TEXTOS LATINOS
2 BACHILLERATO
TEMA 1: JPITER
Romani multos deos multasque deas N. pl. Ac. pl. Suj. C.D.
romanus-a-um multus-a-um deus-i multus-a-um conj. coord. cop. dea-ae romano mucho dios mucho y diosa summa pietate coluerunt. Ab. sg. 3 pers. pl. C.C. Perf. ind. act. summus-a-um pietas-pietatis colo-colui-cultum 3 el ms alto piedad cultivar; honrar, venerar
Traduccin: Los romanos honraron a muchos dioses y a muchas diosas con la ms alta piedad.
Iuppiter erat pater et rex deorum hominumque. N. sg. 3 sg. N. sg. G. pl. Suj. Imperf. ind. Atributo C. N.
Iuppiter-Iovis sum-es-esse-fui pater-patris C.c.c. rex-regis deus-i homo-hominis C.c.c. Jpiter ser, estar (con Atr.) padre y rey dios hombre y estar, haber, existir (sin Atr.)
Traduccin: Jpiter era el padre y el rey de los dioses y de los hombres.
Itaque Iovi magnum templum in Capitolio dedicaverunt. Dat. sg. Ac. sg. Abl. sg. 3 pl. C.I. C.D. C.C. L. en Perf. Ind.
C.c.ilativa Iuppiter-Iovis magnus-a-um templum-i Prep. abl. Capitolium-i dedico 1 As pues Jpiter grande, gran templo en Capitolio dedicar
Traduccin: As pues dedicaron un gran templo a Jpiter en el Capitolio.
Primi dei Uranus et Gaia fuerunt. N. pl. N. sg. 3 pl. Suj. Atr. Perf. Ind.
primus-a-um deus-i Uranus-i C.c.c. Gaia-ae sum-es-esse-fui primero dios Urano (Cielo) y Gaya (Tierra) ser, estar (con Atr.) estar, haber, existir (sin Atr.)
Traduccin: Los primeros dioses fueron Urano y Gaya.
Titanes, eorum filii, patri suo bellum gesserunt. N. pl. G. pl. N. pl. D. sg. Ac. sg. 3 pl. Suj. C.N. Apos. Suj. C. I. C.D. Perf. Ind.
Titan-Titanis is-ea-id filius-i pater-patris suus-a-um bellum-i gero-gessi-gestum 3Titn ste hijo padre suyo, su guerra hacer, llevar
Traduccin: Los Titanes, hijos de stos, hicieron la guerra a su padre.
Titan Saturnus Uranum regno exspoliavit. N. sg. Ac. sg. Ab. sg. 3 sg. Suj. C.D. C.C. L de Perf. Ind.
Titan-Titanis Saturnus-i Uranus-i regnum-i exspolio 1 Titn Saturno Urano reino expulsar
Traduccin: El Titn Saturno expuls de su reino a Urano.
Deinde vorabat suos filios. 3 sg. Ac. Pl. Imperf. Ind. C.D.
Adv. voro 1 suus-a-um filius-i luego devorar suyo, su hijo
Traduccin: Luego devoraba a sus hijos.
Rhea, uxor Saturni, filium Iovem in Creta abdidit. N. sg. N. sg. Gen sg. Ac. sg. Ab. sg. 3 sg. Suj. Apos. C.N. C.D. C.C. L en Perf. Ind.
Rhea-ae uxor-uxoris Saturnus-i filius-i Iuppiter-Iovis prep. abl. Creta-ae abdo-abdidi-abditum 3 Rea esposa Saturno hijo Jpiter en Creta esconder
Traduccin: Rea, esposa de Saturno, escondi a su hijo Jpiter en Creta.
Ibi capra Amalthea puerum lacte aluit. Nom sg. Ac. sg. Abl. sg. 3 sg. Suj. C.D. C.C. Perf. ind.
Adv. capra-ae Amalthea-ae puer-i lac-lactis alo-alui-alitum 3 All cabra Amaltea nio leche alimentar
Traduccin: All la cabra Amaltea aliment al nio con su leche.
Postero die Iuppiter cum capra ludebat et eius cornu fregit. Ab. sg. N. sg. Ab. sg. 3 sg. Gen. sg. Ac. sg. 3 sg. C.C. Suj. C.C. Imp. Ind. C.N. C.D. Perf. Ind.
us-a-um es-ei Iuppiter-Iovis prep. abl. a-ae Ccc is-ea-id u-us ludo-lusi-lusum 3 frango-fregi-fractum 3 siguiente da Jpiter con cabra jugar y sta cuerno romper
Traduccin: Al da siguiente, Jpiter jugaba con la cabra y rompi el cuerno de sta (su cuerno)
Magnum dolorem suscepit puer. Acus. sg. 3 sg. Nom. sg. C.D. Perf. ind. Suj.
us-a-um dolor-doloris (m) suscipio-suscepi-susceptum 3 puer-i gran, grande dolor soportar nio
Traduccin: El nio soport un gran dolor.
Postea Iuppiter Saturnum e caelo expulit. N. sg. Ac. sg. Ab. sg. 3 sg. Suj. C.D. C.C. L de Perf. Ind.
Adv. Iuppiter-Iovis Saturnus-i prep. abl. caelum-i expello-expuli-expulsum 3 Despus Jpiter Saturno de cielo expulsar
Traduccin: Despus, Jpiter expuls del cielo a Saturno.
Sed Titanes Iovis imperium non acceperunt et Nom. pl. Gen. sg. Ac. sg. 3 pl. Suj. C.N.C.D. Perf. ind.
C.c.advers. Titan-Titanis Iuppiter-Iovis um-i Adv. accipio-accepi-acceptum 3 Ccc Pero Titn Jpiter mando, poder no aceptar
Iuppiter eos in atroci proelio vicit. Nom. sg. Ac. pl. Abl. sg. 3 sg. Suj. C.D. C.C. L. en Perf. ind.
Iuppiter-Iovis is-ea-id prep. abl. atrox-atrocis proelium-i vinco-vici-victum 3 Jpiter ste en atroz combate vencer
Traduccin: Pero los Titanes no aceptaron el mando (poder) de Jpiter y Jpiter venci a stos en un combate atroz (cruel, violento).
Tunc omnes dei Iovi paruerunt et Nom. pl. Dat. sg. 3 pl. Suj. C.I. Perf. ind.
