oyo
a l
a i
nte
gra
ció
n (
AA
I)
P
ara
el
alu
mna
do
que
se a
tiend
e d
esd
e e
l au
la d
e a
po
yo a
la
int
egra
ció
n,
se d
ebe
rea
liza
r u
na
ad
apt
aci
ón c
omo
re
coge
Bla
nco
G
uija
rro
(2
001
). D
ich
a a
dap
taci
ón
part
e de
l cu
rríc
ulo
de
prim
aria
re
cogi
do
en
el D
EC
RE
TO
19
8/2
014
, de
5 d
e se
ptie
mb
re,
por
el q
ue s
e e
sta
ble
ce e
l cu
rríc
ulo
de
la
Edu
caci
ón P
rima
ria e
n la
Co
mu
nid
ad
Au
tón
oma
de
la R
egi
ón d
e M
urc
ia.
el
DE
CR
ET
O 3
59
/200
9 d
e 3
0 d
e
oc
tub
re p
or
el
qu
e s
e e
sta
ble
ce y
re
gu
la l
a r
es
pu
esta
ed
uc
ati
va a
la
div
ers
ida
d d
el
alu
mn
ad
o e
n l
a C
om
un
ida
d A
utó
no
ma
de
M
urc
ia.
9
L
os
obje
tivo
s ge
ne
rale
s d
el A
AI
son
:
-
Me
jora
r la
s h
abili
da
des
cogn
itiva
s b
ási
cas
y d
e ra
zon
amie
nto
a t
ravé
s d
e la
ad
quis
ició
n d
e e
stra
tegi
as
me
taco
gniti
vas
(me
mo
ria,
ate
nci
ón
, co
nce
ntr
aci
ón)
ap
lica
das
a la
s a
ctiv
ida
de
s.
-
Est
imu
lar
la
capa
cid
ad
de
exp
resi
ón
y
com
pre
nsi
ón
ora
l d
e fo
rma
a
just
ada
a la
s si
tua
cio
nes
de
co
mu
nic
aci
ón
h
abitu
ale
s,
de
sarr
olla
ndo
su
vo
cab
ula
rio y
est
ruct
ura
s m
orf
osi
ntá
ctic
as.
-
Co
nso
lida
r la
s ca
paci
dad
es
de
exp
resi
ón
y c
om
pre
nsi
ón
esc
rita
, su
pe
rand
o la
s d
ificu
ltad
es e
n e
l pro
ceso
lect
oes
crito
r y
me
jora
ndo
la e
xact
itud
, com
pre
nsi
ón
y v
elo
cid
ad
lect
ora
.
-
Re
forz
ar
la c
om
pre
nsi
ón
y u
tiliz
aci
ón
fu
nci
ona
l d
e l
os
con
cept
os
nu
mé
rico
s b
ási
cos,
las
ma
gnitu
des
y la
s o
pe
raci
on
es
bá
sica
s,
ap
licá
ndo
las
a la
re
solu
ció
n d
e p
rob
lem
as
cotid
ian
os,
pa
rtie
ndo
de
la e
xpe
rien
cia
dire
cta
y d
e la
re
pre
sen
taci
ón
de
la r
ea
lida
d.
-
Fa
vore
cer
el
de
sarr
ollo
de
la c
ap
aci
da
d d
e a
ctua
r d
e fo
rma
cada
ve
z m
ás
autó
nom
a e
n s
us
act
ivid
ad
es
hab
itua
les,
rea
les
o si
mu
lada
s.
-
De
sarr
olla
r la
s ha
bili
dad
es
de
ob
serv
aci
ón
y e
xplo
raci
ón
de
l en
torn
o c
on u
na
act
itud
de
cu
riosi
dad
y c
uid
ado
, id
entif
ican
do
las
cara
cte
ríst
ica
s y
pro
pie
dad
es
má
s si
gnifi
cativ
as
de
los
ele
me
nto
s qu
e lo
co
nfo
rman
y la
s re
laci
on
es
que
se
est
abl
ece
n e
ntr
e e
llos.
-
De
sarr
olla
r la
s h
abili
da
de
s d
e r
ela
ció
n e
in
tera
cció
n s
oci
al,
resp
eta
ndo
la
div
ers
ida
d y
de
sarr
olla
ndo
act
itud
es d
e p
art
icip
aci
ón,
ayu
da
y c
ola
bo
raci
ón.
-
Fa
vore
cer
la a
dqu
isic
ión
de
la
s C
ompe
ten
cia
s B
ási
cas
(el
má
xim
o d
esa
rro
llo p
osi
ble
), q
ue
se
han
de
co
nse
guir
en
la
eta
pa
de
Ed
uca
ció
n P
rima
ria y
Se
cund
aria
Ob
liga
toria
.
-
Ofr
ece
r si
tua
cio
ne
s, e
stra
tegi
as
y e
nto
rno
s de
ap
rend
iza
jes
lo m
ás
fun
cio
nale
s y
de
de
sarr
ollo
de
com
pet
en
cia
s pa
ra e
l alu
mn
ado
. 4
.3.1
Ob
jeti
vos
po
r C
om
pe
ten
cia
s.
En
el A
ula
de
Ap
oyo
a la
In
tegr
aci
ón
, se
co
ntrib
uirá
tam
bié
n a
l de
sarr
ollo
de
las
com
pe
tenc
ias
bá
sica
s, c
omo
ob
jetiv
o p
rinci
pa
l y g
en
era
l, qu
e t
odo
alu
mn
ado
deb
erí
a
de
con
segu
ir tr
as
su p
erio
do d
e e
scol
ariz
aci
ón
en
la
eta
pa
de
prim
aria
y s
ecu
nd
aria
. A
sí p
ue
s lo
s ob
jetiv
os
que
se
tra
ba
jará
n y
qu
e c
ontr
ibu
yen
a l
as
com
pete
nci
as
: a
) C
omu
nic
aci
ón
lin
güís
tica
y b
) C
om
pet
en
cia
ma
tem
átic
a y
com
pete
ncia
s b
ási
cas
en
cie
nci
a y
tec
no
logí
a.
1
0
C
OM
PE
TE
NC
IAS
Mín
imo
s e
n A
ula
de
Ap
oyo
a l
a I
nte
gra
ció
n.
1.
CO
MP
ET
EN
CIA
EN
CO
MU
NIC
AC
IÓN
LIN
GÜ
ÍST
ICA
Est
a c
om
pe
ten
cia
se
ref
iere
al u
so d
el l
en
gua
je c
omo
inst
rum
en
to p
ara
la c
om
un
ica
ción
ora
l y e
scrit
a,
la r
ep
rese
nta
ció
n –
inte
rpre
taci
ón
y
com
pre
nsi
ón
de
la r
ealid
ad
, la
con
stru
cció
n y
com
un
ica
ció
n d
el
con
oci
mie
nto
y l
a o
rgan
iza
ció
n y
au
torr
egu
laci
ón
de
l p
ensa
mie
nto
, la
s e
mo
cio
ne
s y
la c
on
duct
a.
La
co
mu
nic
ac
ión
ora
l -
esc
rita
Co
nve
rsa
r
• D
ialo
gar:
esc
uch
ar
y ha
bla
r
• E
xpre
sar
e in
terp
reta
r d
e fo
rma
ora
l y e
scrit
a, p
en
sam
ien
tos,
em
oci
on
es,
viv
en
cia
s, o
pin
ion
es,
cre
aci
one
s.
• L
ee
r y
esc
ribir.
•
Util
iza
r có
dig
os
de
com
un
ica
ció
n.
La
re
pre
se
nta
ció
n –
inte
rpre
tac
ión
y c
om
pre
ns
ión
de
la r
ea
lidad
A
dap
tar
la c
omu
nic
aci
ón
al c
on
text
o.
• B
usc
ar,
re
cop
ilar
y p
roce
sar
y c
om
un
ica
r in
form
aci
ón
C
on
oce
r la
s re
gla
s d
el s
iste
ma
de
la le
ngu
a.
• C
on
oce
r o
tra
s cu
ltura
s y
com
un
ica
rse
en
otr
os id
iom
as
D
ese
nvo
lve
rse
en
cont
ext
os
dife
ren
tes
al p
rop
io.
• G
en
era
r id
ea
s, h
ipó
tesi
s, s
up
uest
os,
inte
rro
gan
tes
•
L
a c
on
str
ucc
ión
y c
om
un
ica
ció
n d
el c
on
oc
imie
nto
C
om
pre
nde
r te
xto
s lit
era
rios.
• D
ar
coh
ere
nci
a y
co
hes
ión
al d
iscu
rso
, a la
s p
rop
ias
acc
ione
s y
tare
as.
•
Est
ruct
ura
r e
l co
noci
mie
nto
. •
Fo
rmu
lar
y e
xpre
sar
los
pro
pio
s a
rgu
men
tos
de
un
a m
ane
ra c
on
vin
cen
te y
ad
ecu
ad
a a
l co
nte
xto
.
1
1
• R
ea
liza
r in
terc
am
bio
s co
mun
ica
tivo
s e
n d
ifere
nte
s si
tua
cion
es,
co
n id
ea
s p
rop
ias.
•
Ma
ne
jar
div
ers
as
fue
nte
s d
e in
form
aci
ón.
Org
an
izac
ión
y a
uto
rre
gu
lac
ión
de
l p
en
sam
ien
to,
de
las
em
oc
ion
es
y l
a c
on
du
cta
•
Ad
opt
ar
deci
sio
ne
s.
• C
on
vivi
r.
• D
isfr
uta
r e
scu
cha
ndo
, le
yen
do
o e
xpre
sánd
ose
de
form
a o
ral-e
scrit
a.
• E
limin
ar
est
ere
otip
os
y e
xpre
sio
ne
s se
xist
a.
•
Fo
rma
rse
un
juic
io c
rític
o y
étic
o.
• In
tera
ctu
ar
de
form
a ad
ecu
ad
a li
ngü
ístic
am
ente
. •
Re
aliz
ar
críti
cas
con
esp
íritu
co
nst
ruct
ivo
. •
Usa
r la
com
un
ica
ció
n p
ara
re
solv
er
conf
licto
s.
• T
ene
r en
cue
nta
op
inio
ne
s d
istin
tas
a la
pro
pia
. 2
. C
OM
PE
TE
NC
IA M
AT
EM
ÁT
ICA
Y
CO
MP
ET
EN
CIA
S B
ÁS
ICA
S E
N C
IEN
CIA
Y T
EC
NO
LO
GÍA
.
Ha
bili
da
d p
ara
util
iza
r y
rela
cio
na
r lo
s n
úme
ros,
su
s o
pera
cio
nes
bási
cas,
los
sím
bo
los
y la
s fo
rma
s d
e e
xpre
sió
n y
ra
zon
am
ien
to
ma
tem
átic
o, t
anto
pa
ra p
rod
uci
r e
inte
rpre
tar
dis
tinto
s tip
os
de
info
rma
ción
, co
mo
pa
ra a
mp
liar
el c
ono
cim
ien
to s
ob
re a
spe
cto
s cu
an
tita
tivo
s y
esp
aci
ale
s d
e la
re
alid
ad
, y
par
a r
eso
lve
r p
rob
lem
as
rela
cio
nad
os
con
la v
ida
co
tidia
na
y c
on
el m
und
o la
bo
ral.
A
mp
lia
r e
l c
on
oc
imie
nto
so
bre
as
pe
cto
s c
ua
nti
tati
vos
y e
sp
ac
iale
s d
e la
rea
lid
ad
•
Co
no
cer
los
ele
men
tos
mat
emá
tico
s b
ási
cos
(dis
tinto
s tip
os
de
núm
ero
s, m
ed
ida
s, s
ímbo
los,
ele
me
nto
s ge
omét
rico
s, e
tc.)
. •
Co
mp
ren
de
r u
na a
rgum
ent
aci
ón m
ate
má
tica.
•
Se
guir
de
term
inad
os
pro
ceso
s de
pe
nsa
mie
nto
(co
mo
la in
du
cció
n y
la d
edu
cció
n,
entr
e o
tro
s).
• In
tegr
ar
el c
ono
cim
ien
to m
ate
mát
ico
con
otr
os t
ipo
s d
e c
on
oci
mie
nto
. P
rod
uc
ir e
in
terp
reta
r d
isti
nto
s t
ipo
s d
e in
form
ac
ión
•
Exp
resa
rse
y c
om
un
ica
rse
en
el l
engu
aje
mat
em
átic
o.
• E
xpre
sar
e in
terp
reta
r co
n c
larid
ad y
pre
cisi
ón in
form
aci
one
s, d
ato
s y
arg
um
en
taci
one
s.
• S
egu
ir ca
den
as
arg
um
en
tale
s id
entif
ica
ndo
las
ide
as
fund
amen
tale
s.
1
2
• E
stim
ar
y e
nju
icia
r la
lógi
ca y
va
lide
z d
e a
rgu
me
nta
cion
es
e in
form
acio
ne
s.
• Id
ent
ifica
r la
va
lide
z d
e lo
s ra
zon
am
ien
tos.
•
Ide
ntifi
car
situ
aci
on
es
cotid
iana
s qu
e r
equ
iere
n la
ap
lica
ción
de
est
rate
gia
s d
e re
solu
ción
de
pro
ble
ma
s.
• S
ele
ccio
nar
las
técn
icas
ad
ecu
ada
s pa
ra c
alc
ula
r, r
ep
rese
nta
r e
inte
rpre
tar
la r
ea
lida
d a
par
tir d
e la
info
rma
ció
n d
isp
on
ible
.
Re
so
lve
r p
rob
lem
as
re
laci
on
ad
os
co
n l
a v
ida
co
tid
ian
a y
co
n e
l mu
nd
o l
ab
ora
l •
Ma
ne
jar
los
ele
me
nto
s m
ate
má
tico
s b
ási
cos
(dis
tinto
s tip
os
de n
úm
ero
s, m
ed
ida
s, s
ímb
olo
s, e
lem
en
tos
geo
mét
rico
s, e
tc.)
en
situ
aci
one
s re
ale
s o
sim
ula
da
s d
e la
vid
a c
otid
ian
a.
• A
plic
ar
alg
orit
mo
s d
e c
álc
ulo
o e
lem
ento
s d
e la
lógi
ca.
•
Ap
lica
r lo
s co
noci
mie
nto
s m
ate
mát
ico
s a
una
am
plia
va
ried
ad
de
situ
aci
one
s, p
rove
nie
nte
s d
e o
tro
s ca
mpo
s d
e co
no
cim
ien
to y
de
la
vid
a c
otid
iana
. •
Po
ne
r e
n p
ráct
ica
pro
ceso
s de
ra
zon
amie
nto
qu
e ll
eva
n a
la o
bte
nci
ón
de
info
rma
ció
n o
a la
so
luci
ón d
e lo
s p
rob
lem
as.
•
Ap
lica
r a
que
llas
de
stre
zas
y a
ctitu
de
s qu
e p
erm
iten
ra
zona
r m
ate
má
tica
me
nte
. •
Util
iza
r lo
s e
lem
en
tos
y ra
zon
am
ien
tos
ma
tem
átic
os
pa
ra e
nfre
nta
rse
a a
que
llas
situ
aci
one
s co
tidia
na
s qu
e lo
s pr
eci
san
. 4
.4 M
eto
do
log
ía d
el a
ula
de
ap
oyo
a l
a i
nte
gra
ció
n (
AA
I).
Cri
teri
os
me
tod
oló
gic
os
En
el
au
la s
e t
rab
aja
ha
cie
ndo
uso
de
un
a m
eto
do
logí
a a
just
ad
a a
l e
stilo
de
ap
ren
diz
aje
de
ca
da u
no d
e l
os
alu
mn
os/
as
que
asi
sten
, fa
vore
cie
nd
o e
l a
pre
nd
iza
je c
on
str
uc
tivi
sta
, e
l a
pre
nd
iza
je s
ign
ific
ati
vo y
fu
nc
ion
al
com
o p
rinci
pa
l ob
jetiv
o m
eto
doló
gico
. A
dem
ás,
u
na
me
tod
olo
gía
qu
e r
esp
ete
las
dife
ren
cia
s in
div
idu
ale
s y
que
ad
op
te u
n e
nfo
qu
e a
bie
rto
y f
lex
ible
, ad
apt
ánd
ose
a la
s ca
ract
erí
stic
as
y n
ece
sida
de
s co
ncr
eta
s.
Me
de
can
to,
po
r ta
nto
, p
or
un
a fo
rma
de
apre
nd
er
ac
tiva
y p
art
icip
ati
va,
do
nde
son
ten
ido
s e
n cu
enta
tan
to l
os
ap
rend
iza
jes
pre
vio
s d
el
alu
mn
o, c
omo
su
pro
pia
exp
erie
nci
a,
favo
reci
en
do
de
est
a f
orm
a e
l p
roce
so d
e a
nda
mia
je.
El
alu
mno
po
see
ya
un
ba
gaje
de
co
no
cim
ien
tos
ya a
dqu
irid
os
cua
ndo
asi
ste
al a
ula
, so
n lo
s qu
e h
a id
o c
on
stru
yen
do a
par
tir d
e lo
s e
lem
ento
s de
su
exp
erie
nci
a in
div
idu
al,
los
con
oci
mie
nto
s de
su
exp
erie
nci
a t
ien
en q
ue
co
mp
leta
rse
co
n u
na
nu
eva
ad
quis
ició
n d
e c
once
pto
s, c
on
stru
ido
s a
pa
rtir
de
los
que
ya
po
see
. L
a m
eto
do
log
ía h
a d
e s
erv
ir c
om
o m
ed
io h
ac
ia e
l d
es
arro
llo
de
co
mp
ete
nc
ias
y f
un
cio
na
lid
ad
en
el
alu
mn
ad
o,
en
cu
an
to a
qu
e
és
te s
ea l
o m
ás
par
tic
ipa
tiv
o,
acti
vo
y f
un
cio
na
l e
n s
u e
nto
rno
y s
oc
ied
ad
, y
co
nse
gu
ir u
na
me
jor
inte
gra
ció
n y
des
arr
oll
o d
el
mis
mo
.
1
3
Re
spe
cto
a l
os
cri
teri
os
me
tod
oló
gic
os,
se
pa
rtirá
de
lo
s cr
iterio
s ge
ne
rale
s qu
e a
par
ece
n e
n l
a p
rogr
am
ació
n d
oce
nte
, a
port
and
o a
lgu
no
s p
lan
team
ien
tos
did
áct
ico
s m
ás
con
cre
tos
pa
ra e
sto
s a
lum
nos:
ap
rend
iza
je s
in e
rro
r, e
xplic
aci
one
s se
nci
llas
y p
au
sad
as
con
voca
bu
lario
bá
sico
, fa
cilit
arle
s co
no
cim
ient
os a
ntic
ipa
dos,
util
iza
r lo
s re
fue
rzo
s ve
rba
les,
afe
ctiv
os
y so
cia
les
ante
los
éxi
tos
e i
gno
rar
los
fra
caso
s. E
n t
od
o m
ome
nto
se
tra
tará
de
se
guir
un
a m
eto
do
logí
a l
o m
ás
act
iva
po
sib
le q
ue
fa
cilit
e l
a m
an
ipul
aci
ón
, la
exp
lora
ción
, la
o
bse
rva
ció
n,
la e
xpe
rime
nta
ción
y l
a co
mun
ica
ció
n,
para
la
co
nse
cuci
ón
de a
pre
nd
iza
jes
sign
ifica
tivo
s y
pa
ra l
a tr
ansf
ere
nci
a d
e lo
s m
ism
os.
P
or
tan
to,
se o
pta
po
r u
na
me
tod
olo
gía
co
ns
tru
cti
vis
ta y
sig
nif
ica
tiva
, a
bie
rta
y f
lexi
ble
, qu
e in
tro
duzc
a a
l alu
mna
do e
n e
l ám
bito
de
l s
ab
er-
ha
cer.
Pa
ra e
llo s
e lle
vará
n a
cabo
act
ivid
ad
es
que
favo
rezc
an
el a
pre
nd
iza
je s
ign
ifica
tivo
, la
act
ivid
ad
ind
ivid
ua
l y
la c
ole
ctiv
a,
y a
que
llas
que
pe
rmita
n c
on
segu
ir lo
s ob
jetiv
os
pla
nifi
cad
os.
N
os
cen
tra
rem
os
en
los
pun
tos
de
inte
rés
de l
os
alu
mno
s p
ara
que
, a
pa
rtir
de l
os
mis
mo
s, s
e lle
ve a
cab
o e
l p
roce
so d
e en
seña
nza
-a
pre
ndiz
aje
re
spet
and
o s
iem
pre
la
s ca
ract
erí
stic
as
y rit
mo
pro
pio
de
ca
da a
lum
no
, a
sí c
om
o su
ava
nce
aca
dém
ico
y p
rocu
rand
o m
ayo
r n
ive
l de
com
pet
en
cia
curr
icu
lar
y fu
nci
ona
lidad
de
sus
ap
rend
iza
jes.
E
l ap
ren
diz
aje
co
op
era
tivo
ta
mb
ién
est
á c
onte
mp
lad
o e
n n
ue
stra
pro
pue
sta
met
odo
lógi
ca,
ya q
ue
las
inte
racc
ion
es
entr
e lo
s a
lum
nos
es
un
ele
me
nto
fun
dam
ent
al p
ara
el c
orr
ect
o d
esa
rro
llo d
e to
das
sus
cap
aci
dad
es.
En
lo
re
fere
nte
a l
a o
rga
niz
ac
ión
de
la i
nte
rve
nc
ión
de
ap
oyo
.
