2017ko martxoa

BADATOR

KORRIKA

167

2017ko MARTXOA2

Argitaratzailea“...eta kitto!” Euskara ElkarteaUrkizu, 11 - solairuartea. 20600 EibarTel: 943 206776.

Erredakzio kontseiluaAinara Lavado, Maider Aranberri,Ana Aizpurua eta Eibarkoikastetxeetako ordezkariak.

AdministrazioaMarisol Uriarte.

Erredakzioa eta maketazioaAinara Lavado, Maider Aranberri, AinhoaLuz eta Ana Aizpurua.

Argazkiak...eta kitto! aldizkariko argazki artxiboa.

Copyright-aTxikitto!

Lege-gordailuaSS-1111/96

Eibarko Udalak, Eusko Jaurlaritzak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak diruz lagundutako argitalpena

KULTURA SAILA

� Zer esaten dio ipur-masail batekbesteari?- Ez zaitez pasatu marratik!

� Kartzelara joan berri den batekhan zegoen beste bati:- Zergatik zaude hemen?- Ez didatelako irteten lagatzen.

� Bi baserritar hitz egiten aridira zelai batean eserita.- Kontatu nizun oilo batekkristal zati bat jan zuela?- Eta zer gertatu zen?- Txitak betaurrekoekin aterazirela.

Ariane Arrizabalaga

� Tipula batek bestebati:- Gizakiek zergatikhiltzen gaituzte etagero negar egitendute?

2017ko MARTXOA 3

� Mozkor bat etxeko atarian zegoela:- Maria!! - Zer nahi duzu?- Etxeko giltzak galdu ditut, bota bestebatzuk mesedez!- Ados!Eta mozkorrak:- Bota sarraila ere bai, ez dut aurkitzen-eta!

� Egun batean Jaimito etaPepito hitz egiten hasi ziren, etaJaimitok Pepitori:- Pepito, ba al dakizkizubiderketako taulak?- Ez, nik ez dakat.- Ez, esaten da “nik ez dakit”.- Eta orduan, ez badakizu, zergatik sartzen zara!

� Ume batbizikletarekin dabil etaesaten dio amarieskuak askatzean:- Ama! Ama! Eskurikgabe noa!!Gero hankak kentzen ditu pedaletatik etaesaten dio:- Ama! Ama! Hanka gabe noa!!Gero lurrera erortzen da eta esaten dio amari:- Ma! Ma! Hobik babe babo!! (Ama! Ama!Hortzik gabe nago!!)

Mohamed Dahanni

� Amak Laurari:- Zergatik ez duzu esne hotza edaten?- Behia ez delako hozkailuan sartzen.

4 2017ko MARTXOA

HIZKI-ZOPA

PUZZLEA

Bost desberdintasunak

Ander

June Simon

Ane

Moztu laukiaketa osatumarrazkia

AURREKO HILEKO IRABAZLEAOraingoan ere langile jardun duzue, eta aurreko

hileko lehiaketako erantzun asko jaso ditugu.

Zozketa egin eta gero, irabazlea NORAMUGIKA izan da. Argazkian duzue saria

jasotzen. Liburua eta Coliseoan “ELIRALE”

dantza-ikuskizuna ikusteko 4 sarrera eraman ditu

Norak etxera. Zorionak!

Izen-abizena .............................................................................................................................

Adina .....................................................................Tel...............................................................

�

BIDALI ERANTZUNAK APIRILAK 26 BAINO LEHEN....ETA KITTO! EUSKARA ELKARTEA. Urkizu 11. Eibar.

7 desberdintasunak

lehiaketa

2017ko MARTXOA6

Hizki-zopa Puntuak jarraitu

Labirintoa

Lagunduumeari beregozokiakhartzen

Puntuak jarraitu: ze marrazki ateratzen da?