Adv. omnis-e deus-i Iuppiter-Iovis pareo-parui-paritum 2 CccEntonces todo dios Jpiter obedecer
Iuppiter totum caelum orbemque terrarum rexit.Nom. sg. Ac. sg. Gen. pl. 3 sg. Suj. C.D. C.N. Perf. ind.
Iuppiter-Iovis totus-a-um caelum-I orbis-is (m) Ccc terra-ae rego-rexi-rectum 3 Jpiter todo cielo crculo, superficie y tierra gobernar
Traduccin: Entonces todos los dioses obedecieron a Jpiter y Jpiter gobern todo el cielo y el crculo (la superficie) de las tierras.
TEMA 2: VENUS Y VULCANO
Venus pulchrior quam Minerva fuit. N. sg. N. sg. N. sg. 3 sg. Suj. Atr. 2 trm. compar. Perf. ind.
Venus-Veneris pulcher-chra-chrum adv. Minerva-ae sum-es-esse-fui Venus hermoso, -a que Minerva ser Traduccin: Venus fue ms hermosa que Minerva.
Vulcanus Venerem multum amabat, Nom. sg. Acus. sg. 3 sg. Suj. C.D. Imperf. ind.
Vulcanus-i Venus-Veneris adv. amo-amavi-amatum 1 Vulcano Venus mucho amar
[quia pulcherrima dearum erat]. Nom. sg. Gen. pl. 3 sg. Atr. C.Superlativo Imperf. ind.
Conj. sub. causal pulcher-chra-chrum dea-ae sum-es-esse-fui porque hermoso, -a diosa ser
Traduccin: Vulcano amaba mucho a Venus, porque era la ms hermosa de las diosas.
Venus nupsit Vulcano. N. sg. 3 sg. Abl. sg. Suj. Perf. Ind. C.C.
Venus-Veneris nubo-nupsi-nuptum 3 Vulcanus-i Venus casarse Vulcano Traduccin: Venus se cas con Vulcano.
Mars fortior et formosior Vulcano erat. Nom. sg. Nom. sg. Abl. sg. 3 sg. Suj. Atr. 2 trm comp. Imperf. ind.
Mars-Martis fortis-e Ccc formosus-a-um Vulcanus-i sum-es-esse-fui Marte fuerte, valiente y hermoso, bello Vulcano ser
Traduccin: Marte era ms fuerte (valiente) y hermoso que Vulcano.
Itaque Venus Vulcanum cum Marte facillime fefellit. Nom. sg. Acus. sg. Abl. sg. adv. 3 sg. Suj. C.D. C.C. superlat. Perf. ind.
C.c. ilativa Venus-Veneris Vulcanus-i prep. abl. Mars-Martis facilis-e fallo-fefelli-falsum 3 as pues Venus Vulcano con Marte muy fcilmente engaar
Traduccin: As pues Venus enga muy fcilmente a Vulcano con Marte.
Vulcanus vera cognovit et N. sg. Acus. pl. n. 3 sg. Suj. Perf. Ind.
Vulcanus-i verus-a-um cognosco-cognovi-cognitum 3 Ccc Vulcano verdadero conocer y in rete duos amantes cepit. Abl. sg. Acus. pl. 3 sg. C.C. C.D. Perf. Ind.
prep. abl. rete-retis duo-ae-o amans-amantis capio-cepi-captum 3 en red dos amantes capturar
Traduccin: Vulcano conoci la verdad (lo verdadero, las cosas verdaderas) y captur a los dos amantes en una red.
Iuppiter poenas tribus deis dedit. N. sg. Acus. pl. Dat. pl. 3 sg. Suj. C.D. C.I. Perf. ind.
Iuppiter-Iovis poena-as tres-tria deus-i do-das-dare-dedi-datum 1 Jpiter castigo tres dios dar Traduccin: Jpiter dio castigos a los tres dioses.
Vulcanus deus deformis erat. N. sg. Nom sg. 3 sg. Suj. Atr. Imperf. ind.
Vulcanus-i deus-i deformis-e sum-es-esse-fui Vulcano dios deforme ser Traduccin: Vulcano era un dios deforme.
Itaque Iuppiter Vulcanum de Olympo deiecit in terram. N. sg. Acus. sg. Abl. sg. 3 sg. Acus. sg. Suj. C.D. C.C.L. de Perf. ind. C.C.L. a
C.c.ilativa Iuppiter-Iovis Vulcanus-i prep. abl. Olympus-i prep. ac. terra-ae deicio-deieci-deiectum 3 as pues Jpiter Vulcano de Olimpo expulsar a, hacia tierra Traduccin: As pues Jpiter expuls a Vulcano del Olimpo a la tierra.
Vulcanus in Sicilia cecidit per auras. N. sg. Abl. sg. 3 sg. Ac. pl. Suj. C.C.L en Perf. ind. C.C.L por
Vulcanus-i prep. ab. Sicilia-ae cado-cecidi-casum 3 prep. ac. aura-ae Vulcano en Sicilia caer por, a travs de aire Traduccin: Vulcano cay en Sicilia a travs de los aires.
In monte Aetna Cyclopes cum Vulcano arma deorum faciunt. Abl. sg. Nom. pl. Abl. sg. Ac. pl. Gen pl. 3 pl. C.C.L en Suj. C.C. C.D. C.N. Pres. ind.
prep. ab. Aetna-ae Cyclops-Cyclopis prep. ab. Vulcanus-i arma-orum deus-i mons-montis facio-feci-factum 3 en monte Etna Cclopes con Vulcano armas dios hacer Traduccin: En el monte Etna los Cclopes hacen las armas de los dioses con Vulcano.
Romae Vulcanus patronus ferrariis erat. Locat. N. sg. N. sg. Dat. pl. 3 sg. C.C.L en Suj. Atr. C.I Imperf. ind.
Roma-ae Vulcanus-i patronus-i ferrarius-i sum-es-esse-fui Roma Vulcano patrono, protector herrero ser Traduccin: En Roma Vulcano era el patrono para (de) los herreros.
Ferrarii domo ad Vulcani templum mane veniebant. N. pl. Abl. sg. Gen sg. Ac. sg. 3 pl. Suj. C.C.L de C.N. C.C.L a Imperf. ind.
ferrarius-i domus-i prep. ac. Vulcanus-i templum-i adv. venio-veni-ventum 4 herrero casa a, hacia Vulcano templo por la maana venir Traduccin: Los herreros venan por la maana de la casa hacia el templo de Vulcano.