El
cará
cte
r de
la
inte
rve
nci
ón
de
Ap
oyo
es
ab
iert
o y
flexi
ble
, po
sib
ilita
ndo
la
cola
bo
raci
ón
en
tre
los
pro
fesi
on
ale
s qu
e i
nci
de
n en
el
tra
ba
jo c
on
el a
lum
nado
. C
ua
ndo
el a
po
yo s
e p
lan
tea
en
el
au
la o
rdin
ari
a,
el a
lum
no
pa
rtic
ipa
en
las
act
ivid
ad
es
pla
nte
ada
s e
n su
gru
po,
reci
bie
ndo
pa
ra e
llo la
n
ece
saria
me
dia
ció
n po
r p
art
e d
el e
spe
cia
lista
en
PT
, co
n la
s a
dap
taci
on
es
opo
rtun
as.
En
est
e c
urs
o n
o p
odem
os c
ont
ar
con
el a
po
yo d
el
PT
de
ntr
o de
l au
la d
e r
efe
ren
cia,
ya
qu
e la
ca
ntid
ad
de
alu
mn
ado
a a
tend
er
(de
varia
s un
ida
des
en
la m
ism
a ho
ra)
y p
or
falta
de
ho
rario
d
el P
T, n
o p
erm
ite e
sta
po
sib
ilid
ad
de
ap
oyo
.
El
ap
oyo
fu
era
de
l a
ula
ord
ina
ria
de
be p
rese
nta
r u
na
serie
de
con
dic
ion
es:
Q
ue
los
perí
od
os
en lo
s qu
e e
l alu
mn
ado
per
ma
nece
fue
ra d
el a
ula
no
su
pon
gan
un
a a
ltera
ció
n im
po
rtan
te d
e su
inte
gra
ció
n e
n la
d
inám
ica
de
l au
la.
1.
Pro
cura
r u
tiliz
ar
pa
ra e
sto
s fin
es
el
mom
ento
en
qu
e e
l re
sto
de
l a
lum
nad
o r
ea
liza
tra
ba
jo p
ers
ona
l, o
en
se
sio
ne
s co
n u
n a
pro
vech
amie
nto
me
nor,
deb
ido
a la
na
tura
leza
de
la m
ate
ria y
/o a
su
niv
el d
e c
omp
ete
nci
a c
urr
icu
lar.
2.
El
ap
oyo
se
re
aliz
ará
, si
em
pre
qu
e s
ea p
osi
ble
, e
n e
l ho
rario
co
rre
spon
die
nte
a l
as
áre
as
inst
rum
en
tale
s (L
engu
a C
ast
ella
na y
M
ate
má
tica
s fu
ndam
enta
lme
nte
).
3.
Re
spe
tar
la p
erm
an
enci
a d
el a
lum
no
en
su g
rup
o e
n a
que
llas
ma
teria
s o
act
ivid
ade
s en
las
que
pre
cisa
n m
enos
ad
apta
cio
ne
s y
el
alu
mn
o/a
pu
eda
pa
rtic
ipa
r e
n su
gru
po.
1
4
4.
Lo
s a
gru
pam
ien
tos
de a
po
yo d
el P
T,
fue
ra d
el a
ula
de
ref
ere
nci
a,
du
ran
te e
ste
cu
rso
, te
nd
rem
os
Agr
up
amie
nto
s qu
e ir
án
de
3 a
7
alu
mn
os.
5.
Agr
up
am
ien
to h
omo
gén
eo
: e
l n
ive
l d
e c
ompe
ten
cia
cu
rric
ula
r d
el
gru
po
de
alu
mn
os
que
se a
tien
de s
imu
ltán
eam
ente
deb
e s
er
lo
má
s si
mila
r y
hom
ogé
neo
po
sib
le,
así
com
o e
dad
cro
no
lógi
ca y
est
ilo d
e a
pre
nd
iza
je s
imila
r o
com
pat
ible
. D
ura
nte
est
e cu
rso
no
po
dem
os
aplic
ar
est
a co
nd
ició
n d
ebid
o a
la c
an
tida
d d
e a
lum
na
do c
on
NE
E y
las
limita
cio
nes
de
l ho
rario
. E
l a
po
yo i
nd
ivid
ua
liza
do
co
nsi
ste
en
tra
ba
jar
con
el
alu
mn
o a
que
llos
asp
ect
os
má
s de
ficita
rios
o c
are
nci
ale
s de
su
de
sarr
ollo
; a
sí c
om
o ef
ect
ua
r e
l ref
ue
rzo
ped
agó
gico
de
los
ap
rend
iza
jes
que
re
aliz
a e
n s
u a
ula
, en
est
e ú
ltim
o ca
so,
se p
od
rá o
fre
cer:
-
En
seña
nza
pre
via
a u
n te
ma
o u
nid
ad
did
áct
ica
: vo
cab
ula
rio,
con
cep
tos
bá
sico
s...
- E
nse
ñan
za c
omp
lem
enta
ria d
ura
nte
el d
esa
rro
llo d
e la
mis
ma
.
- E
nse
ñan
za p
ost
erio
r a
un
a ta
rea
o a
ctiv
ida
d: a
fian
zam
ien
to y
/o g
ene
raliz
aci
ón
.
4.5
Ad
ap
tac
ion
es
Cu
rric
ula
res
L
as
ad
apta
cio
ne
s cu
rric
ula
res
son
la r
esp
ues
ta q
ue
se
lle
va a
cab
o d
esd
e e
l cu
rríc
ulo
par
a a
ten
de
r d
e la
fo
rma
má
s n
orm
aliz
ad
ora
e
in
clu
siva
po
sib
le a
l a
lum
na
do c
on N
EE
, lo
s p
rofe
sio
nale
s d
e l
a e
du
caci
ón
po
r cu
anto
so
n lo
s ve
rda
dero
s a
rtíf
ice
s d
el
cam
bio
en
el
curr
ícu
lo s
egú
n E
scud
ero
, en
Arn
áiz
Sá
nch
ez (
20
03
).
No
to
dos
los
alu
mn
os q
ue
se
atie
nde
n e
l a
ula
re
quie
ren
Ad
ap
tac
ion
es
Cu
rric
ula
res
Sig
nif
ica
tiv
as S
e c
on
sid
era
AC
I si
gnifi
cativ
a
cua
ndo
se
re
quie
re d
e e
stá
nda
res
y c
on
ten
ido
s n
o s
up
era
do
s d
e n
ive
les,
cic
los
y e
tap
as
an
terio
res
al n
ive
l al q
ue
el a
lum
no
se
en
cuen
tra
esc
ola
riza
do
y r
equ
iere
n a
dap
taci
on
es
de t
ipo
met
odo
lógi
co,
de
acc
eso
y/o
de
sis
tem
a d
e c
om
un
ica
ció
n.
Exi
ste
un
de
sfa
se c
urr
icu
lar
sign
ifica
tivo
en
tre
su n
ive
l de
co
mp
ete
nci
a cu
rric
ula
r y
el n
ive
l de
com
pet
en
cia
qu
e d
eb
iera
te
ner
po
r su
ed
ad
o n
ive
l de
esc
ola
riza
ció
n.
O
tro
tip
o d
e A
dap
taci
ón o
Ad
ecu
aci
ón (
nue
vo t
érm
ino
LO
MC
E)
Cu
rric
ula
r e
s la
No
S
ign
ific
ati
va,
que
atie
nde
só
lo a
la
ref
orm
ula
ció
n d
e o
bje
tivo
s y
con
ten
ido
s no
su
pe
rad
os
de
niv
ele
s y
cicl
os
ante
riore
s y
requ
iere
n fu
nda
me
nta
lme
nte
ada
pta
cio
ne
s de
tip
o m
eto
do
lógi
co,
de
acc
eso
o d
e c
om
un
ica
ción
, y
no
exi
ste
un
desf
ase
cu
rric
ula
r si
gnifi
cativ
o a
l qu
e
de
bie
ra t
ene
r e
l alu
mno
se
gún
el n
ive
l en
el q
ue
se
en
cue
ntr
a e
scol
ariz
ad
o.
No
se
elim
inan
ob
jetiv
os
y co
nte
nid
os c
urr
icu
lare
s, a
un
que
se
pu
ede
n a
ñad
ir a
que
llos
de
niv
ele
s in
ferio
res
no
sup
era
do
s o
do
min
ad
os
po
r e
l alu
mn
o.
Co
n la
en
tra
da d
e la
nu
eva
ley
LO
MC
E lo
s al
um
nos
con
tem
pla
rán
un
PT
I (P
lan
de
Tra
ba
jo I
nd
ivid
ua
liza
do
). U
n m
ism
o do
cum
ento
qu
e
en
fo
rma
to n
o d
ifere
nci
a e
ntre
ad
apta
ció
n o
ad
ecu
aci
ón,
pe
ro q
ue
en
su
co
nte
nid
o s
e e
spe
cific
a q
ue t
ipo
s d
e m
ed
ida
s va
n a
ad
opt
ar lo
s p
rofe
sore
s tu
tore
s y
los
esp
eci
alis
tas
imp
lica
do
s e
n e
l p
roce
so d
e e
nse
ñan
za y
ap
rend
iza
je d
e l
os
alu
mno
s qu
e l
o r
equ
iera
n.
Com
o m
ae
stra
s d
e pe
da
gogí
a t
era
péu
tica
part
icip
amo
s a
ctiv
am
en
te e
n la
ela
bo
raci
ón
de
est
os P
TI
don
de e
xist
e u
n a
part
ado
in
div
idu
al
para
d
eta
llar
mi a
ctu
aci
ón p
ara
co
n e
sto
s a
lum
nos
y la
s h
ab
ilid
ade
s e
spec
ífic
as
que
tra
ba
jare
mo
s co
n lo
s a
lum
no
s.
1
5
4.6
Org
an
izac
ión
esp
ac
ial
El
au
la d
e a
po
yo a
la
in
teg
raci
ón
(A
AI)
se
de
scrib
e c
omo
un
esp
aci
o m
ás
red
uci
do q
ue
el
rest
o d
e a
ula
s d
el
Ce
ntr
o. C
uen
ta c
on
ma
teria
les
pro
pio
s de
cu
alq
uie
r a
ula
(p
iza
rra
, o
rde
nado
r, p
rogr
am
as
info
rmá
tico
s, a
rma
rios,
ma
teria
l esc
ola
r…).
-
Fu
nd
amen
talm
ente
se
tra
baja
rá c
on e
llos
(en
el t
iem
po q
ue
asi
stan
al a
ula
de
ap
oyo
) la
su
pe
raci
ón d
e s
us
difi
culta
des
y p
rob
lem
as
esp
ecí
fico
s en
cua
nto
a:
-
Ca
pa
cid
ade
s co
gniti
vas:
Ob
serv
aci
ón
, ate
nci
ón
, mem
oria
, org
an
iza
ció
n,
orie
nta
ción
y e
stru
ctu
raci
ón e
spe
cia
l y r
azo
na
mie
nto
ló
gico
.
-
La
s á
rea
s in
stru
me
nta
les
de
exp
resi
ón
y c
om
un
ica
ció
n: L
en
gua
Ca
ste
llan
a y
Lite
ratu
ra y
Ma
tem
átic
as.
El r
est
o d
e á
rea
s se
rán
tra
ba
jad
as,
no
rma
lme
nte
, en
su
au
la d
e r
efe
ren
cia
, ju
nto
co
n e
l re
fue
rzo
y la
s a
da
pta
cio
ne
s d
e la
s u
nid
ade
s d
idá
ctic
as.
4
.7 R
ec
urs
os
y m
ate
ria
les
did
ácti
co
s d
el A
AI
E
l au
la s
e d
istr
ibu
ye e
n 3
zo
na
s: z
on
a d
e t
rab
ajo
, zo
na
de
ord
en
ado
r y
zon
a d
e p
iza
rra
y a
ten
ció
n a
l ma
est
ro. S
e m
an
tien
e la
idea
d
e q
ue
el a
ula
de
ap
oyo
a la
inte
gra
ció
n (A
AI)
es
un a
ula
de
re
cu
rso
s p
ara
el c
entr
o. A
un
util
iza
nd
o lo
s m
ate
riale
s ge
ne
rale
s, e
s in
du
dab
le q
ue a
lgu
no
s a
lum
no
s o
alu
mn
as
pre
cisa
rán
de
cie
rto
s re
curs
os
má
s e
spe
cífic
os
que
le p
erm
itan
el a
cce
so a
l cu
rríc
ulo
, a
sí
com
o la
se
lecc
ión
y a
dap
taci
ón
de
ma
teria
les
de
uso
co
nve
nci
ona
l.
L
os
ma
teria
les
de t
raba
jo s
on e
lab
ora
dos
por
las
ma
est
ras,
ad
ecu
ado
s a
l niv
el d
e c
ompe
ten
cia
de
cad
a a
lum
no
y se
cue
nci
ado
s lo
m
áxi
mo
po
sib
le ig
ua
l qu
e s
u gr
up
o c
lase
4.8
H
ora
rio
de
l au
la d
e a
po
yo a
la
in
teg
rac
ión
La
dis
trib
uci
ón
tem
pora
l de
los
apo
yos
org
ani
zad
os
en
virt
ud
a la
s m
ed
ida
s d
e a
ten
ció
n a
la d
ive
rsid
ad
de
l alu
mn
ado
, qu
e m
arc
a e
l
A
con
tinu
aci
ón
a
dju
nta
mo
s e
l h
ora
rio
de
los
do
s m
ae
stra
s de
P
T,
So
raya
G
arc
ía
Ege
a
y
Ro
sa
Ma
ría
R
old
án
G
arc
ía,
resp
ect
iva
men
te:
1
6
HO
RA
RIO
PT
CA
RM
EN
MA
RÍA
LÓ
PE
Z A
BE
NZ
A
A
-21
5
HO
RA
L
UN
ES
M
AR
TE
S
MIÉ
RC
OL
ES
J
UE
VE
S
VIE
RN
ES
08
.30
-09
.25
G
2ºE
3
ºE
3ºF
2
ºD
2ºE
1
ºC
2ºD
1
ºC
2ºB
3
ºC
3ºC
2
ºD
09
.25
-10
.20
3ºC
3
ºC
2ºA
1ºC
1ºD
3ºC
3ºC
CT
VP
2
ºE
2ºA
3ºC
3ºF
1ºC
2ºA
3
ºC
3ºC
2
ºD
10
.20
-11
.15
1ºA
1ºC
2ºE
1ºA
2ºE
2ºA
3
ºE
3ºC
3
ºC
2ºD
3ºF
3
ºE
3ºC
CT
UT
11
.15
-11
.45
11
.45
-12
.40
CA
CE
2ºA
2ºB
2ºB
1ºC
G
1ºA
2
ºA
3ºE
2
ºD
1ºD
1ºA
3
ºE
12
.40
-13
.35
1ºA
3
ºF
3ºF
3ºE
2ºB
3ºF
1
ºC
1ºD
CA
CE
1
ºD
3ºC
3
ºC
3ºF
1
7
2ºD
1ºD
13
.35
-14
.30
2ºA
2
ºE
3ºF
1
ºD
G
R
DO
3
ºF
2ºB
2
ºB
HO
RA
RIO
PT
Y A
L R
OS
A M
.RO
LD
AN
Au
la 1
15
HO
RA
L
UN
ES
M
AR
TE
S
MIÉ
RC
OL
ES
JU
EV
ES
V
IER
NE
S
08
.30
-09
.25
Alu
mno
2º
B
Alu
mno
2º
B
Alu
mno
2º
B
AL
A
lum
no
1º
C
Alu
mn
o 1
º D
A
lum
no
1º
D
Alu
mn
o 1
º D
Alu
mn
o 1
º B
A
lum
no
1º
B
Alu
mn
o 1
º C
A
lum
no
2º
PA
I A
lum
no
2º
PA
I
G
09
.25
-10
.20
2º
PM
AR
2
º P
MA
R
2º
PA
I 2
º P
AI
Alu
mno
1º
B
Alu
mno
1º
B
Alu
mno
2º
B
A
L
Alu
mn
o 1
º D
AL
A
lum
no
2º
D
AL
Alu
mn
o 1
º C
A
lum
no
1º
D
2º
PM
AR
2
º P
MA
R
10
.20
-11
.15
Alu
mn
o 1
º A
A
lum
no
1º
F
Alu
mn
o 1
º F
C
TV
P
R
TU
T
A
lum
no
1º
F
Alu
mn
o 1
º F
A
lum
no
1º
F
A
lum
no
2º
C
A
lum
no
2º
B
A
lum
no
2º
B
A
lum
no
2º
B
AL
11
.15
-11
.45
11
.45
-12
.40
C
AC
E
A
lum
no
1º
E
A
lum
no
2º
D
A
L
Alu
mn
o 1
º A
A
lum
no
1º
F
Alu
mn
o 1
º F
A
lum
no
1º
F
A
lum
no
1º
E
AL
A
lum
no
1º
A
A
lum
no
1º
D
A
lum
no
1º
D
A
lum
no
1º
D
1
8
12
.40
-13
.35
Alu
mno
1º
A
Alu
mn
o 1
º F
A
lum
no
1º
F
Alu
mn
o 1
º F
Alu
mno
1º
A
A
lum
no
1º
D
AL
Alu
mn
o 1
º B
A
lum
no
1º
B
Alu
mn
o 1
º C
A
lum
no
1º
D
Alu
mno
1º
E
C
AC
E
Alu
mno
1º
C
A
L
13
.35
-14
.30
Alu
mno
1º
C
A
L G
G
R
DO
4.3
. A
lum
na
do
a a
ten
de
r e
n e
l A
ula
de
Ap
oyo
a l
a In
teg
raci
ón
. A
co
ntin
uaci
ón
, se
pre
sen
ta e
l nú
me
ro d
e a
lum
no
s a
ten
did
os
en
el A
AI
(PT
) CU
RS
O
A
LU
MN
OS
CO
N N
EE
Nº
DE
H
OR
AS
A
PO
YO
P
OR
AL
UM
NO
AL
UM
NO
S C
ON
NE
AE
Nº
DE
HO
RA
S
DE
A
PO
YO
P
OR
A
LU
MN
O
1º
A
1 (
TE
A)
5
1
4
1º
B
1
1
5
5
1º
C
1 (
Dis
capaci
dad in
tele
ctual)
6
1
4
1º
D
1 (
Dis
capaci
dad in
tele
ctual)
1 (
Dis
capaci
dad in
tele
ctual)
4
4
1
1
1
1
2 2 2 2 1
º E
1
1 1
ºF
1
1
1
4
4
3
2º
A
1 (
Dis
capaci
dad in
tele
ctual)
7
2º
PA
I
1
1
2
2
2º
C
1
1
2º
D P
MA
R
1(D
isca
paci
dad in
tele
ctua
l)
4
1(T
DA
H)
1
4
2
1
9
1
2
2º
B
1 T
EA
1 (
Dis
capaci
dad in
tele
ctual
+ T
DA
H)
2
3
2º
E
1 (
Dis
capaci
dad v
isual)
6
2ºF
3
º A
3
º B
3
º C
1 (
Dis
capaci
dad in
tele
ctual)
1(D
isca
paci
dad in
tele
ctua
l)
7
6
3º
D
3ºE
1 (
Dis
capaci
dad in
tele
ctual)
6
3ºF
1 (
Dis
capaci
dad in
tele
ctual)
9
TO
TA
L
13
18
L
as
NE
E v
ien
en
aso
cia
da
s a
dis
cap
aci
dad
inte
lect
ual (
leve
y m
od
era
da
) y
ne
cesi
da
des
sen
soria
les
(aud
itiva
y v
isu
al),
TE
A y
dis
cap
aci
da
d
mo
tora
. E
n to
tal c
on
tam
os
con
13
alu
mn
os.
Lo
s A
CN
EA
E s
on a
lum
no
s a
soci
ad
os
a d
isle
xia
s y
TD
AH
, si
en
do
un
tota
l de
18
alu
mn
os.
5
. O
BJ
ET
IVO
S G
EN
ER
AL
ES
DE
LA
S E
TA
PA
S E
DU
CA
TIV
AS
5
.1. O
bje
tivo
s g
en
era
les
de
la E
tap
a d
e E
du
ca
ció
n P
rim
ari
a
Lo
s ob
jetiv
os
gen
era
les
de
la E
tap
a d
e E
duc
aci
ón
Prim
aria
son
ten
ido
s en
cue
nta
en
est
e p
rogr
am
a d
e i
nte
rve
nci
ón,
ade
má
s de
lo
s de
S
ecu
nda
ria d
eb
ido
a q
ue
la g
ran
ma
yorí
a d
el a
lum
nado
ate
nd
ido
por
pa
rte
de
las
ma
est
ras
PT
no
su
pe
ran
ob
jetiv
os
de
est
a e
tap
a y
po
r lo
ta
nto
te
ndrá
qu
e t
ene
rse
en
cu
enta
pa
ra la
pro
gra
ma
ció
n d
e la
re
spu
est
a e
duca
tiva
y la
s co
mpe
ten
cia
s y
cap
aci
da
de
s a
de
sarr
olla
r en
el
alu
mn
ado
no
sup
era
das
o c
onso
lidad
as.
De
acu
erd
o c
on
lo e
sta
ble
cid
o e
n e
l DE
CR
ET
O 1
98/
201
4, d
e 5
de
se
pti
em
bre
, po
r e
l que
se
est
able
ce e
l cu
rríc
ulo
de
la E
du
caci
ón
P
rima
ria e
n la
Com
un
ida
d A
utó
nom
a d
e la
Re
gió
n s
e d
ebe
rá c
ontr
ibu
ir a
qu
e lo
s n
iño
s y
niñ
as,
du
ran
te d
ich
a e
tap
a, d
esa
rro
llen
las
sigu
ien
tes
cap
aci
dad
es:
Co
no
cer
y a
pre
cia
r e
l pro
pio
cu
erp
o y
con
trib
uir
a s
u d
esa
rro
llo, a
dop
tand
o h
áb
itos
de s
alu
d y
bie
ne
sta
r y
valo
ran
do
las
rep
erc
usi
one
s de
d
ete
rmin
ada
s co
ndu
cta
s so
bre
la s
alu
d y
la c
alid
ad
de
vid
a.