Gorka Vila

Jule AldaiBernart

2017ko MARTXOA 7

- Gozoa ala gazia? Enaitz: Gozoa. Ane: Gazia.- Haragia ala arraina? Arraina.- Uda ala negua? Uda.- Mendia ala itsasoa? E: Itsasoa. A: Mendia.- Miresten duzun norbait?E: Ama. A: Amama.- Umetako oroitzapen polit bat? E: Igandero amama eta aitxitxakinbaserrian animalien artekoabenturak. A: Egun pasak lehengusuekin.- Ametsetako oporrak nora? E: Irla galdu batera. A: Oihanean indigenekin esperientzia.- Zer 3 gauza eramango zenituzke irlabatera? E: Lagun bat, laban bat eta sua.A: Aizkora, pospoloak eta koadernobat arkatzekin.- Birziklatzen duzu? Bai.- Euskara osasuntsu dago?E: Nire egunerokotasunean baietz

esango nuke, baina orokorrean ez. A: Ez oso.- Zer egin bultzatzeko? E: Eguneroeuskaraz hitz egin edonon etaedonorekin. A: Euskaraz hitz egin.- Zerk pozten zaitu? E: Nire ingurukoak ondo egoteak. A:Jendea pozik ikusteak.- Zerk haserretu? E: Munduangertatzen diren bidegabekeriek. A: Injustiziek.- Abesti bat?E: Sutagarren “Zure albotik urrunbanago”. A: “Xalbadorren heriotza”.- Umetan gehien gustatzen zitzaizunikasgaia? E: Ingurune. A: Plastika.- Eta gutxien? E: Matematika. A: Erlijioa.- Nolakoa da zure egun perfektua? E:Nire ingurukoekin nagoenean. A: Maite ditudan pertsonekinasteburu pasa egiten.

- Gogoan duzun egunik onena?E: Nire ezkontza. A: Nire iloba jaio zen eguna.- Kolore bat? E: Beltza. A: Grisa.- Zenbaki bat? E: 3. A: 6.- Animalia bat? E: Izurdea. A: Orka.- Txisteak entzun ala kontatu?Entzun.- Opariak egin ala jaso? Egin.- Jatekorik gustukuena? E: Mariskoa. A: Rape arraina.- Gutxien gustatzen zaizuna?E: Brokolia. A: Azalorea.- Eibarko umeak nolakoak dira?Jatorrak, alaiak eta hurbilak.- Zer da umeekin lan egitetik gehiengustatzen zaizuna? E: Transmititzenduten alaitasuna eta poztasuna. A:Euren poztasuna, nahiz eta eguntxarra izan umeek nire alderik alaienaateratzen dute.- Eta gutxien? E: Euren arteanliskarrak sortzen direnean. A: Umerenbat alde batera uzten dutenean.

ENAITZ/ ANE

Enaitz eta Ane J. Olabe Ludotekako hezitzaileak dira. Zuetako askoriezagunak egingo zaizkizue, nahiz eta argazkian apur bat kamuflatutaegon! 7 bat urte daramatzate lan horretan, umeak hezitzea eta umeekinlan egitea asko gustatzen zaielako, eta euren hitzetan “umeek trans-mititzen duten alaitasunak eta bat-batekotasunak egun bakoitza bereziegiten dutelako”. Etorkizunean ere hezitzaile moduan ikusten duteeuren burua.

elkarrizketa

IZENAK Enaitz eta Ane

ABIZENA Alberdi eta Moreira

JAIOTERRIA Eibar

JAIOTEGUNA 1988/06/14 eta 1988/04/05

8

Euskararen alde egiten den mar-txa erraldoia dugu Korrika. AEKEuskaltegi Elkarteak antolatzenduen ekimen hau bi urtez behinegiten da eta bi aste inguru beharizaten du lurralde guztia zehar-katzeko. Eibartik, aurten, apirila-ren 7an pasatuko da.Korrikaren 20. edizioak Otxandio etaIruñea lotuko ditu, martxoaren30etik apirilaren 9ra. 11 egunez gel-ditu gabe, Korrikak Euskal Herria ze-harkatuko du hogeigarren aldiz. Bimila kilometro baino gehiago eus-kararen alde, adin eta mota guztie-tako milaka partaiderekin, gau etaegun gelditu gabe.

Korrika hasi eta amaitu arte, lekukoapasatzen da eskuz esku eta kilome-troz kilometro korrikalarien artean;lekuko horren barruan, euskaldunezagun batek idatzitako mezua gor-detzen da, helmugara iritsi arte se-kretuan gordetzen dena. Amaierako

ekitaldian irakurri egiten da mezuhori.

Apirilaren 7an Eibarren sartuko da.Ostirala da, zuok, ikasleok, oporrakhartu berri egongo zarete. Gauez ai-

legatuko da aurten, 23:00ak aldera,baina hori ez da aitzakia izango ei-bartar guztiok “tipi tapa tipi tapa Ko-rrika!” ozen oihukatzeko. Herrikoedozein tartetan jar zaitezkete leku-koaren atzean korrika egiteko: zuenikastetxearen tartean, kirol-talde ba-ten tartean… ez dio axola non, in-portanteena euskeraren aldeko al-darrikapena egitea da-eta. Aurrekoegunean, apirilak 6, berriz, KorrikaTxikian hartuko duzue parte Eibarkoikasleek.