Postea e templo domum ad laborem reveniebant. Abl. sg. Ac. sg. Ac. sg. 3 pl. C.C.L de C.C.L a C.C. Imperf. ind.
Adv. prep. ab. templum-i domus-i prep. ac. labor-oris revenio-reveni-reventum 4despus de, desde templo casa trabajo regresar a, hacia, junto a, hasta, para Traduccin: Despus regresaban del templo a la casa para el trabajo.
TEMA 3: NEPTUNO, PLUTN, APOLO, DIANANos in templis deos summa pietate colimus. N. pl. Abl. pl. Acus. pl. Abl. sg. 1 pl. Suj. C.C.L en C.D. C.C. Perf. ind.
Ego prep. ab. templum-i deus-i summus-a-um pietas-pietatis colo-colui-cultum 3 yo en templo dios el ms alto piedad honrar, venerar Traduccin: Nosotros honramos a los dioses en los templos con la ms alta piedad
Ei a nobis sacrificia in templorum aris accipiunt.N. pl. Ab. pl. Ac. pl. Gen pl. Ab. pl. 3 pl. Suj. C.C.L. de C.D. C.N. C.C.L en Pres. ind.
is-ea-id prep. ab. ego sacrificium-i prep. ab. templum-i ara-ae accipio-accepi-acceptum 3 ste de,desde yo sacrificio en templo altar recibir Traduccin: stos reciben de nosotros sacrificios en los altares de los templos.
Iuppiter mundum inter suos fratres divisit. N. sg. Acus. sg. Ac. pl. 3 sg. Suj. C.D. C.C. Perf. ind.
Iuppiter-Iovis mundus-i prep. ac. suus-a-um frater-fratris divido-divisi-divisum 3 Jpiter mundo entre suyo, su hermano dividir Traduccin: Jpiter dividi el mundo entre sus hermanos.
Neptunus et Pluto eius fratres erant. N. sg. Nom. sg. Gen. sg. Nom. pl. 3 pl. Suj. C.N. Atr. Imperf. ind.
Neptunus-i C.c.c. Pluto-Plutonis is-ea-id frater-fratris sum-es-esse-fui Neptuno y Plutn ste hermano ser Traduccin: Neptuno y Plutn eran hermanos de ste.
Neptunus, [qui maris deus erat], ab Amphitrite amatus est. N. sg.m. N. sg.m. Gen. sg. N. sg. 3 sg. Ab. sg. 3 sg. Suj. Suj. C.N. Atr. Imp. ind. C.Ag. Perf. ind. pas.
Neptunus-i qui-quae-quod mare-is (n) deus-i sum prep. ab. Amphitrite-is amo 1 Neptuno que mar dios ser por Anftrite amar Traduccin: Neptuno, que era dios del mar, fue amado por Anftrite.
Pluto in Inferis cum Proserpina coniuge regnavit, N. sg. Abl. pl. Abl. sg.f. 3 sg. Suj. C.C.L en C.C. Perf. ind.
Pluto-onis prep. ab. Inferi-orum prep. ab. Proserpina-ae coniux-coniugis regno 1 Plutn en Infiernos con Proserpina esposa reinar
[quae ab ipso Plutone rapta erat].N. sg.f. Abl. sg. 3 sg. Suj. C.Ag. Pluscuamperf. ind. pas.
qui-quae-quod prep. ab. ipse-a-um Pluto-onis rapio-rapui-raptum 3 que por mismo, propio Plutn raptar Traduccin: Plutn rein en los Infiernos con su esposa Proserpina, que haba sido raptada por el propio Plutn.
Diana feras ipsis sagittis in silvis vulnerabat. N. pl. Ac. pl. Abl. pl. Abl. pl. 3 sg. Suj. C.D. C.C. C.C.L en Imperf. ind.
Diana-ae fera-ae ipse-a-um sagitta-ae prep. abl. silva-ae vulnero 1 Diana fiera mismo, propio flecha en bosque herir Traduccin: Diana hera a las fieras con sus propias flechas en los bosques.
Apollo oraculis suis responsa dabat. N. sg. Ab. pl. Ac. pl. 3 sg. Suj. C.C. C.D. Imperf. ind.
Apollo-Apollinis oraculum-i suus-a-um responsum-i do-das-dare-dedi-datum 1 Apolo orculo suyo, su repuesta dar Traduccin: Apolo daba respuestas a sus orculos.
Quibus responsa dabat? Hominibus. Dat. pl. Acus. pl. 3 sg. Dat. pl. C.I. C.D. Imperf. ind. C.I.
quis-quae-quid responsum-i do-das-dare-dedi-datum 1 homo-hominis quin respuesta dar hombre Traduccin: A quines daba respuestas? A los hombres.
[Si quis res futuras cognoscere volebat], N. sg. Acus. pl. Inf. Pres. act. 3 sg. Suj. C.D. inf. C.D. Imperf. ind.
Conj. cond. quis-quae-quid res-rei futurus-a-um cognosco-cognovi-cognitum 3 volo-vis-velle-volui----- si alguien hecho futuro conocer querer
Apollinem de eisdem rebus interrogabat. Acus. sg. Abl. pl. 3 sg. C.D. C.C. Imperf. ind.
Apollo-Apollinis prep. ab. idem-eadem-idem res-rei interrogo 1 Apolo de, sobre el mismo hecho preguntar Traduccin: Si alguien quera conocer los hechos (sucesos) futuros, preguntaba a Apolo sobre los mismos hechos.
Iuno coniugem Iovem amabat.N. sg. Ac. sg. 3 sg. Suj. C.D. Imperf. ind.
Iuno-Iunonis coniux-coniugis Iuppiter-Iovis amo 1 Juno esposo Jpiter amar Traduccin: Juno amaba a su esposo Jpiter.
Pasiva: El esposo Jpiter era amado por Juno.
Coniux Iuppiter amabatur a Iunone.
Ipsi poetae Minervam laudaverant. N. pl. Ac. sg. 3 pl. Suj. C.D. Pluscuamperf. ind.
ipse-a-um poeta-ae Minerva-ae laudo 1 mismo, propio poeta Minerva alabar Traduccin: Los propios poetas haban alabado a Minerva.
Pasiva: Minerva haba sido alabada por los propios poetas.
Minerva laudata erat ab ipsis poetis.