1.
Act
ua
r co
n au
ton
omía
en
las
act
ivid
ad
es
hab
itua
les
y en
la
s re
laci
on
es
de g
rupo
, d
esa
rro
llan
do
las
po
sib
ilid
ad
es
da t
omar
in
icia
tiva
s y
est
ab
lece
r re
laci
on
es
afe
ctiv
as.
2
0
2.
Co
lab
ora
r en
la
pla
nifi
caci
ón
y r
ea
liza
ció
n d
e a
ctiv
ida
de
s d
e g
rup
o,
ace
pta
r la
s n
orm
as
y re
gla
s qu
e d
em
ocr
átic
ame
nte
se
est
ab
lezc
an
, re
spe
tand
o lo
s d
ifere
nte
s p
unto
s d
e v
ista
asu
mie
ndo
las
resp
onsa
bili
da
de
s qu
e c
orr
esp
ond
an.
3.
Est
ab
lece
r re
laci
one
s e
quili
bra
da
s, s
olid
aria
s y
con
stru
ctiv
as
con
las
pe
rso
nas
en la
s d
istin
tas
situ
aci
one
s so
cia
les.
4.
Co
mp
ren
de
r y
est
able
cer
rela
cio
nes
en
tre
hech
os
y fe
nóm
eno
s d
el e
nto
rno
na
tura
l y s
oci
al,
y co
ntr
ibu
ir a
ctiv
am
ente
a la
def
en
sa,
con
serv
aci
ón
y m
ejo
ra d
el m
ed
io a
mb
ien
te.
5.
Co
no
cer
y a
pre
cia
r lo
s e
lem
ento
s y
rasg
os
bá
sico
s d
el
patr
imo
nio
na
tura
l, cu
ltura
l o
his
tóric
o d
e A
nd
alu
cía
, y
con
trib
uir
a s
u co
nse
rva
ció
n y
me
jora
.
6.
Co
no
cer
y a
pre
cia
r lo
s e
lem
en
tos
y ra
sgo
s b
ási
cos
del
pat
rimon
io c
ultu
ral,
con
trib
uir
a s
u c
on
serv
aci
ón
y m
ejo
ra,
y re
spe
tar
la
div
ers
ida
d l
ingü
ístic
a y
cu
ltura
l co
mo
de
rech
o d
e l
os
pueb
los
o i
nd
ivid
uo
s, d
esa
rro
lland
o u
na
act
itud
de
act
itud
de
resp
eto
ha
cia
el
eje
rcic
io d
e e
ste
de
rech
o.
7.
Co
mp
ren
de
r y
exp
resa
r m
en
saje
s o
rale
s y
esc
rito
s en
ca
stel
lan
o
ate
nd
iend
o a
di
fere
nte
s si
tua
cio
nes
y co
nte
xto
s de
co
mun
ica
ción
y la
s p
ecu
liarid
ad
es
de
l ha
bla
an
dalu
za.
8.
Co
mp
ren
de
r y
exp
resa
r m
ena
jes
ora
les
y e
scrit
os
sen
cillo
s y
con
text
ua
liza
do
s en
un
a le
ngu
a e
xtra
nje
ra.
9.
Co
mun
ica
rse
a
tr
avé
s d
e m
ed
ios
de
exp
resi
ón
ve
rba
l, co
rpo
ral,
visu
al,
plá
stic
a,
mu
sica
l y
ma
tem
átic
a,
de
sarr
olla
ndo
la
se
nsi
bili
da
d e
sté
tica
, la
cre
ativ
ida
d y
la c
apac
ida
d p
ara
dis
fru
tar
de
las
ob
ras
y m
an
ifest
aci
on
es
art
ístic
as.
10
. Id
ent
ifica
r,
pla
nte
ar
y tr
ata
r d
e
reso
lve
r in
terr
oga
nte
s y
pro
ble
ma
s a
p
art
ir d
e
la
exp
erie
nci
a
dia
ria,
util
iza
nd
o
tan
to
los
con
oci
mie
nto
s y
los
recu
rso
s m
ate
riale
s d
ispo
nib
les
com
o la
co
labo
raci
ón
de
otr
as
pe
rso
nas
pa
ra r
eso
lve
rlos
de
form
a cr
ea
tiva
.
11
. A
pre
cia
r la
imp
ort
an
cia
de
los
valo
res
bá
sico
s qu
e r
ige
n la
vid
a y
la c
on
vive
nci
a h
um
an
a y
act
ua
r de
acu
erd
o co
n el
lo.
Tom
ando
com
o re
fere
nci
a e
l m
arc
o l
ega
l vi
gen
te e
n n
ue
stra
Co
mun
idad
Au
tón
oma
y d
e a
cue
rdo
con
los
prin
cip
io d
e n
orm
aliz
aci
ón
, se
cto
riza
ció
n,
inte
gra
ció
n e
in
clu
sió
n,
voy
a c
oncr
eta
r pa
ra m
is a
lum
nos
los
ele
men
tos
pre
scrip
tivo
s (o
bje
tivo
s,
con
ten
ido
s y
crite
rios
de e
valu
aci
ón
) d
el c
urr
ícu
lum
en
las
áre
as
de L
en
gua
Ca
ste
llan
a y
Ma
tem
átic
as.
5
.2. O
bje
tivo
s d
e E
tap
a d
e E
SO
.
S
egú
n e
l art
ícu
lo 4
de
l D
ec
reto
291
/20
07, d
e 1
4 d
e s
ep
tie
mb
re, p
or
el q
ue
se
est
ab
lece
el c
urr
ícu
lo d
e la
Ed
uca
ció
n S
ecu
nd
aria
O
blig
ato
ria e
n la
Com
unid
ad
Au
tóno
ma
de
la R
egi
ón
de
Mu
rcia
, la
Ed
uca
ción
Se
cund
aria
Ob
liga
toria
co
ntrib
uirá
a d
esa
rro
llar
en
el
alu
mn
ado
las
cap
aci
dad
es
que
le p
erm
itan
: C
on
oce
r, a
sum
ir re
spo
nsa
ble
me
nte
y e
jerc
er s
us
de
rech
os
y d
ebe
res
en
el r
esp
eto
a lo
s d
em
ás,
pra
ctic
ar
la to
lera
nci
a,
la c
oop
era
ción
y
solid
arid
ad
ent
re la
s pe
rso
na
s y
los
gru
po
s, e
jerc
itars
e e
n e
l dia
logo
afia
nza
nd
o lo
s de
rech
os
hum
ano
s co
mo
val
ore
s co
mu
nes
de u
na
so
cie
dad
plu
ral,
ab
iert
a y
de
mo
crá
tica
.
2
1
a)
Ad
quiri
r, d
esa
rro
llar
y co
nso
lida
r h
ábito
s d
e d
isci
plin
a,
est
udio
y t
rab
ajo
in
div
idu
al
y e
n eq
uip
o c
omo
co
ndic
ión
ne
cesa
ria p
ara
u
na
rea
liza
ció
n e
fica
z d
e la
s ta
rea
s d
el a
pre
ndiz
aje
y c
om
o m
ed
io d
e d
esa
rro
llo p
ers
ona
l.
b)
Fo
rta
lece
r su
s ca
pa
cida
de
s af
ect
iva
s e
n t
odo
s lo
s á
mb
itos
de l
a p
erso
na
lidad
, a
sí c
om
o f
om
enta
r a
ctitu
des
que
favo
rezc
an
la
co
nvi
ven
cia
y e
vite
n la
vio
len
cia
en
los
ámb
itos
esc
ola
r, f
amili
ar
y so
cia
l, re
solv
ien
do
pa
cífic
am
ente
los
conf
licto
s.
c)
Va
lora
r y
resp
eta
r, c
omo
un
prin
cip
io e
sen
cia
l d
e n
uest
ra c
ivili
zaci
ón
, la
igu
ald
ad d
e d
ere
cho
s y
opo
rtun
idad
es d
e to
da
s la
s p
ers
ona
s, c
on in
de
pend
en
cia
de
su
se
xo,
rech
aza
nd
o lo
s e
ste
reot
ipo
s y
cua
lqu
ier
tipo
de
dis
crim
ina
ció
n.
d)
De
sarr
olla
r d
est
reza
s b
ási
cas
en
la
util
iza
ció
n
de
las
fuen
tes
de
in
form
aci
ón
pa
ra,
con
se
ntid
o
críti
co,
ad
quiri
r n
ue
vos
con
oci
mie
nto
s,
así
co
mo
u
na
p
rep
ara
ció
n b
ási
ca
en
e
l ca
mpo
d
e
las
tecn
olo
gía
s,
esp
eci
alm
ente
la
s de
la
in
form
aci
ón
y la
co
mun
ica
ción
.
e)
Co
nce
bir
el
cono
cim
ien
to c
ient
ífic
o c
omo
un
sab
er
inte
gra
do
qu
e s
e e
stru
ctu
ra e
n d
istin
tas
dis
cip
lina
s, a
sí c
omo
con
oce
r y
ap
lica
r lo
s m
éto
do
s p
ara
ide
ntif
ica
r lo
s p
rob
lem
as
en
los
div
ers
os
cam
po
s d
el c
ono
cim
ien
to y
de
la e
xpe
rien
cia.
f)
De
sarr
olla
r e
l e
spír
itu e
mp
ren
ded
or
y la
co
nfia
nza
en
sí
mis
mo
, la
pa
rtic
ipa
ción
, e
l se
ntid
o c
rític
o,
la i
nic
iativ
a p
ers
ona
l y
la
cap
aci
dad
pa
ra a
pre
nde
r a
ap
rend
er,
pa
ra p
lan
ifica
r, p
ara
tom
ar
de
cisi
on
es
y p
ara
asu
mir
resp
onsa
bili
dad
es,
va
lora
nd
o e
l e
sfu
erz
o
con
la f
ina
lidad
de
sup
era
r la
s d
ificu
ltad
es.
g)
Co
mp
ren
de
r y
exp
resa
r co
n
corr
ecc
ión
te
xto
s y
me
nsa
jes
com
ple
jos,
o
ralm
ent
e
y p
or
esc
rito
, e
n
la
len
gua
ca
ste
llan
a,
valo
ran
do
su
s po
sib
ilida
de
s co
mu
nic
ativ
as
desd
e su
co
nd
ició
n d
e le
ngu
a c
om
ún
de
tod
os l
os
esp
año
les
y de
idio
ma
in
tern
aci
ona
l, e
in
icia
rse
en
el c
ono
cim
ien
to, l
a le
ctu
ra y
el e
stu
dio
de
la li
tera
tura
.
h)
Co
mp
ren
de
r y
exp
resa
rse
en
un
a o
má
s le
ngu
as
ext
ran
jera
s d
e m
ane
ra a
pro
pia
da
.
i)
Co
no
cer
y va
lora
r e
l p
atr
imo
nio
art
ístic
o,
cultu
ral
y n
atu
ral
de
la
Re
gió
n d
e M
urc
ia y
de
Esp
aña
, a
sí c
om
o l
os
asp
ect
os
fun
dam
en
tale
s d
e la
cu
ltura
, la
ge
ogr
afí
a y
la h
isto
ria d
e E
spa
ña y
de
l mun
do.
j)
Co
no
cer
la d
ive
rsid
ad
de
cu
ltura
s y
soci
ed
ade
s a
fin
de
po
der
valo
rarla
s cr
ítica
me
nte
y d
esa
rro
llar
act
itud
es
de r
esp
eto
po
r la
cu
ltura
pro
pia
y p
or
la d
e lo
s d
emá
s.
k)
An
aliz
ar
los
me
can
ism
os
y va
lore
s qu
e r
ige
n e
l fu
nci
onam
ien
to d
e l
as
soci
ed
ade
s, e
n e
spe
cia
l lo
s re
lativ
os
a l
os
de
rech
os,
d
ebe
res
y lib
ert
ad
es
de lo
s ci
uda
dan
os,
y a
dop
tar
juic
ios
y a
ctitu
des
pe
rso
nale
s re
spe
cto
a e
llos.
l)
Co
no
cer
el f
un
cion
amie
nto
de
l cu
erp
o h
um
ano
, re
spe
tar
las
dife
ren
cia
s, a
sí c
om
o v
alo
rar
los
efe
cto
s b
ene
ficio
sos
pa
ra la
sa
lud
de
l eje
rcic
io f
ísic
o y
la a
de
cua
da a
lime
nta
ción
, in
corp
ora
ndo
la p
ráct
ica
de
l de
port
e p
ara
favo
rece
r e
l de
sarr
ollo
pe
rso
na
l y s
oci
al.
m)
Va
lora
r lo
s h
ábito
s so
cia
les
rela
cio
nad
os
con
la
sa
lud,
el
con
sum
o, e
l cu
idad
o d
e l
os
sere
s vi
vos
y e
l m
ed
io a
mb
ient
e,
con
trib
uye
ndo
a s
u c
onse
rva
ció
n y
me
jora
.
Va
lora
r la
cre
aci
ón a
rtís
tica
y c
om
pre
nd
er
el
len
gua
je d
e l
as
dis
tinta
s m
an
ifest
aci
ones
art
ístic
as,
util
iza
nd
o d
ive
rso
s m
ed
ios
de
exp
resi
ón
y r
ep
rese
nta
ció
n.
5.3
. Est
ánd
are
s d
e a
pre
nd
iza
jes.
2
2
L
os
Est
ánd
are
s d
e a
pre
nd
iza
je e
valu
ab
les
son
e
spe
cific
aci
on
es
de l
os
crite
rios
de e
valu
aci
ón
qu
e p
erm
iten
def
inir
los
resu
ltad
os
de
ap
ren
diz
aje
y q
ue
con
cre
tan
lo q
ue e
l alu
mn
o d
ebe
sa
ber,
co
mp
ren
der,
y s
abe
r h
ace
r e
n ca
da
áre
a.
De
ben
ser
obse
rva
ble
s, m
ed
ible
s y
eva
lua
ble
s y
pe
rmiti
r gr
ad
ua
r e
l re
nd
imie
nto
o lo
gro
alc
an
zad
o. S
u d
ise
ño d
ebe
con
trib
uir
y fa
cilit
ar
el d
iseñ
o d
e p
rueb
as
est
and
ariz
ad
as
y co
mp
ara
ble
s.
L
os
Est
ánd
are
s d
e c
ada
alu
mno
qu
eda
n r
eco
gid
os
en
las
Ada
pta
cion
es
Cu
rric
ula
res
(AC
), in
clu
ida
s en
el
PT
I de
ca
da
alu
mn
o.
L
os
crite
rios
de s
ele
cció
n h
an
sid
o p
ara
los
alu
mno
s co
n N
EE
: -
Lo
s e
stá
nda
res
de
l cu
rso
en
el q
ue
se
en
cuen
tra
n e
sco
lariz
ad
os
que
se
pre
vea
qu
e e
l alu
mn
o p
ueda
tra
baja
r un
co
nte
nid
o.
-
Lo
s e
stá
nda
res
de
l cu
rso
en
el q
ue
se
sitú
a e
l NC
C d
el a
lum
no.
-
Se
eva
lúan
to
do
s lo
s e
stá
nda
res
sele
ccio
nad
os
en s
u P
TI.
-
La
s n
ota
s se
co
nsi
gnar
án
co
n u
n a
ste
risco
(*)
.
Pa
ra lo
s a
lum
no
s co
n N
EA
E:
-
Lo
s e
stán
da
res
del
curs
o q
ue
se e
ncu
en
tra
esc
ola
riza
do
el
alu
mn
o, s
erá
n l
os
que
se e
valú
en y
te
nid
os
en
cu
ent
a p
ara
la
calif
ica
ción
. -
Se
re
coge
rán
los
est
ánd
are
s n
o s
upe
rad
os
de o
tro
s n
ive
les,
pe
ro n
o s
e te
ndrá
en
cue
nta
pa
ra la
ca
lific
aci
ón
. 5
.4. P
rog
ram
as
Es
pec
ífic
os
a d
esa
rro
llar
co
n e
l alu
mn
ad
o e
n A
AI.
P
RO
GR
AM
A D
E H
HS
S:
L
as
hab
ilid
ade
s so
cia
les
son
un
co
nju
nto
de
cap
aci
dade
s qu
e n
os
pe
rmite
n e
jecu
tar
aqu
ella
s co
nd
uct
as
apre
nd
ida
s qu
e c
ub
ren
nu
est
ras
ne
ces
ida
de
s d
e c
om
un
ica
ció
n i
nte
rpe
rso
nal
y r
esp
ond
en
a la
s e
xige
nci
as
y d
em
anda
s de
las
situ
aci
on
es
de
form
a e
fect
iva
.
L
as
ha
bili
dad
es
soci
ale
s no
so
n u
na c
ara
cte
ríst
ica
de
la
pe
rso
na,
sin
o de
la
con
du
cta
de
ést
a y
, po
r ta
nto
, su
scep
tible
s d
e a
pre
nd
iza
je o
mo
difi
caci
ón
. N
o s
on
pa
tron
es
rígi
do
s d
e c
om
po
rtam
ien
tos,
sin
o r
egl
as
de a
ctu
aci
ón
úti
les
en
dife
ren
tes
situ
aci
one
s y
con
text
os.
La
s h
abili
da
des
soci
ale
s co
mp
rend
en
un
am
plio
co
nju
nto
de
ele
me
nto
s d
e l
a c
omun
ica
ció
n v
erb
al
y n
o v
erb
al.
Tam
bié
n h
ay
que
d
est
aca
r la
im
po
rta
nci
a d
e lo
s fa
cto
res
cogn
itivo
s (p
en
sam
ien
tos,
cre
en
cia
s, v
alo
res,
sen
timie
nto
, a
uto
críti
ca)
y su
im
po
rtan
te i
nflu
enci
a
en
la c
om
un
ica
ción
y e
n la
de
term
ina
ción
de
la e
fica
cia
de
l com
po
rta
mie
nto
inte
rpe
rso
na
l.
L
os
con
cept
os
Ase
rtiv
ida
d, E
mp
atía
y A
uto
est
ima
est
án m
uy
rela
cion
ado
s co
n n
uest
ras
Ha
bili
da
des
So
cia
les.
2
3
Fu
nc
ion
es:
E
l co
nce
pto
de
hab
ilida
de
s so
cia
les
tiene
n c
om
o fu
nci
one
s co
nse
guir
refo
rza
do
res
en s
itua
cio
nes
de i
nte
racc
ión
so
cia
l, m
an
ten
er
y/o
m
ejo
rar
las
rela
cio
nes,
man
ten
er
la a
uto
est
ima
, d
ism
inu
ir e
l est
rés,
me
jor
rea
liza
ció
n d
el t
rab
ajo
. L
as
hab
ilid
ade
s so
cia
les
son
un
pre
rre
quis
ito p
ara
el b
uen
fun
cio
nam
ien
to p
sico
lógi
co.
Co
nc
ep
tos
re
lac
ion
ado
s:
A
sert
ivid
ad
L
a a
sert
ivid
ad
es
aqu
ella
hab
ilid
ad
pe
rson
al q
ue
no
s pe
rmite
exp
resa
r d
e fo
rma
ade
cuad
a n
ue
stra
s em
oci
one
s fr
ente
a o
tra
pe
rson
a,
y lo
h
ace
mo
s si
n h
ost
ilid
ad
ni a
gre
sivi
da
d.
Un
a pe
rso
na
ase
rtiv
a s
ab
e e
xpre
sar
dire
cta
y a
decu
ada
me
nte
su
s o
pin
ion
es
y se
ntim
ient
os
(ta
nto
p
osi
tivo
s co
mo
ne
gativ
os)
en
cu
alq
uie
r si
tua
ció
n s
oci
al.
“T
e d
igo
cla
ram
en
te y
co
n r
esp
eto
lo q
ue
pie
nso
o q
uie
ro”
E
mp
atí
a
L
a e
mpa
tía e
s la
cap
acid
ad
pa
ra p
one
rse
en
el l
uga
r d
el o
tro
y s
ab
er lo
qu
e s
ien
te o
incl
uso
lo q
ue
pu
ede
est
ar
pen
san
do
.
La
s p
ers
ona
s em
pátic
as
son
la
s qu
e m
ejo
r sa
ben
"le
er"
a l
os
dem
ás.
So
n c
apa
ces
de
ca
pta
r un
a g
ran
ca
ntid
ad
de
inf
orm
aci
ón
a
pa
rtir
de
su
len
gua
je n
o v
erb
al,
sus
pa
lab
ras,
el t
ono
de
su
vo
z, s
u p
ost
ura
, su
exp
resi
ón
fa
cia
l, e
tc.
Y e
n b
ase
a e
sa in
form
aci
ón,
pued
en
sa
be
r lo
que
est
á p
asa
nd
o d
ent
ro d
e e
llas,
lo q
ue
est
án s
intie
ndo
y t
am
bié
n lo
qu
e e
sa p
ers
on
a p
ued
e e
sta
r p
en
san
do.
“Ve
o lo
qu
e te
pa
sa,
y lo
sie
nto
”
Au
toe
sti
ma
La
s cr
een
cia
s qu
e t
ene
mo
s a
cerc
a d
e n
oso
tro
s m
ism
os,
aqu
ella
s cu
alid
ade
s, c
apa
cida
des,
mo
do
s d
e s
en
tir o
de
pe
nsa
r qu
e n
os
atr
ibu
imo
s, c
onfo
rman
nu
est
ra “
ima
gen
pe
rson
al”
o “
auto
ima
gen
”.
