FuncióNs Oracionais 3 CC CAx Atrib Cpred

29
1 Alfonso Sancho – Efrén Vázquez O complemento circunstancial O complemento circunstancial (CC) completa o predicado achegando informacións relativas ao lugar, ao modo, ao tempo, á orixe, ao instrumento… Conducín amodo á noite co meu coche A súa presenza ou ausencia non modifica en esencia a estrutura nin o sentido da oración.

description

Tomado e adaptado de Alfonso sancho (www.trompiletras.com)

Transcript of FuncióNs Oracionais 3 CC CAx Atrib Cpred

Page 1: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

1Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

O complemento circunstancial

O complemento circunstancial (CC) completa o predicado achegando informacións relativas ao lugar, ao modo, ao tempo, á orixe, ao instrumento…

Conducín amodo á noite co meu coche

A súa presenza ou ausencia non modifica en esencia a estrutura nin o sentido da oración.

Page 2: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

2Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Quen pode desempeñar o complemento circunstancial

Un S. Prep.Fun acompañalo á estación (CCL)

Un S. Adv.Hoxe espertei moi cedo (CCM)

Un S.N. O avión chegará esta tardiña (CCT)

Unha oraciónEstá onde quería (CCL)

Pode aparecer no atributo: Onte parecía un rapazote (CCT)

Page 3: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

3Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Características

Merquei un libro fantástico onte.

Merqueino onte.

Merquei un libro fantástico.

Merquei un libro daquela.

Nalgúns casos é posíbel substituílo por un adverbio.

Mentresque ao omitir

un CD é substituído por un

pronomeátono, o CC,

en xeral,non deixa pegada.

Page 4: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

4Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Características

O CC é o complemento que gozade máis liberdade de posición na oración

Teño xa ganas de comer

Marina saíu da casa ás cinco onte.Marina saíu da casa ás cinco.onte

Marina saíu da casaás cinco onte.

Marina saíu da casa.ás cincoonte

Page 5: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

5Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Características

Ontecando cheguei á casa.aíndadesgraciadamente

Non recibira o teu correo

En cada Oración só pode haberun CD, un Supl ou un CI

… pero pode albergar un número indeterminado de CC, incluso do mesmo tipo

semántico.

Page 6: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

6Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Estruturas

Adverbio (SAdv)

Prep + SN

SN

Compostos de Prep + substantivo

Adxectivos adverbializados con ou sen Prep

Proposicións con verbo en forma non persoal

Subst + Adv Subordinadas

adverbiais propias Subordinadas

adverbiais impropias

Page 7: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

7Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Exemplos

Estase ben Sintagma adverbialaquí.

Page 8: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

8Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Exemplos

Ainhoa agóchaona súa carteira.

S. Prep.:Enlace +sintagmanominal

Page 9: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

9Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Exemplos

os de 1º meteron bulla.Esa semana

Sintagmanominal

Page 10: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

10Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Exemplos

E Brais tivo liorta onte.

Locucións adverbiais e adverbios formados a

partir de preposicións + substantivos ou adxectivos

Sabela e mais Rafaás escuras.quedaron

Page 11: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

11Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Exemplos

A Copito encantáballe poñerse

Locuciónsde substantivo

+ adverbio

patas arriba.

Page 12: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

12Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Exemplos

Os de galego traballan

Adxectivosadverbializados

duro.

Page 13: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

13Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Exemplos

atopeime con Marta.

Sorprendéronas

Subordinadas de xerundio e infinitivo

Ao entrar na Secretaría

bailando na discoteca.

Page 14: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

14Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Exemplos

Xosé Carlos veu

quedouapampado.

Antón durmía onde podía.

Cando as viu

a que lle fagan unha entrevista.

Subordinadas adverbiaiscon diversas estruturas

Page 15: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

15Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

O complemento axente (C Ax)

É un SN ou unidade equivalente, precedida de por ou de, propio das oracións pasivas para indicar quen realiza a acción

Page 16: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

16Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

O CAx é pouco frecuente

O falante opta por unha estruturapasiva para focalizar a atención sobreo obxecto, obviando o suxeito/axente

Tráfico castigará con fortes multas o exceso de velocidade

Interesa máis o CD

que o Sux. gramatical

O exceso de velocidade será castigado con fortes multas

Normalmente, as estruturas pasivas non levan CAx

Page 17: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

17Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Complemento axente (C Ax)

Anabel pintou este fresco en 1998

Este fresco foi pintado por Anabel en 1998

SN S SV P

N SN CD CC

O activa transitiva

SN S(paciente)

SV P

N(Perífrase pasiva)

C Ax CC

O pasiva perifrástica

Sux. paciente

Sux.axente

Page 18: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

18Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

O CAx en pasivas de se

Estenderase un certificadopola Dirección Xeral de Persoal.