Agricolae a Cerere in agri cultura docebantur. N. pl. Ab. sg. Gen. sg. Ab. sg. 3 pl. Suj. C.Ag. Imperf. ind. pas.
agricola-ae prep. abl. Ceres-Cereris prep. abl. ager-agri cultura-ae doceo-docui-doctum 2 agricultor por Ceres en campo cultivo ensear Traduccin: Los agricultores eran enseados por Ceres en el cultivo del campo.
Activa: Ceres enseaba a los agricultores en el cultivo del campo. Ceres docebat agricolas in agri cultura.
Mars, deus belli, a militibus vocatus erat.N. sg. N. sg. Gen. sg. Ab. pl. 3 sg. Suj. Apos. C.N. C.Ag. Plusc. ind. pas.
Mars-Martis deus-i bellum-i Prep. ab. miles-militis voco 1 Marte dios guerra por soldados invocar, llamar Traduccin: Marte, dios de la guerra, haba sido invocado por los soldados.
Activa: Los soldados haban invocado a Marte, dios de la guerra. Milites vocaverant Martem, belli deum.
TEMA 4: BACO Y MERCURIOBacchus, tractus in curru, hominibus vitem dedit. N. sg. Nom. sg. Abl. sg. Dat. pl. Acus. sg. 3 sg. Suj. ppp Apos. C.C.L en C.I. C.D. Perf. ind.
Bacchus-i traho-traxi-tractum 3 prep. ab. currus-us homo-hominis vitis-is do-dedi-datum 1 Baco arrastrar en carro hombre vid dar Trad.: Baco, arrastrado en su carro, dio la vid a los hombres.
Is cum Ariadna, relicta a Theseo in insula, vixit. N. sg. Ab. sg. Ab. sg. Ab. sg. Ab. sg. 3 sg. Suj. C.C. ppp Apos. C.Ag. C.C.L en Perf. ind.
is-ea-id prep. ab. a-ae prep. ab. us-i prep. ab. a-ae relinquo-reliqui-relictum 3 vivo-vixi-victum 3 ste con Ariadna abandonar por Teseo en isla vivir Trad.: ste vivi con Ariadna, abandonada por Teseo en una isla.
Mulieres tympana pulsantes in Bacchanalibus clamabant. N. pl. Acus. pl. Nom. pl. Ab. pl. 3 pl. Suj. C.D. ppa Suj. C.C.L en Imperf. ind.
mulier-is um-i pulso 1 prep. Ab. Bacchanal-alis clamo 1 mujer tambor golpear en Bacanal gritar Trad.: Las mujeres golpeando los tambores gritaban en las Bacanales.
[Relictis domis noctu], eae in agros veniunt Ab. pl. Ab. pl. Nom. pl. Acus. pl. 3 pl. ppp Suj. lg. Suj. C.C.L a Pres. ind.ORACIN SUBORDINADA ABLATIVO ABSOLUTO
us-i Adv. is-ea-id prep. ac. ager-agri relinquo-reliqui-relictum 3 venio-veni-ventum 4 abandonar casa por la noche ste a, hacia campo venir
et ibi Bacchum adorant. Acus. sg. 3 pl. C.D. Pres. ind.
Ccc Adv. us-i adoro 1 y all Baco adorar Trad.: Una vez abandonadas las casas por la noche, stas (mujeres) vienen a los campos y all adoran a Baco.
[Oriente sole], domum regrediebantur. Ab. sg. Ab. sg. Ac. sg. 3 pl. ppa Suj. lg. C.C.L a Imperf. ind. pas ORACIN SUBORDINADA ABLATIVO ABSOLUTO
orior-ortus sum 4 dep. sol-solis domus-i regredior-regressus sum 3 dep. salir sol casa retirarse Trad.: Saliendo el sol, se retiraban a casa.
Mercurius, mercatorum patronus, quoque Nom. sg. Gen. pl. Nom. sg. Suj. C.N. Apos. us-i mercator-mercatoris us-i Adv. Mercurio comerciante patrn tambin
deorum mandata portare solebat. Gen. pl. Acus. pl. Inf. pres. act. 3 pl. C.N. C.D. inf. C.D. Imp. ind.
us-i um-i porto 1 soleo-solitus sum 2 semidepon. dios orden llevar soler
Trad.: Mercurio, patrn de los comerciantes, sola tambin llevar los encargos de los dioses.
Apollinis boves rapuit, sed Iuppiter iussit Gen. sg. Ac. pl. 3 sg. Nom. sg. 3 sg. C.N. C.D. Perf. ind. Suj. Perf. ind.
Apollo-Apollinis bos-bovis rapio-rapui-raptum 3 C.c.adv. Iuppiter-Iovis iubeo-iussi-iussum 2 Apolo buey robar pero Jpiter mandar
[Mercurium Apollini eos tradere]. Ac. sg. Dat. sg. Acus. pl. Inf. pres. act. Suj. inf. C.I. C.D. inf.
us-i Apollo-Apollinis is-ea-id trado-tradidi-traditum 3 Mercurio Apolo ste entregar
ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INFINITIVO NO CONCERTADO
Trad.: (Mercurio) rob los bueyes de Apolo, pero Jpiter mand que Mercurio entregara stos a Apolo.
Iuppiter iussit [Mercurium animas mortuorum Nom. sg. 3 sg. Ac. sg. Ac. pl. Gen. pl. Suj. Perf. ind. Suj. inf. C.D. inf. C.N.
Iuppiter-Iovis iubeo-iussi-iussum 2 us-i a-ae us-a-um Jpiter mandar Mercurio alma muerto ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INFINITIVO NO CONCERTADO
ducere ad Inferos]. Inf. pres. act. Acus. pl. C.C.L a
duco-duxi-ductum 3 prep. ac. Inferi-orum conducir a, hacia los Infiernos
Trad.: Jpiter mand que Mercurio condujera las almas de los muertos hacia los Infiernos.
[Sententiis dictis], oportebat portare animas Ab. pl. Ab. pl. 3 sg. Inf. pres. act. Ac. pl. Suj. lg. Part. perf. pas. Imp. ind. C.D. C.D. inf.
a-ae dico-dixi-dictum 3 oportet-oportuit----- porto 1 a-aeopinin, sentencia pronunciar ser necesario llevar alma
ORACIN SUBORDINADA ABLATIVO ABSOLUTO
in Tartarum aut in Campos Elysios. Ac. sg. Ac. pl. C.C.L a
Prep. ac. us-i C.c.disy. Prep.ac. us-i us-a-um a, hacia Trtaro o a, hacia campo Elseo
Trad.: Una vez pronunciadas las opiniones (sentencias), era necesario llevar las almas hacia el Trtaro o hacia los Campos Elseos.