L
a “
aut
oe
stim
a”
es
la v
alo
rac
ión
qu
e h
acem
os
de
no
so
tro
s m
ism
os
so
bre
la
ba
se
de
las
se
nsa
cio
nes
y e
xp
eri
en
cia
s q
ue
he
mo
s i
do
in
co
rpo
ran
do
a l
o l
arg
o d
e la
vid
a.
N
os
sen
timo
s lis
tos
o t
on
tos,
ca
pace
s o
in
cap
ace
s, n
os
gust
amo
s o
no
. E
sta
aut
ova
lora
ció
n e
s m
uy
imp
ort
ant
e, d
ado
qu
e d
e e
lla
de
pen
den
en
gra
n p
art
e l
a r
ea
liza
ció
n d
e n
uest
ro p
ote
nci
al
pers
ona
l y
nu
est
ros
logr
os
en
la
vid
a.
De
est
e m
odo
, la
s pe
rso
na
s qu
e s
e
sie
nte
n b
ien
con
sigo
mis
ma
s, q
ue
tie
nen
una
bue
na a
uto
est
ima
, so
n c
apa
ces
de e
nfre
nta
rse
y r
eso
lve
r lo
s re
tos
y la
s re
spo
nsa
bili
dad
es
que
la v
ida
pla
nte
a. P
or e
l co
ntr
ario
, lo
s qu
e ti
en
en u
na a
uto
est
ima
ba
ja s
uele
n a
uto
limita
rse
y f
raca
sar.
2
4
“Sé
qu
ién
so
y y
me
ace
pto
así
”
“To
do
se
r h
um
an
o,
sin
ex
cep
ció
n,
po
r e
l m
ero
he
ch
o d
e s
erl
o,
es
dig
no
de
l re
sp
eto
in
co
nd
icio
na
l d
e l
os
de
má
s y
de
sí
mis
mo
; m
ere
ce e
sti
ma
rse
a s
í m
ism
o y
qu
e s
e l
e e
sti
me
.” C
arl
Ro
ge
rs, E
sc
uel
a H
um
an
ista
. P
RO
GR
AM
A D
E I
NT
EL
IGE
NC
IA
EM
OC
ION
AL
La
s H
AB
ILID
AD
ES
EM
OC
ION
AL
ES
se
pue
den
def
inir
com
o l
as c
ap
aci
dade
s y
dis
po
sici
on
es
pa
ra c
rea
r vo
lun
taria
men
te u
n E
ST
AD
O D
E Á
NIM
O 0
SE
NT
IMIE
NT
O a
pa
rtir
de
la
s id
eas
que
ten
emo
s so
bre
lo
qu
e o
curr
e.
De
ah
í qu
e s
ea
ne
cesa
rio a
pre
nde
r a
a
trib
uir
sign
ifica
do
s em
oci
ona
lme
nte
de
seab
les
a l
os
aco
nte
cim
ien
tos
que
tien
en
luga
r e
n la
s re
laci
one
s qu
e e
stab
lece
mo
s co
n lo
s d
em
ás.
De
est
e m
odo
, co
noci
end
o q
ué
pen
sam
ien
tos
y co
mp
ort
amie
nto
s p
rovo
can
nu
estr
os
est
ado
s d
e á
nim
o,
pod
rem
os
man
eja
rlos
me
jor
pa
ra s
olu
cio
nar
los
pro
ble
ma
s qu
e a
que
llos
gen
era
n. L
a i
nte
lige
nci
a e
s p
reci
sam
en
te e
so,
la c
apa
cid
ad d
e s
olu
cion
ar
pro
ble
mas
a
dap
tánd
ose
a l
as
circ
un
stan
cia
s. C
uan
do l
os
pro
ble
ma
s so
n d
e ín
do
le e
mo
cion
al,
son
la
s H
AB
ILID
AD
ES
EM
OC
ION
AL
ES
la
s qu
e d
ebe
rem
os
pon
er
en
prá
ctic
a p
ara
alc
anza
r m
ayo
res
niv
ele
s de
sat
isfa
cció
n y
de
de
sarr
ollo
pe
rso
nal.
Pa
ra q
ue
ello
se
pro
du
zca
, n
o d
eb
e o
lvid
ars
e l
a d
ime
nsi
ón s
oci
al
que
en
ma
rca
la
exp
resi
ón
em
oci
ona
l d
e n
ue
stro
s e
sta
do
s d
e á
nim
o.
Es
po
r e
llo q
ue
la
s H
AB
ILID
AD
ES
S
OC
IAL
ES
deb
en
vin
cula
rse
co
n la
s E
MO
CIO
NA
LE
S,
de
tal m
odo
qu
e la
s tr
es
dim
en
sio
ne
s de
l co
mp
ort
amie
nto
: pe
nsa
r, s
entir
y h
ace
r (r
esp
ue
sta
s co
gniti
vas,
afe
ctiv
as
y co
nd
uct
ua
les)
qu
ed
en in
tegr
ad
as.
La
s em
oci
one
s so
n a
ltera
cio
nes
súb
itas,
ráp
ida
s e
in
tuiti
vas
de
nu
est
ro e
sta
do d
e á
nim
o q
ue
exp
erim
en
tam
os
casi
sin
da
rno
s cu
en
ta.
So
n p
rovo
cada
s p
or
idea
s, r
ecu
erd
os o
aco
nte
cim
ien
tos
que
pro
du
cen
re
acc
ion
es r
áp
ida
s qu
e c
ond
uce
n a
act
ua
r e
n fu
nci
ón d
e lo
qu
e s
en
timo
s e
n e
se m
omen
to.
L
a e
mo
ció
n p
rod
uci
da d
a p
aso
a u
n e
sta
do d
e á
nim
o q
ue
de
nom
ina
mo
s se
ntim
ien
to.
Así
po
r e
jem
plo
, de
spué
s d
e u
na e
mo
ción
sú
bita
de
tris
teza
pro
duci
da
po
r u
na m
ala
not
icia
(d
esa
stre
s n
atu
rale
s, h
amb
re,
acc
ide
ntes
...)
no
s p
rodu
ce u
n se
ntim
ien
to d
e fr
ust
raci
ón
, im
po
ten
cia,
de
deca
imie
nto
po
r no
pod
er
ha
cer
nad
a, e
s n
ue
stro
est
ad
o de
án
imo
deriv
ad
o d
e la
em
oci
ón
ne
gativ
a,
y qu
e s
e p
rolo
nga
en
el t
iem
po
, es
má
s d
ura
de
ro q
ue
la p
rop
ia e
mo
ció
n.
U
na
act
ua
ción
in
telig
en
te c
on
sist
e e
n sa
ber
ide
ntif
ica
r b
ien
el
orig
en
y l
a n
atu
rale
za d
e l
as
em
oci
one
s en
no
sotr
os
mis
mo
s p
ara
p
ode
r co
ntr
ola
rlas
de m
ane
ra r
efle
xiva
, e
sta
ble
cie
ndo
re
laci
one
s ad
ecu
ad
as
en
tre
los
pen
sam
ien
tos,
las
emo
cio
ne
s y
el c
om
port
amie
nto
, co
mo
una
form
a d
e o
rien
tar
la v
ida
pe
rson
al;
es
de
cir,
em
ple
ánd
ola
s in
telig
en
tem
ente
.
Po
dem
os
cono
cer
en l
os
dem
ás
los
ind
icad
ore
s ge
stu
ale
s y
verb
ale
s qu
e s
e e
mp
lea
n p
ara
tra
nsm
itir
el m
ensa
je a
fect
ivo
. D
e e
se
mo
do,
ten
emo
s m
ás
info
rma
ción
cu
alit
ativ
a
sob
re
no
sotr
os
mis
mo
s,
sob
re
las
pe
rso
na
s co
n qu
iene
s in
tera
ctu
amo
s y
sob
re
las
cara
cte
ríst
ica
s d
e la
inte
racc
ión
que
se
pro
duce
(d
iálo
go,
con
vers
aci
on
es,
co
nflic
tos,
etc
.).
Es
un
prim
er
pa
so p
ara
me
jora
r la
co
nvi
ven
cia
y
el c
lima
so
cia
l, e
sco
lar,
pe
rson
al y
fam
ilia
r.
2
5
P
od
emo
s a
pre
nde
r a
ser
má
s in
telig
en
tes
emo
cion
ale
s de
sarr
olla
nd
o la
s h
abili
da
de
s n
ece
saria
s p
ara
e
llo.
Las
em
oci
one
s d
eno
min
ada
s "b
ási
cas
o in
nata
s" c
omo
la a
legr
ía,
la t
riste
za,
la ir
a 1
enf
ad
o, la
so
rpre
sa,
el m
iedo
y e
l asc
o 1
de
spre
cio
son
co
nsi
de
rada
s co
mo
un
ive
rsa
les.
Sin
em
ba
rgo
, po
dem
os
apre
nde
r la
s em
oci
ones
de
acu
erd
o c
on e
l am
bie
nte
en
el
que
viv
imo
s, y
de
acu
erd
o c
on l
a
ed
uca
ció
n q
ue r
eci
bim
os.
De
sde
la
niñ
ez,
ado
lesc
en
cia
y la
ju
ven
tud
se
va
n c
onso
lidan
do e
stilo
s em
oci
ona
les
segú
n l
as
circ
unst
anci
as
que
ha
yam
os
vivi
do
.
Sa
be
r co
nvi
vir
con
la
s e
mo
cio
ne
s o
se
ntim
ien
tos
nega
tivo
s (ir
a,
fru
stra
ció
n,
an
sied
ad,
ce
los,
od
io,
fria
ldad
, ar
roga
nci
a,
pe
na..
.)
da
ndo
pa
so a
la
s p
osi
tiva
s (a
ltru
ism
o,
ale
gría
, ge
ne
rosi
da
d, h
umild
ad
, to
lera
nci
a..
.) e
s u
na
mue
stra
de
IN
TE
LIG
EN
CIA
EM
OC
ION
AL
. P
ara
ello
pod
emo
s ap
ren
der
a s
ust
ituir
una
s p
or
otr
as
y a
exp
resa
ría
s a
de
cuad
ame
nte
, re
spe
tan
do n
ue
stro
s p
rop
ios
dere
cho
s y
los
de
rech
os
de
los
dem
ás.
Ap
ren
der
a e
xpre
sarí
as
sup
one
un
esf
ue
rzo
in
ten
cion
al,
un q
uer
er
ha
cerlo
o a
uto
mo
tiva
ció
n.
Cu
ando
lo
gram
os
ese
ap
ren
diz
aje
, e
s d
ecir,
el m
an
eja
r b
ien
una
em
oci
ón
o e
sta
do d
e á
nim
o s
omo
s ca
pace
s d
e e
nca
den
arlo
s co
n o
tro
s e
stad
os
de á
nim
o fa
vora
ble
s. P
or
eje
mpl
o,
si q
ue
rem
os
con
segu
ir u
n a
pro
ba
do e
n u
na
asi
gna
tura
y l
o c
on
segu
imo
s no
s p
rod
uce
un
sen
timie
nto
de
sa
tisfa
cció
n pe
rso
nal,
com
o c
on
secu
enci
a a
um
en
ta n
ue
stra
"e
nerg
ía v
ital"
o g
ana
s p
or h
ace
r co
sas,
se
lo c
om
unic
amo
s a
nue
stro
s co
mpa
ñero
s, p
ad
res
o a
mig
os,
no
s se
ntim
os
felic
es
y e
mp
ren
dem
os
otr
as
acc
ion
es
con
má
s á
nim
o.
S
er
há
bil
emo
cion
al
con
sist
e e
n d
esa
rro
llar
mo
tivo
s, a
rgu
men
tos
o r
azo
ne
s su
ficie
nte
s y
ad
ecu
ad
os
que
nos
pe
rmita
n m
ejo
rar
nu
est
ra a
uto
est
ima
y a
uto
conf
ian
za.
Dirí
am
os
que
co
nsi
ste
en d
ar s
ign
ifica
dos
a lo
s a
con
teci
mie
nto
s p
ara
qu
e l
as
em
oci
one
s qu
e n
os
pu
eda
n p
rovo
car
no
haga
n d
e n
oso
tro
s u
nas
pe
rso
nas
perm
an
ente
men
te i
nfe
lice
s. ¿
Po
r qu
é y
pa
ra q
ué
? T
éng
ase
en
cu
enta
que
la
s e
mo
cio
ne
s no
co
ntr
ola
da
s d
ebid
amen
te p
ued
en p
rod
uci
r re
pe
rcus
ion
es
en
nue
stro
cue
rpo
(so
ma
tiza
ció
n).
Así
, p
or
eje
mp
lo,
cuan
do
est
amo
s a
nsi
oso
s p
or
alg
ún
aco
nte
cim
ien
to, n
os
pro
duce
aum
ento
de
l ritm
o c
ard
iaco
, o
pre
sió
n t
orá
cica
, su
do
raci
ón
, d
olo
r d
e ca
be
za,
etc
. E
n la
med
ida
en q
ue
sea
mo
s ca
pace
s d
e da
r p
aso
a u
n e
sta
do d
e án
imo
posi
tivo
(re
laja
ción
, tr
an
quili
da
d,
emp
atía
...)
est
are
mo
s h
aci
end
o u
so d
e n
ue
stra
IN
TE
LIG
EN
CIA
EM
OC
ION
AL.
O
BJ
ET
IVO
S D
EL
PR
OG
RA
MA
L
os
obje
tivo
s d
el p
rogr
am
a D
esa
rro
lland
o la In
teli
ge
nc
ia E
mo
cio
na
l so
n lo
s si
guie
nte
s:
1.
Logr
ar
un
a a
uto
conc
ien
cia
em
oci
on
al.
Ha
cie
ndo
un
ad
ecu
ado
re
con
oci
mie
nto
e id
en
tific
aci
ón d
e la
s e
moc
ion
es
que
viv
imo
s.
C
om
pre
nd
ien
do m
ejo
r la
s ca
usa
s qu
e la
s pr
od
uce
n.
R
eco
noci
en
do la
s d
ifere
nci
as
sob
re lo
qu
e s
e p
ien
sa,
lo q
ue
se
sie
nte
y lo
qu
e s
e h
ace
. 2
. C
on
segu
ir u
n a
de
cua
do
co
ntr
ol d
e la
s em
ocio
ne
s.
C
on
ma
yor
tole
ran
cia
a la
fru
stra
ción
.
Co
n u
n m
ejo
r m
ane
jo d
e la
s em
oci
on
es
neg
ativ
as:
est
rés,
an
sie
dad
, ira
, tris
teza
...
E
limin
and
o la
s em
ocio
ne
s n
ega
tiva
s d
est
ruct
iva
s: a
fán
de
ve
nga
nza
, lo
s ce
los,
la e
nvi
dia
...
2
6
R
ed
uci
en
do la
co
nflic
tivid
ad
co
n la
s p
ers
ona
s co
n la
s qu
e vi
vim
os
(elim
ina
ndo
las
agr
esi
on
es
verb
ale
s y
físi
cas,
y e
l est
ilo a
gre
sivo
d
e c
ompo
rtam
ient
o in
terp
ers
ona
l).
E
xpre
san
do
el e
nfad
o y
otr
as
emo
cion
es
nega
tiva
s d
e u
na m
ane
ra a
decu
ada
y s
oci
alm
ente
co
rre
cta
.
Exp
erim
en
tand
o s
ent
imie
nto
s m
ás
favo
rab
les
ha
cia
uno
/a m
ism
o/a
.
3.
De
sarr
olla
r la
em
pa
tía c
om
o c
om
pre
ns
ión
de
las
em
oc
ion
es
de
los
de
má
s.
Co
no
cien
do
el p
un
to d
e v
ista
de
l in
terlo
cuto
r, r
esp
eta
ndo
su
s p
lant
ea
mie
nto
s y
los
est
ados
de
án
imo
ma
nife
stad
os.
Sie
ndo
sen
sib
le h
aci
a lo
s se
ntim
ien
tos
de lo
s d
emá
s.
A
ume
nta
ndo
la c
apa
cid
ad
de
esc
uch
a a
ctiv
a.
M
ost
ran
do u
na
ma
yor
pre
ocu
pa
ción
ha
cia
los
pro
ble
ma
s d
e am
igo
s, c
ompa
ñe
ros
y d
em
ás
pe
rson
as
con
las
que
no
s re
laci
onam
os.
4
. M
ejo
rar
las
rela
cio
nes
inte
rpe
rso
nale
s.
I
den
tific
and
o la
s si
tua
cio
ne
s p
rob
lem
átic
as,
los
conf
licto
s y
sus
cau
sas.
Ha
cie
ndo
pro
pu
est
as a
de
cua
das
para
la s
olu
ció
n d
e lo
s co
nflic
tos.
Me
dia
ndo
y n
ego
cian
do
acu
erd
os
en
tre
las
pa
rte
s in
terv
inie
nte
s en
los
conf
licto
s y
difi
culta
de
s d
e re
laci
ón
inte
rpe
rso
nal.
Aum
ent
and
o la
s h
abili
da
de
s de
com
un
ica
ció
n e
fect
iva
y e
fica
z.
E
xhib
ien
do
de
stre
zas
soci
ale
s de
co
rte
sía
y d
e c
om
pe
ten
cia
pe
rso
na
l.
LO
S C
ON
TE
NID
OS
DE
L P
RO
GR
AM
A
E
l pro
gra
ma
DIE
(D
esa
rro
llan
do
la I
nte
lige
nci
a E
mo
cio
nal)
est
á co
nstit
uid
o p
or
los
sigu
ient
es
cont
en
ido
s:
1.
Eva
lua
nd
o l
as
em
oc
ion
es
: En
est
e b
loqu
e s
e p
rese
nta
n t
res
cue
stio
na
rios,
un
o re
ferid
o a
la a
uto
est
ima
, otr
o d
irigi
do
a la
ide
ntif
icac
ión
de
la
s h
ab
ilid
ade
s de
co
mu
nic
aci
ón
, y
un
terc
ero
qu
e
iden
tific
a
las
emo
cion
es
que
se
vi
ven
. S
e
pre
sen
ta
tam
bié
n
un
test
d
e
HA
BIL
IDA
DE
S D
E I
NT
EL
IGE
NC
IA E
MO
CIO
NA
L,
con
el
pro
pó
sito
de
va
lora
r e
l n
ive
l qu
e a
lca
nza
n e
n ca
da u
na
de
las
45
hab
ilid
ade
s se
lecc
ion
ada
s qu
e c
onfig
ura
n e
ste
tipo
de
inte
lige
nci
a.
2.
Las
em
oc
ion
es:
co
no
cié
nd
ola
s. S
e e
xplic
an
la
s e
mo
cio
nes,
los
sen
timie
nto
s y
est
ado
s d
e á
nim
o,
pro
pon
ien
do e
jem
plif
ica
cio
ne
s e
n la
s qu
e lo
s a
lum
no
s y
alu
mn
as
deb
en
ide
ntif
ica
r la
em
oci
ón
que
se e
xpe
rime
nta
. S
e h
ace
esp
eci
al h
inca
pié
en
la in
terp
reta
ción
qu
e de
be
da
rse
a l
os
aco
nte
cim
ien
tos
com
o ge
ne
rad
ore
s de
em
oci
on
es
ne
gativ
as,
co
n e
l p
rop
ósi
to d
e a
trib
uirl
es
el s
ign
ifica
do
emo
cion
al q
ue
af
ect
e
en
m
eno
r gr
ad
o
a
nue
stro
e
sta
do
de
á
nim
o.
En
la
se
gun
da
p
art
e
de
e
ste
blo
que
se
in
clu
yen
co
nte
nid
os
rela
tivo
s a
la
IN
TE
LIG
EN
CIA
SO
CIA
L,
com
o u
na
dim
ensi
ón
com
ple
me
nta
ria p
ara
exp
resa
r a
decu
ad
ame
nte
las
vive
nci
as
y d
ete
cta
rlas
en
los
dem
ás.
3
. L
as
e
mo
cio
ne
s
ne
ga
tiva
s:
Se
pre
sen
tan
la
s e
mo
cio
nes
neg
ativ
as
que
afe
cta
n a
nu
est
ro e
sta
do d
e á
nim
o y
a l
as
rela
cion
es
inte
rpe
rson
ale
s co
mo
la
ira
, lo
s ce
los,
la
en
vid
ia,
la v
en
gan
za,
la a
nsi
ed
ad,
la a
rro
gan
cia,
etc
. S
e e
jem
plif
ican
situ
aci
one
s e
n l
as
que
el
2
7
alu
mn
o d
ebe
iden
tific
ar
la e
mo
ció
n o
est
ado
de
án
imo
que
se
vive
en
ella
s. E
l b
loqu
e in
clu
ye t
are
as
de
ap
ren
diz
aje
pa
ra c
am
bia
r o
re
em
pla
zar
las,
em
oci
on
es
nega
tiva
s e
n o
tras
po
sitiv
as,
a t
ravé
s d
e la
re
-atr
ibu
ció
n c
ogn
itiva
o s
ust
ituci
ón
de
pen
sam
ien
tos
ne
gativ
os
po
r o
tro
s m
ás
ade
cuad
os
que
se
an c
apa
ces
de e
licita
r e
mo
cio
nes
o e
sta
do
s d
e án
imo
má
s fa
vora
ble
s p
ara
la s
atis
facc
ión
pe
rso
nal,
y p
ara
la
me
jora
de
las
rela
cion
es
inte
rpe
rso
nale
s y
la s
olu
ció
n d
e p
osi
ble
s co
nflic
tos
de
co
nvi
ven
cia
. 4
. L
as
em
oc
ion
es p
os
itiv
as
: E
n e
ste
blo
que
de
con
ten
ido
se
pre
sen
tan
las
emo
cio
nes
po
sitiv
as
y su
s ca
ract
erí
stic
as,
las
cuá
les
tiene
n
un
a i
ndu
dab
le i
nflu
en
cia
en
la
au
toco
nfia
nza
, la
au
toe
stim
a y
la
au
tom
otiv
aci
ón
: la
ge
ne
rosi
da
d, e
l a
ltru
ism
o, l
a to
lera
nci
a,
la a
legr
ía,
el
sosi
ego
, la
hum
ilda
d...