37 urte dira lehenengo Korrika eginzela. 1980. urtea zen eta Oñati etaBilbo lotu zituen lehenengo ediziohark. Ordudanik, 19 Korrika eta 37urte pasa dira.

Ziur gaude, aurten ere, Eibarko ka-leak jendez lepo izango ditugula, eus-kararen aldeko mezuak lau haizetarazabaltzeko.

Tipi tapa tipi tapa…

Euria egin arren herriko gaztetxo guztiek bat egin zenuten 19. Korrlka-rekin orain dela bi urte.

Aurten ere herriko kaleak zeharkatuko ditu Korrika Txikiak.

erreportajea

20. Korrika ate joka dugu

3 Txulo ITURBURUNEITBko 3 Txulo programa gure ikastetxean izan zen.Goizean goiz hasita Ikastolaren toki eta ekintzaezberdinak grabatzea nahi izan zuten. 4. mailakoekerrezeta ezberdinak egiten erakutsi zuten. 3. mailakoek,berriz, idazle famatuen olerkiak errezitatu zituzten. Osogoiz polita igaro genuen ikastetxean, programa hau nolaegiten den ikusten. Hori bai, denok geunden urdurisamar!! Aipatu behar dugu zein jatorra den Ixabelaurkezlea, telebistan agertzen den modukoa. Ikaslebatek bidali zuen grabaketa egiteko eskaera. Ondoren,

programakoarduradunakikastetxearekinharremanetan jarriziren eta jakina,pixkat pentsatubehar izan genuenzer egingo genuenkameraren aurrean.Beste guztiatelebistakojendearen eskutangelditu zen. Zuek ereanimatu zaitezte 3Txulo programanparte hartzera!!

URKIZU ikastetxeko 5. eta 6.mailetakoak Arotz Enean izan diramartxoaren hasieran. Euria egin arren,primeran pasatu zuten. Bestetik, 1.mailatik 6. mailara artekoek kontsumo-tailerrak izan dituzte eskolan bertan. 1.eta 2. mailetakoak Oñatiko NaturEskolan egon dira eta amaitzeko,martxoaren erdikaldetik amaieraraarte 2. mailakoen txanda izango dakiroldegiko igeriketa-ikastaroan.

2017ko MARTXOA 9

ikastetxeetako berriakARRATEKO ANDRA MARIikastetxekoak hemen gaude, aratosteakamaitu eta lanean buru-belarri. Zein ondopasatu genuen guztiok! Mila mila eskergurasoei eta jangelako zaintzaileeiemandako laguntzarengatik. Martxoahasieran ikastetxeko Agenda 21-eko“patruila berdeak” LHko ikasle etairakasle guztioi hemendik aurrera burutubeharreko ekintzen berri eman zigun.Martxoaren 21ean, Idazleak Ikastetxeraprogramaren barruan, Miren AgurMeabe etorri zitzaigun ikastetxera LHko 1. eta 2. mailetako ikasleekinsolasalditxo bat izatera. Irteera pedagogikoak ere hor ditugu: 1. eta 2.mailetakoak Azpeitiko Natur Eskolan izan dira eta apirilaren 4an 5. eta 6.mailetakoak Oñatiko Natur Eskolara joango dira. Apirilaren 3an, berriz, 3. eta 4.mailetakoak Debe Behea ezagutzera joango dira. Eta bigarren hiruhilekoariamaiera ezin hobea emateko, apirilaren 6an, Eibarko beste ikastetxeekin batera,Korrika Txikia izango dugu. Badator Korrika!!!

ALDATZEko LHko ikasleokmartxoaren 17an, ostirala,Astigarragan egon ginenSagardoetxean. Interesgarria izanzan gure bisita.