TEMA 5: MINERVAIuppiter [Vulcanum suum caput frangere] iussit. N. sg. Acus. sg. Acus. sg. Inf. pres. act. 3 sg. Suj. Suj. inf. C.D. inf. Perf. ind. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INFINITIVO NO CONCERTADO
Iuppiter-Iovis us-i us-a-um caput-capitis (n) frango-fregi-fractum 3 iubeo-iussi-iussum 2 Jpiter Vulcano suyo, su cabeza romper mandar Traduccin: Jpiter mand que Vulcano rompiera su cabeza.
Vulcanus ad frangendum caput secure usus est. N. sg. Ac. sg. GERUNDIVO Ab. sg. 3 sg. Suj. C.C. Valor final C.C. Perf. ind. pas.
us-i Prep. ac. frango-fregi-fractum 3 caput-capitis (n) secur-securis utor-usus sum 3 dep. Vulcano para romper cabeza hacha utilizar, usar Traduccin: Vulcano utiliz un hacha (se sirvi de un hacha) para romper la cabeza.
Hoc facile factu erat. N. sg. n. N. sg. Ab. sg. 3 sg. Suj. Atr. C.C. Imperf. ind. SUPINO hic-haec-hoc facilis-e facio-feci-factum 3 sum-es-esse-fui----- ste fcil hacer ser Traduccin: Esto era fcil de hacer.
Sic Minerva nata est hastam, scutum, galeam et loricam N. sg. 3 sg. Ac. sg. Suj. Perf. ind. pas. C.D. part.
Adv. a-ae nascor-natus sum 3 dep. a-ae um-i a-ae Ccc a-ae as Minerva nacer lanza escudo casco y coraza
portans pugnandi causa. N. sg. Gen. sg. Predicativo del Suj. C.C. Valor final PART. PRES. ACT. GERUNDIO
porto 1 pugno 1 Prep. gen. llevar luchar para
Trad.: Minerva naci as llevando una lanza, un escudo, un casco y una coraza para luchar.
Deinde Minerva Athenas contendit adiuvatum hanc urbem. N. sg. Acus. pl. 3 sg. Acus. sg. Ac. sg. Suj. C.C.L a Perf. ind. C.C. Valor final C.D. del supino Supino
Adv. a-ae Athenae-arum adiuvo-adiuvi-adiutum 1 hic-haec-hoc urbs-urbis contendo-contendi-contentum 3 luego Minerva Atenas dirigirse a ayudar ste ciudad Traduccin: Luego Minerva se dirigi a Atenas para ayudar a esta ciudad.
Oleam et vitem Atheniensibus dedit, [quia eos protectura erat]. Ac. sg. Dat. pl. 3 sg. Acus. pl. 3 sg. C.D. C.I. Perf. ind. C.D. Imp. ind. Perif. act. ORACIN SUBORDINADA CIRCUNSTANCIAL CAUSAL
a-ae Ccc vitis-is Athenienses-ium conj. causal is-ea-id do-dedi-datum 1 protego-protexi-protectum 3 aceite y vid atenienses dar porque ste proteger Trad.: Dio a los atenienses el olivo y la vid, porque iba a proteger a stos.
Rex Athenarum iussit [Minervam Atheniensibus venerandam esse]. N. sg. Gen. pl. 3 sg. Ac. sg. Dat. pl. Inf pres. Suj. C.N. Perf. ind. Suj. inf. C.Ag. Perifrst. pas. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INFINITIVO NO CONCERTADO
rex-regis ae-arum a-ae Athenienses-ium veneror 1 dep. iubeo-iussi-iussum 2 rey Atenas mandar Minerva atenienses venerar Trad.: El rey de Atenas mand que Minerva deba ser venerada por los Atenienses.
Athenienses locum elegerunt condendo templo. N. pl. Acus. sg. 3 pl. Dat. sg. Suj. C.D. Perf. ind. GERUNDIVO Valor final
Athenienses-ium us-i eligo-elegi-electum 3 condo-condidi-conditum 3 um-i atenienses lugar elegir fundar templo Trad.: Los atenienses eligieron un lugar para fundar el templo.
TEMA 6: CERES Y PROSERPINACeres dea frugum erat. Nom. sg. Nom. sg. Gen. pl. 3 sg. Suj. Atr. C.N. Imperf. ind.
Ceres-Cereris a-ae frux-frugis sum-es-esse-fui Ceres diosa fruto ser Trad.: Ceres era la diosa de los frutos.
Filia, Proserpina, Cereri erat. N. sg. Nom. sg. Dat. sg. 3 sg. Suj. Apos. Dativo posesivo Imperf. ind. a-ae a-ae Ceres-Cereris sum-es-esse-fui hija Proserpina Ceres ser Trad.: Ceres tena una hija, Proserpina.
Pluto, incensus in Proserpinae amore, eam rapturus erat.N. sg. N. sg. Gen. sg. Ab. sg. Ac. sg. 3 sg. Suj. Apos. C.N. C.C.L en C.D. Imperf. ind. Part. Perf. Pas. PERIFRSTICA ACTIVAPluto-Plutonis prep. ab. a-ae amor-amoris is-ea-id rapiorapui-raptum 3 incendo-incendi-incensum 3 Plutn incendiar en Proserpina amor ste raptar Trad.: Plutn, encendido en el amor de Proserpina, iba a raptar a sta.
Sic circumiit Proserpinam suis bracchiis et in Inferos intulit. 3 sg. Ac. sg. Ab. pl. Ac. pl. 3 sg. Perf. ind. C.D. C.C. C.C.L a Perf. ind.
adv. circumeo-is-ire-i(v)i-itum a-ae suus-a-um um-i Ccc prep. ac. Inferi-orum infero-intuli-inlatum 3as rodear Proserpina suyo, su brazo y a, hacia Infiernos llevar Trad.: Rode as a Proserpina con sus brazos y la llev a los Infiernos.