Asi
mis
mo
, se
incl
uye
n a
ctiv
ida
de
s de
ap
ren
diz
aje
diri
gid
as
a la
ide
ntifi
caci
ón d
e e
sta
s em
ocio
ne
s e
n lo
s d
emá
s.
5.
La
em
pa
tía
. En
ten
die
nd
o l
o q
ue
sie
nte
n l
os
de
má
s.
Las
hab
ilid
ad
es
pa
ra id
en
tific
ar
las
emo
cion
es
y e
stad
os
de
ánim
o qu
e ex
pres
an
los
dem
ás
se
con
side
ran
cr
uci
ale
s e
n
el
de
sarr
ollo
de
la
IN
TE
LIG
EN
CIA
E
MO
CIO
NA
L.
Se
r u
na
p
ers
ona
em
pátic
a
no
s pe
rmite
co
mp
ren
der
lo q
ue
sie
nte
n l
as
pe
rson
as
con
la
s qu
e n
os
rela
cion
am
os
y p
ode
r ad
opt
ar
su p
un
to d
e v
ista
y r
eso
lve
r a
sí l
os
po
sib
les
conf
licto
s d
e e
nte
nd
imie
nto
. D
esa
rro
llar
la c
ap
aci
dad
em
pá
tica
exi
ge a
pre
nd
er
a p
erc
ibir
los
sign
os
em
oci
on
ale
s e
n l
os
dem
ás
e in
terp
reta
rlos,
de
acu
erd
o c
on
los
gest
os
refle
jad
os
en
el r
ost
ro,
en
el c
ue
rpo
y lo
s co
nte
nid
os
ma
nife
sta
dos
en
el m
ensa
je v
erb
al q
ue
se
no
s tr
an
smite
. A
lca
nza
r h
ab
ilid
ade
s em
pátic
as
sup
one
se
r un
exp
ert
o o
bse
rva
do
r so
cia
l, p
erc
ibie
ndo
la
s se
ña
les
que
ca
ptam
os
en e
l co
mpo
rtam
ient
o d
e la
s p
ers
ona
s co
n la
s qu
e in
tera
ctua
mo
s.
6.
Ha
bili
da
de
s e
mo
cio
na
les
y h
ab
ilid
ad
es
de
co
mu
nic
ac
ión
: E
l blo
que
est
á fo
rmad
o p
or
45
ha
bili
dad
es
que
co
nst
ituye
n la
IN
TE
LIG
EN
CIA
EM
OC
ION
AL
, ap
licá
ndo
las
a s
itua
cio
nes
prá
ctic
as
y co
tidia
na
s. S
e p
rop
one
n p
au
tas
de a
fro
nta
mie
nto
se
gún
el m
ode
lo
de
SO
LU
CIO
NE
S D
E C
ON
FL
ICT
OS
(1
. A
na
liza
nd
o la
s ca
usa
s, 2
. Bu
sca
ndo
so
luci
one
s, 3
. A
naliz
an
do
co
nse
cue
nci
as
y 4
. E
ligie
ndo
la
me
jor
solu
ció
n).
La
s ha
bili
da
des
de c
omun
ica
ció
n s
on
ab
ord
ad
as
desd
e la
ópt
ica
de
los
com
pone
nte
s co
nd
uct
uale
s (v
erb
ale
s y
no
ve
rba
les)
, e
nse
ña
ndo
a lo
s a
lum
no
s n
orm
as
prá
ctic
as
sob
re c
ómo
de
be s
er
el c
on
ten
ido
y la
s fo
rma
s d
e la
s co
nve
rsa
cio
ne
s qu
e s
e p
rod
uce
n c
on
los
amig
os,
com
pañ
ero
s y
ad
ulto
s.
En
el p
rogr
am
a s
e h
a in
clu
ido
un
a se
cció
n d
e vo
ca
bu
lari
o e
mo
cio
na
l, c
on e
l ob
jeto
de
fam
ilia
riza
r a
los
alu
mn
os y
alu
mn
as
en
est
e t
ipo
d
e le
ngu
aje
, y
faci
lita
r e
l ap
ren
diz
aje
en
la e
xpre
sió
n d
e e
stad
os
de
án
imo
o s
en
timie
nto
s.
OR
IEN
TA
CIO
NE
S M
ET
OD
OL
ÓG
ICA
S.
La
s a
ctiv
ida
de
s p
rop
uest
as
en
est
e p
rogr
ama
est
án
co
nce
bid
as
para
se
r d
esa
rro
llad
as
en la
s se
sio
ne
s de
tu
torí
a,
con
los
alu
mn
os
y a
lum
na
s de
l niv
el e
duca
tivo
de
la E
du
caci
ón S
ecu
nda
ria O
blig
ato
ria y
alu
mn
ado
de
los
curs
os
de
Ba
chill
era
to y
a t
ravé
s d
e la
s á
rea
s e
n
los
niv
ele
s d
e In
fan
til y
Prim
aria
. P
ara
en
riqu
ece
r la
s a
ctiv
ida
des
de
"pap
el
y lá
piz
" de
be
hace
rse
uso
de
las
técn
ica
s d
idá
ctic
as
de
din
ámic
a d
e g
rup
os:
tra
ba
jo e
n e
quip
o, d
eba
te,
torb
elli
no
de
ide
as,
etc
.
La
s si
tua
cio
nes
que
se
pro
pon
en p
ara
la
ide
ntif
ica
ción
de
la
s em
oci
on
es
deb
en
co
mp
lem
ent
ars
e c
on
la
s qu
e r
ea
lmen
te v
ive
n l
os
pro
pio
s a
lum
no
s. D
e ig
ua
l m
odo
deb
e h
ace
rse
pro
pue
sta
s d
e s
itua
cio
ne
s co
nflic
tiva
s qu
e d
eb
an r
eso
lve
rse
: de
ben
tra
ba
jars
e a
que
llas
2
8
que
se
an
la
s qu
e r
eal
me
nte
oca
sio
nen
pro
ble
ma
s d
e c
on
vive
nci
a e
n e
l ce
ntr
o e
sco
lar,
sig
uie
nd
o l
as
pau
tas
que
en
el
pro
gram
a se
a
po
rtan
pa
ra la
co
rre
cta
exp
resi
ón
de
las
emo
cio
ne
s, y
la in
terp
reta
ció
n a
de
cua
da
de
los
est
ado
s de
án
imo
de
los
dem
ás.
La
té
cnic
a d
el
rol-p
lay
o e
nsa
yo d
e c
ondu
cta
es
mu
y ú
til p
ara
la
dra
ma
tiza
ció
n d
e l
os
role
s qu
e c
ada
un
o d
e lo
s m
iem
bro
s d
el
gru
po
de
be r
ep
rese
nta
r. V
ive
nci
ar
est
as
situ
acio
ne
s p
rop
orc
iona
una
ma
yor
calid
ad
de
apr
en
diz
aje
. E
l pro
gra
ma
de
be e
sta
r a
l se
rvic
io d
e
los
obje
tivo
s qu
e e
l tu
tor
o tu
tora
se
haya
pro
pu
est
o c
on
el
gru
po-
cla
se,
haci
end
o u
so d
e l
os
cap
ítulo
s 1
blo
que
s de
l p
rogr
ama
y su
s a
ctiv
ida
de
s,
de
acu
erd
o
con
la
s ne
cesi
dad
es
de
me
jora
d
e la
s re
laci
on
es
pers
on
ale
s (c
aso
s in
div
idu
ale
s)
e in
terp
ers
ona
les,
e
spe
cia
lmen
te e
n la
me
jora
de
l clim
a d
e c
lase
.
Asi
mis
mo
, e
s re
com
end
ab
le e
n lo
s n
ive
les
de
la E
SO
y B
ach
ille
rato
la le
ctu
ra c
om
ple
me
nta
ria d
e t
ext
os
de c
on
ten
ido
étic
o y
mo
ral,
en
do
nde
se
refle
jen
asp
ect
os
emo
cion
ale
s qu
e d
esp
ués
pod
rán
se
r o
bje
to d
e a
ná
lisis
y d
e d
eba
te e
n e
l au
la.
E
l pro
gra
ma
De
sa
rro
llan
do
LA
IN
TE
LIG
EN
CIA
EM
OC
ION
AL
est
á r
ela
cio
nad
o e
n s
u c
once
pci
ón
con
otr
os
pro
gra
ma
s o
rien
tado
s a
la
me
jora
de
la c
on
vive
nci
a e
sco
lar:
HA
BIL
IDA
DE
S S
OC
IAL
ES
Y S
OL
UC
IÓN
DE
CO
NF
LIC
TO
S IN
TE
RP
ER
SO
NA
LE
S. P
ara
una
a
mp
liaci
ón
de
alg
un
os
con
ten
ido
s e
s a
con
seja
ble
de
sarr
olla
r a
ctiv
ida
de
s e
spe
cífic
as.
M
AT
ER
IAL
ES
Pa
ra ll
eva
r a
cab
o e
ste
pro
gra
ma
va
mo
s a
util
iza
r la
s fic
ha
s d
e tr
ab
ajo
de
el “
EM
OC
ION
AR
IO”,
de
Pa
lab
ras
Ala
das
, a
dem
ás
de
otr
os
recu
rso
s (A
plic
aci
on
es
info
rmá
tica
s y
div
ers
as
pá
gin
as
we
bs)
. 5
.5.
Es
tra
teg
ias,
té
cn
ica
s y
pri
nc
ipio
s m
eto
do
lóg
ico
s (
Le
ng
ua
).
Po
r b
loqu
es:
A
. O
RA
LID
AD
. E
n e
ste
cu
rso
se
tra
ba
jará
sis
tem
átic
ame
nte
la
exp
resi
ón
y c
om
pre
nsi
ón o
ral
sigu
ien
do
el
esp
íritu
de
la l
egi
sla
ció
n
vige
nte
. E
l p
roce
dim
ien
to c
on
sist
e e
n la
cre
aci
ón
en
el
au
la d
e co
nte
xto
s y
situ
aci
one
s d
e c
om
un
ica
ción
va
riad
as.
En
est
e se
ntid
o,
se
tra
ba
jará
n lo
s si
guie
nte
s a
spe
cto
s:
1.
Le
ctu
ra e
xp
res
iva
, u
tiliz
an
do
com
o a
poyo
lo
s co
nte
nid
os
rela
cion
ado
s co
n l
a e
nto
na
ció
n,
ace
ntu
aci
ón
y u
so d
e lo
s si
gno
s de
p
un
tua
ción
. L
a t
rab
aja
rem
os
en
la le
ctu
ra d
ram
atiz
ad
a,
tan
to d
e f
ragm
en
tos
de
te
xto
s de
div
ers
a t
ipo
logí
a c
om
o d
e te
xto
s co
mp
leto
s, e
n e
l re
cita
do d
e p
oem
as,
en
lect
ura
en
vo
z a
lta d
e la
s cr
eaci
one
s pe
rso
na
les…
2.
Prá
cti
cas
de
co
mu
nic
ac
ión
, qu
e c
on
lleva
n u
na
s n
orm
as
de
fu
nci
on
amie
nto
pre
via
me
nte
est
able
cid
as:
el
deba
te,
el
colo
quio
, la
e
ntr
evi
sta
o l
a e
xpo
sici
ón
. E
sta
s a
ctiv
ida
des
de
ben
ayu
da
r a
l de
sarr
ollo
de
la
cap
aci
da
d d
e e
scu
cha
r p
ara
fa
vore
cer
los
há
bito
s
2
9
de
mo
crá
tico
s y
críti
cos.
Se
ab
ord
ará
n e
n l
as p
ue
sta
s e
n c
omú
n q
ue
se
rea
liza
rán
al
com
ien
zo d
e la
s u
nid
ade
s y
en
dis
tinto
s m
omen
tos
de
l de
sarr
ollo
de
est
as.
3.
El
des
arr
oll
o d
e h
ab
ilid
ad
es
com
o la
s d
e n
arr
ar,
de
scrib
ir, d
ialo
gar,
exp
on
er
y a
rgu
me
nta
r. S
e t
rab
aja
rá e
n la
s p
rese
nta
cio
nes
en
cla
se d
e lo
s d
ive
rso
s tr
ab
ajo
s re
aliz
ad
os
por
el a
lum
nad
o y
en
las
pue
sta
s e
n co
mú
n ya
me
nci
ona
da
s.
4.
Au
dic
ión
de
text
os
ora
les
de
div
ers
a n
atu
rale
za c
on
la
qu
e se
pre
ten
de p
ote
nci
ar
la c
om
pre
sió
n o
ral,
así
co
mo
ofr
ece
r m
od
elo
s qu
e s
erv
irán
ta
nto
de
refle
xió
n c
omo
de
ap
oyo
pa
ra s
us
crea
cio
nes
pro
pia
s.
B.
LA
ES
CR
ITU
RA
. C
ad
a u
nid
ad
did
áct
ica
co
ntie
ne
el p
lan
team
ient
o d
e la
cre
aci
ón
de
, a
l me
nos,
un
te
xto
pe
rson
al.
Lo
s te
ma
s so
n d
ive
rso
s y
sue
len
est
ar
rela
cio
nad
os,
en
la
me
did
a d
e l
o p
osi
ble
, co
n a
lgú
n a
spe
cto
de
la
un
ida
d (
léxi
co e
spe
cífic
o, t
ipo
logí
a t
ext
ua
l, te
má
tica
de
alg
un
a le
ctu
ra,
los
gén
ero
s p
erio
dís
tico
s, le
ngu
aje
pub
licita
rio…
). U
tiliz
am
os
bási
cam
en
te la
s si
guie
nte
s e
stra
tegi
as:
1
. C
rea
ció
n i
nd
ivid
ua
l d
e u
n t
ex
to d
e u
nas
150
pa
lab
ras
sigu
iend
o u
nas
pa
uta
s p
revi
am
ente
se
ña
lad
as.
La
s re
da
ccio
nes
se
en
tre
gan
el
día
aco
rda
do
. La
s re
da
ccio
ne
s so
n d
evu
elta
s, c
orr
egi
da
s se
gún
un
cód
igo
qu
e h
a S
ido
exp
lica
do
a p
rinci
pio
s d
e cu
rso.
El
alu
mn
ado
tie
ne
qu
e c
orr
egi
r la
s fa
ltas
ma
rca
da
s, b
usc
ar
la p
ala
bra
en
la
que
se
ha
ya c
om
etid
o e
l e
rro
r en
el
dic
cio
nario
, co
pia
r su
si
gnifi
cad
o y
ha
cer
una
ora
ció
n co
n e
lla,
pu
es
pen
sam
os
que
si a
soci
a e
sta
s p
ala
bra
s a
su g
rafí
a s
erá
má
s fá
cil
que
lo
s e
rro
res
ort
ogr
áfic
os
dis
min
uya
n c
omo
ocu
rre
cua
ndo
ap
rend
emo
s u
na
len
gua
ext
ran
jera
. L
o q
ue
se
inte
nta
con
est
a m
eto
dolo
gía
es
que
el a
lum
nad
o t
en
ga e
vid
en
cia
s d
e la
s d
ifere
nte
s e
tap
as
de
su a
pre
nd
iza
je d
e la
esc
ritu
ra y
a
sí t
om
e co
nci
en
cia
de
sus
pro
pio
s e
rro
res
ort
ogr
áfic
os
y d
e s
u p
roce
so d
e m
ejo
ra.
En
cu
anto
a lo
s te
ma
s, in
ten
tam
os
pla
nte
ar
las
red
acc
ione
s d
e m
ane
ra q
ue
imp
liqu
en
un
a r
efle
xió
n p
or
su p
art
e,
ya s
ea
de
su
pro
ceso
de
ap
rend
iza
je,
ya s
ea
de
su
situ
aci
ón
pe
rson
al.
Otr
as
vece
s, i
nte
nta
mo
s qu
e l
a r
eda
cció
n s
irva
de
exc
usa
pa
ra q
ue
en
tab
le d
iálo
gos
con
sus
fam
ilia
res.
2
. R
ed
acc
ione
s y
text
os
de
cre
aci
ón,
pla
nte
ad
os e
n c
lase
, en
gru
po
s, h
ab
itua
lme
nte
a p
art
ir d
e u
n t
ext
o.
Pue
de
tra
tars
e d
e e
scrib
ir e
l fin
al d
e u
n c
uen
to in
aca
bad
o,
de
esc
ribir
diá
logo
s, e
n lo
s qu
e ca
da
mie
mb
ro d
el g
rup
o ad
op
ta u
n pe
rso
na
je,
más
ta
rde
ten
drá
n q
ue
hac
er
un
a le
ctu
ra d
ram
atiz
ada
.
3.
Eje
rcic
ios
de
prá
ctic
a d
e la
s p
rop
ieda
de
s te
xtu
ale
s. P
erió
dic
amen
te s
e re
aliz
ará
n a
ctiv
ida
de
s qu
e a
ten
derá
n a
la
coh
ere
nci
a,
coh
esi
ón y
co
rre
cció
n d
e l
os
text
os.
Así
le
pro
po
ndre
mo
s la
re
da
cció
n d
e b
reve
s te
xto
s, p
ara
qu
e s
ea
fa
ctib
le l
a c
orr
ecc
ión
en
cla
se,
a
pa
rtir
de
ora
cion
es
dad
as,
se
tra
tará
de
co
ne
cta
rlas
con
lo
s ne
xos
ad
ecu
ad
os,
su
stitu
ció
n d
e p
ala
bra
s p
or p
ron
omb
res,
sin
ón
imo
s,
pu
ntu
ar
text
os
dad
os…
4.
Ca
rpe
ta d
e e
scrit
ura
. S
e t
rata
de
un
a c
arp
eta
en
la
qu
e s
e i
rán
rec
ogi
en
do
to
da
s la
s re
da
ccio
nes
esc
rita
s. E
s im
po
rtan
te q
ue
se
nu
me
re y
se
po
nga
la
fe
cha
en c
ada
te
xto
pa
ra v
er
la e
volu
ció
n,
da
ndo
así
con
tinu
ida
d a
l p
roce
so.
Es
deci
r, q
ue
las
pro
ducc
ion
es
an
terio
res
han
de
ayu
dar
a e
scrib
ir la
s n
ue
vas.
5.
El
pro
cesa
do
r d
e te
xto
, e
l c
orr
ec
tor
ort
og
ráfi
co
. C
on l
a g
ran
exp
an
sió
n de
la
s n
ueva
s te
cno
logí
as,
ca
da v
ez
má
s a
lum
no
s,
alu
mn
as
dis
pon
en
de
ord
en
ado
res
pers
ona
les
en
sus
ho
gare
s,
con
pro
cesa
do
res
de
text
o.
En
las
prim
era
s se
sio
ne
s d
e cu
rso
d
ed
ica
rem
os
una
intr
odu
cto
ria e
n e
l au
la d
e in
form
átic
a e
n la
qu
e e
xplic
am
os
el u
so d
e e
sta
he
rram
ien
ta.
El u
so d
el c
orr
ect
or
ort
ogr
áfic
o
3
0
es
un b
uen
re
curs
o,
ya q
ue
ha
ce u
n ef
ect
o si
mila
r a
la
corr
ecc
ión
de
l p
rofe
sor:
sub
raya
r e
n ro
jo l
as
pa
lab
ras
inco
rre
cta
s, l
uego
es
el
pro
pio
alu
mn
ado
el q
ue
ha
de
refle
xio
na
r so
bre
qu
é e
stá
ma
l esc
rito
y co
rre
girlo
.
C.
LA
LE
CT
UR
A.
Se
tra
ba
ja b
ási
cam
ente
de
tre
s m
ane
ras:
�
L
ect
ura
de
text
os
bre
ves
(cu
en
tos,
art
ícu
los
de
op
inió
n)
o fr
agm
en
tario
s. L
a m
ayo
ría
de
la
s u
nid
ade
s co
mie
nza
n c
on u
n t
ext
o
esc
rito
de
tip
olo
gía
div
ers
a,
de
l cua
l ha
cem
os u
na
lect
ura
co
nju
nta
en
cla
se.
Prim
ero
, le
ctu
ra s
ilen
cio
sa.
Cad
a u
no
a s
u r
itmo
lee
y r
ele
e e
l te
xto
ha
sta
qu
e c
on
side
re q
ue
lo h
a e
nte
ndid
o.
Lue
go s
e p
asa
a u
na le
ctu
ra c
ole
ctiv
a,
que
pue
de s
er
po
r tu
rnos
. S
e d
a la
op
ort
unid
ad a
lo
s m
eno
s d
iest
ros
en
la le
ctu
ra p
ueda
n p
repa
rar
de
term
ina
do
s fr
agm
ent
os
pa
ra la
lect
ura
en
vo
z a
lta.
Mie
ntr
as
han
id
o l
eye
nd
o,
cad
a u
no
su
bra
ya l
as
pa
lab
ras
y lo
s fr
agm
en
tos
de
l te
xto
qu
e n
o h
a e
nte
ndid
o,
y lu
ego
lo
s e
xpo
ne.