LA SALLE ISASIko 3. eta 4. mailetako ikasleak Donostian izandira Euskadiko orkestra sinfonikoa ikusten. Bertan, Romeo etaJulieta txotxongiloak zeuden eta primeran pasa zuten eguna.Martxoaren 6tik 10era Proyde-Proega GKEren astea ospatugenuen eta kontsumoaren inguruan lan egiten egon ginen.Argentina eta Paraguaiko biztanleei laguntzeko jostailuak,elikagaiak eta dirua bildu genituen eta ostiralean ospakizuna izangenuen. Ikastetxe guztiaren artean tximeleta erraldoi bat osatugenuen eta, amaitzeko, pila bat gustatu zitzaigun “Emaiogubostekoa” kantarekin abesten bukatu genuen. Martxoaren 16 eta17an, 6. mailakoak Sastarrainera joan dira artisau-lanak,saskigintza, gure historiaurrea eta abar ezagutzera.

2017ko MARTXOA10

PLATER HEGALARIA

Irina, olio begetala edo jaioberrien olioa eta hauts edo oliozko elikadura-koloratzailea, hori da behar duzuena. 2 katilu irin eta katilu ¼ olio ondonahastu, eskuekin. Katiluaren neurria ez da garrantzitsua, bainaproportzioei eutsi behar zaie. Nahastura oso sikua geratzen bazaizueolio gehiago bota, eta oso bustia gelditu baldin bada irin apur batgehitu. Kolorea emateko bi aukera dituzue. Koloratzaile hautsa erabilinahi baduzue irinarekin nahastu beharko duzue olioa bota aurretik; etaoliozko koloratzailea erabiltzen baduzue, berriz, olioarekin nahastubeharko duzue irinera bota aurretik. Eta hor duzue, zuen hare magikoa!

HARE MAGIKOA

MATERIALA

� Paperezko 2 plater� Paperezko edalontzi 1� Zilar koloreko margo akrilikoa� Pintzel lodi 1� Artaziak� Brometazko bitxiak� Periodiko-papera� Itsasgarria

1.- Platerren beheko aldea eta edalontzia zilar kolorezmargotuko ditugu eta sikatzen utzi.

1.- Periodiko-papera biribildu eta behin margoa sikatueta gero, plateren artean sartuko dugu, sugeaizango balitz bezala.

1.- Itsasgarriarekin bi platerak elkartuko ditugu.Edalontzia erditik moztu eta erdian jarriko dugu. Utzisikatzen.

1.- Sikatu eta gero bitxiak itsatsiko ditugu nahi duzueneran. Eta listo! Zuen plater hegalaria prest duzueespaziora joateko!

Ti-ta!

PAUSOAK

etxeko artista

Bat baino gehiago aho zabalik utziko duzue platerhegalari honekin. Oso erraza da egiteko eta behardituzuen materialak ere esku eskura izango dituzue.

2017ko MARTXOA 11

OSAGAIAK �4 LAGUNENTZAT�:

PAUSOAK

4-6 baso txikirentzako: 300 gr marrubi, 300 gr gazta-krema, 100gr gaileta, 100 gr esne kondentsatu, 30 gr azukre, 50 gr gurin eta2 koilarakada limoi-zuku. Marrubiak zati txikietan moztu,azukrearekin eta limoi-zukuaren erdiarekin nahastu eta utziestalita 15-20 minutu. Gailetak txikitu, gurin urtua gehitu etanahastu. Edalontzien oinarrian jarri. Gazta-krema egitekonahastu esne kondentsatua, gazta-krema eta limoi zukua etabete edalontziak. Gainetik jarri marrubiak eta haien zukua.Ummmm… ederra!!

Ti-ta!

HASSELBACK PATATAK

MARRUBI-TARTA EDALONTZIAN

Suediatik datorren errezeta hau asko gustatukozaizue, ziur nago. Abanikoaren itxura izangoduten patatei osagai ugari jarri ahal dizkiozue,baina gure proposamena hauxe da. On egin!

sukal-kitto

� 4 patata ertain� Gurina� Oliba-olioa� Gatza� Ogi birrindua (nahi izanez gero)

1.- Ondo garbitu patatak eta sikatu.

2.- Patata mozteko pausoa oso garrantzitsua da. Haragomendio bat: jar ezazue patata zulo edohutsunea duen zerbaiten gainean, koilara bat ereizan daiteke, patataren azpiraino ez iristeko.Moztu patata alde batetik bestera, abanikoarenitxura emanez.

3.- Jarri patatak laberako erretilu batean, kontuz, ezdaitezen apurtu. Oliba-olioa bota gainetik etagatza. Patata bakoitzaren gainean gurin apur batjarri eta nahi izanez gero ogi birrindu pixkat ere bai.Errezeta osatuagoa egitea nahi baduzue, patata-laminen artean gazta ere sar dezakezue.