Ceres, Proserpinae clamores audiens, adiit adiuvatum, N. sg. Gen. sg. Ac. pl. Nom. sg. 3 sg. Ac. sg. Suj. C.N. C.D. Apos. Perf. ind. Valor final Part. pres. act. Supino Ceres-Cereris a-ae clamor-clamoris audio 4 adeo-adii-aditum adiuvo 1 Ceres Proserpina gritero or dirigirse ayudar
sed Proserpina iam afuerat. N. sg. 3 sg. Suj. Pluscuamp. ind. Cc adv a-ae adv. absum-afui-afuturus pero, sino Proserpina ya estar ausente, estar lejos Trad.: Ceres, oyendo los griteros de Proserpina, se dirigi (acudi) a ayudarla, pero Proserpina ya estaba ausente.
Sol, [qui omnia videt], nolebat ei dicere raptoris nomen. N.sg.m. N.sg.m. Ac. pl. 3 sg. 3 sg. Dat. sg. Inf. pr. act. Gen. sg. Acus. sg. Suj. Suj. C.D. Pres. ind. Imp. ind. C.I. C.D. C.N. C.D. inf. ORACIN SUBORDINADA ADJETIVA O DE RELATIVO
Sol-Solis omnis-e nolo-nolui--- 3 is-ea-id raptor-raptoris qui-quae-quod video-vidi-visum 2 dico-dixi-dictum 3 nomen-nominis (n) Sol que todo ver no querer ste decir raptor nombre Trad.: El Sol, que ve todo (todas las cosas), no quera decir el nombre del raptor a sta.Ceres non poterat ferre dolorem non videndae Proserpinae. N. sg. 3 sg. Inf pres. act. Ac. sg. Gen. sg. Suj. Imperf. ind. C.D. C.D. inf. C.N. GERUNDIVO
Ceres-Cereris fero-tuli-latum dolor-doloris video-vidi-visum 2 a-ae Adv. possum-potui--- Adv. Ceres no poder soportar dolor no ver Proserpina Trad.: Ceres no poda soportar el dolor de no ver a Proserpina.
Itaque apud Iovem iit petendae iustitiae gratia. Acus. sg. 3 sg. Gen. sg. C.C. Perf. ind. GERUNDIVO Valor final
Cc ilativa prep. ac. Iuppiter-Iovis eo-i(v)i-itum 4 peto-petivi-petitum 3 a-ae prep. gen. as pues junto a Jpiter ir pedir justicia para Trad.: As pues fue junto a Jpiter para pedir justicia.
Iuppiter voluit [filiam ad terram redire]. N.sg. 3 sg. Ac. sg. Ac. sg. Inf. pr. act. Suj. Perf. ind. Suj. Inf. C.C.L a ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA C.D. O DE INFINITIVO NO CONCERTADO
Iuppiter-Iovis volo-volui--- 3 a-ae Prep. ac. a-ae redeo-redii-reditum 4 Jpiter querer hija a, hacia tierra regresar
Trad.: Jpiter quiso que su hija regresara a la tierra.
Tunc Ceres ad Inferos profecta est. N. sg. Ac. pl. 3 sg. Suj. C.C.L a Perf. ind. pas.
adv. Ceres-Cereris Prep. ac. Inferi-orum proficiscor-profectus sum 3 dep.entonces Ceres a, hacia Infiernos partir, marcharse
Trad.: Entonces Ceres se march hacia los Infiernos.
Ibi Pluto, a Cerere convictus, sivit Nom. sg. Abl. sg. Nom. sg. 3 sg. Suj. C.Ag. Apos. Perf. ind. PART. PERF. PAS. Adv. Pluto-Plutonis prep. abl. Ceres-Cereris convinco-convici-convictum 3 sino-sivi-situm 3all Plutn por Ceres convencer permitir
[Proserpinam ad matrem adesse per sex menses]. Acus. sg. Ac. sg. INF. PRES. ACT. Ac. pl. Suj. inf. C.C. C.C. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INFINITIVO NO CONCERTADO
a-ae prep. ac. mater-matris prep. ac. indecl. mensis-is adsum-ades-adesse-adfui---- Proserpina junto a madre estar presente durante seis mes
Trad.: All Plutn, convencido por Ceres, permiti que Proserpina estuviera (presente) junto a su madre durante seis meses.
TEMA 7: VALORES ESPECIALES DE LOS CASOS
Senatus Catilinam sententiam rogabat. N.sg. Ac. sg. Acus. sg. 3 sg. Suj. DOBLE ACUSATIVO Imp. ind. us-us a-ae a-ae rogo 1 senado Catilina opinin preguntar
Trad.: El senado preguntaba a Catilina su opinin.
Rex Romam legatos misit. N.sg. Ac. sg. Acus. pl. 3 sg. Suj. C.C.L a C.D. Perf. ind.
rex-regis a-ae us-i mitto-misi-missum 3 rey Roma legado enviar
Trad.: El rey envi (los) legados a Roma.
Hostium castra duo milia passuum a nobis aberant. Gen. pl. N.pl. Ac. pl. Gen. pl. Prep. Ab. pl. 3 pl. C.N. Suj. AC. EXT. ESP. C.N. abl. C.C. Imp. ind. is-is a-orum duo-ae-o milia-ium us-us ego-mei absum-afui-afuturus enemigo campamento dos mil paso de, desde yo distar, estar alejado
Trad.: Los campamentos de los enemigos distaban de nosotros dos millares de pasos (dos mil pasos, dos millas).
Multos dies domi permansi. Ac. pl. Locat. 1 sg. AC. EXT. TIEMPO C.C.L en Perf. ind. us-a-um es-ei us-i permaneo-permansi-permansum 2 mucho, -a da casa permanecer
Trad.: Permanec en casa (durante) muchos das.
Puer sanus mentis non erat. N. sg. N. sg. Gen. sg. 3 sg. Suj. Atr. C.Adj. Imperf. ind.
puer-pueri us-a-um mens-mentis adv. sum-es-esse-fui nio sano mente no ser
Trad.: El nio no estaba sano de la mente.
Sapientis est cogitare. Gen. sg. 3 sg. Inf. pres. act. C.verbo sum Pres. ind. Suj.
sapiens-sapientis sum cogito 1 sabio, -a ser propio de pensar
Trad.: Es propio del sabio pensar (pensar es propio del sabio).
Caesar duas cohortes praesidio castris reliquit. N.sg. Ac. pl. Dat. sg. Dat. pl. 3 sg. Suj. C.D. DOBLE DATIVO Perf. ind. Caesar-Caesaris duo-ae-o cohors-cohortis um-i a-orum relinquo-reliqui-relictum 3 Csar dos cohorte proteccin campamento dejar Trad.: Csar dej dos cohortes para proteccin de (para) los campamentos.
