4.GAIA Populazioarenbanaketaespaziala
1. Banaketaespazialaaztertzekometodoak2. Banaketaespazialeandauden2. Banaketaespazialeandauden
desberdintasunak3. Banaketaespazialekoeragileak
4.1 Banaketaespazialaaztertzekometodoak
P l i b k k h Populazioarenbanaketaaztertzeko,hurrengourratsakjarraitubeharditugu: Populazioarenbanaketariburuzkoinformazioarenbildu. Populazioarenbanaketakartografiazbaliatuzirudikatu. Estatistikakoteknikakerabilizpopulazioarenbanaketa
aztertuaztertu. Inguruandaudenbestealderdiekikoharremanakikertu. Denboranzeharematendirenaldaketakanalizatu.
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
4.1.1 Kartografimetodoak
D i k l i k k Dentsitatemapaketapopulazioarenkokapenespaziala
Biztanledentsitatea:lurraldebakoitzekobiztanlekopuruarenetaazalerarenartekoerlazioa,normaleanbizt./km2 edobizt./Ha.adieraztenda.
A ik k E i i d i k lk l Ariketa:2012.urtekoEspainiarendentsitateakalkulatu:Populazioa:47.265.321biztanleAzalera:505.968,36km2
Koropletamapak
A l ki l i k ki b Azalerarekinerlazionatutakogertakizunbatirudikatzendubilbeedokoloredesberdinakerabiliz.
Urratsak: Eguneratutakomugabarruakdituenoinarrizkomapa
prestatzeaprestatzea. Mugabarrubakoitzekodentsitateakalkulatzea. Dentsitateenbaloreakklasetartekamultzokatzea.
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
Klasetarteak Ezindiraaskoizanmapakirakurterrazizateko Ezindiraaskoizanmapakirakurterrazizateko. Erabakitakoeskalakbaimendubehardudentsitate
txikiaketahandiakondoadieraztea. Klasetarteenmotak:
Erregularrak: Berdinakdatuenzabalerarenarabera. Berdinakbanaketanormalarenparametroenarabera.Berdinakbanaketanormalarenparametroenarabera. Berdinakobserbaziokopuruarenarabera.
Irregularrak:ezdaukatezabaleraberdina;baloregehiagodaudenzatianklasetartegehiagoageriahaldira.
Lehenengoetaazkenklasetarteakirekiakizanahaldira.
Puntumapak
l b d d k d Populazioapuntuenbidezirudikatzenda.Puntubakoitzakbiztanleenkopuruzehatzbatadieraztendu.
Motak: PuntuguztiekbaloreberdinairudikatzendutenPuntuguztiekbaloreberdinairudikatzendutenmapak
Tamainadesberdinetakopuntumapak
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
Laukizkodentsitatemapak
k d Puntumapetatiksortzendira. Sarebatkartografimaparengaineanipintzenda.
Dentsitateapuntuakgehituzkalkulatzenda.Ab t il it t i l kt i Abantaila:unitateespazialaktamainaberdinekoakdira.
Isopletamapak
l b d k k l b l Balioberdinekopuntuaklerrobatezlotzendira.
Isopletakzenbakibatekinmarkatzendira,sestrakurbakbezala.
Batzuetan isopletadesberdinenarteko Batzuetan,isopletadesberdinenartekoguneakmargotuahaldiragraduaziobatjarraituzmapaikuserrazegiteko.
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
Mapaanamorfikoak
A l k di li i l k Azalerakezdiraerrealitatearenproportzionalak,baiziketagertakizunarentamainarenproportzionalakdira.
Irudigeometrikoakerabiltzendira. Azalerabakoitzaribalorebatematenzaioetahortik
d b b k d kateratzendamugabarrubakoitzaridagokiona. Mugabarruenerrealitateeihobetoegokitzenzaien
irudiakmarraztubehardira.
4.1.2 Metodoestatistikoak Askokpop la ioarenetapop laketarenkont entra ioaren Askokpopulazioarenetapopulaketarenkontzentrazioaren
etabarreiadurarenmailaneurtzekobaliodute. Populazioa:lurraldebateandaudengizabanakoenmultzoa. Populaketa:populazioenkokalekuenikasketa(kopurua,
dimentsioak,banaketaespaziala,e.a.) Motak:
Populazioaetapopulaketabilduak Populazioaetapopulaketasakabanatuak Populazioabilduaetapopulaketasakabanatua Populazioasakabanatuaetapopulaketabildua
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
Kontzentrazioaetabarreiadura
K h i k l ib kdi Kontzeptuhoriekerlatiboakdiragomendagarriadaindizeakkalkulatzeakonparaketakegiteko. Ezantzekotasunindizeaedodisimilaritateindizea:
banaketahomogeneoarenetaerrealarenartekoerlazioaetadesberdintasunaneurtzendu.
GinirenKoefizientea:desberdintasunaneurtzekobaliodu.Emaitza0eta1enarteanegongoda.
Ezantzekotasunindizeakalkulatzeko
b b k k l Mugabarrubakoitzekopopulazioaetaazalerarenportzentajeakkalkulatu.
Kenketaegin Batuedoemaitzapositiboakedoemaitzanegatiboak(aterakodenzifraberaizangoda negatiboak(aterakodenzifraberaizangoda,bakarrikzeinuaaldatukoda).
