PrimeiraPrimeiraPrimeiraPrimeiraInfanciaInfanciaInfanciaInfancia

O O O O nenonenonenoneno de un a de un a de un a de un a cinco anoscinco anoscinco anoscinco anos

Escola de Pais

Rasgos Evolutivos Xerais da Etapa

Coñecer as características do desenvolvemento xeral do nenoresulta de utilidade para entender e axudarlle no seu

desenvolvemento ou detectar posibles dificultades neste.

Cada neno é único e diferente e por iso é importante respetar o desenvolvemento individual sen facer comparacións ou

presionando ao neno, fomentando sempre unha boa autoestima.

Dúas etapas

Expansión da subxectividade

(egocentrismo propio do primeiro ano)

Exploración da realidade externa

(integración no mundo que o rodea)

Psicomotricidade: ao ano o neno

comeza a andar…

Linguaxe: emprégao para ordenar o seumundo interno

e externo…

Intelixencia: pode representar as

cousas sen estar presentes…

Afectividade: controla impulsos

e desexos, adáptase ás

normas…

Psicomotricidade

Ao redor do ano de idade comeza a andar, e pouco a pouco vai reorganizando e acadando o

control da musculatura dende a grosa á máis fina.

É de especial importancia a imaxe corporal (que ésubxectiva e non coincide co esquema corporal).

Ésta influirá nun futuro no concepto de si mesmo e a autoestima.

Algunhas Características do Desenvolvemento Psicomotriz (según Gesell)

� Brinca con soltura e salta.

� Mantén o equilibrio sobre a punta dos pés durante varios segundos.

� Está capacitado para realizar exercicios físicos e danza.

� Emprega o cepillo de dentes e o peine.

� Debuxa a figura dunha persoa.

�…

� Sabe brincar á”pata coxa”.

� Mantén o equilibrio nun so pé durante uns segundos.

� Lanza unha pelota botando o brazo cara atrás e tira con forza.

� Abotoa a roupa e fai a lazada nos zapatos.

�…

� Constrúe torres altas con cubos.

� Modula a súa forma de correr e faivariacións de velocidade.

� Sube escaleirassen axuda alternando os pés.� Pedalea un triciclo.

�…

� Baixa e sube escaleiras sen axudausando os dous pésen cada escalón.

�Dalle un puntapé a unha pelota.

�Gústanlle os xogosbruscos e os revolcóns.�Da volta ás follas dun libro.

�Constrúe torres con cubos e ensarta contas.

�Permanece sentado durante un anaco.�…

5 anos4 anos3 anos2 anos

Intelixencia, Imitación e Xogo:

A Evolución da Conduta Adaptativa.

Intelixencia

Esta intelixencia representativa é de tipo intuitivo dende os 4 ata os 6 anos: coa súa acción ou pensamento o neno cree influír na realidadeexterna, e confunde a causalidade física coa motivación psicolóxica.

A partir do segundo ano a intelixencia convértese en representativa aointeriorizarse as aprendizaxes en forma de imaxes mentais.

Imitacióne Xogo

Na imitación e o xogo conflúen aspectos intelectuais e emocionais e amosano carácter subxectivo da intelixencia do neno.

A imitación nesta etapa de intelixencia representativa é simbólica: O nenointerioriza un obxecto real en forma de imaxe, cargada de significación e subxectividade.

O neno representa unha acción ou obxecto non presente e prodúcese a interiorización dos xestos e accións aprendidos anteriormente. O xogo e a imitación únense nesta apredizaxe.

Linguaxe e Socialización

☺ A linguaxe é indisociable do medio familiar. Dende os primeiros meses de vida a entoación das palabras da nai dalles significado.

☺ A linguaxe é tanto expresión das tendencias individuais como das influencias exteriores.

☺ A primeira experiencia escolar é case unha continuación do medio familiar.

Adquisicións na Linguaxe (según Peña-Casanova e outros )

� Aprende estruturas de oraciónscomplexas con uso da conxunción“y”.� Aparecen subordinadas e comparativas.� Integra a partícula negativa nafrase.� Aumenta a complexidade das interrogativas.� Emprega o pasado composto e perífrases de futuro.� O neno aprende os recursos esencias da lingua, aínda que existen erros e estruturas que precisan de aprendizaxe.

� A estrutura da frase faise máiscomplexa chegando ácombinación de 4 elementos.� Comezan a aparecer as primeiras frases coordinadas.� Aumenta a frecuencia de uso das principais flexións de xéneroe número.� Aparecen formas rudimentarias dos verbos ser e estar.� Aparecen os pronomes e artigos determinados.� Realiza frases simples moidiversas.� Comezan a aparecer adverbios de lugar.� Nesta etapa fálase de expansión gramatical.

� Comezan a aparecer secuencias de tres elementos.� Soe denominarse a este período de “fala telegráfica”, porque case non aparecen no discurso palabras-función (preposicións, artigos…).�Respecto á adquisición do sistema fonolóxico, considéraseque o proceso de adquisición dos fonemas iníciase dende o nacemento coa emisión dos primeros sons (etapa prelingüística), continúa aproximadamente ata os 4 anos coa aparición de fonemas discriminados en palabras simples e complétase aos 6 ou 7 anos, coas sílabas CVC, CCV e os fonemas complexos (/r/, /R/).

3 anos – 3 anos e medio.2 anos e medio - 3 anos2 anos - 2 anos e medio

…

� Aprende estruturassintáticas máis complexas: pasivas, condicionais, circunstaciais de tempo… e perfecciona aquelas coas que xa estaba familiarizado.� Moitas estruturas de frase non se adquirencompletamente ata os 7 ou 8 anos.� Comezan a apreciar os efectos distintos da lingua(adiviñas, chistes…) e a xuzgar a utilización da súapropia linguaxe.

� As esturutas gramaticaiscomplícanse con pronomes, posesivos…� Eliminación progresiva dos erros sintácticos e morfolóxicos.� Comezan a aparecer estruturas de pasiva.� Uso correcto das principaisflexións verbais.� Emprega con frecuencia indicadores de tempo (aíndaque poden existir erros).

4 anos e medio en diante

3 anos e medio – 4 anos e medio

Adquisicións na Linguaxe (continuación)

Mundo Emocional

“Etapa oral”: A problemática afectiva xira en torno á alimentación: o destete, o cambio a alimentos sólidos…

1º ano

“Etapa anal”: Os intereses emocionais do neno xiran en torno ao control de esfínteres. O neno quere ser “bo” aprendendo a controlarse según as pautas que lle impoñen os seuspais.

2º ano

“Etapa xenital”: Aumenta a curiosidade polos xenitais, interésase polas diferencias entre homes e mulleres, polo nacemento dos nenos… É a época do complexo de Edipo, que resúmese no desexo de exclusividade no afecto da nai ou pai (no caso do neno ou nena respectivamente).

3º ano

As maiores dificultades neste período atópanse na aceptación dun terceiro (do outro) que choca coa omnipotencia dos primeiros anos. Admite pois a existencia dos demais cos seuspropios desexos e necesidades que non sempre coinciden cos seus. O neno fústrase no intento e pode conlevar dificultades nas relacións, dende timidez a agresividade.

A norma moral e o ideal do “eu” comézanse a formar nos primeiros anos de vida, modelando o comportamento do neno según as pautas e normas socialmente

admitidas e valoradas.

As imaxes que aparecen nesta presentación foron obtidas de Internet. Se algunha

persoa considera que os seus dereitos foron vulnerados pido que o faga saber

para poder ser retirada a imaxe.

Esta presentación ten un uso exclusivamente educativo.