Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

26
KIROLAREN EUSKAL ESKOLA ESCUELA VASCA DEL DEPORTE IRAKASLEA: IRAKASLEA: ARITZ OLAGOI ARITZ OLAGOI [email protected] [email protected]

Transcript of Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

Page 1: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

IRAKASLEA: IRAKASLEA: ARITZ OLAGOI ARITZ OLAGOI [email protected]@gmail.com

Page 2: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

Kirol trebetasunen ikaskuntza-irakaskuntza

ebaluatzeko moduak

ZER IKASIKO DUGU?

Garapen psikologiaren oinarrizko elementuak

Kirol trebetasunen eskuratzea errazten duten

faktoreak

Trebetasunen eskurapenean kirol teknikoaren papera

Page 3: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

““GARAPENAREN PSIKOLOGIA ETA GARAPENAREN PSIKOLOGIA ETA KIROL HASTAPENAREKIN ETA KIROL HASTAPENAREKIN ETA IRAKASKUNTZAREKIN DUEN IRAKASKUNTZAREKIN DUEN

HARREMANA”HARREMANA”

GARAPEN FISIKOA,MOTOREA, INTELEKTUALA, AFEKTIBO-EMOZIOZKOA ETA SOZIALA

ENTRENATZAILE-BEGIRALEAREN ESKUHARTZE HEZITZAILEA

Page 4: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

GARAPEN PSIKOLOGIARI SARRERA.KIROL HASTAPEN ETA IRAKASKUNTZAREKIN HARREMANA.

SARRERA

ZEIN ALDERDI AZTERTUKO DITUGU?

Haurraren garapena arlo fisikoan, motorean, intelektualean, emozionalean eta gizartekoan era orokor batean

ZERGATIK?

Entrenatzaileek eta monitoreek kontuan izan behar ditugu arlo hauek eguneroko ihardunean kirolariekin.

Page 5: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

GARAPENAREN PSIKOLOGIA:Bizitzan zehar ematen den aldaketa psikologikoa.

ZEIN aldaketa ematen dira eta ZERGATIK ematen dira aldaketa hauek?

Haurren jokabidea deskribatu garapenaren une bakoitzean ¿noiz hasten dira haurrak oinez ibiltzen?

Zergatiak: Herentzia genetikoa, burmuinaren ezaugarri biologiko eta estrukturalak, ingurune fisiko eta soziala eta jasandako esperientziak

Aldaketa psikologikoak ingurune SOZIAL, EKOLOGIKO ETA KULTURAL zehatz batean ematen dira.

GARAPENAREN PSIKOLOGIAREN EKARPENAK:

Psikologia:Jokaeraren ikasketa zientifikoa.

Page 6: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

Garapenaren psikologian hazkundeari buruzko teoria ezberdinak erabili izan dira (Arranz, e. 1994).

Teoria Biologikoak Heltze Teoriak

Teoria Etologiazkoak

Teoria Psikodinamikoak Freud-en Teoria Psikosexuala

Erikson-en Teoria Psikosoziala

Aprendizaiaren Teoriak Baldintzapenaren teoriak

Giza aprendizai kognitiboaren teoriak

Teoria Kognitiboak Piaget-en garapen kognitiboaren teoria

Giza kognizioaren teoriak

Informazio prozesamenduaren teoriak

Teoría kultural- kontestualak Vigotsky-ren teoria sozio-historikoa

Brofenbrenner-en teoria ekologikoa

Page 7: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

KIROL IRAKASKUNTZAREKIN HARREMANA DUTE GARAPENAREN ALDERDIAK

Adin Kronologikoa: Haurrak taldekatzeko oinarria.

HOMOGENEIZAZIOA

HAZKUNDEA = ANIZTASUNAHAZKUNDEA = ANIZTASUNA

BEGIRALE-ENTRENATZAILEA

GARAPENARI ARRETA INDIBIDUALA

PERTSONARTEKO DESBERDINTASUNAK ETA

ARRETA PERTSONALIZATUA

Page 8: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

GARAPENAREN EBOLUZIO ARLOAKGARAPENAREN EBOLUZIO ARLOAK:

1. HAZKUNDEA ETA GARAPEN FISIKOA

2. GARAPEN MOTOREA

3. GARAPEN INTELEKTUALA

4. GARAPEN AFEKTIBO-EMOZIOZKOA ETA SOZIALA

HEZKUNTZA ESKUHARTZE EGOKIAHEZKUNTZA ESKUHARTZE EGOKIA ENTRENATZAILEARENGANDIK

Page 9: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

1.- HAZKUNDEA ETA GARAPEN FISIKOA

- Prozesu fisiko, kimikoa eta morfologiko konplexua

- Aldaketak azaleran, bolumenean eta pisuan.