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
GinirenIndizeakalkulatzekoprozeduraK lk l t d t it t Kalkulatudentsitatea
Ordenatumugabarruakdentsitatearenarabera Kalkulatupopulazioarenetaazalerarenportzentaiak Kalkulatupopulazioarenetaazalerarenportzentaimetatuak,hau
da,pi etaqi Eginhurrengokenketa:pi kenqi Batupi guztiaketapi kenqiguztiak Aplikatuformula
ni
i
n
iii
G
p
qpI
1
1
LorenzenKurba G ti kobatenbanaketa dat enkont entra ioarenegit ra Guztizkobatenbanaketadatuenkontzentrazioarenegitura
aztertzenduengrafikobatda. Banakoenportzentajebakoitzekototalbatetikbanako
horiekhartzendutenportzentajeairudikatzendu. Eraketarako:
Dentsitatearenaraberakomugabarruaktxikienetikhandieneraordenatutakoditugu.g
Azalerarenportzentajeaketapopulazioarenportzentajeakbatubeharditugu.
Ordenatuardatzeanpopulazioairudikatzendugu,etaabzisaardatzeanazalera.
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
LorenzenKurbaqi
Diagonalakerabatekoberdintasunaadieraztendu.
Gurekasuan,pikpopulazioarenportzentajemetatuaadieraztenduetaqikadieraztenduetaqi kazalerarena.
pi
Populaketarenkontzentrazioarenedobarreiadurarenneurketa
l k k d Populaketarenkontzentrazioaedobarreiaduraneurtzeko,indizeerrazbatekkokalekukopuruazatiazalerarenunitate(normalean100km2)bakoitzakalkulatzeandatza.
Indizehoriekerrealitateamoduezosoaislatzendute.
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
4.2 Banaketaespazialeandaudendesberdintasunak
k l ld ld Ekumene:lurraldeaproposagizataldeenbizitzarako.
Anekumene:eremuakezegokiakgizataldeenbizitzarako.
Ekumeneetaanekumenerenartekoezpazioa Ekumeneetaanekumenerenartekoezpazioaezdagoondomugatuta.
Ekumeneetaanekumene
A ik A ik k l i k T ik ArtikoetaAntartikokolurizoztuak,zonaTropikoartekobasamortuaketaHimalaiakomendigaraiakekumenetikatdaude.
Hutsunedemografikoaderitzelurhorienetajendeztatudaudenlurrenartean,badagobestezonaldebatnongizakienkokalekuakurriakbaitirazonaldebatnongizakienkokalekuakurriakbaitira.
Ekunemeberaezdagoguztizpopulatuta.Dentsitategutxikoguneakerebadaude.
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
2010koBatezbestekoPopulazioa
KontinenteaBatezbestekopopulazio2010.
urteanEhunekoa
Afrika 1.030.400.000 %14,95
Amerika 929.400.000 %13,48Asia 300 000 %60 32Asia 4.157.300.000 %60,32
Europa 738.600.000 %10,72
Ozeania 36.700.000 %0,53
Mundua 6.892.400.000
Iturria:PRB2010WorldPopulationDataSheet
Estatuenmailan 4bizt /km2 bainogutxiagokodentsitateak:Botswana 4bizt./km2 bainogutxiagokodentsitateak:Botswana,
Mauritania,Kanada,Islandia,Australia,Mongolia 415bizt./km2artekodentsitateak:Libia,Mali,Txad,Niger,
Zambia,Argentina,Bolivia,Kazakhstan,ArabiaSaudi,Errusia,Norvegia.
200500bizt./km2artekodentsitateak:Ruanda,Haiti,Libano,HegoaldekoKorea,ErresumaBatua,Belgika,Salvador,Jamaika,Israel,Filipinak,SriLanka,India,Salvador,Jamaika,Israel,Filipinak,SriLanka,India,Vietnam,Herbehereak,Alemania.
5001000bizt./km2artekodentsitateak:Mauricio,Barbados,Palestina
1000bizt./km2 bainogehiagokodentsitateak:Bangladesh,Bahrein,HongKong,Makao,Singapur,Malta.
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
HamarherrialdejendetsuenakHerrialde Biztanleak % munduko % b t tHerrialde Biztanleak % u du opopulazioa % bateratua
Txina 1.338.100.000 19,4% 19,4%India 1.188.800.000 17,2% 36,7%Estatu Batuak 309.600.000 4,5% 41,2%Indonesia 235.500.000 3,4% 44,6%Brazil 193.300.000 2,8% 47,4%,8% , %Pakistan 184.800.000 2,7% 50,1%Bangladesh 164.400.000 2,4% 52,4%Nigeria 158.300.000 2,3% 54,7%Errusia 141.900.000 2,1% 56,8%Japon 127.400.000 1,8% 58,6%
Dentsitatea
Bizt./Km2Afrika 34Amerika 22Asia 130Europa 32Europa 32Ozeania 4Mundua 51Iturria: PRB 2010 World Population Data Sheet.
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo
4.3 Banaketaespazialekoeragileak
F kt fi ik k Faktorefisikoak: Klima:hotza,berotasunhezea,idortasuna. Altitudea. Kontinentaltasuna. Erliebea,hidrografiaetabiogeografia.
Gizafaktoreak: Lurraldearenhasierakookupazioa. Migraziomugimenduak. Aurrerapenteknologikoaketaekonomikoaketahorien
zabalkuntzaespaziala.
POPULAZIOAREN GEOGRAFIA OCW Itziar Aguado Moralejo