4.- Sartu labean 200 gradutan, 40-45 minutu, patatekurre kolorea hartu arte.

Apirilak 1, zapatuaFestara!!! Tomaxenabenturak. 17:00etanColiseoan. 5€.

Apirilak 21 eta 22, barixakua eta zapatua3x3 Saskibaloi Txapelketa. Izen-ematea apirilaren7ra arte, LH 5. eta 6. mailak eta DBH 1 eta 2.mailak. Izena emateko www.eibar.eus, 010 edo943708400 eta Pegoran..

Apirilaren 24tik aurreraLi(buru-hausgarriak).Irakurketa eta ikerketabateratzen duen jokoa,umeen liburutegian. LHko2. mailatikaurrerakoentzat. Liburuakirakurri eta gero, buru-hausgarri baten piezak lortzen dira galderabatzuei erantzunez. Puzlean agertzen den irudiazeri dagokion asmatu behar da.

apirileko agenda

ARIESIkasketak: Batuketak ahaztu zaizkizula?Badakizu zer egin. Maitasuna: Gustokoa ondoanjarri zaizu. Hartu arnasa eta egon lasai. Astekoeguna: Eguaztena.TAURUSIkasketak: Txirula noiz entsaiatu behar duzuba?? Maitasuna: Gurasoak harro dituzu, segihorrela. Asteko eguna: Barixakua.GEMINISIkasketak: Well done! Ahaleginak merezi izandu, ezta? Maitasuna: Egun osoa haserre? Balee? Erlaxatu zaitez… Asteko eguna: Martitzena.CANCERIkasketak: Etxekolanak txintxo egiten hasi zara,bazen ordua, oso ondo. Maitasuna: Ez utzilaguntxo hori baztertuta, pentsa zu izangobazina… Asteko eguna: Barixakua.

LEOIkasketak: Oporrak badatozela! Azkenekotxanpa, animo! Maitasuna: Gurasoei kasogehiago egin beharko zenieke; haserretu egitendirela? Normala. Asteko eguna: Domeka.VIRGOIkasketak: Zoragarri eta zoragarri! Ez daukatbesterik esateko. Maitasuna: Irribartsuzaudenetik askoz politagoa zaude. Astekoeguna: ZapatuaLIBRAIkasketak: Matematiketan kontuz, ez zaitezlarregi erlaxatu, ados? Maitasuna: Beldurrik ezizan lagunei zuk uste duzuna esateko. Astekoeguna: Eguena.SCORPIUSIkasketak: Egindako ahaleginak saria ekarrikodizu. Maitasuna: Lagunekin ondo gaudenean zeondo egoten den, ezta? Asteko eguna:Barixakua.

SAGITARIUSIkasketak: Ingelesean gehiago ahalegindubeharko zinateke. Maitasuna: Maitagarria zarabenetan! Ingurukoek badakite hori. Astekoeguna: Eguena.CAPRICORNIUSIkasketak: Gelan arreta gehiago jarri beharkozenuke, gero sorpresak datoz. Maitasuna:Baztertuta dagoen horri egiozu kaso, eskertukodizu-eta. Asteko eguna: Zapatua.ACUARIUSIkasketak: Gehiago irakurtzen hasi zara etaasko igartzen zaizu. Segi horrela. Maitasuna:Lagun ona zara, eta horrek gauza onak ekarrikodizkizu. Asteko eguna: Astelehena.PISCISIkasketak: Fin zabiltza e? Txalo bero batzuretako. Maitasuna: Lagunartean harrotu gabe,bale? Asteko eguna: Domeka.

horo

skopoa

2017ko MARTXOA12

Apirilak 28, barixakuaZezen plazan jolasakLH 3tik 6. mailaraartekoentzat,18:00etan, JazintoOlabe ludotekareneskutik.

Apirilak 29, zapatuaZapatuetako Ipuina. AmonaJoxepa, Patata Tropikalataldearen eskutik. 3 urtetikgorako umeentzat.18:00etan UmeenLiburutegian.

JUAN

SAN

MARTIN

LIB

URU

TEG

IAN

EIB

ARKO

LIB

URU

DEN

DETA

N

EZIN DUT, ETA ZER? (8 urtetik aurrera)

Aita alabari esan eta esan ari zaio super-neska bat dela. Baina alabak badaki ezdela egia, super-neskek hegan egiten baitute eta berak ez daki hegan. Saiatu dabere indar guz�ekin, aitari ez huts egiteko, baina ezin du.