- Izaera progresibodun etengabeko hazkundea

JOKABIDEAREN KALITATE BIOSOZIALAREN GEHITZEA

KURBA SIGMOIDEA: Hazkuntza erritmo desberdinak

Norbanako desberdintasunak hazkuntza prozesuan tamaina, proportzio eta denboran

Page 10: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

2. MOTORE GARAPENA

-Mugimendua, jokabidearen zati

-Nortasunaren ezaugarriei loturik

-Barne munduaren islada

-Ingurunearengan eragiteko trebetasuna

Ondorio psikologikoak: domeinu sentsazioa eta

ingurunearen ezagutza (espazioa / tartea, distantzia eta

altuera)

Page 11: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

MUGIMENDUAREN OINARRIZKO GAITASUNEN MUGIMENDUAREN OINARRIZKO GAITASUNEN

ARTEKO KOORDINAZIOAREN GEHIKUNTZAARTEKO KOORDINAZIOAREN GEHIKUNTZA

Mugimendu lokomotoreak, manipulaziozkoak

eta egonkortasunezkoak

GARAPEN MOTOREAREN OINARRIZKO EZAUGARRIA

Garapenaren etapak: Hasierakoa, trantsiziozkoa eta heldutasun etapa

Page 12: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

HASIERAKO ETAPA (6-8 URTE)

Bat bateko motrizitatetik motrizitate kontrol handiagoko etapara Jarrera eta arnas kontrolen garapena Lateralitatearen finkapena Ezkerraren nahiz eskuinaren ezagupena Besoen independentzia enborrarekiko Koordinazio orokorraren eta begi-esku artekoaren hobekuntza

Oreka estatiko eta dinamikoaren arteko hobekuntza

Gaitasun fisikoen hobekuntza

EZ DA BERARIAZKO ENTRENAMENDURIK EGIN BEHAREZ DA BERARIAZKO ENTRENAMENDURIK EGIN BEHAR

Mugimenduaren oinarrizko gaitasunen garapen etapak:

Page 13: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

TRANTSIZIOZKO ETAPA (8-10 URTE)

Erlaxazio orokor eta segmentarioaren aukera

Besoen eta zangoen askatasuna enborrarekiko

Besoen arteko askatasuna

Desplazamendu, jauzi, biraketa, jaurtiketa harreren hobekuntza

Umearen hazkundea eta garapen motoreak aurrera darrai.

EZ DA BERARIAZKO ENTRENAMENDURIK EGIN BEHAREZ DA BERARIAZKO ENTRENAMENDURIK EGIN BEHAR

Mugimenduaren oinarrizko gaitasunen garapen etapak:

Page 14: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

HELDUTASUN ETAPA (10-12 URTE)

Gorputz atalen funtzio askatasuna Besteen ezagupenaren transposizioa eta alderantzizkoa

Berariazko trebetasunean hastapena

Motore kontrolaren hobekuntza: motore efizientzi maila altua

Energia hornidura sistemen hobekuntza: jarduera denbora luzatu

EZ DA BEHARREZKOA BERARIAZKO ENTRENAMENDUAEZ DA BEHARREZKOA BERARIAZKO ENTRENAMENDUA

Mugimenduaren oinarrizko gaitasunen garapen etapak:

Page 15: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

3. GARAPEN INTELEKTUALA

OPERAZIO ZEHATZEN ESTADIOAOPERAZIO ZEHATZEN ESTADIOA (7-12 urte)(7-12 urte)

OPERAZIO-AURREKO ESTADIOAOPERAZIO-AURREKO ESTADIOA

OPERAZIO FORMALEN ESTADIOAOPERAZIO FORMALEN ESTADIOA

Page 16: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

OPERAZIO ZEHATZEN ESTADIOAOPERAZIO ZEHATZEN ESTADIOA (7-12 (7-12 URTE)URTE)

Errealitatearen irakurketa egokia, pertzepzioak

dakartzan agerpenak gaindituz

Errealitatea Egituretan Antolatu.

Pentsamendu logikoaren garapena Pentsamendu logikoaren garapena “Orain/hemen”

Egoera zehatzetarako prozesu logikoak

Page 17: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

Ezagupen aldaketak: Kontserbazioa, sailkapena, espazio

eragiketak eta mapa kognitiboak

Memoria estrategiak hobetu: Errepikapena, antolakuntza eta elaborazioa

Informazioa oroimenetik berreskuratzeko

gaitasuna: Ezagupena, gogorarapena eta elaborazioa

OPERAZIO ZEHATZEN ESTADIOAOPERAZIO ZEHATZEN ESTADIOA (7-12 (7-12

URTE)URTE)