Son
su
s p
rop
ios
com
pañ
ero
s lo
s qu
e lo
s e
xplic
an
, y,
si n
ad
ie lo
sa
be,
se b
usca
rá e
n e
l dic
cio
nario
. In
terv
en
ir e
n cl
ase
pa
ra e
xpo
ner
una
dud
a y/
o
exp
lica
r u
na
pa
lab
ra o
un
pa
saje
po
co c
laro
de
l te
xto
tie
ne
una
va
lora
ció
n p
osi
tiva
. E
nsa
yam
os,
sie
mp
re e
n l
a m
ed
ida
de
lo
po
sib
le,
el
ap
rend
iza
je e
ntr
e ig
ua
les.
S
egu
idam
ent
e p
asa
mo
s a
ext
rae
r en
tre
to
dos
las
cara
cte
ríst
ica
s p
rinci
pa
les
de
l te
xto
, e
n f
un
ción
de
su
tip
olo
gía
, y
se s
iste
mat
iza
n e
n u
n e
squ
em
a e
n la
lib
reta
. En
alg
una
s un
ida
des
se p
lan
tea
una
red
acc
ión
, a
imita
ción
de
l te
xto
tra
ba
jad
o.
�
Le
ctu
ras
pro
gra
ma
da
s d
e n
ove
las
com
ple
tas
(un
a p
or
trim
est
re c
omo
mín
imo
).
Du
ran
te e
l prim
er
trim
est
re y
el t
erc
ero
, le
erá
n d
os
no
vela
s a
dap
tad
as
a s
u e
dad
. D
ura
nte
el s
egu
ndo
trim
est
re h
an
de
lee
r, c
omo
mín
imo,
u
na
lect
ura
má
s.
Fin
alm
ente
, a
que
llos
que
así
lo d
ese
en
pod
rán
rea
liza
r le
ctu
ras
libre
s, e
sco
gid
as
de
entr
e lo
s lib
ros
de q
ue d
ispo
ne
la b
iblio
teca
esc
ola
r,
pre
via
me
nte
se
lecc
iona
do
s p
or
el p
rofe
sor.
�
Re
cita
do
de
poe
ma
s. U
na
ve
z p
or
trim
est
re,
ha
n d
e e
sco
ger,
mem
oriz
ar
y re
cita
r d
ela
nte
de
l re
sto
de
la c
lase
un
po
ema
de
au
tore
s a
nda
luce
s co
mo
Raf
ael
Alb
ert
i o
Bé
cqu
er.
Ad
emá
s d
ebe
n e
labo
rar
un
tra
ba
jo s
ob
re e
l a
uto
r de
l po
ema
, qu
e h
a s
ido
pre
via
men
te
pla
nte
ado
en
fo
rma
de
Ca
za d
el t
eso
ro.
D.
CO
NO
CIM
IEN
TO
DE
LA
LE
NG
UA
. P
ara
los
con
ten
ido
s m
ás
teó
rico
s d
e e
stu
dio
de
la le
ngu
a s
e in
ten
ta u
tiliz
ar
un
a m
eto
do
logí
a co
nst
ruct
ivis
ta,
don
de e
l pro
feso
r se
rá m
ás
bie
n u
n g
uía
de
l alu
mna
do
en
su
pro
ceso
de
ap
rend
iza
je.
Pa
rtie
nd
o si
em
pre
de
lo q
ue s
abe
el a
lum
no
o a
lum
na
pre
via
me
nte
, pa
ra c
ontin
ua
r a
van
zan
do
en
dic
ho a
pre
nd
iza
je.
Util
iza
mo
s u
na m
etod
olo
gía
em
ine
ntem
ente
prá
ctic
a.
Em
pe
zam
os
las
secu
en
cia
s d
idá
ctic
as
con
alg
un
a ac
tivid
ad
qu
e n
os
pe
rmita
co
no
cer
lo q
ue
el
alu
mn
ado
sab
e so
bre
el
tem
a,
ya s
ea
con
tab
las
para
re
llen
ar,
con
pre
gun
tas
bre
ves,
co
n llu
via
s d
e id
ea
s. U
na
vez
he
cho
est
o,
se e
squ
ema
tiza
n lo
s co
nte
nid
os
con
cep
tua
les
pa
ra p
asa
r a
la p
ráct
ica
. S
e ha
ce u
n e
jerc
icio
prá
ctic
o d
e m
uest
ra e
ntr
e to
da la
cl
ase
, y
se p
lant
ea
el
rest
o p
ara
ha
cer
en c
lase
. L
os
eje
rcic
ios,
si
no
se i
nd
ica
lo c
on
tra
rio,
han
de
co
pia
rse
en
la
libre
ta c
on
los
en
unci
ad
os
incl
uid
os.
A
l fin
al
de
cad
a se
cuen
cia
did
áct
ica
util
iza
mo
s cu
est
iona
rios
me
taco
gniti
vos
(no
exá
me
nes)
, so
bre
lo
apre
nd
ido
, qu
e so
n p
regu
nta
s qu
e
lleva
n a
ref
lexi
on
ar
sob
re l
o q
ue
sa
ben
, a
dem
ás
sirv
en
a s
u v
ez
de
re
paso
de
la
se
cue
nci
a d
idá
ctic
a, y
pre
pa
raci
ón
pa
ra e
l po
ste
rior
exa
me
n.
3
1
�
Ort
ogr
afí
a.
Los
eje
rcic
ios
de
ort
ogr
afía
se
pla
nte
an e
n c
lase
co
n e
l dic
cio
na
rio d
ela
nte
pa
ra a
cab
arlo
s en
ca
sa s
i es
ne
cesa
rio.
La
corr
ecc
ión
se
re
aliz
ará
en
cla
se.
�
Dic
tad
os.
De
cada
gru
po
de
con
ten
ido
de
ort
ogr
afí
a s
e r
ea
liza
un
dic
tad
o p
repa
rado
en
cla
se,
que
se
co
rrig
e e
ntr
e c
omp
añe
ros.
�
Lé
xico
. T
raba
jare
mo
s la
s re
laci
one
s se
mán
tica
s qu
e
se
da
n en
tre
la
s pa
lab
ras
con
una
p
ers
pect
iva
cl
ara
men
te
fun
cion
al,
esp
era
mo
s qu
e d
esd
e l
a r
efle
xió
n s
obre
ella
s e
l a
lum
nad
o p
ase
a t
ene
rlas
pre
sent
e e
n l
a c
onf
ecc
ión
de
su
s p
rop
ios
text
os,
co
mo
me
can
ism
o p
ara
do
tar
de
coh
ere
nci
a y
co
he
sió
n a
los
mis
mo
s.
La
lib
reta
. D
os
vece
s p
or
trim
est
re r
eco
geré
la
lib
reta
pa
ra s
u c
orre
cció
n.
Pre
via
me
nte
ha
re
llen
ado
el
corr
esp
ond
ien
te c
uest
ion
ario
de
a
uto
eva
lua
ció
n,
do
nde
se d
an
las
pau
tas
de
qu
é d
eb
e c
on
ten
er
una
lib
reta
co
rre
cta.
Se
pid
e a
l alu
mna
do
qu
e s
e p
on
ga la
no
ta e
n c
ad
a a
spe
cto
. R
esu
lta s
orp
ren
den
te v
er
cóm
o e
n un
a g
ran
ma
yorí
a d
e lo
s ca
sos
la n
ota
qu
e s
e p
one
y la
qu
e p
ond
ría
el p
rofe
sor
coin
cide
.
E.
ED
UC
AC
IÓN
LIT
ER
AR
IA
El t
ext
o li
tera
rio e
s un
có
dig
o m
ás
con
su
s p
rop
ias
esp
eci
ficid
ade
s, d
ebe
se
r tr
ata
do
de
sde
una
dob
le v
ert
ien
te:
com
o in
stru
me
nto
pa
ra e
l d
esa
rro
llo d
e l
as
hab
ilid
ad
es
exp
resi
vas
com
pre
nsi
vas
y co
mo
ob
jeto
de
ap
rend
iza
je.
Se
pro
po
ne u
n a
cerc
am
ien
to a
l te
xto
lite
rario
m
ed
ian
te l
a se
lecc
ión
de
te
xto
s ce
rcan
os
al a
lum
na
do p
or
el
tem
a y
el
est
ilo,
ten
ien
do e
n cu
enta
qu
e la
s o
bra
s cl
ási
cas
son
el
pun
to d
e lle
gad
a,
no e
l de
pa
rtid
a.
To
do
lo d
ich
o h
ast
a e
ste
mom
ento
con
lleva
una
did
áct
ica
orie
nta
da
ha
cia
un a
pre
nd
iza
je c
on
stru
ctiv
ista
en
la l
íne
a m
arc
ad
a e
n e
l D
ecr
eto
qu
e no
s ap
oya
mo
s: e
l a
lum
nad
o co
mo
mo
tor
de
su p
rop
io p
roce
so d
e a
pre
ndiz
aje
al
mo
difi
car
él
mis
mo
su
s e
squ
ema
s d
e co
no
cim
ien
to.
Jun
to a
é
l, e
l p
rofe
sor
eje
rce
e
l p
ape
l d
e gu
ía.
Ade
má
s,
los
ap
rend
iza
jes
de
ben
ser
sign
ifica
tivo
s:
cerc
ano
s a
la
s e
xpe
rien
cia
s de
l alu
mna
do
, mo
tiva
do
res.
E
n c
on
secu
enci
a l
a ex
plo
raci
ón
y e
l d
esc
ubr
imie
nto
se
ant
epo
nen
a l
a m
era
tra
nsp
osi
ció
n y
re
pro
du
cció
n d
e c
on
cep
tos.
En
est
a l
íne
a,
pra
ctic
a c
ontin
uam
ent
e l
a l
ect
ura
, la
exp
resi
ón
esc
rita,
la
esc
uch
a a
ten
ta y
la
exp
resi
ón
ha
bla
da
. L
os
ele
men
tos
form
ale
s d
el
text
o y
la
tip
olo
gía
te
xtu
al
se i
ntr
od
uce
n d
e m
ane
ra p
rogr
esi
va y
en
pa
rale
lo a
la
co
mp
ren
sió
n y
pro
du
cció
n d
e t
ext
os
busc
and
o s
iem
pre
ir
de
lo
gen
era
l y
sen
cillo
a l
o p
art
icu
lar
y a
bst
ract
o.
Se
in
ten
ta,
pue
s, c
om
bin
ar
do
s e
stra
tegi
as:
un
a e
xpo
sitiv
a d
and
o a
l a
lum
nad
o c
iert
o co
no
cim
ien
to y
a e
lab
ora
do
s y
sist
em
atiz
ad
os;
otr
a i
nda
gativ
a,
ob
ligá
nd
olo
s a
pro
duci
r su
s p
rop
ios
text
os
sele
ccio
na
ndo
y e
stru
ctu
rand
o in
form
aci
ón
. A
sí,
emp
lea
rem
os
una
me
tod
olo
gía
em
ine
nte
me
nte
act
iva
, e
xist
ien
do
para
ello
un
a in
tera
cció
n c
on
sta
nte
en
tre
pro
feso
r y
alu
mn
ado
y
en
tre
lo
s p
rop
ios
com
pa
ñero
s qu
ien
es
po
drá
n,
en o
casi
on
es,
dis
eñ
ar
act
ivid
ade
s y
au
toe
valu
ar
su a
pre
ndiz
aje
, a
ltern
and
o e
l tr
aba
jo
ind
ivid
ua
l, en
gra
n gr
up
o y
pe
que
ño g
rupo
, te
nie
ndo
en
cue
nta
las
ven
taja
s qu
e p
rop
orc
ion
a a
est
a ed
ad la
labo
r d
e e
quip
o e
n a
ctiv
idad
es
tale
s co
mo
de
bat
es,
tra
ba
jo d
e i
nve
stig
aci
ón
, ju
ego
s te
atr
ale
s, e
tc.,
Sin
olv
ida
r e
n n
ingú
n m
omen
to n
ue
stra
Cu
ltura
, a
sí c
om
o la
E
du
caci
ón
en
Va
lore
s qu
e s
erá
n tr
aíd
as
a c
ola
ció
n,
gene
ralm
en
te,
gra
cia
s a
los
text
os
tra
baja
do
s.
5.6
Es
tra
teg
ias
, té
cn
ica
s y
pri
nc
ipio
s m
eto
do
lóg
ico
s (
Ma
tem
áti
cas
) S
e t
ien
en e
n c
uen
ta e
l NC
C d
el a
lum
nad
o y
lo d
ispu
est
o e
n c
ad
a un
a d
e s
us
AC
I. L
os
con
ten
ido
s se
pre
sent
an
con
niv
ele
s de
difi
culta
d d
ifere
nte
se
gún
su
niv
el c
urr
icu
lar,
pe
ro la
s ac
tivid
ad
es
son
com
une
s y
ad
ap
tad
as
pa
ra la
pa
rtic
ipa
ción
de
tod
os
los
alu
mno
s y
alu
mn
as.
3
2
La
s M
ate
mát
ica
s so
n u
n i
nst
rum
ent
o d
e co
noci
mie
nto
y a
ná
lisis
de
la
rea
lida
d,
y co
nst
ituye
n u
n c
on
jun
to d
e s
ab
ere
s qu
e a
yud
an a
la
s p
ers
ona
s a
ra
zon
ar
de
man
era
cr
ítica
so
bre
d
ifere
nte
s a
spe
cto
s y
situ
aci
one
s de
l m
und
o qu
e
les
rod
ea
y,
en
con
secu
en
cia
, su
a
pre
ndiz
aje
deb
e s
erv
ir p
ara
fu
ndam
enta
r lo
s p
rop
ios
crite
rios
y la
s p
rop
ias
de
cisi
one
s a
nte
cue
stio
nes
esp
ecí
fica
s qu
e s
e p
lan
tean
en
los
dife
ren
tes
ámb
itos
de
la
vid
a.
La
intr
odu
cció
n
de
nue
vas
rela
cio
ne
s,
con
cep
tos
y p
roce
dim
ien
tos,
am
plía
n
el
cam
po
de
re
flexi
ón
m
ate
má
tica
, in
crem
en
tan
la c
om
ple
jidad
de
alg
orit
mo
s ya
co
no
cido
s, p
osi
bili
tan
nu
eva
s a
plic
aci
on
es
y, e
n d
efin
itiva
, p
erm
iten
ava
nza
r en
lo
s p
roce
sos
de a
bst
racc
ión
y f
orm
aliz
aci
ón
, qu
e p
erm
iten
a l
os
alu
mno
s y
alu
mn
as
alc
anza
r u
n a
lto g
rad
o d
e c
om
pete
nci
a m
ate
mát
ica
a
plic
ab
le a
situ
aci
one
s p
rob
lem
átic
as
de s
u e
nto
rno
y a
l de
sarr
ollo
de
las
com
pete
nci
as
bás
ica
s.
Co
n e
sta
pro
gram
aci
ón s
e va
n a
est
able
cer
las
dire
ctric
es
que
van
a r
egu
lar
la p
ráct
ica
doc
en
te e
n la
ma
teria
de
Ma
tem
átic
as
en
la E
SO
, a
pa
rtir
de
niv
ele
s cu
rric
ula
res
má
s b
ajo
s y
Ad
ap
taci
one
s C
urr
icu
lare
s d
el a
lum
na
do.
Est
as d
irect
rice
s se
rán
da
das
a t
ravé
s d
el c
on
jun
to
de
ob
jetiv
os,
com
pete
nci
as
bási
cas,
con
ten
ido
s, o
rien
taci
on
es
me
tod
oló
gica
s y
crite
rios
de e
valu
aci
ón
con
los
que
se
va a
tra
baja
r.
ME
TO
DO
LO
GÍA
.
En
lo
que
se
ref
iere
, e
spe
cífic
amen
te,
al
asp
ec
to m
eto
do
lóg
ico
co
n e
l qu
e s
e d
ebe
de
sarr
olla
r e
l cu
rríc
ulo
, se
ma
ntie
ne
, en
es
ta
ma
teria
y c
urs
o,
un e
quili
brio
en
tre
los
div
ers
os
tipo
s d
e c
on
ten
ido
s: c
on
cep
tos,
pro
ced
imie
nto
s y
act
itud
es
sigu
en o
rien
tand
o,
inte
gra
da e
in
terr
ela
cio
nad
amen
te c
on
las
com
pete
nci
as
bá
sica
s, e
l pro
ceso
de
en
señ
an
za-a
pre
nd
iza
je,
ya q
ue
ca
da
un
o d
e e
sos
cont
en
ido
s cu
mp
le
fun
cion
es
dis
tinta
s p
ero
com
ple
men
taria
s e
n la
fo
rma
ció
n in
tegr
al d
el a
lum
no,
asp
ect
o q
ue t
amb
ién
po
nen
de
ma
nifi
est
o t
anto
los
crite
rios
de
eva
lua
ción
com
o la
s co
mp
ete
nci
as
bá
sica
s /
sub
com
pe
ten
cia
s, e
n c
ada
un
o d
e lo
s cu
ale
s p
odem
os
dife
ren
cia
r e
sos
dis
tinto
s tip
os
de
co
nte
nid
os
y qu
e e
xige
n u
n d
ifere
nte
tra
tam
ien
to e
n e
l au
la.
La
en
señ
an
za e
n l
os
valo
res
de
un
a s
oci
eda
d d
em
ocr
átic
a,
libre
, to
lera
nte
, p
lura
l, et
c.,
con
tinú
a s
ien
do,
com
o h
ast
a a
hora
, u
na
de
la
s fin
alid
ade
s p
riorit
aria
s d
e la
ed
uca
ció
n, t
al y
co
mo
se p
one
de
ma
nifi
est
o e
n lo
s o
bje
tivo
s d
e e
sta
eta
pa
edu
cativ
a y
en
los
de
est
a m
ate
ria
(y q
ue
tie
ne
n un
a m
anife
sta
ció
n c
on
cre
ta e
n l
os
con
ten
ido
s tr
an
sve
rsa
les
que
se
pue
den
tra
ba
jar
en
cad
a un
ida
d d
idá
ctic
a,
uno
de
lo
s cu
ale
s p
ued
e s
er
el h
ech
o d
e q
ue
la c
ien
cia
no e
s p
atr
imo
nio
de
nin
gun
o d
e lo
s se
xos/
géne
ros)
. E
sto
s a
spe
cto
s ha
n s
ido
ten
ido
s e
n c
uen
ta a
la
ho
ra d
e o
rga
niz
ar
y se
cue
nci
ar
las
unid
ad
es
did
áct
ica
s d
e e
sta
ma
teria
: la
in
tegr
aci
ón
o
rde
nad
a d
e t
od
os
los
asp
ect
os
de
l cu
rríc
ulo
(e
ntr
e lo
s qu
e in
clu
imo
s, p
refe
ren
tem
en
te,
las
com
pe
ten
cia
s b
ási
cas)
es
cond
ició
n s
ine
qu
a
no
n p
ara
la
con
secu
ció
n t
anto
de
lo
s o
bje
tivo
s d
e l
a e
tapa
com
o d
e l
os
esp
ecí
fico
s de
la
ma
teria
y,
po
r su
pu
est
o,
los
ap
ren
diz
aje
s a
soci
ado
s d
irect
amen
te a
la
s co
mp
ete
nci
as.
De
est
e m
od
o, o
bje
tivo
s, c
on
ten
ido
s, m
eto
do
logí
a,
com
pe
ten
cia
s b
ási
cas
y cr
iterio
s d
e e
valu
aci
ón
, a
sí c
omo
un
os
con
ten
ido
s e
nte
ndid
os
com
o c
on
cep
tos,
pro
ced
imie
nto
s y
act
itud
es,
fo
rma
n u
na
un
ida
d p
ara
el
trab
ajo
en
el
au
la.
De
sde
un
pla
nte
am
ien
to in
icia
l en
ca
da u
nid
ad
did
áct
ica
qu
e p
art
e d
e s
abe
r e
l gra
do
de
con
oci
mie
nto
de
l alu
mn
o a
cerc
a d
e lo
s d
istin
tos
con
ten
ido
s qu
e e
n e
lla s
e va
n a
tra
baja
r, s
e e
fect
úa
un
desa
rro
llo c
laro
, o
rde
nad
o y
pre
ciso
de
to
dos
ello
s, a
dap
tado
s e
n su
fo
rmu
laci
ón,
vo
cab
ula
rio y
com
ple
jida
d a
sus
posi
bili
da
des
cogn
itiva
s. L
a c
om
bin
aci
ón
de c
on
ten
ido
s p
rese
nta
dos
exp
osi
tiva
me
nte
y m
edia
nte
cuad
ros
exp
lica
tivo
s y
esq
ue
má
tico
s y
en
los
que
la p
rese
nta
ció
n g
ráfic
a e
s u
n im
po
rta
nte
re
curs
o d
e a
pre
nd
iza
je,
faci
lita
no
so
lo e
l con
oci
mie
nto
y
la c
om
pre
nsi
ón i
nmed
iato
s d
el
alu
mno
sin
o la
ob
ten
ció
n d
e l
os
obje
tivo
s d
e l
a m
ate
ria (
y, e
n c
on
secu
en
cia
, de
eta
pa
). E
n u
na
cu
ltura
p
refe
ren
tem
ente
au
dio
visu
al c
om
o la
qu
e t
ien
en
y p
ract
ica
n lo
s a
lum
no
s, s
erí
a u
n e
rro
r de
sap
rove
cha
r la
s e
no
rme
s po
sib
ilid
ade
s qu
e lo
s e
lem
en
tos
grá
fico
s de
l lib
ro
de
text
o
pone
n
a d
isp
osi
ción
de
l a
pre
ndiz
aje
e
sco
lar.