PRINTZESA PUZKERTIA (10 urtetik aurrera)

Neskatxa batek arazo txiki bat dauka: puzkerrak botatzen ditu modukontrolaezinean. Pozik bizi da, ordea, inguruan babestua: azken batean, printzesabat da, errege-erreginaren alaba. Baina egun batean, Kurdabitximistango printzeaezagutu eta arazo bihurtu zaio puzkerren kontua. Horregatik erabaki du beregaitza sendatu behar duela. Hortik aurrera, bere bizitza aldatuko duten zenbaitabentura biziko ditu.

SILVIARENTZAKO OPARIA (6-8 urte)Astebete baino ez da falta Silviaren urtebetetze egunerako, eta urduritasunak jotadago neskatoa. Ez du batere zalantzarik; berak argi eta garbi dauka zer opari nahiduen, eta banaka-banaka azaltzen dizkio arrazoiak aitatxori. Hura izango daSilviaren desioak betetzeaz arduratuko dena; hala ere, amesten dugun hori ez dabeti guk imajinatzen genuen bezalakoa izaten. Izan ere, urtebetetzeak, bizitzabera bezalaxe, ustekabez beterik daude.

NEMO KAPITAINAREN AZKEN BIDAIA (7-10 urte)Nadia dut izena, ez dut anai-arrebarik, eta amarekin bizi naiz errepide ondokopisu batean. Aita ez da gurekin bizi. Baina ez nire gurasoak banandutadaudelako, baizik ezin direlako elkarrekin egon. Nire aita kartzelan dago. Jaionintzenean ere kartzelan zegoen. Niri ez zaizkit kartzelak gustatzen, hotzak etazikinak direlako. Nik itsaso zabala maite dut, eta, nire aita non dagoengaldetzen didatenean, Ozeano Barean dagoela esaten dut maiz, urpekaribatean, Nemo kapitaina bezala.

MIDASEN ERAZTUNA (10-13 urte)Xabierri lagunek Midas esaten diote: ez dute oso maite, eta haien gezurreneraginez gizajoari irakasleak asto belarriak ipini dizkio. Gainera, mutikoeklehenbailehen gizondu nahi dute: bizarra hazteko, nesken gogokoak izateko,ahulak baztertzeko… Baina horretarako Zangozako zubitik jauzi egin beharomen da, eta ibaiak ur handi bulartsuak dakartza… Horra istorioa, baina horibezain erakargarria da kontatzeko modua,modu animaliatsua…

2017ko MARTXOA 13

URDABURUTARRAK (6 urtetik aurrera)

Album ilustratu honetan familia baten gorabeherak azaltzen zaizkigu. Amakdarama etxeko martxa eta hura desagertzen denean… Irudiek pisu handiahartzen dute album honetan; errealismo handiz adierazten dute istorioekgertatzen dena. Hitzen beharrik gabe islatzen dute gizartean oso maiz etxekoandreek bizi duten familia-egoera.

zer irakurri

XV. mendean hasi ginenplaterak erabiltzen.Ordura arte ogi-xerrapotoloen gaineanjartzen zuten jatekoa.

Ekaitz-lainorik handienaizugarria izan zen, 16kilometroko altueraizan zuen. Everestmendia baino ia bi bideraltuagoa.

Hartz zuriek etapinguinoek ez dutesekula elkar ikusiko, lurplanetako kontrakoaldeetan bizi dira-eta.Hartzak Ipar Poloan, etapinguinoak, berriz,Hego Poloan.

400 zuhaitz dituen basobatek, urtean, 20pertsonak arnasahartzeko adina oxigenosortzen du.

Gauez zerura begiratzendugunean iraganerabegiratzen dugu. Izanere, izar baten argiakurte asko behar ditulurreraino ailegatzeko.Izar horretatik oraindela milioika urte irtenzen argia da ikustenduguna.

Afrikako elefanteek lauhortz besterik ezdituzte, baina nahikoazaie jatekoamamurtzeko.

Giza gorputz bakoitzak100.000 kilometroarteria eta odol-hodiditu. Bata bestearenatzetik jarriz gero,munduari bi buelta etaerdi emango genizkioke.

Tximino orrolariazaratatsuena da. Bereorroa 5 kilometroraentzun daiteke!