Page 18: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

OPERAZIO FORMALEN ESTADIOAOPERAZIO FORMALEN ESTADIOA

Arrazonamendu hipotetiko deduktiboaArrazonamendu hipotetiko deduktiboa

Pentsamendua egoera zehatzetik haratago

Gauza eta ekintza zehatzak ez dira beharrezkoak

OPERAZIO ZEHATZEN ESTADIOAOPERAZIO ZEHATZEN ESTADIOA (7-12 AÑOS)(7-12 AÑOS)

Page 19: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

4. GARAPEN AFEKTIBO-EMOZIOZKOA ETA SOZIALA

Garapen Afektibo-Emoziozkoa + Garapen Soziala

Umearen jarrerak eta sentipenak eremu sozialarekin harremanetan ikasi

Page 20: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

Onarpena, partehartzea eta bazterketaOnarpena, partehartzea eta bazterketa

*ENTRENATZAILEAREN PAPERA

ONARTUA EZ DEN HAURRA:ONARTUA EZ DEN HAURRA: gaitzetsia* +

ekintzak mugatzen zaizkio* +

ahalegin eta lorpenen aitortzarik eza*

Norbere buruaren ebaluaketa negatiboa eta gutxiagotasun sentimenduaager daitezke

ONARTUA DEN HAURRA:ONARTUA DEN HAURRA:

Norbere buruaren estimuaren eta barne motibazioaren handitzea

Page 21: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

AutokontzeptuaAutokontzeptua

- Izaeraren eta nortasunaren garapenean eragin handia izango du

JASOTAKO GAITASUN MAILA*

AUTOKONTZEPTUA AUTOESTIMU MAILA

*ENTRENATZAILEAREN PAPERA

- Pertsona batek duen bere buruaren irudia

- Haurtzarotik garatzen da

- Indartsua eta iraunkorra denboran- Ni erreala – ni idealarekin konparatu (giza eredu eta espektatiba)*

Page 22: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

Emozioen ezagutzaEmozioen ezagutza

Emozioak erakusteko arauak ezagutzen dituzte:: “ noiz, non eta nola ”

•““Norbere erregulazio emozionala”ren garapenaNorbere erregulazio emozionala”ren garapena:

Emozioak maila erosora egokitzeko gai ingurunearekin partehartzeko

““empatia”ren handitzeaempatia”ren handitzea:

“besteen emozioak ulertu eta emozio osagarriekin erantzuteko gaitasuna”

- Besteen emozioak ezagutu eta interpretatzeko gai:

- Norbere emozioak hobeto ulertuko dituzte

Page 23: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

LagunakLagunak

- Kideen arteko akordioetan oinarrituko dira

- Besteen kualitate pertsonalak baloratzen ditu gehiago

- Adiskidetasuna hastea zaila: denbora eta ahalegina

- Ezaugarri beharrezkoa: Konfidantza

- Kirol iharduera: lagun berriak egiteko ingurune egokiaKirol iharduera: lagun berriak egiteko ingurune egokia

- Lagun berriak egitea: Onura afektibo eta psikologikoakLagun berriak egitea: Onura afektibo eta psikologikoak

Page 24: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

EtikaEtika

*ENTRENATZAILE ETA GURASOEN ZEREGINA

- Kirol testuingurua: Arrazonamendu etikoa hebetzeko inguruneaKirol testuingurua: Arrazonamendu etikoa hebetzeko ingurunea

• Eskubideen inguruko arrazoitzea

• Justiziarekiko jokabidea

-Helduen* aldetik giro egokia sortu behar da eskola kirolean nahiz

kirol hastapenean: balore positiboak

Page 25: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

Pertsonen arteko trebetasunakPertsonen arteko trebetasunak

*Kirola: Kalitatezteko pertsonarteko harremanetarako *Kirola: Kalitatezteko pertsonarteko harremanetarako

testuinguru ezinhobeatestuinguru ezinhobea

- Kirolak: Pertsonen arteko trebetasunak garatzeko aukeraKirolak: Pertsonen arteko trebetasunak garatzeko aukera

- Pertsonarteko gaitasuna-gaitasun soziala:

“taldean modu eraginkorrean funtzionatzeko gaitasuna”

• erabaki hartzea

• irtenbideen negoziazioa

- Giza arazoen ebazpen estrategietan hobekuntzak

Page 26: Jarrera eta Ikaskuntza Donostia 2011 1. gaia

KIROLAREN EUSKAL ESKOLAESCUELA VASCA DEL DEPORTE

15 minutu barru jarraituko dugu15 minutu barru jarraituko dugu

zalantzak, kezkak, galderak: zalantzak, kezkak, galderak: [email protected]@gmail.com

Klaseetako aurkezpenak: Klaseetako aurkezpenak: http://jarreraetaikaskuntza.wikispaces.com