Liberi tibi gaudio erunt. N.pl. Dat. sg. Dat. sg. 3 pl. Suj. DOBLE DATIVO Fut. imp. ind.
i-orum tu-tui um-i sum hijos tu alegra servir de, causar
Trad.: Los hijos te servirn (causarn) de alegra.
Carthago Scipioni delenda erat. Nom. sg. Dat. sg. 3 sg. Suj. C.Ag. Imp. ind. pas. PERIFRSTICA PASIVA
Carthago-Carthaginis Scipio-Scipionis deleo-delevi-deletum 2 Cartago Escipin destruir
Trad.: Cartago deba ser destruida por Escipin.
Liber est mihi. N.sg. 3 sg. Dat. sg. Suj. Pres. ind. DATIVO POSESIVO
liber-libri sum ego-mei libro tener yo
Trad.: Yo tengo el libro (el libro es para m).
Oppidum ab hostibus oppugnatum erat. Nom. sg. Prep. Abl. pl. 3 sg. Suj. abl. C.Ag. Plusc. ind. pas.
um-i is-is oppugno 1 fortaleza por enemigo atacar
Trad.: La fortaleza haba sido atacada por los enemigos.
Senectus infirmior iuventute est. N. sg. N. sg. Abl. sg. 3 sg. Suj. Atr. 2 trm. comparac. Pres. ind. COMPAR. SUPERIORIDAD
senectus-senectutis infirmus-a-um iuventus-iuventutis sum vejez dbil juventud ser
Trad.: La vejez es ms dbil que la juventud.
TEMA 8: ORACIONES YUXTAPUESTAS, COORDINADAS Y ADJETIVAS
Eloquar, tu tace 1 sg. Nom. sg. 2 sg. Fut. imp. ind. pas. Suj. Imperativo pres.
eloquor-elocutus sum 3 dep. tu-tui taceo-tacui-tacitum 2 hablar t callar Trad.: Yo hablar, t calla.
Copiae e castris exierunt atque hostes ad urbem recesserunt. N. pl. Prep. Abl. pl. 3 pl. Ccc Nom. pl. Prep. Ac. sg. 3 pl. Suj. abl. C.C.L de Perf. ind. Suj. ac. C.C.L a Perf. ind.
ae-arum a-orum exeo-exii-exitum 4 is-is urbs-urbis recedo-recessi-recessum 3 tropas de, desde campamento salir y enemigo a, hacia ciudad retirarse
Trad.: Las tropas salieron de los campamentos y los enemigos se retiraron hacia la ciudad.
In pugna milites vincent aut morientur.Prep. Abl. sg. Nom. pl. 3 pl. C.c. disy. 3 pl. abl. C.C.L en Suj. Fut. imp. ind. Fut. imp. ind.
a-ae miles-militis vinco-vici-victum 3 morior-mortuus sum 3 dep. en lucha soldado vencer o morir
Trad.: En la lucha los soldados vencern o morirn.
Ego fleo, sed tu rides.Nom. sg. 1 sg. C.c. advers. Nom. sg. 2 sg. Suj. Pres. ind. Suj. Pres. ind.
ego-mei fleo-flevi-fletum 2 tu-tui rideo-risi-risum 2 yo llorar pero, sino t rer Trad.: Yo lloro, pero tu res.
Puella ridebat, nam laeta erat. N. sg. 3 sg. C.c. causal Nom. sg. 3 sg. Suj. Imperf. ind. Atr. Imperf. ind.
a-ae rideo-risi-risum 2 us-a-um sum nia rer pues contenta ser
Trad.: La nia rea, pues estaba contenta.
Cogito, ergo sum.1 sg. C.c. ilativa 1 sg. Pres. ind. Pres. ind.
cogito 1 sum pensar por tanto ser
Trad.: Pienso, por tanto existo.
Laudamus milites, [quorum virtus magna est]. 1 pl. Ac. pl. m. Gen. pl. m. Nom. sg. Nom. sg. 3 sg. Pres. ind. C.D. C.N. Suj. Atr. Pres. ind. ORACIN SUBORDINADA ADJETIVA O DE RELATIVO
laudo 1 miles-militis qui-quae-quod virtus-virtutis us-a-um sum alabar soldado que, quien valor grande ser
Trad.: Alabamos a los soldados, cuyo (de los que) valor es grande.
Milites manserunt, [ubi dux imperaverat]. N. pl. 3 pl. Adv. rel. lugar Nom. sg. 3 sg. Suj. Perf. ind. Suj. Pluscuamp. ind. ORACIN SUBORDINADA ADJETIVA O DE RELATIVO
miles-militis maneo-mansi-mansum 2 dux-ducis impero 1 soldado permanecer (en) donde general mandar
Trad.: Los soldados permanecieron (en) donde el general haba mandado.
Audivi (ea), [quae tu dixeras]. 1 sg. Ac. pl. n. Ac. pl. n. Nom. sg. 2 sg. Perf. ind. C.D. C.D. Suj. Plusc. ind. ORACIN SUBORDINADA ADJETIVA O DE RELATIVO / SUSTANTIVA
audio-audivi-auditum 4 is-ea-id qui-quae-quod tu-tui dico-dixi-dixtum 3 or ste que, quien t decir
Trad.: O (estas cosas), que t habas dicho.
Legati missi sunt, [qui consulerent Apollinem].Nom. pl. m. 3 pl. Nom. pl. m. 3 pl. Ac. sg. Suj. Perf. ind. pas. Suj. Imperf. subj. C.D. ORACIN SUBORDINADA ADVERBIAL FINAL
us-i mitto-misi-missum 3 qui-quae-quod consulo-consului-consultum 3 Apollo-Apollinis legado enviar que, quien consultar Apolo (para que + subj.)
Trad.: Los legados fueron enviados, para que consultaran (para consultar) a Apolo.
Caesar quinque cohortes reliquit. Quae urbem defendebant. N. sg. Ac. pl. f. 3 sg. Nom. pl. f. Ac. sg. 3 pl. Suj. C.D. Perf. ind. Suj. C.D. Imperf. ind. ORACIN PRINCIPAL (NO ADJETIVA O DE RELATIVO)
Caesar-Caesaris indecl. cohors-cohortis qui-quae-quod urbs-urbis relinquo-reliqui-relictum 3 defendo-defendi-defensum 3 Csar cinco cohorte dejar que, quien ciudad defender ste. Detrs de pausa fuerte)
Trad.: Csar dej cinco cohortes. stas defendan la ciudad.