1939an, Ernest Vincent-ek “Gadsby” izenekoliburua idatzi zuen, etabadakizue zer? 260orrialdeetan ez da “E”letra bat ere agertzen.

Asteko edozeinegunetanestatubatuarren %13kpizza jaten du!Horietatik gehienak 6eta 19 urte bitartekoume eta gazteak dira.

Eskolan, etxean, ludotekan… toki askotantopatzen dugu Mikado jolasa. Jatorriaren araberaizen, material eta tamaina desberdina izaten dujolas dibertigarri honek.Honako izen hauek hartzen ditu lekuaren arabera:

JAPONEN, Mikado.Jolasteko materiala,zotzak

MAROKON,Tabuaxrat.Jolasteko materiala,harriak

TXINAN, Txinatarzotzak.Jolasteko materiala,zotzak

Guk gehien ezagutzen duguna zotzak erabiltzendituena da. Mahai baten edo lur gainera zotzakbotatzen dira eta, jokalariek, txandaka, zotzakbanan-banan hartu beharko dituzte, bainagainontzeko zotzak mugitu gabe.

MUNDUKO JOLASAK

bitxikeriak

MIKADO – TXINATAR ZOTZAK – TABUAXRAT

azen behin, Frantziahegoaldeko herri txiki bat Lepetite izenekoa. Bertan, Asier,Egoitz eta Haizea bizi ziren.Hirurak herriko institutukoikasleak ziren eta Batxilergoko

azken ikasturtea amaitzen ari ziren.

Oporrak iristean, gurasoek, Parisera joatekobidaia oparitu zieten hango parajeak etamonumentuak ezagutzeko eta udaz disfrutatzeko.Gazteak oso pozik jarri ziren eta halaxe, egunairitsitakoan, Parisera joan ziren trenez, eta segidan,autobusa hartuta, Disneyland-era. Lehenengoeguna Disneyland-en pasa zuten hango atrakzioguztietan muntatuz eta egun zoragarria igaroaz. Baidibertigarria eguna!!!

Hurrengo egunean Parisera bueltatu ziren etaLouvre Museoa bisitatzera joan ziren. Egiptokoatala ikusteko gogo handia zuten, eskolan lanmordoa egin baitzuten gai horren inguruan: altxorederrak, bitxi ikusgarriak, eskultura erraldoiak,momia misteriotsuak…

Halako batean, Ramses II-aren momiarenaurrean pasatzen ari zirenean, Haizeak zerbaitharrigarria ikusi zuen: Ramses-ek besoa mugituzuen!!

Atzera joan zirenean lurrean zerbait zegoelaikusi zuten, paper bat zen eta Asier makurtu eginzen hartzeko. Zabaldu zutenean harriturik gelditu

ziren; paper horretan haien institutuko planoazegoen eta beren gelako planoan gurutze gorri batagertzen zen. Horretan zarata handia entzun zeneta buelta ematerakoan bai sarkofagoa bai momialurrean zeuden. Sarkofagoaren atzealdera joanzirenean begiratzera, horman bertan zulo batzegoela ikusi zuten, eta barrura sartzerakoantrenbide eta bagoitxo zahar bat aurkitu zituzten.Sartu bezain laster bagoitxoa martxan jarri zen,gero eta abiadura handiagoa zeraman, azkeneangelditu egin zen.

Bagoitxotik atera zirenean kobazulo zoragarribat ikusi zuten, eta halako batean, euren oinenazpian zulo handi bat zabaldu zen eta hirurak jausiziren. Altxatu zirenean konturatu ziren haien gelanzeudela.

- Gurutze gorri honek apalategi azpianmarkatzen du –azaldu zien Haizeak.

- Jakin behar dugu zer dagoen, apalategiamugituko dugu –arrazoitu zien Egoitzek.

Apalategia mugitzerakoan paper bat aurkituzuten, eta hitz batzuk idatzita zeuden:

“Kaixo, zuen irakaslea naiz. Jakin nahi izan dutea abenturazaleak zareten eta enigmak gustatzenzaizkizuen. Paper hori aurkitu baduzue enigmarenamaierara ailegatu zarete. ZORIONAK!”.

Nerea Fernandez

2017ko MARTXOA 15

B

Eskatu aitari edoamari ipuin hau gaurgauean kontatzeko.

MEREZI DU...

HIRU IKASLE MUSEOAN

zu margolari!