04 Gaia

4.GAIA Populazioarenbanaketaespaziala

1. Banaketaespazialaaztertzekometodoak2. Banaketaespazialeandauden2. Banaketaespazialeandauden

desberdintasunak3. Banaketaespazialekoeragileak

4.1 Banaketaespazialaaztertzekometodoak

P l i b k k h Populazioarenbanaketaaztertzeko,hurrengourratsakjarraitubeharditugu: Populazioarenbanaketariburuzkoinformazioarenbildu. Populazioarenbanaketakartografiazbaliatuzirudikatu. Estatistikakoteknikakerabilizpopulazioarenbanaketa

aztertuaztertu. Inguruandaudenbestealderdiekikoharremanakikertu. Denboranzeharematendirenaldaketakanalizatu.

POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo

4.1.1 Kartografimetodoak

D i k l i k k Dentsitatemapaketapopulazioarenkokapenespaziala

Biztanledentsitatea:lurraldebakoitzekobiztanlekopuruarenetaazalerarenartekoerlazioa,normaleanbizt./km2 edobizt./Ha.adieraztenda.

A ik k E i i d i k lk l Ariketa:2012.urtekoEspainiarendentsitateakalkulatu:Populazioa:47.265.321biztanleAzalera:505.968,36km2

Koropletamapak

A l ki l i k ki b Azalerarekinerlazionatutakogertakizunbatirudikatzendubilbeedokoloredesberdinakerabiliz.

Urratsak: Eguneratutakomugabarruakdituenoinarrizkomapa

prestatzeaprestatzea. Mugabarrubakoitzekodentsitateakalkulatzea. Dentsitateenbaloreakklasetartekamultzokatzea.


Klasetarteak Ezindiraaskoizanmapakirakurterrazizateko Ezindiraaskoizanmapakirakurterrazizateko. Erabakitakoeskalakbaimendubehardudentsitate

txikiaketahandiakondoadieraztea. Klasetarteenmotak:

Erregularrak: Berdinakdatuenzabalerarenarabera. Berdinakbanaketanormalarenparametroenarabera.Berdinakbanaketanormalarenparametroenarabera. Berdinakobserbaziokopuruarenarabera.

Irregularrak:ezdaukatezabaleraberdina;baloregehiagodaudenzatianklasetartegehiagoageriahaldira.

Lehenengoetaazkenklasetarteakirekiakizanahaldira.

Puntumapak

l b d d k d Populazioapuntuenbidezirudikatzenda.Puntubakoitzakbiztanleenkopuruzehatzbatadieraztendu.

Motak: PuntuguztiekbaloreberdinairudikatzendutenPuntuguztiekbaloreberdinairudikatzendutenmapak

Tamainadesberdinetakopuntumapak


Laukizkodentsitatemapak

k d Puntumapetatiksortzendira. Sarebatkartografimaparengaineanipintzenda.

Dentsitateapuntuakgehituzkalkulatzenda.Ab t il it t i l kt i Abantaila:unitateespazialaktamainaberdinekoakdira.

Isopletamapak

l b d k k l b l Balioberdinekopuntuaklerrobatezlotzendira.

Isopletakzenbakibatekinmarkatzendira,sestrakurbakbezala.

Batzuetan isopletadesberdinenarteko Batzuetan,isopletadesberdinenartekoguneakmargotuahaldiragraduaziobatjarraituzmapaikuserrazegiteko.


Mapaanamorfikoak

A l k di li i l k Azalerakezdiraerrealitatearenproportzionalak,baiziketagertakizunarentamainarenproportzionalakdira.

Irudigeometrikoakerabiltzendira. Azalerabakoitzaribalorebatematenzaioetahortik

d b b k d kateratzendamugabarrubakoitzaridagokiona. Mugabarruenerrealitateeihobetoegokitzenzaien

irudiakmarraztubehardira.

4.1.2 Metodoestatistikoak Askokpop la ioarenetapop laketarenkont entra ioaren Askokpopulazioarenetapopulaketarenkontzentrazioaren

etabarreiadurarenmailaneurtzekobaliodute. Populazioa:lurraldebateandaudengizabanakoenmultzoa. Populaketa:populazioenkokalekuenikasketa(kopurua,

dimentsioak,banaketaespaziala,e.a.) Motak:

Populazioaetapopulaketabilduak Populazioaetapopulaketasakabanatuak Populazioabilduaetapopulaketasakabanatua Populazioasakabanatuaetapopulaketabildua


Kontzentrazioaetabarreiadura

K h i k l ib kdi Kontzeptuhoriekerlatiboakdiragomendagarriadaindizeakkalkulatzeakonparaketakegiteko. Ezantzekotasunindizeaedodisimilaritateindizea:

banaketahomogeneoarenetaerrealarenartekoerlazioaetadesberdintasunaneurtzendu.

GinirenKoefizientea:desberdintasunaneurtzekobaliodu.Emaitza0eta1enarteanegongoda.

Ezantzekotasunindizeakalkulatzeko

b b k k l Mugabarrubakoitzekopopulazioaetaazalerarenportzentajeakkalkulatu.

Kenketaegin Batuedoemaitzapositiboakedoemaitzanegatiboak(aterakodenzifraberaizangoda negatiboak(aterakodenzifraberaizangoda,bakarrikzeinuaaldatukoda).