E
l h
ech
o
de
qu
e
tod
os
los
con
ten
ido
s se
an
3
3
de
sarr
olla
dos
me
dia
nte
act
ivid
ad
es
faci
lita
que
el p
rofe
sor
sep
a en
ca
da m
ome
nto
cóm
o h
an
sid
o a
sim
ilad
os
por
el a
lum
no,
de
fo
rma
qu
e se
pue
dan
in
trod
uci
r in
med
iata
me
nte
cu
anto
s ca
mb
ios
sea
n p
reci
sos
pa
ra c
orr
egi
r la
s d
esv
iaci
on
es
pro
duci
das
en
el
pro
ceso
edu
cativ
o
(act
ivid
ad
es
de
refu
erz
o,
por
eje
mp
lo),
y d
e es
ta f
orm
a a
ten
der
a la
div
ers
ida
d d
e a
pre
nd
iza
jes.
A
sim
ism
o,
se p
rete
nde
qu
e e
l a
pre
nd
iza
je s
ea
sig
nif
ica
tivo
, e
s d
eci
r, q
ue
pa
rta
de l
os c
ono
cim
ien
tos
pre
via
men
te a
dqu
irid
os
y d
e l
a re
alid
ad
cot
idia
na e
inte
rese
s ce
rcan
os
al a
lum
no.
Po
r e
llo,
en
to
dos
los
caso
s en
qu
e e
s p
osi
ble
se
pa
rte
de
rea
lida
de
s y
eje
mp
los
que
le
son
co
noci
do
s, d
e f
orm
a q
ue
se
im
pliq
ue
act
iva
y r
ece
ptiv
am
ent
e e
n l
a c
onst
rucc
ión
de
su
pro
pio
ap
ren
diz
aje
. L
a i
ncl
usi
ón
de
la
s co
mpe
ten
cia
s bá
sica
s co
mo
ref
ere
nte
de
l cu
rríc
ulo
(y
con
un
a p
rese
nci
a e
xte
nsa
en
los
ma
teria
les
de
l alu
mno
—p
or
eje
mp
lo,
al t
érm
ino
d
e c
ada
blo
que
de
con
ten
ido
s— y
de
l p
rofe
sor)
ah
ond
a e
n e
sta
co
nce
pci
ón
fu
nci
ona
l de
lo
s a
pre
nd
iza
jes
esc
ola
res.
Ha
y qu
e d
est
aca
r d
esd
e e
l prim
er
mo
men
to q
ue u
no
de
lo
s o
bje
tivo
s e
s q
ue
el a
lum
no
de
sa
rro
lle,
en
tre o
tra
s,
la c
om
pe
ten
cia
ma
tem
ática
, q
ue
po
drí
am
os
de
fin
ir co
mo
la
ha
bili
da
d p
ara
u
tiliz
ar
y re
lacio
na
r lo
s n
úm
ero
s,
su
s op
era
cio
ne
s b
ásic
as,
los sím
bo
los y la
s fo
rma
s d
e e
xp
resió
n y
razo
na
mie
nto
m
ate
má
tico
, ta
nto
pa
ra p
roducir e
in
terp
reta
r d
istin
tos tip
os de
in
form
ació
n,
co
mo
p
ara
a
mp
liar
el
co
no
cim
ien
to so
bre
asp
ecto
s c
ua
ntita
tivo
s y
espa
cia
les d
e la r
ea
lida
d y
actu
ar
so
bre
ella
, y p
ara
re
so
lve
r p
roble
ma
s r
ela
cio
na
do
s c
on
la v
ida c
otid
ian
a y
co
n
el m
un
do
la
bo
ral.
O
BJ
ET
IVO
S.
E
ntr
e lo
s o
bje
tivo
s fu
nda
me
nta
les
y d
el p
roce
so d
e a
dqu
isic
ión
de
las
com
pet
en
cia
s bá
sica
s, f
igu
ran
: -
De
sarr
olla
r la
fa
culta
d d
e r
azo
nam
ient
o y
de
ab
stra
cció
n.
-
Po
ten
cia
r e
l ca
ráct
er
form
ativ
o d
e su
ap
ren
diz
aje
.
-
Pro
po
rcio
nar
un
len
gua
je p
reci
so y
co
nci
so p
ara
in
terp
reta
r y
an
aliz
ar
críti
cam
en
te l
a g
ran
ca
ntid
ad
de
info
rmac
ión
qu
e,
de
bid
o a
l gr
an
de
sarr
ollo
tecn
oló
gico
, n
os
llega
, no
so
lo p
ero
sí p
refe
ren
tem
ent
e,
a tr
avé
s d
e lo
s m
edi
os
de
co
mu
nic
aci
ón.
L
a a
lfabe
tiza
ció
n c
ien
tífic
a d
e lo
s a
lum
nos,
en
tend
ida
co
mo
la fa
mili
ariz
aci
ón
co
n la
s id
eas
cie
ntíf
ica
s b
ási
cas,
se
con
vie
rte
en
un
o d
e s
us
ob
jetiv
os
fun
dam
ent
ale
s, p
ero
no
tan
to c
omo
un
con
oci
mie
nto
fin
alis
ta (
no
se
est
á f
orm
and
o a
ma
tem
átic
os)
sin
o c
omo
un
co
noci
mie
nto
qu
e le
s pe
rmita
la c
omp
ren
sió
n y
la in
terp
reta
ció
n d
e m
uch
os
de lo
s p
rob
lem
as
que
afe
ctan
al m
und
o (
he
rra
mie
nta
s m
ate
má
tica
s co
mo
el
cálc
ulo
, la
me
did
a, la
s re
laci
on
es
en
tre
form
as y
ca
ntid
ade
s...
).
Est
o s
olo
se
pod
rá lo
gra
r si
el d
esa
rro
llo d
e lo
s co
nte
nid
os
pa
rte
de
lo q
ue
con
oce
el a
lum
no y
de
su
en
torn
o.
Ta
mb
ién
se h
ará
hin
cap
ié e
n lo
qu
e e
l mét
odo
cie
ntíf
ico
, e
n g
ene
ral,
y e
l mé
tod
o de
re
solu
ció
n d
e p
rob
lem
as,
en
pa
rtic
ula
r, le
ap
ort
an a
l a
lum
no
(e
stra
tegi
as
o
pro
ced
imie
nto
s de
a
pre
nd
iza
je
pa
ra
cua
lqu
ier
ma
teria
, ta
les
com
o
la
lect
ura
co
mp
ren
siva
, la
re
flexi
ón
, la
e
lab
ora
ció
n d
e h
ipó
tesi
s, la
inve
stig
aci
ón
, la
ve
rific
aci
ón
de
re
sulta
do
s, e
l tra
bajo
en
gru
po..
.),
a lo
qu
e t
ampo
co s
on
aje
nas,
pre
cisa
me
nte
, a
lgu
na
s de
las
com
pe
ten
cia
s b
ási
cas
(dig
ital y
tra
tam
ient
o d
e la
info
rma
ció
n, a
pre
nde
r d
e fo
rma
au
tón
oma
a lo
larg
o d
e la
vid
a..
.).
Sin
olv
ida
r qu
e c
ad
a c
on
text
o y
ca
da
situ
aci
ón
de
ap
rend
iza
je e
n e
l a
ula
re
quie
ren
una
act
ua
ción
pa
rtic
ula
r y
con
cre
ta,
y qu
e e
xist
en
d
ive
rso
s ca
min
os
para
alc
an
zar
los
ob
jetiv
os
pro
pu
est
os,
la o
rga
niz
aci
ón
de
l pro
ceso
de
en
seña
nza
-ap
rend
iza
je e
n e
sta
mat
eria
se
bas
a
en
una
se
rie d
e p
rinci
pio
s m
eto
doló
gico
s qu
e e
xpo
nd
rem
os
a c
ontin
ua
ció
n. C
om
o c
rite
rio g
en
era
l, se
ha
op
tado
po
r a
ccio
nes
edu
cativ
as
que
pa
rta
n de
la c
om
pre
nsi
ón
de
un
con
cep
to m
ate
má
tico
a pa
rtir
de
una
situ
aci
ón d
ada
, ce
rcan
a y
com
pre
nsi
ble
al a
lum
no,
y a
pa
rtir
de
la c
ua
l se
ded
uce
ra
zon
ada
me
nte
el c
on
cep
to.
3
4
OB
JE
TIV
OS
DE
LA
MA
TE
RIA
EN
EL
AU
LA
DE
AP
OY
O A
LA
IN
TE
GR
AC
IÓN
.
1.
Me
jora
r la
ca
paci
dad
de
pen
sam
ien
to r
efle
xivo
e i
nco
rpo
rar
al
leng
ua
je y
mo
do
s d
e a
rgu
me
nta
ció
n la
s fo
rma
s de
exp
resi
ón
y ra
zon
am
ient
o m
atem
átic
o,
tan
to e
n lo
s p
roce
sos
ma
tem
átic
os
o ci
entíf
ico
s co
mo
en
los
dis
tinto
s á
mb
itos
de
la a
ctiv
ida
d h
uma
na.
2.
Re
con
oce
r y
pla
nte
ar
situ
aci
one
s su
sce
ptib
les
de s
er
form
ula
da
s en
té
rmin
os
ma
tem
átic
os,
ela
bo
rar
y u
tiliz
ar
dife
ren
tes
est
rate
gia
s p
ara
ab
ord
arla
s y
an
aliz
ar
los
resu
ltad
os
util
iza
ndo
los
recu
rso
s m
ás
ap
rop
iad
os.
3
. C
ua
ntif
ica
r a
que
llos
asp
ect
os
de l
a r
ealid
ad q
ue
perm
itan
inte
rpre
tarla
me
jor:
util
iza
r té
cnic
as
de
reco
gid
a d
e l
a i
nfo
rma
ció
n y
pro
ced
imie
nto
s d
e m
edid
a,
rea
liza
r e
l an
ális
is d
e lo
s d
ato
s m
edia
nte
el u
so d
e d
istin
tas
cla
ses
de
núm
ero
s y
la s
ele
cció
n d
e lo
s cá
lcu
los
ap
rop
iad
os
a c
ada
situ
aci
ón
. 4
. Id
ent
ifica
r lo
s e
lem
ent
os
ma
tem
átic
os
(da
tos
est
adís
tico
s, g
eo
mé
tric
os,
grá
fico
s, c
álc
ulo
s, e
tc.)
pre
sent
es
en
lo
s m
ed
ios
de
com
unic
aci
ón,
Inte
rnet
, p
ub
licid
ad u
otr
as
fue
nte
s d
e i
nfo
rma
ció
n,
an
aliz
ar
críti
cam
en
te l
as
fun
cio
ne
s qu
e d
ese
mp
eñan
est
os
ele
men
tos
ma
tem
átic
os
y va
lora
r su
apo
rta
ción
pa
ra u
na
me
jor
com
pre
nsi
ón d
e lo
s m
en
saje
s.
5.
Ide
ntifi
car
las
form
as
y re
laci
on
es
esp
aci
ale
s qu
e
se p
rese
nta
n e
n la
vi
da
co
tidia
na,
a
naliz
ar
las
pro
pie
dad
es
y re
laci
on
es
geo
mé
tric
as
imp
licad
as y
se
r se
nsi
ble
a la
bel
leza
qu
e g
en
era
n a
l tie
mpo
qu
e e
stim
ula
n la
cre
ativ
ida
d y
la im
agi
naci
ón
. 6
. U
tiliz
ar
de
fo
rma
ad
ecu
ada
lo
s d
istin
tos
med
ios
tecn
oló
gico
s (c
alc
ula
do
ras,
ord
ena
do
res,
etc
.) t
anto
pa
ra r
ealiz
ar
cálc
ulo
s co
mo
pa
ra b
usc
ar,
tra
tar
y re
pre
sen
tar
info
rma
cion
es d
e ín
dole
div
ers
a y
ta
mb
ién
co
mo
ayu
da
en e
l ap
rend
iza
je.
7
. A
ctu
ar
an
te l
os
pro
ble
ma
s qu
e s
e p
lan
tea
n e
n l
a vi
da
co
tidia
na d
e a
cue
rdo
con
mod
os
pro
pio
s de
la
act
ivid
ad m
ate
má
tica
, ta
les
com
o la
e
xplo
raci
ón
si
ste
mát
ica
d
e
alte
rna
tiva
s,
la
pre
cisi
ón
en
el
len
gua
je,
la
flexi
bili
da
d
para
m
odifi
car
el
pun
to
de
vist
a
o la
p
ers
eve
ran
cia
en
la b
úsqu
ed
a d
e s
olu
cio
nes.
8
. E
lab
ora
r e
stra
tegi
as
pers
on
ale
s p
ara
el
aná
lisis
de
situ
aci
one
s co
ncr
eta
s y
la i
den
tific
aci
ón
y r
eso
luci
ón
de
pro
ble
ma
s, u
tiliz
an
do
dis
tinto
s re
curs
os
e in
stru
men
tos
y va
lora
nd
o la
co
nve
nie
nci
a d
e la
s e
stra
tegi
as
util
iza
da
s en
fu
nci
ón
del a
ná
lisis
de
los
resu
ltad
os
y d
e su
ca
ráct
er
exa
cto
o a
pro
xim
ad
o.
9.
Ma
nife
sta
r u
na a
ctitu
d p
osi
tiva
an
te la
re
solu
ció
n d
e p
rob
lem
as
y m
ostr
ar
conf
ian
za e
n la
pro
pia
ca
pa
cid
ad
para
enf
ren
tars
e a
ello
s co
n é
xito
y a
dqu
irir
un n
ive
l de
aut
oe
stim
a a
decu
ad
o qu
e le
per
mita
dis
fru
tar
de l
os
asp
ect
os
crea
tivo
s, m
an
ipu
lativ
os,
est
étic
os
y u
tilita
rios
de
las
ma
tem
átic
as.
. 1
0.
Inte
gra
r lo
s co
noci
mie
nto
s m
ate
má
tico
s e
n e
l co
nju
nto
de
sa
bere
s qu
e s
e v
an
ad
quiri
en
do d
esd
e la
s d
istin
tas
áre
as
de
mod
o q
ue
pu
eda
n e
mp
lea
rse
de
form
a c
rea
tiva
, a
nalít
ica
y c
rític
a.
3
5
11
. V
alo
rar
las
ma
tem
átic
as
com
o p
art
e i
nte
gra
nte
de
nu
est
ra c
ultu
ra,
tan
to d
esd
e u
n p
un
to d
e v
ista
his
tóric
o c
om
o d
esd
e l
a p
ers
pe
ctiv
a d
e s
u p
ape
l e
n l
a s
oci
eda
d a
ctu
al
y a
plic
ar
las
com
pe
ten
cia
s m
ate
má
ticas
ad
quiri
da
s p
ara
an
aliz
ar
y va
lora
r fe
nóm
enos
so
cia
les
com
o la
div
ers
ida
d c
ultu
ral,
el r
esp
eto
al m
edio
am
bie
nte
, la
sa
lud
, e
l co
nsu
mo
, la
igu
ald
ad
de
gé
nero
o la
co
nvi
ven
cia
pa
cífic
a.
6
. C
OO
RD
INA
CIÓ
N D
EL
PR
OF
ES
OR
AD
O Y
DE
MÁ
S P
RO
FE
SIO
NA
LE
S I
MP
LIC
AD
OS
Un
a d
e l
as
fun
cio
nes
com
o m
ae
stra
s d
e a
po
yo a
la
in
tegr
aci
ón
, e
s co
lab
ora
r y
pa
rtic
ipa
r e
n e
l D
epa
rtam
ent
o d
e O
rient
aci
ón,
d
isp
on
ien
do d
e u
na h
ora
sem
ana
l en
ho
rario
pa
ra c
oo
rdin
aci
ón
y co
lab
ora
ció
n c
on d
icho
dep
art
amen
to ,
hora
rio d
e c
oo
rdin
aci
ón
lun
es a
3
ª ho
ras;
pa
rtic
ipa
r e
n la
s re
un
ion
es
do
cen
tes
de
unid
ade
s co
n a
lum
nad
o N
EE
y c
oo
rdin
ars
e c
on l
os
tuto
res
de l
os
alu
mno
s y
alu
mna
s N
EE
ate
nd
ido
s po
r P
T.
O
rien
tar
a lo
s p
rofe
sore
s-tu
tore
s d
el
alu
mna
do
ate
nd
ido
en
lo q
ue s
e r
efie
re a
l tr
atam
ien
to e
duca
tivo
co
ncr
eto
de
l m
ism
o,
así
co
mo
aqu
élla
otr
a d
e ca
ráct
er p
reve
ntiv
o d
e p
osi
ble
s d
ificu
ltad
es
que
, pud
iera
n s
urg
ir e
n e
l re
sto
de
los
alu
mn
os
y a
lum
na
s de
l gru
po
.
7.
CO
OR
DIN
AC
IÓN
CO
N L
AS
FA
MIL
IAS
P
art
e f
und
ame
nta
l de
l p
roce
so d
e e
nse
ñanz
a a
pre
nd
iza
je e
s la
re
laci
ón
y c
oo
rdin
ac
ión
co
n l
a fa
mil
ia y
a q
ue
la
ed
uca
ció
n d
e l
os
alu
mn
os/
as
es
una
ta
rea
com
ún e
ntr
e la
fam
ilia
y la
esc
ue
la.
La
inte
racc
ión
en
tre
am
ba
s se
fun
dam
enta
en
la c
oop
era
ción
, pa
rtic
ipa
ció
n y
ayu
da
. H
ay p
rog
ram
ada
s tr
es
reu
nio
nes,
com
o m
ínim
o, a
lo
larg
o d
el c
urs
o r
ealiz
ad
as
prin
cip
alm
en
te d
e f
orm
a tr
ime
stra
l, a
co
mie
nzo
de
cu
rso,
otr
a d
ura
nte
el s
egu
ndo
trim
est
re y
a f
ina
l de
cu
rso.
se
gun
do
trim
est
re (
revi
sió
n d
el
pla
n d
e t
rab
ajo
) y
po
r ú
ltim
o l
a r
eu
nió
n-e
ntr
evi
sta
a f
ina
l d
e c
urs
o.
Ade
má
s a
lo
la
rgo
de
l cu
rso
se
re
aliz
ará
n o
tra
s re
un
ion
es
y co
nta
cto
co
n l
os
pa
dre
s la
s ve
ces
que
sea
n n
ece
saria
s se
gún
la
s ci
rcu
nst
anci
as
que
pue
dan
in
vita
r a
una
co
ord
ina
ció
n o
co
lab
ora
ció
n.
La
ho
ra d
isp
ues
ta p
ara
ate
nci
ón
a p
adre
s s
on
los
ma
rte
s de
10
:25
a 1
1.1
5 c
on
la e
spe
cia
lista
en
PT
Y A
L,
y la
otr
a P
T,
los
mié
rcol
es
a la
s 9
:30
ha
sta
las
10
:15
.
8.
TR
AT
AM
IEN
TO
DE
LA
S T
IC
3
6
La
s te
cno
logí
as
de
la
inf
orm
aci
ón y
la
com
un
ica
ció
n (
TIC
en
ad
ela
nte
) p
uede
n s
up
one
r u
n e
lem
ent
o d
eci
sivo
pa
ra n
orm
aliz
ar
las
con
dic
ione
s de
vid
a d
e l
os
alu
mno
s co
n n
ece
sid
ade
s e
spe
cia
les
y, e
n a
lgu
no
s ca
sos,
una
de
la
s p
oca
s o
pci
one
s p
ara
po
der
acc
ede
r a
l cu
rríc
ulu
m.
Co
nsc
ien
te d
e e
llo,
con
tem
pla
ré s
u u
so e
n e
l cen
tro
en
dife
ren
tes
niv
ele
s:
A n
ive
l d
e c
en
tro
-
Co
lab
ora
r en
la
ade
cua
ció
n d
el
mob
ilia
rio d
el a
ula
de
inf
orm
átic
a p
ara
qu
e r
esu
lte m
ás
ergo
nó
mic
o a
la
s n
ece
sid
ad
es
de
nu
est
ro
alu
mn
ado
.
-
Ela
bo
rar
ma
teria
les
y a
yud
as
técn
ica
s (s
i fue
ra n
ece
sario
) p
ara
el a
cce
so d
el a
lum
nado
a lo
s m
ed
ios
info
rmá
tico
s e
n p
art
icu
lar
y a
l cu
rríc
ulu
m e
n g
ene
ral.
-
Ase
sora
r a
l p
rofe
sora
do s
obre
la
util
iza
ció
n d
e l
as
TIC
en
lo
s p
roce
sos
de e
nse
ña
nza
-ap
ren
diz
aje
de
l a
lum
na
do c
on
nece
sid
ade
s e
spe
cia
les.
A
niv
el
de
l a
lum
na
do
-
Pro
po
rcio
nar
las
tecn
olo
gía
s d
e a
poyo
aju
stad
as
a su
s n
ece
sid
ade
s e
du
cativ
as
esp
eci
ale
s, g
ara
ntiz
an
do
su
incl
usi
ón
en
to
das
las
act
ivid
ad
es
con
TIC
.
-
Co
ntr
ibu
ir a
la c
ompe
ten
cia
dig
ital a
tra
vés
de t
are
as
o a
ctiv
ida
de
s qu
e a
cerq
ue
n a
l alu
mn
ado
al u
so y
ap
ren
diz
aje
a t
ravé
s d
e la
s T
IC.
A n
ive
l d
e l
as
fa
mili
as
-
Info
rma
r a
las
fam
ilia
s so
bre
las
TIC
y la
s p
osi
bili
da
de
s qu
e b
rinda
n a
su
s h
ijos.