Uso culto e case anómalo que se produce só entextos periodísticos, xurídicos e administrativos

Todos os indicios analizáronsepola policía

Page 19: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

19Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

O atributo (Atr)

É un complemento propio das oracións atributivas ou copulativas (verbos ser, estar, parecer e semellar):

Ela semellaba cansaCando o verbo é ser, cualifica (Ela é unha nugallá), identifica (Ela é a miña irmá) ou clasifica (Ela é compañeira da súa clase) o suxeito.

Page 20: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

20Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Estrutura do Atributo

Aínda que ten un carácter esencialmente adxectivo, a función de Atributo pode ser desempeñada por unha grande variedade de sintagmas.

Helena é moi guapa.Ánxela está ausente.Eloi parece simpático.Rubén será xornalista.Xa é tarde.Pablo é de Cequeril.O reloxo é meuA cousa está que arde.

Adx

SAdx

SN

SAdv

Enl + SN

Outros

Page 21: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

21Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Identificación do Atributo

Nas oracións atributivas poden ser dous os elementos que concerten co verbo: Sux. e Atr. Segundo a natureza destes dous elementos será máis ou menos difícil determinar cal é o Sux. e cal o Atr.

Este tipo é espelido Estes tipos son espelidos

Page 22: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

22Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

1º. SN + Verbo + SAdx (ou SAdv)

Marta estivo enferma.

SNSAdx

SVP nominal

O

CopS

Atr

Marta xa está ben.

SNSAdx

SVP nominal

O

CopS

AtrCC

Page 23: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

23Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Conmutación por o

2º. SN + Verbo + SN

Xoán é médico.

SNSN

SVP (nominal)

O

NS

Atr

É médico Xoán. Médico é Xoán.

Xoán éo.*Médico éo.

Page 24: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

24Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

B = AA = B

Estruturas ecuacionais

O médico é Enrique.Enrique é o médico.

De política é do que falan.

O suxeito é o substantivo.

O substantivo é o suxeito.

Do que falan é de Política

Nestes casos tentaremos a conmutación por o. De non ser suficiente acudiremos á posición: o elemento

anteposto ao verbo será o Suxeito e o posposto o Atributo; no caso de que os dous elementos

aparezan pospostos, o que aparece inmediatamente detrás do verbo será o Atributo.

Page 25: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

25Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

O complemento predicativo

É un complemento moi semellante ao mais é propio das oracións predicativas:

O rapaz chegou extenuado.

Desempéñao un SAdx que modifica un verbo predicativo e outro elemento da oración (Sux. ou CD) e concerta con este último en xénero e número:

O profesor ficou satisfeito cos resultadosÁ mañá apareceu a vila anegada (mais aquí falaremos de Mod. do núcleo do S.N.)

Page 26: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

26Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Complemento predicativo (CPred)

Aparece só en oracións predicativas.O xuíz ditou tranquilo a sentenza.

Forma parte do SVP mais, ás veces, incrústase tras o suxeito illado por pausas; neste caso pódese confundir cun Adx.

O xuíz, tranquilo, ditou a sentenza. Pódese falar de dous tipos de CPred:

CPred Subx (concerta co S) e CPred Obx. (concerta co CD).

Page 27: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

27Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

CPredicativo / Atributo

Adela volveuse presumida.

*Adela volveuse o.

Adela volveuse así.

Adela volveuse iso.

O CPred non se podesubstituir por o…

… senón por un adverbioou un demostrativo.

Page 28: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

28Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

Cpredicativo Sub

Berto vese guapo con esas rastas.

Iria veu hoxe moi poderosa á clase.

Page 29: FuncióNs Oracionais 3  CC  CAx  Atrib  Cpred

29Alfonso Sancho – Efrén Vázquez

CPred Obx

Este ghicho ten as costas peludas

Mar Saura ten

Concerta en xénero e

número co CD

Ten gran liberdade de posición

suaveas costas

Sempre a deixas abraiada