TEMA 9: ORACIONES SUBORDINADAS SUSTANTIVAS Nuntiaverunt [quod in castra venerant]. 3 pl. C.s.sust. Prep. Ac. pl. 3 pl. Perf. ind. ac. C.C.L a Pluscuamp. ind. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA
nuntio 1 a-orum venio-veni-ventum 4 anunciar que a, hacia campamento venir Trad.: Anunciaron que haban venido a los campamentos.
Lex permittit [ut fur noctu occidatur].N. sg. 3 sg. C.s.sust. Nom. sg. Adv. 3 sg. Suj. Pres. ind. Suj. Pres. subj. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA
lex-legis permitto-permisi-permissum 3 fur-furis occido-occidi-occisum 3 ley permitir que ladrn por la noche matar
Trad.: La ley permite que el ladrn sea matado por la noche.
Milites timebant [ut auxilia venirent].Nom. pl. 3 pl. C.s.sust. Nom. pl. 3 pl. Suj. Imperf. Ind. Suj. Imperf. subj. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA
miles-militis timeo-timui--- 2 a-orum venio-veni-ventum 4 soldado temer que tropas auxiliares venir (que no + verbo de temor)
Trad.: Los soldados teman que las tropas auxiliares no vinieran.
Agricolae timebant [ne agri tempestate vastarentur]. Nom. pl. 3 pl. C.s.sust. Nom. pl. Abl. sg. 3 pl. Suj. Imperf. ind. Suj. C.A. Imp. subj. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA
a-ae timeo 2 ager-agri tempestas-tempestatis vasto 1 agricultor temer que no campo tempestad devastar, arrasar (que + verbo de temor) Trad.: Los agricultores teman que los campos fueran devastados por la tempestad.
Patres [liberos in villam ituros esse] existimabant. N. pl. Ac. pl. Prep- Ac. sg. Inf. fut. act. 3 pl. Suj. Suj. inf. ac. C.C.L a Imp. ind. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INF. NO CONCERTADO
pater-patris i-orum a-ae eo-i(v)i-itum existimo 1 padre hijos a, hacia villa ir pensar
Trad.: Los padres pensaban que los hijos iran a la villa.
Parentes dixerunt [te domum venire]. Nom. pl. 3 pl. Ac. sg. Ac. sg. Inf. pres. act. Suj. Perf. Ind. Suj. inf. C.C.L a ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INF. NO CONCERTADO
es-um dico-dixi-dictum 3 tu-tui us-i venio-veni-ventum 4 padres decir t casa venir
Trad.: Los padres dijeron que t venas a casa.
Hostes sciebant [Scipionem Numantiam cepisse]. Nom. pl. 3 pl. Ac. sg. Ac. sg. Inf. perf. act. Suj. Imperf. ind. Suj. inf. C.D. inf. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INF. NO CONCERTADO
is-is scio-scivi-scitum 4 Scipio-Scipionis a-ae capio-cepi-captum 3 enemigo saber Escipin Numancia conquistar Trad.: Los enemigos saban que Escipin haba conquistado Numancia.
Dicebatur [Caesar in Galliam pervenisse]. 3 sg. N. sg. Prep. Ac. sg. Inf. perf. act. Imp. ind. Suj. inf. ac. C.C.L a ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / CONSTRUCCIN PERSONAL DEL INF. NO CONCERTADO
dico-dixi-dixtum 3 Caesar-Caesaris a-ae pervenio-perveni-perventum 4 decir Csar a, hacia Galia llegar
Trad.: Se deca que Csar haba llegado a la Galia.
Consules nihil respondere, sed Romae permanere. Nom. pl. Adv. Inf. pres. act. C.C.adv. Locat. Inf. pres. act. Suj. INFINITIVO HISTRICO C.C.L en INFINITIVO HISTRICO ORACIN PRINCIPAL ORACIN PRINCIPAL
consul-consulis respondeo-respondi-responsum 2 a-ae permaneo-permansi-permansum 2 cnsul nada responder pero, sino Roma permanecer
Trad.: Los cnsules no respondan nada, sino que permanecan en Roma.
Dic mihi [quis venerit].2 sg. Dat. sg. Nom. sg. 3 sg. Imperat. pres. C.I. Suj. Perf. subj. PRON. INTERROGAT. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INTERROGATIVA INDIRECTA
dico-dixi-dictum 3 ego-mei quis-quae-quid venio-veni-ventum 4 decir yo quin, qu venir Trad.: Dime quin ha venido.
Nesciebam [quo mitterem litteras]. 1 sg. Adv. int. 1 sg. Ac. pl. Imp. ind. Imperf. subj. C.D. SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INTERROGATIVA INDIRECTA nescio-nesci(v)i-nescitum mitto-misi-missum 3 a-ae no saber a dnde enviar cartas
Trad.: Yo no saba a dnde enviar (yo enviaba) las cartas.
Interrogas me [num (te ire Romam) iubeam]. 2 sg. Ac. sg. Part. int. Ac. sg. Inf. pres. act. Ac. sg. 1 sg. Pres. ind. C.D. Suj. Inf. C.C.L a Pres. subj. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INTERROGATIVA INDIRECTA ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INFINITIVO NO CONCERTADO
interrogo 1 ego-mei tu-tui eo-i(v)i-itum 4 a-ae iubeo-iussi-iussum 2 preguntar yo si t ir Roma mandar
Trad.: Me preguntas si yo mando que t vayas a Roma.
Nescio [hostesne veniant]. 1 sg. Nom. pl. Part. int. 3 pl. Pres. ind. Suj. Pres. subj. ORACIN SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INTERROGATIVA INDIRECTA
nescio-nescivi-nescitum 4 hostis-is venio-veni-ventum 4 no saber enemigo si venir Trad.: Yo no s si los enemigos vienen.
Nescio [utrum sis albus an ater homo]. 1 sg. Part. int. 2 sg. Nom. sg. Part. int. Nom. sg. Pres. ind. 1 trm. Pres. subj. Atr. 2 trm. Atr. SUBORDINADA SUSTANTIVA CD / INTERROGATIVA INDIRECTA nescio-nesci(v)i-nescitum sum us-a-um ater-atra.atrum homo-hominis no saber si ser blanco, -a o negro hombre
Trad.: Yo no s si t eres un hombre blanco o negro (o si eres un hombre negro).