-
Ase
sora
r a
las
fam
ilia
s so
bre
el t
ipo
de
tecn
olo
gía
de
apo
yo q
ue
pre
cisa
su
hijo
e in
sta
laci
ón d
el s
oftw
are
má
s ap
rop
iado
.
-
Fa
cilit
ar
a la
s fa
mili
as
los
me
dio
s te
cno
lógi
cos
de
los
que
dis
pone
el c
en
tro
.
3
7
9.
AC
TIV
IDA
DE
S E
XT
RA
ES
CO
LA
RE
S Y
CO
MP
LE
ME
NT
AR
IAS
RE
LAC
IÓN
DE
AC
TIV
IDA
DE
S C
OM
PLE
ME
NT
AR
IAS
DE
L C
UR
SO 2
01
9/2
0
Nº
Ac
tivi
dad
O
bje
tivo
s C
on
ten
ido
s F
ech
as
Per
son
as o
inst
itu
ció
n
invo
lucr
adas
1
S
alid
a al
Cin
e “l
as V
elas
” en
L
os
Alc
ázar
es
Desa
rrolla
r su
aut
onom
ía p
ers
onal.
Apre
nder
a m
aneja
r el d
inero
.
Soci
aliz
ars
e
con
otr
os
com
pañero
s fu
era
del c
entr
o.
Resp
eta
r la
s nor
mas
de l
a s
ala
de
cine.
Apre
nder
a neg
oci
ar
con
sus
com
pañero
s para
po
ners
e
de
acu
erd
o e
n q
ue p
elíc
ula
ver.
Habili
dades
soci
ale
s.
Manejo
del
din
ero
Norm
as
soci
ale
s
Auto
nom
ía
pers
onal.
Voca
bula
rio
ento
rno
“cin
e”.
Educa
ción v
ial.
P
rim
er t
rim
estr
e
Rosa
Marí
a R
old
án
Carm
en M
arí
a L
ópez
Resp
onsa
ble
del c
ine “
las
Vela
s”
2
Vis
ita
al t
eatr
o
rom
ano
de
Car
tag
ena
Valo
rar
el
patr
imonio
cu
ltura
l de
Cart
agena.
Resp
eta
r la
s norm
as
del
teat
ro
rom
ano.
Desa
rrolla
r su
aut
onom
ía p
ers
onal.
Apre
nder
a m
aneja
r el d
inero
.
Soci
aliz
ars
e c
on o
tros
com
pañero
s fu
era
del c
entr
o.
Habili
dades
soci
ale
s.
Norm
as
soci
ale
s.
Auto
nom
ía
pers
onal.
Patr
imonio
cu
ltura
l de
Cart
agena
Seg
un
do
Tri
mes
tre
Guía
turí
stic
o
José
Marí
a A
vilé
s
Luis
Anto
nio
Ros
Pro
feso
ras
PT
y A
L:
Rosa
Marí
a R
old
án
Carm
en M
arí
a L
ópez
Fom
enta
r el
resp
eto
haci
a
las
pers
onas
mayo
res
Habili
dades
soci
ale
s.
Seg
un
do
Tri
mes
tre
Direct
or/
a r
esi
denci
a
mayo
rs
3
8
3
Vis
ita
a la
re
sid
enci
a d
e an
cian
os
de
los
Alc
ázar
es
Desa
rrolla
r la
s si
guie
nte
s em
oci
ones:
em
pat
ía,
solid
aridad,
resp
eto
, to
lera
nci
a.
Inte
ract
uar
con
sus
com
pañero
s en
un e
nto
rno d
ifere
nte
al e
duca
tivo
Desa
rrolla
r la
s H
abili
dades
Soci
ale
s tr
abaj
adas
en
el a
ula
de
inte
gra
ción.
Norm
as
soci
ale
s.
Auto
nom
ía
pers
onal.
Em
oci
ones
Valo
res
Usu
arios
resi
denci
a
mayo
rs
Pro
feso
ras
PT
y A
L
Rosa
Marí
a R
old
án
Carm
en M
arí
a L
ópez
4
Vis
ita
gu
iad
a a
la
AG
A (
Aca
dem
ia
Gen
eral
del
Air
e)
de
San
Jav
ier
Resp
eta
r la
s norm
as
de la
AG
A
Inte
ract
uar
con
sus
com
pañero
s en
un e
nto
rno d
ifere
nte
al e
duca
tivo.
Desa
rrolla
r la
aut
onom
ía p
ers
onal.
Desa
rrolla
r la
s H
abili
dades
Soci
ale
s tr
abaj
adas
en
el a
ula
de
inte
gra
ción.
Dis
fruta
r de
la v
isita
a la
AG
A
Habili
dades
soci
ale
s.
Norm
as
soci
ale
s
Auto
nom
ía
pers
onal.
Voca
bula
rio d
el
ento
rno
de la
A
GA
Ter
cer
trim
estr
e
Resp
onsa
ble
s de la
AG
A
Pro
feso
ras
PT
y A
L:
Rosa
Marí
a R
old
án
Carm
en M
arí
a L
ópez
5
Vis
ita
al e
spac
io
jove
n “
La
To
rre”
, en
lo
s A
lcáz
ares
Info
rmar
se d
e act
ivid
ade
s de o
cio
y tie
mpo li
bre
par
a jó
venes.
Part
icip
ar
de
las
act
ivid
ades
de
oci
o p
rog
ram
adas.
Desa
rrolla
r la
aut
onom
ía
pers
onal.
Desa
rrolla
r la
s H
abili
dad
es
Soci
ale
s tr
abaj
adas
en
el a
ula
.
Motiv
ars
e a
realiz
ar
act
ivid
ades
de o
cio y
tie
mpo
libre
.
- Act
ivid
ades
de
oci
o y
tie
mpo
libre
- H
abili
dades
soci
ale
s - N
orm
as
soci
ale
s - E
duca
ción v
ial
Ter
cer
trim
estr
e
Mon
itore
s del C
ent
ro
Juve
nil
la “
Torr
e”
de lo
s A
lcáza
res
Pro
feso
ras
PT
y A
L:
Rosa
Marí
a R
old
án
Carm
en M
arí
a L
ópez
To
da
s l
as s
ali
das
se
re
ali
zará
n c
on
las
do
s e
sp
ec
iali
sta
s d
e P
T y
AL
1
0.
EV
AL
UA
CIÓ
N.
-S
erá
una
ta
rea
co
nju
nta
en
tre
el T
uto
r de
l alu
mn
ado
NE
AE
y m
ía c
omo
esp
eci
alis
ta e
n P
T.
En
el q
ue
trim
est
ralm
ente
co
nse
nsu
are
mo
s la
ca
lific
aci
ón
en
ba
se a
su
AC
I y p
rese
nta
ré m
i inf
orm
e c
ua
litat
ivo
de
eva
lua
ció
n d
el a
lum
nad
o a
ten
did
o.
3
9
La
eva
lua
ción
es
un
pro
ceso
inte
gra
l, en
el q
ue
se
cont
emp
lan
div
ers
as
dim
en
sio
nes
o ve
rtie
nte
s: a
nális
is d
el p
roce
so d
e a
pre
nd
iza
je d
e lo
s a
lum
no
s, g
rad
o d
e a
dqu
isic
ión
de
las
com
pe
ten
cia
s b
ási
cas,
aná
lisis
de
la p
ráct
ica
do
cen
te y
los
pro
ceso
s de
en
seña
nza
qu
e e
n e
lla
se d
eriv
an
, y
an
ális
is d
el
pro
pio
dis
eño
cu
rric
ula
r. A
dem
ás,
un
a ve
z o
bte
nid
os
los
resu
ltad
os
de
la e
valu
aci
ón
de
bem
os
con
tem
pla
r lo
s m
eca
nis
mo
s ne
cesa
rios
pa
ra d
ar
info
rma
ció
n a
l alu
mn
ado
, dife
ren
tes
pro
fesi
ona
les
y p
ad
res.
L
a e
valu
aci
ón q
ue
lle
vare
mo
s a
ca
bo
co
n e
l alu
mn
ado
se
rá:
a)
glo
ba
l, d
irigi
da
al
alu
mno
en
su
to
talid
ad;
b)
mul
tifun
cio
nal,
con
tem
pla
rá
los
dife
ren
tes
ámb
itos
de
exp
erie
nci
as
y la
s co
mp
ete
nci
as
del
alu
mn
o en
fu
nci
ón d
e s
us c
apa
cid
ade
s; c
) co
nte
xtu
al,
ide
ntif
ican
do
las
varia
ble
s a
mb
ien
tale
s qu
e c
on
trib
uye
n a
me
jora
r la
s p
osi
bili
da
de
s d
el a
lum
no;
y p
or
últi
mo
, d
) co
ntin
ua
, se
eje
rce
rá a
lo la
rgo
de
to
do e
l p
roce
so e
duca
tivo
.
La
eva
lua
ción
se
lleva
rá a
ca
bo
en
los
sigu
ient
es
mom
ent
os
de
l cu
rso
esc
ola
r:
-
Eva
lua
ció
n i
nic
ial:
a c
om
ien
zo d
e c
urs
o,
util
iza
nd
o u
n p
roto
colo
de
re
cogi
da
de
info
rmac
ión
en
la e
ntr
evi
sta
fam
ilia
r, o
bse
rva
ción
d
e lo
s a
lum
nos,
re
aliz
aci
ón
de
los
PT
Is y
otr
os
do
cum
ento
s d
el a
lum
no,
así
co
mo
info
rma
ció
n q
ue
ap
ort
an lo
s d
ive
rso
s p
rofe
sio
na
les
de
l ce
ntr
o.
-
Eva
lua
ció
n f
orm
ati
va:
la e
valu
aci
ón s
e r
ealiz
ará
de
fo
rma
co
ntin
ua,
du
ran
te la
pro
pia
prá
ctic
a e
du
cativ
a,
de m
od
o q
ue
se
pue
dan
intr
od
uci
r to
da
s la
s m
odifi
caci
on
es
y m
ejo
ras
que
se
con
sid
ere
n n
ece
saria
s.
-
Eva
lua
ció
n s
um
ati
va:
se r
ea
liza
rá u
n in
form
e e
sco
lar
don
de
qued
e r
eco
gid
o e
l pro
ceso
se
guid
o po
r e
l alu
mn
o d
ura
nte
el c
urs
o,
así
co
mo
las
reco
men
da
cio
nes
y o
rien
taci
one
s qu
e s
e c
on
side
ren
pe
rtin
ente
s. E
ste
info
rme
se
ent
rega
rá a
las
fam
ilia
s y
será
gu
ard
ado
en
el p
rop
io e
xpe
die
nte
de
l alu
mn
o.
Pa
ra ll
eva
r a
cab
o la
eva
lua
ció
n d
el p
roce
so e
du
cativ
o d
el a
lum
no s
e e
sta
ble
cen
los
sigu
ien
tes
pro
ced
imie
nto
s e
in
str
um
en
tos
:
-
Ob
se
rva
ció
n s
iste
mát
ica
: E
sca
la d
e o
bse
rva
ció
n y
re
gist
ro a
ne
cdó
tico
pe
rso
nal.
-
An
áli
sis
d
e la
s
pro
du
cc
ion
es
de
l a
lum
no
: M
ono
gra
fía
s, f
icha
s d
e t
raba
jo,
cua
dern
o d
e c
lase
, te
xto
s es
crito
s, r
ela
tos
de
pro
du
ccio
ne
s o
rale
s y
ob
serv
aci
ón
de
l pro
pio
tra
ba
jo.
-
Inte
rca
mb
ios
co
n l
os
alu
mn
os
: R
egi
stro
so
bre
la f
orm
a de
co
mun
ica
ció
n qu
e e
stab
lece
, e
ntr
evi
sta
, o
bse
rva
ció
n s
obre
el g
rado
d
e p
art
icip
aci
ón e
n la
s ta
rea
s d
e g
ran
gru
po y
asa
mb
lea
s de
cla
se.
-
Pru
eb
as
esp
ecí
fic
as p
ara
co
no
ce
r e
l g
rad
o d
e a
dq
uis
ició
n d
e c
on
oc
imie
nto
s: P
rueb
a o
bje
tiva
, p
rue
ba
ab
iert
a,
exp
osi
cion
es
ora
les,
re
solu
ció
n d
e ta
rea
s y
solu
ció
n d
e p
rob
lem
as
de
la v
ida
re
al.
A
l té
rmin
o d
e c
ada
cic
lo s
e v
alo
rará
el
pro
gre
so a
lca
nza
do
po
r el
alu
mn
o e
n c
ua
nto
a l
a c
on
secu
ció
n d
e lo
s o
bje
tivo
s p
rogr
am
ad
os y
co
mpe
ten
cia
s b
ási
cas
en
su
ad
apta
ción
cu
rric
ula
r y,
en
co
nse
cuen
cia
de
est
a v
alo
raci
ón,
se d
eci
dirá
ace
rca
de
la
pro
mo
ción
al
cicl
o si
guie
nte
.
4
0
Re
sp
ec
to a
l c
óm
o y
cu
án
do
eva
lua
r, e
sta
ble
cere
mo
s co
mo
prin
cip
al r
efe
ren
te lo
s si
guie
nte
s m
om
en
tos
y m
od
os
de
eva
lua
ció
n.
Pa
ra
lleva
r a
ca
bo
la
eva
lua
ció
n,
se t
en
drá
en
cu
en
ta t
odo
lo
exp
resa
do
en
el
ap
art
ad
o d
e e
valu
aci
ón
en
el
P.E
. e
n l
o r
efe
ren
te a
su
cic
lo y
so
bre
tod
o e
n s
u A
CI,
ade
má
s:
-
Se
lle
vará
a c
abo
una
eva
lua
ció
n d
e lo
s e
stán
da
res
pro
pue
sto
s po
r m
ed
io d
e o
bse
rva
cio
ne
s d
irect
as
e in
dire
cta
s.
-
En
lo
s e
stá
nd
are
s p
or
áre
as v
an
im
plí
cit
os
lo
s c
rite
rio
s d
e e
valu
ac
ión
po
r lo
qu
e n
o s
e c
on
sid
era
op
ort
un
o e
l e
xp
res
arl
os
en
otr
o a
pa
rta
do
dif
ere
nte
-
Se
re
aliz
ara
n e
sca
las
de
est
ima
ción
o li
sta
s d
e c
ont
rol d
e lo
s e
stá
nda
res
exp
resa
dos
an
terio
rme
nte
. D
ich
a e
valu
aci
ón
no
s se
rvirá
p
ara
re
tom
ar
en
su c
aso
el p
roce
so d
e e
nse
ña
nza
ap
ren
diz
aje
.
-
Trim
est
ralm
en
te s
e e
xpre
sara
n lo
s re
sulta
dos
de
las
dis
tinta
s e
valu
aci
on
es
po
r á
rea
s y
se le
s co
mu
nic
ará
a lo
s pa
dre
s.
-
Al f
ina
liza
r e
l cu
rso
, se
re
aliz
ara
una
eva
lua
ció
n d
e lo
s e
stán
dare
s qu
e q
ued
ará
exp
resa
da
en
est
a a
dap
taci
ón
y a
niv
el d
e c
ole
gio
, a
los
pa
dre
s se
le d
ará
info
rma
ción
de
los
est
án
dare
s co
nse
guid
os
po
r e
l alu
mn
o h
ast
a e
se m
omen
to y
se
exp
resa
rá c
ua
lita
tiva
me
nte
en
un
bo
letín
con
exp
resi
ón
en
el a
part
ado
co
rre
spon
die
nte
de
qu
e e
l alu
mn
o s
e le
est
á re
aliz
an
do
una
ad
apt
aci
ón c
urr
icu
lar.
Y s
e t
oma
rán
d
eci
sio
ne
s p
ara
el p
róxi
mo
cu
rso
.
10
. EV
AL
UA
CIÓ
N D
E L
A P
RÁ
CT
ICA
DO
CE
NT
E.
Ten
dre
mo
s m
uy
en
cu
en
ta
la
eva
lua
ción
de
la
p
ráct
ica
do
cen
te
y d
el
pro
ceso
de
en
señ
an
za,
que
deb
e in
clu
ir a
spe
cto
s co
mo
: o
rga
niz
aci
ón
de
l a
ula
y a
pro
vech
am
ien
to d
e lo
s re
curs
os,
coo
rdin
aci
ón
en
tre
los
dife
rent
es
pro
fesi
ona
les
imp
lica
do
s, r
ela
ció
n co
n l
os
pa
dre
s y
pro
fesi
ona
les
ext
ern
o a
l ce
ntr
o q
ue
atie
nde
n y
tra
ba
jan
con
el a
lum
nad
o d
el A
ula
Ap
oyo
a la
Int
egr
aci
ón.
El g
rad
o d
e e
fect
ivid
ad
d
e l
a o
rga
niz
aci
ón
, ut
iliza
ció
n d
e r
ecu
rso
s, c
oo
rdin
aci
ón
, p
lan
ifica
ció
n d
e a
ctiv
ida
de
s, a
dap
taci
ón d
e l
as
mis
ma
s y
éxi
to e
n e
l de
sarr
ollo
d
e a
pre
ndiz
aje
y c
om
pete
nci
as
del a
lum
nado
, n
os
va a
se
rvir
com
o in
dic
ad
ore
s de
me
jora
a t
ene
r e
n c
uen
ta c
ada
trim
est
re y
cu
rso
pa
ra
me
jora
r e
l d
esa
rro
llo d
e m
i p
ráct
ica
doce
nte
. P
or
lo t
an
to l
a e
valu
aci
ón
doce
nte
es
una
he
rra
mie
nta
de
me
jora
, o
rien
taci
ón
y to
ma
de
de
cisi
on
es,
y c
om
o t
al l
a e
mp
lea
ré.
E
n d
efin
itiva
, la
eva
lua
ció
n de
la
prá
ctic
a d
oce
nte
tie
ne c
om
o fin
alid
ad
verif
ica
r la
ad
ecu
aci
ón
del
pro
ceso
de
en
señ
anza
a l
as
cara
cte
ríst
ica
s y
ne
cesi
da
de
s de
l a
lum
nad
o, y
en
fu
nci
ón d
e e
llo,
rea
liza
r la
s m
ejo
ras
pe
rtin
ent
es
en
la
act
ua
ció
n d
oce
nte
con
un
cará
cte
r co
ntin
uo y
fo
rma
tivo
.
12
. C
ON
CL
US
IÓN
. C
om
o co
ncl
usi
ón
exp
on
emo
s qu
e l
os
prin
cip
ios
peda
gógi
cos
que
su
bya
cen
al
enf
oqu
e qu
e i
mp
regn
an
el
pre
sen
te p
rogr
am
a p
ara
el
Au
la d
e A
po
yo a
la I
nte
gra
ció
n d
el I
ES
An
toni
o M
en
árg
ue
z C
ost
a,
son
:
La
fu
nci
ón d
el d
oce
nte
pa
ra e
l de
sarr
ollo
de
com
pe
ten
cia
s p
uede
co
nce
birs
e c
omo
la t
uto
riza
ció
n d
el a
pre
ndiz
aje
de
los
alu
mn
os,
lo q
ue
im
plic
a d
ise
ña
r, p
lan
ifica
r, o
rga
niz
ar,
est
imu
lar,
aco
mpa
ña
r, e
valu
ar y
re
con
du
cir
sus
pro
ceso
s de
ap
rend
iza
je.
4
1
La
pre
ten
sió
n c
en
tra
l de
l dis
posi
tivo
esc
ola
r n
o e
s tr
an
smiti
r in
form
aci
on
es
y co
noci
mie
nto
s, s
ino
pro
voca
r e
l des
arr
ollo
de
com
pe
ten
cia
s b
ási
cas,
do
nde
el
apre
nd
iza
je r
ele
van
te r
equ
iere
est
imu
lar
la m
eta
cogn
ició
n d
e c
ad
a a
lum
no,
su
cap
aci
dad
pa
ra c
om
pre
nde
r y
segu
ir s
u p
rop
io y
sin
gula
r p
roce
so d
e a
pre
nde
r y
de
ap
ren
der
a a
pre
nde
r.
El d
esa
rro
llo d
e la
s co
mpe
ten
cia
s bá
sica
s re
quie
re p
ropo
rcio
na
r un
en
torn
o c
laro
y b
ien
est
ruct
ura
do
. D
onde
el a
lum
na
do p
ue
da p
roba
r lo
s ca
mb
ios
que
pu
ede
oca
sio
nar
en
el
ento
rno
a t
ravé
s d
e l
a a
ctiv
ida
d y
pro
pic
iar
un
a i
nte
racc
ión
fu
nci
on
al
bie
n c
ont
ext
ua
liza
da
, qu
e p
rovo
que
ca
da
vez
ma
yor
con
exi
ón
en
tre
en
torn
o y
alu
mn
o.
Est
amo
s co
nve
nci
da
s qu
e l
a p
rese
nte
pro
pue
sta
de
Pro
gra
ma
de
Au
la A
bie
rta
pa
ra e
l IE
S A
nto
nio
Me
ná
rgu
ez
Co
sta
, p
rop
icia
un
a co
nve
rge
nci
a c
lara
en
tre
un
a e
nse
ñan
za b
asa
da
en “
sab
er
ha
cer”
de
fo
rma
fun
cio
na
l, co
n u
na
rea
lida
d y
cont
extu
aliz
aci
ón
cla
ra d
e la
s n
ece
sida
de
s d
el e
nto
rno
y la
s e
duca
tiva
s d
el a
lum
nad
o, p
ara
co
nse
guir
un
me
jor
de
sarr
ollo
e in
tegr
aci
ón
de
est
os a
lum
no
s.
Top Related