GinirenIndizeakalkulatzekoprozeduraK lk l t d t it t Kalkulatudentsitatea

Ordenatumugabarruakdentsitatearenarabera Kalkulatupopulazioarenetaazalerarenportzentaiak Kalkulatupopulazioarenetaazalerarenportzentaimetatuak,hau

da,pi etaqi Eginhurrengokenketa:pi kenqi Batupi guztiaketapi kenqiguztiak Aplikatuformula

ni

i

n

iii

G

p

qpI

1

1

LorenzenKurba G ti kobatenbanaketa dat enkont entra ioarenegit ra Guztizkobatenbanaketadatuenkontzentrazioarenegitura

aztertzenduengrafikobatda. Banakoenportzentajebakoitzekototalbatetikbanako

horiekhartzendutenportzentajeairudikatzendu. Eraketarako:

Dentsitatearenaraberakomugabarruaktxikienetikhandieneraordenatutakoditugu.g

Azalerarenportzentajeaketapopulazioarenportzentajeakbatubeharditugu.

Ordenatuardatzeanpopulazioairudikatzendugu,etaabzisaardatzeanazalera.


LorenzenKurbaqi

Diagonalakerabatekoberdintasunaadieraztendu.

Gurekasuan,pikpopulazioarenportzentajemetatuaadieraztenduetaqikadieraztenduetaqi kazalerarena.

pi

Populaketarenkontzentrazioarenedobarreiadurarenneurketa

l k k d Populaketarenkontzentrazioaedobarreiaduraneurtzeko,indizeerrazbatekkokalekukopuruazatiazalerarenunitate(normalean100km2)bakoitzakalkulatzeandatza.

Indizehoriekerrealitateamoduezosoaislatzendute.


4.2 Banaketaespazialeandaudendesberdintasunak

k l ld ld Ekumene:lurraldeaproposagizataldeenbizitzarako.

Anekumene:eremuakezegokiakgizataldeenbizitzarako.

Ekumeneetaanekumenerenartekoezpazioa Ekumeneetaanekumenerenartekoezpazioaezdagoondomugatuta.

Ekumeneetaanekumene

A ik A ik k l i k T ik ArtikoetaAntartikokolurizoztuak,zonaTropikoartekobasamortuaketaHimalaiakomendigaraiakekumenetikatdaude.

Hutsunedemografikoaderitzelurhorienetajendeztatudaudenlurrenartean,badagobestezonaldebatnongizakienkokalekuakurriakbaitirazonaldebatnongizakienkokalekuakurriakbaitira.

Ekunemeberaezdagoguztizpopulatuta.Dentsitategutxikoguneakerebadaude.


2010koBatezbestekoPopulazioa

KontinenteaBatezbestekopopulazio2010.

urteanEhunekoa

Afrika 1.030.400.000 %14,95

Amerika 929.400.000 %13,48Asia 300 000 %60 32Asia 4.157.300.000 %60,32

Europa 738.600.000 %10,72

Ozeania 36.700.000 %0,53

Mundua 6.892.400.000

Iturria:PRB2010WorldPopulationDataSheet

Estatuenmailan 4bizt /km2 bainogutxiagokodentsitateak:Botswana 4bizt./km2 bainogutxiagokodentsitateak:Botswana,

Mauritania,Kanada,Islandia,Australia,Mongolia 415bizt./km2artekodentsitateak:Libia,Mali,Txad,Niger,

Zambia,Argentina,Bolivia,Kazakhstan,ArabiaSaudi,Errusia,Norvegia.

200500bizt./km2artekodentsitateak:Ruanda,Haiti,Libano,HegoaldekoKorea,ErresumaBatua,Belgika,Salvador,Jamaika,Israel,Filipinak,SriLanka,India,Salvador,Jamaika,Israel,Filipinak,SriLanka,India,Vietnam,Herbehereak,Alemania.

5001000bizt./km2artekodentsitateak:Mauricio,Barbados,Palestina

1000bizt./km2 bainogehiagokodentsitateak:Bangladesh,Bahrein,HongKong,Makao,Singapur,Malta.


HamarherrialdejendetsuenakHerrialde Biztanleak % munduko % b t tHerrialde Biztanleak % u du opopulazioa % bateratua

Txina 1.338.100.000 19,4% 19,4%India 1.188.800.000 17,2% 36,7%Estatu Batuak 309.600.000 4,5% 41,2%Indonesia 235.500.000 3,4% 44,6%Brazil 193.300.000 2,8% 47,4%,8% , %Pakistan 184.800.000 2,7% 50,1%Bangladesh 164.400.000 2,4% 52,4%Nigeria 158.300.000 2,3% 54,7%Errusia 141.900.000 2,1% 56,8%Japon 127.400.000 1,8% 58,6%

Dentsitatea

Bizt./Km2Afrika 34Amerika 22Asia 130Europa 32Europa 32Ozeania 4Mundua 51Iturria: PRB 2010 World Population Data Sheet.


4.3 Banaketaespazialekoeragileak

F kt fi ik k Faktorefisikoak: Klima:hotza,berotasunhezea,idortasuna. Altitudea. Kontinentaltasuna. Erliebea,hidrografiaetabiogeografia.

Gizafaktoreak: Lurraldearenhasierakookupazioa. Migraziomugimenduak. Aurrerapenteknologikoaketaekonomikoaketahorien

zabalkuntzaespaziala.


04 Gaia

Documents

Transcript of 04 Gaia